Doodstraf in bepaalde
gevallen noodzakelijk
Kalh. Paedagogische Vereniging
en de onderwijsnota
Mars en Saturnus aan de avondhemel
SCHtll'V'AARIIIERICIIIEN'
v__
Levenslange gevangenisstraf voor het
uiteenjagen der Sta ten - Cen er aal
Julia Cuypers
begraven
^jS8 5&%2S.hee"nageIater"
t STK
Roei per
sloep
Prof. Gielen acht Algem. Middelbare
School in deze vorm onaanvaardbaar
Jeugdwedstrijd in
welsprekendheid
Twee planeten op de terugtocht
SATURNUS: de treuzelaar
MARS: de snelle loper
Fraaie zege van
JFagtmans
Wij luisteren naar
J
Ministers oordelen:
t<01Jblia8 êSgnto dat Qe talePt:
•cfXu
!^?«kTBERICHTEN
Euwe loopt weer uit I
Benelux-ronde 1952
taluudijk Stfötld
KRE0HAV0N
In eerste etappe van
Ronde van Romandië
SPANJE WINT FIFA-
JEUGDTOURNOOI
WIJDAG 18 APRIL 1952
PAGINA 5
sl«chts6 J>eperkinS. - -
bfuikmattraf nitv s=-
1
J
4SV3 Ps'Ttijen°^aA' V AprÜ' Aan"
MnP*rk 2.27-J2 as i. kwaliteit met
^U,rp aVP.e, K:>Tte4AllNKVELU' 17 April. -
l00 r'-~]-i -pH ca ann ppp het broedseizoen
Kamp. eerste klasse kl. 38 2
Saturnus
V 5
WSSgSCHAkt
MA Ag!)
5f> 'c
Mars
Kamp. driebanden
Paarden, antennes en
weddenschappen
Derde zege van Plantaz in
Ronde van W.-Vlaanderen
Euwe speelt simultaan
te Geleen
va?'?is';®rs van Justitie, van Oorlog
ttier i? arine hebben de Tweede Ka
lkom memor'e van antwoord doen
stpi]in_en over het wetsontwerp „vast-
°'srnedP Van wet oorlogsstrafrecht
h°udpn v®n enige daarmee verband
v3n it,,! wijzigingen in het wetboek
tair s* cllt' het wetboek van mili-
"Ülitairi60^ en de invóeringswet
'6 het s, raf" en tuchtrecht". Hieraan
D l v°lgende ontleend:
2\\'aa°r vele leden is overwegend be-
Vgj. o««aaAi,
hien a. 8 worden uitgesproken, in-
hej(j rechter oordeelt, dat de veilig-
Men Hin Staat haar toepassing eist.
ais v aehter te bedenken, dat, zo-
sc"eidene andere leden terecht
<WeOPgemer
de .^Perking
te^ener van een zeer gewrongen
'e8d ng zou kunnen worden opge-
leder» v aflo°P van een oorlog. Deze
hooijjt Pnnen niet aanvaarden, dat de
he pp af nodig zou zijn terwille van
«enerale preventie.
he 1" (?fdenke evenwel, dat in bepaal-
ï^lllréiu de doodstraf Juist om haar
r'Olt n„.,ar afschrikwekkende wer-
Uit 'zakelijk is. Zou men op deser-
i«et Cen ''00r ''c vijand aangevallen
Jjet d aanval bedreigde plaats of post
''fver doodstraf stellen, dan zou een
?.l(ï«n 'ging een premie zijn op het
i In deze gequaliflceerde deser-
h het plaats van de kans op de dood
*Cvati»» 8Wecht zou de zekerheid van
Senisstraf komen.
gemaakt
tegen het schrappen
dat de doodstraf
heze 0Pgemerkt, het handhaven
dneÜP5rkinS zou medebrengen, dat
0ruikm ttraf n'et of niet dan met ge-
"ient mening
h® stpï?.en ook voorzichtig te zijn met
5dïecn,iing, dat de doodstraf niet een
e,llsti»p straf zou zijn voor de zeer
Jtriog misdrijven. waarvoor zij na de
j is opgelegd. Er is immers geble
et deze straf, waarvan de opleg
van de ministers
Oh,
gitip
j'Pg werd geëist en die als afschrik
?e te !naUwernood nog dienst behoef-
aam. n' Blgemeen als rechtvaardig
SotpIaard-
V'hg v Se leden willen de handha
ft) haa de doodstraf alleen baseren
9hgsj 'h afschrikwekkende werking, uit
SL1» een argument, hetwelk een
bev yzi—
«u ng naar de vergeldingsgedachte
het invoering van de doodstraf
n- TypP^mune recht mogelijk zou ma-
^oiïipv, laatste ligt niet in het voor
in Var,
Van de minister van Justitie.
Berechting
Oe
h het !nist«rs zijn van mening dat de
tPdracht twerp voorgestelde incidentele
e rl uVan rechtsmacht aan de mili-
Ses h<w"ter en aan bijzondere colle-
?,66st v? met de letter, noch met de
v hen de Grondwet in strijd kan
raag ïeacht. Vervolgens kan de
'1 dp ?rden gesteld of de opdracht
i rP rechting van de in het ont-
?lrc Be misdrijven aan de mili-
?ahdei- c"ter tijdens feitelijke oorlogs
ka af,'Ogen en aan bijzondere colleges
!<,%bi°0P van een vijandelijke bezetting
rPja eujk is of niet. Men bedenke, dat
vai v thans de militaire rechter in ge-
v8r ab feitelijke oorlog kennis neemt
d mlsdrijven tegen de veiligheid
?P (uj® Staat, door wie ook begaan, en
i'tair drijven van bet wetboek van mi-
d «aanStrafrecht, die ook door burgers
rp_. kunnen worden. De voorgestel-
Jkietp.g, hevat derharve geen prin-
hahd, Wijziging van de bestaande toe-
9tl<Jr,. h geval van feitelijke nnrlnirs.
S "Peiin" geva' van feiteliike oorlogs-
Uiju V§en dienen misdrijven onmid-
Jker Pestrai't te worden. Het is niet
Jy-alp 1 Ui die omstandigheden de nor-
vSnerpUrëerliike colleges zullen func-
'teit j,' Voor een gemis van objecti
vely, w-z. de mogelijkheid van
L5'leg behandeling van gelijke ge-
%t,' naar het de ministers' voor-
SvaaB °ij c militaire rechter geen
y te duchten.
^f^il'cnde argumenten,
ïh^tsni1 ,re element in de bijzondere
ï^eliiVKing onmisbaar is en dat de
tl 0ot na 4'd moet bestaan om een
('h te j zaken 'n betrekkelijk korte
e>p0„td°en berechten, zijn aanleiding
o.m. dat
^eBpr tot het voorstel om bijzondere
Qrscs in u i
hze '^dat juist in tijden van onrust
V ln het leven te roepen.
-C iv.' "Cl reveil tc lucycu'
h'ahg 'Plsters achten het van eminent
hz„ dat juist in tijden van onrust
■Socratische staatsinstellingen
J3egraafpl8ats „Zorgvlied" is
Vrt^°hda stoffelijk overschot van
bo n art op 80-Jarige leeftijd over-
j^eid lce Julia Cuypers ter aarde
'!apel van het Begijnhof te Am-
'PiW|i0 Werd in de ochtend een Re-
s opgedragen.
hal van de Amsterdamse
b depte wbPrg, die als chapelle
h~ ^as ingericht, stond de kist
Vodden ^elen uit de toneelwereld,
"_Gn bewonderaars kwamen er
p dpjo n een laatste groet brengen
A Ferd Y,an geboorte Vlaamse actri-
kf' ^hieiAB derg sprak namens de
v, sten=» van Nederlandse toneeV-
"0rd v»b® in dc schouwburghal een
8 'h öe afscheid.
ho^'ces avPla °P -Zorgvlied" spraken drie
Mo^r. oudere generatie, Rika
®1. agda Janssens en Emma
v0jyüat 0
v05?°l vertcUypers' die de romantische
infe^^digde,
de hoofdroi vSn"
'9a£Sche cnnSnens, vertolkte ■ïamens de
VP1G vaarv/e/ Sa s en vrienden een
1. hCteurc
a6rncn ®n actrices volgden de
- Vp vr, bedekte baar
49h V}' Hier uaar naar ue
,p overipri e een schoondochter
naar de
-2.35
t Hani !-'M2r' Kwaliteit met
üc :hMab £lauw SX kwalllea tot
Vrt'Vs 75/. aigêmené fJukl' Pr«zen:
'v,p djn o' kilopïfi"16"® „prhs f 13.60 per
5' ca. 2000 t Te Barneveld
t t 111 hét h kievitseieren aange-
»h ,r,la»r begin nog f lo._ per
l£s f 4 dig daalden tot f 6.—,
Per 100 stuks.
behoorlijk kunnen blijven functionneren.
Uit dien hoofde hebben zij geen be
zwaar on het uiteenjagen van de Sta-
'ten-Generaal en het verhinderen, dat
een lid var, de Staten-Generaal de ver
gaderingen daarvan bijwoont, op de
zelfde voet strafbaar te stellen als het
uiteenjagen van de regeringsraad en
van de ministerraad (dat is met levens
lange gevangenisstraf of een tijdelijke
gevangenisstraf van ten hoogste twin
tig jaar). Een dienovereenkomstig voor
stel wordt bij nota van wijziging ge
daan, waarbij tevens wordt voorgesteld
de samenspanning tot dat misdrijf en
het voorbereiden of bevorderen daar
van, benevens het opzettelijk nalaten
van het kermis geven aan justitie of
politie van een samenspanning tot dat
misdrijf op dezelfde voet strafbaar te
stellen als dit het geval is ten aanzien
van de misdrijven, die betrekking heb
ben op de regeringsraad en de raad van
ministers (ten hoogste tien jaar).
Dat op de Bosbaan
roeiwedstrijden
worden gehouden,
is niets bijzonders.
Maar wanneer de
roeiers bij wijze
van variatie in zwa
re, logge sloepen
gaan zitten om van
statt tot finish te
komen, moet daar
wel een speciale re
den voor zijn. Die
was er gisteren ook,
want de ploegen,
die zich aan de rie
men zetten om deze
uit alle macht door
het water te doen
klieven, namen deel
aan het jaarlijkse
Paastournooi. geor
ganiseerd door ze
ven zeevaart- en
machinistenscholen.
De roeüwedstrijd
vormt reeds lang 't
hoogtepunt van dit
tournooi. maar telt
desondanks niet
mee voor het klas
sement, waarin
KVS Amsterdam
dit jaar eerste is
geworden. Doch de ploegen van twaalf roeiers en een stuurman sloofden zich
er niet minder om uit en gaven daarmee blijk van interesse voor een der meest
naturalistische vormen van „aandrijving", die op hun scholen niet onderwezen
wo rat
r
De uitslagen van de negende ronde
van het tournooi om het schaakkam
pioenschap van Nederland, luiden: Ba-
rendregtVan den Berg 10, Donner
Bouwmeester lAdr. Euweir. Van
Steenis 10, KramerVinken Vi,
Cortleverir. Van iltee-nis 'Ali.
De stand na de negende ronde is:
1. dr. Euwe 7 pnt. (uit 8), 2. Van
Scheltinga 5% pnt. 1 afgebr. (uit 8),
3. Kramer 5 pnt. (uit 8), 4 en 5. Don
ner en Barendregt. beiden 3A pnt.
1 afgbr. (uit 8), 6. Bouwmeester 3'c pnt.
(uit 8), 7. Van den Berg 3 pnt. -I- 2
afgebr. (uit 8). 8. Cortlever 3 pnt. (uit 8),
9 ir. Van Steenis 2% pnt. 1 afgebr.
(uit 9), 10. Vinken 2A pnt. uit 9h 11.
dr. Stumpers 2 pnt. 2 afgebr. (uit 8).
(Van onze Brabantse redactie)
De onderwijsnota van de minister van
O.. K. en W. mag zich wel in een bij
zondere belangstelling verheugen. Na
dat Dinsdag het K.O.V. er de nodige
aandacht aan heeft geschonken, wijdde
Woensdag de Katholiek-paedagogische
Vereniging er een extra studiedag aan,
waarop drie spiekers de nota testten op
haar aanvaardbaarheid zowel van ka-
tholiek-paedagogisch als van organisato
risch standpunt bezien..
Pater Paschasius O.F.M. Cap. stelde
voorop dat men bij de beoordeling de
bevoegdheden van de wetgever t.a.v.
het onderwijs in het oog dient te hou
den. Spr. is van oordeel, dat de nota
wel aandacht schenkt aan de harmo
nische uitgroei van de leerlingen. De
veelbestreden passage in de nota „bij
een doelmatige opzet van het onder
wijsstelsel zal als richtpunt voor ogen
moeten worden gehouden, dat de leer
lingen later in de maatschappij een
werkkring zullen hebben" kan spr.
niet zien als een beginselverklaring.
Spr. lichtte dit standpunt uitvoerig toe
en bestreed diverse andere obstructies,
die tegen de nota zijn gevoerd. „Doel
stelling en taakaanduiding zijn o.i. aan
vaardbaar", aldus spr. „want óf ze zijn
geëigend om de eisen der samenleving
te realiseren óf ze vormen geen belem
mering, om wat wij als idealen moeten
trachten te verwezenlijken in de scho
len, inderdaad te verwerkelijken en ze
vormen een kader, dat gunstiger is
voor de realisering dan het vroegere
kader van het onderwijsstelsel."
Pater dr. E. Pelosi S.J. had echter
een minder gunstig oordeel. De voor
gestelde aanpassing, waaruit een grote
zorg spreekt voor het minder be
gaafde kind, noemde spr. lofwaardig
en sympathiek. De keerzijde van deze
aanpassing is echter, dat zij een rem
legt op de meer begaafde. Spr. vindt
in de nota een nivelleringstendenz
van boven naar beneden. In 't zoeken
naar mogelijkheden voor een over-
stapsysteem van de ene school naar
de andere, waardoor de diverse
schooltypen naar elkaar toegroeien,
ziet spr. het gevaar, dat de scholen
hun eigen aard zullen verliezen.
Spr. meent, dat het grote probleem
der harmonische ontwikkeling en de
aspecten daarvan in de nota te weinig
beklemtoond zijn. Bepaalde facetten, die
wezenlijk zijn voor de hervorming van
het onderwijs, komen er niet of met
voldoende in tot hun recht. Spr. is van
oordeel, dat op diverse punten een gron
dig opnieuw zich bezinnen nodig is,
vooraleer men een organisatorische
oplossing kan vinden, waardoor het
onderwijs inderdaad gesaneerd kan
worden.
Prof. dr. Jos Gielen gaf 's middags een
paedagogische en organisatorische be
schouwing van de nota. Na een schets
van de ontwikkeling van het middelbaar
onderwijs en U.L.O., gaf spr. als zijn
oordeel, dat reorganisatie van ons on
derwijs inderdaad nodig is. Op dit punt
bevat de nota diverse verbeteringen.
Spr. kan niet anders zien, dan dat de
bovenaangehaalde passage niet alleen
maar ongelukkig geformuleerd is, maar
wel degelijk bedoelt te zeggen, dat het
onderwijs zich op de latere functie rich
ten moet. De nota grijpt op verschil
lende plaatsen op deze formulering te
rug. Waar de nota spreekt van een
theoretische en practische intelligentie
meent spr. te moeten concluderen, dat
hier de intelligentie bedoeld is in de
betekenis die Stern haar toekent, n.l.
die van maatschappelijke aanpasbaar
heid,, Maar ook dit is, evenzeer als de
toekomstige werkkring, een verkeerd
utgangspunt.
Spr, bracht vervolgens bezwaren naar
voren tegen het doorstromingssysteem
en vooral tegen de Algemene Middel
bare School, zoals die in de nota wordt
voorgesteld. Spr. meent, dat deze school
tenminste 5-jarig zou dienen te zijn. In
de voorgestelde vorm acht spr. haar
een paedagogische jammergestalte,
waar men Nederland niet mee mag op-
In Den Haag is wederom een jeugd
wedstrijd in voordrachtskunst en wel
sprekendheid gehouden, georganiseerd
door de maatschappij tot bevordering
van woordkunst. In groep A heeft de
eerste prijs behaald mej. S. Ströoker uit
Den Haag. De prijs was een medaille,
beschikbaar gesteld door H. M. de Ko
ningin. De tweede prijs werd behaald
door mej. Aspasia Licht uit Amsterdam,
de derde prijs door Hennie van der
Meulcn uit Rotterdam, de vierde prijs
door H. Kok uit Alphen a. d. Rijn. Een
eervolle vermelding kregen H. Schut
uit Naarden en de heer Jonker uit Dqn
Haag.
In groep B behaalde de eerste prijs
J. J. Koppe uit Rotterdam. Deze prijs
bestond' uit een medaille in zilver, be
schikbaar gesteld door de min. van On
derwijs,. Kunsten en Wetenschappen. De
tweede prijs door mej. Ans Pont uit
Amsterdam; deze prijs bestond uit een
medaille beschikbaar gesteld door de
wethouder van Onderwijs en Kunstza
ken te Den Haag, de heer van Zwijn-
dregt; de derde prijs door Banny Deur-
lo uit Alphen a. d. Rijn. Eervolle ver
melding kregen Ger Boerlijst te Am
sterdam en B. T. Heetvelt te Leiden.
Voor het eerst trad op mej. Margare-
tha Bank, winnares van de nationale
wedstrijd in voordrachtkunst en wel
sprekendheid in België in 1951; haar is
een oorkonde aangeboden, geschonken
door de staatssecretaris van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen, mr. J. Cals.
De jury van de wedstrijd bestond uit
de dames mevr. Wegener Sleeswijk
van Balen Blanken, mevr. Nel Oosthout
en de heren W. N. van der Hout en Al-
bert Vogel Jr.
de gevolgen funest
scheppen, omdat
zouden zijn.
Van de gehele nota zeide spr. dat hij
het eerte deel, behoudens de formule
ring van 't uitgangspunt, met genoegen
zou aanvaarden, het middengedeelte
acht hij volstrekt onaanvaardbaar, ter
wijl het deel betreffende het voorberei
dend wetenschappelijk onderwijs weer
veel goeds bevat, mits men de horizon
tale doorstroming, die hier wordt voor
gestaan, kan voorkomen.
Na de eerste dag van
schap eerste klasse klein
de stand:
1. Wijdeveld 4 700
2. De Kleine Jr. 4 700
3. Berkelmans 4 700
4. Scholte 2 682
5. De Kleine Sr. 2 651
6. Chermin 0 344
7 Soeterbeek 0 365
8. Hooymans 0 531
het kampioen
biljart 38/2 is
26 142 29.92
31 141 22.58
40 124 17.50
28 207 24.35
33 108 19.72
24 54 14.33
26 79 14.03
42 153 12.64
Aangemoedigd door het succes van
de vorige jaren hebben de organisato
ren van de Beneluxronde besloten ook
in 1952 dit tour-evenement weer te
houden. Zo zal op 25 Juli a.s. 'des mid
dags om 12 30 te Bergen op Zoom het
startschot worden gegeven aan naar
wordt verwacht 500 automobilisten,
motor- en scooterrijders. De rit, die als
voornaamste doel heeft de vriendschaps
banden tussen de Beneluxlanden te ver
stevigen en die onder de auspiciën van
het comité Benelux staat, voert via Den
Haag. Noord wij kerhout en Haarlem naar
Amterdam; vervolgens via Hilversum,
Soestdijk, Utrecht, langs de Veluwe-
zoom naar Arnhem. In deze plaats be
gint het nachttraject, dat te Tilf, even
buiten Luik gelegen, zal eindigen. Ver
volgens gaat het naar Luxemburg, ter
wijl het jaatste gedeelte van de ronde
de deelnemers over Leuven, Aarschot
en Brasschaet naar Putte brengt, van
waar het door Zuid-Beveland naar de
finish te Middelburg gaat. Aangenomen
wordt, dat de eerste rijders, die de ruim
1100 km, lange route met een gemid
delde van 36 km. moeten afleggen, de
Zeeuwse hoofdstad des Zaterdags om
ongeveer 18 uur zullen bereiken.
Advertentie
6
Nou en off Je moet wel eens even
uitblazen. En dan een Strand en....
je knapt weer op, manl Bovendien
Is de prijs nog VERLAAGD tot
TTet planeten-programma voor deze maand is wel niet bijzonder rijk voor-
XX zien> maar bevat toch nog twee interessante nummers, n.l. Saturnus
JZtlïl*,*- BU.lde Pl"neten vertonen zich thans aan de avondhemel en
mstin lun V^dnleht h' amote"r map dus tevreden zijn; hij kan ditmaal
J 1 schenken aan twee zeer verschillende leden van ons zon-
nestelsel, die zich in menig opzicht van elkander onderscheiden.
He lS trage' met_, e?.n slakkengang voortzeulende planeet, Mars is
neet met dePrZ'n mfded^B}ng duldt. Saturnus is de romantische pla-
rnnLZVutT V?' 5 r e geheimzinnige roodgekleurde oorlogsplaneet met
wondei lijke, wisselende figuren op haar oppervlak.
Ze manoeuvreren dit voorjaar onge
veer in dezelfde hemelstreek en men
kan ze dus gemakkelijk met elkander
vergelijken. Ze zorgen met hun beiden
voor de nodige variaties en geven alzo
aanleiding tot het doen van leerzame
waarnemingen. Men ziet: een beschei
den, maar niettemin belangwekkend
program.
Daar Saturnus vroeger op het toneel
verschijnt dan Mars, zullen we hèm
maar het eerst op de korrel nemen.
Saturnus vertoeft al ettelijke
maanden in het sterrenbeeld Maagd,
dat midden April omstreeks 22 uur
laag aan de zuidoostelijke hemel staat.
Dit onopvallende, we zouden haast
zeggen bescheiden, sterrenbeeld is ken
baar aan een V-vormige figuur met de
„punt" naar de Leeuw toe gekeerd, of
met de „opening" naar het Oosten. Op
het einde van de „linkertak" prijkt de
heldere, blauwgekleurde S p i c a, ver
reweg de helderste ster van de Maagd.
In het voetpunt van de V vindt men
de vrij heldere ster Gamma. Welnu, een
weinig links van Gamma prijkt Satur
nus. Momenteel is hij aanmerkelijk
helderder dan een ster van de eerste
grootte, zodat men hem gemakkelijk
van de sterren van de Maagd kan on
derscheiden.
Wie nauwkeurig en geregeld op de
uiterst trage beweging van Saturnus
let, zal tot de ontdekking komen dat hij
zich langzaam naar rechts naar het
Westen verplaatst. Hij nadert hoe
langer hoe meer de ster gamma. Er zit
dus toch beweging in, al schijnt de pla
neet wel aan de hemelbol vastgepind.
Nu lopen de planeten gewoonlijk in
Oostwaartse richting door de dieren
riem, dus naar links. Saturnus loopt
echter precies de tegenovergestelde, de
„verkeerde" kant uit. Wat mag wel de
oorzaak zijn van deze vreemde ma
noeuvre? Heel eenvoudig: de aarde
loopt thans tussen de zon en Saturnus
door, naar het. Oosten, en dientengevol
ge zien wij Saturnus schijnbaar naar
het Westen bewegen. Niets anders dus
dan gezichtsbedrog. En daar Saturnus
veel verder van de zon verwijderd is
dan de aarde (gemiddeld 9.5 zo ver),
zien we hem slechts héél langzaam te
rug kruipen. Voetje voor voetje loopt
hij naar het Westen, en dat gaat zo door
tot midden Juni. Dan pas komt hij tot
stilstand; van die datum af beweegt hij
weer Oostwaarts door de dierenriem.
We hebben dus ruimschoots de tijd om
Saturnus op zijn terugtocht te volgen.
In nevenstaande figuur is Saturnus
getekend op de plaats (cijfer 2) waar
hij zich omstreeks midden April be
vond, even ten Oosten van de ster
gamma.
Saturnus begon zijn terugtocht op 25
Januari van dit jaar. Hij bevond zich
toen op de plaats, aangegeven met het
cijfer 1. Dit is dus het beginpunt van
de terugweg; het eindpunt is aangege
ven met het cijfer 3. Het pijltje geeft
de bewegingsrichting van Saturnus aan.
Zoals men ziet, heeft de planeet meer
dan 4 maanden nodig voor de gehele
terugtocht, n-l- van 25 Januari tot 11
Juni,
Precies op 1 April was Saturnus
halfweg. Hij stond toen in oppositie
met de zon. d.w.z. recht tegenover de
zon. Op die datum stond hij te midder
nacht 0 uur 40 min. Westeuropesr
zomertijd pal boven het zuidpunt
van de horizon, Einde April kan men
hem daar reeds aantreffen om 22 uur
40 min., d.i. dus 2 uur vroeger. De
sterren komen namelijk elke dag 4
minuten vroeger op; per maand maakt
dat een verschil van 30 x 4 min. 120
min. 2 uur. En daar Saturnus zich
slechts uiterst langzaam tussen de
sterren verplaatst, geldt deze regel
practisch ook voor hèm, de trage treu
zelaar.
In de eerste week ven Mei staat Sa
turnus vlak bij de ster gamma van de
Maagd. Bepaald interessant is het te
zien hoe hij deze ster schoorvoetend
■voorbijschuift. Dan komt eindelijk de
dag dat hij roerloos blijft staan en zijn
„draai" neemt. Deze manoeuvre voltrekt
Eeh'htic
->_•*5 «t
•-*•••■#
zich echter onmerkbaar in dé scheme
ring van de zomernacht en kan dus al
heel moeilijk worden waargenomen
Een handspan links van Spica vindt
men twee vrij heldere sterren schuin
„boven elkaar". Dezé beide sterren
behoren tot de Weegschaal. De on
derste is alpha, de bovenste bèta
Dicht bij alpha, die nagenoeg op de
ecliptica ligt, prijkt medio April een
zeer heldere, rossige „ster". Dit is de
planeet Mars, die thans in de hemel
streek" van de Weegschaal verblijf
houdt. Alle sterren overtreft hij ir>
glans; men behoeft hem dus niet te
zoeken hij presenteert zichzelf.
Mars is momenteel bijna een volle
grootteklasse helderder dan de schitte
rende ster Wega,. die half April om
streeks middernacht laag aan de Noord
oostelijke hemel staat. D.w.z., dat we
thans van Mars meer dan tweemaal zo
veel licht ontvangen als van Wega.
Het toppunt van zijn glans bereikt
Mars op 1 Mei a.s. Op deze datum staat
hij namelijk in oppositie met de zon.
De afstand AardeMars is dan zo klein
mogelijk en de helderheid- der planeet
dus zo groot mogelijk. 1 Mei is dit jaar
dus voor Mars de gloriedag. Op de
eerste van de Meimaand ziet men hem
precies te middernacht ware tijd
0 uur 40 min. Westeuropese zomertijd
pal boven het Zuiden, laag. maar stra
lend en brillant. Een schitterende ver
schijning in de stille lentenacht.
De lezer zal al wel begrepen hebben,
dat ook Mars op de terugtocht is, even
als zijn collega Saturnus.
Immers, in de oppositietijd lopen de
planeten in plaats van naar het Oosten
naar het Wésten. Dat deze beweging
een schijnbare is, hebben we al gezien.
Ook Mars voer dezé schijnbeweging uit.
alleen in een veel vlugger tempo dan
Saturnus. Mars heeft namelijk pas op
25 Maart j.l. de terugtocht aanvaard
en reeds op 11 Juni tegelijk met Sa
turnus staakt hij zijn Westwaartse
beweging. Mars doet dus over de hele
terugtocht slechts 2A maand. (Satur
nus. zoals reeds gezegd, 4A maand). Dat
mag wel een recordtijd heten. Trouwens,
Mars houdt van opschieten, of hij nu
naar het Oosten dan wel naar het Wes
ten loopt. Hij is wat zijn snelheid be
treft, onbetwist de kampioen der bui
tenplaneten.
Mars bevindt zich veel dichter bij de
zon dan Saturnus. Stelt men de straal
van de aardbaan op 1, dan bedraagt die
van de Marsbaan 1.5 en die van de
Saturnusbaan 9 5.'Saturnus is dus meer
dan 6 maal zo ver van de zon verwij
derd als Mars. Wij, aardbewoners, mó
gen dan ook wel zeggen: Mars is een
„naaste", Saturnus een „verre" buur.
Intussen zijn wij op 1 Mei onze ..naas
te" buur Mars zo dicht mogelijk gena
derd Immers, op die datum staat de
aarde orecies tussen de zon en Mars.
Wij „stuiven" dan a.h.w. Mars voorbij,
met het gevolg, dat we hem hoe langer
hoe meer zien „achterblijven". En zo
wordt het begrijpelijk, dat Mars veel
sneller terugloopt dan onze „verre"
buur Saturnus. Een soortgelijk ver
schijnsel doet zich aan ons voor. wan
neer we ons in een rijdende trein be
vinden: we zien de telegraafpalen langs
de spoorlijn veel sneller voorbijvliegen
dan b.v. de bomen op dc achtergrond.
In nevenstaand figuur is Mars getp-
kend op de plaats waar hij zich om
streeks half April bevond (cijfer 2). De
cijfers 1 en 3 geven resp. het beginpunt
en het eindpunt aan van de terugweg,
de cijfers 4 en 5 de plaats van Mars
resp. op 1 Juli en 1 Augustus. Het pijltje
geeft de bewegingsrichting van de
planeet aan. Zoals men ziet loopt Mars
over een veel grotere afstand terug dan
Saturnus Wie aan het zo pas genoemde
voorbeeld van de telegraafpalen-langs-
de-spdorweg en de bomen-op-de-achter-
grond denkt, zal dat helemaal niet
vreemd vinden.
En zo zien we deze maand dan twee
planeten retireren in een zéér verschil
lend tempo: Saturnus, de treuzelaar, en
Mars de snelle loper.
AA i» mn. v. Suez n. Kobe.
ARNEDIJK 18 nm. te Rotterdam.
ABBEDIJK 18 te Vera Cruz.
ALHENA 18 v. Bahia n. Las Palmas.
ALPHARD 18 te Sagua la Grande.
AMSTELVAART 18 te Amst.
ARIADNE 18 te Palermo.
ATLAS p. 18 Dungeness n. Genua.
ALCHIA p. 18 Lissabon n, Montev.
AMPENAN 18 te Amurang.
AGATHA 18 te Penang.
ALKAID 18 te "Rotterdam.
ARMILLA 18 te Singapore.
AMSTELLAND 18 te Rio de Janeiro.
AVERDIJK p. 17 Azoren n. New Orl.
AAGTEDIJK p. 18 Fern. Nor. n. N. Y.
ALCYONE 18 nm. te Suez.
ALGENIB p. 18 Kp. St. Vinct. n. Antw.
BLOMMERSDIJK p. 18 Azoren n. Antw.
BENGKALIS p. 18 Sabang, 20 te Singap.
BENNEKOM 18 te Willemstad.
BARENDR. p. 17 Rasfartak n. Suez.
BREDA 18 te Coquimbo.
CHAMA p. 18 Algiers n. Oran.
CISTULA p. 18 Azoren n. Cyprus.
CERAM 18 v. Madras, 20 te Calcutta.
CLAVELLA p. 18 Barbados.
CALT. LEIDEN p. 18 Wight n. Sidon.
CALT. DELFT p. 18 Finist., 21 te Rott.
CALLISTO p. 17 Crookes-eil. n. Rott.
CALTEX PERNIS p. 18 Malta n. Rott.
CALT. UTRECHT p. 18 Malta n. Sidon.
DELFSHAVEN p. 18 Wight n. Recife.
DELFT I 18 te Antwerpen.
DALERDIJK 20 te Cristobal verw.
DIEMERDIJK 18 te Havre.
DANAE 18 te Tanger.
ESSO ROTTERDAM 17 te R'dam.
ENGGANO 18 v. Aden n. R'dam.
EENDRACHT 18 v. Yerakini n. Istanb.
EN A p. 18 Finisterre n. Bergen.
EDAM 17 nm. te Halifax.
ERINNA 17 v. Singapore n. Yokohama.
FAIRSEA 17 v. Balboa n. Tahiti.
GANYMEDES 18 te Paramaribo.
GRAVELAND 18 te Las Palmas.
GOOILAND 18 te Rio de Janeiro.
GOUWE p. 17 Accra, 19 te Libreville.
HOOGKERK 18 v. Port Said n. Rott.
HOLLAND 18 nm. te Beira.
HELICON 17 v. P. au Prince n. N. Y.
HOOGKERK 18 te Alexandria.
HEELSUM 18 te Hamburg.
ITTERSUM p. 18 Keywest. 20 te N Orl
JOH. v. OLDENB. p. 18 Kp. Bon n. R'd.
JUPITER 18 te Rotterdam.
KLIPFONTEIN 18 te Amsterdam.
KOTA INTEN 17 v. Suez n. Djibouti.
KERTOSONO 18 te Macassar.
KIELDRECHT 17 v. Manilla n. Kobe.
LAURENSKERK p. 17 Finist. n. Hamb.
LAERTES 18 te Panarukan.
■L^.üiVjüniYjbRjs. p. 17 Finisterre u. Rott.
LOPPERSUM p. 18 Ouesst. n. Vlaard.
LUTTERKERK 18 te Kopenhagen.
LANGKOEAS p. 18 Algiers n. R'dam.
LINDEKERK p. 18 Gibr. n. Hamb.
LEOPOLDSKERK p. 17 Kreta n. Rott.
MARPESSA 17 v. Tarakan n. Sydney.
MAPIA p. 18 nm. Messina n. Priok.
MELISKERK 17 te Dar es Salaam.
MACUBA van Fao n. Suez n. 17 Haura.
MATARAM p. 18 Makalla n. Bahrein.
METULA p. 18 Bali n. Balikpapan.
MAETSUYCKER 18 te Fremantle.
MAAS p. 18 Holtenau n. Kopenhagen.
MEERKERK p. 18 Gibr. n. Havre.
MURENA 18.te Miri.
MENTOR 17 nm. v. Hamb. 19 te Amst.
MODJOKERTO p. 17 Ouessant n. Priok.
NOORD WIJK p. 18 Ouessant n. Savona.
NESTOR 18 v. Burriana n. Valencia.
NIEUW AMSTERD. p. 18 Scilly n. N, Y.
NOORDAM 20-21 te Rotterd. verw.
NOORDAM p. 17 Azoren n. R'dam.
ONDINA 18 v. Dingle n. Dublin.
OOTMARSUM 17 v. Antw. 19 te Hamb.
PR. MAURITS 20 te Havre verw.
POSEIDON 18 te Curasao.
PERN A p. 18 Nw. Cape n. Fremantle.
POLYDORUS 18 te Banjuwangi.
PR. FRED. WILL. 17 nm. te Gandia.
PARKHAVEN p. 18 Kp. Frio n. Montev.
PR. WILL. V p. 17 Anticosti n. Chic.
PYGMALION 17 v. Trinidad n. Paramar.
REMPANG 17 v. Curasao n. Hollandia.
ROSSUM p. 18 Ouessant n. Valencia.
RIDDERKERK 17 te Antwerpen.
RIJNKERK 18 v. Genua n. P. Said.
SLIEDRECHT p. 17 Runsaljebel n. Landsend
ST SCHIED. 17 v. Hampt. Roads n. Ned.
ST. MAASTR. p. 18 Majorca n. Savona.
SCHIEDIJK 17 te Havana.
STRAAT SOENDA 18 te Singapore.
ST LEIDEN p. 18 Azoren n. R'dam.
SALLAND p. 18 Madeira n. B. Aires.
SINGKEP 18 te Semarang.
SARPEDON 18 te Puerto Cabello.
SUNETTA p. 18 Dungeness n. Curagao.
TARIA 18 te Auckland.
TRITON 18 te Punta Cardon.
TALISSE p. 18 Dungeness n. Djakarta
™?,3tE?oBER^ 17 v N- °rl- n- Chariest
TOMINI 18 v. Suez n. Priok.
TJITJALENGKA 17 nm. te Buen. Aires.
TEUCER p. 18 Perim n. Suez.
3ïi?PDAS 17 v- Saigon n. Priok.
TIBIA p. 18 Perim n. Gibr.
TJIWANGI 18 nm. te Priok.
p. 18 Ceylon n. Djakarta.
P- 18 Abrolhos n. Montev.
WAAL 18 te Tel Aviv.
WATERf-AND p. 17 nm, Madeira n. Amst.
UbSEL 18 te Hamburg.
ZIJPENBERG 18 v. Aden n. Itajai.
50
74
5
0.675
37
74
4
0.500
39
88
3
0.443
50
88
3
0.568
50
63
4
0.793
42
63
10
0.Ö66
50
75
5
0.666
44
75
3
0.585
48
86
4
0.553
50
86
10
0.581
50
49
5
1.020
39
49
3
0.795
39
87
4
0.446
50
87"
6
0.575
50
94
3
0.532
49
94
4
0.321
Te Tilburg is een aanvang gemaakt
met het tournooi om het biljartkam
pioenschap van Nederland, hoofdklasse
driebanden.
De uitslagen luiden:
Broekhuizen
Van Braam
Louwaard
Schmidt
Verbeek
Van Bommel
Sweering
Kok
Schmidt
Van Bommel
Sweering
Van Braam
Kok
Broekhuizen
Louwaard
Verbeek
De Parijse politie heeft twee Denen in
hechtenis genomen van wie vermoed
wordt dat zij behoren tot een „racket"
met vertakkingen in verscheidene Euro
pese landen, waarvan de leden zich bezig
bielden met het wedden op paarden
rennen. Volgens de politie zonden de
beide Denen de uitslagen van paarden
rennen in code per radio naar hun cliën
ten in andere landen voordat de officiële
uitslagen waren gemaakt. En dit maakte
het mogelijk op het laatste ogenblik
voordelige weddenschappen af te slui
ten. Radiowagens van de Franse politie
hadden al wekenlang kortegolfuitzen-
dingen opgevangen. Eind Maart leidde
het spoor naar de racebaan te St. Cloud
bij Parijs. Een overvalwagen werd er op
uitgestuurd en men trof een grote auto
aan tijdens de races, voorzien van een
antenne van vijf meter. Een van de
Denen stond op het dak met een verre
kijker, de andere bediende het zend
station in de auto.
Na zijn overwinning in de tweede
en derde etappe heeft onze landgenoot
Plantaz ook de vierde etappe van de
amateurronde van West Vlaanderen een
rit tegen het horloge over 28 km. ge
wonnen. Start en finish van deze etap
pe waren te Blankenberghe.
De uitslag luidt:
1. Plantaz (Ned.) 40 min. 50 sec., 2.
Malfait (Belg.) 41.13, 3. N. van Est
(Neö.) 41.16, 4. Ceulemans (Belg.) 41.17,
5. van Vlierberghe (Belg.) 41.19. Pay-
mans werd 13e in 42.16 en Aanraad 17e
in 42.31-
De Belg van Looy heeft nog steeds
de leiding in het algemeen klassement
met 9.42.32
Advertentie
voorkomt
en geneest
10
Wout Wagtmans heeft de eerste
etappe gewonnen van de vierdaagse
ronde van Romandië. Hij had een
voorsprong van bijna twee minuten op
Fausto Coppi (Italië), die tweede werd.
Wagtmans ontsnapte uit een groep
van 40 renners, ongeveer op de helft
van de etappe van Payerne naar Mar-
tigny (182 km.) Hij reed de rest van
de etappe, waarbij een klim van 900
meter naar Villars. alleen en had soms
een voorsprong van vijf minuten op de
overige renners. Zijn tijd was 5.01.09.
Coppi werd tweede, gevolgd door Fritz
Schaer (Zwitserland), Desire Keteleer
en Raymond Impanis (België) Donato
Zampi en Pasquale Fornara(Italië),
Carlo Clerici en Hugo Koblet (Zwitser
land). Zij maakten een tijd van 5.03.05.
Dekkers (N.) werd 38ste in 5.19.59.
Van Est in Rome-Napels-Rome
De Italiaan Maggini heeft het eerste
gedeelte van de eerste etappe, Rome—
Caserte, van de wegwedstrijd Rome-
NapelsRome gewonnen Wim van Est
werd vierde in dezelfde tijd als de
winnaar.
De uitslag luidt: 1. Maggini (It.) 92.3
k.m. in 2.35.23; 2. Conté (It.) op 2
lengten; 3. Van Steenbergen (B) z.t.;
4. Van Est (N.) z.t.
Het tweede gedeelte was voor Robic
(Fr.). Hier werd Van Est tiende.
De uitslag was: 1. Robic (Fr.) 2 uur
59 min. 35 sec.; 2. Magni (It.) 3.00,40;
3. Ockers (Belg.) 3,01,05; 4. Kübler
(Zwits.) 3,02,04; 5. Van Steenbergen
(Belg.) 3,02,15; 6. Bartali (It.) 3,02.49;
7. Casola (It.) 3.03,35; 8. De Santi (It.)
z.t.; 9. Zanazzi (It.) 3,03,48; 10. Van Est
(Ned.) z.t.
Het klassement na de eerste etappe
luidt: 1. Robic 5,34.58; 2. Magni 5,36,03;
3. Ockers 5,36,28; 4. Kübler 5,37.37: 5.
Van Steenbergen 5.37,38: 6. Bartali
5,38,12; 7. Casola 5,38,58: 8. De Santi
5,38,58; 9. Zanazzi 5,39,01; 10. Van Est z.t.
De finale van het FIFA-jeugdtour-
nooi, welke te Barcelona voor 30.000
toeschouwers is gespeeld, ging tussen
Spanje en België. Na verlenging was de
stand nog steeds dubbelblank. waarna
Spanje zich winnaar van hét jeugd-
voetbaltournooi mocht noemen dank zij
een beter doelgemiddelde dan de Bel
gen. De wedstrijd om de derde plaats
tussen Engeland en Oostenrijk eindig
de na verlenging in een gelijk spel,
5—5. Het lot bracht Oostenrijk de der
de plaats. Het eindklassement van het
tournooi luidt: 1. Spanje. 2. België. 3.
Oostenrijk, 4. Engeland, 5. Zwitserland
en 6. Frankrjjk.
Dr. Max Euwe zal op Zondag 4 Mei
ter gelegenheid van het gouden jubi
leum der Staatsmijnen in het beambten-
casino te Geleen een simultaan-seance
geven. Hij speelt aan veertig borden
tegen schakers van de staatsmijnen.
ZATERDAG
HILVERSUM I, 402 m. KRO: 7.00
nieuws. 7.15 muziek, 7.45 Morgengebed,
8.00 nieuws. 8.15 gram.. 9.00 huisvrouw,
9.35 gram., lO.Oo kleuters, 10.15 gram
11.00 zieken. 11.45 gram., 12.00 Angelus,
12.03 pianó. 12.33 gram-. 12.55 zonnewij
zer, 13.00 nieuws. 13.20 amusem.orkest
eii solist. 14.00 boek. 14.10 gram., 14.20
Engelse les. 14.40 amateurprogr., 15.15
Kroniek van letteren en kunsten. 15.53
Metropole-orkest en soliste, 16.25 De
schoonheid van het Gregoriaans, 16.55
jeugd, 17.55 Nederl. schaakkampioen
schappen, 18.00 nieuws. 18.15 vraagge
sprek over de Katholiek Kerk in Duits
land. 18.25 amusem.muziek. 18.40 Zoek
licht op de Westerse Defensie. 19.00
gram., 19.15 parlementsoverz.. 19.25 amu
sementsmuziek, 19.52 actualiteiten, 20.00
nieuws, 20.08 de gewone man. 20.15
Lichtbaken, 20.35 gram.. 21.00 gevar.
progr.. 21.55 gram.. 22.30 Wij luiden de
Zondag in. 23.00 nieuws, 23.15 Esperan
to, 23.22 gram.
HILVERSUM II. 298 m. VARA: 7.00
nieüws, 7.15 gymn., 7.33 gram., 8.00
nieuws. 8.18 gram., 8.40 idem. 8.50 huis
vrouw, 9.00 gram. VPRO: 10.00 causerie,
10.05 prot. pr. VARA: 10.20 herh., 11.30
viool en piano. 12.00 Metropole-orkest,
12.33 orgel, 13.00 nieuws, 13.15 kleine
zonden, hoorspel. 13.30 accordeonork.,
14.10 jeugd. 14.30 Nederl. liederen, 14.50
boek, 15.05 dansmuziek. 15.30 vragenbe-
antwoording. 15.45 polltiekapel, 16.15
sport, 16.30 kamerorkest en solist. 17.20
jeugd, 18.00 nieuws, 18.20 Hawaiianmu-
ziek. 18.35 volksdansen. 19.00 artistieke
staalkaart. VPRO: 19.30 Passepartout,
causerie. 19.40 prot. pr„ 19.55 Deze
week, causerie. VARA-: 20.00 nieuws.
20.05 actualiteiten, 20.15 Der liebe
Augustin. operette. 21.30 soc. comm..
21.45 strijksextet. 22.15 Onder de pan
nen, hoorspel. 22.35 lichte muziek, 23.00
nieuws, 23.15 gram., 23.35 sport, 23.45
orgel.
ENGELAND, BBC. home service 330
m.: 12.00 orkestconcert. 12.45 dansmuz..
15.10 arbeidersorkest, 16.10 orkestconc.,
19.30 gevar. muziek. 21.00 Music Hall.
BBC. light progr. 1500 en 247 m.: 12.00
orkestconcert, 12.45 dansmuziek, 13.25
orkestconcert. 15.45 gevar. muziek, 16.15
militair orkest en solist. 19.00 jazzclub.
22.00 orkestconcert. 23.15 dansmuziek.
NORDWESTDEUTSCHER RUNDFUNK
309 m.: 12.00 amusem.muziek. 13.30 amu-
sementtmuz.. 14.00 orkestconcert, 16.00
lichte muziek. 17.30 omroeporkest en
solisten, 22.10 symphonie-orkest en so
listen, 22.40 rhythmische muziek. 0.10
dansmuziek.
FRANKRIJK. Nationaal progr. 347 en
249 m.: 12.30 orkestconcerl. 13.12 sym
phonie-orkest en solist, 16.10 semi-kia6s.
muziek, 20.00 orkestconcert.
BRUSSEL, 484 m.: 12.05 orkestconcert.
16.30 lichte muziek, 17.155 lichte muziek,
20.30 orkestconcert.
324 m.: 12.34 zigeunerorkest. 15.45 ver-
zockprogr.. 16.30 kamerorkest en solist,
16.50 Engelse les. 21.30 verzoekprogr
22.15 jazzmuziek.
