de <ha<3 naac
PlECK kondigt „gewapende
verdedigingsmacht5' aan
Felle brand të
W agenborgen
Inspecteur Nat.
Res. gaat heen
Ssssri
AMSTERDAM voor drie
kwart door brand verwoest
Herinnering aan 1945
Ontwikkeling der muziek
instrumenten
In de kokende olie
TEKEN
cursus
m
m
n
ST. EVERMARISSPEL
(scheepvaartiihichtenJ
LJ
en der vaste
brandstoffen
Dekkers toont wat
hij waard is
r\
de
J
Prisma-dameshorloge
VRIJDAG 2 MEI 1952
PAGINA 7
X
Wereld viert 1 Mei
?Ximprep8iid<'"t van Oost-Duitsland,
"dizd k' heeft gisteren aange
diend,. Oost-Duitsland een „ge-
Jlchtejj Yer<^edigingsinacht" zou op-
jeiöst de contractuele overeen-
'sten ün West-Duitsland met het
"'(ttlkr!.„u?orsanS zou vinden. Deze
htni zouden de politie behulp-
'•»teafen l,ij het bestrijden van
*»n d saboteurs en scheurmakers"
,lf«1manhrestel«ke mogendheden. De
Xrmj» zou voorts dienen ter be-
"PbouXf van het land en het weder-
p.erh en ter handhaving van de
"tij j' Iech sprak op een 1-Mei-beto-
J'Ulce a Oostelijke sector van Berlijn,
één millioen mensen werd
f«n le»« Wanneer West-Duitsland
vonf de been =aat brengen „zal
Koliek Duitse democratische re-
"tïdj hoodzakeljjk worden de gewa-
'ia>«er.„üoediging van ons land te or-
Q ei> zo zei Pieck.
^alin op hel Rode Plein
^Qat gedeeltelijk in
de zomer in
'l? ^°°fd'i
Hotel in de as gelegd
Gasten ontsnappen via
ramen
Verwondering gewekt
.ST"10' *3 *i%ram.
Vier Nederlanders in de
slag van Ronde van
Luxemburg
Fraaie zege van
Sweering op Domingo
COURSES
DUINDIGT
Hagenaars en v. d. Gijp
voorlopig uitgeschakeld
Slaginstrumenten
1:
Chroom met staalbodem v.a. 55.-
Sierlijk en solide
PRISMA
MARKTBERICHTEN
Advertentie
drongen tienduizend
ïNdinp scb" jongelieden de wijk
Pit (jinj, ln de Franse sector van Ber-
a?ei Waar het nrnmot tot een
•■ugpn. waar het prompt tot een
iXiop X hwam met de politie. De
ISeri Sers waren Wedding met,
'Mer ®n banieren binnengekomen
W Art„ roePen van leuzen als „weg
v'tt ee„ er was hun bedoeling
t de p ,,vredesdemonstratie" te houden,
'titig nse sector werden negen en
communisten gearresteerd.
ïtod!ar!jchalk Stalin heeft op het
jj 'ein te Moskou een grote
bij hPt rade afgenomen. Hij kwam
atd Marmeren graf van Lenin aan
8eZe]ftlge minuten voor tienen ver
en t a van leden van het Politbureau
'Jk t?eringsfunctionarissen. Onmiddel-
lja a Stalin volgde Malenkov.
Leonid Govorov inspec
tie k-.e troepen. In zijn toespraak
'ten ri' •Tegen de wil der volkeren
'r' nur. ®n?els-Amerikaanse agressors
M0 medewerkers de bewapenings-
'kr, ,v°ort. Zij gaan voort met het
'aiiJL 0Plev'en van het Duitse im-
i in bet Westen en het Japanse
f leis me in het Oosten. Bijna twee
i n z9 reeds een roversoorlog
Koreaanse volk." Ook be-
Sn Me hij Amerika van het voeren
t °r8a bacteriologische oorlog in
J*» China. Volgens A.P. had tot nu
X bp enkele Russische maarschalk
k schuldiging uitgesproken.
,°kio verloor Donderdag een per-
X.' leven en werden 51 politie-
ernstig en 218 minder ernstig
So toen communistische demon-
'j. slaags raakten met de politie.
CU
de morgen begonnen in Tokio
ij 1i» s reeds. Twintigduizend men-
aot2ich uitputten in het schreeuwen
^Amerikaanse slogans, trokken
6 Staatscourant
zijn opgenomen
r,1dstëst toelaatbare prijzen van vaste
Xgp°^etl- Behoudens enkele veran-
ih de regeling van de seizoen-
'*'r-iW0nCiergaan de thans geldende
6rsprijzen geen wijziging.
'li J^afrt Van seizoenprijzen blijft ge-
foi. -ken Voor eierbriketten, esskolen
Vs (l' ?°ten 0, 1, 2, 3 en parel) en
'h a^tizen van kracht zijn en in
t 3, 4 en parel). Voor deze
ars .en gedurende Mei en Juni
1 .brijzen van bracht zijn en in
Sem Ustus de zomerprijzen, waar-
»jn j bcr de winterprijzen van
r<ten tot en met April,
'fXvpXbriketten en esskolen van de
ik" do
""id voorjaarskorting f 0.50 per
Wi t*1 bi), de zomerkorting f0.25
,1" kr, ;ei'toeslag f 0.20. Voor cokes
Vjr; 2o ln8en onderscheidenlijk f 0.35
,,>ptt(wier eenheid (twee hl) en is de
ag *0.15 per eenheid.
ï'Jlu loor'jkwart-vetkolen, die steeds
O geen 'Pdustrie worden gebruikt,
anthf s.e'zoenprijzen meer gelden.
Sfev«na] a?et blijven de seizoenprij-
het vorie iaar buiten wer-
genoemde afmetingen be-
aan'herle
v>, a bovi
van Economische Zaken
enstaande mededeling nog
Ih Mat het n!
|llt hui v°or een ongestoord verloop
'ilt jJ'jft X, andvoorziening noodzake-
H;lt N lt[- dat
?jen a°geliiif de aflevering zo geleide-
"Wof rordiont nit
geschiedt. Het verdient uit
bevol-
Ntw^Uren^hbeveüng. dat de
i'h iq°n Tp'~e de voorjaars- en zBHtei-
^'aalabdstoff een deel van de behoefte
t. °tten voor het winterseizoen
door de straten naar het keizerlijk pa
leis. Daar werden ze door de politie op
gewacht en in minder dan geen tijd was
dit stadsdeel herschapen in een slagveld.
Na vijf uur werd de orde hersteld. De
politie maakte gebruik van gummistok
ken en traangasbommen en aarzelde
zelfs niet om waarschuwingsschoten af
te vuren.
Ook vond in Tokio een demonstratie
voor de Amerikaanse ambassade plaats.
Twee Amerikaanse zeelieden werden in
de gracht, die het keizerlijk paleis om
ringt, geworpen en twaalf Amerikaanse
auto's werden ondersteboven gegooid en
in brand gestoken. Journalisten en foto
grafen werden gemolesteerd.
Ook in Kyoto, de voormalige hoofd
stad van het Japanse keizerrijk, braken
onlusten uit. Drieduizend personen be
stormden daar de gemeentebureaux. Ze
ventien demonstranten werden door de
politie* gearresteerd.
Te Kyoto zijn tweehonderd politie
agenten en demonstranten gewond.
(Van onze correspondent)
In de gemeente Wagenborgen (Gr.)
heeft gistermorgen bij het aanbreken
van de dag een felle vuurzee gewoed.
Binnen enkele uren was het hotel van
de heer G. Akkerman een prooi der
vlammen. Ondanks hardnekkige pogin
gen van de plaatselijke brandweer, ge
assisteerd door enkele brandweercorpsen
uit de omgeving, kon niet verhinderd
worden, dat de gehele inboedel en vrij
wel alle bezittingen van de hotelgasten
verloren gingen.
De eigenaar ontwaakte tegen zes uur
door een scherpe brandlucht. Hij ont
dekte dat achter het toneel van de
grote feestzaal een hevige brand was
ontstaan, die zich spoedig uitbreidde tot
de gehele benedenverdieping. In allerijl
werden toen de hotelgasten gewaar
schuwd. Hijzelf kon zich met zijn gezin
langs de normale uitgang in veiligheid
brengen. De hotelgasten konden echter
niet meer door de vlammenzee heen
komen en moesten langs de ramen naar
beneden klimmen. De schade is zeer
groot. Behalve de inboedel ging ook het
materiaal van de muziekver. „Ons Ge
noegen" en van de gymn. ver. Vitesse,
verloren. Hoewel de oorzaak nog niet is
vastgesteld, wordt algemeen aangeno
men, dat het vuur reeds enige uren
eerder ontstaan is. In de feestzaal was
de avond te voren een feestavond ge
geven ter gelegenheid van Koninginne
dag. De schade wordt geraamd op ruim
f 100.000.
(Van onze verslaggever)
Naar wij vernemen zal met ingang
van 1 Juli a.s. eervol ontslag worden
verleend aan kol. Th. Stolz, inspecteur
van de Nationale Reserve, wegens het
bereiken van de pensioengerechtigde
leeftijd. Reeds op 15 Mei a.s. zal kol.
Stolz met verlof gaan. Een opvolger is
tot dusver niet benoemd. Wel zou met
de kolonels v. Hinten en Lindeman over
deze functie contact zijn opgenomen.
Laatstgenoemde zou zelfs reeds hebben
geweigerd.
Wij vernemen nader, dat het ontslag
aan kol. Stolz niet heeft nagelaten hier
en daar verwondering te wekken. Men
herinnert er aan. dat kol. Stolz, die tot
dat tijdstip plaatsvervangend inspecteur
geweest was, vorig jaar eerst benoemd
werd, nadat allerlei andere pogingen
waren mislukt. Bij die benoeming, zo
verluidt, zou ook de leeftijd van de ko
lonel ter sprake zijn gekomen en de
staatssecretaris zou. naar aanleiding
daarvan hebben opgemerkt, dat er wel
mogelijkheden waren om de kolonel
langer in functie te houden. Dat dit nu
niet gebeurt wekt des te meer verwon
dering, omdat juist de laatste tijd de
belangstelling voor de Nationale Reserve
groeiende is. Tussen October en April
heeft men rond 5300 nieuwe aanmeldin
gen geboekt.
Meer dan ooit, zo zegt men, bestaat
er thans behoefte aan continuïteit in de
leiding en het zou dan ook daarom zijn,
dat de kolonel heeft geweigerd zelf ont
slag te vragen, zoals in dergelijke ge
vallen gewoonte is.
MEI
7.00
mor-
9.00
kleuters
gram.
ZATERDAG 3
402 m. KRO:
r'UI.Th<ïd o Marialiederen, 7.45
'l,u r"Uvv nieuws, 8.15 gram
!2-0o Sfam ;3.5 gram.. 10.00 kl
?a') Xgeïu» zieken, 11.45
'2.55 12.03 gram., 12.33 piano-
''\.u atnuSeT,onnewijzer, 13.00 nieuws,
>440' Klo „ntsmuz-, 13.50 gram., 14.00
•eirt Xatp Sram., 14.20 Engelse les,
Xst ar> het £rogr" 1510 De schoon
b n het £rogr- 1510 De schoon-
16 in Gregoriaans, 15.40 kamer-
i- .aP°rt, 16.40 sport, 17.15
kl,
aki
's
a ~»«v„ iö"/v^'an^w Auut cu wwz
S^tai' *9.3o tï 0 voordr., 19.10 kamer-
7,'h n kaatser» rtagetocht langs
j, v fO.IU ppUI
a'rima17.45 nieuws. Nationaal
b Si„ "'34 v. klokgelui. 18.01 inlei-
b ahi 1erZaa,erdenkingsbijeenkomst in
SS' 18.40 n-,te_ 'S-Gravenhage, 18.30
bi'." ti„'i,aatte„p rtagetoeht langs een
■J} rt.01en p waar Nederland vandaag
r, °2 XaakH nkt' 20.00 stiltesignaal
bNkbs 'helm 0rperv'akte, 20.00 stilte.
SO. 20.22 X 20.03 gram.; KRO;
yX" 20.sa m" 20.30 „Lichtbaken".
U'n„'ankK gram„ 21.15 „Nummer
5 tven deeSd' 22-15 gram., 22.30
Xto ,?da8 in. 23.00 nieuws,
\S\Vj' L11' 298 m. VARA
8.18 „f5,1"11'. 7.30 gram., 8.00
gram8 40 ldem' B'50 huis"
7.00
8.00
„Tijde-
.05 prot.
Ut hit,, '00 gram 8 40 ldem' B'
1»'' Vjf|schfkaÏÏ'.i vpRO: 10.00
Vlkl°htiaA: 10 an causerie, lO.Ou „,B..
l aid"Ulledrif, Vo°r de arbeiders in
'1.0» MbJ cauSewen' 1X'25 "De weg naar
m>PQle'e', 1140 Pianorecital.
s- iuïkest., 12.33 orgelspel,
**15 ..Kleine zonden".
hoorspel, 13.30 accordeonmuz., 14.10
jeugd, 14.30 Nederlandse liederen, 14.50
boekbespreking, 15.05 politie-kapel, 15.30
„Van de wieg tot het graf", causerie,
15.45 Noorse muz., 16.15 sportpraatje,
16.30 Concertgebouworkest, 17.00 jeugd,
17.45 nieuws, 18.00 Nationaal Program
ma (zie Hilversum I); VARA: 20.15
nieuws, 20.20 gram., 21.10 „Het leven
dat ik U gaf", hoorspel, 22.10 gram., 22.15
socialistisch commentaar, 22.30 strijk-
sextet, 23.00 nieuws, 23.15 lichte muz
23.35 gram.
ENGELAND. BBC Home Service, 330
m. 14.15 arbeidersork., 18.40 amusem.-
muziek.
ENGELAND, BBC Light Programme,
1500 en 247 m. 12.15 orestconcert, 14.00
gev. muziek, 15.15 amusementsmuziek,
21.00 BBC Northern Orchestra en solis
te, 22.15 dansmuziek.
NORDWESTDEUTSCHER RUNDFUNK
309 m. 12.00 amusementsmuz., 14.00
amusementsmuz., 16.00 gev. progr., 20 00
dansmuz., 22.10 philharmonisch orkest,
22.35 dansmuz., 0.10 dansmuz., 1.00 jazz
muziek.
FRANKRIJK. Nationaal progr. 347 en
249 m. 12.30 orkestconcert, 14.12 sym-
phonie-orkest, 16.50 kamermuz.
BRUSSEL 484 m. 12.06 omroepork. en
soliste, 16.30 lichte muz., 17.15 lichte
muz., 21.15 omroepork., 22.15 jazzmuz.
324 m. 11.45 klassieke muz.. 12.34 in
strumentaal kwintet, 13.15 dansmuziek,
14.00 Mozart-festival, 16.00 verzoekpro
gramma, 22.15 jazzmuziek. 22.45 ballet
muziek, 23.05 symphonisch concert.
Zowel Thijs Roks als Voorting, Faan-
hof en Dekkers hebben zich tijdens de
eerste halve etappe van de Ronde van
Luxemburg danig geweerd. Voorting be
paalde zich tot het inleiden van een te
genaanval op de kopgroep, nadat Roks
reeds alleen aan de haal was gegaan.
Het viertal zat tenslotte compleet in de
eindslag, waarvan het resultaat ook
wel getuigt: 1. Pasotti (It.) 3.11.10 over
115 km. 2. Petry (Did.) z t, 3. Diedcrich
(Lux.) z t, 4. Zaegers (België 1) 3.11.56,
5. Dekkers (Ned.) 3.12.03, 6. Van Dor-
mael (België 1) z t, 7. Gielen (België
1) z t, 8. Kirchen (Lux.) z t, 9. Storms
(België 1) z t, 10. Goldschmidt (Lux.)
z t, 11. Goedert (Lux.) z t, 12. Voorting
(Ned), z t. Roks (Ned.) werd 16e in
3.13.02 en Faanhof (Ned.) 17e in dezelf
de tijd.
Het tweede deel van de eerste
etappe, een tijdrit van Diekirch naar Pe-
tange over 64,7 km,, is gewonnen door de
Luxemburger Kirchen. Ook hier was
Dekkers de beste Nederlander. De uit
slag luidt: 1. Kirchen (Lux.) 1 uur 39
min. 16 sec., 2. Van der Stock (Belg.)
1.40.20, 3. Goldschmidt (Lux.) 1.4132,
•4. Zaegers (Belg.) 1.43.07, 5. Diederich
(Lux.) 1.43.08, 6. Gielen (Belg.) 1.44.13
8. Dekkers (Ned.) 1.44.45, 9. v. Dormael
(Belg.) 1.45.14, 10. Storm (Belg.) 1.45.52,
20. Roks (Ned.) 1.49.55, 30. Faanhof
(Ned.) 1.58.01, 32. Voorting 1.58.37.
Het algemeen klassement luidt: 1.
Kirchen (Lux.) 4.51.19, 2. Van der Stock
(Belg.) 4.52.29, 3. Goldschmidt (Lux.)
4.53.35, 4. Diederich (Lux.) 4.54.18, 5.
Zaegers (Belg.) 4.55.03, 6. Gielen (Belg.)
4.55.55 7. Dekkers (Ned.) 4.56.48. 18.
Roks (Ned.l 5.02.57, 24. Voorting (Ned.)
5.10.40, 25. Faanhof (Ned.) 5.11.03.
De tweede etappe van de wielerwed
strijd WarschauBerlijnPraag, is ge
wonnen door de Tsjech Svoboda. 7. Van
Neervan (Ned.), 9. Remkes (Ned.), 11
De Groot (Ned.).
De ronde van Emilia is gewonnen door
Gino Bartali, die over de 299 km. 8 uur
30 min. deed. Hij versloeg zijn landge
noten Minardi en Coppi fti de sprint.
Te Munster is de „Ronde van de Die
rentuin" verreden, waarbij een circuit
van 2 kilometer veertig maal moest wor
den afgelegd. De uitslag was: 1. Plant-
holt (Did.) 2 uur 6 min. 8. sec., 20 pnt
2. Van den Heuvel (Ned.) op 1 min. 23
sec. 19 pnt,, 3. Karbach fDld.), 4. Ny-
meyer (Ned.), 5. Joerke (Did.), 6. Roe-
sink (Ned.).
Te Madrid is het tournooi om het
Europees kampioenschap bandstoten
voortgezet met de volgende partijen:
Alhino
150
38
23
3.94
Vervest
140
38
26
3.68
Vingerhoedt
150
34
25
4.41
Gil
78
34
12
2.29
Tiedtke
150
30
17
5.—
Clairet
103
30
13
3.43
Sweering
150
61
17
2.45
Domingo
143
61
12
2.34
Sweering
150
62
13
2.41
Nussberger
133
62
20
2.14
Alhinho
150
54
12
2.77
Domingo
141
54
15
2.61
Vingerhoedt
150
41
28
3.65
Clairet
60
41
11
1.46
Tiedtke
150
35
33
4.28
Vervest
74
35
7
2.11
De stand:
1. Tiedtke (D.)
10 750
205 33
3.65
2. Alhinho (Port.)
3. Vingerhoedt (Belg.)
4. Domingo (Sp.)
5. Sweering (Ned.)
6. Vervest (Belg.)
7. Gil (Sp.)
8. Clairet (Fr.)
9. Nussberger (Zwits.)
10 892 317 23 2.81
8 605 290 14 2.08
6 734 244 27 3.00
6 803 305 19 2.30
4 649 254 26 2.55
2 605 290 14 2.08
2 633 265 24 2.38
0 620 264 21 2.34
Alhinho, Sweering en Clairet hebben
reeds 6 partijen gespeeld, alle anderen 5.
De uitslagen van de te Duindigt ge
houden draverijen luiden:
Dotatieprjjs: 1. Queen Mary 1.32.3;
2. Queen Bess; 3. Query. Tot. w.
ƒ10.60, pi. ƒ2.80. ƒ.170, gek. ƒ12.40, cov.
5.30. UsancePrijs: 1. Pomona 1.31.6; 2.
Patrick Duluth Z.; 3. Prins Bernhard D.
Tot. w. 1.50, pl. 1.30, 1.50, gek. ƒ2.80,
cov. ƒ3.10. Insecuriteitprijs: 1. Old Gold
w. ƒ1.50, pl. ƒ1.50, ƒ3.90, ƒ1.90, gek.
ƒ4.90, cov. ƒ14.10. Nemesisprijs: 1.
Mac Kinley; 2. O. Bonni; 3. Petulance.
Tot. 15.—, w. ƒ3.20, pl. ƒ1.50, ƒ3.80,
ƒ3.40, gek. ƒ15—, cov. 7.80. Divaprfo's:
1. New Spencer; 2. Kentucky's Queen B;
3. Lady Zora. Tot. w.: ƒ18.70, pl. ƒ3.80,
ƒ2.30, f 1.40, gek. ƒ13.60, cov. ƒ2.80.
De uitslagen van de rennen luiden:
Rubieonprijs: 1. Dicky 1.52.6; 2. Aquavit;
3. Windora. Tot. w.: ƒ2.10, pl. 1.30,
ƒ2.—, ƒ6.90, gek. ƒ3.—, cov. ƒ4.60. Trial
Stakesprjjs: 1. Chiberta 1.27.4; 2. Sakina;
3. Admiral's Girl. Tot. w.: 8.90, pl. 1.70,
ƒ1.30, gek. ƒ2.60, cov. ƒ4.40 Totale om
zet ƒ49.415.50.-
Tijdens de wedstrijd Haags Elftal
Zwaluwen zijn doelman Hagenaars (Vo-
lewijckers) en midvoor Cor van der
Gijp (Emma), beiden van het Zwalu
wen-team, zodanig geblesseerd, dat zij
voor enkele weken zullen zijn uitge
schakeld.
'J -mui
IvXv.V
LVjyiv.V.V.V.V.W.WW.V.W/.V
Vijfhonderd jaar geleden, 24
Mei 1452, tijdens een hevig on
weer, waarbij de bliksem in tal
van huizen insloeg, ontstond een
geweldige brand, waarbij drie
kwart gedeelte van de stad is
afgebrand.
Reeds in het jaar 1421 was
Amsterdam voor bijna een
derde gedeelte in as gelegd,
doordat er brand was ontstaan
in de omgeving van de Nieu
we Kerk. Maar bij de tweede
grote stadsbrand van Mei 1452
%vas de ramp nog veel groter
dan in 1421. Slechts een vierae
gedeelte van de huizen bleef
gespaard.
Hoe was het mogelijk, zul je
wellicht vragen, dat zo maar
bijna de gehele stad kon af
branden. Het antwoord vinden
wij in Let boekje „Amsterdam
van toen en nu" (Uitg. W
Versluys N.V.). Thans, nu alle
huizen van steen moeten ge
bouwd worden, zal het niet zo
licht gebeuren. In die tijd ech
ter waren de huizen in Am
sterdam, behalve enkele grote
gebouwen, (voornamelijk ker
ken) nog geheel van hout, en.
wat het brandgevaar nog veel
groter maakte, dikwijls met
teer of pek bestreken, en met
stro of riet gedekt. Het laat
zich dus gemakkelijk begrij
pen, dat wanneer er éénmaal
brand ontstond, er maar heel
weinig behoefde te gebeuren,
of een gehele wijk stond in
lichtelaaie. Bovendien was de
brandbestrijding toen en nog
enige honderden jaren daarna,
eerder een soort publieke ver
makelijkheid, dan een middeJ
om brand te blussen. Misschien
hebben jullie wel eens een oud
plaatje gezien, waarop een
brand stond afgebeeld; gewoon
lijk ziet men daarop een lange
rij mannetjes', die ieder een
lederen emmer in de hand hou
den. Aan het begin van de rij
staat een man. die uit de gracht
water met zijn emmer schept
en deze aan de naast hem
staande man overgeeft De em
mer gaat zo de gehele rij langs,
tot aan de laatste man, die bo
ven op een ladder staat en het
water in de vlammen werpt.
Tenminste wanneer dit nog
aanwezig was. want gewoonlijk
was het grootste deel er door
he; voortdurend overreiken uit-
aemorst. Dat er van blussen op
die manier weinig sprake was,
js duidelijk.
Eerst onder Keizer Karei V
werd Let bouwen van houten
huizen in Amsterdam verboden
Het heeft echter nog heel lang
geduurd eer alle houten hui
zen verdwenen waren. In de ne
gentiende eeuw waren er nog
enkele t" vinden en zelfs be
staat er op het ogenblik in het
oude eedee'te van Amsterdam
nog altijd één huis. waarvan
althans de voorgevel van hout
is. Het staat op het einde van
de Zeedijk bij de Prins Hen
drikkade. Wie het zien wil ga
maar eens kijken. Ook op het
Bagijnhof staat nog een huis
met een houten gevel, welis
waar gerestaureerd (in ouee
staat hersteld) maar je kunt je
toch een duidelijk beeld vor
men van de oude Amsterdamse
houten huizen.
Na de grote brand in het jaar
1452, waardoor ruim drie vierde
van de huizen in Amsterdam
in de as werden gelegd, heeft
het heel wat jaren geduurd,
eer alles weer was opgebouwd.
Eerst op het einde van de vijf
tiende eeuw waren de sporen
van deze zware ramp geheel
uitgewist.
Ouderwetse brandspuit (op de voorgrond zie je de
emmertjes staan)
De pauken
Jullie hebben in de Jeugd
krant nu al zo dikwijls gele
zen over componisten, bijvoor
beeld Beethoven en Mozart.
Dit waren dus mensen die de
muziek schreven. Wij willen
nu eens laten zien hoe en
waarmee muziek ten gehore
wordt gebracht. Nou, dat is
nogal gemakkelijk, horen we
jullie al zeggen. Je zet de radio
maar aan en klaar is Kees. Ja.
maar voor drie a vier duizend
jaar was er nog geen ra
dio. En nu komt de vraag die
wij jullie gaan beantwoorden:
„Hoe maakten de mensen toen
muziek?" Dan moeten we eerst
vragen: Hoe ontstaat muziek'
Door trillingen in de lucht. En
die trillingen kunnen we
voortbrengen door: slaan, b.v.
in je handen of op een trom,
door tokkelen en strijken b.v.
op snaren, door blazen, b.v. op
een fluit.
En hier zijn we dan waar
we moeten zijn: bij de instru
menten.
De instrumenten kunnen wé
verdelen in drie groepen, n.l.
de slag-, de blaas- en de
snaarinstrumenten.
De slaginstrumenten, die het
rhythme (maat) aangeven, zijn
de oudste.
Op heel oude Egyptische
bouwwerken, b.v. op de ko
ningsgraven of pyramiden, zie
je die al afgebeeld. Meestal
zijn dit mensen, die bij een of onmisbare instrumenten
andere godsdienstige dans in grote feesten.
Het was de 5de Maart van
het jaar 1945, toen een lucht
aanval van de Engelsen oom
Hubert uit zijn huisje aan de
buitenkant van Den Haag
verdreef. Natuurlijk was het
de Engelsen niet om dat huis
je van onze oom en tante te
doen. Neen. zij bombardeer
den Duitse doelen en raakten
die ook. Maar behalve die
Duitse doelen werden helaas
ook een aantal huizen van
Hagenaars getroffen.
Oom Hubert was er nog
niet het beroerdste aan toe
Met zijn vrouw werd hij on
der de puinhopen vandaan ge
haald: ze mankeerden geen
van beiden iets. Honderden
andere mensen waren gewond,
velen zelfs gedood! Het was
geen wonder, dat onze oom en
tante de schrik voor Den
Haag gekregen hadden. Op een
vrachtwagen wisten ze naar
Amsterdam te komen. Ze wa
ren met zijn tweeën en al
hun spulletjes lagen onder de
puinhopen van hun huis. Zó
kwamen ze ons huis binnen
stappen. Want oom Hubert
was een broer van vader.
Wat schrokken we allemaal,
t
stokken geslagen. Deze trom
ontwikkelde" zich dQor de
tijd heen tot de mooie „gre-
nadierstrom." Misschien heb
ben jullie hem wel eens op
schilderijen gezien. Deze trom
werd vooral gebruikt door de
soldaten van dfi grote veld
heer Napoleon. Dan komen we
aan de laatste van de drie, de
trom die aan een plaats ge
bonden is. Als je hem wel eeng
gezien hebt in een orkest, dan
zal wel opgevallen zijn, dat
het precies grote ketels zijn.
toen we van het ongeluk hoor
den.
„En toch boffen we nog!
herhaalde tante Riek telkens.
„Wij mankeren niks!"
„Maar we hébben ook niets het Woord was God!
zuchtte oom. „Al ons 1 3
Dinsdag 6 Mei gaan we net
feest vieren van een groot man.
Op deze dag herdenken we na
melijk het feit, dat Johannes,
de liefste apostel van Christus,
een der vier Evangelisten en
de profeet van het eiland Pat
mos door de Romeinse rechters
ter dood veroordeeld werd en
wel door verbranding in een
vat met kokende olie!
Maar zie, wat gebeurde er?
De kokende olie, waarin Johan
nes geworpen werd, deerde hem
niet. Integendeel, jonger, fris
ser dan ooit. kwam deze apos
tel uit de gloeiende massa te
voorschijn.
Volgens het verhaal moet dit
gebeurd zijn bij de Latijnse
poort,, één van de poorten van
Rome. Daarom heet't feest van
vandaag ook het feest van de
heilige Johannes voor de La
tijnse poort.
Deze Johannes was inderdaad
een groot man. Na Petrus was
hij wel de voornaamste Apostel
van Christus, Hij was het, die
vlak naast Jezus zat. in de zaal
van het laatste avondmaal. De
ze Apostel Johannes was net
ook. die heel het leven van
Christus beschreef. En hij be
gint die beschrijving met on
middellijk tot voor de troon
van God op te stijgen. Luis
ter maar:
„In het begin was het Woord
en het Woord was bij God en
meer!'' zucnxie oom.
geld en goed zijn we kwijt."
Ja, dat was heel ellendig.
Maar daar kon niemand iets
aan doen. Vanzelfsprekend
mochten de twee bij ons blij
ven. Al begrepen we zelf
niet, waar we ze laten moes
ten, want we waren zelf ook
al met zijn achten. Maar wat
het opbergen van mensen be
treft, nou daar wist moeder
wel raad mee. Nog dezelfde
üag was er een klein kamer
tje voor de twee ingericht en
er stond zelfs zoiets als een bed
ook.
Maar.... er was Iets, dat
veel erger was.... We hadden
geen éten!
„We kunnen hier niet blij
ven!" zei hij op een morgen.
„Jullie hebben zelf niet te
eten. Kijk eens. hoe die kin
deren er uit zien. We zullen
proberen ergens anders terecht
te komen.
Maar daar wilden vader «n
moeder niets van weten.
„Ben je mal!" lachte vader.
„Zo lang zal die oorlog toch
niet meer duren. De Duitsers
krijgen iedere dag meer op hun
duvel. Ze trekken steeds meer
terug op Berlijn."
„Allemaal goed en wel1"
sprak oom, „maar hoe meer ze
verliezen, des te erger plagen
ze ons. Zij zullen wel zorgen,
dat er voor ons niets meer te
eten overblijft."
„In ieder geval!" besliste va
der, „jullie blijven bij ons. Ik
laat jullie niet weggaan. Bo
vendien, waar moet je heent
We hebben het allemaal even
slecht. We moeten nog even
Om dit begin wordt de Evan
gelist Johannes ook afgebeeld
als een adelaar, die machtige
vogel, die met zijn geweldige
wiekslag recht omhoog de lucht
in kan stijgen.
Tenslotte is deze Johannes
ook een profeet. Om zijn chris
tendaden werd hij door de Ro
meinse keizer uit Italië verban
nen naar het eiland Patmos in
de Egeise Zee, bij Griekenland.
Daar op dat eiland kreeg Jo
hannes in wonderbare visioe
nen tal van openbaringen, die
hij in het bekende boek der
Openbaringen voor ons beschre
ven heeft. Zo heeft deze Jo
hannes dus twee belangrijke
boeken van hét nieuwe testa
ment op zijn naam staan. Wel
een belangrijk man is deze Jo
hannes dus. Bijzpnder voor aJ-
le jongens en meisjes die deze
heilige tot patroon hebben, is
het dus de moeite waard, de
6de Mei even aan de heilige
Johannes te denken.
vandaar de naam keteltrom-
men of pauken. Deze ketel-, «^^vo^de,
trommen waren met de trom
petten in de middeleeuwen
bij
Ook ik kan het al aardig
de handen klappen. Maar dit
klappen in de handen is ver
moeiend, bovendien konden de
mensen die achteraan stonden
het nietj' horen. Zodoende
kwam men op het denkbeeld
houten of metalen klappers te
vervaardigen. Later ontdekte
men, dat, als, men op een me
talen staaf sloeg, deze een
heldere ver klinkende toon gaf.
Om nu zo'n staaf gemakkelij
ker te hanteren boog men hem
in een driehoek en zo ontstond
de triangel.
Ook trommen bestaan uit
heel oude tijd. Een dierenvel
over een leeg vat gespannen
om te drogen. Als men hier
op sloeg hoorde men een
holle klank. Deze trommen
kunnen wij weer onderschei
den in drie hoofdvormen: de
nandtrom, de grotere trom, die
met één of twee stokken ge
slagen wordt en voor het li
chaam aan riemen gedragen
wordt, en de trommen, die zo
groot zijn dat zij niet of heel
moeilijk van hun plaats kun
nen. Het meest bekende type
van de eerste vorm is wel de
tamboerijn. Misschien gebruikt
de gymnastiekmeester er wel
een om 't rhythme aan te geven.
Dan moet je hem maar eens goed
bekijken. Een ronde houten
ring aan één kant met een
vel bespannen. In de houten
ring zijn openingen gezaagd,
daar zitten pennetjes in en
aan die pennetjes koperen
schijfjes. Als je nu met je
hand op de tamboerijn slaat
ixrijg je een aardig rinkelend
geluid. Dan gaan we over naar
de volgende trom. Deze trom
werd eerst in de middeleeuwen
overal gebruikt en dan nog
vooral in het leger. Eerst werd
deze fnet één, later met twee
Wordt vervolgd)
De „grenadierstrom"
vonden het allemaal
fijn,'dat oom en tante bleven.
Al begrepen we wel, dat onze
kleine portie eten daardoor
nog kleiner werd.
Heel onverwacht kwam er
een kleine uitkomst. Alle
mensen kregen brood en mar
garine van het Zweedse Rode
Kruis! Jongens, wat was dat
een feest. Wij, de jongens,
mochten ze halen. Ieder met
'rie van die hoge witte, zalige,
heerlijk ruikende broden on
der onze arm stapten we door
de straat. En thuis gekomen
gingen we allemaal plechtig
om de grote tafel zitten, we
baden eerbiediger dan anders
ons gebed en toen., bijna eer
biedig grepen we naar de
witte sneden brood, waarop
echte margarine gesmeerd was.
Het werd een ware smulpartij!
We mochten drie, vier sneden
achter elkaar opeten!
„Mag ik heus mijn vierde
snee opeten, moeder?" vroeg
mijn broertje.
(Wordt vervolgd)
Elk jaar op de eerste dag
der Meimaand herdenkt Rut
ten bij Tongeren in België door
een der meest typische proces-
cies en door een mysterie-spel,
het „Sint Evermaris-spel" ge-
noemd, dat uit de tiende eeuw
dagtekent, de H. Evermaris,
die tijdens een bedevaart naar
het graf van de H. Servatius te
Maastricht, in 699 met zeven
van zijn makkers door een
struikrover vermoord werd.
Het stoffelijk overschot van
Sint Evermaris, dat op won
derbare wijze door de pastoor
van Rutten werd ontdekt,
wordt sedert 969 in de paro
chiale, kerk bewaard en, op'de
plaats zelf die vroeger van het
grote woud deel uitmaakte,
staat een kleine kapel, die
meermalen weder opgebouwd
werd en het doel van de pro-
Cessie van deze dag is. De be
devaartgangers nemen water
van de fontein mede om voor
ziekten te worden gevrij
waard. De verschillende delen
van het „Sint Evermaris-spel"
worden gespeeld op de weide
vóór de kapel en verbeelden
de tonelen van de marteldood
van de Heilige en zijn mak-
De voordeur van jullie huis
is niet moeilijk te tekenen,
denken wij. Maar zó'n hoge
voordeur met bordes en kel
deringang van een Amster
dams grachtenhuis is heel wat
moeilijker. Wie te Amsterdam
woont (of wellicht ook in je
eigen woonplaats) moet er
maar eens op uittrekken om
zo'n bordes met deur te schet
sen. Je kunt dan tevens op
verschillende onderdelen let
ten, zoals de houtbewerking
op de deur, het (versierde)
bovenvenster, het ijzerwerk
op deur- of kelderdeur, de ba
lustrade. Ook is er soms een
houten bank op het bordes.
Kortom, er is heel wat van te
maken.
kers, de struikrover Hacco en
zijn vijftig bandieten te paard,
de acht bedevaartgangers, on
der wie de H. Evermaris, die
onder de slagen van de moor
denaars zullen vallen, de en
gelbewaarders, die de palmen
der martelaren dragen, spelen
hun rol met devotie en over
tuiging. Hun „spel" wordt met
een spannende aandacht ge
volgd door de duizenden toe
schouwers bedevaartgangers
en nieuwsgierigen die deze
dag naar dit mooie hoekje van
de Limburgse Kempen toe
stromen.
ALHENA 2 te Antwerpen.
AAGTEKERK p. 2 Ceylon n. Singap.
ANTONIA 2 te Pla,djoe.
ALAMAK 2 v. Port Said n. R'dam.
AKKRUMDIJK 2 te Fremantle.
ALHENA p. 2 Dungeness n. R'dam.
ALPHARD 1 v. Antilla n. R'dam.
AALSUM 3 te Bunburry verw.
AALSDIJK 1 v. N. Orleans n R'dam.
ALETTA p. 2 Sabang n. Bangkok.
ABBEDIJK 30 te New Orleans.
ALBIREO p. 2 Kp. Verd, eil. n. Rott.
ANTONIA 2 te Fladju.
AXELDIJK p. 2 Azoren n. Indonesië.
BENNEKOM 2 te Antwerpen.
BLIJDENDIJK 1 te Philadelphia.
BENG KA LIS 3 te Hongkong verw.
BAREN'DR. p. 2 Gibr. n. Stanlow.
BOSCHFONT. p. 2 Kreta n. Genua.
BREDA p, 2 Guayaquil n. Balboa.
BANTAM p. 2 Malta n. Rott.
CLEODORA en CORYDA 2 te Bahrein.
CLAVELLA p 1 Azoren n. Helsinki.
CALT. UTRECHT p. 2 Gibr. n. Rotterdam.
CRONENBURGH p. 2 Wight, 3 te IJm.
CALT. NEDERL. 2 nm. te Sidon.
CELEBES p. 2 nm. Gibr. n. Amst.
CALTEX HAGUE 2 te Rotterdam.
DRENTE 2 v. Aden n. Rotterd.
DALERDIJK p. 1 Azoren n. Rott.
EOS p. 2 Kp. St. Vincent n. Malta.
ELMINA p. 1 Kp. Blanco, 2 te Dakar
EDAM 30 te Norfolk.
ERINNA 1 v. Yokohama n. Miri.
EENDRACHT 1 te Stratoni.
ESSO HAAG p. 2 Sombrero n. Aruba.
ESSO ROTTERDAM 2 te Aruba.
ESSO HAAG, p. 2 St. Martin n. Aruba.
FRIESLAND S.S.M 2 op de Tyne
GANYMEDES 2 te Curagao.
GOOILAND 2 te Las Palmas.
GOUWE 1 V. Port Gentil n. R'dam
HOLLAND 2 te Beira.
HAULERWIJK 30 te Manati.
HOOGKERK p. 2 Gibr. n. R'dam.
HELENA 2 te Bremen.
HOOGKERK p 2 Gibr., 2 te Antw.
HELDER 1 te Hamburg.
HELENA 2 te Hamburg.
HESTIA 1 v. Pisco, 3 te Paita.
HAARLEM 30 te Kingston (J.).
HYDRA 1 van San Juan n. Amst.
HERA 2 v. Amst. n. Nordenham.
JAPARA K.R.L. 2 te Cheribon.
JAVA 1 v. A'dam, 3 te Hamburg.
JAGERSFONTEIN 2 te East London.
KOTA GEDE 2 te Penang.
KOTA AGOENG p. 2 Bombay n. Madras.
LAAGKERK 2 nm. te Marseille.
LEUVEKERK 2 nm. te Marseille.
LOOSDRECHT p. 2 Djeddah n. Aden.
LINGE p. 2 Holtenau n. DomsJÖ.
LANGKOEAS 1 te Antwerpen.
LEMSTERKERK 2 te Chittagong.
LEERDAM 1 te Halifax.
MAASKERK p. 2 Las Palmas, n. Havre.
MAASLAND p. 2 Fern. Nor. n. Amst.
MALEA 30 v. Yokosuko n. Miri.
MAT AR AM 1 te Menael Ahamadi.
MODJOKERTO p. 2 Guardafui n. Priok.
MANOERAN p. 2 Kp. Dondra n. Amst.
MAPIA p. 1 Socotra n. Singapore.
MUIDERK. p. 2 Messina n. P. Said.
MURENA p. 12 l'/2 gr. Kan. n. Djiboeti.
MAASKERK p. 2 Las Palmas n. Amst.
MAASLAND p. 2 Recife n. Amst.
MITRA p. 2 Barbods n. Curasao.
MARKEN 2 te Port Said.
NIGERSTR. p. 2 Las Palm. n. Dakar.
NIEUW AMSTERDAM 2 te Southampton.
ORANJE 2 v. Southampton n. Priok.
ORION p 2 Lissabon n. Tanger.
ORANJESTAD p. 2 Barbados n. La Guaira
OVERIJSEL p. 2 Bermuda n. Chariest.
OVULA p. 1 Str. Messina n. Suez.
PAPENDR. p. 2 Gibr. n. Liverpool.
PR. MAURITS p. 2 Wight n. Montrl.
RIDDERKERK p. 2 Dakar n. Kaapst.
RADJA 2 v. Alexandrië n. Priok
RIJNDAM 1 v. New York n. R'dam.
SCHERPENDR. p. 2 Wake n. San Pedro
STAD ALKMAAR 2 'te Narvik.
RAKI 1 v. Port-Sudan, 4 te Suez.
SARANGANG 2 te Iloilo.
ST. MAASTP p. 2 Kp. Sagres n. IJm.
ST. DORDR. 1 v. Sagunto n. R'dam.
SLIEDRECHT p. 2 Kp. Tenez n. Landsend.
SALLAND 1 van Recife n. B. Aires.
SOESTDIJK 2 nm. te Priok.
ST. LEIDEN p. 2 Ouessant n. N. Ori.
TALISSE 2 te Port Said.
TIBA p. 2 Bahia n. Baltimore.
THESEUS 2 te Rotterdam.
TOMORI.p. 2 Kp. St. Vincent n. Genua
VEENDAM 2 'v. R'dam n. New York.
WILLEM RUIJS 2 te Belawan.
WOENSDRECHT 2 te Port Said.
WILLEMSTAD p. 2 Azoren n. Amst.
WINSUM 1 v. Maracaibo n. Paramaribo.
WINSUM 1 te Maracaibo.
WATERMAN 2 13 u. te Rotterdam.
ZAAN 30 te Gefle.
Advertentie
Ancre
VEEMARKT DELFT, 1 Mei. Aanvoer
20 runderen ,185 nucht. kalv., 245 varkens,
517 biggen, 34 schapen met lamm., 146
weidelamm. Prijzen: kalfkoeien 1001000,
vare koeien 650950, nucht. kalv. 3545.
biggen 5065, lopers 80125, schapen met
één lam 170200 met 2 lamm. 225250. wei-
delammeren 5075, runderen p. kg. slacht-
gew. f 2 803.10, magere varkens p. kg
lev. gew. 2.00—2.30.
MARKT BARNEVELD. Pluimvecmarkt.
Aanvoer ca. 30.000 stuks. De handel in
zware oude kippen en Jonge hanen was
traag. De aanvoer van N.H. blauwe kui
kens vermindert steeds met als gevolg ho
gere prijzen.
Prijzen: oude kippen, zware rassen f 1.95
2.10, lichte rassen f 2.152.20. Jonge ha
nen f 2.102.30, N.H. blauwe kuikens f2.50
2.80, alles per kg., overige per stuk: oude
2.50, tamme jonge duiven f 0.751.
Eiermarkt. Aanvoer ca. 1.000.000 stuks.
Handel vlot. Prijzen: f 13.6014.algeme
ne prijs f 13.70, kiloprijs f 2.27.
Elerveiling. Aanvoer ca. 830.000 stuks.
Handel kalm. Prijzen: kippeneieren van 55
—60 gram f 12.50—13.50, kippeneieren van
6165 gram f 13.6014.40, eendeneieren
f 10.50—11.30, ganzeneieren f 25.—, kal
koeneieren f 23.krielkipeieren f 6JS0.
enVarkensmarkt. Aanvoer ca. 140 stuks.
Handel minder vlug. Prijzenbiggen f 54
—07, schrammen f 7595, 5 zeugen f 350
425, alles per stuk.
VEILING POELDIJK, 1 Mei 1951. Sla
A 10.00—14.50, All 5.00—8.00, B 5.00—6.50
per 100 stuks, bospeen 0.550.64 per bos,
bloemkool A 0.57—0.69, B 0.50—0.54, B II
0.32—0.36 per stuk, andijvie 0.120.15, spi
nazie 0.08 per kg.
KAASMARKT GOUDA, 1 Mei. Aanvoer:
13 part. kaas. Prijzen: le kwal. f 2.18-2.25.
2e kW. f 2.10—2.17, extra kw. f 2.27; hande'
matig.
