aat Bloemendaal huizen
Haarlem bouwen?
in
■$4
>y
k i
'0
0
v' d. Broek
Taxi? 18000
Ledenconcert van
L
Hoffmann's vertellingen
in Luxor
Toekomst voor Tuinbouw in
Kennemerland
Toen ridders speelden op de
Grote Markt
Het oude Zand
>i"
er moorddadige belastingheffing
adembenemende goocheltoeren
P'oting1952sluit
KW
K mu*
V
^•E. G.
Uitvoering van twee sterke
moderne werken
HERINGA WUTHRICH
Mevrouw Krouwels
101 jaar
COMMENTAAR IN DE MARGE
Iedere dame is verwend
Molendijk's Permanent
Stoutmoedige poging om opera van
Offenbach te verfilmen
M
c. bos a
Rondom en in de stad aan het Spaarne
SINT NICOLAAS-SURPRISE VAN
HERTOG ALBRECHT
Vertrouwensmotie
voor bestuur
I !!v
e'\ 4
it 'rf'
4é
1
f®
ZATERDAG 1 MAART 1952
PAGINA 7
I
''Vf
tfpfj|t
s eA
•At 4
J^e<
l K
•k
<Pn
ieA
vf r<
■e?
u°ningsoekenden in
j bloemendaal
ve?Vlhciale bedrijven
"H fe en moeiliikheid
p'f4
c fé
ÏN^gadering D W R-
'i'ïV
ooj^®1 Gereedschap
P ropaganda-wandeltochten
Nog steeds vitaal en
gezond
Voor 'n moderne Coiffure
Arbeider ernstig gewond
Toneel in Haarletn
PERMANENT TIëDE
dT
L.T.B.-ers hadden
goed jaar
Partijraad K.V.P.
Zilveren jubileum
REINA MANON zangeres-violiste
DIEBEN - Stationsplein 12
Palace
Frans Hals
City
M inerva
Spaarne
Rembrandt
>b v
Jopen
ioen-
a aan 1
"ie vlfv°ldoenIng bieden B. en W. van Bloemendaal de begroting 1952
s'uHena «enins beperkt zich tot het feit, dat het college er in geslaagd is
'''•en 'e krijgen. Het verhoogde inkomstencijfer, nodig om de verhoogde
A ujtrir t wordt verkregen door, zoals de samenstellers van de be-
'theirt er- »>moorddadige belastingheffing". Nadat critiek op de onzelf-
lAlzien Van de gemeente is uitgeoefend, wijst het college er op, dat het
bebnVan. de woningbouw in dikke kluisters geslagen is. Plannen voor
ii®' W»i uondervinden op grond van verscheidene motieven grote te-
featio.J zwaarst weegt daarbij de begeerte Bloemendaal te bewaren
i *®rdt arrein voor de bevolking van de grote steden. In steeds stijgende
A fecrear on^sPann'ng van de stedelijke bevolking betaald door die van
C 'ek v Deze toch ziet haar natuurlijke groei afgesnoerd door
door'? ';rcservatcn" Het wil het college voorkomen dat de zo ontstane
r de hogere autoriteiten te licht wordt geschat.
•stee
I
r; veil®*
Iet
f peD'
<ve»'
8 O#',
jjfl
ir.
een
Kuiper in 1946 opdracht
A in U]tbreidingsplan in hoofd-
bog ?ndprdelen te vervaardigen,
fppin Ie.t veel gebeurd. Er is een
het i' 'n hoofdzaak, maar voor-
tijd nitief ban worden, zijn
der Provincie aanzienlijke
hvo te verwachten. Hierbij
Vj„ kardinale punten: het
Ml? 4 Noord-Zuidweg en de
'1 aa» terreinen nog voor bebou-
«anmerking komen.
Atebe}fhebben zich tot het ge-
A u,® Uu.r van Haarlem gewend
§ebjkheid te bespreken voor
fAls 8 ingezetenen met Bloe-
Bi geId huizen te bouwen op
'i'lsfn °erncr>daal aan te kopen
112iin grond. Besprekingen hier-
'hans nog gaande.
lli' Vm^Selukheid ook zal worden
je Ké
etf>
n oi
iij y
gn- r*
t
pi P
rt*- d»f'
At y
de weg naar het succes
h h!? foeilijk zijn
V jVat verder de
:ette eJ
4» *:i? IK0r thngeljike scholenbouw uit-
lÏK in
De nota aan
Br "k veraer de laatste gege-
'®Von huisvesting in de gemeen-
VP_, wij naar een afzonderlijk
Rijzen
n groot gebrek
zijn dan ook
de
J t»groot gebrek aan school-
l^wwachten. Er zij:
in», 'haat
^°ol_ heeft het feitelijk
het geval van de
eft het feitelijk
van de scholenbouw het ge-
h«r tot „adembenemende
gedwongen. De kosten
'sr0t] S voor het lager onderwijs
•firn ewijze omhoog gegaan, in
tg etl ®fen de kosten f 18.03 per
Vap, o~ns 40.92. Wat dit op een
leerlingen der l.o.-scho-
hesA laat zich begrijpen. Daar-
'gpn at de schoolbevolking uit
n kindertehuizen, opvoe-
;an
door
internaten
)i v°or gerepatrieerden.
i'jihs ."'et de gemeente is
ijtllj. aanwezig, terwijl er een vrij
verhoging van de onder-
hier
0 ,.ar
K V'
njpef i'
flf
r pi®
is5 y
eet
door veroorzaakt wordt.
"'""blIlllllllliniMIIHUIIIIIIIHIIIIUIIIIIIIMIII
ee"!f
e rit
^'"'-ntebestuur van Bioemen-
bi
P,.,J ecn uitvoerige nota mede,
"ere daling van in het bevol-
''h^'tpA, 'nficsc'lrcvencri zich blijft
1 A hoewel het cijfer niet be-
1 ï- 's gezakt. Niettemin
cbruari i1- 11 °g hij het huis-
'ltc'®an een groot aantal wo-
iSv» ingeschreven. Van de
iS akers moeten er 135 urgent
V dle\°Aden' Onder hen bevinden
ijhfti de provinciale bedrijven
een derde van hen woont
°P „aal' een derde in de stad en
V a afstand. De aanwezig-
t, dal, n P'uvinciale bedrijven be-
eebte een extra-belasting voor
li'. Vol
samenwonende gezinnen
SiJ'HiifU n ontstaan er straks nieu-
35 JAheden.
®ente gevallen kunnen naar
V \i,.n„ ,an woningen als volgt ge-
vaen' 25 woningen met een
'Arp anhuur van f 5 per week.,
Vhl f .middenstandswoningen met
Pei' week. 35 grotere mid-
^JfjjO lnSen met een huur van
V hiiiPei' maand en 2 woningen
(Ag Ur die daarboven ligt. Ook
haar woningen voor ouden
ti>0p J hun opneming in rusthui-
steeds groot.
vaaev lddenstand financieel min-
t^tip fhhhtig wordt, ontstaat een
f Vraag naar goedkopere wo-
v33t)ta1
ji^ha,: inrichtingen pensions en
'V-ifm hedrjjven is in Bioemen-
vjiltg aal groot in verhouding tot
vhljj®erneenten. Er zijn 13 sanato-
'Sv®1' 3?ni. e^c- kindertehuizen en
hotels, pensions en kamer-
®(V inn conferentieoordenen
jy> l Heemstede zijn deze cijfers
J'i 'Ven 7. In Wassenaar 7, 3,
j.Vtdi lght 1. 3. 20 en 13.
volgens de rapporteurs
elders woonachtigen naai
SV3r te trekken om de duur'
Si^-b
f,#
elders woonachtigen naar
Pti 'an te trekken om de duur-
K" bewonen en hun ruil-
a '1 voorkeur goedkope wo-
VAhaaste omgeving te be-
'clQ^ebingbehoevende ingezete-
X ®UUMis het mogelijk voor een
'Sr te Perceel een passende
S ide ,vinden en tevens een wo-
S«;.*s uJPgezetene te helpen. In dit
ifj Skit] Prettig te melden dat de
's ,f tussen de gemeenten ver-
t. veel hoop geeft voor de
,':J,iSpf,r''''tterschap van de heer G.
Haarlemse
zwem- en
aterratten" haar jaar-
,y. 1 hotel „De Leeuwerik"
Vh1: daf^Sawoord memoreerde de
Stygidg 0e algemene toestand van
yii bfQpvfhPstig is te noemen; ook
St '1 Ve„t verslagen getuigden
jShS-ijrt aJ?d met het niet her-
hu®6*! ib'V Wapstra werd N. L.
11s het bestuur gekozen en
v 0?rzittpnhit samengesteld: Hk
BnS'5' c- Spaans, secretaris,
'iSft '1 m n'Penningmeester, A.
Vl fO_TI nrtvr» t +4 T tT
er, C.
vice-voorzitter,
r®- Thuis en N.
J. H.
L. van
Suseerste] tot verhoging van
1r1Si'hAaiiBev^Verd met algemene
omen; besloten werd
r^°-ds het lopende jaar
Mi? K bespreking van
•dei®staari Werd besloten het der-
V ^Üzb 7an de vereniging op
te vieren.
4-averten tie
eit«genwoordiger
Ten aanzien van het onderwijs kunnen
de volgende wensen nog niet vervuld
worden: verhoging van het subsidie aan
bijzondere kleuterscholen en het invoe
ren van het instituut van boventallige
onderwijzers ten behoeve van openbare
en bijzondere scholen.
Het werk van de politie is bevredi
gend, al is de bezetting zeker in de
zomer te gering. In de nota wordt her
innerd aan het relletje bij het Kenne-
merlyceum en de Hannie Schaft-her-
denking- De mobilofoon heeft ruim
schoots zijn nut afgeworpen. De terug
gang der criminaliteit is tot staan ge
komen; de baldadigheid van de jeugd
is nog zeer groot. Wat de burgerlijke
verdediging zal kosten is thans nog
moeilijk te zeggen.
De moderne vuilnisophaaldienst
voldoet in alle opzichten. Het moder
niseren van de straatverlichting en
het verbeteren der wegen wordt ge
leidelijk voortgezet. Het zware bus-
verkeer maakt grote uitgaven op dit
gebied in de toekomst noodzakelijk-
Met de financiering van het nieuwe
raadhuis is op de begroting rekening
gehouden, de plannen voor de bouw
zijn bij de architect in behandeling.
Het aantal armlastigen stijgt lang
zaam. De financiële moeilijkheden,
waarin de middenstand verkeert, komen
het meest tot uiting bij langdurige op
name in het ziekenhuis en in het bij
zonder bij opname in een krankzinni
gengesticht.
86 personen ontvangen een wekelijk
se steunuitkering, waarbij nog 50 oor
logsslachtoffers geteld moeten worden.
Over 1947 is nog uit het gemeente
fonds ontvangen rond f 140.800- De af
rekening over de volgende jaren moet
nog geschieden.
De gebruikelijke subsidies worden
weer voorgesteld. O.a. voor Thijsse's
Hof f 1500, de H.O.V. f 2500. Voorge
steld wordt als nieuwe posten op te
nemen f 100 voor de V.V.V. te Bloe
mendaal, f 100 voor de V V.V. in Noord-
Holland en 2 cent per Bloemendaals lid
voor de Nederlandse padvinders.
De winst uit het Waterleidingbedrijf
wordt geschat op f 15.000 met een ver
koop van 600.00Ö m3. De winst uit het
gasbedrijf op f 7500 met een verkoop
van 2730.000 m3- Een bedrag van
f 12.000 is uitgetrokken om een groot
aantal oude gasmeters door nieuwe te
vervangen teneinde gasverlies te voor
komen. In de nieuwe overeenkomst be
treffende de gaslevering door Haarlem
zal vermoedelijk een garantie-clausule
worden opgenomen, o.a. betreffende de
calorische waarde van het door Haar
lem te leveren gas- Het aanschaffen
van zo'n meter is op f 1.000 geraamd.
Advertentie
Het programma van het Vrijdagavond
gegeven concert der H.O.V. onder lei
ding van Toon Verhey, plaatste ons
vóór de pauze geheel in de hedendaag
se compositie-sfeer. Het pianoconcert
van Willem Pijper is weliswaar in
1927 gecomponeerd, maar heeft een dus
danig geprononceerd karakter, dat het
in het hedendaagse tijdsbestek daar
van nog niets heeft ingeboet. De drie
delige symphonie van de jonge Haar
lemse musicus Sas Bunge is zelfs van
eeente datum (1949). Het is goed dat
de concertbezoeker regelmatig met het
moderne en hedendaagse répertoire ge
confronteerd wordt. Uitvoerenden heb
ben zelfs in zekere mate de plicht, de
geestesproducten van hedendaagse com
ponisten, dikwijls met opoffering tot
stand komend, tot klinken te brengen,
al was het alleen maar om niet alle
compositorische activiteit der jongeren
in de kiem te «moren. Indien de uit
te voeren werken dan nog in hoge
mate eigenschappen bezitten van uit
sluitend vak-werk, wordt het eigenlijk
een dubbele plicht, ze tot uitvoering te
laten komen. Dat de doorsnee concert
bezoeker deze muziek nog niet begrijpt
en apprecieert, wegens gebrek aan
systematische voorlichting, mag dan
tenslotte niet tot verwaarlozing van
uitvoeringen leiden. De symphonie
van Sas Bunge, die dan hier in de eer
ste uitvoering ging, bezit vele voor
treffelijke eigenschappen. Structuur en
vormgeving zijn uiterst knap en lo
gisch. De thematiek wordt contrapun-
tisch dusdanig geprojecteerd in alle
drie delen, dat men hier en daar van
een geniale samenstelling mag spreken.
Van een zeer grote schoonheid is on
getwijfeld de inzet van het tweede deel
met de prachtige blazersepisode. Frap
perend is ook het laatste deel met zijn
wisselende 4/4 en 3/4 rhythmiek bij de
inzet. De enige opmerking die er bij
de compositorische schrijfwijze van
Sas Bunge gemaakt zou kunnen wor
den is dat hij, waarschijnlijk door de
consequent voortgezette contrapunti-
sche zettingen der diverse instrumen
tenlij nen, hier en daar een te dikke
instrumentatie krijgt. Men merkt dit
o.m. op in het Andante Maestoso tem
po van het tweede deel. Ook in de fi
nale treft men hiervan voorbeelden
aan. Intussen wil dit aan het geheel van
onze grote waardering voor dit werk
niet veel afbreuk doen, wegens de
vele zeer goede eigenschappen, die het
stuk bezit. De H.O.V. heeft met grote
overtuiging deze moeilijke partituur
tot uitvoering gebracht, waarvoor de
componist na afloop ervan dirigent en
Advertentie
HAARLEM
CENTRALE VERWARMING
JOHNSON OLIEBRANDERS
De propaganda-wandeltochten van de
Ned. Wandelsport Bond, welke Zater
dag en Zondag worden gehouden, be
loven een groot succes te worden. Te
Haarlem werden tot op heden reeds
300 inschrijvingen geboekt, terwijl in de
provincie Noord-Holland reeds 2250
wandelaars waren ingeschreven. Op
merkelijk is wel het feit; dat steeds
meer scholen en gymnastiekvereni
gingen belangstelling tonen voor deze
mooie sport en met grote aantallen aan
de start komen. Gelegenheid tot in
schrijven bestaat ook nog aan de start
op Zaterdag 1 Maart van 2 tot 3. uur
en op Zondag 2 Maart van 10 uur tot
half één aan gebouw „Rosehaghe" aan
de Hoofmanstraat. Alle deelnemers ont
vangen na afloop van de tocht een in
kleuren uitgevoerde medaille, terwijl
de groepen van minstens 10 personen
plus een leider een groepsherinnering
extra zullen ontvangen. Kinderen van
10 en 11 jaar mogen alleen deelnemen
aan de 10 K.M., terwijl alle anderen of
10, of 20 K.M. kunnen wandelen.
De route van de 10 K.M. is als volgt:
start Zijlweg. Bloemendaalseweg, Tet-
terodeweg, Prins Bernhardbrug, Brou-
werskolkweg, Duinlustweg, Elswoutlaan,
Ramplaan, Vlaamseweg en via de Hout
vaart terug.
De route van de 20 K.M. volgt de
Zijlweg, Bloemendaalseweg, Mollaan,
Brederodeweg en -laan, Velserendeweg,
Bergweg, Zomerzorgerlaan, Midden en
Hoge Duin en Daalseweg, langs Lonbar
Petrilaan en Militaireweg naar Zeeweg,
vervolgens Brouwerskolkweg, Duinlust
weg, Elswoutlaan terug vie Vlaamse
weg zoals de 10 K.M.
concertmeester hartelijk dankte.
De jonge pianist Jan de Man, speelde
vervolgens op excellente wijze het con
cert voor piano en orkest van Willem
Pijper. Alleen al uit de keuze hiervan
blijkt dat deze pianist er niet op uit is,
op een gemakkelijke manier succes te
behalen. Zijn spel kenmerkte zich door
knapheid, muzikaliteit, en speciaal door
een zeer plastisch realiseringsvermogen.
Pijper's vijf en twintig jaar oude
pianoconcert, ofschoon modern en
nieuw klinkend, werd volkomen aan
vaardbaar. Het stuk is een juweel van
opbouw en structuur, waarin bij een
zevendeligheid het gehele schema der
klassieke concerthoofdvormen verwerkt
zijn. Het is eigenlijk het eerste en
echte pianoconcert uit de gehele lite
ratuur. Beide partijen, zowel orkest als
solo-instrument, zijn volkomen zelfstan
dig opgebouwd, door in rhytbmische
verscheidenheid het eigen karakter der
beide groepen zuiver te bewaren. Een
weergaloos knap stuk werk, dat na 24
jaar hier in Haarlem zijn tweede uit
voering beleefde. Hulde voor solist en
orkest, die hiermede een grote daad
van muzikale uitvoeringspractijk be
dreven. Tot slot werd na de pauze een
herhaling gegeven van de tweede
Symphonie van Borodin, die bij de
vorige uitvoering in deze kolommen
reeds ter sprake kwam.
JAN LAARVELD
Zondag 2 Maart hoopt mevrouw C.
KrouwelsTraksel 101 jaar te worden.
Zij mag zich nog steeds in een uitste
kende gezondheid verheugen, is nog een
trouw lid van de „H. Familie" en nog
steeds bij de oefeningen present. Haar
missie-ijver is nog steeds onverflauwd,
zodat haar kalenderklanten niet in de
steek gelaten zijn. Men zal zich de hul
diging op haar honderdste verjaardag
herinneren, waarbij zij twee onderschei
dingen in ontvangst mocht nemen. Wij
zouden bijna durven schrijven: nog vele
jaren!
Advertentie
„Salons de Coiffure"
BOS - Grote Houtstraat 71 rood
ingang Ged. Oude Gracht - Tel. 19157
Gisteren waren op het terrein tussen
walserij West en Breedband enige ar
beiders bezig een machine voor grond
boringen te vervoeren. Hierbij kantelde
de machine. De arbeider H. J. Dijkstra
uit Haarlem, werkzaam bij de firma
Tjaden, eveneens uit Haarlem, probeerde
de machine in zijn val op te vangen Hij
geraakte er echter onder en kreeg daar
door een ontwrichte pols, ernstige ver
wondingen aan een vinger van de rech
terhand en een wond aan de rechterhiel.
Nadat hij voorlopig in het Rode Kruis
Ziekenhuis te Beverwijk was behandeld,
is hij naar het St. Johannes de Deo-zie-
kenhuis te Haarlem overgebracht en al
daar opgenomen.
iefde kan tegen 'n stootje. Het re
pertoire van Comedia heeft het
Haarlem een beetje moeilijk ge
maakt, zijn sympathie voor ons half
vaste gezelschap tot uiting te laten ko
men, maar de sympathie kon een paar
teleurstellingen wel verdragen, en ver
schenen Maandag leek Haarlem wel blij.
de warme gevoelens er weer eens gul
uit te kunnen applaudisseren. Dat was
voor Bobbeltje, een comedie die onge
twijfeld een bedenksel is, maar dan een
speels bedenksel van een knap vakman,
met vele plezierige verrassingen. Men
kan er tegen aanvoeren, dat de bedro
gen echtgenoot niet altijd voor gek moet
staan, de kwestie is wel een beetje ern
stiger, en een beetje treuriger ook
maar van de andere kant wil de schrij
ver het onderhavige probleem niet be
paald serieus behandelen. Men behoeft
er geen zware houwitsers tegen in stel
ling te brengen. De schrijver, André
Roussin, neemt in zijn werk een paar
mallotigheden van onze tijd zo genoeg
lijk op de hak. Een zekere meneer Sar
tre ook niet?
Er zitten verscheidene juwelen van
rollen in: Hermus-vader en Hermus-
zoon o.a. En als u gaat kijken, let u dan
eens op de vreemde radio-verslaggever
van Bob Verstraete. Buitengewoon ge
zellig en genoeglijk. En op John Soer.
Een kleine rol, een groot talent waar
mede gewoekerd wordt. Vijf minuten op
de scène, en een puntgave creatie.
En ook op Steye v. Brandenberg. Een
acteur in opkomst, een talent dat mooi
gaat bloeien. Het is. wanneer u daar op
uw bank of klapstool in de donkere
zaal zit, zo'n apart genoegen, het eerste
knopje te zien uitkomen en de ontwik
keling rol voor rol te volgen. En, in het
geval van Steye v. Brandenberg, te
constateren, dat hij beschikt over de
voor een acteur benijdenswaardige, hoe-
wel ook noodzakelijke, eigenschap, dat
hij stijl heeft, dat hij gemakkelijk zijn
houding vindt, óók wanneer hij weinig
steun aan tekst en situatie heeft, wan
neer hij dus grotendeels zelf de kleur
voor een weinig sprekende figuur moet
zoeken. Dat was bijvoorbeeld het geval
met zijn jonge medicus in Het Idool van
het vorig seizoen, en nu in BobBeltje
met zijn Edgar-Leon, waarvan hij meer
maakt dan iemand, die alleen het ge
sprek op gang moet houden. Hoe ver
liggen deze figuren niet van zijn stom
me, onbehouwen proleet in Anna Lucas-
ta. Hét zal zo lang niet duren, of wij
zien hem een belangrijke plaats inne
men in de rijer, van wat wij gemakshal
ve de goede acteurs noemen.
En wat het voornaamste van Bobbel
tje is: een troep die deze vlinder zo blij
en zwierig kan laten fladderen, is een
goede troep, een hecht op elkaar inge
speeld ensemble. Haarlem zou het best
willen houden.
Het is op zijl? tijd wel plezierig, ons
op gezellige manier voor de gek te la
ten houden, zoals dat het vorige week
end ook gebeurde met Het Witte Schaap
Van De Familie van Ruys. Dat beestje
zal nog in menige schouwburg een gra
zige weide vinden. Uit de sterke bezet
ting moeten wij toch even wijzen op de
verstrooide Anglicaanse geestelijke van
Wim v. d. Brink, in wie men moeilijk
bijvoorbeeld zijn stoere matroos uit
Meeuwen boven Sorrento kan herken
nen. Zelden heeft zo'n beminnelijke fi
guur op ons toneel rondgedrenteld, die
tevens zo zuiver balanceerde op het
smalle streepje tussen belachelijkheid en
gezellige onbeholpenheid. Hij vond
zichzelf overigens helemaal niet onbe
holpen, en daardoor juist werd het por
tret zo knap en zo aardig.
Hk. A.
Advertentie
met
Advertentie
Cold Wave - De nieuwste vinding, is onge
vaarlijk voor de meest gevoelige huid.
Wordt in onze zaak toegepast. - Vraagt
inlichtingen.
GR. HOUTSTRAAT 71 rood
ingang Ged. Oude Gracht
Santpoorterplein 1 - Haarlem - Tel. 19786
en kan drie soorten operafilms
onderscheiden, t.w. de films, die
een aantal operafragmenten be
vatten, de films die het verhaal van de
opera uitbeelden, geïllustreerd met de
betreffende muziek, en tenslotte de
producten, die een volledige weergave
zijn van de gehele opera, zoals die
op het toneel wordt uitgevoerd. Dit
laatste met dien versande, dat de ca
mera niet op één plaats wordt neerge-
plant en zo voortdurend het gehele to
neel laat zien. maar dat zij steeds een
ander onderdeel van het geheel toont.
Ondanks deze bewegingen echter blijft
in deze films de opera meestal hoofd
zaak en komt de filmkunst er niet aan
te pas.
Michael Powell en Emeric Presbur
ger laten in hun film „Hoffmann's ver
tellingen" in hoge mate zien, wat de ge
lijknamige opera bevat of bevatten kan.
vermeerderd echter met wat de film er
als bewegingsfactor aan toevoegt.
Wat er dus aan fantastische voorstel-
Olympia en Hoffmann in de verfilming van Offenbach's
opera Hoffmann's Vertellingen".
lingen te beleven valt in de „fantasti
sche opera" van Jacques Offenbach, die
zich in een hevig spel van licht en
donker voltrekt, vindt in de eerste plaats
zijn oorzaak in de opera zelf, in de
tweede plaats in de filmvormgevingen,
die haar ten deel vallen. Bepaalde stuk
ken. de grootste, zijn afhankelijk van
de, dans, die P.owell vrijwel intact heeft
gelaten en waar hij dus geen filmtaal
spreekt. Buiten die dansen veroorlooft
Powell zich nogal wat vrijheid van be
weging, waarvan nu en dan het gevolg
is. dat er een hel losbarst, die de toe
schouwer overrompelt, maar waarbij
dan toch ook weer lichteffecten rond-
spatten. die de Kitsch benaderen.
De beste stukken zitten in het begin
in de Venetiaanse gondelvaarten,
aan het einde vóór het streven van An-
'onia. waar de film haar eigen ruimte
tracht te scheppen, die het toneel in
die vorm mist.
De drie verhalen van Hoffmann zijn
ongelooflijke melodrama's, als zij niet
door de muziek ge
temperd worden en
in milde poëzie ge
drenkt. De film.
die geenszins mild
is, accentueert hier
en daar het karak
ter van de vertel
lingen. omdat zij
die niet met mild
heid. maar met ge
weld omgeeft. In
tussen legt de film
wel getuigenis af
van de enorme mo
gelijkheden. waar
toe het filminstru
ment in staat is
De liefhebbers
van opera moeten
zeker de film gaan
zien, al was het al
leen al om de ver
gelijking met het
toneel te kunnen
maken. De liefheb
bers van film mo
gen Hoffmann's
Vertellingen van
Powell en Press-
burger niet over
slaan, want zij zul
len geconfronteerd
worden met een
stoutmoedige, bijna
woeste poging om
de ciné-opera tot
stand te brengen.
De film draait in
Luxor. 18 jaar.
TELEFOON 19 15 7
Zowel voor bollenkwekers, tuinbonw
en landbouwbedrijf is het jaar 1951 een
goed jaar geweest. Niet alleen de weers
omstandigheden hebben hieraan mede-
gewerk, doch ook en in het bijzonder de
spreiding van de te kweken gewassen
beeft tot gevolg gehad, dat een niet te
grote hoeveelheid van een zelfde pro
duet werd aangevoerd, waardoor de
veilingprijzen gunstig werden beïn
vloed. Ook over de export kon niet ge
klaagd worden.
De heer Th. Aardenburg, voorzitter
van de Katholieke Land- en Tuinbouw-
bond, kon dan ook in de gisteravond ge
houden jaarvergadering met vreugde
Grote bedrijvigheid heerste op het
zand, tegenover het statige Grafelijke
paleis. Het wijde plein bood een fees
telijke aanblik. Ridders traden binnen,
te paard, edelvrouwen stonden rond
om, gracieus, wuivend de ridders,
die ten steekspel gingen, hun groet.
Weer werd een groot tournooi gehouden,
waaraan de ridders van de streek en de
Landsheren, die in Haarlem hun hofhou
ding hadden, dicht bij de grafelijke wo
ning, deelnamen.
Er is veel fantasie voor nodig zich de
Grote Markt, ook toen het middelpunt
van de zich alleen aan deze zijde van
het Spaarne uitstrekkende stad. voor te
stellen. Het plein, „het Zand" geheten
was veel groter dan tegenwoordig.
De St. Bavo stond er nog niet, althans
niet in de omvang van tegenwoordig.
De kleine parochiekerk nam weinig ruim
te in. Vleeshal en omgeving ontbraken
eveneens, terwijl het noordelijk deel van
de Grote Houtstraat en Koningstraat
eveneens van latere datum zijn. Het
plein, bij uitstek geschikt voor het hou
den van tournooien en andere ridder
feesten, werd door een Beek in tweeën
gedeeld. Deze beek vond haar oorsprong
in het duin, stroomde vandaar oost
waarts naar de stad, vloeide langs het
zand ten zuiden van de tegenwoordige
Sint Bavo en dreef haar water in het
hl" ™aSistraat' die- «n» dp zper eerbiedwaardige ouderdom van zijn
gemeente te bewyzen. teruggreep naar de tijd. dat hij zuchtend in de schoolban
ken gebogen zat over „De hello Gallico" van Julius Caesar. Hij herinnerde zich
eens ooit een plaatsnaam tegen te zün gekomen, die veel geleek on die van ziin
standplaats. En zo heeft Julius Caesar er aan meegewerkt, dat ergens in Neder
land weer stadsfeesten werden gevierd. Niets op tegen - tenslotte moet men de
gymnasiale kennis practisch kunnen gebruiken in het leven. We willen hiermee
alleen maar zeggen, dat het zeer moeilijk ig stichtingsdata van oude Nederlandse
steden na te pluizen. Het blijft bij gissingen. En zo, beste lezer, verliest zich ook
de stichting van Haarlem in een grjjs verleden. Wanneer en hoe is de Spaarne-
stad ontstaan? Wie is de doorluchtige stichter geweest? Wie zal het zeggen? Ver
der dan gissingen komt men niet. Wanneer in 866 in de lijst van Utrechtse Kerk
goederen over Haarlem wordt gesproken, kan zowel de stad als het onder
Heemskerk gelegen kasteel Hof van Haarlem of oud-Haarlem bedoeld zijn.
Enige zekerheid hebben we pas in de tiende eeuw; oude schrijvers vertellen na
melijk, dat Haarlem in 974 door de Westfriezen werd verwoest, terwijl in 977 de
Benedictinessen van Egmond, na de verwoesting van hun klooster, door Haar
lem naar Bcnnebroek trokken. We willen vandaag eens een kijkje nemen in de
oude, toen nog zeer jonge, stad.
Spaarne. Kleine houten bruggen liepen
over deze beek, die eeuwenlang door de
stad gestroomd heeft. In 1544, toen de
kerkmeesters van Sint Bavo het kerk
plein wilden vergroten, werd een ge
deelte van de beek overwelfd. Op twee
plaatsen moest een houten luik gelegd
worden, opdat men bij brand direct over
water zou kunnen beschikken. („Werde
mede de kerkmeesteren van'de Prochy-
kerke geaccordeerd dat sy, omme te am-
plieren den ommeganck van den kerk
hof, tot costen van deselve kerke, sullen
mogen overwelven ende beleggen de
Beecke strekkende van het zuijder
cruijswerk af tot aan de halle, mits lae-
tende open twee gaten, omme in tijden
van brant of noot water te mogen crij-
gen": resolutie van de Vroedschap van
16 Juli 1544).
We bevinden ons nu in het oudste ge
deelte van de stad, dat, volgens Allan,
de volgende omgrenzing heeft: „het
oudste deel van de stad is dat deel. dat
zich ten Noorden van de tegenwoordige
Grote Markt uitstrekte, tot aan de
voormalige Kruis- en Janspoorten, en
dat ten Oosten door het Spaarne, en ten
Zuiden en Westen door de Stads-gracht,
later de Oude-, en thans de Gedempte
Oude Gracht werd omsloten; terwijl de
Baken essergracht de grensscheiding
vormde aan de zijde van de oude buurt
BakenesDeze. aJd'.is begrensde ruim
te werd derhalve ingenomen door de
Zijlstraat, voor zoveel zij zich uitstrek
te tot de tegenwoordige Gedempte Oude
Gracht, de Grote Krocht, de Barteljoris-
straat, de Kruisstraat, tot aan het Waai
gat, de Smedestraat, de Jansstraat, on
geveer tot aan de Nieuwe Gracht, de
Begijnenstraat en de Damstraat tot aan
de Waag, benevens de Grote Markt.
Deze oude stadskern, met als middel
punt de Grote Markt het Zand
heeft zich voortdurend, ondanks moei
lijkheden en strijd, uitgebreid. Zo lezen
we, dat Heer Simon van Haarlem in
1249 in zijn eigen woning een Carmelie-
tenklooster stichtte. Deze woning was
gelegen in de tegenwoordige Grote
Houtstraat, aan de zijde van de Ane-
gang, in dat gedeelte van de straat,
dat tussen de hoek van de Anegang en
de Spekstraat ligt.
Velen trokken in die dagen naar
Haarlem, niet alleen om de tournooien
en spelen bij te wonen, maar ook om
dat het aantrekkelijk was zich in de
jonge stad te vestigen. Het Grafelijk
Hof had er zijn zetel. De graven, voor
al de in Haarlem geboren Willem II,
beijverden zich de stad vele voorrech
ten te verlenen, zelfs in de vorm van
een St. Nicolaas-surprise (6 December
1389 verlegde Hertog Albrecht van
Beieren de stadsgrenzen). De voort
durende uitbreiding van de stad, die
oorspronkelijk in de oude vorm, die we
boven aangaven, ommuurd was. maak
te het namelijk nodig, ook degenen, die
buiten deze begrenzing kwamen wonen,
onderhorig te maken aan het stadsbe
stuur en „poorters van Haarlem" te
doen worden.
De stad was dicht bebouwd en weinig
gelegenheid bood ze haar poorters tot
vermaak in de vorm van beoefening
van sport en spel. Is tegenwoordig de
aanleg van sportvelden voor gemeente
besturen een grote zorg, l'histoire se
repète in vroeger eeuwen was dit al
evenzo een eis.van goed bestuur. In
1390, lezen we namelijk, heeft Hertog
Albrecht uit dank voor bewezen
diensten aan die van Haarlem een ruim
open veld buiten de Grote Houtpoort,
de Baan genaamd geschonken.
Het was een groot grasveld, dat
eeuwenlang is blijven bestaan, bestemd
voor boogschieten, kaatsen, balslaan,
e.d. Pas in 1809 is „De Baan" aan haar
bestemming onttrokken. Het speelveld
werd toen bij de tuin van Koning
Louis Napoleon getrokken, die Pavil
joen Welgelegen in de Hout bewoonde
en de grond nodig had voor de aanleg
van een botanische tuin. In 1832 is de
Baan weer van deze tuin gescheiden,
werd publieke wandelplaats en werd
Koekamp genoemd. In 1444 kwamen
hier de Hoeksgezinde Haarlemmers
rond Isabella van Portugal bijeen.
Op dit speelveld nemen we vandaag
afscheid. In een volgend artikel willen
we de verdere ontwikkeling van de
stad volgen.
Jan B.
constateren, dat de agrarische stand in
de streek Kennemerland alleszins reden
van bestaan heeft. Het is gebleken, dat
over het algemeen de producten van
onze streek nog zeer gewild zijn, zowel
in binnen- als buitenland. De heer Aar
denburg zag daarom geen reden om de
bestaanszekerheid in de streek te be
twijfelen, hetgeen verleden jaar door
vele bedrijven werd gedaan. De voor d®
land- en tuinbouw ongunstige uitbrei
dingsplannen ten Dehoeve van de indus
trialisatie is nog geen reden om 't hoofd
te laten hangen, te meer daar door de
L.T.B. al het mogelijke wordt gedaan
om deze uitbreiding voor de agrarische
bedrijven zo gunstig mogelijk te doen
geschieden. De L.T.B. zit hiér niet stil en
hoopt dan ook dat met het uitbreidings
plan al het mogelijke wordt gedaan om
Kennemerland als agrarische streek té
behouden. De vergadering werd zeer
druk bezocht. In het jaarverslag van
secretaris v. d. Pol kwam tot uiting, dat
de afdeling Beverwijk 160 leden telde.
De penningmeester, de heer G. J. de
Wit, boekte een batig saldo van f 527.48
terwijl mede dank zij een door de Boe-
renvakgroep gehouden collecte, die f 56
opbracht, in de kas van het vaandel
fonds thans f 209.18 is gereserveerd voor
het vaandel van de afdeling, waarvoor
het bestuurslid de heer J. Poel een ar
tistiek ontwerp toonde. De aftredende
bestuursleden de heren G. J. de Wit, Jac.
de Wildt en Luc. Beentjes werden allen
bij acclamatie herkozen, terwijl de voor
zitter, de heer Th. Aardenburg, tevens
bij acclamatie werd herkozen. De voor
zitter wekte de aanwezigen nog op lid
te worden van de Katholieke Vereniging
van Ondernemers in het Bloembollenbe-
drijf, opdat hier weldra een afdeling
voor Beverwijk kan worden opgericht.
Nadat de voorzitter de vergadering had
gesloten sprak de heer W. Vessies een
propagandistisch woord met betrekking
tot de Katholieke Volkspartij.
Na commentaren van verschillende
zijden op de rede, welke voorzitter An-
driessen gistermorgen te Utrecht heeft
gehouden,, heeft de partijraad van de
KVP met grote meerderheid van stem
men een motie van vertrouwen aan
vaard, welke was ingediend door de
kring Nijmegen en mede ondersteund
door de kringen Arnhem, Leeuwarden,
Zwolle en Tilburg.
De motie erkent dé redelijkheid en
doelmatigheid van het initiatief tot het
houden van besprekingen met de groep-
Steenberghe, aanvaardt de resultaten
van dit overleg als zijnde in overeen
stemming met een christelijke vooruit
strevende politiek, spreekt volledig
vertrouwen uit in het partijbestuur, de
Tweede-Kamerfractie en hun voorzit
ters, en wekt op tot een zich in eens
gezindheid scharen achter de KVP. Te
gen deze motie verklaarden zich slechts
de heer Schreuder uit Maastricht en
de heer de Jong uit Den Helder.
De heer Andriessen corrigeerde in
zijn beantwoording van de sprekers een
stem uit de vergadering, die gesproken
had over de groep-Duvnstee; men heeft
niet te maken met een groep-Duynstee,
doch met de opvattingen van de groep-
Steenberghe.
Vandaag herdenkt de heer H. Doden
huis het feit, dat hij vijf en twintig jaar
geleden in dienst trad bij garage „Den
Hout".
Advertentie
Hedenavond, Zondagmiddag en -avond
„Politie Dossier 301" moet voor lief
hebbers van misdadigersfilms een rol
prent zijn om van te smullen. Van be
gin tot einde spanning en sensatie. On
verschrokken politiemensen jagen ach
ter de zgn. „drie-staten-bende", vijf
doortrapte schurken, die met revolvers
spelen alsof het de doodgewoonste zaak
van de wereld is. In gloednieuwe auto's
gaan ze op hun doel af. Hun practijken
kosten verschillende mensen het leven.
De leider vermoordt ieder, die iets te
veel weet. Op het laatst dringt hij zelfs
een ziekenhuis binnen, waar een meis
je wordt verpleegd, dat ook wel eens
wat zou kunnen loslaten tegenover de
politie. Het einde van zijn misdadigers-
loopbaan vindt hij op de spoorrails,
waar hij, achtervolgd door agenten,
door een trein wordt everreden. (Acht
tien jaar).
„Stalen haaien" is een mannelijk ver
haal. vol heroïsme, van een duikbootbe
manning. die in oorlogstijd een Duitse
basis, ergens aan de kust van Groen
land. liquideert. De heldendaden zijn
wel wat al te veel aangedikt, maar dit
was juist wat de Amerikaanse burger
in de jaren 1942 tot 1945 nodig had. De
love-story, hoewel sober uitgebeeld,
verzwakt het geheel niet weinig, maar
regisseur Archie Mayo maakt veel goed
met een kleurenfilm als de vijandelijke
basis de lucht in vliegt (Achttien jaar).
Achttienjarigen kunnen kennis maken
met een struise Amerikaanse zeeman,
die de enige eerlijke bewoner schijnt
te zijn van Macao, een eilandje voor de
Chinese kust. dat althans op het wit
te doek bevolkt wordt door louche
individuen. Hij verlaat terwille van de
schone hoofdvertolkster weliswaar het
rechte pad. maar dat duurt slechts, ge
heel volgens het bekende filmrecept,
tot kort voor het einde. Dan vindt men
het tweetal terug in een roeibootje,
terwijl hun smokkelwaar voor hun
ogen in de golven van de zee verdwijnt
En met dit wat plotselinge einde van
het kleurige ..Macao, eiland van d«
gouddorst" poogt regisseur Ludwig ken
nelijk te suggeren, dat de geliefden nu
samen het bekende nieuwe leven kun
nen beginnen.
Wanneer de Engelse film ..Een zaak
van leven en dood" de film van de
maand genoemd wordt, dan is daarmede
nietc te veel gezegd. Men staat er ver
steld van. dat de Engelse filmindustrie
zich op een dergelijk hoog niveau kon
stellen. De gedachte waarvan men is
uitgegaan is dezelfde als die van „De
hemel komt later wel," het toneelstuk,
waarover nogal wat te doen geweest is.
Ditmaal is het een piloot, die eigenlijk
dood moest zijn, maar in de ruimte tus
sen hemel en aarde verkeerd geregis
treerd wordt. Mag hij blijven leven, nu
hij als Engelsman in de laatste ogen
blikken op een Amerikaans meisje ver
liefd is geworden? Het internationaal
hof in de tussensfeer moet oordelen,
maar daar zijn ook de historische vijan
den van Engeland, die echter moeten
bezwijken voor de stem van het mo
derne Amerika. Peter mag gelukkig
worden en op de aarde blijven. Wan
neer de film zich afspeelt op de aarde
is zij in technicolor uitgevoerd en in de
mistige tussenkring in zwart-wit. Het is
niet mogelijk in dit klein bestek de tal
rijke filmische vondsten, het prachtig
camerawerk en het uitstekende spel te
beschrijven. Filmliefhebbers, hier ligt
een kans om waarlijk te genieten, ver
zuimt ze niet. (14 jaar^
Na ..Sophia" wordt het gevarieerd en
niet onintelligent samengesteld verhaal
van „De baron van Arizona" vertoond.
Het is te betreuren, dat Samuel Tuller
feitelijk weinig filmtalent aan het ver
tellen er van gespendeerd heeft.
De enkele maal. dat de camera voor
een suggestief moment zergt, kan hier
aan niet veel veranderen
Overigens kunnen achttien jarigen de
avonturen van een man, die geheel
Arizona weet te stelen, gerust gaan
zien.
De film „Teresa" is. zoals te begrij
pen is, geprolongeerd. Wie deze geschie
denis over het jonge Italiaanse bruid
je nog niet gezien heeft, kan deze kans
dus nog benutten. Aanbevolen voor
allen boven de veertien.