Wood der beeldende
kunstenaars
s;
h
PEEK CLOPPENBURG
Besluiteloosheid, een gevaar
voor Europa
*1
UITERST TRIESTE CIJFERS
(J
jtvoer naar West-Duitsland bleef bij
gemene exportstij ging ten achter
N:
°rdt niet verder
afgebouwd
^SWlu
I
Serrarens over Europese beweging
Circus Kroon in
moeilijkheden
Gemeenteraad is zo slecht niet,
daar klopt hart van burgerij'*
V<
Schade
V
VRIJDAG 16 MEI 1952
PAGfftA 9
erruiming van werk-
$degenheid mogelijk
Sst^et (.„HL..
door Duitse importrestricties in 1951
betrekkelijk meegevallen
leUw Duits invoer
tarief nadelig
Wist or en te Venlo
Qtls een hoogte van
47 meter
st-
Bestuursvorm van
Technisch H.O.
Emigrantenreizen van
de „Sibajak"
Tino-shirts
import, leeftijd O25
Korte Corduroybroeken
band met elastiek, extra
achterzak, leeltijd j|95
5 jaar
Poplin Dames
regenmantels
met capuchon, in 6
modekleuren
Reversible Dames
regenmantels
(aan 2 kanten te drs.
gen) met ofl75
capuchon Jy
Katoenen
Her en regen j assen
in beige en groen,
met changeant 29"
voering
geheel dubbel 3975
Jongens Kampeerpakjes
leeftijd 7 jaar
Jongens ranch jackets
waterafstotend,
leeftijd 7 jaar
Katoenen shorts
elastieken band, 2 achter
zakken, leeftijd 7 jaar jB75
Sunshine
heren-weekenders
in moderne kleuren,
2 borstzakken met klep
95
fantastische collectie betere pyama's,
pantalons met elastische band, uni
en moderne strepen
Heren-shorts
do or lopende band met
elastiek, achterzak en
horlogezakje met #95
klep, met omslag Q
De nieuwste dessins,
doorgeweven poplin
Zomer-anklets
uni, nylon versterkt
50
per paar
per 2 paar 2'^
Als extra kampioen
prachtige kwaliteit
unt zwanendons
Sunshine-dassen
kreukherstellend, import
2 stuks
Beter.-, en stukken goedkoper
Minister Rutten krijgt
Griekse ridderorde
Faillissement aan
gevraagd
Ver. van Nederlandse Gemeenten
Afscheidswoord van
mr. Oud
Nederland op landbouw-
conferentie te Parijs
f6etl ïnrSep ons n'e^ dan zal het-
"g in a Witte man enkele weken
°ver e Eerste Kamer verklapt heeft
Ste®lars n°°d van onze beeldende kun-
alleen de overheid tot
°°k v...,.unver'ening- stimuleren, maar
Jog ee Particulieren, die de kunst
.J Pril;keIfhart toedra£en* t°t da-
za|n ^et ttart en de daden, menen
t °en tev®nwel een zorgvuldig overleg
7 bed0eii staan. De kloof tussen de bes-
rt "k daapD^en en een bruikbare uitwer-
doorVan ^an alleen overbrugd wor-
-borflt al ?en iuist inzicht en daarin
j?rie ak t e* gaat om een subtiele ma-
Hl te *nnst en kunstenaars, nogal
JPf. Ü'itf °r^ geschoten. De gegevens die
e.'bd Vr.eman verstrekte zijn schrij-
Van0Ii. de beeldende kunstenaars:
lie arv "en verdiende in 1949 met
tfannm,nder dan f 1000 per jaar
k bevri'a-1" We de beeldhouwers die na
,aUsse jod'Pg een uiteraard tijdelijke
a ^keloÜ hun beroep beleefden uit-
vfs en 1an blijkt 85% van de schil-
'et t_ srafici een inkomen van f 2000
e halen.
v eze louter geldelijke feiten op
?ct)te to men gemakkelijk aan de ge-
t °rdea dat het uiterste moet gedaan
inkn°m de kunstenaar aan een be-
"^hnst1™ te helPen- Onder het mot-
h"s lariri'' ln no°d" is echter al eerder in
,a9cs kg de armoede van de kunste-
,6r sociafi eden maar een dergelijk lou-
het gebaar, dat de artistieke zijde
n biiv>Vr.aaSsluk ter zijde laat, moet
kunTe°idive op een fiasco uitlopen,
v ^an naar- diè het in hart en nieren
2j:n hu eenmaal niet afzonderlijk
rVaarijjl]verk gezien worden en er zijn
Har -Jk veel wegen om de kunst
jHhst deljjk en tijdelijk uit, maar di
fi°°d k k r, een langere periode in de
Jh of elpen. Het gaat er niet alleen
??er u dienaren der muze een min of
'bsw e§de boterham hebben, maar
zun evenzeer of zij die met eer en
Haij hen consumeren. En dat zal be
lt mIet k0t geval zijn wanneer ze
h ast.p 1 mih of meer spectaculair
HapOfi11 vliegwerk.van de rand van het
sa' hun e worden afgehouden zonder
'bam. jVerk een stevige plaats in de
v'ng kan veroveren.
li bogPïh mag de zorglijke positie van
l tgeig^hde kunstenaar vooral niet
ganke Ken worden met een gevaar als
vH We kinderverwaarlozing, waarte-
e zonder meer het aloude wapen
igj liefdadigheidsloterij in stelling
'Ijjjv r*
brengen, In feite hebben wij te
t(Hkl0r*hft een ernstige en permanente
Sjgep uS"eid onder de artisten en daar-
staat maar één middel dat de
Oh'kgpl s waardig is; verruiming van
k achtgen^e^- De kunstenaar die geen
Vf% Lten en wel geld krijgt zal steeds
v'H-Ot contact met de gemeenschap
b on voortdurend in de verleiding
ïjliju zich ongeremd over te geven
£o' hi bespiegelingen waarin hij zich-
'h]f 'ilo
ojn graag verspiritualiseert. Met het
dat het publiek, verstoken van
kennisname van-zijn °nt-
hJM JrSj zijn artistieke taal voortdu-
lsej zal begrijpen. Een steun-
C oóuit ^6 kunstenaar verplicht om
Stk(ihraPrestatie voor zijn toelage
h af te leveren voor» speciaal inge-
richte overheidszolders of kelders, lijkt
ons dan ook bijzonder gevaarlijk.
Evenmin als de groentenkweker
graag voor de mestvaalt produceert,
zal de kunstenaar voor deze opslag
plaatsen werken. Onder een dergelijk
perspectief kan wel de kunstenaar
maar niet zijn kunst in leven blijven.
Het zou intussen mogelijk zijn een
regelmatig terugkerende loterij te or
ganiseren waarvan de prijzen gevormd
worden door deugdelijke voortbreng
selen van kunst. Maar wij vragen ons
dan af, hoe boer Jansen in Waddinx-
veen of de Moeder Overste van een
meisjesinternaat wel gaat reageren als
zij een voorstelling thuis gezonden
krijgen, die allerminst aan hun ver
wachtingen beantwoordt.
Hoe gemeenplaatserig het ook moge
klinken, het is daarom niet mindei
waar, dat de kunstenaar een individua
list is en dus ook individuele opdrachten
en kopers nodig heeft. Pogingen om
grootscheeps te helpen? Goed als dan
maar voldoende de regionale en per
soonlijke eigenheden van de „consu
menten" kunnen gelegd worden naast de
artistieke hebbelijkheden van de vër-
vaardigers, zelfs van meesterwerken
Anders gaat Nederland zijn geld in een
gok steken, waarvan de prijs tenslotte
slechts een versterkte argwaan tegen
het spel van de muzen en een verbrede
kloof tussen het volk en kunst zal blij
ken te zijn. Slechts in streekverband en
dan nog incidenteel lijkt ons de loterij
in dit opzicht enig nut te kunnen ople
veren. Wij kunnen ons voorstellen, dat
de verloting van een op het lot van te
voren gereproduceerd schilderij, zoals in
de Limburgse Kunstkring regelmatig
plaats vindt, ook de artistieke belang
stelling van de deelnemers bevredigt,
zolang zij tenminste vrij blijven aan een
bepaalde trekking al of niet mee te
doen. Maar gaat men eenmaal tot ver
lotingen bij abonnement over, dan is er
al het lang niet denkbeeldige gevaar,
dat de winnaars door de weinig begeer
de vruchten van hun succes worden
afgestoten.
Willen overheid en particulieren de
banden tussen publiek en kunst aan
halen, dan zullen ze zich waarschijnlijk
niet aan ongerechtvaardigd optimisme
schuldig maken, als zij van de veronder
stelling uitgaan, dat de goede smaak
althans in aanleg wel in brede lagen
van ons volk aanwezig is. De omzwaai,
die onze toch commercieel deugdelijk
georganiseerde meubelindustrie steeds
meer maakt, een omzwaai van balpotige
ola-finisb-kitsch naar het stijlvolle ver
antwoorde meubel, zegt in dit opzicht
genoeg. En ook het geld voor de aan
koop van kunstwerken is er wel. Jaar
lijks worden tussen Dollart en Schelde
enorme bedragen uitgegeven voor „ver
sierende dingen", die tot het terrein der
beeldende kunsten zouden behoren, als
zij niet zo'n baarlijke kitsch waren. Het
komt er slechts op aan de besteding van
deze sommen in betere banen te leiden
en meer waarachtige kunst binnen het
gezichtsveld en het bereik van de burger
te brengen.
Een bemiddelingsinstituut, dat overal
in den lande exposities organiseerde en
de zogenaamde „gemakkelijke voor
waarden" met steun en garantie van de
overheid op de aankoop van schilderijen,
beeld'hou-w-werken en tekeningen zou
kunnen toepasselijk maken, zou mis
schien een belangrijke stap betekenen
naar een organischer positie van kunst
en kunstenaar in de moderne samen
leving. v. R
b
V' K 3aarverslag over 1951 van de
'tsO-fttier van Koophandel voor
ontlenen wij het volgende:
IjHoff ankeljjk werd Nederland zwaar
V W* l'oor de Duitse importrestric
tie 'ahtfr per sal<Jo is d® hierdoor voor
We °ntstane schade nog betrekke-
tH'if Scvallen. Schadeposten waren
iiH'ilt; °avermijdelijk, vooral voor be-
a^ral,is®he producten, waarvan
ij'^(.fj-'^oetcn worden genoemd: boom-
ts» j °^uc'en. zaden en verse ha-
'<h i te miskennen valt echter, dat
Hi? bei ndse ®xport naar West-Duits-
va an?r'-)k hij de algemene toenc-
j Nederlandse export in ijn-
a 'en achter gebleven. In 1950
va bondsrepubliek onder de afne-
V* in1*! ^derland de eerste plaats,
e 51 moest zij, na Groot-Brit-
M(i „.h België/Luxemburg, met de
Vi -fi u aats genoegen nemen. Daaren-
eft West-Duitsland zijn positie
V0 e« na de belangrijkste leveran-
Nederlandse markt kunnen
bos
van Nederland in de bui-
HtL'l iL ,ha,ndel van West-Duitsland
SH Wa dezelfde als in 1950: in beide
<ii, vatl a Nederland de grootste afne-
big ~uitse producten en op een na.
H 'e leverancier voor de Düitse
U-ig,6ottgVeelheid naar West-Duitsland
*cht' als pr<ie groente lag lager dan in
H'tia1, (i0 v°lg van gestegen prijzen lag
r p,,?Phrengst hoger. Ook fruit is
vari e''d dan in 1950. Het sys-
niinimum-exportprijzen voor
Êi volri fruit heeft ook in 1951 zeer
- Vn aan.
0rmden ook in 1951 onze voor-
g ^?artinustoren te Venlo zal
niet
verder worden rfge-
H H rnP(Joren "heeft nu een hoogte
-^Ooet ^et bouwplan voorziet
tl"1 H ah fi„e Va.n 67 meter. Wegens ge-
k ho,.,anciële middelen kan men
lii, reiktV Hiet verder gaan. De
In bïh Vite-v hoogte is voldoende om
V OU 1 J>ii. tP Y"»l Q üt-OAVl «rriinnn
Wk aPk v. i-f c vv ijnci.
vHbe hst eeds aangebracht. In de
tnTi dfiluidkimzuli?n de uit 1373 date-
e biI de verwoesting
bersteU? -a® is eestort
n' W dip d 1S. en twee
den resp- 1000 en 700 kg we-
°Pgehangen.
en in-
nieuwe
naamste uitvoerpost. Ruim 85% van de
Ned. eierenexport, d.i. ca. 50% van de
totale Ned. productie, ging naar West-
Duitsland.
Voor kaas is de afzet teleurstellend
geweest. Nederland ondervond in 1951
toenemende concurrentie van andere
landen, die met een imitatie Nederlands
product op de markt kwamen.
Het nieuwe tarief van invoerrechten
in West-Duitsland op 1 October 1951 be
tekende voor vele Nederlandse export
producten een aanzieniyke tariefsverho
ging; behalve voor agrarische producten
had dit nadelige gevolgen voor de uit
voer o.m. vail* verfwaren en textielpro
ducten. Voor boter werd de invoer on
mogelijk gemaakt. Het verslag consta
teert, dat dergelijke dikwijls excessief
hoge invoerrechten niet passen in hvt
kader van een West-Europese landbouw-
inte gratie.
De bijeenkomst van de Nederlandse en
Duitse minister van Verkeer, waarbij
laatstgenoemde zich op het standpunt
stelde, dat een reservering van het
„innerdeutsche" vervoer voor de Duitse
Rijnvaart niet in overeenstemming is
met de Acte van Mannheim, wordt als
een belangrijke stap vooruit beschouwd,
evenals de totstandkoming van de
Duisburgse vrachtenconventie. Het ver
keer met vrachtauto's tussen Nederland
en Duitsland nam zeer in betekenis toe.
Een ministeriële nota gaat nader in
op het bestuur van het tweede insti
tuut voor Technisch Hoger Onderwijs,
zulks naar aanleiding van opmerkingen
in het voorlopig verslag der Tweede
Kamer bij het ontwerp over de kosten
van voorbereiding. De minister behan
delt daarin de opmerking uit de Ka
mer, die voor het Technisch Hoger
Onderwijs één gemeenschappelijk be
stuur wenselijk achtte. Hij zegt, dat de
nodige eenheid en onafhankelijkheid
van beleid inderdaad centraal bij
voortduring verzekerd behoort te zijn,
maar wijst verder op het streven, aan de
instellingen van Hoger onderwijs in de
toekomst grotere zelfstandigheid toe te
kennen.
De „Sibajak" van de Kon. Rotterdam-
sche Lloyd, die na de verbouwing op 26
April j.l. voor haar eerste reis met emi
granten naar Canada vertrok, keert
daarvan vandaag terug. Woensdag 21
Mei vertrekt het schip opnieuw voor
een reis naar Quebec, vanwaar het dan
zal doorvaren naar New York, om met
passagiers voor Nederland terug te ke
ren. Na deze reis zal de „Sibajak" om
streeks 17 Juni van de Lloydkade te
Rotterdam met emigranten naar Nieuw-
Zeeland vertrekken.
alle artikelen met kleine
stijging per maat
Aanvang verkoop
Zaterdagochtend, 9 uur
AMSTERDAM - DEN HAAG - ROTTERDAM - GRONINGEN - LEEUWARDEN - UTRECHT
HAARLEM LEIDEN - ARNHEM NIJMEGEN - EINDHOVEN BREDA
De voorzitter van de Nederlandse
raad der Europese beweging, de heer
P. J. S. Serrarens, heeft vanmorgen te
Zwolle de zevende algemene vergadering
geopend met een rede, waarin hij een
uitgebreid historisch overzicht gaf van
de ontwikkeling van de idee der Euro
pese gedachte.
Het duurde een jaar voor het Schu-
man-plan uit zijn stoute conceptie tot
de nuchtere, maar concrete vorm van
verdrag was gegroeid. En nu is het, al
dus spr., alweer een jaar verder en nog
zijn drie landen niet klaar tot ratifica
tie. Zo gaat een stuk van het effect ver
loren, want de wereld staat niet stil.
In plaats van de weg te gaan, die Euro
pa moest gaan, die het logisch moest
gaan en in snel tempo, aarzelde het en
liet het de tijd voor de snelle opbouw
voorbijgaan en verloor het het initiatief.
Het was zo mooi geweest als de le
venswil der Europese volkeren geleid
had tot de opbouw van de ene Europese
gemeenschap na en naast de andere, ko
len en staal, transport, electriciteit
landbouw. Dan kwamen we geleidelijk
aan het punt, waarop wij een Europees-
politiek gezag konden opbouwen.
En nu is de defensie van Europa aan
de orde, met de herbewapening der
Duitsers, een probleem, dat zich auto
matisch stelt, omdat niemand vragen
kan, dat de 500.000 man Engelse, Ameri
kaanse en Franse troepen, die in Duits
land liggen, bij een onverhoopte aan
val de Elbe zouden verdedigen, terwijl
de Duitsers van hun schuilkelders uit
met gekruiste armen zouden toezien.
De Europese defensiegemeenschap, die
ook na zijn parafering nog een benarde
toekomst heeft, stelt echter het Euro
pese probleem op een geheel andere
wijze dan tot nu toe.
De wil van Europa tot het ontwikke
len van eigen kracht heeft niet tot doel,
het oude continent opnieuw op te roe
pen tot leiderschap in de wereld, maar
te voorkomen, dat Europa het slacht
offer wordt van zijn eigen besluiteloos
heid en gebrek aan doorzicht, te voor
komen, dat de paradox van de dertiger
jaren zich herhaalt, toen zoals de „Obser
ver" het uitdrukte „een zwakkere mo
gendheid met succes 'n politiek van ex
pansie en verovering heeft doorgezet in
het aangezicht van een groep mogend
heden, die uitgesproken superieur wa
ren, maar passief en psychologisch im
potent".
Minister prof. dr. F. J. Th. Rutten is
Donderdag door koning Paul van Grie
kenland in audiëntie ontvangen. Tijdens
het onderhoud, dat werd bijgewoond
door de Nederlandse gezant te Athene,
de heer G W. Boissevain, overhandig
de koning Paul aan minister Rutten de
versierselen van de orde van de Phoe
nix.
Opnieuw is er rumoer ontstaan rond
het circus Kroon, dat enige maanden
geleden in Groningen startte als voort
zetting van circus Royal. Nadat in
Appingedam door financiële onenig
heid beslag was gelegd op een deel
van het materiaal een beslag dat
reeds in kort geding voor de Gro
ninger Rechtbank is geweest zijn
de moeilijkheden tijdens de tournee in
Drente zo groot geworden, dat thans
gevreesd wordt dat het circus geliqui
deerd zal moeten worden. Het circus
verkeert in ernstige moeilijkheden. De
artisten werden niet betaald en liepen
weg. Het bezoek liet te wensen over
en zodoende konden hoognodige repa
raties niet verricht worden. Ook was
er geen geld voor levensmiddelen voor
de artisten, voor voedsel voor de die
ren en kaarsen voor de verlichting
Een groep Belgische artisten, die o.a.
het clownsnummer verzorgde, heeft
daarop het contract verbroken en is
vertrokken Een andere groep artisten
uit Delft eiste medezeggenschap in de
leiding. Het ziet er naar uit dat het
circus geliquideerd zal moeten worden,
te meer omdat het failissement is aan
gevraagd. Het circus heeft zijn tenten
in Coevorden inmiddels afgebroken. De
directeur van het circus, de heer Kroon
Sr., die bovendien in Groningen een
handel in lompen en oude metalen
heeft ontkende dat er geen eten was
en dat er zich vechtpartijen hadden
voorgedaan.
Op de vergadering van de Ver. van
Nederlandse Gemeenten zijn gisteren
algemene beschouwingen gehouden over
het onderwerp „De grote stad en de
kleine gemeente, haar kracht en haar
zwakheid". De heer Steinmetz, wethou
der van Amsterdam, nader ingaande
op het grote-stad-probleem, bepleitte
o.m. de noodzakelijkheid de gevolgen
der massaficatie tegen te gaan en de
bevolking meer te betrekken In aller
lei activiteiten, waarbij hij de beteke
nis van de wijkraden in het licht stel
de. Alleen territoriale decentralisatie
kan tegemoet komen aan het euvel, dat
men thans kent.
Mr. Oud sprak hierna een slotwoord.
Hij betuigde zijn erkentelijkheid jegens
de prae-adviseurs en de andere spre
kers. Men is Uiteraard niet tot con
clusies gekomen, zei de scheidende
voorzitter; het onderzoek wordt voort
gezet. Voorts bracht de heer Oud tot
uiting zijn dankbaarheid voor het ge
meentelijk bestel dat we hebben.
Vandaag twaalf jaar geleden was
het een afschuwelijke dag, zo ver
volgde spr. De opperbevelhebber
zag zich genoodzaakt te capituleren
voor een geweldige overnjacht. De
bezetting van het Nederlandse
grondgebied werd een feit, de re
gering was weg, de democratische
instellingen werden zonder vorm
van proces aan kant gezet. Men
denke zich die vijf jaar zonder de
mocratische instellingen en zonder
openbaarheid in. De gemeenteraad
aldus mr. Oud is voor mij
toch altijd het belangrijkste. Die
gemeenteraden zijn zo slecht niet;
daar klopt het hart van de bur
gerij. Wij mogen dankbaar zijn, dat
we dit bestel nu weer zeven jaar
hebben.
Tenslotte sprak mr. Oud een per
soonlijk woord van dank voor de
waardering, welke jegens hem tot
uiting is gebracht door zijn benoeming
tot ere-voorzitter Met een langdurig
applaus en een „leve de ere-voorzitter"
reageerde de vergadering op het slot
woord van de heer Oud.
Te Parijs is Donderdag een conferen
tie begonnen van landbouwdeskundigen
uit 15 Europese landen, waaronder ook
Nederland. Er zullen plannen worden
besproken om een zoveel mogelijk ge
meenschappelijke markt voor de land
bouwproducten dezer staten te vormen.
De leider van de Ned. delegatie, de
heer Van der Lee werd gekozen töt vi
ce-president.
