De voorbereiding van de vrouw, die
gaat emigreren
Socialisten verwachten
Moeilijke verkiezingen
Eric de Noorman: Hel land der duisternis
2*
Van krotten huizen gemaakt
m
i
Geen kathedraal en geen circus
BOEKEN
over TUINEN en PLANTEN
De verkiezingen
naderen
D
Granaat maakt
slachtoffers
Voorbereiding van grootste belang
In iedere provincie mogelijk
heid tot gesprek geopend
gerustheid over omzwaai naar rechts
Splitsing en verbetering
brachten 6000 woningen
Ruit van juwelier
ingeslagen
Tragisch ongeluk
in Groningen
J
4
ZATERDAG 19 APRIL 1952
vAGÏNA 5
Sinalle
boven brede
basis
Met d P'V d'A'
Ilias
Hoofddader later ontsnapt
uit Huis van Bewaring
KNAC: Parkeerbelasting
onaanvaardbaar
Medisch standpunt
Wie zijn leven lang gelukkig wil
zijn, moet een tuin aanleggen
Een kind gedood.ander
zwaar
gewond
Zeldzame smaragd en
antieke broche gestolen
Manuscripten van Selma
Lagerlöf gestolen
Kind gedood, moeder
ernstig gewond
»Tt (Van onze verslaggeefster)
1/1/ ckelijks trekken er gezinnen uit ons land weg, die
r Y een der emigratiestreken de toekomst van hun
p„s hinderen veilig willen stellen. Over het algemeen
kinderen zich in het nieuwe vaderland snel aan.
man aardt wel, gestuwd als hij wordt door de
Ook h hinderen zich in het nieuwe vaderland snel aan.
ijzere man aardt wel, gestuwd als hij wordt door de
icen n noodzaak om voor de zijnen een bestaan te ma-
O^jj'ej.maar de vrouw heeft het dikwijls het moeilijkst.'
fej( kend veelal met de taal, in goed vertrouwen op het
kerinmijn man Engels spreekt", zonder feitelijke
afan™,van het nieuwe land, zonder begrip van de enorme
haar n' d'e 0Mhet inkopen doen bemoeilijken en
teoennopen voorraden aan te leggen, waar ze ondeskundig
terlietVe? siaat. gaat ze maar al te vaak hetgeen ze ach-
karnn idealiseren, blijft daaraan vasthaken en krijgt te
gev ?en met de grote kwaal: heimwee, met alle funeste
'0en vandien voor zichzelf en haar gezin.
heeft langzamerhand voldoende
yarm(T
,rui§ met geëmigreerden opgedaan
art zien' dat de voorbereiding van
stP 7ysPirant-emigrante van het groot-
ver^elan|
is. Het is dan ook niet te
fleljiu°nderen> dat de zich verantwoor-
0rsan' voelende vrouwen uit het rijke
^tes van ons ^and °P de
bero;j?aan staan voor die goede voor-
té, nR- Het Nederl. Vrouwen Comi-
lij'ke°n'ac'~orgaan van de grote lande-
°Ptre Xrouwenorganisaties, dat officieel
Zijfj ?dt in zaken van algemeen wel-
gedrn e de vrouw raken, er o.a. op aan-
2'ttin ®en heeft, dat enige vrouwen
namen in de Televisieraad,
tniSSj 0nlangs een eigen Emigratiecom-
ïia», gesticht, waarvan het secreta-
HfJ 'n handen is van mej. mr. J. ten
(Wc*J;e Hoekstra. Katholieke leden van
A., v Knigratiecommissie zijn mej. Dra.
bóndan Lierop, van de R.K. Boerinnen-
A.rtj ,en mej. C. Stringa van de Kath.
Pr6Sp .ersvr°uwen, de aangewezen re-
Pitm ltanten, omdat zij beiden ook deel
dip aken van de emigratiecommissie,
hr.typ 6ds door de Katholieke Vrouwen-
ïfet ng m het leven geroepen was.
's immers zaak alle werk op dit
^din van verschillende zijden on-
kaar en> voor zover mogelijk, bij el-
111 te schuiven.
Emigratiecommissie van het
flat Wouwen Comité, constaterend,
50 er, behalve bij de katholieken,
V0g Vrij weinig wordt gedaan aan de
orbereiding der emigranten-vrou-
ty n> zoals de presidente mevrouw
EversDijkhuizen gisteren op een
jjJfienkomst meedeelde, heeft thans
sj °vinciale Vrouwen Adviescommis-
Ohf ,'hgesteld in dertien plaatsen van
e s land (n.l. twee in Noord-Holland
«enïWee 'n Zuid-Holland), aan welke
e Punten eventuele adspirant-
v /granten een gesprek kunnen aan-
eti7 en* waarbij alle moeilijkheden
met deskundige vrouwen behan-
kunnen worden. Iedere advies-
Van""'ssie be
kip de verschillende gezindten van
jjy er één als secretaresse fungeert.
8en
flit
Cn
^missie bestaat uit vier leden
de ver:
er één
J de secretaresse komen de aanvra-
van alle vrouwelijke emigranten
het arbeidsbureau op het be-
(j0cir het provinciaal rayon, die (o:a.)
HiWv.n- van deze voorbereidingsmoge-
"eid zijn attent gemaakt.
Vanzelfsprekend staat dit werk nog
absoluut in de kinderschoenen, en zal
de gang van zaken in de naaste toekomst
moeten uitwijzen hoe een en ander zich
zal ontwikkelen. Het gaat er bij deze
voorbereiding vooral om (detail) inlich
tingen te geven voorzover de officiële
instanties dat niet doen. Dat daaraan
grote behoefte gevoeld wordt door de
vrouw die een nieuw bestaan gaat be
ginnen, is gebleken tijdens de laatste
Huishoudbeurs in de hoofdstad, waar de
inlichtingen-geefsters in de emigratie
stand geen minuut rust hadden en van
de ochtend tot de late avond vragen be
antwoordden die varieerden van: „moet
ik zelf brood bakken?" tot „hoe kan ik
thuis gauw Engels leren?"
Deze dertien centra van advies voor
toekomstige vrouwelijke emigranten, die
dus de zo gewenste decentralisatie be
ogen, zijn gevestigd in de volgende plaat
sen: Alkmaar, A'dam, Arnhem, Assen,
Goes, Den Haag, Groningen, Leeuwar
den, Roermond, Rotterdam, Tilburg,
Utrecht, Zwolle. Van de vier leden in
elk centrum is er één katholiek. Deze
zal vanzelfsprekend, wanneer het om
advies aan een katholieke emigrante
gaat, zonodig verwijzen naar de Katho
lieke Vrouwenorganisatie, die zich in
tensief met de voorbereiding van emi
granten-vrouwen bezighoudt.
Men denkt daarbij aan het systeem
van de „local leader", op zijn Neder
lands gezegd de plaatselijke leidster.
In Den Haag is men reeds met iets
dergelijks aan de gang. Men heeft daar
drie leden van de Kath. Vrouwen
organisatie bereid gevonden om zich
als plaatselijke leidster te laten instru
eren en zonodig die kennis op te doen.
om een emigrante in spe over de leef
omstandigheden in haar nieuwe land
tot in details in te lichten en haar
tevens de beginselen van de Engelse
taal bij te brengen. Men wil die plaat
selijke leidsters aanstellen, naargelang
er in een gemeente behoefte aan is.
Komt er bijvoorbeeld bij de Prov. Ad
viescommissie in Alkmaar een katho
lieke emigrante die in Wervershoof
woont en vraagt om hulp bij de voor
bereiding, dan zoekt het katholieke
j (Van onze speciale verslaggever)
de P.v.d.A. bij een mogelijke
ItH - 'doing van de rechtse groeperin-
de komende verkiezingen daartoe
k^jflbeen zal worden, zal zij niet
*ij i '"en in de oppositie te gaan en is
Vact|'eid die oppositie loyaal maar met
n voeren. Aldus heeft dr. Wil-
?*rees gisteravond gesproken tijdens
«ote propagandabijeenkomst in de
k te Nijmegen bij gelegenheid
fl-A, ,et verkiezingscongres van de P.v.
dezer dagen in deze stad wordt
ÏH g n' De minister-president maakte
Jtld arbij de tolk van de ongerust-
"e ^elkc bij de P.v.d.A. leeft omtrent
°Selykheid van een omzwaai naar
h,b. bet Nederlandse politieke le-
Ptw ®r gaan stemmen op, aldus dr.
v^lei'j met steeds groter hardnek-
beweren dat het mogelijk is
'flflie,®d zonder de P.v.d.A. te regeren.
J«jis t kiezercorps deze stroming tij-
tnieVerkiezingen geen halt zal
-®lgjn *e roenen. zal de P.v.d.A. ir
le roepen, zal de P.v.d.A. in na-
8 van de Britse Labourparty
Pdvii, e regeringsconstellatie in
flL.teid6 Saan'
in
de
Daarbij zal de partij,
e dr. Drees, haar verantwoor-
,-asee,<* ten opzichte van de Neder-
ak gemeenschap en de nationale
q enter niet ontlopen.
i'fl yp_lrir- L. A. Donker heeft in deze
ï?ben. De voorzitter van de
'Jfl 0d Kamer-fractie zeide o.m.: „Wij
1 yan ons gevoel van ver-
2aaj. ebjkheid tegenover de nationa-
r'flet (j ll? beginsel bereid aan een Ka-
v g w:f j - te nemen. Doch, of en hoe-
S of zu^en doen hangt af van de
te 6 tot Wi"' onze ideeën in redelijke
fli"' 2oü vRrwezenlijking kunnen bren-
Weg.»'
Jet-dPnV„dit niet mogelijk zijn, dan is
At*» - Rnaing aan een Kabinet de
^®t iïw^e.nd over de basis waarop naar
5®bou^ t van de P.v.d.A. het Kabinet
°hke dient te worden, zeide mr.
t®l vai5 de partij hier geen begin-
flflti aa neeft gemaakt. Een brede basis
het1Vi"aic":)aar zbn' maar hij zeide
'S bij e§?meen belang meer gediend
'OU Kabinet op smalle basis. Dan
L6tfleke-j --dbrachtiger beleid meer
StkmT.zijn. Deze'gedachte zou ertoe
,4 'UlPn 1 - gtuav„iitv.. et
bena i n dat de P.v.d.A. er on-
yporkey a e omstandigheden meer de
aan zou geven niet in een
bheif) z"ting te nemen en de gele-
bet
leid
,°P
open te laten voor een Kabi-
*°Ader sma(le basis, eventueel dan
flat1' sl-iriii,VeriliGzingen in het vooruit-
bii ?eii htiy-v,SEïreker als zÜn mening uit
's e jontr g Nederland van wat
vei'kiezingen in Engeland
fle8e'flnd k v°ork°men dient te worden.
»ei,Cohservo? thans een situatie waarin
fleStt, '/teven aan het bewind zijn
e.: 'ocaie' „„aar V'.'. de verkiezingen van
bafbt. s'^den blijkt een Labour-over-
fli«de ve„i5r ?°nstateerde dat de ko-
flaa Semati ezmgen voor de P.v.d.A
fl rn„ ^kkelijk 7niio„
zullen zijn. Tevoren
Vrni-gegevo^ een breedvoerig over-
is k lr>g van betgeen sedert de be-
(-.flfeikt ons iand door de P.v.d.A.
bi 'stei-rk
heid»Van deSpnv rth4eeft ir- A. "Vos het
Aio "erdedióa t "De weg naar vrij-
fl«n 2 een g 'eSen de vele aanvallen
hij ri aaron .,2° aantal publiciteitsorga-
tii. t® beschmi" gedaan. Met klem wees
„ytj. V-d.A. 1Smg van de hand als zou
Pleiter, en naat' staatssocialisme,
fle „8eiheenaf.k°0r verschillende vormen
C°itrfif °Pgaan PvbehGer' Indien wiJ niet
Pij e. bela„a an verantwoording en
v«ry,ari man.. Gn ,^''3 in een maatschap-
n<Jerliik Ir- Vos achtte het
dat het Plan werd aange
vallen op het punt waarop wordt ge
vraagd naar de gewenstheid en geoor
loofdheid van het uitoefenen van invloed
op de gezinsgrootte. De daling van de
gemiddelde gezinsgrootte in alle provin
cies van ons land noemde spreker een
feit waaruit de P.v.d.A. heeft geconclu
deerd dat dit vraagstuk niet langer bui
ten discussie kan blijven.
In de avondbijeenkomst kon Koos
Vorrink de Engelse oud-minister van
Buitenlandse Zaken Herbert Morrison
inleiden. Hij bracht daarbij tot uiting
de verbondenheid, die de P.v.dA. voelt
met de Labourpartij. Herbert Morrison
ontwikkelde uitvoerig de socialistische
gedachte. Mister Morrison wilde graag
twee moeilijkheden van Engeland in de
aandacht van het Nederlandse volk
brengen. Op de eerste plaats is Engeland
niet afkerig van de ontwikkeling en sa
menwerking tussen de landen van
Europa. Maar de Britten houden er niet
van verreikende generaliseringen te ac
cepteren over het loslaten van de natio
nale souvereiniteitsrechten, tenzij zij het
gevoel hebben dat zij hun beloften kun
nen waarmaken. Ten tweede is de Britse
openbare mening in Engeland niet rijp
om in een federaal systeem van regeren
in West-Europa te treden en bevoegd
heden te delegeren aan supra-nationale
autoriteiten, die op vitale wijze verband
houden met het Engelse welzijn.
lid van de Adviescommissie een vrouw
in Wervershoof, die bereid is Engelse
les te geven en tevens alle instructieve
voorbereidende hulp die nodig is te
bieden.
Wil men deze opzet doeltreffend ver
wezenlijken, dan ligt hier een enorm
en zeer vruchtbaar werkterrein voor
geschoolde vrouwen, die zich makkelijk
enige kennis eigen maken en doorgeven,
om haar emigrerende zusters van dienst
te zijn. Het is bovendien zeer nuttig
werk van algemeen belang. Want de
emigratie is uit onze samenleving niet
meer weg te denken.
rOONDM STUDIO'S
73. Nadat Eric en zijn beide volgelingen gevlucht zijn, vinden enkele krijgers
Scorr bewusteloos in het holle gewelf, waarin hij meende het lot van de Noorman
tc kunnen bezegelen. Ontzet brengen zij hem bij. Scorr's woede is onbeschrijflijk als
hij beseft, dat de man die hij het meest van allen haat, hem opnieuw door de
vingers is geglipt. Met overslaande stem beveelt hij zijn mannen het gehele gebouw
te doorzoeken. Maar het is of zijn eigen haat hem influistert langs welke weg de
Noorman ontkomen is, en gevolgd door de spookachtig giechelende voerman Al-
habar, loopt hij naar de ingang van de geheime gang, die Eric's vriend van het
Verbond der Dolken nog geen kwartier geleden aan de Noorman en Orm gewezen
heeft. Voetafdrukken in het stof rond het cirkelvormige gat, dat toegang geeft tot
de geheime gang onder de rotsen, zeggen hem genoeg. Met een schreeuw van woede
grijpt hij de ladder, die uit het gat opsteekt.
„Welke slaaf heeft deze ladder hier laten staan?" gilt hij. „Heb ik niet uitdruk
kelijk bevolen dat deze ladder nimmer in de toegang mocht achterblijven. Zonder
dat zouden de honden nooit in staat geweest zijn te ontsnappen. Dood de ellendeling9
die deze nalatigheid beging. Alhabar! Snel! Sleep hem voor me!"
„Groot is de macht van Scorrsnerpt de voerman, hoestend van de lach,
„Hé hé Gijzelf waart het, heer, die beval dat de ladder moest blijven staan,
toen wij de laatste maal van de gang gebruik maaktenHij barst in een nieuw
gegiechel uit. „Zelfs Scorr kan aan Scorr niet weerstaanEen vuistslag doet
de voerman wankelen.
„Lach niet, worm!" bijt de hoofdman van de Beer hem grauwend toe. „Of ik laat
u in de plaats van de Noorman in mijn kerker opsluiten! Ga heen! Laat mijn
wolven los! Haal paarden! Lansknechten! Wij zullen deze Noorse hond opjagen tot
wij hem in handen hebben. Voort
„Groot is de wijsheid van Scorrgrinnikt de voerman gesmoord, „niets kan
hem weerstaan. Paarden! Wolven! Lansknechten!Wees gerust, heer! Laat dit maar
aan uw trouwste dienaar over
(Van onze Haagse redacteur)
T_T et zijn dit keer nu eens geen nieuwe huizenblokken
i geweest, geen grepen uit het aantal wooneenheden.
dat aan de bestaande woningvoorraad is toegevoegd,
waar de gebruikelijke persexcursie, door het ministerie
van Wederopbouw georganiseerd, ons langs gevoerd heeft.
Integendeel, het waren krotten van huizen, volkomen uit
gewoonde of uitgesloopte woningen en.... kasten van vil
la's en herenhuizen. Men heeft ons n.l. laten zien, hoe
de oude woningvoorraad nog uitgekamd kan worden;
welke andere middelen, behalve nieuwbouw, er nog zijn,
om de thans bestaande woningvoorraad uit te breiden.
Die middelen zijn: woningsplitsing en woningverbetering.
Om het voor de huiseigenaars aantrekkelijk te maken
hiertoe over te gaan, is er in Maart 1948 een premierege
ling voor beide ingesteld. De regeling voor woningverbe
tering heeft echter einde 1948 reeds opgehouden te be
staan. Intussen heeft minister In 't Veld zich bereid ver
klaard de premieregeling voor woningverbetering opnieuw
van kracht te doen worden.
Er is inderdaad alles voor te zeggen,
dat deze bereidverklaring gerealiseerd
wordt. Op de eerste plaats is er voor het
Rijk het voordeel, dat er met een be
trekkelijk geringe subsidie nieuwe wo
ningen komen. Het resultaat, dat bereikt
wordt, zowel door splitsing als door
verbetering, mag n.l. geen noodoplossing
zijn; de woningen moeten in elk opzicht
acceptabel zijn. Vervolgens wordt er
mede bereikt, dat woningen, die op de
nominatie staan onbewoonbaar ver
klaard te worden, niet verloren gaan.
Verder zijn er, vooral in onze grote
steden, herenhuizen of villa's in de z.g.
„statige woonwijken", die reeds voor de
oorlog een probleem vormden. Zij wer
den gebruikt als tehuizen, als kantoor
ruimten, of zelfs als werkplaatsen. Het
peil van de woonwijk ging daardoor
achteruit en de huizen zelf dikwijls niet
minder. De premieregeling nu maakt het
mogelijk, dat er uit zo'n villa of heren
huis een aantal gerieflijke flatwoningen
ontstaat. Met behulp van de premie
regeling werden tot 1 Januari 1952 bijna
6000 nieuwe, volwaardige woningen ver
kregen.
Zowel in Amsterdam als in Den Haag
zijn ons voorbeelden getoond van wo
ningen, die dusdanig waren uitgewoond,
dat men zich werkelijk afvroeg, hoe
mensen hierin hebben kunnen leven.
Sommige woningen waren letterlijk ge
sloopt. Alles wat hout was en niet dien
de tot steun van dak of zoldering was
weggehaald en, waarschijnlijk, opge
stookt. Deze krotten, die in normale tij
den afgebroken zouden worden, was
men bezig te restaureren. In woningen,
die, dank zij een goedwillende eigenaar
èn de premieregeling, reeds hersteld
waren, hebben we kunnen constateren,
dat er na een grondige behandeling vol
komen volwaardige woningen kunnen
ontstaan
Er doen zich hierbij natuurlijk ook
ongeregeldheden voor. In een hofje in
de Trompstraat te Den Haag werden
van 14 krotten weer woningen ge
maakt. In de verbouwingskosten was
ook begrepen de aanleg van een nieu
we riolering. Die heeft de aannemer er
echter kennelijk bij laten zitten, 't Ge
volg is, dat de bewoners leven in een
rioolstank, die eenvoudig niet om te
harden is. De ratten hebben er
's nachts vrij spel en vernielen kleren
en stoffering. Of er iets aan gedaan
In twee geheel
uitgesloopte per
celen in de
Hemsterhuis-
straat te Den
Haag, waarin zich oorspronkelijk
vier woningen bevonden, werden
door het optrekken van de voor-
en achtergevel, door splitsing van
de bovenwoningen en door wo
ningverbetering zes woningen ver
kregen. Vóór het herstel zagen de
percelen er uit zoals het huis
rechts op de foto!
wordt? Eigenaar en aannemer proce
deren. De huur bedraagt f 11.80 per
week!
Een sprekend voorbeeld van het nut
van woningsplitsing hebben we gezien
in Amsterdam. Aan de Oranje Nassau-
laan stond een geheel uitgesloopte
villa. Bezetters en bevrijders hadden
er in gehuisd! De villa was al afge
voerd van de woningvoorraad. Door
verbouwing heeft men er vier royale
woningen van weten te maken. De to
tale verbouwingskosten bedroegen bij
na 40.000; 10.000 daarvan werd door
de Overheid betaald. Vanzelfsprekend
betreffen het hier geen huizen voor de
gewone man, daar de huren tamelijk
hoog zijn. Op deze manier worden er
echter voorzieningen getroffen voor
personen, die vanwege stand of beroep
nu niet direct in elk willekeurig huis
kunnen trekken en voor wie het uiterst
moeilijk is een passende woonruimte
te vinden. Een goed voorbeeld hiervan
v/as ook te zien in Leiden, waar een
enorm grote villa, die slechts door een
klein gezin bewoond werd, gesplitst
was in drie nog zeer royale woningen,
zodat twee professoren met hun gezin
nen er een passend onderkomen von
den. Er wordt hier dikwijls veel ge
vraagd van het vernuft van degene,
die de verbouwing krijgt uit te voeren,
omdat men er zich inderdaad op toe
legt de woningen zo zelfstandig moge
lijk te maken, maar het resultaat is al
leszins bevredigend, voor zover wij het
gisteren hebben kunnen zien.
In Haarlem had men kans gezien in
een gedeelte van een pakhuis een wo
ning te bouwen. Met betrekkelijk ge
ringe bouwkosten totaal ƒ4.330.
waarvan ƒ2.520 aan premie werd bij
gedragen werd hier een werkelijk
aantrekkelijke woning verkregen.
Zo zullen er in den lande ongetwij
feld nog talrijke voorbeelden te geven
zijn van goede of minder goede
splitsingen of verbeteringen. Vast staat
wel, dat er op dit gebied nog onnoeme
lijk veel meer kan gebeuren en dat er
dus op betrekkelijk goedkope wijze nog
talrijke nieuwe woonruimten aan de
nog altijd te geringe woningvoorraad
kunnen worden toegevoegd.
Dat dit thans niet gebeurt is gedeel
telijk te wijten aan onbekendheid met
de premieregeling en het vindt voor
het overige zijn oorzaak in geldgebrek
of onwil van de huiseigenaar. Wellicht
brengen de jn uitzicht gestelde huur
verhoging en de op handen zijnde her
nieuwde in werking stelling van de
premieregeling voor woningverbetering
een kentering ten goede. Blijkens zijn
uitlatingen in de Kamer verwacht mi
nister In 't Veld hiervan althans veel
goeds.
In de late avond van 11 Januari werd
de ruit ingeslagen van een Apeldoornse
juwelier, wonende aan de Arnhemse-
weg. De eigenaar, die door het gerucht
was gewekt, zag nog juist een man hard
naar een auto lopen, die er daarna
ijlings van door ging. Het bleek, dat
circa dertig gouden en zilveren ringen,
enkele horloges en manchetknopen wa
ren verdwenen. Niet lang daarna legde
de politie de hand op drie Arnhemmers,
die zich Vrijdag voor de Zutfense recht
bank moesten verantwoorden. De leider
van het complot, de 21-jarige H., dezelf
de, die onlangs uit het Huis van Bewa
ring te Zutfen wist te ontsnappen, doch
na korte tijd werd gegrepen, bleef hard
nekkig ontkennen. Hij had in de auto
zitten slapen en niets van de diefstal
bemerkt. De 28-jarige G. hield echter
vol, dat H. de man was geweest, die met
een koevoet een gat in de ruit had ge
slagen, hetgeen door de derde man, de
25-jarige chauffeur B„ die de wagen had
bestuurd, werd bevestigd.
Tegen H. eiste de officier twee en een
half jaar gevangenisstraf, tegen G. één
jaar en drie maanden, tegen B. één jaar
gevangenisstraf met aftrek van voor
arrest.
Uitspraak 2 Mei.
De K. N. A. C. heeft zich met
een adres tot de gemeenteraad
van Amsterdam gewend, waarin erop
wordt aangedrongen de door het colle
ge van B. en W. voorgestelde heffing
op geregeld des nachts geparkeerde
auto's niet te aanvaarden.
In dit adres wijst de K.N.A.C. erop
dat behandeling van dit voorstel op dit
ogenblik weinig opportuun moet wor
den geacht, nu de regering een wijzi
ging van art. 41 van de Motorrijtuigen
belastingwet aanhangig heeft gemaakt
waardoor regelen gesteld worden ter
beperking van de heffing van parkeer-
gelden.
(Vervolg van pag. 1)
e vergaderingen van de K.V.P. be
horen tot de slechtst bezochte.
Eerst als de resultaten van het
geen door betrekkelijk kleine groepen
werd verricht worden gepubliceerd, ko
men de klachten: wij boeren, wij mid
denstanders, wij arbeiders krijgen te
weinig zetels toegewezen. En dan wordt
naar de door de partijleiding zeer de
mocratisch toegestane middelen gegre
pen: beïnvloeding van de groslijststem
ming en daarna (thans voor het eerst
officieel) werken met voorkeurstemmen.
Als daar eén gegronde reden voor is
(ook het werk van de kiesraden is feil
baar) dan is er niets tegen en alles voor,
maar we herhalen: de door de partijlei
ding toegestane grotere directe invloed
van de kiezers mag slechts zeer gewe
tensvol worden gehanteerd. Men trekke
er vooral deze les uit, dat bij elke vol
gende gelegenheid het werk in de af
delingen de belangstelling verdient in
deze zin, dat daar de leden komen.
Meent een bepaalde groep niet voldoen
de invloed te hebben dan zorge men
door een gerichte propaganda, dat uit
die groep meer personen het lidmaat
schap van de gewenste staatkundige
partij aanvaarden. Maar voor wat de
kwantitatieve invloed betreft, zal men
goed doen te bedenken, dat het daar niet
alléén, ja zelfs niet in de eerste plaats
op aankomt. Bij de behartiging van de
meer speciale groepsbelangen komt het
voor een groot deel aan op de vraag,
hoe de gestelde groepsbelangen zich ver
houden tot het algemeen belang en op
welke wijze en in welke mate dat
„groepsbelang" leeft in de hoofden en in
de harten van mensen, die tot „andere"
groepen behoren. Het is in verband hier
mede van de grootste betekenis eens na
te gaan op welke wijze de z.g. groepsbe
langen zijn opgenomen in het werkpro
gram waarmede de K.V.P. de verkiezin
gen 1952 ingaat.
In de komende weken hopen wij eni
ge beschouwingen te wijden aan „de
groepsbelangen in het K.V.P.-verkie-
zingsprogram 1952".
Afwijkend van de jour
nalistieke gewoonte om
sluipenderwijs het doel
van het geschrijf te benade
ren, val ik dit keer met de
deur in huis, hoewel ik nog
niet precies weet, of dit
huis meer gelijkenis zal ver
tonen met een kathedraal
dan met een circus. Ik wil
de vandaag een boekje be-
spreken, dat enige maanden
geleden verscheen bij „De
Spaarnestad" te Haarlem en
de titel voert: „Ook voor jou,
Margaretha". Alvorens iets
over de inhoud te vertellen
en naar aanleiding van die
inhoud een en ander over de
ziekenhuissfeer, allereerst
een woord over het literaire
kaliber- Het boekje, dat reeds
als feuilleton in de Libelle
werd gepubliceerd, is uitge-
voerd als een groot-formaat-
pocket-boek, de bladzijden
vastgelijmd in een dun kar
tonnen, kleurig kaftje. Mis
schien herinnert u zich nog
de lange reeks vertaalde ro
mannetjes die vóór de oor
log tegen het luttele bedrag
van 17% cent werden ver
strekt bij de Katholieke Il
lustratie. Het luchtige ro
mantische karakter van deze
amusementslectuur wordt ook
nagestreefd in „Ook voor
jou, Margaretha", van Louis
van Orden. De schrijver
slaagde er nagenoeg in een
dergelijke atmosfeer op te
roepen: een aaneenschake
ling van buitengewone ge
beurtenissen rondom enige
niet-alledaagse mensen, een
„plotseling" verdriet dat
iedereen voelt aankomen,
tenslotte een verdiend geluk
voor de zwaarbeproefde
hoofdpersonen die zoveel
mogelijk in huwelijkskoppels
worden verenigd. Ziedaar de
opzet.
Het verhaal luidt in het
kort als volgt: Margaretha
Meerburg, de dochter en ope-
ratiezuster van een bekend
geneesheer-directeur-chirurg
wordt spoorslags verliefd op
Paul Steen, de begaafde as
sistent van haar vader. Als
haar ter ore komt dat Paul
haar wil gebruiken als een
charmante pion op zijn
schaakbord, trekt ze zich te
rug uit de kliniek, en neemt
in een ziekenhuis te Den
Haag de rol van eenvoudige
verpleegster op zich. Hier
ontmoet ze de keiharde
en verbitterde hoofdzuster
Geertsema, die haar voorna
me afkomst vermoedt maar
haar desondanks laat voe
len dat ze zich te gedragen
heeft als een doodgewone
leerling-verpleegster, zonder
pretenties. Natuurlijk is
iedereen vol bewondering
voor Margaretha's kennis
en handigheid, behalve zus
ter Geertsema, die de come-
die zo lang mogelijk vol
houdt. Door een kleine in
trige komen Paul en Marga
retha onverwacht samen te
werken bij een spannende
levensgevaarlijke operatie.
Alles ioopt wonderlijk goed
af en Margaretha is nu eens
klaps het idee kwijt dat Paul
haar alleen maar tot vrouw
wil om zijn eerzucht te be
vredigen. Het huwelijk wordt
spoedig voltrokken.
Het medische paar beleeft
een schijngeluk. Donkere
wolken trekken zich samen.
Paul blijkt een geniale Stre
ber met een behoorlijk min
derwaardigheidsgevoel van
wege zijn nederige afkomst,
hij drinkt te veel en gaat
zich te buiten aan verdoven
de en stimulerende midde
len, hij is protserig met
Margaretha's geld:.enz.
Na een echtelijke onenig
heid, waarbij Paul's eigen
liefde zwaar geschokt wordt,
stapt hij als een dolleman
in de auto en komt door een
ongeluk om het leven. Ze
ker, hij was wat dronken. Toch
is dit niet de sierlijkste wij
ze om een ongewenste ro
manfiguur uit het gezichts
veld te verwijderen. Hoe
Margaretha zich herstelt en
de ware Jan ontmoet, kunt
U lezen in de laatste 80 blad
zijden. Wat ik U nu reeds
wil mededelen is, dat Zuster
Geertsema helemaal niet zo
hard was als ze aanvankelijk
leek. Ook zij stapte op 44-
jarige leeftijd nog in het
huwelijksbootje. Ik geef U
te raden met wie.
Wat nu met die kathedraal
en dat circus? Ergens tussen
deze twee publieke gebou
wen staat wit en steriel het
ziekenhuis. Het ziekenhuis
van Louis van Orden be
staat echter niet. De verhou
dingen liggen in werkelijk
heid een klein beetje anders.
Dokters zijn doodgewone
mensen, geen goden en geen
duivels. Hoofdzusters zijn
niet altijd even gemakkelijk
voor hun ondergeschikten
maar beslist minder ijzig
dan Zuster Geertsema en
ook meestal niet behept met
de neiging om op middelba
re leeftijd in liefde weg te
smelten. Dochters van ge
neesheer-directeuren worden
zelden of nooit incognito
aangetroffen.
Tragiek en romantiek
slierten als dunne serpenti
nes door de bijkans smette
loze gangen en zalen van èlk
ziekenhuis. We mogen dit
echter niet overdrijven. Kort
om: de schrijver van „Ook
voor jou, Margaretha" heeft
zich laten verleiden om ka-
thedraalse extasen en clow
neske vervormingen door
elkaar te mengen en heeft
daardoor de nuchtere werke
lijkheid op meer dan één
plaats geweld aangedaan.
Maar, zult U zeggen, de
nuchtere werkelijkheid heb
ik thuis en op straat, die
boeit me niet zodanig, dat ik
erover wil lezen. Goed, koopt
U dan dit boekje en geniet
er de spanningen van. Denkt
echter niet dat het met dok
ters en verpleegsters gesteld
is zoals daarin wordt gesug
gereerd. Hun levens hebben
andere hoogtepunten, diep
ten en wrakke plaatsen. Ro
mantiek die niet op realitei
ten berust is gelijk opium
op een zoele zomeravond.
Men zweeft tijdelijk weg in
een droomslaap. Heil hem,
die bij het ontwaken onmid
dellijk nuchter is en de
droom vergeet, die een te
zoete passage was.
J. M.
Zodra de natuur wakker
wordt, haasten in het
vrije veld de witte ma
deliefjes, het gele klein hoef
blad. het gouden speenkruid
en de dotters zich om de
mens te verheugen. Wie van
wilde bloemen houdt, raakt
de passie om ze altijd weer
en waar ook, te zoeken en te
identificeren, nooit meer
kwijt. Voor hen is de aan
trekkelijke en practische
tuinbouwkunde en fotogra
fie. Uit die unieke samen
werking is dan ook een boek
van werkelijke waarde te
voorschijn gekomen voor de
liefhebber van iedere soort
tuin: stadstuin, fabriekstuin,
rotstuin. herfsttuin. heituin,
duintuin. (Ook de wilde-
plantentuin wordt behandeld
door C. Sipkes.) Het bijzon
der fraai uitgegeven werk
(Moussault, Amsterdam), is.
re netplanten"door G. D.
Duursma. met beknopte aan
wijzingen en foto's. Op de
zelfde wijze werd, in dezelfde
serie „Paddenstoelen", sa
mengesteld door P. Meyer
Jr. en de derde druk ver
scheen in deze reeks van
„Aanleg en onderhoud van
kleine tuinen", door A. C.
MullerIdzerda. Bij Kosmos
kwam de derde druk uit van
„Aanleg, beplanting en en
onderhoud van kleine villa-
tuinen", door J. H. Hoitingh,
met eenvoudige aanwijzin
gen voor de kleine tuin.
„Bloemen in Uw tuin".
door J. F. Ch. Dix (Uitg.
Kosmos) met wenken voor
de leek om planten te behan
delen en korte bespreking
van allerlei gewassen beleef
de zijn tweede druk. En van
„Uw tuin een lusthof".
door dezelfde publicist, ver
scheen (bij dezelfde uitge
ver! de derde druk. Een ple
zierig informatief boek voor
tuinliefhebbers met fraaie
ongemene foto's.
A. Bgl.
Uitg.
Haarlem.
De Spaarnestad,
Kleine Flora", samengesteld
door Dr. W. P. Post-
ma (Uitg. Tjeenk Willink,
Haarlem), waarin een kleine
zeshonderd van de in ons
land meest voorkomende
wilde planten zijn onderge
bracht. volgens een makke
lijke determineer-methode.
En de leek, die daar nog
moeite mee mocht hebben,
heeft houvast aan de illustra
ties en de vijf kleurplaten
maken het boekje onweer
staanbaar voor de liefhebbe
rende botanist.
Een Chinees spreekwoord
zegt, dat wie één uur geluk
kig wil zijn, ziek moet be
drinken. wie drie dagen ge
lukkig wil zijn, moet trou
wen en wie zijn leven lang
gelukkig wil zijn, een tuin
moet aanleggen. Dat geluk
van de tuin straalt uit het
kostelijke en kostbare „Vaste
Planten Boek", dat de tuin
en landschaps-architecte
Mien Ruys samenstelde met
vier van haar kinderen, twee
zoons en twee dochters, al
len ervaren op het gebied van
plantkunde, tuinarchitectuur,
ook qua inhoud, perfect ver
zorgd en de inhoud verraadt
een zo intensieve toewijding,
dat de liefde van de samen
stelster voor de grond en wat
en hoe het er groeit, telkens
door de tekst heen breekt.
Behalve uitvoerige lijsten
van vaste planten en hun be
handeling voor de verschil
lende soorten tuin, ofwel ge
rangschikt naar kleur of bij
zondere eigenschappen ais
bijvoorbeeld aantrekkelijk
heid voor vlinders, geeft
„Het vaste planten boek" een
aardig historisch overzicht
van het begrip tuin. Zo ver
telt de schrijfster o.a. dat de
„border" ontstond, doordat
een Engelse tuinarchitecte
tot die plantengroepering
werd geïnspireerd door de
bloemenranden langs de we
gen. Rijdt men inderdaad in
Juni op de grote autowegen
in ons land niet als tussen
wilde borders?
In de serie „Weten en
Kunnen", uitg. Kosmos, Am
sterdam. verscheen een hand-
leidinkje „Cactussen en ande-
Arbeid in de tuin, gravure, naar een tekening van Pi eter
Bruegel de Oude.
(Van onze correspondent)
Gisteren in de namiddag is in Groes-
beek aan de Breedevveg vlak b(j
de
Uit de étalage van een juwelierszaak
aan het Noordeinde te Den Haag zijn
enige kostbare juwelen op een raadsel
achtige manier verdwenen.
Iemand moet kans hebben gezien
een antieke broche met parel en bril
janten ter waarde van 1400 gulden en
een zeldzame losse smaragd van 20 ka-
Duitse grens een granaat ontploft, die raat, die ongeveer 5000 gulden waard
is, uit de etalage te grijpen. Van de da
der (s) geen spoor.
Een Zweedse oud-uitgeefster heeft
aangifte gedaan van diefstal van haar
verzameling, bestaande uit een aantal
originele manuscripten en tachtig brie
ven van Selma Lagerlöf, Pontus Wikner
en Nathan Söderblom. Zij schat de
waarde van de verzameling op vijftig
duizend kronen. De stukken zijn gesto
len toen zij vervoerd werden.
aan de 13-jarige Theo Bartholomeus
het leven heeft gekost. De 12-jarige
Theo de Bruin werd zeer zwaar ge
wond en moest in zorgelijke toestand
in het Canisius Ziekenhuis te Nijmegen
worden opgenomen.
De beide jongens hadden de granaat
achter hun huis gevonden. In hun spel
moeten zij het oorlogstuig tot ontplof
fing hebben gebracht, met het vermelde
noodlottige gevolg. Tragisch was dat dit
ongeluk plaats vond achter in de tuin
van het gezin Bartholomeus. Op het
geluid van de ontploffing kwam de
moeder toesnellen en vond haar kind
dood.
In de Van Royenlaan te Groningen
heeft zich gistermiddag een tragisch on
geluk voorgedaan, dat het leven kost
te aan het 5-jarige jongetje P. F. Vogd,
terwijl de moeder, de 32-jarige mevr. L.
VogdBouwsema, gewond opgenomen
moest worden in het R.K. Ziekenhuis.
Mevr. V. reed met haar zoontje ach
ter op de fiets door de Van Royenlaan.
Toen zij een geparkeerde auto passeer
de ging het portier open. De vrouw
werd geraakt, begon te Slingeren en viel
op de straat, juist voor een vrachtauto,
die van de tegenovergestelde richting
kwam. De gevolgen waren ernstig. Het
jongetje werd zodanig gewond dat het
in het ziekenhuis overleed. De vrouw
werd met een hersenschudding opgeno
men. De politie stelt een onderzoek in.
