VAMPIRE'S VALLEN CONVOOI
OP NOORDZEE AAN
Eric de Noorman: Hét land der duisternis
van de Larense
jansprocessie
Feiten
St.
Honderd jaar Nederlandse postzegels
H. Vader tot Duitse jeugd
Als messen sneden de aanvallende
m ia
Onverstandige
propaganda
Operatie Castmetsgrootste na-oorlogse oefening
vliegtuigen door de lucht
PUROL: puur
Een eeuw geleden
stierf Fröbel
Expeditie naar
C yeloopgebergte
Critisch historisch werk van
dr. A. de Vrankrijker
Het plakken van een postzegel op een
brief gold in oude tijden als een
belediging van de geadresseerde
Slechts geleidelijk
aanvaard
foWh
Schikkingspogingen
verijdeld
ZATERDAG 21 JUNI 1952
PAGINA 5
Het is niet leuk om op een
mijnenveger met Vampire-
kogels doorzeefd te wor
den. Maar zolang men niet
officieel voor vernietigd
wordt verklaard, vaart men
rustig door, óók trouwens
als men wèl van de kaart is.
Weersomstandigheden
verzwaren oefening
geneeskracht - gezondheid
en zuiverheid voor Uw huid
Waclïtgeld- en werk-
looslïeidsuitkeringen
Aan loonbelasting onder
hevig
t
4nl-V}.de re§el
81
Nikkel en kobalt op
Nw.-Guinea aangetroffen
Krachtig optreden tegen
benden in West-Java
Zelfs luchtverbinding naar
Bandung stopgezet
Geen Deense vis in
België
12QMERZEGEI. Q5 O J
i.sk'n— hm -
NEDERLAND
ïEDERIANDi
t£.€13p
Zaak-Menten
Nieuwe vragen van
Kamerlid Reijers
Liturgische weekkalender
<Van onze speciale verslaggever)
Tot tweemaal toe is Vrijdag in de prille ochtend een formatie Vampire-straalja-
|®rs hoog uit de wolken gedoken op het smalle reepje metaal ei:> hout van
Ms. „Schiermonnikoog", welke zich met andere R.-boten juist beyverd had
"e vaarroute schoon te vegen op mogelijk mijnengevaar voor een convooi, dat
u't de richting der Nederlandse kust naar Engeland over ging steken. Wel nooit
'ollen wy, die ons aan boord van de aangevallen R.-boot bevonden, aan de
™"oet komen of wy bij die gelegenheid nu vernietigd zijn of niet. Maar hoe dan
°k, het was voor ons het zeer bewogen hoogtepunt van het onderdeel, dat wy
«ebben bijgewoond van de operatie „Castinets", de grootste na-oorlogse oefening
Van geallieerde zee- en luchtstrijdkrachten op de Noordzee en in het Kanaal,
welke zich uitstrekt van Skagen tot aan Brest. De Vampire's sneden als messen
door de lucht, wakkelend als roofvogels van hun linker- op hun rechterzij eer
'J zich Heten vallen, en vóór wij goed en wel begrepen hdden, dat wij van sal-
st°« (,oorzeeIt' moesten zijn, bleken de aanvallers al op hun volgende prooi ge
reten: het convooi zelf. waar de afweer der escorterende schepen in actie kwam
n oranjekleurige wTolkjes als lampions boven zee hingen. En niet alleen uit
de lucht werd het convooi op dat ogenblik bedreigd. De begeleidende jager aan
e kop hees een vlaggesein ten teken, dat zijn waarschuwingsapparatuur een
"Oderzecboot-contact had gekregen.
Zo zaten wij er opeens middenin,
toen wij Vrijdagnacht van Vlissing'en
jht met het squadron mijnenvegers zee
•tozen, hadden wij niet verwacht op
V'erkelijk krijgsgedruis te stuiten. Want
°e schepen, die aan de oefening „Casti
nets" deelnemen, een concentratie in
oeze wateren groter dan ooit sinds de
hagen der ^Armada, opereren uit tal van
havens tegelijk. Zij beogen geen klas
sieke massale zeeslag', maar slechts een
oefening in de primaire oorlogstaak van
het beschermen der verbindingswegen,
he vaarroutes tussen de Britse eilanden
Oh het continent, zoals men veronder
stelt. dat deze bedreigd zouden kunnen
borden door een vijandige macht, die
van het Noorden uit met alle moderne
^erontrustingsmiddelen, zoals onderzee
boten, vliegtuigen, snelle motorboten en
eventueel' grotere eenheden in de ach-
wrhand, tot actie over zou gaan. Een af
keer dus in hoofdzaak tegen mijnen,
Vliegtuigbommen en torpedo's.
Onze „Schiermonnikoog" en het
friet haar opvarend squadron Mijnen
vegers had daarom tot taak een stuk
zeeweg in de wateren tussen Neder
land en Engeland vrij te maken van
eventueel door de vijand gedepo
neerde mijnen, gelegd door snelle
schepen of uitgeworpen door vlieg
tuigen: acoustische en magnetische,
magnetisch-acoustische en al dan niet
Verankerde mijnen, het verraderlijk
strooigoed der hedendaagse oorlog
voering. Een opgave, verzwaard
door de weersomstandigheden, want
de ochtend daagde over een hoge,
aanschietende zee bij windsterkte 6,
In het weerbericht omschreven als
krachtige, toenemende wind. En dat
is eigenlijk iets te veel voor deze
uiterst ranke, lichte scheepjes, be
stemd om te opereren in riviermon
den, met hun 160 ton de kleinste
eenheid van onze zeestrijdkrachten,
drijvend plankton, de pluizenklasse
Advertentie
Honderd jaar geleden, op 21 Juni
1852, stierf Fröbel op zeventigjarige
foeftijd, de man, wiens naam verbonden
ls aan de scholen waar menigeen van
0ns matjes heeft leren vlechten en van
feepjes gevouwen papier huizen heeft
Sebouwd. Het Duitse jongetje Friedrich
August Fröbel had een ongelukkige
leugd bij een harde stiefmoeder. Dat
Jal deze man met zijn gouden hart la-
er zeker gestimuleerd hebben in zijn
biets ontziende ijver om een opvoe
dingsmethode te zoeken, welke in over
eenstemming was met de natuurlijke
ontwikkeling van het kind. Na talrijke
Oiislukte pogingen om een werkkring
'liefst buiten in de natuur) te vinden,
*Wam de jonge Fröbel toevallig in het
onderwijs terecht. Hij leerde de Zwit
serse paedagoog Pestalozzi kennen en
s°cht intensief, ook langs de weg der
studie, naar de levenswet, die hem de
ts'eg zou wijzen „om van kleine kinde-
fen goede mensen te maken".
Via een opvoedingsinstituut, dat hij
diet zijn vrouw samen dirigeerde, én
?en bepaalde methode die hij ontwierp,
stvam hij tenslotte tot zijn „Kinder
harten", waarvan hij de eerste opende
'0 Blankenburg in 1837. Bij de Kinder
harten, zo genoemd omdat de kinderen
als planten moesten worden opge
kweekt, wenste Fröbel een stuk eigen
Stond, waar de kinderen bloemen en
hfoenten konden planten en verzorgen.
t*rote waarde hechtte hij aan de „speel
hoven", de wollen bal, de houten bal,
r® kubus en de cylinder, alsook aan de
handenarbeid en de bewegingsspelen,
h'e hij liet doen. Fröbel, die al begreep
at de eerste levensjaren het belang-
Nkst zijn voor de vorming van het
'hd en die een zeer nobel christen
mens was, is tijdens» zijn leven tegen
gewerkt. Toen hij teleurgesteld stierf,
waren de Kindergarten verboden, die
J1h onder die naam en alleen in ons
'aitd als Fröbelscholen overbekend
*ijn.
l 'h de Staatscourant van Vrijdag is een
".^schikking van de minister van Finan-
opgenomen, waarbij is voorgeschre-
l®u dat de wachtgeld- en werkloos
heidsuitkeringen,
met
welke ingevolge de
i -- ingang van 1 Juli 1952 inwerking
tredende Werkloosheidswet zullen wor-
gedaan, aan inhouding van loonbe
lasting zullen zijn onderworpen. De in-
°uding dient te geschieden door de be-
jVijfsverenigingen, die met de uitvoe-
j "g van de Werkloosheidswet zijn be-
dast. dan wel door de werkgever, indien
uitkering door diens tussenkomst
schiedt.
Vr*h de toelichting op de beschikking is
tj7°rts medegedeeld, dat de compensa
te welke de werknemers zullen ont-
datigen in verband met het door hen te
]_5§en deel van de premie, aan de
v^hbelasting is onderworpen. Dit deel
fi n de premie kan echter voor de hef-
v[*g van de loonbelasting in mindering
h het loon worden gebracht. Dienten-
b„v°!ge zal de in te houden loonbelas-
doch niet altijd
H^elfde bedrag ais vóór 1 Juli belo-
van de Koninklijke Marine. Maar
wel verrassend snel en wendbaar,
zoals zij zich in groene schemer
van de Juni-nacht losmaakten van
de kade en in kiellinie, onder het
Walcherse duin langs, zee kozen.
De brug van zo'n R-boot is weinig
meer dan een flinke buiskap, een
vliegtuig-cockpit, het schemerduister
gevuld met mensen en gerucht. Wij
hebben hier de manoeuvre gevolgd in
een ruimte, die zich bewoog als het
schuitje van een luchtschommel, tel
kens overstoven van buiswater. Als een
geheimzinnige zee-gnoom in waakjas
met capuchon stond daar squadron
commandant, luitenant ter zee W. A.
de Jong, op zijn post en dirigeerde de
muziek van het schip: het rinkelen
van de telegraaf, het stampen der ma
chines, het getikketik van de hand
seinlamp, terwijl het klein rumoer van
de radio-telefoon, deze moderne rom
melpot., voortdurend op de achtergrond
was. En ergens aan dek verzorgde een
stem de solopartij: Ahooy, ahooy, wat
was dat meisje mooi! Een vaart door
de dageraad, die eindigde op de aange
geven tijd en plaats in een uiteenwij
ken der schepen in S-formatie en het
uitgeven, zoals dat heet, van het veeg-
tuig.
Mijnenvegen heeft veel weg van vis
serij, het is allebei geduldwerk, alleen
zou de visserij met gelijke resultaten
het al lang hebben opgegeven -Maar de
„Schiermonnikoog" en de andere
volhardden „an het net. vijftien mijl
heen en vijftien mijl terug, de veilig
heid van het paadje verzekerd voor het
naderend convooi. Ofschoon het leggen
van oefenmijnen in de theorie der ma
noeuvre is begrepen, leverde het vegen
ditmaal geen oogst. Het convooi met
zijn begeleiding van jagers en fregat
ten kon rustig in zicht komen. Het ge
leek iets op een detachement agenten,
dat een paar kleine jongens opbrengt,
want de formatie der handelsschepen
was, vergeleken bij het escorte, wel
heel erg nietig. Onze mijnenvegers
hadden hun taak volbracht en maakten
thans een begin met het inhalen van
het veegtuig, de dubbele kabel, welke
met paravaans en scheerborden cirkel
vormig tot een middellijn van ongeveer
24 meter achter het schip wordt uitge
houden. In deze spiraal wordt een
magnetisch veld ontwikkeld, dat even
tueel aanwezige, daarop reagerende
mijnen tot ontploffing brengt, zoals
weer een afzonderlijk achterwaarts
uitgevierd apparaat de geluidstrilling in
zee brengt, welke acoustische mijnen
activeert.
Terwijl met man en macht op de
hevig rollende en slingerende scheep
jes aan het inhalen van het veeggerei
werd gewerkt, verschenen onver
wachts de Vampire's. In oorlogstijd
zou het veegtuig, voor zover niet
binnen boord, onmiddellijk zijn gekapt
teneinde de bewegingsvrijheid der
schepen niet te hinderen en het lucht
afweergeschut, een luchtdoelmitrail
leur van 40 en een van 20 m.m., in
werking te brengen. Nu bleef dit ach
terwege. De Vampire's verrichtten hun
aanval met overrompelende snelheid,
zowel op de mijnenvegers als op het
convooi; de beide duikvluchten spe
ciaal op de „Schiermonnikoog", wel
licht als service bedoeld tegenover
ons, de verslaggever aan boord. Nu,
die heeft de sensatie volop gesavou
reerd en hij had na afloop slechts één
vraag, die hem intrigeerde: of hij er
officieel nog was of niet meer was.
Maar hier kon niemand hem op ant
woorden. Dat zou misschien later,
wellicht nooit bekend worden. Hier
over beslist de geheimzinnige top-
instantie te Portsmouth: de conducting
authority. Die leidt van uur tot uur, al
deze dagen, het machtig spel, laat over
en weer het verrassende element van
eigen initiatief aan beide partijen toe,
maar grijpt in, wanneer hem dat nut
tig lijkt. Als een Romeins imperator
heft hij de duim omhoog of schrapt
een onderdeel van de kaart: uitgescha
keld, vernietigd, weg! Wat hij op dit
ogenblik omtrent het lot van de
„Schiermonnikoog", zo heftig onder
duivels gegier door Vampire's be
laagd, in het binnenkomen der mel-
HM »OONDE# t'UOlO-*
125. Urenlang leidt Alhabar de sombere roerganger door het woud, nadat de twee
mannen aan hun achtervolgers ontkomen zijn. Tot zij eindelijk licht in de verte
zien schemeren. De bomen wijken uiteen en voor hen strekt zich een kale Vlakte uit.
„Héhé hé! Aanschouwt thans de Verboden Stad, mijn vriend!" krast de
voerman vol onheilige vreugde.
Orm kan niet antwoorden. De doodse, met stenen overdekte vlakte, die zich voor
hem uitstrekt, beneemt de angstige roerganger een ogenblik alle moed. Te meer
daar zich heel in de verte, in het midden der vlakte, de kale lijnen aftekenen van
een reusachtige, zwaar ommuurde stad. Massief en dreigend ligt de stad te midden
van de steenwoestijn, die zich als een kolossale, ietwat hellende cirkel, uit het om
ringende woud losmaakt, als een oase der levenloosheid.
„Hé, hé, hé Men zegt dat hier in oude tijden een grote steen uit de hemel viel
en een gat in de aarde sloeg. In deze holte bouwden jte mannen van de Beer hun
stad. Aardig, vindt ge niet, mijn hartje?"
Maar Orm heeft geen aandacht voor aardrijkskundige bijzonderheden.
„Waar is de Noorman!" wil hij jachtig weten, terwijl zij in de steenwoestijn af
dalen. „Spreek op, landhaai! Of hebt ge me soms de verkeerde weg gewezen?"
„Geduld, mijn vriend? We naderen. Scorr heeft hem de snelste weg gewezen. Be
klim liever een steen in plaats van uw goedwillende gids, die het beste met u voor
heeft, lastig te vallen en kijk of ge hen ziet?"
Haastig voldoet Orm aan dit zakelijke voorstel. Om. dan een kreet van pijn te
slaken. Want dicht bij de poort van de Verboden Stad onderscheidt hij twee kleine
figuren. En er kan geen twijfel meer aan bestaan dat de ene Eric de Noorman is.
„Hij staat op het punt de stad binnen te gaan siddert de roerganger. „We
halen hem nooit meer in om hem te waarschuwen. H-hij is ver-verloren."
dingen besloten had, wist geen mens.
Waarschijnlijk niets, want ook in wer
kelijkheid is het resultaat van zelfs
zo'n resolute aanval als die der Vam
pire's op een schip als de „Schiermon
nikoog" nog altijd dubieus. Zodat er
geen overwegend bezwaar bestond
tegen onze behouden terugkeer in
Vlissingen.
Een silhouet, dat ons vertrouwd werd:
het kleinste type mijnenvegerde R.-
boot, waarvan een squadron van Vlis
singen uit in het kader van de oefening
Castinetsopereert. Het zijn de Schier
monnikoog, Walcheren, Goeree, Schou*
wen en Malzwin, versterkt met de En
gelse motorlounge ML 2571.
Dr. G. J. H. Molengraaf! van de
Technische Hogeschool is als leider van
een expeditie van Schiphol naar Biak
op Nieuw-Guinca vertrokken, vergezeld
van acht studenten, toekomstige mijn-
bouwkundige ingenieurs, die allen reeds
hun candidaatsexamen hebben afgelegd.
De expeditie zal vijftig kilometer ten
Westen van Hollandia, ten Zuiden van
het Cycloop-gebergte, onderzoekingen
verrichten.
In Mei is reeds een groep Nederlan
ders vooruit getrokken om voorberei
dende proefnemingen te doen. Deze
groep heeft daarbij o.a. de aanwezig
heid van nikkel en kobalt geconstateerd
op een diepte van twintig meter en de
expeditie gaat nu vaststellen of deze
lagen een rendabele exploratie mogelijk
maken. De expeditie is georganiseerd
door het ministerie van Uniezaken en
Overzeese Gebiedsdelen. De acht stu
denten zullen daarnaast nog een aan
trekkelijke opdracht uitvoeren: zij moe
ten advies uitbiengen over de bouw
van een stuwdam in het betrokken ge
bied. De expeditie zal ongeveer een
half jaar duren.
De luchtverbinding DjakartaBan
dung is vanmorgen stopgezet. Van de
zijde der politie te Djakarta is aan
Aneta medegedeeld, dat incidenteel
verkeer over de weg van Djakarta naar
Bandung ontraden wordt. Behalve een
heden van het leger, blijken ook politie
afdelingen in Weêt-Java geconsigneerd
te zijn. Al deze maatregelen houden
verband met een krachtig optreden van
de machtsinstellingen tegen verhoogde
activiteit van mobiele gewapende ben
den in het gebied van West-Java. De
laatste tijd werd diverse keren gescho
ten, zoals enige dagen geleden bij de
overval van een bende op een militaire
post op Tjipenas, waarbij tientallen do
den vielen. Er worden op bet ogenblik
uitgebreide acties gevoerd regen benden
tussen Bogor en Tjiandjur, Bandung en
Garut en in de richting van Cheribon.
De Belgische commissie voor de visin-
voer meent, dat. de voorziening van de
markt met Belgische en Nederlandse vis
voldoende is verzekerd en heeft daarom be
sloten de regering voor te stellen geen
machtiging te verlenen voor de invoer van
Deense vis in Juli.
Advertentie
Het K/erstfeest van de zomer is het
feest van St. Jan de Doper vroeger wel
genoemd. Sinds 354 wordt het op 24 Juni
gevierd en van de zesde eeuw tot 1911
is het in de Kerk een geboden feestdag
geweest, lange tijd zelfs bijna even hoog
in aanzien als het Kerstfeest: er ging
bij voorbeeld ook een boetetijd yan
enkele weken aan vooraf en ieder pries
ter las op 24 Juni drie Missen. Men mag
wel aannemen, dat er samenhang is met
de vroegere Germaanse midwinter- en
midzomerfeesten. Sinds wanneer de St.
Jansviering in Nederland is doorgedron
gen, en vooral sinds wanneer zij in het
enige Noord-Nederlandse dorp, waar
officieel een processie is toegestaan, in
Laren, is doorgedrongen, is moeilijk uit
te maken, maar zeker is wel, dat daar
omtrent dikwijls dingen zijn verkondigd,
die bij een nauwkeurig wetenschappe
lijk onderzoek geen stand houden.
Zulk een onderzoek heeft dr. A. C. J
de Vrankrijker de laatste jaren ingesteld
en het resultaat daarvan heeft hij op
getekend in een interessant boekje 1)
dat hij met medewerking van Gabriël
Smit heeft geschreven. Het is nuchter
van opzet, houdt alleen vast aan de
feiten, die uit oude bronnen zijn te ach
terhalen, het toont aan, waar en hoe
vroegere beschrijvers van de streek-
historie te vergaande conclusies getrok
ken hebben, maar geeft tevens aan,
welke veronderstellingen men aan de
hand van gecontroleerde gegevens wel
zou kunnen maken.
Van een kerk op het St. Janskerkhof
(tot 1521 de parochiekerk van Laren) is
in de geschreven bronnen voor het eerst
sprake in 1306, toen de koster van Laren
werd gearresteerd. Er is reden om te
veronderstellen, dat ze al van omstreeks
1200 dateert, en misschien is er een
kapelletje aan voorafgegaan, maar dat.
is zeker niet voor het midden van de
elfde eeuw opgericht. Voor de veronder
stelling, dat er al in 700 een kapelletje
of kerkje was, is even weinig grond
aanwezig als voor de legende, die de
oprichting in 863 plaatst.
Ook om andere redenen is de proces
sie zeker geen twaalf eeuwen oud, zoals
men wel heeft beweerd. In een geschrift
van 1564 maakt Lambertus Hortensius
melding van het jaarlijkse bezoek, dat
men op 24 Juni gaarne aan het St.
Janskerkhof brengt. Hij noemt eerder
wereldlijke gebruiken dan kerkeUjke.
Maar een kerkelijke viering is in die tijd
wel waarschijnlijk. In die tijd, mag men
F ju id"*- -,a ."j J-ntv
ttCf ülplft/ 4 tacnuL
(Van onze speciale verslaggever)
T*. r is een tijd geweest, dat het plakken van een postzegel op een brief als
/y een belediging gold van degene, voor wie de brief bestemd was. Het hield
namelijk volgens de gangbare opinie de veronderstelling in, dat de geadres
seerde de portokosten niet zou kunnen betalen. Honderd jaar geleden is in Ne
derland de postzegel ingevoerd, nochtans zonder de verplichting om hem te
gebruiken. En het gevolg is dan ook geweest, dat men er nog jarenlang de voor
keur aan gegeven heeft zijn brieven ongefrankeerd te verzenden, daarmee dus
de toestand bestendigend van de eerste helft der vorige eeuw, waarin juist de
postwet van 1850 verbetering beoogd had. De eerste oplaag van Nederland's oud
ste postzegel-emissie in 1852 bedroeg 300.000 stuks, gedrukt bij 's Rijk Munt te
Utrecht, op vellen van 100 zegels, telkens vier reeksen van 25, elke zegel met
een watermerk in de vorm van éen posthoorn. Er kwamen drie ivaarden: vijf
cents in blauwe kleur, tien cents in rode kleur en die van vijftien centi; oranje
Dc eerste postzegels waren reeds gegomd, maar men moest ze met een schaar
van het vel knippen.
„Een gulden twintig", sprak de dienst
bare, trad binnen, een mailbrief in den
stip haars boezlaars", verhaalt nog in
1858 De Genestet in zijn „Mailbrief."
Dat was een brief uit Indië, maar met
de binnenlandse post ging het weinig
anders. In 1859, dus zeven jaar na in
voering van de postzegel, werden in
Nederland nog altijfl 12.232.013 brieven
ongefrankeerd verzonden tegen slechts
2.452.030 met postzegels er op. De ont
vanger van de brief betaalde bij af
gifte. Pas in 1870 is het strafport inge
voerd. Vier jaar later volgde de op
richting van de Wereldpost-vereniging,
welke het internationale postverkeer
definitief regelen zou met een uniform
tarief van 20 cents.
Dc toestanden op het gebied van
postvervoer bleven in de eerste helft
van de negentiende eeuw nog zeer
primitief. De posterijen ressorteerden
onder het Departement van Finan
ciën, de tarieven waren hoog en de
organisatie was slecht. Het publiek
beschouwde het meer als een vorm
van belasting dan als een bedrijf te
algemenen nutte. Bovendien werd het
monopolie op alle mogelijke wijzen
ontdoken door particulier vervoer.
Men herinnere zich slechts de steen
met de brief er aan. welke Robertus
Nurks zijn neef Htldebrand per dili-
L'."l'g»*
Nederlands oudste postzegel met de
beeltenis van Willem 111.
gence placht toe te zenden. De wet van
1850 beoogde in dit alles verandering te
brengen door uitbreiding van het aan
tal postkantoren, verbetering van het
vervoer en een aanmerkelijke ver
laging van de posttarieven. Volgens
drie afstandsgrenzen betaalde men
voortaan slechts 5 tot 15 cent port
voor een brief tot 15 gram. Het oude
tarief was 10 tot 35 cents geweest
voor de eerste 16 gram. Toch wilde
de Regering aanvankelijk niet tot in
voering van postzegels overgaan, om
dat zij daar, bij de heersende opvat
tingen alleen maar een schadepost
van voorzag. Tenslotte zijn de zegels
op aandringen van de Kamer er toch
gekomen, maar groot bleek de animo
niet bij het publiek.
Onze eerste postzegels werden ver
vaardigd naar Engels voorbeeld, dat
met het systeem van frankeerzegels
reeds tien jaar ervaring had. Besloten
werd om evenals in Engeland ook hier
de postzegels van de beeltenis des Ko-
nings te voorzien, opgevat als munt-
beeldenaar. Bii K. B. van 30 April 1851
gaf Koning Willem III hier zijn toe
stemming voor. Om het publick met
deze nieuwe maatregel vertrouwd te
maken, verscheen er een „Beknopte
handleiding omtrent de bestemming en
het gebruik der Postzegels", in handig
zakformaat tegen betaling van 10 cents
aan de postkantoren verkrijgbaar. Bo
vendien bestonden er z.g. portlijsten,
met behulp waarvan men zich over de
verschillende afstanden en het daar
voor geldend tarief kon oriënteren. De
wet van 1850 „tot regeling van de
brievenposterij" is sedertdien nog en
kele malen herzien, het laatst in 1908.
De briefkaarten zijn ingevoerd in 1870.
Tegenwoordig worden de Nederlandse
postzegels gedrukt bij de firma Enschede
te Haarlem.
Zoals wij reeds hebben medege
deeld wordt het eeuwfeest van de Ne
derlandse postzegel gevierd met een
internationale tentoonstelling, van 28
Juni tot 6 Juli, in het Jaarbeursgebouw
te Utrecht, welke allereerst een be-
drijfsexpositie is en dus de behandeling
van de post laat zien en verder een
belangrijke philatelistische tentoonstel
ling wordt met inzendingen uit heel de
wereld, o.a. van H. M. de Koningin van
Engeland en een collectie zeer kostbare
zegels van Mauritius. Aan deze ten
toonstelling zijn prijzen verbonden voor
de meest zeldzame, de best bestudeerde
en de meest gevarieerde inzendingen.
Behalve de postzegel is het ook de tele
graaf, die dit jaar in ons land op een
eeuw historie bogen kan. Aan de jubi
lerende telegraaf wordt eveneens een
tentoonstelling gewijd, die van 18 Juli
tot 28 September gehouden zal worden
in het geheel verbouwde Postmuseum
aan de Zeestraat te Den Haag-
aannemen, was er dus sprake van om
megangen of bedevaarten, die in de Her
vorming hun wereldse karakter geheel
verloren hebben en in stilte als gods-
dienstig gebruik werden gehandhaafd. I
In 1805 is een eerste geestelijke broeder
schap over de St. JanSbedevaart opge
richt, waarvan de pastoor van Laren
en de pastoor van St. Anna (De Pool
in Amsterdam de bestuurders waren
Deze officiële band met Amsterdam is
later verbroken.
De recente historie is bekend: in 1822
is de processie wettelijk toegelaten.
Het verhaal, hier in het kort vermeld,
wordt in het boekje uitvoerig en met
aanvoering van alle beschikbare docu
menten gegeven. Het is van grote waar
de voor wie de juiste toedracht van
zaken wil kennen.
R.
1) Sint Jan. De Sint Jansprocessie
van Laren in het Gooi, door dr. A. C. J.
de Vrankrijker met medewerking van
Gabriël Smit. Uitg. Broederschap van
St. Jan, Laren.
Het Eerste Kamerlid Reijers (C.H.)
heeft de minister van Oorlog o.m, ge
vraagd, of het hem bekend is, dat de
serieuze schikkingspogingen, welke tus
sen de juridische afdeling van zyn de
partement en de raadsman van dc heer
Menten ten aanzien van de bij laatst
genoemde plaats gehad hebbende vor
dering gaande waren, in Januari van
dit jaar eensklaps en zonder motivering
zijn gestopt? Is de minister bereid mede
te delen, om welke redenen ter zake
is ingegrepen en waarom een andere
wijze van behandeling van bedoelde
schadeclaim werd gelast dan tot dusver
voor dergelijke claims gebruikelijk was?
Is het waar, dat de Staatssecretaris
van Oorlog (materieel) tijdens een con
ferentie op 23 Januari j.l. aan mr.
Broens van het commissariaat voor oor
logsschade ter mededeling aan de heer
Menten heeft verklaard: „Zeg maar
aan Menten, dat er in deze zaak nie
mand vervolgd zal worden en niets zal
worden onderzocht"?
Aan de minister van Justitie heeft de
heer Reijers gevraagd of het de minis
ter bekend is. dat de raadadviseur van
zijn ministerie, mr. W. G. Belinfante,
de toezegging van de minister, beves
tigd bij brief van 25 Maart j.l. en in
houdende, dat de pogingen om met de
heer Menten tot een minnelijke rege
ling te komen, serieus zullen worden
voortgezet, niet is nagekomen? Is het
waar, dat de serieuze schikkingspogin
gen, ondernomen in 1951 door de juri
dische afdeling van het ministerie van
Oorlog, op ongewone en tot dusver
nimmer toegepaste wijze door het in
grijpen van de raadadviseur de heer
mr. W. G. Belinfante zijn verijdeld? Is
het de minister bekend, dat de heer
Menten inzage wordt geweigerd van de
stukken en dossiers, welke op de hoog
te van de. schade betrekking kunnen
hebben? Zo ja, is de minister dan be
reid, het daarheen te leiden, dat de
heer Menten alsnog inzage van bedoel
de bescheiden wordt verleend?
(Vervolg van pag. 1)
Wij troffen in onze bus een niet
ondertekend pamflet, dat advi
seerde een bepaalde -rbeiders-
candidaat een voorkeur-stem te geven.
Van K.A.B.-zijde werd ons zeer stellig
ontkend, dat deze actie officieel zou
worden gesteund of georganiseerd zou
worden ondernomen. Dit heeft ons ver
heugd. want hier schuilt een groot ge
vaar. Zonder nu de ons officieel gedane
mededeling in twijfel te trekken, moes
ten we inmiddels constateren, dat een
soortgelijke actie voor andere arbei-
ders-candidaten in meerdere delen van
ons land wordt gevoerd. We vragen ons
af of dit nu wel verstandig is. En nu
zullen we het helemaal nog niet hebben
over de vraag of een dergelijke actie in
overeenstemming is met de geest van
de aanvaarde rcglements-wijziging.
Indien zulk een actie onder de arbei
ders zou aanslaan en dus als praktisch
resultaat een aantal arbeiderscandidaten
wordt opgevoerd, dan zou men er zelf
schuldig aan zijn, wanneer zodoende
een theoretische rechtervleugel in de
K.V.P. zou ontstaan, welke vroeg of
laat tot een definitieve scheuring zou
kunnen leiden. Een wat al te ijverige
propagandist van de K.A.B. inmiddels
bezorgde ons -een „Oproep" aan alle
katholieke hoofd- en handarbeiders, hun
vrouwen en verloofden, welke oproep
dezer dagen met honderdduizenden in
het land zal worden verspreid. Deze op
roep begint met de constatering: de
K.A.B. doet niet aan politiek. Dat be
tekent dat zij als K.A.B. zich niet be
moeit met het stellen van candidaten
voor Kamers, Staten en Gemeenteraden.
Dit is een uitstekend doelmatigheids-
standpunt, ingenomen in het waarachtig
belang van deze sociale organisatie en
gebaseerd onder meer op de taakbe-
perking volgens het bisschoppelijk com
muniqué van 1916.
Is het dan niet van betekenis dat er
meer arbeiderscandidaten komen? Mo
gen de arbeiders zich dan helemaal niet
met de vraag bemoeien, wie aanstonds
hun belangen zullen bepleiten in de
Tweede Kamer? Maar natuurlijk, ze
hebben niet alleen dat recht, ze hebben
ook die plicht. Alleen niet op de wijze
die thans blijkbaar door sommige groe
pen van arbeiders wordt toegepast. Als
de arbeiders dit gaan doen, dan is het
een volkomen logisch te verwachten
iets, dat andere maatschappelijke groe
pen dit- voorbeeld volgen. Er is geen
profetenmantel nodig om vast tc stel
len, dat, als we ons allemaal niet hou
den aan het advies uiteindelijk door de
groslijststemming bepaald, dat dan de
besluitvaardigheid van de Katholieke
Tweede Kamer-fractie aanstonds ern
stig zal hebben geleden en voor de ver
dere toekomst de mogelijkheid bestaat
van een definitieve rechtervleugel-
vorm.
Dc Heilige Vader heeft, volgens U. P.,
een schrijven doen uitgaan naar de le
den van de Katholieke Actie in Duits
land en zich daarbij speciaal giericht tot
de jeugd in een opwekking zich niet te
laten ontmoedigen door de huidige toe
stand en allen te helpen, die in nood
verkeren. Geeft u niet gewonnen. Blijft
standvastig en trouw aan de goddelijke
wet en de moraal, aldus schrijft de
Paus. Gy moet christenen zyn, die over
al en altijd in de tegenwoordigheid van
God zijn, of gij nu in de kerk zijt of in
uw fabriek, in uw huis of op uw kan
toor.
Duitsland, aldus de Heilige Vader,
kan juist als iedere andere grote natie
nooit zijn nationale grootheid bewaren
zonder twee fundamentele waarden: die
van het gezin en van de wederopbouw.
De Katholieke Actie van Duitsland
moet zich ter beschikking stellen var
de staat voor de heropbouw van het
land, een heropbouw, die gebaseerd is
cp rechtvaardigheid en vrede
Een dubbel gevaar bedreigt u, name
lijk dat van egoïsten te zijn, die hun ver
plichtingen tegenover hun land verwaar
lozen en onverschillig staan tegenover
de maatschappij, alleen omdat zij hun
persoonlijk gewin hoger stellen, èn het
gevaar, dat gij ongeduldig zijt en snelle
beslissingen verlangt. Tot deze twee ca
tegorieën moet de Duitse jeugd niet be
horen. Gij moet u niet overgeven aan
moedeloosheid. Ge moet naar de toe
komst zien en naar alles wat goed is ge
bleven ia uw land ondank* de grote ca
tastrofe, en in het bijzonder moet gij de
belangen van het gezin in het oog hou
den en de energie nodig voor de weder
opbouw, die in duizenden Duitsers zo
sterk leeft.
ZONDAG 22 Juni: Zondag onder het oc
taaf v. h. H. Hart; Mis v. d. dag; 2 H. Pau-
linus; 3 H. Hart; Credo; prefatie v. h. H
Hart; wit.
MAANDAG: Mis v. h. H. Hart; 2 vigilie
v. St. Jan; 3 tot de H. Maagd; Credo; pre
fatie v. h. H. Hart; laatste Evangelie V. d.
vigilie: wit.
DINSDAG: geboorte v. St. Jan de Do
per; eigen Mis; 2 H. Hart; Credo: prefatie
v. h. H. Hart; wit.
WOENSDAG: H. Guüelmus. abt; Mis Os
justi; 2 H. Hart; 3 St. Jan; Credo; prefatie
v. h. H. Hart; wit. Utrecht, Haarlem: H.
Adelbertus, beliider: Mis Os justi; 2 H. Gu-
lielmus; 3 H. Hart; 4 St. Jan: Credo; pre
fatie v. h. H. Hart; wit.
DONDERDAG: H.H. Joannes en Paulus,
martelaren; eigen Mis; 2 H. Hart; 3 St.
Jan; Credo; prefatie v. h. H. Hart; rood.
Den Bosch: Eucharistisch Hart: Mis Sciens;
2 H.H. Joannes en Paulus: 3 St. Jan; Cre
do; prefatie v. h. H. Hart; wit.
VRIJDAG: Octaaf v. h. H. Hart: Mis v.
h. feest: 2 St. Jan: Credo; prefatie v. h.
H. Hart; wit.
ZATERDAG: H. Irenaeus, bisschop, mar
telaar; eigen Mis: 2 St. Jan; 3-Vigilie v.
H.H. Petrus en Paulus; gewone prefatie:
laatste evangelie v. d. vigilie; rood.
ZONDAG 29 Juni: H.H. Petrus en Paulus.
apostelen: eigen Mis; 2 vierde Zondag na
Pinksteren; Credo: prefatie v. d. Aposte
len: laatste Evangelie v. d. Zondag; rood.
