In PISA is meer te zien dan
een scheve toren
Bij het befaamde bruggespel
gaat het middeleeuws toe
Tijdelijke prijsverlaging voor
de kantonrechter
Wie toornig is laat
zich vasthouden
Op reis
in Europa
In strijd met Uitverkoopwet?
Meer kaas naar
de Ver. Staten
VRIJDAG 4 JULI 1952
Ambtenaar O. M. eist
principiële boete
(Van onze Romeinse correspondent)
ROME, Juni.
/talië zit. van nature heel anders in elkaar dan Frankrijk. Veel Nederlanders
gaan naar Parijs, maar vaak komen zij niet veel Zuidelijker dan Versailles.
Maar wie zich om godsdienstige of profane redenen naar Rome begeeft, wordt
„per forza" attent gemaakt op het feit, dat er ook nog steden zijn als Milaan,
Bologna, Parma en Florence, wanneer hij de binnenroute neemt, en,wanneer
liij zeven uur langs de Middellandse-Zeekust spoort, dan kan hem het bestaan
van steden als Genua, Pisa en Livorno moeilijk ontgaan. Het enige dat hij maar
heeft te doen is even instappen.. Helaas, de Italiaanse „direttissimo"- of „rapido"-
treinen zijn altijd even afgeladen. Alleen aan het begin van het acht uur
lange traject (Milaan, Genua of Rome) kan men plaatsen reserveren, en men
kan nu wel bij een van de tussenstations uitstappen, maar als men dan na enige
uren of enige dagen weer instapt, loopt men een goede kans, een uur of zes
te moeten staan in de nauwe gang van een tochtige en desondanks gloeiend hete
trein, voortdurend geplaagd door een niet aflatende stroom van „permesso"
mompelende lieden, die op zoek zijn naar de restauratiewagen of een niet
„occupato'' ruimte aan het begin of het einde van de wagon. Als wij derhalve
eenmaal zitten, dan zitten wij ook. Voorzien van tafelwater, een cultuur-historisch
beek (waarin wij nimmer lezen) en een detectiveroman (om te lezen). Niets, dat
ons tot uitstappen kan bewegen, voor wij weibehouden het centraal station van
Rome, Genua of Milaan binnenrijden. Zelfs niet de scheve toren van Pisa.
Een keer of acht hadden we, er op at
tent gemaakt door weids gebarende Ita
lianen, de scheve toren vanuit de trein
reeds langs zien schuiven ver weg aan
de horizont, helemaal aan de andere
kant van de stad en half aan het oog
onttrokken door de meest afschuwelijke
spoorwegemplacementen, biscuit-fabrie
ken hoogovens en „stabilimenti" voor
motorfietsen en smeltkaas.
Er was een uitnodiging van het „Pro
vinciale Wezen voor het Tourisme" voor
nodig om ons eindelijk het gordijn der
industriële lelijkheid te doen oplichten
en ons door genoeglijke, smalle straat
jes op weg te begeven naar de Dom
kerk; langs Ghibellijnse paleizen, over
middeleeuwse pleintjes, de Arnobrug
over tot naar het enorme groene gazon
aan de andere rand van de stad, waar
de magnifieke Romaanse domkerk, het
baptisterium en de scheve toren in de
felle zon blinken in een flonkering van
wit marmer en met mozaïek omboorde
Romaanse bogen.
Ons clubje journalisten van de buiten
landse persclub werd door de opperste der
gidsen in hoog tempo rondgeleid, want wc
moesten een uur later al weer present zijn
aan een weidse, vette maaltijd met de nota
belen. om onmiddellijk daarna het befaamde
„bruggespel" bij te wonen aan de oevers
van de Arno. Daarom draafden we door
grote groepen Fransen, Duitsers en Ame
rikanen alleen langs de allergrootste be
zienswaardigheden: de deur*), de scheve
toren**), de preekstoel, het baptisterium
(echo***), en hielden ons verder alleen nog
op, om te kijken naar al die rode ëii' gröene
hoeden, die aan lange koorden in de Dom
van de gewelven hangen. Twee rode kardi
naalshoeden in de absis, zes groene Aarts
bisschopshoeden in de zijbeuken hingen er
te verbleken en tot stof te vergaan. Ze va
rieerden van fel-rood en nog zo goed als
nieuw (kardinaal-aartsbisschop gestorven
in 1948) tot een grauwe vormeloze tod (aarts
bisschop gestorven in 1854). De gids keek
eerst aanstellerig voorzichtig om zich heen
en fluisterde toen. dat deze hoeden net zo
lang blijven hangen tot ze naar beneden
vallen (hetgeen evident is) en dat dit pas
gebeurt, wanneer de prelaat in quaestie het
vagevuur verruilt voor de hemel. (We heb
ben even in gebed vertoefd bóven de graf
steen en ónder de nog steeds niet vergane
hoed van de in 1854 gestorven prelaat).
Het „Gioco del Ponte", het bruggespel,
begon om half vijf op de Ponte di Mezzo,
de middelste brug over de Arno, met een
langdurige en brillante historische op
tocht, waarin men de beide legers dat
van de Noordelijke en dat van de Zuide
lijke oever langs zag trekken met ver
toon van vendels, harnassen, ruiters,
herauten, kapiteins, generaals, kamp
rechters, tamboers en ambassadeurs. Uit
alle paleizen langs de Arno puilden de men
sen,op de tribunes zaten dePisaanse families
met programma's, zonnehoeden en ,,be-
rookte brillen" hun eigen partij toe te
juichen en die van de overkant uit te
fluiten. Onnodig te zeggen, dat wij en de
andere notabelen in fauteuils op het bal
kon van het stadhuis zaten, tot er een
paar generaals met hunne dames arri
veerden, die ons moreel uit onze stoelen
dwongen. Het bruggespel gaat terug op
de zoon van Tantalus, die Pelope heet in
het Italiaanse programma, Pélope in de
Franse en Pelopes in de Engelse vertaling
ervan. Aangezien onze „Van Goden en
Helden" in Nederland achterbleef, blijven
we voor de Nederlandse vertaling twijfelen
tussen Pelopes en Pelope. Zo belangrijk
is het ook niet, want andere geleerden
zeggen, dat het spel werd uitgevonden
door oudgedienden van het beleg van
Troje, nog anderen dat Keizer Hadrianus
of Nero op het idee kwam en een enke
ling houdt zelfs vol, dat Lorenzo il Mag-
nifico er pas mee begon.
Hoe dan ook, «Jhet spel wordt vanaf
de Middeleeuwen elk jaar gespeeld. El
ke oever heeft zes vendels van 24 man,
en een honderdtal officieren, generaals,
adjudanten, luitenant-generaals, kolo
nels, commandanten, kapiteins en raads
heren. die niet meespelen maar alleen
moeten aanmoedigen. Het volk doet het
vuile werk. de notabelen hebben prach
tige pakken met veel goud en sjerpen
en degens en bepluimde hoeden en de
nog hogere notabelen kijken toe. De
zes vendels van beide kanten steken
in zware harnassen en dragen allp"
een zware knots in de hand, die tege
lijk als schild dient en waarmee men
het spel vroeger speelde door de, lui
van de tegenpartij ermee buiten westen
te slaan. Dat waren vrolijke dagen,
waarbij een der spelers wel eens het
leven liet, terwijl er aparte reddingsbo
ten in de Arno lagen om de zwaar ge
harnaste spelers, die over de balie ge
gooid waren, van de verdrinkingsdood
te redden.
In deze hygiënische tijd heeft men
het spel geciviliseerd en midden op de
brug staat een op rails lopende wagen
van stalen buizen. Een vendel van
Noord en een vendel van Zuid gaan op
een gegeven moment, dat door de ont
ploffing van een uit de oorlog overge
bleven bom wordt aangegeven, aan het
duwen en het gaat er natuurlijk om.
welk vendel de wagen na vijf minuten
over de streep gekregen heeft. Die kant
krijgt een matchpunt en er worden vijf
van die partiële overwinningen behaald,
zodat een der oevers natuurnoodzake-
lijk wint.
Nu zou een en ander eerstens vlug
zijn afgelopen en erger nog een
beetje eentonig geworden zijn, wanneer
alles volgens programma was verlopen
en volgens de aanwijzingen die de wed
strijdleider door de microfoon gaf. Maar
volgens programma ging hef niet en de
wedstrijdleider was als een roepende in
de woestijn.
Alen mag namelijk niet vergeten,
dat het in Italië een schande is, als
men verliest bij het spel. (De mid
denvoor van het nationale elftal,
Amadei, die in de wedstrijd Italië
Engeland vorige maand het enige
Italiaanse doelpunt maakte en daar
mee de wedstrijd in gelijk spel deed
eindigen, kreeg bij de gemeente
raadsverkiezingen in Rome haast
evenveel stemmen als de uittredende
burgemeester. De kranten schreven
over hem, dat hij een nationale held
was, die het vaderland een ondraag
lijke vernedering had bespaard, die
het overmoedige Albion een flinke
les gegeven had en aan wie het te
danken was, dat de „tricolore" onbe-
zwadderd gebleven was. En men
herinnere zich een wedstrijd Italië
Oostenrijk, waarin de Oostenrijkers zo
stom waren, de wedstrijd te winnen,
zodat Mussolini opdracht moest ge
ven, dat een aantal pantserwagens en
zware tanks het veld opreden om de
gasten aan een wisse dood door lyn
ching te onttrekken).
Toen dus Zuid de eerste „partita" won
met een centimeter verschil, begon er
een leven ais een oordeel. De verliezers
joelden en floten, de spelers raakten met
elkaar slaags en het werd menens. De
twee compagnieën kampwachters gin
gen met de hellebaarden op elkaar in
en de verschillende generaals, luite
nant-generaals en ambassadeurs zochten
een goed heenkomen. Verontwaardigd-
voetvolk probeerde het stadhuis binnen
te komen, om de wedstrijdleider even
onder vier ogen te spreken. Ook op da
tribunes spraken heren, die van ver
schillende oevers geboortig waren, el
kaar in ruwe bewoordingen toe en som
mige moesten zelfs door hun verloof
den of echtgenoten worden vastgehou
den. Na enige minuten gooide het ver
bitterde voetvolk elkaar de harnassen
en helmen naar het hoofd. En een deel
van het voetvolk, dat begonnen was
met onheuse vuisten tegen ons, notabe
len, te ballen, geraakte later in zulk
een paroxisme van woede, dat het osten
tatief de fraaie historische wambuizen
begon af te leggen. Maar in Italië is het
zo, dat iedereen die kwaad is en een
ander te lijf wil door makkers wordt
vastgehouden en tegelijk ook volgaarne
bereid is zich in bedwang te laten hou
den.
Zo volgde het ene kleurige tafereel
op het andere. Na een half uur gingen
de twee volgende vendels de brug op,
vastbesloten, liever de halsslagaders ie
laten barsten, dan ook maar een milli
meter terrein prijs te geven. Het was
allemaal uitermate spannend en zo nu
en dan werd er gestaakt, doordat het
voor verloren verklaarde vendel ofwel
de brug niet meer wilde verlaten, ofwel
doordat het volgende vendel weigerde
op te komen. Eens, toen het al tegen
het einde liep en toen de stand 2—2 was,
hebben we een volle drie kwartier zit
ten wachten, terwij] er al maar onder
handeld werd. Een van de aardigste en
echt middeleeuwse taferelen speelde zich
af op het moment, waarop de uitgeput
te wedstrijdleider zei; „En nu dan de
gemoederen eindelijk bedaard zijn....'
de rest van zijn woorden ging voor de
Pisanen verloren, want de spelers hie
ven een gehuil aan van woede en spijt
dat de tribunes er van schudden.
Dit jaar won de Noordelijke oever.
Het vorig jaar de Zuidkant, die op de
avond van het feest de electrische
stroom afsneed aan de verslagen tegen
standers.
De knuppels, die thans alleen nog
een symbolische functie hebben,
tijdens het défilé.
De Schiedamse manufacturer J. B.
had een reclame-actie gevoerd onder
het motto „Schoonmaak-voorverkoop....
nu af? Ja, want de Februariprijzen zijn
extra laag".
Wegens vermeende overtreding van
de wet op de uitverkopen en opruimin
gen, stond hij Woensdag voor de waar
nemende kantonrechter te Schiedam,
mr. D. Bakker, terecht. Deze vond
vooral de woorden „extra laag" te wra
ken, omdat zij een tijdelijke prijsverla
ging zouden inhouden, die door de wet
gerekend wordt te zijn een geval, waar
in toestemming van de Kamer van
Koophandel voor een opruiming of uit
verkoop nodig is.
De ambtenaar van het O. M. achtte
de tenlastelegging wettig bewezen. Wel
was er van boos opzet bij verdachte
volgens hem geen sprake. De eis luidde
f 15 of zes dagen.
De juridische adviseur van de Coöpe
ratieve inkoopvereniging „De Faam",
uit Amsterdam, waarvan verd. lid is,
mr. Van Proosdij, bestreed de tenlaste
legging op alle punten, zowel in dit bij
zondere geval als in de meer algemene
gevallen, waarin de zakenwereld met
speciale gelegenheids-aanbiedingen re
clame maakt.
Zou hier een 'veroordeling vallen, dan
zou, volgens spr., de gehele situatie
door de neringdoende handel en de
propaganda daarvan veranderen. Dit
lag nu juist niet in de bec.oeling van
de Hoge Raad. die bij een arrest uit
1936 aan artikel twee van genoemde wet
een zodanige interpretatie heeft gege
ven, dat men dit moet lezen als geldend
in geval van aanvragen, waarin door
externe oorzaken in een winkelnering
zich bijzondere omstandigheden voor
doen, waardoor tijdelijk een bijzondere
aanbieding kan worden gedaan. Tot die
externe oorzaken en bijzondere omstan
digheden dient men niet te rekenen de
fluctuaties in de voorraad, waardoor
een winkelier deze op korte termijn
spuien, noch prijsbewegingen, noch b.v.
het opruimen van restanten.
In het algemeen zjjn de bijzondere aan
biedingen niet gebonden aan de goedkeu
biedingen niet gebonden aan de goedkeu
ring door de Kamer van Koophandel, het
geen naar de verdediger meende wel
blijkt uit de advertentie-campagne va»
kledingbedrijven etc. in de dagblade»-
Daarbij zou dan van radicale prijsver
laging gesproken worden.
De ambtenaar van het O. M. zag i»
het verweer van mr. Van Proosdij rede»
om zijn oorspronkelijke eis te wijzige»
in een principiële van f 6 of twee dagen-
Over veertien dagen zal schriftelijk
vonnis worden gewezen.
Fraaie helmen en kurassen worden
tegenstander naar het hoofd gegooid.
Het Amerikaanse ministerie van Land
bouw heeft de invoerbeperkingen op
Zwitserse-. Gruyere-, Roquefort- en ver
scheidene Italiaanse kaassoorten opge*
heven, evenals voor o.m. rijstmeel e
lijnzaadproducten
Het ministerie verhoogde de import'
quota voor „Blue mold", Schimmel
Edammer- en Goudse kaas tot zes nu''
lioen Engelse ponden. Tijdens de afg®'
lopen 12 maanden bedroeg dit quotu»
4,7 millioen pounds.
De minister van Landbouw kan dez®
importquota eventueel met 15 proef
verhogen. Hij moet echter de mogelijk
uitwerking van de import op de binnen
landse productie en prijssituatie in n®
oog houden.
Voor melk met moutextract en andef®
vervangingsmiddelen voor melk of r
is thans evenwel een invoerverbod i»Se
steld.
