De grootste belangstelling
het moderne boek
geldt
tentoonstelling voor
C. J. v. d. Broek
Moord aan de Seine
Koningin proeft kaas
op Kaasmarkt
De edelman in de
VAN TABAKSKROEGEN EN
BROUWERIJEN
Herberg
HORRENGAAS
-
Schilderijen met
de drukpers*
ALLEN, DIE LEZEN KUNNEN
Deze week in
Luxor
Past erop riep
een drager
In Den Ouden Haen
SLEUTEL WEG?
Huidverzorging
Ontharing
dM
HERINGA WÜTHRICH
ZATERDAG 21 JUNI 1952
PAGINA 7
„Van de Olm tot de
Roos" in de Vleeslial
in diverse breedien
Biljarten
R.K. Atletiekvereniging
„Holland"
Gezondheid is goud
waard
Pastoor Beune is teleur
gesteld
3e H.O.V.-Zomerconcert
Frans Hals
Spaarne
Koninklijk Paar te Alkmaar
RONDOM EN IN DE STAD AAN HET SPAARNE
In de Grote Houtstraat
„DE SLEUTELSPECIALIST"
CENTRALE VERWARMING
JOHNSON OLIEBRANDERS
Lido
Palace
M inerva
Rembrandt
City
Tentoonstelling uitgesteld
H.H.C.O.V .V .O.
H. HAVERKAMP
BEGEMANN
Definitieve
Pt
A Is we zeggen, dat van de Vleeshal de zolder het meest levendig aspect
biedt, dan bedoelen we niet het levendige beeld dat de Grote Markt van
daaruit oplevert ads je haar, gelijk de cameraman van het filmjournaal,
van heel hoog uit kunt bekijken, maar dam bedoelen we dat zich hier het meest
tf wisse lende deel van de tentoonstelling „Van de Olm tot de Roos" bevindt, en
dat het hier is, waar de bezoekers zich het langst ophouden. De silhouetten,
die zich aftekenen tegen de raampartij, d'ie uitzicht geeft op het panorama van
de Markt, bladeren in de „50 beste boeken", die op een lange tafel liggen uitge
stald, zónder het even beleefde als gebruikelijke bevel: Niets aanraken, s.v.p.
De gebleken voorkeur voor de moderne typografie is minder een gebrek aan
respect voor wat de oude Elsevier-familie van meesterdrukkers heeft ge
presteerd, dan wel een blijk van de grote belangstelling, die er bij een zeer
gevarieerd publiek bestaat voor het huidige complex van boekenmakers, d.i.
vanaf de lettersnijder tot en met de binder.
twee Nederlandse drukkers, die in en
door de oorlog zijn overleden: Duwaev
en Werkman. Bovendien wordt sinds
enige jaren uit alle boeken, die in een
jaar tijd in ons land verschenen zijn,
een vijftigtal geselecteerd, die als „de
50 best verzorgde boeken" van dat jaar
aangemerkt worden
Hieruit moge dan blijken, dat de be
vordering van een hoogwaardige typo
grafie in ons land bewust en intensief
wordt nagestreefd.
In dit land, met een nadelig-klein
taalgebied, overbevolkt en arm aan
grondstoffen, dat „slechts" hoofd, han
den en hart aan te bieden heeft, lijkt
het ons bovendien om andere dan aes-
thetische redenen belangrijk, dat zijn
typografische producten het internatio
naal uithouden en de aandacht vesti
gen op onze drukkers en uitgevers.
In dit economische verband denken
we ook weer even aan de beeldende
kunstenaars: voor velen van hen kan
ook in de typografie een ruim arbeids
veld braak liggen dal een gezondere op
lossing biedt voor hun ernstige sociale
toestand dan die welke momenteel ge
volgd wordt. Als bijkomend verschijnsel
zou op deze wijze een groter contact
tussen publiek en kunst in de hand ge
werkt worden, hetgeen gemeenschap en
kunstenaar ten goede komt.
De stem van Sem Hartz stuit onze
mijmering, komende uit het midden
van een groep bezoekers die ons ge
naderd zijn, en we horen hem zeg
gen: „Werkman schilderde met zijn
drukpers". En omdat dit zo kernach-
Die belangstelling voor het actuele
is op zichzelf toen wel verheugend. Het
concentreren van de aandacht op de
resultaten van nu tekent de zakelijk
heid en de practische instelling van
onze tijdgenoten, die van het glorieuze
Verleden terloops en anecdotisch ken
nis nemen.
Met of zonder gouden-eeuwse boek
kunst ter vergelijking, komt men aldra
tot de erkenning, dat de Doekenmaker
Van nu het „vak" nog niet verleerd is.
Zulks ondanks de vele malen grotere
perfectie van de machines en de uit
breiding van het aantal reproductieme
thoden, waarvan de mogelijkheden aan
het ongelooflijke grenzen, het vakman
schap en de grafische intuïtie onont
beerlijk zijn gebleven. Het blijven
mensen, die de machines laten werken
en het zijn hun bekwaamheid en per
soonlijke Intenties, die het resultaat
bepalen. Maar daarnaast is het de
zelfde mens van vroeger, die over
weegt en vaststelt, welke van de hem
ten dienste staande mechanische mid
delen hij al dan niet zal gebruiken;
die de juiste kleur mengt, lettertype
en -grootte kiest; papiersoort, blad
spiegel en boekformaat afweegt, totdat
een harmonieus geheel is verkregen.
Komt aan de oude drukker de eer
toe het grafisch evenwicht gevonden
te hebben, aan de „opmaker" van nu
behoort ons respect, omdat hij, spe
lend met zoveel grotere mogelijkhe
den ook van effect en decadentie
dit evenwicht heeft kunnen be
waren en opnieuw bepalen in de stijl
van vernieuwing, die de laatste jaren
een steeds grotere aanhang vindt
in een zo verantwoord mogelijke
toepassing van de moderne mogelijk
heden.
Mocht al gebleken zijn, dat de ge
wone „consument" gevoelig is voor
hoogwaardige typografische verzor
ging van zijn tijdschriften, boeken en
van de handelsdrukwerken, die hij
ongevraagd te aanschouwen krijgt,
onder drukKers en uitgevers is er een
toenemend verlangen om aan de pro
ducten. die uit hun zaken de wereld
in gaan, die eis van hoogwaardigheid
te kunnen stellen. Het gaat er name
lijk niet meer alleen om technisch
zo gaaf te drukken als het een vaar
dig en net vakman betaamt, maar
men bedoelt uitdrukkelijk die hogere
waarden aan het grafisch product
mee te geven, die variëren van klas
sieke harmonie tot eigentijdse oor
spronkelijkheid, waardoor technisch-
gave typografie weer tevens en van
zelfsprekend grafische kunst wordt.
Er zijn ten onzent twee verenigin
gen, die dit ideaal stimuleren door
een daadwerkelijk goed voor
beeld: „De Nederlandse Vereniging
voor Boek- en Drukkunst" en „De
Stichting De Roos'
Jaarlijks laten deze „uitgevers" een
aantal boeken van de pers komen, die
de belichaming zijn van hun idealen en
hieruit is een keuze te zien ter exposi
tie.
De gemeente Amsterdam werkt aan
hetzelfde doel mee door de jaarlijkse
toekenning van prijzeil, genaamd naar
Advertentie
Gisteravond speelde Hof van Holland
'Cgen D.E.S. om de Nobelsbeker. De uit
slagen waren:
Duinker 110 110 31 15 3.54
Sengers 130 87 31 14 2.80
Vernout
v. d. Linden
90
115
90
84
37
37
11
14
2.43
2.27
Hurkmans
Wesseling
60
70
52
70
38
38
6
9
1.36
1.G4
Klumperbeek
v. Heusden
140
130
105
130
40
40
14
16
2.62
3.25
Hoek Sr.
Dickmann
250
250
180
250
14
14
39
114
12.85
14.85
Nobels
Dickmann
250
250
179
250
19
19
22
63
9.42
13.15
Eindstand 186.
.De Haarlemse R. K. Athletiekvereni-
?ihg „Holland"' komt a.s. Zondag in Am-
&jerdam uit op de nationale jeugdwed
strijden. Ongeveer een 30-tal jeugdige
nieten zal daar aan diverse nummers
deelnemen en gezien de uitstekende
krachten die „Holland" voortbrengt, ver
dachten we ook nu weer goede resul-
®ten. Het vertrek is bepaald op half elf
van de Grote Markt.
We maken de R. K. athletiekliefheb-
hers er op attent dat Holland elke Dins-
?8g en Donderdag z'n trainingsavond
noudt op het gem. Sportterrein aan de
Kleverlaan.
Wu..J.n.«|»«IHIliM>|lTl"-
..Het bruidspaar onder de baldakijn", één van de 10 bladen
uit de suite „Chassidische legenden" door 11. N. Werk
man m 1942 gedrukt.
tig-juist opgemerkt is, zeggen wij het
hem klakkeloos na.
De drukken van H. N. Werkman
die hier worden geëxposeerd he
ten geen reproducties van (met penseel
en verf gemaakte) ontwerpen. Het zijn
de kunstwerken zelf die de drukker
Werkman rechtstreeks met de grafische
middelen: inktrol, linoleum, soms zet
sel. en drukpers heeft vervaardigd. Hij
maakt met dit gereedschap voorstellin
gen zoals we die kennen van andere
schilders: mensen, bomen, water, paar
den, huizen, vissen; gegroepeerd tot
landschappen, stillevens, interieurs of
figuurstukken. De geest die uit zijn
werk spreekt is dichterlijk en litterair,
de voordracht is altijd dwingend van
ver-beelding en het meest zuiver is zijn
werk, waai hij zijn middelen specifiek
laat spreken en ze niet wegwerkt onder
te zeer doorgevoerde nuancering, die
op allerlei ahdere manieren bereikt
had kunnen worden
Alleen al de zeldzame gelegenheid om
dit bijzondere en boeiende werk te zien,
is al een bezoek aan de tentoonstelling
waard.
Ter vergelijking met de Hollandse
stiil van boekverzorging, is er ook
een aantal Deense boekomslagen
te zien, waarbij opvalt, dat de Denen
wat humoristischer van geest zijn en
wat gedurfder van artistieke allure. Een
boekomslag voor „Omnibus van Car-
miggelt zou daar niet, zoals bij ons het
geval is. uit letters zijn gecomponeerd.
Hoe het zuivere handwerk in het
drukkersvak plaats blijft vinden,
wordt ter plaatse gedemonstreerd
door de bezoekers getuige te laten
zijn van de vervaardiging van het
z.g. marmerpapier, dat dient voor om
slagpapier en schutblad. Bovendien
zijn enige vitrines gevuld met de fij
nere boekbekledingen, zoals die voor
enkele exemplaren worden ontworpen
en uitgevoerd in kostbaar leer of kos
telijk papier.
De laatste afdeling van deze tentoon
stelling voert ons terug naar een tech
niek, die nog samen met het boek in
de wieg heeft gelegen: het afdrukken
van ingekerfde houten blokken. Echte
grafische illustratoren gebruiken deze
oude techniek nog met vrucht: eigen
handig leiden zij de guts door de opper
vlakte van het blokje hout. Nog
menigmaal krijgen zij hiertoe opdracht
van die eigenaars van boeken, die een
zodanige waarde aan hun bezlt
hechten, dat zij hun
eigendomsmerk
speciaal laten ont
werpen en origine
le afdrukken van
houtsnede of -gra
vure vóór in ieder
hunner boeken be
vestigen.
De heer Giltay
Veth heeft een groot
aantal van deze
boekmerken ver
zameld en ze hier
uitgestald. Ze zijn
afkomstig van de
meest verschillen
de eigenaars door
een vrij grote groep
kunstenaars, die de
kunst verstaan
hout-, koper- of
staalgravures en
etsen te maken. De
voorstelling vertelt
meestal iets over
beroep. liefhebbe
rij of hoedanighe
den van de op
drachtgever.
Deze zeer gevari
eerde expositie, die
nog tot 4 Juli in de
Vleeshal bezichtigd
kan worden, is ook
op Zondag en bo
vendien op de
Dinsdag- en Vrij
dagavonden ge
opend, waaruit mo
ge blijken, dat de
organisatoren een
ieder ruimschoots
in de gelegenheid
willen stellen, om
op een onderhou
dende wijze wat
meer over de scho
ne vorm van het
boek te vernemen,
nu de belangstel
ling daarvoor alge
meen toeneemt.
L. T.
Latén we maar met de deur is huis
vallen: pastoor Beune te Bloemendaal
heeft akelig weinig weerklank gehoord
op zijn artikeltje in ons blad, waarin hij
de Haarlemmers om een bijdrage vroeg
voor het ziekentriduum, dat op 1 Juli
in zijn kerk weer begint. De actieve
herder is teleurgesteld en wij willen als
nog trachten hem te troosten. Weet U,
dat dit jaar 175 zielen aan het triduum
zullen deelnemen, van wie niet minder
dan 95 liggend? Weet U, dat verreweg
de meeste zieken uit Haarlem komen,
van huis gehaald worden en weer thuis
gebracht? Weet U„ dat de Haarlemmers
daar tot nu toe maar enkele guldens
voor over hebben, terwijl de verzorging
van de patiënten gedurende de drie da
gen. de ligging en het transport zéér
veel geld kost? Weet U, dat de Bloe-
mendaalse katholieken, met slechts en
kele deelnemers, veelal ruim duizend
gulden offeren voor dit doel? Ter wille
van de gastvrijheid, ter nagedachtenis
aan mgr. Willenborg. maar ook en het
meest uit, dankbaarheid voor de gezond
heid. welke goud w^jjrd is.
Daarom nogmaals een beroep op al
len. die dr gezondheid genieten,, maar
niet over dit enorme bezit nadenken
Helpt mede om die 175 ».ieke geloofs
genoten drie dagen van intense vreugde te
verschaffen. Geestelijk zowel als mate
rieel. Voor het laatste zorgt U mee door
een bijdrage te gireren op No. 69230.
t.n.v. pastoor L. Beune te Bloemendaal
of door een enveloppe met inhoud,
zoals dat heet af te geven aan de
pastorie aan de Bloemendaalseweg 70.
De dirigent van de Utrechtse Opera,
Chris Burgers, zal als gastdirigent het
3e Zomereoncert leiden, dat de H.O.V.
op Vrijdag 27 Juni zal geven.
Met medewerking van een viertal
zangsolisten, n.l. de sopraan Martha
Maria Schubert, de alt Mimi Aarden,
de bas Guus Hoekman en de bariton
Frans van de Ven, zal een programma
worden uitgevoerd, dat onder meer zal
bestaan uit fragmenten uit de opera
„Die lustigen Weiber von Windsor" van
Nicolai. Verder zullen werken worden
uitgevoerd van Beethoven (Ouv. Corio-
lan), Schubert (Entr'acte muziek uit
Rosamunde), Mendelssohn (Midzomer-
nachtsdroom), alsmede aria's uit Don
Carlos van Verdi en Carmen van Bizet.
B. en W. hebben bepaald, dat het op
het gedeelte van de Westelijke weghelft
van het Kennemerplein ten Zuiden van
en grenzende aan de Kennemerbrug
verboden is voertuigen te doen of te
laten staan, anders dan gedurende de
tijd, die nodig is voor en gebruikt
wordt tot het onmiddellijk in- of uit
stappen van personen of voor het, on
middellijk laden of lossen van goederen
(wachtverbod).
Een moordenaar heeft enkele slacht
offers gemaakt, meisjes, wier lijken de
bewijzen vertonen, dat de man een sa
dist is. De politie staat voor een raad
sel, snuffelt rond. arresteert, verhoort en
komt na lang zoeken tot de conclusie,
dat de moordenaar een bekend advo
caat is, die zeer geraffineerd te werk
gaat en handlangers heeft, die hem.
onbekend met zijn practijken, van dienst
zijn. Als al die handlangers afgewerkt
zijn. komt de trieste held zelf aan de
beurt en als hij op het punt staat ge
arresteerd te worden, springt hij van
een verdieping om de kroon te zetten
op de reeks sensaties, die we dan al
achter de rug hebben.
Zo nu en dan wordt de illusie ee-
wekt. dat de toeschouwer getuige gaat
zijn van de crapuleuze werkzaamhe
den. waarmede de sadist zijn dagen en
nachten schijnt door te brengen, maar
dat feest gaat dan toch niet door. Ware
dat wél het geval geweest, de film zou
geen kans gehad hebben bij de keu
ringsinstanties, die Bromberger's ver
haal achttien jaar en voor het gebied
van de K. F. C. „rijpe volwassenen"
hebben getekend.
Een Russische kleurenfilm in Royal.
Eerste deel: een paardenfokkerij vóór
de oorlog. Dressuur en staaltjes va"
dapperheid en ridderlijkheid. Tweede
deel: de leden der fokkerij als partisa-
nen, die de Moffen in alle opzichten te
Nachtelijke razzia in de film „Moord
aan de Seine".
slim at zijn. Hier kunnen ook de paar
den eens tonen, wat ze waard zijn en
het slot is een volmaakte cowboy-film,
waarin ruiter en paard zo maar een
'paar treinwagens afkoppelen, waarin
Russische meisjes door vluchtende Duit
sers worden meegevoerd. De Duitsers
zelf vinden een wisse dood in een on
dermijnde tunnel, die door de partisa-
nen wordt opgeblazen. Het verhaal is
niet zonder talent verteld, maar is pre
cies even geloofwaardig als de cowboy
film uit Hollywood Regisseur is Kon-
stantin Joedin
Het mysterie van de onderwereld is
een spannende en tegelijk een indruk
wekkende film in twee grote delen. In
het eerste gedeelte komt de hoofdrol
speler, die mede-eigenaar is van Radio-
Ranch, een zendstation, in grote moei
lijkheden te verkeren, als hij. verdacht
van moord, door de politie Wordt achter
volgd. Aan alle kanten wordt hij flink
in het nauw gedreven.
In het tweede deel trekken de donder-
ruiters op tot zijn bevrijding. Hij wordt
tijdens een bloedig gevecht door de
Muraniërs gevangen genomen, doch door
Koningin Tika gered. Zij wil nu van
hem enige bijzonderheden te weten
komen, maar hij zwijgt en ontvlucht uit
haar paleis. Bewapend met een lucht-
straalapparaat maakt hij een einde aan
alle verwikkelingen en bloedige gevech
ten en wordt weer meester van de Radio
Ranch.
„Past erop", nep een in smetteloos wit gesloken geel-gehoede kaasdrager
gistermorgen op de Alkmaarse kaasmarkt, toen hij met rappe dribbelpasjes met
zijn collega de berrie van de weegschaal in de Waag naar de gereed liggende
schuit droeg. En met het haar omringende hoge gezelschap moest Koningin
Juliana, die met Prins Bernhard een officieel bezoek aan Alkmaar bracht, fluks
enige stappen achteruit gaan, want al bezocht de Koningin deze feestelijk vlag
gende stad, het werk op de kaasmarkt ging gewoon door.
speels woeien.
Om half elf kwam het Koninklijk
Paar op deze wereldbekende Kaas
markt aan en tegelijk werd op de
prachtige, uit 1852 daterende, Waag de
koninklijke standaard gehesen en begen
het mooie carillon een serie vader
landse lifcderen. Imposant als het
schouwspel in Alkmaar op Vrijdag al
is met de goudgele stapels kaas gevlijd
onder de hoog optorenende Waag
en de kaasdragers met hun gele, rode,
groene en blauwe strohoeden het was
vandaag veel Doeiender met de duizen
den mensen rondom en uit de ramen
van de huizen waaruit de vlaggen
Met zeer veel interesse heeft H. M
het bedrijf, zoals dat Vrijdags reilt en
zeilt, gadegeslagen. Zij liet zich uitvoe
rig voorlichten, proefde een stukje
aangeboorde kaas en heeft geruime tijd
het wegen op de grote weegschalen
gadegeslagen. Ook heeft zij met twee
bejaarde kaasdragers, Cees Bierman,
alias De Leeuw, 67 jaar, en Jaap Bruin,
73 jaar, die jarenlang hun voor vreem
delingen zo attractieve bedrijf uitoefe
nen. gesproken. Twee dames in West
fries costuum hebben de Koningin een
Alkmaars kaasje aangeboden.
Een half uur lang hoeft het Koninklijk
Paar op de Kaasmarkt vertoefd en het
heeft van deze oude instelling een zeer
goede indruk gekregen.
Om ruim tien uur waren Koningin
en Prins in Alkmaar bij de Nieuwe
Geheelonthouders sporen ons in deze dagen aan te kiezen wie wil willen, als
het maar niet de alcohol is. Nu hebben wij altijd voor geheelonthouders
een soortgelijke bewonderingi gehad als voor de heiligen. Zg houden ons
een ideaal voor, dat wij, in onze zwakheid, niet gcheei kunnen navolgen. Eerlijk
gezegd niet willen navolgen, want tussen de dronkaard en de geheelonthouder
ligt de massa van de simpele zielen, die de goede dingen van het leven aan
vaarden en genieten, zoals tussen de slechte mens en dc heilige de massa van
de beminde gelovigen staat, die ook in dc hemel komt. Waarmee we' willen zeg-
dat de dronkaard in dit opstel zo hg het leest aan de stamtafel niet
moet vinden het excuus, dat onze voorvaderen ook de herberg frequenteerden,
en de geheelonthouder zo lig het leest bij een glas limonade geen ach en
wee moet roepen over de verdorvenheid van het voorgeslacht. De massa van de
beminde gelovigen mag glimlachend constateren: het leven was goed in onze
oude stad, zoals het er nog goed is, wanneer men dc uitersten weet te vermijden.
Na deze ietwat uitgebreide inleiding zal het duidelijk zijn, dat het doel van onze
tocht ditmaal de herbergen cn tahakskroctsen van het oude Haarlem is. Welaan
dan. stap welgemoed met ons mee en houd het hoofd koel, bij zoveel vinding
rijkheid van kasteleins en brouwers.
Trof men in sommige Haarlemse
straten heel weinig van dergelijke eta
blissementen aan in de Anegang was
er slechts één in andere waren er
meer, in de Grote Houtstraat zelfs
heel veel. In de Barrevoetersteeg kon
men „Het Klaverblad" binnengaan,
waar jenever, bier en brandewijn wérd
geschonken. Was deze gelegenheid niet
bijzonder groot en voornaam, beter was
het gesteld met „Den Ouden Haenaan
de Raaks in 1867 gedempt Een
florissante herberg, in de nabijheid van
de Lakenhal, waar altijd een grote
drukte heerste in de bloeitijd van de
Haarlemse weverijen. Hier werden ook
meermalen grote verkopingen gehou
den, zoals op 10 Jan. 1674 toen de „ver-
maerde Laeckenverwerije van Isaack
en Johannes Nicasius" van eigenaar
verwisselde in „Den Ouden Haen". Op
korte afstand van de herberg stond de
bierbrouwerij „De Oranjeboom", die in
September 1770 voor f 1.500 werd ver
kocht. Er is toen een leerlooierij en
touwerij in gevestigd, die blijkbaar niet
erg floreerde, want in 1779 werd deze
voor f 1.330 van de hand gedaan-
Wippen we in de Gierstraat nog even
de „Rustende Schutter" binnen, om
Nu is het, dit zij vooropgezet, niet
mogelijk om in een kort bestek alle
herbergen, waaraan de stad rijk was.
ook maar te noemen. Want in de eeu
wen, dat theaters en andere gelegen
heden tot vermaak en ontspanning
ontbraken, waren de herbergen talrijk,
vrijwel de enige plaatsen immers, waar
zich de burgerij kon verzetten, de
enige plaatsen van samenkomst. Het
was er mee, zoals het in de dorpen nog
is. Een kastelein, die z'n tijd begrijpt,
bouwt een toneelzaaltje bij, vergader
lokaaltjes en z'n herberg blijft het mid
delpunt er zijn dorpen, waar iedere
herberg z'n eigen toneelclub heeft.
Dit terzijde. Wanneer we nu op weg
gaan door oud-Haarlem, dan vallen ons
de aardige namen op van herbergen en
tabakskroegen. Deze laatste bena
ming vraagt een verklaring. In de 17e
eeuw namelijk was het de gewoonte
van „tabakskroegen" te spreken, niet
alleen omdat men toen meer van tabak
drinken dan van roken sprak, maar
ook. omdat in vele tabakswinkels te
vens getapt werd.
dan een kijkje te nemen in de Grote
Houtstraat.
Een drukke, gezellige straat, waar
voor een kastelein iets te verdienen
viel. Niet alleen de waard van „De
Bel" had een goede zaak, al had hij het
voordeel, dat vanaf zijn herberg de di
ligence naar Den Haag afreed, maar
ook de deftige eigenaar van „Haarlems
Wapen", terwijl die van ,,'t Gekroonde
Tabaksvat" van twee neringen at, zo
wel een borrel tapte als tabak ver
kocht. Verderop trof men de ..Wilde
man" aan, en grote vermaardheid had
„den Engel", de brouwerij, die van 1667
tot het einde van de zeventiende eeuw
eigendom van de Tetterodes was. Ger-
rit van Tetterode verkocht „den Engel"
in 1700 aan Jan Laars, wiens zoon in
1732 de zaak overdeed aan Isaak Joris.
Van de woning naast de brouwerij
hing „Het Wapen van Leyden" uit.
Schuin hier tegenover woonde de ta
bakshandelaar Jacobus v. d. Pigge.
In de Rpekstraat kunnen we „De
Deensche Os" binnengaan, in de War
moesstraat het „Hof van Holland", waar
in 1641 Jacob de Groot kastelein was,
een man met 'n nu niet bepaald wel
riekende bijnaam. Hij moet wel even
in de handen hebben gewreven, toen in
1671, op z'n oude dag, in het Hof van
Holland „De Goude Leeuw" in de Zijl
straat werd verkocht. Want in de zes
tiende en zeventiende eeuw mogen de
herbergen pleisterplaatsen en feestge
legenheden zijn geweest voor de man
uit het volk, zowel als voor de deftige
handelaars men leze de gedichten
van Brederode we mogen het ook
weer niet zo voorstellen als zouden al
deze vele herbergen hun eigenaars rijk
gemaakt hebben. Daarvan kon de waard
van „de Brutus" in de Lange Veer-
straat op de hoek van de Damstraat
meepraten.
Een aardig verhaal, de geschiedenis
van deze herberg, die in de tweede
hèlft van de vorige eeuw èen barbiers
zaak van J. van der Meyde was. Een
aardig huis met spits leien dak en
bloemfestoenen. In het Middeleeuwse
Haarlem was deze woning de herberg,
„de Brutus" geheten, op het einde van
de zestiende eeuw omgedoopt in „De
Advertentie
LANGE VEERSTRAAT 10 TEL. 11493
Roó Leeu". Tijdens het grote belqg der
Spanjaarden verbleef hier een Franse
edelman, Bordet. Deze was in strijd
met zijn eed na de inneming van Ber
gen (in Henegouwen) in dienst van de
Prins gebleven, en wist zich na de
overgfave van de stad aan Don Frede-
rik, geen raad. Vluchten was onmoge
lijk, op genade hoefde hij niet te reke
nen. Daarom gaf hij zijn oppasser een
geladen geweer in de hand en zeide:
„Welaen, gij mijn goede vrient, die mij
veel goede diensten hebt gedaen, doet
mij toch nu den laetsten dienst, mij
doorschietende met het roer". Voor de
oppasser niet bepaald een mooie bood
schap. We kunnen uit de elkaar tegen
sprekende verhalen dan ook de juiste
toedracht van dc zaak niet reconstrue-
den, maar zeker is, dat Bordet deed
zijn knecht het, deed hij het zelf?uit
de handen van Don Frederik bleef en
op last van Bossu in een kuil bij de
Vest werd begraven.
Na zoveel herbergen bezocht te heb
ben, kan zo'n droefgeestige herinnering
toch niet het slot van onze wandeling
zijn. We lopen „de Vriesche Boer" in
de Kleine Houtstraat voorbij, wandelen
langs de logementen „de Goede Ver
wachting" en „de Kroon" in de omge
ving van de Kleine Houtpoort „de
Kamp", vroeger een buurtschap als de
Jordaan in Amsterdam om dan uit
eindelijk onze omzwerving te beëindi
gen in de St. Anthoniestraat, waar een
bord „Vrij Wijn" ons lokt:
Door grote glazen en goede waar
Krijgt men veel klanten bij elkaar.
En dat is maar al te waar! Dat „Vrij
Wijn" betekent overigens niet, dat men
gratis kan drinken, maar was het tra
ditionele oud-Nederlandse voor wat we
tegenwoordig als „Verlof A" of „Verlof
B" zien aangekondigd.
Is deze tocht misschien wat ver
moeiend geweest, ter afwisseling ver
tellen we volgende week het interes
sante levensverhaal van een der 17e
eeuwse gasten, die we in de herbèrg
hebben ontmoet, de Haarlemse schoen
lapper-zeeheld Jan Barcndse, die Jan
dc Lapper werd genoemd en op de
hoek van de Hoogstraat woonde.
JAN B.
Na het bezoek aan de Waag zagen
de vele genodigden op de Kaasmarkt
te Alkmaar Koningin en Prins plot
seling op een burger toe stappen,
die zoals spoedig bleek ten
graag geziene gast op het paleis
Soestdijk is: prof. dr. C. F. A. van
Dam, de hoogleraar, die de Prins
zijn Spaanse lessen geeft.
„Wat doet u hier?" vroeg de Ko
ningin hem.
De professor antwoordde, dat zijn
aanwezigheid in deze stad, waarvan
de victorie begint, niets te maken
heeft met zijn kennis van Spanje.
Hij verblijft er dezer dagen om als
gecommitteerde bij de eindexamens
van het gemeentelijk gymnasium te
controleren of de gymnasiasten hun
diploma's zullen worden uitgereikt.
Friese Brug aangekomen, de Konin
gin gekleed in een gebloemde japon
met zwarte topper en de Prins in
grijs wandelcostuum. De veertien
jaar oude dochter van burgemeester
me. dr. H. J. Wytema (even oud als
Beatrix, zei de Koningin) bood bloe
men aan en daarna ging men te voet
naar het deel van de oude stads
muur aan de Achterweg, dat bij de
bouw van de Friese Brug onlangs is
blootgelegd.
De voorzitter van de 8 October-ver-
eniging „Alkmaar Ontzet", mr. G. A. de
Lange, heeft in de nabijheid van het
Victoriebeeld voor het hoge gezelschap
een blik in de geschiedenis geworpen en
gezegd, dat de Spanjaarden op 18 Sep
tember 1573 hier driemaal teruggeslagen
zijn. 8 October van dat jaar verlieten zij
de schansen en daarmee was Alkmaar
ontzet. Deze gebeurtenis heeft in de
vrijheidsstrijd grote betekenis gehad
\oor het moreel van het land. Van Alk
maar begon dc victorie. Hier heeft de
Koningin een steen, die in de muur is
geplaatst, onthuld.
Te voet trok men toen naar de Kaas
markt door de dubbele haag van afge
vaardigden van Alkmaarse verenigingen,
velen tn sportcostuum en met vaandels.
Na het bezoek aan de Kaasmarkt zijn Ko
ningin Juliana en Prins Bernhard door
dubbeldikke rijen Alkmaarders en hon
derden in oranje gestoken kleuters naar
het gemeentelijk sportpark gereden,
waar een tienduizendtal jongeren aller
lei sportdemonstraties gaf.
In de namiddag is de Koningin
alleen vertrokken naar de Wieringer-
meer, vanwaar zij in de late namiddag
via Medemblik naar Hoorn zou vertrek
ken. Prins Bernhard had zich gistermid
dag reeds naar deze plaats begeven.
Tijdens het bezoek nan H. M. Ko
ningin Juliana en Prins Bernhard
aan Alkmaar en Westfriesland,
bezichtigde het Koninklijk Paar
Vrijdagmorgen de kaasmarkt. Bij
deze gelegenheid werd aan Konin
gin Juliana door vrouwen in West-
friese klederdracht een kaasje
aangeboden.
Advertentie
HAARLEM
Een pretentieloos verhaal, stevig in
de kleuren gestoken, en feitelijk nog
niet eens zo indrukwekkend verfilmd,
ziedaar wat wij van „Grün ist die Hei
de" zouden moeten vertellen. Daar gaat
echter anderzijds zo'n charme van deze
film uit en het kleine beetje tragiek is
met zoveel feestelijkheid omgeven, dat
iedere critische blik volslagen ontwa
pend wordt. Het zingt en het leeft alle
maal met veel fleur en zonnigheid, ro
mantiek en sentiment gaan uiteraard
hand in hand en een drievoudig happy
end zorgt ervoor, dat de bezoeker tevre
den huiswaarts keert. Het verhaal? Wat
doet dat er toe. Er is voor de nodige
spanning en humor gezorgd, het. loopt
vlot en zorgeloos, zodat iedereen er heen
kan, die er eens een paar uurtjes „uit
wil zijn".
Jane Wyttian, de heldin van „Johnny
Belinda", speelt ditmaal de hoofdrol in
een even aandoenlijke als sentimentele
film, met een inhoud, welke bijzonder
sympathiek genoemd mag worden. De
geschiedenis begint omstreeks de eerste
wereldoorlog. In het ziekenhuis ligt
Louise, wier man in Frankrijk gesneu
veld is en wier baby kort na de geboor
te sterft. Zij besluit haar leven ais gou
vernante nuttig te maken, wijst een aan
zoek van de hand en komt in vele gezin
nen, waar zij de zorg voor „het kind
van een ander" krijgt. Als zij een jonge
tje zes jaar heeft opgevoed, komt plotse
ling de moeder terug met een nieuwe
pappie, haar van kidnapping beschuldi
gende. Hoe rasser de oude dag nadert,
hoe zorgvoller haar toekomst wordt.
Maar als zij bij een oogarts komt, blijkt
dit een van haar liefste „kinderen" te
zijn. De dankbaarheid van het „pleeg
kind" is zo groot, dat hij aan de hand
van de foto-albums van Louise alle
„pleegkinderen" oproept om een groot
feest te beleggen. Dit feest maakt de
toeschouwer dan ook mee, met 'n brok
in de keel of dikke tranen in dé ogen.
Een goede film voor alle leeftijden.
Hier draait deze week in een over
dadig technicolor een aardige rolprent
„Sensatie in San Remo", waarin Marika
Rökk dansend en zingend de hoofdrol
vertolkt.
Het gezin van een professor komt in
grote financiële moeilijkheden te ver
keren. De twee dochters en de zoon van
de professor maken ieder bij zich zelf
het besluit om het gezin te redden en
voeren hun plannen uit zonder mede
weten van de anderen. De oudste doch
ter, een onderwijzeres, gaat 's avonds
zingen bij dancings in een bar. Thuis
weet zij allerlei uitvluchtjes te maken,
zodat zij geen argwaan koesterden. Door
een kleine verwikkeling die ontstaat
komt haar zuster aan de weet wat zg
iedere avond uitvoert. Ook zij besluit
zich op een of andere manier verdien
stelijk te maken en wordt m aezelfde
bar serveerster. Hun broer, student m
de rechten, wordt baDysitter. Hun ouders
hebben nog niet veel in de gaten, alleen
de vader komt op een handige maniei
alles aan de weet, maar laat niets mer
ken. De zangeres komt in contact mei
een groot zanger en piamst die tevcns
leider is van een orkest, Hg neemt haai
mee op vacantie naar San Remo. Zinge.i
daar naar hartelust, geven een zeer ge
slaagde revue, die thuis wordt herhaald
in de Schouwburg, waar haar ouders, die
aanwezig zijn, hun aochter als de ster
van de revue zien optreden. Ook haai
zuster en broer zijn er tegenwoordig. In
de pauze vertellen zij alles aan hun
ouders. De professor geeft zijn toestem
ming voor het huweüjk tussen de orkest
leider en dochter. Zij die enige uren zich
echt willen ontspannen verzuimen met
er heen te gaan, 14 jaar.
Zoals verwacht werd, is de film „Een
Amerikaan in Parijs" geprolongeerd. De
liefhebbers krijgen dus nog een kans.
Achttien jaar.
De aantrekkelijke film van Vittorio
de 9ica „Kinderogen" blijft nog een wek
in Haarlem. Achttien jaar, zegt de K.F.G.
De tentoonstelling van de beeldende
kunstenaars uit Rotterdam, die te
Heemstede aan het Wilhelminaplein
vanmiddag om 4 uur geopend zou wor
den, kan wegens het niet nakomen van
haar afspraak niet doorgaan (aldus de
Beeldende Kunstenaars uit Heemstede).
Nadere uiteenzetting volgt.
De zeer belangrijke eerste klas honk
balwedstrijd tussen HHC en O WO,
waarbij de bovenste plaats de ïnz^t
vormt, wordt Zondagmiddag om half drie
op het EDO-terrein gespeeld.
Advies bij aankoop
Preparaten.
MIDDENLAAN 9
Tel. 34857
ojl
