Communisme in mijnstreek
Verminderend doch niet
onbelangrijk
Vier loterijen
per ïaar
1953 af
Formatie I
Gevohi van schietoefeningen
DRIE BOERDERIJEN
VERBRAND
Wie was
de dader?
Penningmeester
pleegt fraude
Vlaming begreep
de Friezen
mm
D
Geen verandering in de uitslag
Tweede-Kam erverkiezing
8745 voorkeurstemmen op De Bruijn
Levendig contact
Van 1 Januari
Negen blussers door rook en warmte
bevangen naar ziekenhuis
•shag naai»
Baby met lysol
vergiftigd
Nieuwe bestemming voor het
De la Mar-theater te A'dam
Cabaret van WiSonneveld
en Wim Kan
Chefarine „4"
doei wonderen
1
Herverdeling van
de prijzen
Koninklijk Paar dineert aan boord
van grootste Britse oorlogsschip
Uw smaak
Vrouwen
Man lokt meisje
mee
Fireflies worden
vervangen
WOENSDAG 2 JULI 1952
PAGINA 3
Centraal Stembureau bijeen
Vele zevenstemmers
Clandestiene zenders
opgespoord
Gedeputeerde Staten in
Friesland bespreken
taalkwestie
Oorspronkelijk
detective-verhaal door F. J.
Provinciale Staten bijeen
EERVOL ONTSLAG
DR. H. HIRSCHFELD
Jac. Groen buitengewoon
lid van Ged. Staten
Nieuwe vliegtuigen voor
de marine
Drie jaar tegen moeder
geëist
Geen Heruitzending van
eigen opnamen
Stemta wint proces van
Omroepverenigingen
Bioscoop in ApolloHal
die blijkbaar gemakkelijker hun ka
tholiek, Limburgs en landelijk karak
ter konden bewaren, bleken niet steyjj
aangetast, behoudens dan Stein: 68
(85).
Er komen zelfs enkele gemeenten
als Bingelrade en Ulestraten voor,
waarin de communisten geen stem o£,
We zullen ons onthouden van nabetrachtingen omtrent de jongste Kamer
verkiezingen. De grote lijn er van was in Limburg niet anders, zeker niet gun
stiger dan elders in het land. Inzake communisme zien we eenzelfde verloop
doch niettemin menen we °P de resultaten voor deze partij bijzondere aan
dacht te mogen vestigen. Vooraf de opmerking, dat het door deze partij behaalde
aantal maar een idee geeft van de betekenis van het communisme in de groot
industriële gebieden van Limburg, de mijnstreek in het bijzonder. Willen we,
naar aanleiding van het totaalcijfer, schatten hoe sterk een „vijfde colonne
wel zou kunnen wezen, aan dienen we in het oog te houden, dat toch niet alle
uiterst rode stemmen afkomstig zijn van principiële, laat staan militante com
munisten. Tot deze laatste soorten kan men nauwelijks de vrouwen rekenen, die
in ons Zuiden toch steeds iets minder „virago'' zijn dan elders, in binnen- en
buitenland.
Men mag aannemen dat het gros der
communistische stemmen afkomstig is
van jongere mannen, waarbij oudere
beginselvasten en een hoopje „malcon
tenten" of „vreigelaars" uit de kleurloze
middenstof die, per stembiljet, van hun
ongenoegen doen blijken. Behalve deze
kiezers zijn er natuurlijk honderden
deels minderjarige jongeren, die in tijd
van beroerten erg actief kunnen op
treden. Naast dezen moet er nog een aan
tal van andere dan Nederlandse natio
naliteit zijn, die men tot dit geheel kan
rekenen. Sedert 1940, toen, wat er nogi
na de crisis 19321939 aan vreemde
lingen restte, wegtrok, kunnen er dat
niet veel meer wezen en van die, waar
tussen honderden goede katholieken, nog
maar een niet te overschatten gedeelte.
Hoeveel meer communisten ér in ons
Zuiden, in de mijnstreek zijn, dan de
verkiezingscijfers ons leren, valt moei
lijk te raden. Wie gist pl.m. 50 pCt., kan
wellicht in de buurt komen.
Vooraf enkele woorden over de al
gemene cijfers Er stemden in onze
provincie 350.231 personen, tegen
319.091 in 1948. Van de eerstgenoemden
schonken er 8209, ongeveer 2,3%, hun
vertrouwen aan de eandidaten. van
lijst 6, tegen 11.661, pl.m. 3,5% in 1948.
De meer landelijke districten. Gulpen,
Roermond, Weert, Venlo en Horst zijn
hier met slechts 1372 vertegenwoor
digd, tegen 2139 vier jaar te voren.
Hiervan komen er dan nog 302 (1948:
543) van Vaals en 63 (173) van Val
kenburg. De mijnstreek wordt vrij
duidelijk vertegenwoordigd door de
z.g. Statendistricten Heerlen en Sit-
tard. Heerlen leverde niet minder dan
4091 communistische stemmen op, te
gen 5557 in 1948; het aantal stemmen
nam in dit district met bijna 9000 toe.
De communistische stemmen m 1948
geven we verder tussen haakjes aan.
Heerlen-stad, meest volkrijke gemeen
te der mijnstreek, staat zowel absoluut
als in percentage bovenaan in ons
Zuiden: 1564 (2094) of ruim 5% (8%).
Hierop volgen de mijngemeenten
Kerkrade met 1008 (1487), Hoensbroek
(834), Schaesberg 298 (371), Nieuwen-
hagen 191 (256) en Eygelshoven 122
(152). District Sittard, dat de „nieuwe
mijnstreek" met Geleen-Lutterade om
vat, blijkt minder productief: 1328
(2012)Brunssum staat hierin bovenaan
met 604 (886), Geleen volgt met 291
(456) en Sittard met 145 (223). De
kleinere gemeenten der mijnstreek,
Jabeek en Schimmert, maar een enkele
behaalden. Een sociografische studie
zou vermoedelijk aantonen, dat het
gros der hierboven genoteerde stem
men, niet afkomstig is van inheemsen,
doch van niet-katholieken uit andere
delen des lands, die men hier „Hol
landers" noemt, mensen die iets ge-
isoleerd bleven temidden van de anders
geaarde echt Limburgse omgeving.
Dit moge opgaan voor Heerlen, Bruns
sum, Hoensbroek e.d., voor Maastricht
zeker niet. De arbeidersbevolking van
Limburgs hoofdstad is maar matig bij
de mijnstreek betrokken. Niettemin be
haalden die van lijst no. 6 1417 (1884)
stemmen, ofwel ongeveer 3 y, pet., (5.4
pet.). Hier zijn de politieke verhoudingen
evenwel anders. Niet ultra-rode Hol
landers importeerden hier het commu
nisme, doch 't groeide uit het authoch-
tone socialisme, dat relaties heeft ge
had met het radicale Luik. Iets soort
gelijks constateren we te Vaals, dat
vroeger eigenlijk een voorstad van Aken
was. Voor de oorlog hadden de commu
nisten de Karelstad overvleugeld.
Hetzelfde zien we nu te Vaals: commu
nisten 302 (543), ofwel 7% (13%!); P.v.
d.A. 191 (144) of 4.5 (3.5 %a. Vaals
kan men tegenwoordig» ook tot de mijn
streek rekenen.
Advertentie
BEROEMDE GENEESMIDDEL EN
IN ÉÉN TABLET
TEGEN PIJNEN EN GRIFP 20 TABLETTEN F 0.75
De leden van de personeelsvereniging
van een der grootste Apeldoornse be
drijven werden verleden week bitter te
leurgesteld, toen zij moesten ervaren,
dat het geld, dat zij voor hun jaarlijkse
uitstapje hadden gespaard, een bedrag
van ca. f 1800, geheel was verdwenen.
De penningmeester, de 38-jarige H. G.
W., beweerde aanvankelijk, dat hij het
geld: had verloren, maar toen de politie
zich met de zaak ging bemoeien, kwam
al spoedig de ware toedracht aan het
licht: hij had het geld ten eigen bate
aangewend. De man werd in verzekerde
bewaring gesteld. Om de arbeiders (sters)
niet de dupe van zijn fraude te laten
worden, besloot de directie de kosten
van het uitstapje voor haar rekening te
nemen.
Guido Gezelle en de Friese kwestie
55
Tijdens de zitting van het Centrale
Stembureau in het Haagse stadhuis is
bekend gemaakt, dat bij de verkiezin
gen voor de Tweede Kamer op 25 Juni
j.l. in totaal 5.344.387 geldige stemmen
uitgebracht zijn. Het A.N.P.-totaal van
25 Juni gaf een verschil van 677, waarbij
in aanmerking moet worden genomen,
dat achteraf nog stemmen ongeldig zijn
verklaard, terwijl bovendien de eerste
opgaven der gemeenten niet altijd ge
heel juist zijn geweest.
De lotingen, die door de voorzitter,
prof. G. van den Bergh werden gehou
den, brachten geen veranderingen in de
verwachte resultaten.
Een merkwaardig feit der lotingen
was dat mr P. J. Oud, die in alle kies
kringen gekozen werd, als officieel ge
kozene in de kieskring Rotterdam uit
de bus kwam. Ten aanzien van de „ze-
venstemmers", zij, die op aandrang van
de „Groene Amsterdammer" op de ze
vende candidaat van een lijst zouden
stemmen als demonstratie tegen het At
lantische Pact, blijkt uit het proces
verbaal, dat op de P.v.d.A.-lijst 10.464.
de VVD-lijst 3664 en op de lijst van de
Socialistische Unie 1179 van deze uitin
gen voorkwamen. Hierbij is de kies
kring Arnhem niet begrepen, omdat
daar een vrouw op no. 7 van de P.v.d.A.
Et Eveneens zonder Arnhem is het totaal
der op de nummers zes der genoemde
lijsten uitgebrachte stemmen 1624,
Gesp 1011, 395 en 218), waarmt onge
veer kan worden afgelezen hoe deidee
van „zevenstemmen is 8 A
Voor de P.v.d.A. betekent zulks onge-
veer tweederde percent der stem
Op de KAB-voorzitter De Bruijn,
die in drie kringen candidaat si
"werden te Den Helder 2301,
Haarlem 2134 en te Utrecht 4310, to
taal 8745 voorkeurstemmen uitge
bracht.
In katholieke kring werd een beschei"
den actie gevoerd om wel op de KVr
te stemmen teneinde de eenheid te be
waren, doch als demonstratie van een
niet algeheel instemmen met het beleid
der partij, zijn keus op de laatste can
didaat te vestigen. Als resultaat wijst
het proces-verbaal aan, dat op de laat
ste KVP-plaats 4185 stemmen zijn uitge
bracht. Vergelijkt men daarmee de
laatste plaats op de lijst van de P.v.d.A.,
dan blijkt deze 609 maal een stem te
hebben gekregen.
*Een beeld van onverschilligheid bij
de verkiezingen geven, naar de opvat
ting van een ambtenaar van het Cen
traal Stembureau, degenen, die door
gaans hun stem aan de laatste candi
daat van de laatste lijst geven Hier ziet
De priester-dichter Guido Gezelle, zoals hij was in zijn laatste levensjaren.
e Friese kwestie, actueel geworden door recente gebeurtenissen, heeft
ook in de vorige eeuw meermalen de aandacht gericht op volk en taal
van de bewoners van het hoge Noorden van ons land. Minder bekend
is, dat de Friezen toen een warmvoelend medestander hadden in de grote,
Zuid-Nederlandse priesterdichter, Guido Gezelle, die eenzelfde strijd voor
het volkseigene streed in de Vlaamse Gewesten.
De West-Vlaamse taalbeweging immers wilde de eigenaardigheden en de
bijzonderheden van het taaleigen van het Vlaamse volk niet verloren doen
gaan, maar een waardige, gelijke plaats laten innemen naast het Neder
lands. De Friese taalbeweging wilde hetzelfde bereiken met de Friese taal,
een schone en welluidende, in taalkundig opzicht belangrijke en merkwaar
dige tak van de Germaanse taalstam.
Beide bewegingen hebben elkaar in Guido Gezelle gevonden.
Een bevestiging en verklaring van bo
venstaande vonden we in het Februari
nummer van het jaar 1900 van „Dietsche
Warande en Belfort", gewijd aan de na
gedachtenis van Guido Gezelle. Johan
Winkler schreef daarin een warm ge
steld en dankbaar artikel „Guido Gezelle
en de Friezen": „In dankbare herinne
ring aan Guido Gezelle, den geleerde,
den dichter, in lieflijk aandenken aan
den trouwen vriend, in de vaste hope op
een zalig wederzien" in Louwmaand des
jaars 1900 te Haarlem geschreven.
Johan Winkler bezocht Gezelle meer
malen en samen spraken ze dan over
Vlaams en Fries, niet alleen omdat een
zelfde strijd voor het taaleigene hen ver
bond, maar ook omdat Gezelle wist, dat
een goed deel van het Vlaamse volk van
Friese afkomst was. Gezelle zocht bij
het volk in de omtrek van Brugge en
Ostende, van Veurne en Duinkerken,
naar sporen en overblijfselen van het
Fries in die streken. Bijna juichend
deelde hij Johan Winkler eens mede, dat
zijn moeder van Friese afstamming
moest zijn, ze droeg immers de ge
slachtsnaam de Vriese. Later kwam hij
te weten, dat zijn grootmoeder zelfs nog
de Friese oorijzers had gedragen en hij
schreef daarover in Loquela. Het Fries
had zijn genegenheid, alles wat ermee
samenhing had zijn volle belangstelling.
In zijn Duikalmanak wees hij jaarlijks
met voorliefde op de Heiligen, die uit
het Friese volk waren voortgekomen,
zoals de Zalige Eelco, Sint Ludger, abt
Siard. Zijn eigen naam verfneste hij
zelfs (Guido is een verwaalste of ver
franste naamsvorm van het Hollandse
Witte Witte de Wit, Witte van Haem-
stede)
Was* Gezelle de Friezen, hun land en
taal zeer genegen, de Friezen hebben de
grote taalgeleerde en dichfer altijd een
men 1005 stemmen totaal tegen de laat
ste candidaat van'de voorlaatste lijst 91
Om dezelfde reden vult naar ruwe
schatting eenzelfde aantal kiezers het
eerste hokje van de eerste lijst in.
Tenslotte het officiële totaal aan
stemmen, dat op iedere lijst afzonder
lijk werd uitgebracht: KVP 1.529^289,
PvdA. 1.545.304, A.R. 630.101 C H.
-"67 097 VVD 470820, CPN 328.641 SGP
129.057, KNP 144.517, Recht en Vnjh
18.988, Soc. Unie 18.008, J°n8
Verb. 9959, Ger. Pol. Verb. 35.488, Mid
dens! 25.108.
Advertentie
warm hart toegedragen Met meerderen
van hen stond hij in briefwisseling.
Zijn gedichten vonden in Friesland
veel bijval, waren er eerder bekend en
verspreid onder het volk, dan in het
overige Nederland.
Het kon moeilijk anders, want de Frie
zen vonden in zijn gedichten hetzelfde
eenvoudige, volkseigene en volksaardige,
bekoorlijke, dat hen zo bijzonder aan
trok en ook tot uiting kwam in hun
eigen gedichten, bijvoorbeeld die van dr.
E. H. Halbertsma.
De jonge Friese dichter Jan Jelles
Hoff heeft vele gedichten van Gezelle
verfriest op een fraaie wijze. We denken
aan: „O! 't rüzjen fen it roaikjend reid"
(„O! 't ruischen van het ranke riet").
Vandaar dat rond de eeuwwisseling
door de Friezen een grote hulde is ge
bracht aan deze Vlaamse priester, die
hun strijd begreep, die hun aloude eer
bevorderde en geen gelegenheid voorbij
liet gaan om de Friese taalbeweging te
steunen. Jan B.
De opsporingsdienst van P.T.T. heeft in
samenwerking met de gemeentelijke en
Rijkspolitie ter plaatse weer twee clan
destiene zenders opgespoord en in beslag
genomen. Op Zaterdag jl. werd in Den
Haag (Duinlaan) de clandestiene omroep-
zender ..Seinpost", die werkte op 40 m. ge
snapt en in Staphorst op Zondag j.l. de
zender CPQ 08, werkende op 245 m.
Proces-verbaal werd opgemaakt tegen de
22-jarige A. S. in Den Haag, en de 17-ja
rige J. B. en de 18-jarige B. B. in Stap
horst. Alle apparatuur werd in beslag ge
nomen.
De vraag naar loten van de Staats
loterij overtreft reeds geruime tijd het
aanbod, hoewel thans het per loterij
wettelijk toegestane maximum aantal
loten wordt uitgegeven. Om de kans
te voorkomen dat, als gevolg van deze
omstandigheden, ongewenste toestan
den op loterijgebied zouden intreden
zullen van 1 Januari 1953 af, zolang
daaraan behoefte zal blijken te be
staan, vier loterijen per jaar worden
gehouden.
Om vier loterijen per jaar te kunnen
houden moet het aantal klassen, waar
in deze loterij wordt getrokken, wor
den teruggebracht van vijf op vier.
Deze vermindering 'van het aantal
klassen maakt een herverdeling der
prijzen over de klassen noodzakelijk.
Van deze gelegenheid wordt gebruik
gemaakt om enige verbeteringen in
het prijzenschema aan te brengen. Zp
wordt het aantal eigen gelden in de
z.g- binnenklassen verminderd. Voorts
worden de laagste echte prijzen, die
tot dusver f 100 bedroegen, verhoogd
tot f 200.
Een gevolg van de vermindering van
het aantal uitlotingen in de binnen
klassen is, dat in totaal aan het publiek
minder dan thans op de inleg zal wor
den teruggegeven. Hetgeen dientenge
volge voor de staat meer zou over
schieten alsmede het bedrag, dat voor
het wegvallen van de bestaande vierde
Het voorstel van Ged. Staten van
Friesland om ten aanzien van de Frie
se kwestie enkele principiële uitspra
ken te doen, is gisteren in behandeling
gekomen. In het voorstel werd o.m. ge
adviseerd uit te spreken dat men in
Friesland in beginsel het recht moet
hebben zich van de Friese taal te be
dienen, echter met de bepaling dat en
kele beperkingen in het belang van
rechtsgelijkheid en rechtszekerheid aan
vaardbaar moeten zijn. Dit recht zal
door de overheid geëerbiedigd moeten
worden en tevens mag van Rijk en pro
vincie verlangd worden dat een beleid
gevoerd wordt gericht op versterking
van de Friese taal en de Friese cultuur.
Er voerden voordat de zitting werd
verdaagd zes sprekers het woord, die
vóór het voorstel waren op mr. B. P.
van der Veen van de V.V.D. na, die
betoogde dat hij bij een praetische be
schouwing van de uitvoering van deze
uitspraken veel moeilijkheden vreesde,
vooral bij het gebruik van de Friese
taal in het ambtelijk en rechtsverkeer,
omdat men hier veelal bezwaar zal on
dervinden van een onvoldoende kennis
van de Friese taal, waaruit misverstan
den kunnen v<»ortkomen.
klasse zal vrijkomen, wordt in de
vorm van een aantal middelgrote en
kleine prijzen uitgeloofd boven het
geen nu in de vijfde klasse aan prijzen
is uitgetrokken. In de eerste, tweede
en derde klasse zullen telkens 1000
prijzen worden getrokken, waarvan
900 eigen gelden, en in de laatste klas
se 5000 prijzen, waarvan 4195 eigen
gelden. Het totaal der uitgeloofde prij
zen en premiën zal f 1.252.100 bedra
gen. Een wijziging in de opbrengst per
loterij vloeit voor de Staat uit het
nieuwe trekkingsplan per saldo niet
voort.
Het laat zich aanzien dat deze wijzi
gingen in de Staatsloterij in beginsel
niet zullen leiden tot uitbreiding van
het verkoopapparaat, zo vernemen wij
nog van het ministerie van financiën.
Wij hebben ons oor eens te
luisteren gelegd in kringen
rondom de kabinetsformateur
en wij hebben daarna tot het
volgende kunnen besluiten:
Mr. Oud, die verklaard had
in geen geval te willen spre
ken hij mocht niet van zijn
moeder met dr. Drees,
schrok zich een aap toen dr.
Drees verklaarde niet te zullen spreken
met mr. Oud. Hoewel het niet ganse
lijk vast staat dat mr. Oud werkelijk
bedoeld heeft dat hij geen woord wilde
wisselen met dr. Drees van zijn
vader mocht hij wel en evenmin
onomstotelijk is bewezen dat dr. Drees
niet heeft bedoeld dat hij slechts o p
dit moment de heer Oud niet
wilde ontmoeten, mag men nu wel
aannemen dat Drees en Oud elkaar
niet zullen spreken. Naar tenslotte ver
luidt is prof. Romme daarover hele
maal niet te spreken. Tot zover onze
informatiedienst. Wij gaan weer eens
gauw op speurtocht uit in Den Haag.
Ongeveer de helft van de buurtschap De Rul bij Heeze is Dinsdagavond het
slachtoffer geworden van een brand die drie boerderijen in de as heeft gelegd.
Negen militairen die aan het blussingswerk deelnamen moesten, bevangen door
de warmte en de rook, naar het ziekenhuis te Geldrop worden vervoerd.
Volgens de politie is de brand waarschijnlijk ontstaan tengevolge van schiet
oefeningen, die militairen van eer- legeronderdeel der genie uit 's-Hertogenbosch
in die buurt hebben gehouden.
Het vuur werd omstreeks zes uur
ontdekt in een schuurtje bij de boerde
rij van M. van der Loo. Door de vrij
sterke wind sloegen de vlammen spoe
dig over naar zijn nabijgelegen boerde
rij, die met een rieten dak was gedekt.
De brandweer Van Heeze werd direct
gealarmeerd, doch kon, doordat er niet
voldoende druk op de waterleiding was.
niet onmiddellijk water geven. Direct
werd het waterleidingbedrijf te Eindho
ven gebeld met het verzoek de druk te
verhogen, doch toen dit was geschied,
stonden ook reeds de aangrenzende
boerderijen van H. v. d. Paal en de fa.
milie van der Hurk in vlammen.
De brandweer had de slangen aange
sloten op de Kleine Dommel, doch was
niet bij machte in eerste instantie het
vuur krachtig te bestrijden. Inmiddels
waren drie brandweerwagens uit Eind
hoven, de nevelspuit en de manschap-
penwagen uit Geldrop en de bedrijfs
brandweer van Wullings uit Heeze ge
arriveerd. Zij konden echter slechts het
woonhuis van Van der Hurk en een
nabijgelegen boerderij van W. van der
Weert redden. De in de nabijheid ver
toevende militairen namen krachtdadig
aan het blussingswerk deel.
De boerderijen en woonhuizen met
meubilair van Van der Loo en Van der
Paal gingen geheel verloren. Van de
boerderij van Van der Hurk kon, zoals
gemeld, het woonhuis gered worden.
Voorts werden nog een schuur van M.
Dinsdagavond hebben H. M. de Koningin en Z. K. H. Prins Bernhard op uitno
diging van de commandant van de Britse Home Fleet, admiraal Sir George
Creasy, het diner gebruikt aan boord van het Engelse slagschip „Vanguard",
dat op het ogenblik in de Rotterdamse haven ligt. H. Af. de Koningin en
Prins Bernhard worden bij aankomst van het schip begroet door admiraal
Creasy.
15
tegenheid wat tegen je gezegd?
Geen woord, mijnheer.
Advertentie
Vrouwen hebben vaak moeilijke en pijnlijke
tijden. Zij kunnen deze aanmerkelijk ver
lichten, ja die pijnen doen verdwijnen door
het gebruik van Togal, de grote pijnver-
drijver. Togal is onschadelijk voor hart,
nieren en maag. Bij apotheek en drogist
0.95, 2.40 en 8.88.
Gisteren kwamen onder voorzitter-
van de heer A. B. J. Prakken de
Provinciale Staten van Noord-Holland
f ne vergadering verleende eer-
f nntslag aan dr. H. Hirschfeld, eer
ste geneesheer-directeur van het provin-
„ipkenhuis te Alkmaar, wagens
1 benoeming tot geneesheer-directeur
5e nsvchiatrische inrichting „Brink
van de psy t Elisabeth Gasthuis te
IFeve Vr De voorzitter richtte hartelij-
Deventer. dankbaarheid aan het
ke woorden van;rsch{eR die ruim zgs_
adres van d ^este krachten aan de
tien jaar zijn
provincie heeft SeSe
De vergadering benoemde tot buiten
gewoon lid van Gedeputeerde Staten de
heer Jac. Groen (KVP). De vergadering
wordt voortgezet op 12 Juli.
bhzomier'^oecf1 'al Als ik het goed begrepen heb, Li-
fvk w Iklfslaap blJZ0nder g°ed' sette, ben je hier alleen voor de dag?
- Zodat «'natuurlijk nergens op voor- - Ja manheer van 's morgens acht,
bereid was, toen u vanmorgen met het tot s avondsze\en.
ontbijt naar kamer 10 ging. jf jPl V00J' dat )e
Zo is het mijnheer antwoordde de gelagkamer of in de eetkamer bent,
Mrs. Brooks met een hapering in haar als daar verder niemand aanwezig is?
stem, bij de herinnering aan wat er die O la' dikwijls genoeg, mijnheer.
morgen ontdekt was. Ik heb toen
direct mijn man gewaarschuwd.
Mr. Stanley knikte.
De rest spaar ik u, Mrs. Brooks, zei
hij vriendelijk. Die is me al voldoen
de duidelijk uit wat Mr. F ml duig me
gezegd heeft. Ik dank u.
Lisette bij me sturen?
Lisette, een flinke blondine van een
jaar of twintig, mocht al handig wezen,
waar het haar werk betrof, wat haar
voorkomen en manier van doen betreft,
maakte ze eerder de indruk van stunte
lig. Haar blonde haar was laag over haar
voorhoofd gegroeid, en haar blauwe ogen
stonden niet al te snugger. Zij maakte
een onbeholpen buiging voor de beide
inspecteurs, en nam plaats op de stoel,
die haar werd aangeboden.
Zo, Lisette, begon inspecteur Stan
ley Ik ben benieuwd, wat je me over
Mr. Lonsdale weet te vertellen. Je zult
hem toch zeker wel eens gezien hebben
gedurende de paar dagen, dat hij hier
gewoond heeft?
Ik? Jawel, mijnheer. Dat is te zeg
gen in de eetzaal.
Wanneer?
Toen hij aankwam, mijnheer. Ik
was in de keuken bezig, toen Mr. Brooks
kwam zeggen, dat er eten moest wor
den klaar gemaakt.
O, en toen?
Toen stuurde Mrs. Brooks me naar
de eetkamer, om voor hem te dekken.
Ah juist. En heeft hij bij die gg-
Als er klanten komen, help jij die
dan, of roep je aanstonds Mr. Brooks?
Dan roep ik altijd Mr. Brooks.
Kun je je herinneren wie hier
gisteravond bijgeval geweest is?
Gisteravond? Neen, mijnheer. Zei
WÏlt'u nu mr- Brooks dat? Er staat me werkelijk
niets van voor. Of wacht eens: nu u het
zegt: ik was het helemaal vergeten. Ik
mocht gisteravond wat eerder weg, om
dat mijn moeder jarig was, ziet u, en ik
had mijn mantel al aangetrokken, en
wilde net weggaan, toen er een heer
binnenkwam.
Waar was je toen? In de gelag
kamer?
Ja, mijnheer. Ik wilde mr. Brooks
waarschuwen, en zei hem dat ook, toen
hij me tegenhield, en me vertelde, dat
hij alleen maar kwam om ee"n kleine
inlichting. Hij wou alleen weten, of hier
misschien een kennis van hem logeerde.
Wat deed je toen? Vond je het niet
nodig, mr. Brooks te waarschuwen?
Weineen, mijnheer, waarom? Wat
hij wou weten, kon 1 k hem óók wel
zeggen. Ik bracht hem bij het rekje,
vlak bij de deur hiernaast, waar we de
kaartjes van de gasten insteken, naast
de nummers van de kamers, zodat hij
zelf kon zien.
Je weet dus niet, wie die kennis
was, die hij zocht?
Neen, mijnheer. Hoe zou ik dat?
Hoe laat was het, toen die heer
kwam?
Nu, mijnheer, ik zei u al vlak tegen
de tijd. dat ik wegging. Zo tussen zessen
en half zeven.
Weet je ons misschien te vertellen,
hoe die meneer er uit zag?
Het meisje scheen diep na te denken
Nu, mijnheer, zó precies weet ik
het niet meer. Hij was lang en mager en
had een grote hoed op en ik geloof, dat
hij een baard droeg, maar ik heb hem
maar een ogenblik gezien, want hij zei
zo iets, dat hij haast had en dat hij wel
een briefje zou schrijven. En toen was
hij meteen weer weg.
Ja, ja. En jij had óók haast, natuur
lijk.
Zo is het, mijnheer. Ik moest trou
wens eerst nog mijn tas ophalen, die ik
boven ergens had laten liggen. Want
inderhaast had ik kamer 7 weer een
beetje aan kant moeten maken voor
meneer Fielding, en toen schoot me te
binnen, dat ik mijn tas net zo goed be
neden had kunnen laten.
O, dus je bent toen weer even weg
geweest?
Natuurlijk, mijnheer, want mr.
Brooks had me gezegd, toen hij met mr.
Lonsdale beneden kwam, dat ik nog
even de kamer voor mr. Fielding in
orde moest maken. Ik was toen bezig,
mrs. Brooks te helpen met afruimen in
de eetzaal.
Goed. goed, dat was natuurlijk
vóór die vreemde meneer kwam, zei in
specteur Stanley geduldig. Maar ik
bedoel, dat je daarna ook weer even
weg geweest bent, om je tas te halen?
Precies, mijnheer. En dat duurde
nog wel even, vóór ik 'm gevonden had,
want ik begreep werkelijk niet, waar
ik 'm gelaten had. Eindelijk vond ik
'm in de gang bij kamer 1, en toen ben
ik direct naar beneden gegaan, om mr.
.en mrs. Brooks goedenavond te zeggen.
Dat was in de keuken, mijnheer.
Maar je zei, Lisette, dat die vreemde
heer kwam vlak vóór je wegging, want
je had je mantel al aangetrokken. Ben
je dan misschien eerst je tas gaan zoe
ken, en kwam die meneer daarna binnen,
toen je op het punt stond weg te gaan?
(Wordt vervolgd).
Een elfjarig Arnhems meisje, dat met
haar broertje aan het bosbessen plukken
was in de bossen bij Arnhem, is Maan
dag door een man meegelokt. Het broer
tje werd weggestuurd en kwam even
later huilend bij een groep militairen
om het gebeurde te vertellen. Spoedig
daarna waren gemeente-, zeden- en
rijkspolitie, geholpen door burgers, eni
ge honderden mensen in totaal, aan het
zoeken. Toen het al te donker werd.
werd het zoeken gestaakt en om vier
uur bij het aanbreken van de nieuwe
dag begon men opnieuw. Om zes uur
Dinsdagmorgen werd het meisje einde
lijk door haar vader gevonden. De man
die haar had meegelokt was nog bij
haar. Hij ging op de vlucht, maar kon
korte tijd later door twee rechercheurs
van de gemeentepolitie worden gear
resteerd en opgesloten. Het bleek te zijn
de 21-jarige leerling-metselaar V. uit
Arnhem.
De toestand van het meisje was goed.
Wel was zij erg vermoeid en erg ont
daan.
Reeds in de nacht werd een ogenblik
gedacht dat het kind gevonden was.
Het bleek echter dat haar zeventienjari
ge zusje door emotie bij het zoeken In
de bossen flauw was gevallen.
Naar het A.N.P. verneemt zullen de
Fireflies, die op het ogenblik bij de
Marineluchtvaartdienst in gebruik z\jn,
voornamelijk voor de bestrijding van
onderzeeboten, vervangen worden door
meer moderne vliegtuigen, die beter
zijn uitgerust voor de bestrijding van
het duikbootgevaar. Er is nog geen be
slissing genomen over het type toestel,
dat zal worden aangekocht. Genoemd
wordt o.m. de Engelse „Gannet".
Verbeek, een bijgebouw met gereed
schap van L. Heesakkers en een schuur
van J. Raasens een prooi der vlammen.
De totale schade wordt geschat op
ruim twee ton.
Wezenloos voor zich uitstarend zat
Dinsdagmiddag een 27-jarige Amster
damse vrouw in het verdachtenbankje
van de Amsterdamse rechtbank. Ze werd
beschuldigd haar baby van nog geen zes
maanden met lysol vergiftigd te hebben,
een „weerzinwekkend misdrijf", zoals de
Officier van Justitie het noemde, die
drie jaar gevangenisstraf eiste, door te
brengen in een bijzondere strafgevange
nis. De rechtbank zal 15 Juli uitspraak
doen.
De vrouw, die zeer nerveus is en niet
tegen de economische moeilijkheden in
het gezin op kon. had al ettelijke malen
gedreigd haar kind te zullen vermoor
den. In tegenstelling tot haar gewoonte
maakte ze op 1 April j.l. zelf de melk
pap voor de baby in de keuken klaar.
Volgens haar getuigenis zag ze toevallig
een flesje lysol staan. Ze liet een scheut
lysol in de melkpap vallen, maar werd
daarbij betrapt door een van de drie
kinderen van het gezin, dat net de keu
ken binnenkwam. Ze liet daarop de
melkpap staan en ging naar bed.
Zoals elke avond voerde ook die
avond haar man het kind de melkpap,
maar de baby lustte het niet en ging
hard huilen. De man rook bovendien
een vreemde geur aan de pap en raad
pleegde een dokter, die de baby in het
Wilhelminagasthuis deed opnemen.
Merkwaardigerwijze heeft de baby geen
enkel nadelig gevolg van de vergiftiging
gehad.
De Hoge Raad heeft uitspraak ge
daan in het proces Stemra contra Om-
daan in het proces Stemra contra om-
in het ongelijk zijn gesteld, aangezien
de Hoge Raad zich gehouden heeft aan
de Auteurswet. De omroepverenigingen
is verboden teksten, composities, etc. te
vermenigvuldigen. De omroepvereni
gingen hebben het voornemen zich
gezamenlijk te beraden om de nu ont
stane situatie onder het oog te zien,
doch voorlopig heeft men met deze Uit
spraak van de Hoge Raad rekening te
houden. Voor heruitzendingen van
eigen opnamen zal een extra recht aan
schrijvers en componisten moeten wor
den uitgekeerd.
De omroepverenigingen hebben he
denmorgen een schrijven (van de Stemra
ontvangen, waarin voorgesteld wordt
hangende de discussie over de gerechte
lijke uitspraak de vroegere gang van
zaken te handhaven. De Stemra zegt toe,
ongeacht de resultaten van de bespre
kingen, de dwangsom over deze periode
niet op te leggen. Hei is niet onze be
doeling, zo schrijft de Stemra, om het
technische en het programmawerk van
de radio in de war te sturen, doch
slechts om de rechten van de auteurs te
zien vastgelegd.
(Van onze verslaggever)
Eindelijk is liet voorstel van B. en W.
aan de Amsterdamse gemeenteraad ver
schenen om het al geruime tijd niet
meer in gebruik zijnde De la Mar-
theater in de Marnixstraat te Amster
dam te verhuren aan een combinatie,
gevormd door de heren W. Sonneveld,
mr. P. A. Meerburg en P. Kijzer. Het
theater, dat vlak na de oorlog gebouwd
is in de ruïne van een school, heeft nim
mer aan de verwachtingen voldaan.
Het was te pover ingericht en trok
niet voldoende aandacht. Men heeft nog
getracht er een bioscoop van te maken,
maar de Ned. Bioscoopbond gaf geen
toestemming. Ook heeft het Ned. Volks
toneel er zich willen vestigen, maar dat
raakte van de baan. toen dit gezelschap
geen subsidie meer kreeg. Thans zullen,
volgens het voorstel aan de raad, het
gezelschap van W. Sonneveld er gedu
rende Augustus, September en October
en het gezelschap van Wim Kan gedu
rende Januari, Februari en Maart op
voeringen geven. Wat er met het Leidse-
pleintheater zal gebeuren, waarin de
gezelschappen van Wim Kan en W.
Sonneveld gewoonlijk optraden, is ons
niet bekend.
Wordt het De la Mar-theater geen bios
coop, de plannen om van de Apoilohal te
Amsterdam gedeeltelijk een bioscoop te
maken nemen nu toch wel een zeer
vaste vorm aan. B. en W. stellen nj. de
raad voor het terrein, waarop de Apoilo
hal staat, opnieuw te verhuren voor elf
jaar en twee maanden met dien ver
stande, dat van de bestaande tennishal
750 vierk. meter mag worden benut voor
een bioscoop.
Er blijft dan nog voldoende ruimte in
de hal over om er de tennissport te be
oefenen, vergaderingen en tentoonstel
lingen te houden.
