Zeer vriendelijke ontvangst in het uitbundig vlaggend Hoorn Koningin drinkt uit beker van Vlootvoogd Bossu POOLSTER, een gids voor zwervers te land en ter zee I Snelste passagiersschip ter wereld Sprinkhanen Ziedaar: Het Lam Gods TEKEN 1 Rampzalige dag voor Joe, de tuinbaas Er gaan veel makke schapen in een hok KONINKLIJK BEZOE K AAN NOORD-HOLLAND lilliii! o!ken vanger Radio-proef met jonge dirigenten goed verlopen Katoen MJ ZATERDAG 21 JUNI 1952 PAGINA 9 Weg naar de Poolster Centrale plaats Koekab K,LllNt BiZK Poolster Poolshoogte nemen r aaaaaaa cursus wwwwwsvwvww In het puntje van de berenstaart! Rcuzcnster Stille vennoot Examens vwAyv-»iy»^,»/,».n.v.,.'C'Z' (Van onze speciale verslaggever) Wat als een grote apotheose van het koninklijk bezoek aan Hoorn bedoeld was, een ongeveer een kilometer lange wandeling van Koningin Juliana en Prins Bern- hard tussen een dubbele rtf fakkels van het stadhuis naar de „Piet Hein", die in he haven lag, is uitgelopen op een kleine teleurstelling. Allereerst heeft het diner, het stadhuis aangeboden door de burgemecsterskring van West-Friesland, lan- Ser geduurd dan voorzien was, waardoor de tijdig aangestoken fakkels bij het Passeren van het koninklijk paar reeds gedeeltelijk waren gedoofd, althans niet het verwachte verrassende effect gaven. En vervolgens kon niemand verwachten, hat de Koningin zich in haar modieuze Bordeaux-rode cocktail-drcss aan het gure hvondweer zou blootstellen. De wandeling kwam te vervallen en de tocht werd Per auto gemaakt. Dit weerhield de Hoornse bevolking, vele rijen dik langs het fraject opeengepakt, echter niet Koningin en Prins hartelijk toe te juichen. Een zeer vriendelijke ontvangst heeft hit vriendelijke Zuiderzeestadje Konin gin en Prins bereid. In tal van straten fras een fraaie versiering aangebracht en werd uitbundig gevlagd. Tegen zeven Uur kwam de Koningin er aan. Lang» het brede Grote Noord en bet standbeeld v3n Hoorn's grote zoon, vereerd met een Jris bloemenbed, reed Hare Majesteit langs de enthousiaste duizenden naar de Doelenkade, waar de „Piet Hein" ge fileerd lag. Hier heeft de afdeling Hoorn J'an het Nederlandse Padvindersgilde de Koningin een zelfgemaakt kussen aan geboden, bestemd voor de „Piet Hein Om ongeveer acht uur arriveerde de Koningin, nu samen met Prins Bern- hard, die al eerder in de middag in Hoorn was aangekomen, bij het stadhuis aan de Nieuwstraat, waar tussen com pacte mensenmassa's de verenigingen filet, vaandels stonden opgesteld. Mieke en Wim Canneman, de kinderen van Hoorn's burgemeester, boden Hare Ma jesteit hier een kleurig boeket orchi deeën aan. In het stadhuis, waar de wet houders van Hoorn en de burgemeesters van de kring West-Friesland aan de koninklijke gasten werden voorgesteld, frerd vervolgens aangezeten aan het hiner. In de stemmige raadzaal, oorspronke lijk de oude kapel van het Heremieten klooster, later de eetzaal van de Gecom- fiiitteerden van West-Friesland en het Noorder Kwartier, waar een fraai schil derstuk van Blankenhof de Slag van Hossu in het Hoornse Hop uitbeeldt, heeft de Koningin een dronk genuttigd Pit de beker van de Vlootvoogd Bossu. Tijdens het diner gebruikte zjj het glas, kaar van in 1812 ook Willem II bU zijn hezock aan Hoorn heeft gebruik ge blaakt. Prins Bernhard heeft een teug Sedronken uit de glazen hoorn van het fraterschap Drechterland. Tijdens het hiner, dat in een aangename en onge dwongen sfeer verliep en gedurende hetwelk het Wognums Zangkoor en de Westfries Kees Stet optraden, werd de Koningin een oorkonde aangeboden, koorzien van het zegel der stad, daterend Pit 1951. De Koningin heeft haar harte lijke dank uitgesproken voor de zeer Vriendelijke ontvangst en een dronk gc- frijd aan West-Friesland. De Prins werd het erelidmaatschap van het waterschap Drechterland aangeboden. In de middag, was de Koningin, dit- fiiaai niet begeleid door Prins Bernhard (die zich direct van Alkmaar naar Hoorn hegaf) van de kaasstad door het wijde Noord-Hollandse land naar de Wierin- Sermeer gereden, waar zij om ongeveer drie uur in de hoofdplaats Middenmeer fiankwam. Hier stond een ere-escorte kan ruiters gereed, dat de stoet bege leidde. In dit centrum van de vrucht- Pare polder, twee maal op de zee ge- fronnen, zijn in de Beurszaal, waar ge- froonlijk de grote graantransacties ge daan worden, raadsleden en genodigden aan de Koningin voorgesteld. Via Sloot- dorp bereikte de stoet Wieringerwerf, fraar de Koningin werd toegezongen door de schooljeugd. Met veel interesse bezichtigde H. M. vervolgens een boer derij en een noodwoning. Dan rukte in Sesloten gelederen een aantal rijdende fractoren op, daarmede aan de Vorstin een zeer originele hulde brengend. Na- •fiens de bevolking van de Wieringer- meer is de Koningin nog een geschenk aangeboden, bestaande uit een hout sculptuur, vervaardigd door de beelden de kunstenaar Cor Wijker uit Egmond aan Zee. Het stelt voor een uit de golven te voorschijnt komende vrouwenfiguur, die een schelp in de handen houdt, waaruit een maaier en enkele toren spitsen oprijzen, met op de achtergrond een visserschuit. In snel tempo is de stoet de Wierin- germeer doorgereden naar Medemblik. Langs de trotse boerenbehuizingen, com fortabele woningen met enorme land- bouwschuren, fris in de verf, ging het naar Medemblik, waar voor Krophol- ler's machtige raadhuis de jeugd van het IJsselmeerstadje stond opgesteld. Na de nacht doorgebracht te hebben aan boord van de „Piet Hein", heeft het koninklijk jaar vanochtend nog enige uren in Hoorn vertoefd. Op de Rode Steen was een zanghulde en werd na mens de Hoornse burgerij een geschenk aangeboden Na een bezoek aan het Westfries museum werd nog egn korte rondrit door dit Zuiderzeestadje ge maakt. Vandaag ging de tocht via de fruitveiling „Bangert en omstreken" te Zwaag naar Blokker, waar op de boer derij Woudhoeve van de bekende vee fokkers Gebrs. Ruiter de runderen van de fokstal werden bezichtigd. Via de Streek, de lange aaneengesloten reeks dorpen tussen Hoorn en Enkhuizen, waar vele duizenden de smalle verkeers weg omzoomden en het koninklijk paar ovatie na ovatie werd gebracht, arri veerde het gezelschap in Enkhuizen. Hier hebben Koningin en Prins op het balkon van het stadhuis een verklein de copie van het Amsterdamse het défilé der verenigingen afgenomen. Geruime tijd hebben Koningin Juliana en Prins Bernhard vervolgens doorge bracht in het Zuiderzeemuseum. Na de lunch ten stadhuize en een autotocht door het rijk in oranje gestoken stadje, zijn Koningin en Prins langs de zeekant onder de bekende Dromedaris door naar de haven gewandeld, waar de „Plet Hein" gereed lag. Tussen de gepavot- seerde schepen door is het koninklijk jacht vervolgens uitgevaren. Advertentie Kj jgg Het experiment van de Ned. Radio- Unie om jongere dirigenten een kans te geven tot een uitvoering met een getraind en vakkundig ensemble is aeze week besloten met het optreden van Henri Arends. Deze Limburger, die reeds enkele concerten gaf in Arnhem, Maastricht en Utrecht, dirigeert sinds kort Phi lips' Symphonie-orkest te Eindhoven Wij zagen hem bezig op een repetitie van Beethoven's 7e Symphonie met het Radio Philh. Orkest. Gedecideerd wist hij bepaalde intenties te reali seren. waarbij zin voor détail in ex pressie of instrumentaal effect sa menging met 'n besliste opbouw van de componist als zodanig. Behalve Arends werkten met het Ra dio Philh. Orkest Jan Brusse en Jan de Hoog. De dirigenten Jan van Dijk, Kees Stolwijk en Marinus Voorberg concer teerden met het Omroep-Kamerorkest. Over de resultaten, die de Ned. Radiio- Unie meent dat bereikt zijn, zullen nog mededelingen volgen. De waarde van dit experiment is gelegen in het feit, dat enige jongere dirigenten de kans kregen tot repetities en een concert i.e. een opname of uitzending. Gezien de eerste ervaringen is de mogelijkheid niet uitgesloten, dat deze proeven zullen worden voortgezet. Er is dan misschien kans voor anderen en men kan eventueel bereikte resul taten verder onderzoeken. Vooral dit laatste Is belangrijk, daar er, zoals P. van Kempen ons zeide, jam mer genoeg in ons land te weinig f>eJeJ genheid is, dat een jonge dirigent zich in verschillende richtingen ontwikkelt- Albert van Raalte wees er op, dat een uitbreiding van de te dirigeren werken noodzakelijk is, want men heeft zich thans om begrijpelijke practische re denen beperkt tot stukken, uit het re pertoire van de radio-ensembles. Wij spraken nog met een der violisten uit het Radio Philh. Orkest, die ons zei- de, dat het ensemble zoals trouwens gebleken is zich met volle sympathie gegeven heeft aan de hun opgelegde taak om de jonge dirigent zo veel moge lijk te steunen. Maar ook zij zouden graag eens iets onbekends of moderns instuderen, om te zien, hoe de dirigent contact weet te leggen en een persoon lijke stempel op de uitvoering van zulk een werk weet te drukken. Hiernaast sprak deze actieve violiste van de pro blemen, die soloconcerten en werken met vocale ensembles met zich mee brengen. Want dit zijn even zovele din gen, die weer een bepaalde techniek, ervaring en beslistheid eisen van diri gent en orkestleden, waarin de eerste de laatsten moet kunnen voorgaan! De dirigent heeft het moeilijker dan de goed voorbereide instrumentale of vocale solist. Goed toegerust komt hij voor de harde uitvoeringspraktijk, waar bij alleen aanleg en practische ervaring hem verder kunnen helpen. Naar deze ontwikkelingsmogelijkheid zien meerdere dirigenten uit en de taak, die de Ned. Radio-Unie hier kan vervullen, is be langrijk en kan zeker vruchten afwer pen voor het Nederlandse muziekleven. T. Vr. ïrnmf Haf Hp Poolster maar steeds De Noordstar is hun vaste gids: Schoon alles wende en keer', Zi.i staat onwrikbaar aan de spits Van 't zwaaiend starrenheir. In de maanden Juni en Juli gaan de sterrenbeelden verloren in de sche mering van de zomernacht. Als vage Jehimmen uit het sagenrijk staan ze aan fi.et schemerlichte uitspansel, onwezen- 'uk, als in een droom. Slechts de hel derste sterren zijn zichtbaar en deze frjn het die de aandacht trekken van de afiiateur. Wanneer wij op een heldere maan- Jehte avond in de tweede helft van jNni omstreeks 22 uur de noordelijke ?eöiel verkennen, vinden we daar bijna ■free en een halve handspan boven het fi°ordpunt van de horizon een vrij hel- 56re ster, die zelfs in de schemering nog ■Wdelijk zichtbaar is. De Grote Beer, f'Sat dan met z'n staart recht naar Poven gekeerd, aan de noordwestelijke JJemc! Rechts van de Grote Beer vin- ?efi we op het aangegeven uur twee fafiielijk heldere sterren „boven el- Mar". De onderste hiervan is de "olster of Polaris, i Alen kan de Poolsterheel gemakke- PA vinden met behulp van de Grote «eer. Wanneer men namelijk de lijn 3° bèta naar alpha de beide „voor- Se" sterren van de berenvierhoek Jfijfrnaal met zichzelf verlengt, komt PVm linea recta bij de Poolster. Dit JJfissieke en algemeen bekende hulp- Jfiddel laat de sterrenvriend nimmer in fr steek. Ter voorkoming van misver- ar>d moet even worden opgemerkt, at de beide genoemde sterren alpha M bèta van alle zeven berensterren het JL'frst van de staartpunt verwijderd zijn. Z? het boven aangeduide uur vindt 'Mn ze aan de onderkant van de beren- r,erhoek. In de loop van de nacht zwen- n ze om de Poolster, door het noor- 0etl naar het oosten. De sterren van de J*fr>te Beer zijn ook in de zomernacht- Afiemei-ing nog goed te onderscheiden, Yat men met het genoemde hulpmid- gf1 steeds de Poolster kan vinden. Ver- Ssen is vrijwel uitgesloten De Poolster neemt op het immer ffraaiend sterrentóneel een zeer ffijzondere, een centrale plaats lfi- Dat kan ieder met eigen ogen Constateren. Alle sterren veranderen fieeds in de loop van enkele uren ■an plaats, maar de Poolster blijft onbeweeglijk en onwrikbaar staan. schijnt zich van de cirkelbewe- ?'.n8 der andere sterren helemaal mets aan te trekken; zij doet er Cfivoudig niet aan mee. I Midden Juni, omstreeks 22 uur, balan ceert de Kléine Beer op de punt van zijn staart, de Poolster. P hemelpool. Letten we wat nauwkeuriger op de bewegingen der sterren, dan zullen we al spoedig opmerken, dat ze alle cirkel vormige banen beschrijven om een ge meenschappelijk middelpunt aan de Noordelijke hemel. Ze komen op in het Oosten, gaan door het Zuiden, dalen naar het Westen, passeren het Noorden en zwenken weer terug naar het Oosten. Deze cirkelbeweging voltrekt zich met de regelmaat van een goed lopend uur werk. Het middelpunt van al deze sterren banen is de Poolster. Zij beweegt zich immers in het geheel niet, noch naar het Westen, noch naar het Oosten; evenmin naar net Zuiden of naar het Noorden. Zij schijnt wel aan de hemel bol vastggepind, als een spijker in de muur. Onwrikbaar staat zij „aan de spits van 't zwaaiend starrenheir' Natuurlijk rijst de vraag, hoe het toen wel komt, dat de Poolster maar steeds op dezelfde plaats blijft staan. Op deze vraag kan een heel eenvoudig antwoord gegeven worden; de as, waaromheen de aarde draait, is met haar noordelijk einde naar de Poolster gericht. Het zuidelijk einde wijst naar een punt op het zuidelijk hemelhalfrond, gelegen in een sterrenbeeld, dat hier te lande met zichtbaar is. We zouden het ook zo kunnen zeggen: het verlengde van de aardas de hemelas snijdt de hemel bol in twee recht tegenover elkaar ge legen punten. Eén daarvan ligt vlak bij de Poolster. De aarde en de hemelbol draaien dus feitelijk om dezelfde as, alleen in tegengestelde richtingen. De aarde draait n.l. van het Westen naar het Oosten, en de hemelbol precies andersom; van het Oosten naar het Westen. De lezer zal al wel begrepen hebben, dat de beweging van de hemel bol slechts een schijnbare is, een afspiegeling dus van dc draaiende bewe ging der aarde. Heel plastisch uitge drukt: wij bevinden ons in de positie van een pleziermaker in een draaimolen, die bij zichzelf de opmerking maakt, dat de wereld „precies andersom draait dan de draaimolen". En gelijk heeft hjjL zo zeker als zijn draaimolen draait. Intussen moet eerlijkheidshalve wor den opgemerkt, dat de Poolster strikt genomen niet zo „onwrikbaar" aan de hemelbol staat als men wel zou denken. Zij is namelijk ruim een graad van de noordelijke hemelpool (op de tekening P) verwijderd en dientengevolge voert (rij tóch een cirkelbeweging uit, al is deze dan ook nauwelijks te bemerken. Voor de practische waarnemingen is dit echter van geen belang. We mogen de Poolster dus gerust beschouwen als het middelpunt van alle sterrenbanen. Een waarnemer in het midden van ons land ziet dc Poolster pl.m. 52 boven het noordpunt van de horizon staan. Nu weet ieder dat het midden van ons land op ongeveer 52c noorderbreedte ligt. Merkwaardige overeenkomst. Bestaat er misschien tussen deze beide gelijke waarden ver band? Inderdaad, er bestaat een zeer nauw verband tussen de hoogte van dc Poolster en de geografische breedte van de plaats van waarneming. Deze zijn namelijk precies gelijk. Op een heel eenvoudige, aanschouwelijke ma nier kan dit worden verklaard, zonder wiskundige formules. En wel als volirt. Iemand, die zich op de evenaar» be vindt, ziet de Poolster, theoretisch al thans prcies in de horizon staan. Im mers de Poolster is negentig graden van de hemelequator verwijderd, en m deze cirkel ligt ook het zenith van de waarnemer-op-de-evenaar. En elk punt van de horizon is precies negentig graden van het zenith verwijderd. Ver- [•AW.v.V.WAV.VAV.VilVAVtó&VV W.WJAVA-.V.V vT»r«;?yy" Het grote luxe-passagiersschip „United States Het snelste luxe-passagiers schip van de wereld is tot nu toe de „Queen Mary" (Enge land, groot 81.273 ton). Het grootste schip van de wereld is de „Queen Elizabeth" (Enge land, groot 83.673 ton). Dan mo gen we met trots noemen het grote Nederlandse passagiers- Kortgeleden lazen wij in de krant van ernstige sprink hanenplagen in Oosterse lan den. Dat gebeurde al in de oudheid zo je weet, want in het Oude Testament kan men lezen, dat Mozes als achtste plaag de Pharao een sprink hanenplaag aankondigde, die het geheie land zou over dekken, zodat er geer. groen blad in Egypte zou overblijven. De sprinkhaan is afkomstig uit Palestina en Egypte, maar komt ook in Azië, Zuid-Afrika en zelfs in Amerika voor. Ook in ons land komen sprinkha nen voor. Sommigen van jullie hebben buiten wel eens, op de hei, langs slootkanten of bos paden, sprinkhanen gezien of anders wel eens gehoord, want ze maken een hoog snerpend geluid. Dat geluid ontstaat door het strijken van de ach terpoten langs de vleugels. Uit de naam van het insect valt natuurlijk op te maken, dat het springers zijn, dat kunnen ze buitengewoon goed, de achter poten zijn daar speciaal voor ingericht. Vliegen echter kun nen ze ook bijzonder goed. In ons land zijn hetgeen lastige diertjes, maar de sprinkhanen, de treksprinkhanen uit verre landen, die wij bedoelen, zijn ware plaaggeesten. Zij komen als grote stormen aanzetten en verduisteren door hun aantal de hemel en als regenvlagen kletteren ze tegen de huizen. Net als zandverstuivingen stui ven ze met de wind mee. want daartegen zijn ze machteloos. En hun komst is al even ver nietigend als een tropische storm. Overdag vliegen ze en des avonds gaan ze eten. De flik kering van hun glanzende vleu gels geeft hun, wanneer ze in groten getale vliegen, het voor komen van 'n sneeuwbui. Wan neer de avond gaat vallen, la ten ze zich op de takken der bomen neer in zo groten getale, dat die dikwijls afbreken on der hun gewicht. In luttele uren is de hele streek kaal- gegeten en soms laten ze de bast niet eens aan de bomen. Ze gaan door tot de nacht nevels het verhinderen en dan wachten ze tot de volgende morgen. Dan gaan ze uit op nieuwe veroveringen. Gedurende die nachtverblij ven legt de sprinkhaan haar schip „Nieuw Amsterdam" groot 30.667 ton. Deze schepen bieden (gemiddeld) ruimte voor elk 2000 passagiers. De „Queen Elizabeth, die geduren de de oorlog als troepenschip heeft dienst gedaan, kan dan wel vijf maal zovéél personen vervoeren. Schepen zoals deze zijn zeer weelderig ingericht. Niet alleen de grote salons en zalen, maar ook alle staatsiehut ten afzonderlijk zijn betimmerd met de kostbaarste houtsoorten. Alle grote zalen zijn voorzien van prachtige wandschilderin gen. De wandeldekken zijn on geveer 250 meter lang. Ook zijn er sportdekken, een enorme eetzaal, die plaats biedt aan 800 personen. Verder is er een luxe zwembad, een balzaal, een bioscoop en theater en een win kelstraat- Men vindt er mode zaken, een kappers- en parfu meriezaak, een fotohandel, een sigarenmagazijn en enige ande re goed ingerichte winkels. Voorts vindt men aan boord natuurlijk gymnastieklokalen, een ziekenhuis, salons, schrijf kamers en kinderspeelplaatsen. Nu heeft men in Amerika een groot luxe passagiersschip, de „United States", gebouwd (gr ong. 61.000 ton) dat zeventig millioen dollar heeft gekost. Het is zo hoog als een gebouw van twaalf verdiepingen, heeft een bemanning van duizend koppen en kan 2000 passagiers vervoeren (in oorlogstijd 14000' Dit schip is driehonderd meter lang. Men hoopt ook dat de „United States" het snelste schip van de werèld zal zijn. En dan komt de ere-titel „Blau we wimpel" aan dit schip toe. Deze wordt uitgereikt aan het schip dat het snelst de Atlan tische Oceaan oversteekt (En- geland-Amerika, of omgekeerdl Daarover echter volgende week. eieren bij honderd tegelijk in spleten en holletjes. Daar lig gen ze lekker warm de hele winter door. Dan komen ze uit, en zijn eerst insecten die krui pen, dan springen en daarna vliegen. Voor ze weggaan laten ze het land zo kaal en dor ach ter alsof er een bosbrand over was gegaan. Zodra ze vleugels hebben, verzamelen de treksprinkha nen zich tot reusachtige zwer men, die als dichte wolken over het land vliegen en soms geruime tijd achtereen het zon licht kunnen onderscheppen! Ze vliegen betrekkelijk lang zaam. doch overal waar ze na deren worden de bewoners, zoals licht begrijpelijk is. door angst en schrik bevangen! (Slot volgt) Iedere dag opnieuw spreekt de priester in de Heilige Mis deze bekende woorden: „Lam Gods, dat de zonden der wereld wegneemt De 24ste Juni gaan wij het feest vieren van de man, die het eerst deze woorden gespro ken heeft. Het is de H. Johan nes de Doper, kortweg ook wel Sint Jan genoemd, de voorloper van Christus, de man, die zich zelf niet waardig achtte, de schoenriemen van Christus los te maken, de man, die als boeteling in de woestijn leefde, die de Joden het doopsel van boetvaardigheid toediende, de man, die ook Christus in de Jordaan dopen zou. Johannes de Doper! Er staat heel wat over deze grote boetedoener in de H. Schrift te lezen. Zijn optreden wekte verwondering. Daarom kwamen de leden van de Hoge Raad naar hem toe, om hem te ondervragen. Maar Johannes begreep aanstonds hun bedoe ling en zei: „Neen, ik ben de Messias niet. Ik ben maar een stem van een roepende in de woestijn." Lam Gods, dat de zonden der wereld wegneemt." Op de naderende Christus wijzend vervolgde hij: „Op Hem heb ik de Heilige Geest zien nederdalen. Hij is de Zoon Gods!" De 24ste Juni vieren we de geboortedag van deze Heilige Johannes. Op deze dag wordt in de plaats Laren de grote Sint Jansprocessie gehouden. Vol gens een oud verhaal moet in vroeger jaren een relikwie van de Johannes de Doper door een pelgrim naar Laren gebracht zijn. Vast staat, dat de eeuwen door de verering van Sint Jan in Laren zeer groot geweest is. En nog steeds trekt daar op de 24ste Juni een grote processie door de straten en komen dui zenden naar de basiliek van Sint Jan om deze Voorloper van Christus te eren. JVWAWAV.SVWWW. Een boerderij tekenen is een dankbaar onderwerp. Je ziet allerlei typen. Vele hebben nog rieten daken, zoals op bij gaande afbeelding. Dit is een vooraanzicht en het gemakke lijkst te tekenen. De deur in het midden en de ramen aan beide kanten. Vergeet de hou ten blinden niet. waarmee men 's nachts de ramen afsluit. Let op het raampje boven de deur. En dan nog het dak, zoals hier, gedeeltelijk schuin naar voren, zodat je dat als een driehoek ziet. Volgende week geven we het zijaanzicht, dan begrijp je ook beter de dak constructie. H. Johannes de Doper Maar daags daarna, toen Johannes weer predikte, zag hij Jezus naderbij komen en toen was het, dat hij deze prachtige woorden sprak; „Ziedaar het In een klein stadje van En geland ligt een prachtig park. Het meest aantrekkelijke in dat park is de kleine vijver. Niet omdat de kinderen in die vijver pootjes mogen baden! Kun je begrijpen. Dan zouden ze het gauw aan de stok krij gen met Joe, de tuinbaas. Want die moet over die vijver waken. In die vijver zwem men namelijk honderden goud vissen. Grote en kleine, van al lerlei soort. En naar die goud vissen komen niet alleen de kinderen, maar ook de grote menpen telkens kijken. En dan houdt Joe de wacht en wie het maar horen wil, ver telt hij: „Die goudvissen heeft de stad cadeau gekregen van een ge neraal." De naam is Joe ver geten. Maar dat hindert niet.. „Die generaal heeft in onze stad gewoond", gaat Joe dan verder. „Ieder jaar, als hij in de stad komt, bezoekt hij ook het park, enkel en alleen om de goudvissen te zien. En dan moet ik hem daar alles van vertellen. Of er veel gestor ven zijn; en of er veel nieuwe zijn bijgekomen." vaak bij de schapen aan. En kele mannelijke schapen, de rammen, hebben ze soms. Maar ze doen er niet veel mee hoor! Daarvoor is het schaap veel te bang van natuur. Het vrouwe lijke schaap noemen we ooi, en het jong nou ja dat weet je allemaal, dat is het lam. De meeste schapen in ons land wor den gehouden om het vlees en de melk. Van de melk maken de mensen nog kaas: de zoge naamde Zwitserse kaas. De groene kleur van die kaas komt van de fijn gehakte klaver blaadjes, die in die kaas ver werkt zijn. Van veel meer belang is het schaap in andere landen (Australië b.v.) om zijn wol! Hoeveel keer Joe dit ver haal al verteld heeft, weet niemand. Maar Joe houdt ook van zijn goudvissen. Hij let dan ook goed op, dat ondeu gende jongens geen goudvis sen wegvangen. Ze mogen er ook niet met stokken naar slaan. Zulke jongens gaan be slist het park uit. Zolang Joe leeft, zal er met de honderden goudvissen niets gebeuren. Ja, dat denkt Joe. Maar op een dag gebeurt er iets verschrikkelijks. Joe is juist in het park bezig een paar struiken te verplan ten. Ineens komt de tuinjon gen aangehold ..Baas, baas!" roept die. „Kom eens gauw kijken. D« goudvissen springen weer zo gek door het water. Net of ze achterna gezeten worden." „Is het weer zo ver!" bromt Hij weet wel dat het de laat ste tijd een beetje rumoerig in de vijver is. Hij begrijpt daar niet veel van. Maar hij komt kijken. Hij ziet ook dadelijk de drukke beweging in het •water. Sommige goudvissen springen een eind boven het water omhoog. Andere goud vissen ziet hij zo maar ver dwijnen. „Ik geloof, dat er een grote vis in het water zwemt", roept de tuinjongen ineens, Joe hoeft het niet meer te geloven. Ineens heeft hij het gezien. Er is een snoek in de vijver. De grootste visrover die er bestaat. Kijk, nu ziet Joe hem duidelijk door het water schieten en naar de goudvissen happen. Oei. oei, dat is ver schrikkelijk! Hoe komt dat beest hier in die vredige vijver? Maar die vraag is voor Joe niet belangrijk. Voornamer is: hoe krijgt hij die rover er uit? Dat hoef je niet met een of schepnetje te pro- hengel beren. het Geen denneboom, doch een boom vol sprinkhanen! Ja een schaap is een heel mak dier.' Een hele troep van die beesten kun je in een klein hok duwen. Dat hoef je met honden of wolven niet te proberen, Tjonge, wat zouden die elkaar aanvliegen, wat zouden die vechten. Maar die makke scha pen! Een gewoon hondje, dat om hun kudde hecnblaft, houdt ze allemaal angstig bij elkaar. Als er niet een beetje brutale ram met een bel om zijn hals bij is, dus zo'n echte belhamel, zullen de schapen niet gauw van weiland veranderen. Is die belhamel echter over de dam, noudan volgen de andere vanzelf wel. Een schaap ver langt niet veel. Het is gauw tevreden. Als de bodem zo schraal is dat een koe niets meer vinden kan, dan is er voor een schaap altijd nog wel tets te eten Met zijn heel dunne lippen kan 't de kortste spriet jes gras uit de grond krijgen. En 's winters op stal, is het, schaap tevreden met wat stro. fijn gehakte eikels en lijnkoe ken. Maar drinken moeten deze beesten meermalen per dag Vers water is al weer goed. Ja, het blatende schaap is al een heel bescheiden vertegen woordiger van de familie van de tweehoevigen of de herkau wers. Hoorns treffen we niet zo „Haal mijn buks uit tuinhuis!" beveelt Joe. Enkele minuten later staat Joe in het water te schieten. Er zijn al heel wat kijkers om de vijver. Die zien, hoe Joe telkens tevergeefs op de snoek mikt. Ze moeten er wel even om lachen. Maar Joe lacht he lemaal niet. Die ziet de ang stig spartelende goudvissen en die wordt kwahd, omdat hij de rover niet raken kan. Een uurtje later komt ook de opzichter er bij. „Er zal niets anders opzit ten," zegt die, „dan dat we de vijver leeg laten lopen. Dat is dc enige kans, om de snoek te pakken te krijgen." Joe vindt het verschrikke- Maar er zit niets anders lijk op. De de volgende dag laten ze uc vijver leeg lopen en dan is de goudvissenrover spoedig gevangen. Maar Joe ziet wel, dat de snoek heel wat slacht offers gemaakt heeft. „Als ik wist, wie die snoek in de vijver gebracht heeft...."* bromt Joe. Maar de lafaard, die dat gedaan heeft, zal wel zorgen uit Joe's handen te blijven. VWAWWVWAWW Katoen komt van de katoen struik. De vrucht gaat met kleppen open. Dan komt het pluis van de vele zaden te voorschijn. Al6 de kleppen open gaan, moeten de vruchten ge plukt worden. De zaadpluizen worden losgemaakt en ver werkt tot katoen in de spinne rijen. plaatst nu iemand zich van de evenaar eén graad naar het Noorden, dan zal ook het zenith één graad Noordwaarts verschuiven en dientengevolge „zakt" het Noordpunt 1 gr. onder de Poolster. Reist dus iemand van de evenaar twee en vijftig graden naar het Noorden, dan zal hij de Poolster twee en vijftig gra den boven de kim juen staan. In het algemeen geldt dus de 'regel poolshoogte geografische breedte. Een zeeman, waar hij ook zwerft, kan dus steeds aan de Poolster zien op welke breedte hij zich bevindt. Hij behoeft alleen maar „poolshoogte tp nemen". Bovendien wijst de Poolster hem het Noordpunt van de horizon aan. De Poolster, door de dichters ook wel „Noordstar" genoemd, is hem dus als een goede genius die hem geleidt op zijn verre tochten over de wijde wateren. En ook iedere zwerver in het avondlijk of nachtelijk uur zal zich met behulp van de Poolster gemakke lijk kunnen oriënteren. En dat is zeker een ding van groot belang. De Poolster is de helderste ster van de Kleine Beer. Zij heeft dan ook de letter alpha toegewezen gekregen. Haar officiële naam luidt Alpha Ursae Minoris, d.i. alpha van de Kleinc(re) Beer. Dikwijls ook wordt zij Pol a- ris genoemd. Zoals men ziet staat zij in het uiterste puntje van de beren- st3&rt De 'helderheid van de Poolster wordt uitgedrukt door het getal 2.12. Zij is dus iets zwakker dan een ster van de tweede grootte. De Poolster kan dus gerekend worden tot de heldere sterren Vandaar dat zij ook in dc zomernacht- schemering nog goed zichtbaar is. Ook bèta of K o c h a'b, die slechts een weinig zwakker is, is dan nog duidelijk te zien. En dit zijn dan de beide heldere sterren die wij midden Juni omstreeks 22 uur boven het Noordpunt boven elkaar zien staan: de Kleine Beer, ba lancerend op het puntje van zijn staart zié* de tekening. Dé Poolster is een ware reus ln het sterrenrijk. Haar middellijn is n.l. 10 maal zo groot als die van de zon. Bo vendien heeft zij 'n enorme lichtsterkte, en wel van 870 zonnen. Zij stuurt dus bijna 900 maal zoveel licht de we reldruimte in als ons daggesternte. Toch is zij niet bijzonder helder, al haalt zij dan bijna de 2e grootte. De conclusie ligt voor de hand: de Pool ster moet heel ver van ons verwijderd zijn- Dit is inderdaad het geval: zij be vindt zich op een afstand van 270 licht jaren. De lichtstralen, die wij thans van de Poolster opvangen, werden dus reeds uitgezonden in het jaar 1682. Sindsdien hebben ze een afstand doorlo pen van 270 x 9.46 billioen km. of meer dan 17 millioen maal de afstand van de aarde tot de zon. Over zulk een traject kunnen we heel wijsgerige bespiegelin gen houden, maar we schieten daar weinig mee op. Dit beseffen we in ieder geval wel: het is een lange, lange weg, waarbij al onze aardse maten en mijlen in het niet verdwijnen Voor kijkerbezitters tenslotte nog een interessante bijzonderheid. De Poolster heeft een „stille vennoot", die met het blote oog niet kan worden waargeno men. Deze begeleider, een sterretje van dc 9e grootte, is 18 boogseconden van de hoofdster verwijderd. De Poolster is dus een visuele dubbelster, d.w.z. zij kan met behulp van een k:jker worden gesplitst. Ieder die beschikt over een kijker met een opening van minstens 5 cm. is in staat de Poolster en haar gezellinnetje vertrouwelijk naast elkaar aan de hemel te zien: oen heldere Ster en daarnevens een zilverig iichtstipje als een kaarsje bij een electnsche gloeilamp. AMSTERDAM R.K. H.B. m. 5 j. c. (St. Ignatiuscollege) Afd. A. Geëxam. 21 candidaten. Gesl.: W. Arendsen, A. van As, F. Geleyns, R. Hoksbergen, J. Kas pers, H. Kok, P. Kok, H. Kok, R. Koop- mans, Th. Leenders, J. v. d. Meer, N. Mo lenaar, A. Pommer, H. PoBt, Th. Reumer. F. Scholten, J. Schut, E. Steenman, C. Steur, P. Verwaijen. AMSTERDAM, R.K. Kweeksch. „De Voorzienigheid" (nuttige handw.). De da mes C. Poiesz, J. Romijn, P. de Rijk, J. Schülz, C. Schaap, C. Roovers. J. v. Duf felen. LEIDEN. Doctoraal Ned. recht R. Jansen, Amsterdam: J. Vogelaar, Den Haag: E. Schilder, Den Haag. Doctoraal Indon. recht E. de Voogt, Amsterdam: J. Syatauw, Leiden en mej. Lie Kim Lian Nio, Enschede. Gepromoveerd tot doctor in de lett. en wijsb. op proefschrift „Onder zoek over de ontwikkeling van het tekenen bij laagstaande oligophrenen" mevr. S. Stotijn—Egge, geb. te Bergen (Noorwe gen) won. te Oegstgeest. Idem tot doctor in de geneeskunde op proefschrift ..Ve zelver bindingen van de substantia grisea centralis in de middenhersenen" H. Kuij- pers, geb. en won. te R'dam. Idem op proefschrift „diagnostiek en thearapie van het steriele huwelijk" P. Kok geb. te Lei den won. te Rotterdam.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1952 | | pagina 9