aat Bloemendaal huizen Haarlem bouwen? in ■$4 >y k i '0 0 v' d. Broek Taxi? 18000 Ledenconcert van L Hoffmann's vertellingen in Luxor Toekomst voor Tuinbouw in Kennemerland Toen ridders speelden op de Grote Markt Het oude Zand >i" er moorddadige belastingheffing adembenemende goocheltoeren P'oting1952sluit KW K mu* V ^•E. G. Uitvoering van twee sterke moderne werken HERINGA WUTHRICH Mevrouw Krouwels 101 jaar COMMENTAAR IN DE MARGE Iedere dame is verwend Molendijk's Permanent Stoutmoedige poging om opera van Offenbach te verfilmen M c. bos a Rondom en in de stad aan het Spaarne SINT NICOLAAS-SURPRISE VAN HERTOG ALBRECHT Vertrouwensmotie voor bestuur I !!v e'\ 4 it 'rf' 4é 1 f® ZATERDAG 1 MAART 1952 PAGINA 7 I ''Vf tfpfj|t s eA •At 4 J^e< l K •k <Pn ieA vf r< ■e? u°ningsoekenden in j bloemendaal ve?Vlhciale bedrijven "H fe en moeiliikheid p'f4 c fé ÏN^gadering D W R- 'i'ïV ooj^®1 Gereedschap P ropaganda-wandeltochten Nog steeds vitaal en gezond Voor 'n moderne Coiffure Arbeider ernstig gewond Toneel in Haarletn PERMANENT TIëDE dT L.T.B.-ers hadden goed jaar Partijraad K.V.P. Zilveren jubileum REINA MANON zangeres-violiste DIEBEN - Stationsplein 12 Palace Frans Hals City M inerva Spaarne Rembrandt >b v Jopen ioen- a aan 1 "ie vlfv°ldoenIng bieden B. en W. van Bloemendaal de begroting 1952 s'uHena «enins beperkt zich tot het feit, dat het college er in geslaagd is '''•en 'e krijgen. Het verhoogde inkomstencijfer, nodig om de verhoogde A ujtrir t wordt verkregen door, zoals de samenstellers van de be- 'theirt er- »>moorddadige belastingheffing". Nadat critiek op de onzelf- lAlzien Van de gemeente is uitgeoefend, wijst het college er op, dat het bebnVan. de woningbouw in dikke kluisters geslagen is. Plannen voor ii®' W»i uondervinden op grond van verscheidene motieven grote te- featio.J zwaarst weegt daarbij de begeerte Bloemendaal te bewaren i *®rdt arrein voor de bevolking van de grote steden. In steeds stijgende A fecrear on^sPann'ng van de stedelijke bevolking betaald door die van C 'ek v Deze toch ziet haar natuurlijke groei afgesnoerd door door'? ';rcservatcn" Het wil het college voorkomen dat de zo ontstane r de hogere autoriteiten te licht wordt geschat. •stee I r; veil®* Iet f peD' <ve»' 8 O#', jjfl ir. een Kuiper in 1946 opdracht A in U]tbreidingsplan in hoofd- bog ?ndprdelen te vervaardigen, fppin Ie.t veel gebeurd. Er is een het i' 'n hoofdzaak, maar voor- tijd nitief ban worden, zijn der Provincie aanzienlijke hvo te verwachten. Hierbij Vj„ kardinale punten: het Ml? 4 Noord-Zuidweg en de '1 aa» terreinen nog voor bebou- «anmerking komen. Atebe}fhebben zich tot het ge- A u,® Uu.r van Haarlem gewend §ebjkheid te bespreken voor fAls 8 ingezetenen met Bloe- Bi geId huizen te bouwen op 'i'lsfn °erncr>daal aan te kopen 112iin grond. Besprekingen hier- 'hans nog gaande. lli' Vm^Selukheid ook zal worden je Ké etf> n oi iij y gn- r* t pi P rt*- d»f' At y de weg naar het succes h h!? foeilijk zijn V jVat verder de :ette eJ 4» *:i? IK0r thngeljike scholenbouw uit- lÏK in De nota aan Br "k veraer de laatste gege- '®Von huisvesting in de gemeen- VP_, wij naar een afzonderlijk Rijzen n groot gebrek zijn dan ook de J t»groot gebrek aan school- l^wwachten. Er zij: in», 'haat ^°ol_ heeft het feitelijk het geval van de eft het feitelijk van de scholenbouw het ge- h«r tot „adembenemende gedwongen. De kosten 'sr0t] S voor het lager onderwijs •firn ewijze omhoog gegaan, in tg etl ®fen de kosten f 18.03 per Vap, o~ns 40.92. Wat dit op een leerlingen der l.o.-scho- hesA laat zich begrijpen. Daar- 'gpn at de schoolbevolking uit n kindertehuizen, opvoe- ;an door internaten )i v°or gerepatrieerden. i'jihs ."'et de gemeente is ijtllj. aanwezig, terwijl er een vrij verhoging van de onder- hier 0 ,.ar K V' njpef i' flf r pi® is5 y eet door veroorzaakt wordt. "'""blIlllllllliniMIIHUIIIIIIIHIIIIUIIIIIIIMIII ee"!f e rit ^'"'-ntebestuur van Bioemen- bi P,.,J ecn uitvoerige nota mede, "ere daling van in het bevol- ''h^'tpA, 'nficsc'lrcvencri zich blijft 1 A hoewel het cijfer niet be- 1 ï- 's gezakt. Niettemin cbruari i1- 11 °g hij het huis- 'ltc'®an een groot aantal wo- iSv» ingeschreven. Van de iS akers moeten er 135 urgent V dle\°Aden' Onder hen bevinden ijhfti de provinciale bedrijven een derde van hen woont °P „aal' een derde in de stad en V a afstand. De aanwezig- t, dal, n P'uvinciale bedrijven be- eebte een extra-belasting voor li'. Vol samenwonende gezinnen SiJ'HiifU n ontstaan er straks nieu- 35 JAheden. ®ente gevallen kunnen naar V \i,.n„ ,an woningen als volgt ge- vaen' 25 woningen met een 'Arp anhuur van f 5 per week., Vhl f .middenstandswoningen met Pei' week. 35 grotere mid- ^JfjjO lnSen met een huur van V hiiiPei' maand en 2 woningen (Ag Ur die daarboven ligt. Ook haar woningen voor ouden ti>0p J hun opneming in rusthui- steeds groot. vaaev lddenstand financieel min- t^tip fhhhtig wordt, ontstaat een f Vraag naar goedkopere wo- v33t)ta1 ji^ha,: inrichtingen pensions en 'V-ifm hedrjjven is in Bioemen- vjiltg aal groot in verhouding tot vhljj®erneenten. Er zijn 13 sanato- 'Sv®1' 3?ni. e^c- kindertehuizen en hotels, pensions en kamer- ®(V inn conferentieoordenen jy> l Heemstede zijn deze cijfers J'i 'Ven 7. In Wassenaar 7, 3, j.Vtdi lght 1. 3. 20 en 13. volgens de rapporteurs elders woonachtigen naai SV3r te trekken om de duur' Si^-b f,# elders woonachtigen naar Pti 'an te trekken om de duur- K" bewonen en hun ruil- a '1 voorkeur goedkope wo- VAhaaste omgeving te be- 'clQ^ebingbehoevende ingezete- X ®UUMis het mogelijk voor een 'Sr te Perceel een passende S ide ,vinden en tevens een wo- S«;.*s uJPgezetene te helpen. In dit ifj Skit] Prettig te melden dat de 's ,f tussen de gemeenten ver- t. veel hoop geeft voor de ,':J,iSpf,r''''tterschap van de heer G. Haarlemse zwem- en aterratten" haar jaar- ,y. 1 hotel „De Leeuwerik" Vh1: daf^Sawoord memoreerde de Stygidg 0e algemene toestand van yii bfQpvfhPstig is te noemen; ook St '1 Ve„t verslagen getuigden jShS-ijrt aJ?d met het niet her- hu®6*! ib'V Wapstra werd N. L. 11s het bestuur gekozen en v 0?rzittpnhit samengesteld: Hk BnS'5' c- Spaans, secretaris, 'iSft '1 m n'Penningmeester, A. Vl fO_TI nrtvr» t +4 T tT er, C. vice-voorzitter, r®- Thuis en N. J. H. L. van Suseerste] tot verhoging van 1r1Si'hAaiiBev^Verd met algemene omen; besloten werd r^°-ds het lopende jaar Mi? K bespreking van •dei®staari Werd besloten het der- V ^Üzb 7an de vereniging op te vieren. 4-averten tie eit«genwoordiger Ten aanzien van het onderwijs kunnen de volgende wensen nog niet vervuld worden: verhoging van het subsidie aan bijzondere kleuterscholen en het invoe ren van het instituut van boventallige onderwijzers ten behoeve van openbare en bijzondere scholen. Het werk van de politie is bevredi gend, al is de bezetting zeker in de zomer te gering. In de nota wordt her innerd aan het relletje bij het Kenne- merlyceum en de Hannie Schaft-her- denking- De mobilofoon heeft ruim schoots zijn nut afgeworpen. De terug gang der criminaliteit is tot staan ge komen; de baldadigheid van de jeugd is nog zeer groot. Wat de burgerlijke verdediging zal kosten is thans nog moeilijk te zeggen. De moderne vuilnisophaaldienst voldoet in alle opzichten. Het moder niseren van de straatverlichting en het verbeteren der wegen wordt ge leidelijk voortgezet. Het zware bus- verkeer maakt grote uitgaven op dit gebied in de toekomst noodzakelijk- Met de financiering van het nieuwe raadhuis is op de begroting rekening gehouden, de plannen voor de bouw zijn bij de architect in behandeling. Het aantal armlastigen stijgt lang zaam. De financiële moeilijkheden, waarin de middenstand verkeert, komen het meest tot uiting bij langdurige op name in het ziekenhuis en in het bij zonder bij opname in een krankzinni gengesticht. 86 personen ontvangen een wekelijk se steunuitkering, waarbij nog 50 oor logsslachtoffers geteld moeten worden. Over 1947 is nog uit het gemeente fonds ontvangen rond f 140.800- De af rekening over de volgende jaren moet nog geschieden. De gebruikelijke subsidies worden weer voorgesteld. O.a. voor Thijsse's Hof f 1500, de H.O.V. f 2500. Voorge steld wordt als nieuwe posten op te nemen f 100 voor de V.V.V. te Bloe mendaal, f 100 voor de V V.V. in Noord- Holland en 2 cent per Bloemendaals lid voor de Nederlandse padvinders. De winst uit het Waterleidingbedrijf wordt geschat op f 15.000 met een ver koop van 600.00Ö m3. De winst uit het gasbedrijf op f 7500 met een verkoop van 2730.000 m3- Een bedrag van f 12.000 is uitgetrokken om een groot aantal oude gasmeters door nieuwe te vervangen teneinde gasverlies te voor komen. In de nieuwe overeenkomst be treffende de gaslevering door Haarlem zal vermoedelijk een garantie-clausule worden opgenomen, o.a. betreffende de calorische waarde van het door Haar lem te leveren gas- Het aanschaffen van zo'n meter is op f 1.000 geraamd. Advertentie Het programma van het Vrijdagavond gegeven concert der H.O.V. onder lei ding van Toon Verhey, plaatste ons vóór de pauze geheel in de hedendaag se compositie-sfeer. Het pianoconcert van Willem Pijper is weliswaar in 1927 gecomponeerd, maar heeft een dus danig geprononceerd karakter, dat het in het hedendaagse tijdsbestek daar van nog niets heeft ingeboet. De drie delige symphonie van de jonge Haar lemse musicus Sas Bunge is zelfs van eeente datum (1949). Het is goed dat de concertbezoeker regelmatig met het moderne en hedendaagse répertoire ge confronteerd wordt. Uitvoerenden heb ben zelfs in zekere mate de plicht, de geestesproducten van hedendaagse com ponisten, dikwijls met opoffering tot stand komend, tot klinken te brengen, al was het alleen maar om niet alle compositorische activiteit der jongeren in de kiem te «moren. Indien de uit te voeren werken dan nog in hoge mate eigenschappen bezitten van uit sluitend vak-werk, wordt het eigenlijk een dubbele plicht, ze tot uitvoering te laten komen. Dat de doorsnee concert bezoeker deze muziek nog niet begrijpt en apprecieert, wegens gebrek aan systematische voorlichting, mag dan tenslotte niet tot verwaarlozing van uitvoeringen leiden. De symphonie van Sas Bunge, die dan hier in de eer ste uitvoering ging, bezit vele voor treffelijke eigenschappen. Structuur en vormgeving zijn uiterst knap en lo gisch. De thematiek wordt contrapun- tisch dusdanig geprojecteerd in alle drie delen, dat men hier en daar van een geniale samenstelling mag spreken. Van een zeer grote schoonheid is on getwijfeld de inzet van het tweede deel met de prachtige blazersepisode. Frap perend is ook het laatste deel met zijn wisselende 4/4 en 3/4 rhythmiek bij de inzet. De enige opmerking die er bij de compositorische schrijfwijze van Sas Bunge gemaakt zou kunnen wor den is dat hij, waarschijnlijk door de consequent voortgezette contrapunti- sche zettingen der diverse instrumen tenlij nen, hier en daar een te dikke instrumentatie krijgt. Men merkt dit o.m. op in het Andante Maestoso tem po van het tweede deel. Ook in de fi nale treft men hiervan voorbeelden aan. Intussen wil dit aan het geheel van onze grote waardering voor dit werk niet veel afbreuk doen, wegens de vele zeer goede eigenschappen, die het stuk bezit. De H.O.V. heeft met grote overtuiging deze moeilijke partituur tot uitvoering gebracht, waarvoor de componist na afloop ervan dirigent en Advertentie HAARLEM CENTRALE VERWARMING JOHNSON OLIEBRANDERS De propaganda-wandeltochten van de Ned. Wandelsport Bond, welke Zater dag en Zondag worden gehouden, be loven een groot succes te worden. Te Haarlem werden tot op heden reeds 300 inschrijvingen geboekt, terwijl in de provincie Noord-Holland reeds 2250 wandelaars waren ingeschreven. Op merkelijk is wel het feit; dat steeds meer scholen en gymnastiekvereni gingen belangstelling tonen voor deze mooie sport en met grote aantallen aan de start komen. Gelegenheid tot in schrijven bestaat ook nog aan de start op Zaterdag 1 Maart van 2 tot 3. uur en op Zondag 2 Maart van 10 uur tot half één aan gebouw „Rosehaghe" aan de Hoofmanstraat. Alle deelnemers ont vangen na afloop van de tocht een in kleuren uitgevoerde medaille, terwijl de groepen van minstens 10 personen plus een leider een groepsherinnering extra zullen ontvangen. Kinderen van 10 en 11 jaar mogen alleen deelnemen aan de 10 K.M., terwijl alle anderen of 10, of 20 K.M. kunnen wandelen. De route van de 10 K.M. is als volgt: start Zijlweg. Bloemendaalseweg, Tet- terodeweg, Prins Bernhardbrug, Brou- werskolkweg, Duinlustweg, Elswoutlaan, Ramplaan, Vlaamseweg en via de Hout vaart terug. De route van de 20 K.M. volgt de Zijlweg, Bloemendaalseweg, Mollaan, Brederodeweg en -laan, Velserendeweg, Bergweg, Zomerzorgerlaan, Midden en Hoge Duin en Daalseweg, langs Lonbar Petrilaan en Militaireweg naar Zeeweg, vervolgens Brouwerskolkweg, Duinlust weg, Elswoutlaan terug vie Vlaamse weg zoals de 10 K.M. concertmeester hartelijk dankte. De jonge pianist Jan de Man, speelde vervolgens op excellente wijze het con cert voor piano en orkest van Willem Pijper. Alleen al uit de keuze hiervan blijkt dat deze pianist er niet op uit is, op een gemakkelijke manier succes te behalen. Zijn spel kenmerkte zich door knapheid, muzikaliteit, en speciaal door een zeer plastisch realiseringsvermogen. Pijper's vijf en twintig jaar oude pianoconcert, ofschoon modern en nieuw klinkend, werd volkomen aan vaardbaar. Het stuk is een juweel van opbouw en structuur, waarin bij een zevendeligheid het gehele schema der klassieke concerthoofdvormen verwerkt zijn. Het is eigenlijk het eerste en echte pianoconcert uit de gehele lite ratuur. Beide partijen, zowel orkest als solo-instrument, zijn volkomen zelfstan dig opgebouwd, door in rhytbmische verscheidenheid het eigen karakter der beide groepen zuiver te bewaren. Een weergaloos knap stuk werk, dat na 24 jaar hier in Haarlem zijn tweede uit voering beleefde. Hulde voor solist en orkest, die hiermede een grote daad van muzikale uitvoeringspractijk be dreven. Tot slot werd na de pauze een herhaling gegeven van de tweede Symphonie van Borodin, die bij de vorige uitvoering in deze kolommen reeds ter sprake kwam. JAN LAARVELD Zondag 2 Maart hoopt mevrouw C. KrouwelsTraksel 101 jaar te worden. Zij mag zich nog steeds in een uitste kende gezondheid verheugen, is nog een trouw lid van de „H. Familie" en nog steeds bij de oefeningen present. Haar missie-ijver is nog steeds onverflauwd, zodat haar kalenderklanten niet in de steek gelaten zijn. Men zal zich de hul diging op haar honderdste verjaardag herinneren, waarbij zij twee onderschei dingen in ontvangst mocht nemen. Wij zouden bijna durven schrijven: nog vele jaren! Advertentie „Salons de Coiffure" BOS - Grote Houtstraat 71 rood ingang Ged. Oude Gracht - Tel. 19157 Gisteren waren op het terrein tussen walserij West en Breedband enige ar beiders bezig een machine voor grond boringen te vervoeren. Hierbij kantelde de machine. De arbeider H. J. Dijkstra uit Haarlem, werkzaam bij de firma Tjaden, eveneens uit Haarlem, probeerde de machine in zijn val op te vangen Hij geraakte er echter onder en kreeg daar door een ontwrichte pols, ernstige ver wondingen aan een vinger van de rech terhand en een wond aan de rechterhiel. Nadat hij voorlopig in het Rode Kruis Ziekenhuis te Beverwijk was behandeld, is hij naar het St. Johannes de Deo-zie- kenhuis te Haarlem overgebracht en al daar opgenomen. iefde kan tegen 'n stootje. Het re pertoire van Comedia heeft het Haarlem een beetje moeilijk ge maakt, zijn sympathie voor ons half vaste gezelschap tot uiting te laten ko men, maar de sympathie kon een paar teleurstellingen wel verdragen, en ver schenen Maandag leek Haarlem wel blij. de warme gevoelens er weer eens gul uit te kunnen applaudisseren. Dat was voor Bobbeltje, een comedie die onge twijfeld een bedenksel is, maar dan een speels bedenksel van een knap vakman, met vele plezierige verrassingen. Men kan er tegen aanvoeren, dat de bedro gen echtgenoot niet altijd voor gek moet staan, de kwestie is wel een beetje ern stiger, en een beetje treuriger ook maar van de andere kant wil de schrij ver het onderhavige probleem niet be paald serieus behandelen. Men behoeft er geen zware houwitsers tegen in stel ling te brengen. De schrijver, André Roussin, neemt in zijn werk een paar mallotigheden van onze tijd zo genoeg lijk op de hak. Een zekere meneer Sar tre ook niet? Er zitten verscheidene juwelen van rollen in: Hermus-vader en Hermus- zoon o.a. En als u gaat kijken, let u dan eens op de vreemde radio-verslaggever van Bob Verstraete. Buitengewoon ge zellig en genoeglijk. En op John Soer. Een kleine rol, een groot talent waar mede gewoekerd wordt. Vijf minuten op de scène, en een puntgave creatie. En ook op Steye v. Brandenberg. Een acteur in opkomst, een talent dat mooi gaat bloeien. Het is. wanneer u daar op uw bank of klapstool in de donkere zaal zit, zo'n apart genoegen, het eerste knopje te zien uitkomen en de ontwik keling rol voor rol te volgen. En, in het geval van Steye v. Brandenberg, te constateren, dat hij beschikt over de voor een acteur benijdenswaardige, hoe- wel ook noodzakelijke, eigenschap, dat hij stijl heeft, dat hij gemakkelijk zijn houding vindt, óók wanneer hij weinig steun aan tekst en situatie heeft, wan neer hij dus grotendeels zelf de kleur voor een weinig sprekende figuur moet zoeken. Dat was bijvoorbeeld het geval met zijn jonge medicus in Het Idool van het vorig seizoen, en nu in BobBeltje met zijn Edgar-Leon, waarvan hij meer maakt dan iemand, die alleen het ge sprek op gang moet houden. Hoe ver liggen deze figuren niet van zijn stom me, onbehouwen proleet in Anna Lucas- ta. Hét zal zo lang niet duren, of wij zien hem een belangrijke plaats inne men in de rijer, van wat wij gemakshal ve de goede acteurs noemen. En wat het voornaamste van Bobbel tje is: een troep die deze vlinder zo blij en zwierig kan laten fladderen, is een goede troep, een hecht op elkaar inge speeld ensemble. Haarlem zou het best willen houden. Het is op zijl? tijd wel plezierig, ons op gezellige manier voor de gek te la ten houden, zoals dat het vorige week end ook gebeurde met Het Witte Schaap Van De Familie van Ruys. Dat beestje zal nog in menige schouwburg een gra zige weide vinden. Uit de sterke bezet ting moeten wij toch even wijzen op de verstrooide Anglicaanse geestelijke van Wim v. d. Brink, in wie men moeilijk bijvoorbeeld zijn stoere matroos uit Meeuwen boven Sorrento kan herken nen. Zelden heeft zo'n beminnelijke fi guur op ons toneel rondgedrenteld, die tevens zo zuiver balanceerde op het smalle streepje tussen belachelijkheid en gezellige onbeholpenheid. Hij vond zichzelf overigens helemaal niet onbe holpen, en daardoor juist werd het por tret zo knap en zo aardig. Hk. A. Advertentie met Advertentie Cold Wave - De nieuwste vinding, is onge vaarlijk voor de meest gevoelige huid. Wordt in onze zaak toegepast. - Vraagt inlichtingen. GR. HOUTSTRAAT 71 rood ingang Ged. Oude Gracht Santpoorterplein 1 - Haarlem - Tel. 19786 en kan drie soorten operafilms onderscheiden, t.w. de films, die een aantal operafragmenten be vatten, de films die het verhaal van de opera uitbeelden, geïllustreerd met de betreffende muziek, en tenslotte de producten, die een volledige weergave zijn van de gehele opera, zoals die op het toneel wordt uitgevoerd. Dit laatste met dien versande, dat de ca mera niet op één plaats wordt neerge- plant en zo voortdurend het gehele to neel laat zien. maar dat zij steeds een ander onderdeel van het geheel toont. Ondanks deze bewegingen echter blijft in deze films de opera meestal hoofd zaak en komt de filmkunst er niet aan te pas. Michael Powell en Emeric Presbur ger laten in hun film „Hoffmann's ver tellingen" in hoge mate zien, wat de ge lijknamige opera bevat of bevatten kan. vermeerderd echter met wat de film er als bewegingsfactor aan toevoegt. Wat er dus aan fantastische voorstel- Olympia en Hoffmann in de verfilming van Offenbach's opera Hoffmann's Vertellingen". lingen te beleven valt in de „fantasti sche opera" van Jacques Offenbach, die zich in een hevig spel van licht en donker voltrekt, vindt in de eerste plaats zijn oorzaak in de opera zelf, in de tweede plaats in de filmvormgevingen, die haar ten deel vallen. Bepaalde stuk ken. de grootste, zijn afhankelijk van de, dans, die P.owell vrijwel intact heeft gelaten en waar hij dus geen filmtaal spreekt. Buiten die dansen veroorlooft Powell zich nogal wat vrijheid van be weging, waarvan nu en dan het gevolg is. dat er een hel losbarst, die de toe schouwer overrompelt, maar waarbij dan toch ook weer lichteffecten rond- spatten. die de Kitsch benaderen. De beste stukken zitten in het begin in de Venetiaanse gondelvaarten, aan het einde vóór het streven van An- 'onia. waar de film haar eigen ruimte tracht te scheppen, die het toneel in die vorm mist. De drie verhalen van Hoffmann zijn ongelooflijke melodrama's, als zij niet door de muziek ge temperd worden en in milde poëzie ge drenkt. De film. die geenszins mild is, accentueert hier en daar het karak ter van de vertel lingen. omdat zij die niet met mild heid. maar met ge weld omgeeft. In tussen legt de film wel getuigenis af van de enorme mo gelijkheden. waar toe het filminstru ment in staat is De liefhebbers van opera moeten zeker de film gaan zien, al was het al leen al om de ver gelijking met het toneel te kunnen maken. De liefheb bers van film mo gen Hoffmann's Vertellingen van Powell en Press- burger niet over slaan, want zij zul len geconfronteerd worden met een stoutmoedige, bijna woeste poging om de ciné-opera tot stand te brengen. De film draait in Luxor. 18 jaar. TELEFOON 19 15 7 Zowel voor bollenkwekers, tuinbonw en landbouwbedrijf is het jaar 1951 een goed jaar geweest. Niet alleen de weers omstandigheden hebben hieraan mede- gewerk, doch ook en in het bijzonder de spreiding van de te kweken gewassen beeft tot gevolg gehad, dat een niet te grote hoeveelheid van een zelfde pro duet werd aangevoerd, waardoor de veilingprijzen gunstig werden beïn vloed. Ook over de export kon niet ge klaagd worden. De heer Th. Aardenburg, voorzitter van de Katholieke Land- en Tuinbouw- bond, kon dan ook in de gisteravond ge houden jaarvergadering met vreugde Grote bedrijvigheid heerste op het zand, tegenover het statige Grafelijke paleis. Het wijde plein bood een fees telijke aanblik. Ridders traden binnen, te paard, edelvrouwen stonden rond om, gracieus, wuivend de ridders, die ten steekspel gingen, hun groet. Weer werd een groot tournooi gehouden, waaraan de ridders van de streek en de Landsheren, die in Haarlem hun hofhou ding hadden, dicht bij de grafelijke wo ning, deelnamen. Er is veel fantasie voor nodig zich de Grote Markt, ook toen het middelpunt van de zich alleen aan deze zijde van het Spaarne uitstrekkende stad. voor te stellen. Het plein, „het Zand" geheten was veel groter dan tegenwoordig. De St. Bavo stond er nog niet, althans niet in de omvang van tegenwoordig. De kleine parochiekerk nam weinig ruim te in. Vleeshal en omgeving ontbraken eveneens, terwijl het noordelijk deel van de Grote Houtstraat en Koningstraat eveneens van latere datum zijn. Het plein, bij uitstek geschikt voor het hou den van tournooien en andere ridder feesten, werd door een Beek in tweeën gedeeld. Deze beek vond haar oorsprong in het duin, stroomde vandaar oost waarts naar de stad, vloeide langs het zand ten zuiden van de tegenwoordige Sint Bavo en dreef haar water in het hl" ™aSistraat' die- «n» dp zper eerbiedwaardige ouderdom van zijn gemeente te bewyzen. teruggreep naar de tijd. dat hij zuchtend in de schoolban ken gebogen zat over „De hello Gallico" van Julius Caesar. Hij herinnerde zich eens ooit een plaatsnaam tegen te zün gekomen, die veel geleek on die van ziin standplaats. En zo heeft Julius Caesar er aan meegewerkt, dat ergens in Neder land weer stadsfeesten werden gevierd. Niets op tegen - tenslotte moet men de gymnasiale kennis practisch kunnen gebruiken in het leven. We willen hiermee alleen maar zeggen, dat het zeer moeilijk ig stichtingsdata van oude Nederlandse steden na te pluizen. Het blijft bij gissingen. En zo, beste lezer, verliest zich ook de stichting van Haarlem in een grjjs verleden. Wanneer en hoe is de Spaarne- stad ontstaan? Wie is de doorluchtige stichter geweest? Wie zal het zeggen? Ver der dan gissingen komt men niet. Wanneer in 866 in de lijst van Utrechtse Kerk goederen over Haarlem wordt gesproken, kan zowel de stad als het onder Heemskerk gelegen kasteel Hof van Haarlem of oud-Haarlem bedoeld zijn. Enige zekerheid hebben we pas in de tiende eeuw; oude schrijvers vertellen na melijk, dat Haarlem in 974 door de Westfriezen werd verwoest, terwijl in 977 de Benedictinessen van Egmond, na de verwoesting van hun klooster, door Haar lem naar Bcnnebroek trokken. We willen vandaag eens een kijkje nemen in de oude, toen nog zeer jonge, stad. Spaarne. Kleine houten bruggen liepen over deze beek, die eeuwenlang door de stad gestroomd heeft. In 1544, toen de kerkmeesters van Sint Bavo het kerk plein wilden vergroten, werd een ge deelte van de beek overwelfd. Op twee plaatsen moest een houten luik gelegd worden, opdat men bij brand direct over water zou kunnen beschikken. („Werde mede de kerkmeesteren van'de Prochy- kerke geaccordeerd dat sy, omme te am- plieren den ommeganck van den kerk hof, tot costen van deselve kerke, sullen mogen overwelven ende beleggen de Beecke strekkende van het zuijder cruijswerk af tot aan de halle, mits lae- tende open twee gaten, omme in tijden van brant of noot water te mogen crij- gen": resolutie van de Vroedschap van 16 Juli 1544). We bevinden ons nu in het oudste ge deelte van de stad, dat, volgens Allan, de volgende omgrenzing heeft: „het oudste deel van de stad is dat deel. dat zich ten Noorden van de tegenwoordige Grote Markt uitstrekte, tot aan de voormalige Kruis- en Janspoorten, en dat ten Oosten door het Spaarne, en ten Zuiden en Westen door de Stads-gracht, later de Oude-, en thans de Gedempte Oude Gracht werd omsloten; terwijl de Baken essergracht de grensscheiding vormde aan de zijde van de oude buurt BakenesDeze. aJd'.is begrensde ruim te werd derhalve ingenomen door de Zijlstraat, voor zoveel zij zich uitstrek te tot de tegenwoordige Gedempte Oude Gracht, de Grote Krocht, de Barteljoris- straat, de Kruisstraat, tot aan het Waai gat, de Smedestraat, de Jansstraat, on geveer tot aan de Nieuwe Gracht, de Begijnenstraat en de Damstraat tot aan de Waag, benevens de Grote Markt. Deze oude stadskern, met als middel punt de Grote Markt het Zand heeft zich voortdurend, ondanks moei lijkheden en strijd, uitgebreid. Zo lezen we, dat Heer Simon van Haarlem in 1249 in zijn eigen woning een Carmelie- tenklooster stichtte. Deze woning was gelegen in de tegenwoordige Grote Houtstraat, aan de zijde van de Ane- gang, in dat gedeelte van de straat, dat tussen de hoek van de Anegang en de Spekstraat ligt. Velen trokken in die dagen naar Haarlem, niet alleen om de tournooien en spelen bij te wonen, maar ook om dat het aantrekkelijk was zich in de jonge stad te vestigen. Het Grafelijk Hof had er zijn zetel. De graven, voor al de in Haarlem geboren Willem II, beijverden zich de stad vele voorrech ten te verlenen, zelfs in de vorm van een St. Nicolaas-surprise (6 December 1389 verlegde Hertog Albrecht van Beieren de stadsgrenzen). De voort durende uitbreiding van de stad, die oorspronkelijk in de oude vorm, die we boven aangaven, ommuurd was. maak te het namelijk nodig, ook degenen, die buiten deze begrenzing kwamen wonen, onderhorig te maken aan het stadsbe stuur en „poorters van Haarlem" te doen worden. De stad was dicht bebouwd en weinig gelegenheid bood ze haar poorters tot vermaak in de vorm van beoefening van sport en spel. Is tegenwoordig de aanleg van sportvelden voor gemeente besturen een grote zorg, l'histoire se repète in vroeger eeuwen was dit al evenzo een eis.van goed bestuur. In 1390, lezen we namelijk, heeft Hertog Albrecht uit dank voor bewezen diensten aan die van Haarlem een ruim open veld buiten de Grote Houtpoort, de Baan genaamd geschonken. Het was een groot grasveld, dat eeuwenlang is blijven bestaan, bestemd voor boogschieten, kaatsen, balslaan, e.d. Pas in 1809 is „De Baan" aan haar bestemming onttrokken. Het speelveld werd toen bij de tuin van Koning Louis Napoleon getrokken, die Pavil joen Welgelegen in de Hout bewoonde en de grond nodig had voor de aanleg van een botanische tuin. In 1832 is de Baan weer van deze tuin gescheiden, werd publieke wandelplaats en werd Koekamp genoemd. In 1444 kwamen hier de Hoeksgezinde Haarlemmers rond Isabella van Portugal bijeen. Op dit speelveld nemen we vandaag afscheid. In een volgend artikel willen we de verdere ontwikkeling van de stad volgen. Jan B. constateren, dat de agrarische stand in de streek Kennemerland alleszins reden van bestaan heeft. Het is gebleken, dat over het algemeen de producten van onze streek nog zeer gewild zijn, zowel in binnen- als buitenland. De heer Aar denburg zag daarom geen reden om de bestaanszekerheid in de streek te be twijfelen, hetgeen verleden jaar door vele bedrijven werd gedaan. De voor d® land- en tuinbouw ongunstige uitbrei dingsplannen ten Dehoeve van de indus trialisatie is nog geen reden om 't hoofd te laten hangen, te meer daar door de L.T.B. al het mogelijke wordt gedaan om deze uitbreiding voor de agrarische bedrijven zo gunstig mogelijk te doen geschieden. De L.T.B. zit hiér niet stil en hoopt dan ook dat met het uitbreidings plan al het mogelijke wordt gedaan om Kennemerland als agrarische streek té behouden. De vergadering werd zeer druk bezocht. In het jaarverslag van secretaris v. d. Pol kwam tot uiting, dat de afdeling Beverwijk 160 leden telde. De penningmeester, de heer G. J. de Wit, boekte een batig saldo van f 527.48 terwijl mede dank zij een door de Boe- renvakgroep gehouden collecte, die f 56 opbracht, in de kas van het vaandel fonds thans f 209.18 is gereserveerd voor het vaandel van de afdeling, waarvoor het bestuurslid de heer J. Poel een ar tistiek ontwerp toonde. De aftredende bestuursleden de heren G. J. de Wit, Jac. de Wildt en Luc. Beentjes werden allen bij acclamatie herkozen, terwijl de voor zitter, de heer Th. Aardenburg, tevens bij acclamatie werd herkozen. De voor zitter wekte de aanwezigen nog op lid te worden van de Katholieke Vereniging van Ondernemers in het Bloembollenbe- drijf, opdat hier weldra een afdeling voor Beverwijk kan worden opgericht. Nadat de voorzitter de vergadering had gesloten sprak de heer W. Vessies een propagandistisch woord met betrekking tot de Katholieke Volkspartij. Na commentaren van verschillende zijden op de rede, welke voorzitter An- driessen gistermorgen te Utrecht heeft gehouden,, heeft de partijraad van de KVP met grote meerderheid van stem men een motie van vertrouwen aan vaard, welke was ingediend door de kring Nijmegen en mede ondersteund door de kringen Arnhem, Leeuwarden, Zwolle en Tilburg. De motie erkent dé redelijkheid en doelmatigheid van het initiatief tot het houden van besprekingen met de groep- Steenberghe, aanvaardt de resultaten van dit overleg als zijnde in overeen stemming met een christelijke vooruit strevende politiek, spreekt volledig vertrouwen uit in het partijbestuur, de Tweede-Kamerfractie en hun voorzit ters, en wekt op tot een zich in eens gezindheid scharen achter de KVP. Te gen deze motie verklaarden zich slechts de heer Schreuder uit Maastricht en de heer de Jong uit Den Helder. De heer Andriessen corrigeerde in zijn beantwoording van de sprekers een stem uit de vergadering, die gesproken had over de groep-Duvnstee; men heeft niet te maken met een groep-Duynstee, doch met de opvattingen van de groep- Steenberghe. Vandaag herdenkt de heer H. Doden huis het feit, dat hij vijf en twintig jaar geleden in dienst trad bij garage „Den Hout". Advertentie Hedenavond, Zondagmiddag en -avond „Politie Dossier 301" moet voor lief hebbers van misdadigersfilms een rol prent zijn om van te smullen. Van be gin tot einde spanning en sensatie. On verschrokken politiemensen jagen ach ter de zgn. „drie-staten-bende", vijf doortrapte schurken, die met revolvers spelen alsof het de doodgewoonste zaak van de wereld is. In gloednieuwe auto's gaan ze op hun doel af. Hun practijken kosten verschillende mensen het leven. De leider vermoordt ieder, die iets te veel weet. Op het laatst dringt hij zelfs een ziekenhuis binnen, waar een meis je wordt verpleegd, dat ook wel eens wat zou kunnen loslaten tegenover de politie. Het einde van zijn misdadigers- loopbaan vindt hij op de spoorrails, waar hij, achtervolgd door agenten, door een trein wordt everreden. (Acht tien jaar). „Stalen haaien" is een mannelijk ver haal. vol heroïsme, van een duikbootbe manning. die in oorlogstijd een Duitse basis, ergens aan de kust van Groen land. liquideert. De heldendaden zijn wel wat al te veel aangedikt, maar dit was juist wat de Amerikaanse burger in de jaren 1942 tot 1945 nodig had. De love-story, hoewel sober uitgebeeld, verzwakt het geheel niet weinig, maar regisseur Archie Mayo maakt veel goed met een kleurenfilm als de vijandelijke basis de lucht in vliegt (Achttien jaar). Achttienjarigen kunnen kennis maken met een struise Amerikaanse zeeman, die de enige eerlijke bewoner schijnt te zijn van Macao, een eilandje voor de Chinese kust. dat althans op het wit te doek bevolkt wordt door louche individuen. Hij verlaat terwille van de schone hoofdvertolkster weliswaar het rechte pad. maar dat duurt slechts, ge heel volgens het bekende filmrecept, tot kort voor het einde. Dan vindt men het tweetal terug in een roeibootje, terwijl hun smokkelwaar voor hun ogen in de golven van de zee verdwijnt En met dit wat plotselinge einde van het kleurige ..Macao, eiland van d« gouddorst" poogt regisseur Ludwig ken nelijk te suggeren, dat de geliefden nu samen het bekende nieuwe leven kun nen beginnen. Wanneer de Engelse film ..Een zaak van leven en dood" de film van de maand genoemd wordt, dan is daarmede nietc te veel gezegd. Men staat er ver steld van. dat de Engelse filmindustrie zich op een dergelijk hoog niveau kon stellen. De gedachte waarvan men is uitgegaan is dezelfde als die van „De hemel komt later wel," het toneelstuk, waarover nogal wat te doen geweest is. Ditmaal is het een piloot, die eigenlijk dood moest zijn, maar in de ruimte tus sen hemel en aarde verkeerd geregis treerd wordt. Mag hij blijven leven, nu hij als Engelsman in de laatste ogen blikken op een Amerikaans meisje ver liefd is geworden? Het internationaal hof in de tussensfeer moet oordelen, maar daar zijn ook de historische vijan den van Engeland, die echter moeten bezwijken voor de stem van het mo derne Amerika. Peter mag gelukkig worden en op de aarde blijven. Wan neer de film zich afspeelt op de aarde is zij in technicolor uitgevoerd en in de mistige tussenkring in zwart-wit. Het is niet mogelijk in dit klein bestek de tal rijke filmische vondsten, het prachtig camerawerk en het uitstekende spel te beschrijven. Filmliefhebbers, hier ligt een kans om waarlijk te genieten, ver zuimt ze niet. (14 jaar^ Na ..Sophia" wordt het gevarieerd en niet onintelligent samengesteld verhaal van „De baron van Arizona" vertoond. Het is te betreuren, dat Samuel Tuller feitelijk weinig filmtalent aan het ver tellen er van gespendeerd heeft. De enkele maal. dat de camera voor een suggestief moment zergt, kan hier aan niet veel veranderen Overigens kunnen achttien jarigen de avonturen van een man, die geheel Arizona weet te stelen, gerust gaan zien. De film „Teresa" is. zoals te begrij pen is, geprolongeerd. Wie deze geschie denis over het jonge Italiaanse bruid je nog niet gezien heeft, kan deze kans dus nog benutten. Aanbevolen voor allen boven de veertien.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1952 | | pagina 7