Feest van de gladiool in het Krelagehuis
Rijk:
Tilrnen is toch heus niet so romantisch
BIJZONDERE EXPOSITIE OP
L 2 EN 3 AUGUSTUS
Grote bloei in
50 jaar
De dood op de
'sstraatweg
Sportdag K.A.J.
distr. Haarlem
De ontslagen bij de confectie-
industrie Ten Berge
RADIO-REPARATIE
COLD WAVE??
De kwestie-Van Herwaarden
Directeur in het gelijk gesteld
Prof. Beel licht
fractieleiders in
EEN FILMSTUDIO IS EEN
DOODGEWONE WERKPLAATS
Bezoek aan de
Cinetone
gs
Nu weer motorrijder
verongelukt
H. J. Maertens N. V.
aerdenhout
MOIENDIJK'S KAPSALONS
I. KAN horloger Barfeljorisstraat 2 - Tel. 13004 - Haarlem
DINSDAG 29 JULI 1952 PAGINA 2
Op Zondag 24 Augustus
Brederodestraat-KIeverpark-
weg
„Gladiolus"
BRIEVEN VAN LEZERS
Betrouwbare
Biljarten
Burgerlijke Stand
NIEUWE KAPEL OP
„TILTENBERG"
Bouw gisteren aan-
besteed
16-jarig meisje ernstig
aangereden
Nieuwe tramhalte
Ja, maar van
Wat KAN kan, kan KAN alleen
EEN ANCRE JONGENSPOLSHORLOGEf 11.65
EEN ANCRE MEISJESPOLSHORLOGEf 13.45
ANCRE HERENPOLSHORLOGE vanaff 14.65
Aanrijding
ZANDVOORT
HEEMSTEDE
Geslaagd
Races op circuit
TWEEDE SCHOOLARTS
Voor Bloemendaal,
Heemstede en Zandvoort
Vuurwerk Zandvoort
LAATSTE NIEUWS
Motorrijders met daverend^
knalpotten opgelet!
Beurs van Amsterdam
Beurs van New York
m
Wanneer Haarlems burgemeester, mr. P. O. F. M. Cremers, Vrijdagmiddag om
twee uur de internationale gladiolen-tentoonstelling in het Krelagehuis zal hebben
geopend, zal ieder rechtgeaard gladiolen-liefhebber de gelegenheid niet willen
missen om enkele uren rond te dwalen in een driedaags paradijs vol charme en
kleur. Men is uiteraard al gauw geneigd van een paradijs te spreken, wanneer het
een bloemententoonstelling betreft, maar wanneer de voortekenen niet bedriegen,
dan belooft de komende expositie een bijzondere show te worden. Want behalve
dat al die pracht gepresenteerd wordt naar aanleiding van het veertig-jarig be
staan van de Nederlandse Gladiolus-Vereniging, zal het bijzondere element ook
schuilen in de speciale inrichting van deze expositie, welke in vele opzichten zal
afwijken van wat een zekere traditie ons tot op heden heeft gebracht.
Alvorens echter daar verder op door te gaan, moeten wij toch eerst de schijn
werper richten op de jubilerende vereniging zelf en het product, waar alles in
feite om draait: de gladiool. Bij voorbaat zij overigens gezegd, dat een bezoek aan
de tentoonstelling in het Krelagehuis, welke op 1, 2 en 3 Augustus gehouden zal
worden, geen verloren uren zullen betekenen.
Er bestaan vele legenden, die verha
len van de oorsprong van de gladiool,
en daaruit blijkt, dat moord en doodslag
daarin geen onbelangrijke rol speelden.
De legende echter terzijde latend kan
men ruimschoots uit de historie putten
om aan te tonen, dat de gladiool reeds
eeuwen terug bekend was, zij het dan
niet in dezelfde hoedanigheid van onze
dagen.
De Griekse geneesheer Dioskorides
(omstreeks 50 na Chr.) vertelt reeds
van de purperkleurige bloemen, die
veelvuldig als onkruid in de korenvel
den van Griekenland voorkwamen en
bekend stonden als Koren Lelie of Ko
ren Vlag. Deze bloemen behoorden tot
de gladiolenfamilie en de bloem zou men
nu Gladiolus Segetum noemen, die ook
in andere landen rond de Middellandse
Zee bekend was en o.a. door de Romei
nen gaarne gebruikt werd om op de
graven van jonge meisjes te planten.
In de middeleeuwen kwamen er meer
soorten in cultuur, en ofschoon aan het
eind van de zestiende eeuw de gladiool
in onze landen wel bekend was, kon
men toch pas in de twee volgende
eeuwen spreken van een zekere gladio-
lencultuur in Nederland, welke overi
gens zeer bescheiden was.
Het zou pas omstreeks 1900 worden,
eer in Nederland de gladiolencultuur
serieus werd aangepakt. Uit een romme
lig mengelmoesje werd een gedegen
cultuur opgebouwd en in dit verband
noemen wij slechts de naam van de
Noordwijkse kweker C. P. van Alke
made, die als winnaar van vele ver
scheidenheden het bloeitijdperk van ce
Nederlandse gladiolen inluidde. Ook
vele andere kwekers legden zich op de
veredeling toe en schitterende variëtei
ten werden en worden nog in toenemen
de mate van Nederland uit over de ge
hele wereld verspreid. De bloemen wor
den groter en groter, de vormen wor
den tot nabij het volmaakte opgevoerd,
de bouw van de tros aan de stevige
stengel met de sierlijke top voldoet aan
steeds strengere eisen van elegance.
Mogen er enkele landen zijn, waar
grotere oppervlakten gladiolen ge
teeld worden dan in Nederland, uit
ons land komen toch de meeste be
langrijke nieuwe aanwinsten en deze
vinden overal hun weg.
Hoe deze cultuur van West-Fries
land tot in de Duinstreek zich in de
loop van de laatste vijftig jaar heeft
uitgebreid, moge blijken uit het feit,
dat een halve eeuw geleden in totaal
Gisteravond omstreeks kwart voor
zes kwam op de Rijksstraatweg een be
stelauto in botsing met een motor.
Vermoedelijk wilde de motorrijder,
de 46*jarige B. Laamers, van beroep
mastbaas, wonende in Haarlem, komen
de uit de richting Beverwijk, remmen
voor een voetgangster, die de weg over
stak zonder daarbij op het verkeer te
letten. De motor kwam met het voor
wiel tegen de voetganger en schoof
naar de linkerzijde van de weg, juist
op het ogenblik dat een bestelauto na
derde uit Zuidelijke richting.
De bestelauto vloog met de voorzijde
tegen de motorrijder op, die bij deze
aanrijding op slag werd gedood. De
voetgangster kreeg een vleeswond aan
de rechterpols en een gekneusd schou
derblad.
Op Zondag 24 Augustus organiseert
het districtsbestuur van de K.A.J. te
Haarlem wederom een sportdag. Hier
aan kunnen alle leden deelnemen. Het
programma vermeldt de volgende pun
ten: 100-400-1500 M. hardlopen: vereni
gingsestafette (4x100 M.), discuswer
pen. kogelstoten, hoog- en verspringen.
Inschrijvingen worden ingewacht bij
B. Heine, Emostraat 29 en C. Borger,
Caninefatenstraat 76, vóór 10 Augustus.
Aanvang 1 uur precies op het Gemeen
telijk sportterrein aan de Klever laan.
Evenals ieder jaar zijn er weer voor
elk nummer medailles beschikbaar en
voor de afdeling die het voetbaltour-
nooi gewonnen heeft staat de wisselbe
ker te wachten. Deze prijzen worden uit
gereikt 's avonds tijdens de feestavond,
die deze dag zal besluiten, en gehou
den zal worden in het Jeugdhuis aan
het Teylerplein.
Verdere inlichtingen kunnen verkre
gen worden bij alle afdelingsbesturen
van de K.A.J.
Verwacht wordt, dat voor deze sport
dag, welke onder auspiciën staat van
de R.K. Atletiekvereniging „Holland"
grote belangstelling zal zijn.
Od het punt waar de Brederodestraat
te Haarlem overgaat in de Kleverpark
weg, komt het verkeer dikwijls in
moeilijkheden doordat het wegdek hier
onverwacht van één in twee rijbanen
verandert. De lantaarnpaal, die op het
middenplantsoen van de Kleverpark
weg staat is dan ook reeds herhaalde
lijk aangereden.
Ter verduidelijking van deze situatie
heeft de gemeente Haarlem in de om
geving van de lantaarnpaal een drietal
wit geschilderde bermplankjes aange
bracht. Als aanvulling op deze ver
duidelijking heeft de Toeristenbond
A.N.W.B. voorgesteld om de berm
plankjes van reflecterend materiaal te
voorzien, hetgeen bij avond beter op
valt, en een witte verkeersstreep van
de as van de Brederodestraat naar de
rechterzijde van het plantsoen in de
Kleverparkweg aan te brengen, waar
door het verkeer op de juiste rijbaan
wordt geleid.
vijftig tot honderd H.A. in cultuur
waren, terwijl dat nu maar liefst twee
duizend H.A. zijn. De export van
gladiolen bracht in 1951 niet minder
dan ruim twintig millioen in het
laatje. Insiders verwachten, dat het
exportcijfer op twintig jaar de vijftig
millioen zal overschreden hebben.
Tot de bloei van deze cultuur heeft
ongetwijfeld de jubilerende Gladiolus-
Vereniging zeer veel bijgedragen. In een
speciale uitgave geeft de heer J. F. Ch.
Dix een uitvoerig overzicht van wat er
in de loop der veertig jaren door de
vereniging is tot stand gebracht. Het
zou te ver voeren om hier het verslag
van jaar tot jaar te volgen, maar dat
er aanvankelijk „schot" in zat, tonen
ons de cijfers. Het kleine ledenaantal,
dat bij de oprichting op 18 December
1911 werd geregistreerd, bedroeg in
1912 reeds 98. Langzaam ging dat cijfer
omhoog, daalde weer eens, maar nu bij
het veertigjarig jubileum heeft men het
duizendtal overschreden.
Niet zonder reden dus organiseert
„Gladiolus" het komende weekend haar
Internationale Tentoonstelling.
Zoals gezegd wijkt de inrichting af
van die bij vorige gelegenheden. Het
zal in ieder geval geen pakhuis vol
bloemen worden. De ontwerper, de heer
H. J. Voors, heeft nieuwe ideeën ter ta
fel gebracht, welke gaarne zijn geac
cepteerd. In de grote beurszaal zullen
verschillende interieurs worden aange
legd. Op die manier wil men trachten
aan te tonen, welke plaats de bloem
in dit geval de gladiool, als versiering
kan innemen.
Achter in de zaal wordt tegen een
achtergrond van lichtblauw fluweel een
vrouwenfiguur geplaatst met een hoog
te van zes en een halve meter. Daar
boven uit rijst de opkomende zon.
In het midden wordt een podium op
geslagen, dat voor het publiek toegan
kelijk zal zijn, zodat iedereen ook een
overzicht van de tentoonstelling kan
krijgen. Nieuw is ook de afdekking
van de kap van de zaal met groen,
waardoor de hoogte wordt geminiseerd.
De totale ruimte van de expositie be
draagt 1200 vierkante meter. Een jury
van 34 leden (17 Nederlanders en 17
buitenlanders) zal de inzendingen be
oordelen en de prijswinnaars aanwijzen.
Onder de vier en twintig inzenders
is ook een Zuid Afrikaan (Hollander
van geboorte), die met zijn inzending
wil laten zien, wat er in Zuid Afrika op
het gebied der gladiolencultuur wordt
gepresteerd.
Uit het voorgaande moge blijken, dat
de liefhebbers de komende dagen een
bijzonder evenement te wachten staat.
BIOSCOPEN:
Rembrandt: „Morgen ben ik rijk". Toe
gang: alle leeftijden. Tijden: 2, 4.15, 7 en
9.15 uur.
Cinema Palace: „De verliefde camera
man". Toegang: alle leeftijden. Tijden: 2,
4.15, 7 en 9.15 uur. Iedere ochtend 10 uur
„Domby". In technicolor.
Luxor: „Kampioen melkboer", tijden
2, 7 en 9.15 u. Zaterdag en Zondag 2. 4.15,
7 en 9.15 uur. Toegang alle leeft.; 10.30.
11.30 en 12.30 uur: Journaalvoorstellingen
Frans Hals: „Doublé Crossbones" (De
schrik der zeven zeeën). In technicolor. Tij
den: 2.30, 7 en 9.15 uur. Dinsdag een avond
voorstelling om 8 uur. Toegang: 14 jaar.
City, Grote Markt: „Soldaat Boem". Toe
gang: alle leeftijden. Tijden: 2.15, 4.30, 7 en
9.15 uur. Iedere ochtend 10.30 uur: „De ton
deldoos". Toegang: alle leeftijden.
Lido: „Jong, knap en rijk". Tijden: 2,
4.15, 7 en 9.15 uur. Iedere ochtend 10.30 u.:
„Alladin in Bagdad", 18 jaar.
Spaarne: „De gedropte spion" en „Under
Mexicaly Stars". Toegang: 14 jaar. Tijden:
2.30, 7 en 9.15 uur.
Minerva: Dinsdag „Les enfants du Pa
radis", 8.15 uur, tevens Woensdag en Don
derdag 8,15 uur.
Dinsdag 29 Juli
Openlucht-Theater: „Kermis-Duel", 8 u,
Grote Kerk of St. Bavo: Orgelconcert
van 8—9 uur.
Woensdag 30 Juli
Openlucht-Theater: Kermisduel, 8 uur.
Zandvoort: Vuurwerk, 10 uur.
Naar aanleiding van onze publicatie
over de opheffing van het Haarlemse
bedrijf der confectie-industrie Ten Ber
ge aan de Kleine Houtweg, verzoeken
de besturen van de Ned. Kath. Kle
ding- en Textielarbeidersbond „St. Lam-
bertus" en de Alg. Bond van Arbeiders
en Arbeidsters in de textiel- en kleding
bedrijven „De Eendracht" ons het vol
gende op te nemen:
Het was al lang geen geheim meer,
dat Ten Berge's Confectie Industrie N.V.
reeds geruime tijd had te kampen met
finaciële moeilijkheden, deels als ge
volg van een niet goed gevoerd bedrijfs
beheer, deels door een inzinking, welke
zich voordeed in de confectie-industrie.
Alhoewel het personeel door allerlei
wijzigingen in het bedrijf als b.v. in
krimping van 4 op 3 draaiende banden,
verlagingen van de hoogste salarissen,
etc. wel begreep, dat het met de li
quiditeit van het' bedrijf niet erg in
orde was, had het toch niet verwacht,
dat dit al zo ernstige vormen had aan
genomen. Het was dan ook een zeer on
aangename verrassing toen de heer Ten
Berge hen in de tweede helft van Juni
j.l. bijeenriep voor het doen van de
mededeling, dat hij zich gedwongen zag
tot liquidatie van het Haarlemse be
drijf over te gaan. Deze beslissing was
direct een gevolg van de nieuwe gele
genheid, welke zich voordeed om de
fabriekspanden met de daarbij behoren
de woonhuizen op zeer aantrekkelijke
voorwaarden te verkopen. Zonder uit
zondering evenwel, zegde hij bij deze
gelegenheid het gehele personeel ontslag
aan met een opzegtermijn van 14 dagen,
waarbij hij de hoop uitsprak, dat men
hiermede accoord zou gaan. Slechts en
kele personeelsleden kregen een aan
bieding om een nieuw dienstverband
aan te gaan met een proeftijd van 2
maanden bij het te vestigen kleine mo
dellen-atelier te Amsterdam, resp. bij
het sinds enkele jaren gevestigde zus-
terfabriekje in het plaatsje Reuver,, ge
legen in Limburg. Voor Reuver was
echter al heel weinig animo, niet alleen
om de eenzame ligging van dit plaatsje,
doch meer nog, omdat deze plattelands
gemeente is ingedeeld in loonklasse 5.
Voor iemand, die alle benodigdheden
voor zijn levensonderhoud moet kopen,
daar hij niet in staat is en gewend, zich
met de verbouw van eigen groenten en
aardappelen bezig te houden,, zoals dat
veelal voorkomt op het platteland, zou
dit dus een aanmerkelijke verslechtering
betekenen en de bestaansmogelijkneid
in gevaar brengen. Op een vraag in bo
venbedoelde bijeenkomst, van een der
personeelsleden, wat er met de gevorm
de boetepot, waarin zich een niet onbe
langrijk bedrag bevond, zou worden ge
daan, zegde de heer Ten Berge toe, deze
te zullen verdelen onder het personeel.
Toen echter enkele dagen later de
lijsten werden aangeboden om „voor
accoord" met het aangezegde ontslag te
tekenen, bleek verreweg het grootste ge
deelte van het personeel daartoe niet
bereid, waarop de heer Ten Berge mede
deelde, dat ze dan ook niets van de boe
tepot zouden krijgen; dus tekenen of je
krijgt niets, alzo een klein stokje ach
ter de deur, hetwelk echter niet mocht
baten, want het personeel bleek niet
bereid tot afstand van rechten. Zij ken
den niet alleen de hoofdzakelijke oor
zaken, waardoor zij hun werkgelegen
heid verloren zagen gaan, doch ook had
den zij een alleszins rechtvaardige grief
tegen de opzegtermijn; verschillenden
toch hadden hun beste krachten vele
jaren aan het bedrijf gegeven, onder wie
enkele 13 14 jaar. Een opzegtermijn
van 14 dagen was dan ook uit moreel
oogpunt bezien al verre van billijk te
noemen,
Er bleef de heer Ten Berge dan ook
niets anders over dan een ontslagver
gunning voor 147 personeelsleden aan
te vragen bij de directeur van het Ge
westelijk Arbeidsbureau te Haarlem.
Kenmerkend voor deze werkgever Was
wel, dat hij in deze aanvraag, niet al
leen zonder enige uitzondering de op
zegtermijn van 14 dagen handhaafde,
doch tevens trachtte vergunning te be
komen om voor deze opzegtermijn de
vacantiedagen te mogen gebruiken.
Zulks deed echter de maat overlopen
en er werd besloten om op korte ter
mijn een vergadering te beleggen, welke
plaats vond op 1 Juli j.l. onder leiding
van enkele bestuurders der drie in de
Bedrijfsunie voor de Kledingindustrie
verenigde werknemers-organisaties. Na
enige korte inleidingen door deze De-
stuurders van resp. „De Eendracht" en
„St. Lambertus", (de bestuurder van
„Unitas" was verhinderd), bestond er
voor ieder gelegenheid om grieven en
argumenten tegen hun werkgever ter
tafel te brengen, welke in de te hou
den vergadering op 3 Juli van de Ver-
trouwensinstantie uit de onderhavige
bedrijfstak bij het G.A.B. te Haarlem,
tegen dit ontslag ter sprake zouden
kunnen worden gebracht. Deze bleken
niet weinig in aantal en uitermate steek
houdend te zijn.
Ook in deze ontslagkwestie is weer
eens duidelijk gebleken van hoe groot
belang het is een sterke vakbeweging
te bezitten, vooral indien men, zoals in
dit geval, te doen heeft met een werk
gever met een zeer onevenwichtig ka
rakter, dat in de loop der jaren aan
leiding heeft gegeven tot vele moei
lijkheden, voornamelijk in individuele
gevallen. Voorzover deze ter kennis van
de vakorganisatie werden gebracht kon
deze met succes optreden, al was het
in vele gevallen noodzakelijk om een
procedure tegen deze werkgever aan
hangig te maken, om het gewenste
recht voor de betrokken werkne
mer (ster) te kunnen verkrijgen. Zij die
echter niet georganiseerd waren, mis
ten zulk een bijstand en leden daar
door in de meeste gevallen een onno
dige schade.
Ook in deze ontslag-procedure bij het
G.A.B. heeft de vakbeweging weer die
resultaten weten te bereiken, welke
normaliter onder de huidige arbeids
wetgeving te bereiken zijn. Er werd een
gunstige regeling verkregen ten aan
zien van de opzegtermijn, welke naar
rato van het dienstverband, en even
tuele andere argumenten in diverse
gevallen (welke stuk voor stuk werden
bekeken of behandeld), op een reële
wijze voor ieder geval afzonderlijk
werd vastgesteld. Daar deze liquidatie
en de daarmede gepaard gaande ont
slag-procedure juist plaats greep in de
voor de confectie-industrie vastgestel
de vacantiemaanden, heeft de Vakorga
nisatie, zij het dan met moeite, nog
een verklaring van deze werkgever we
ten te verkrijgen, waarin hij de toezeg
ging deed geen enkele werknemer (ster)
te zullen verplichten tot het nemen van
vacantie in de voor hem of haar vast
gestelde opzegtermijn, hetwelk beteken
de dat iedere werknemer (ster) bij het
onderhavige bedrijf, na het verstrijken
van de opzegtermijn nog aanspraak had
op uitbetaling van zijn (haar) tegoed aan
vacantiedagen, althans voorzover men
deze niet geheel vrijwillig in de opzeg
termijn zou hebben opgenomen. Na de
procedure ondernam de heer Ten B.
toch weer pogingen om in strijd met
de door hem afgegeven verklaring, ver
schillende werknemers(sters) tot va-
cantienemen te dwingen, iets waarin
zij, met werkloosheid in het vooruit
zicht, toch niet de minste lust hadden.
Ook daarvoor bleek het nog noodzake
lijk de tussenkomst van de Vakorgani
satie in te roepen. Hoe deze werkgever
optreedt moge overigens blijken uit het
feit, dat hij een kleine groep van men
sen van wie de opzegtermijn nog niet
om is, rustig naar de fabriek laat ko
men om daar de dag, in het inmiddels
geheel stilgelegde bedrijf, hangende of
zittende door te brengen. Waarom laat
hij deze mensen, met uitbetaling van
het aan hen nog verschuldigde loon,
niet vertrekken? Zij zouden dan de tijd
die voor hen thans nutteloos verstrijkt,
kunnen gebruiken voor het zoeken naar
een andere werkgelegenheid.
Gelukkig zal thans spoedig de Wet
op de Publiekrechtelijke Bedrijfsor
ganisatie in werking treden, waardoor,
hopelijk, een waarborg zal worden ge
schapen voor een goed economisch be
heer der bedrijven, zodat in de toe
komst gevallen ais de hierboven be
schrevene niet meer zullen voorkomen.
Advertentie
Nassaustraat 5 Haarlem Telef. 15220
De uitslagen van het clubkampioen-
schap van Hof
van Holland
zijn:
Hooydonk
60
60
30
16
2.—
Toepoel
40
20
30
5
0.66
Verbeek
90
90
34
14
2.64
Vernout
100
71
34
9
2.68
Klop
160
160
28
20
5.71
v. d. Veldt
190
101
28
18
3.60
Scholten
270
270
32
40
8.43
Klumperbeek
140
90
32
16
2,81
Kroon
190
190
32
33
5.93
Luiten
250
169
32
20
5.28
Hoek Jr.
150
150
37
40
4.05
Klumperbeek
140
122
37
14
3.29
Nobels
250
250
26
38
9.61
F'hilippo
250
167
26
20
6.42
ONDERTROUWD: J. G. G. Boon eii
J. A. C. Smolders.
GEHUWD: N. Adriaanse en F. P. C
Schotman.
GEBOREN: D. H. PijpersLeen z.
M. L. de VriesJönsson z, A. R. Stové
Ivlartherus z, J. Hendriksde Keizer z,
O. A. TholenNijssen z, W. H. G. de
HoopRubeling z, T. Béerthuizenvan
Dijk z, G. van RuitenDroog z, A. M.
van BergemSchmitz z, B. Meijer—
Verschoor zs H. C. Meijerink—de Vries
z, A. B. HouwelingZegelaar z, G. Sil
viaPortengen z, A. J. G. Kooiman
Scheringa z, J. E. van PolSanger z,
A. E. de JongeTrap z, B. J. van Vel-
erFranken z, H. C. M. KalLips d.
R. NijenhuisBoerstra d, H. J. Gerrit
senSchipper d. C. M. MuchallStout-
handel d.
OVERLEDEN: P. A. van Wijk, 61 j„
Meester Cornelisstr., H. Jekel, 76 jr.,
Maarten van Heemskerkstr.
Maandagmorgen had de aanbesteding
plaats van de te bouwen kapel van de
stichting „De Vrouwen van Nazareth'
op de Tiltenberg te Vogelenzang.
Ingeschreven werd als volgt: Ottoli-
ni, Haarlem 77.200.N.V. Theunis-
sen, Haarlem 75.000.—; Gebrs. Reeu-
wijk, Sassenheim ƒ74.947G. Kunst,
Haarlem ƒ71.950.—, Cobelens, Haarlem
f 71.583.J. P. A. Nelissen, Haarlem
f70.707.—; fa. Veenman en Vink Hilie-
gom ƒ67.984.—.
Het werk werd aan de laagste in
schrijver gegund.
Maandagavond ongeveer 9 uur had
op de Grote Markt nabij het stadhuis
een aanrijding plaats tussen een truc
met oplegger en een fiets. De oorzaak
was, dat de truc, komende uit de Bar
tel jorisstraat rijdende in de richting
van de Koningstraat een wielrijdster
inhaalde en haar wel zo rakelings pas
seerde dat zij met de fiets ging slinge
ren. Zij had het 16-jarig meisje -J. M.
uit Haarlem achterop. Zij is vermoede
lijk met de voorzijde van de oplegger
in aanraking gekomen, waardoor zij te
gen de weg geslingerd werd Waar
schijnlijk werd zij door het achterwiel
van de oplegger overreden.
Zij kreeg een schedelbasisfractuur en
brak haar linker-bovenarm.
Op verzoek van een aantal bewoners
van de Zandvoortselaan tussen de hal
ten Bentveld en Waterleiding zal de
directie van de NZHVM een nieuwe
tramhalte instellen en wel aan de Wes
terduinweg. De halte zal voor de a.s.
v; in terdiens t regeling gereed zijn.
Advertentie
SANTPOORTERPLEIN 1, Tel. 19706
Advertentie
Woensdag 2 Juli werd er voor de
Haarlemse rechtbank een klein onder
deel van de affaire-Van Herwaarden
behandeld. Namens de heer Van Her
waarden was de eis ingediend om de
besluiten van de vergadering van aan
deelhouders op 12 Mei ongeldig te ver
klaren. Tevens werd op deze vergade
ring besloten de directie en de raad van
beheer van Van Herwaarden's Kalk- en
Zandsteen Fabrieken N.V. te schorsen.
Indertijd had de Haarlemse rechtbank
in een kort geding uitspraak gedaan,
die behelsde, dat de heer Van Herwaar
den of een eventueel gevolmachtigde
van hem verboden werd op die aandeel
houdersvergadering zijn stem uit te
brengen. Hij kon dit ook niet, want de
aandelen van de heer Van Herwaarden
waren in beslag genomen, op grond van
het feit, dat een beschuldiging van ver
duistering tegen hem was ingebracht.
Op deze uitspraak ging de heer Van
Herwaarden in hoger beroep bij het
Hof van Amsterdam, dat het vonnis
van de Haarlemse Rechtbank vernietig
de, nadat het in overweging had geno
men, dat de desbetreffende vergadering
anti-statutair en dus niet rechtsgeldig
was.
Op de rechtszitting van 2 Juli be
riep mr. P. J. de Ruyter De Wildt zich
op dit arrest en meende, dat de nieuwe
Raad van Beheer niet de N.V. verte
genwoordigde, dat de tegenpleiter, mr.
G. J. Scholte, feitelijk dus niet be
voegd was. Mr. G. J. Scholte merkte
hierna op. dat Van Herwaarden eerst de
N.V. dagvaardt en dan zegt, dat haar
vertegenwoordigers onbevoegd zijn.
Doch wat het strikt juridische betreft
was hij van mening, dat de aandelen-
houdersvergadering zeer zeker statutair
was.
Vanmorgen deed de Haarlemse recht
bank in deze zaak uitspraak en stelde
de heer v. Herwaarden in het gelijk.
De besluiten, genomen op de aandeel
houdersvergadering van 12 Mei zijn nie
tig en van onwaarde. Tevens werd de op
deze vergadering geïnstalleerde Raad
van Beheer veroordeeld tot het betalen
van de proceskosten.
Maandagmiddag ongeveer om kwart
vóór twee had een aanrijding plaats
ter hoogte van de Grote Houtbrug en
Gasthuisvest tussen een auto en een
fiets met hulp-motor.
De oorzaak was, dat de bestuurder
van de auto, rijdende op de Grote
Houtbrug, geen voorrang verleende aan
de van rechts naderende bromfietser
de 61-jarige F. J. S. uit Haarlem. De
man werd tegen de weg geslingerd en
liep een schedelbasisfractuur op. Hij
werd per ziekenauto naar het Grote
Gasthuis vervoerd.
Van de cursus Heemsteeds Handels
onderwijs slaagden voor het examen
Middenstandsdiploma de volgende ean-
didaten: Piet Beelen, Henk de Boer,
Willy Boot, J. Braam, H. v. d. Eerden,
J. W. Hamstra, B. Hilterman, Gerard
Hoogendijk, Kad. Hulsebosch. Annie
Jansen, Wim Jansen, Joop Kompier,
Ton Korstenbroek, B. Brom, Wim
Neeskens, C. v. d. Nes, Tom Otte, C.
Pauw, P. v. d. Pols, C. Salman, Wim
v. Staveren, G. Stolten, Gerard Teeu
wen, Miep Teeuwen, Wim Teeuwen,
Piet de Vries eri Leo Zwarter. Van de
zelfde cursus slaagden voor het examen
Praktijkdiploma Boekhouden de vol
gende candidaten: Elly Beumer, Bep
Zwarter, Kees Beljaards, Pierre v.
Leuven, Wim Krom, Theo de Vries, Jan
Nan, Joop Consten en Peter v. d. Berg.
Maandagmorgen werden op de Bur
gemeester van Alphenweg, het circuit
van Zandvoort, record-pogingen voor
race-auto's gedaan.
De weersomstandigheden waren niet
gunstig omdat het wegdek door de
aanhoudende regenbuien aan stróefheid
had ingeboet.
De heer Le Lettrez vestigde met zijn
diesel-auto een record van 93 KM per
uur. De heer Dooyes deed met zijn
„R.D.S." (1100 cc) een aanval op het
record dat op naam staat van ir. Vis
ser; door een slipje in de Tarzan-bocht
moest hij snelheid verminderen en is
in zijn poging daarom niet geslaagd.
Een mooi resultaat behaalde de heer
van der Lof, die met zijn 1 y2 liter-M.G.
het record van M. Gatsonides (102 KM)
liet sneuvelen en op zijn naam bracht
met ruim 105 KM per uur.
De schoolartsendienst van de gemeen
te Bloemendaal, Heemstede en Zand
voort breidt zich door het groter wor
den van het aantal schoolgaande kinde
ren dermate uit, dat het toezicht niet
door één schoolarts in voldoende mate
kan worden uitgeoefend. Anderzijds is
er voor twee schoolartsen nog niet vol
doende werk. Een zelfde situatie is
ontstaan bij de schoolartsendienst van
Nieuwer-Amstel, Aalsmeer, Uithoorn
en Ouder-Amstel. De besturen van bei
de diensten hebben nu besloten geza
menlijk een schoolarts aan te stellen,
die in elke dienst een halve dagtaak zal
hebben. Als zodanig is benoemd mevr.
Wed. A. J. Boskamp-Mooij te Blaricum.
Woensdagavond 30 Juli geeft de
Stichting Touring Zandvoort in Zan-
voort een groot vuurwerk dat om 10
uur in Bad Zuid aanvangt. Er zijn uit
gebreide maatregelen genomen om de
grote massa toeschouwers die men ver
wacht, te verwerken. Dit vuurwerk zal
gratis toegankelijk zijn, omdat Touring
Zandvoort het als taak van de bad
plaats ziet, de badgasten kosteloos zo
veel mogelijk vertier te bieden. Zo mo
gelijk zal het vuurwerk in Augustus
herhaald worden.
Het gesprek, dat prof. Beel gister
middag heeft gehad met de vier ttac-
tievoorzitters, heeft nog geen uur f?e"
duurd. De formateur heeft hun mede
gedeeld, dat hij hetgeen reeds
kend was voortwerkt op de grond
slagen, door de vorige formateur Se'
legd en dus op het program, dat doo
de vier partijen is aanvaard, als
voor deelneming aan een regering, y*
vens gaf de formateur te kennen, da
hij over dit program geen nieuwe be
sprekingen wilde voeren. Een bepa®1®
voorstel heeft prof. Beel verder ni?
gedaan, doch hij' heeft de fractieleider,
uiteengezet, welke voornemens
heeft om te trachten tot de forma"?
van een kabinet te geraken. ZoVel
mondeling als schriftelijk heeft hij deje
voornemens mede gegeven.
In dit verband kan worden opge
merkt, dat de indruk bestaat dat
de formateur zoveel mogelijk, V®
de zetelverhouding betreft, wnl
vasthouden aan de opvatting?"
dienaangaande van de vorige for
mateur, dus 5-5-2-2-1. Wat hier e"
daar verondersteld wordt, d®1
prof. Beel een zetelverhoudinf»
5-5-3-2 zou nastreven, schijnt 'n
ieder geval niet op goede gronden
te berusten.
Voorts is over personen nog altijd
niet gesproken. De formateur heeft
fractieleiders verzocht hem Woensdss
te doen weten of hij aan de hand ''an
wat hij hun heeft medegedeeld, op
verdere medewerking kan rekenen.
Aangezien er nog zoveel motorfiets^
zonder een behoorlijke geluiddémpe?'
de inrichting rondknallen' vooral
de drukke straten van de binnenstad lS
het vaak een verschrikkelijk gedaver -J
heeft het politie-personeel opdrac®
gekregen dit euvel met kracht te be
strijden. Overtreders zullen zond?.1!
pardon worden geverbaliseerd, terwf,
het motorrijtuig in beslag genomen za
worden.
(N iet-officiële
Nederl. 1943
31/4 pCt Ned. 1950.
3-3Nederland 1947
3 Ned 62-64 bel.-fac.
Enschr. Grtbk. '48 3 pCt
Ned. Handel Mij eert.
A.K.U
Van Berkels Patent
Calvé-Delft eert.
Van Gelder
Kon Hoogovens eert.
Unilever cert.
Ned. Kabel
Philips
Kon Petroleum
„Amsterdam" Rubber
Holl. Amerika Lijn
Kon. N. Stoomb. Mij
Ned. Scheepv. Unie
H.V.A.
Deli Mij eert
koersen
Vorig Opehij^
slot 29/'
88%
88%
92 Va
90%
137
137
95
115 Va
140
147
170 Va
190
155
321%
73%
155%
122%
120
94
72%
112\>
15.0
322Jj
121
*l$l
Anaconda Coppe
Bethlehem Stee)
Chrysler Corp
General Electric
General Motors
Hudson Motors
Kennecott Copper
Montgomery Ward
North American Can
Radio Corp.
Repunlic Steel
Shell Oi)
Southern Pacific
Southern Railway
Tidewater
US Steel
25/7
46%
52
78%
621'2
58%
15%
79%
64
22%
27
42%
78%
83%
61%
22%
40%
28/'
46
7 8!'<
15
79/4
2$4
IS
62*
22)4
40
Wanneer u als argeloos bezoeker een filmstudio binnenwandelt op bet
moment dat er gefilmd wordt (vooropgesteld dat u de kans krijgt binnen
te wandelen), dan zal uw eerste gedachte ongetwijfeld zijn: „Wat een
ontzettende bende is het hier!" De warwinkel van kabels, draden en lampen ver
hindert 11 rustig rond te lopen zonder het risico een tuimeling, te maken Allerlei
mensen zijn zeer druk en beweeglijk in de weer om uiteindelijk schijnbaar niets
te doen. Ge voelt u kort en goed als op een kermis met veel lawaai en gedrang.
Van de kermis kunt gejiverigens nog met een zuurstok thuis komen. Hier komt
koude kermis thuis.
ge schijnbaar alleen maar van een
Toegegeven, ook de activiteit achter
cte schermen van een toneel-, opera- of
vevueuitvoering lijkt voor de niet-inge-
wijde vaak op een chaos zonder meer.
Hij kan echter, al gauw constateren dat
"it die chaos een schitterende voorstel
ling voortkomt. In de filmstudio lijkt
het echter alleen maar om een chaos te
doen te zijn. Resultaten van al dat geren,
gedraaf en geschreeuw bespeurt u niet.
Zelfs de filmminnaar, die zijn weetje
van de filmkunst weet. zal aanvankelijk
vreemd opkijken en nauwelijks kunnen
geloven dat dit nu de practijk is van
de theorie, die hij op zijn duimpje kent.
De mensen die nog steeds denken dat
(ilmen zo'n romantische bedoening is.
Ach, daar hoeven we nauwelijks over
te praten, die vluchten na de eerste
aanblik al verschrikt weg!
Nee, filmen is heus zo romantisch niet.
Het is echt geen sinecure om een lange,
warme dag in welke functie dan ook,
hetzij als lampenjongen, hetzij als spe
ler, de stormen van het studio-werk te
moeten doorstaan. En dan, bij één dag
blijft het nooit. Het worden er tien,
twintig, dertig.
Dat er inderdaad gewerkt wordt en
niet alleen maar druk gedaan, gaat u
merken wanneer u eenmaal weet wie
wie is, welke functie die en die man
heeft.
We zijn onlangs een kijkje gaan ne
men in de Cinetone-studio aan de
Duivendrechtsekade te Amsterdam
waar opnamen gemaakt worden voor
de Duitse film „Türme des Schwei-
gens". Bovengenoemde film wordt
geregisseerd door Rudolf Bertram.
Onder de spelers treffen we be
halve Gisela Uhlen en Carl Raddatz
ook onze landgenoot Frits van Dongen
aan, die na in enige. Nederlandse films
opgetreden te zijn, lange jaren voor de
oorlog naar de Duitse film is overge
gaan, om tijdens de tweede wereld
oorlog onder de naam Philip Dorn in
Amerikaanse films te spelen. Een aan
tal Nederlandse toneelspelers is overi
gens ook van de partij: Jan Blaaser,
Gijsbert Tersteeg, Matthieu van Eys-
den, John Soer, Guus Verstraete en
een nieuwelinge Rik Weyburg. De fi
guratie tenslotte en het technisch per
soneel worden voor een deel ook door
Nederlanders gevormd.
De opnamen die wij konden aan
schouwen werden in een K.L.M.-kan
toortje gemaakt. Zoals bekend veronder
steld mag worden neemt men de beel
den nooit op in de volgorde waarin ze
uiteindelijk op het doek verschijnen,
maar werkt men de scènes die in het
zelfde décor spelen achter elkaar af.
Mocht u dus aan het begin van de een
of andere film het verloofde paar op een
bankje in het park zien zitten, om aan
het slot datzelfde paar, maar nu als
grootvader en grootmoeder, op datzelfde
bankje neergevleid te zien, dan weet u
dat de stap van verloofd paar naar
grootouders in één of twee dagen ge
zet is, om de doodeenvoudige reden dat
ze dat bankje met bijbehorend plantsoen
tje uit practische overwegingen maar
één keer opstellen.
Tijdens ons bezoek waren dus de op
namen in k-et kantoortje aan de beurt.
Eén opname, één filmbeeld ofwel „shot"
prijkt meestal maar enige seconden °P
het witte doek, maar het neemt uren in
beslag om haar te maken. De camera
neemt gedurende zo'n shot een bepaalde
plaats in, heeft dus een bepaald blik
veld. vandaar dat men het woord shot
in het Nederlands met „instelling" aan
duidt. Elke film bestaat dus uit een
aantal „instellingen", die elk onder een
eigen nummer in het draaiboek staari
vermeld. De „instelling" die wij zagen
maken is in een paar woorden omschre
ven; een piloot vraagt aan een college
iets over een zekere jongedame. Sim
peler kan het niet. Wanneer u tijdens de
film een sigaret opsteekt, even niet naar
het doek kijkt, dan zijn er alweer een
paar van die „instellingen", shots, voor
bij. Maar wat komt er al niet voor
kijken.
Vooreerst moet het décor, in ons geval
het kantoortje, opgebouwd worden. Daar
komen dus timmer- en andere lieden
aan te pas. De speelruimte moet ge
vangen worden binnen een kring van
lampen, die de scène moeten verlichten.
Dat verlichten is geen kwestie van een
knopje omdraaien. De juiste lichtsterkte
moet berekend worden. Er moet voor
gewaakt worden, dat wanneer een soeler
zich beweegt er geen ongewenste of on
logische schaduwén ontstaan etc. etc.
Dat alles geschiedt onder supervisie van
de cameraman. Laat u niet misleiden
door deze titel; de cameraman is niet
degene die de camera hanteert, nij is de
„schilder met licht". Wat die came; a
betreft; die moet opgesteld worden Om
haar heen en weer te kunnen rijden
wordt ze op rails geplaatst.
Eindelijk kunnen de spelers in het
geweer komen. Ze zijn gekleed en ge
schminkt. Ze kennen het tekstje. Er kan
gerepeteerd worden. Dat repeteren houdt
niet alleen het zeggen van die paar
Woorden in, er moet ook nauwkeurig
op het gaan en staan gelet woiden. Met
ze op de camera mogen inlopen, hoever
ze op de samera mogen inlopen, hoever
de camera op hen mag inrijden. De man
die de hengel met de microfoon boven
de hoofden van de acteurs laat zweven
moet er voor zorgen dat de microfoon
niet in het blikveld van de camera komt.
De „script-girl", de secretaresse van
de regisseur, noteert wat er allemaal
precies in de scène is, hoe de speler er
uitziet, hoe een schilderijtje hangt, enz.
enz. Dit is een zeer belangrijk en pre
cies werk. Want, nietwaar, u zou het
erg gek vinden wanneer u in een iiim
een heer met hoge hoed de denr van
zijn woning ziet binnengaan. om
hem even later in de hall een alpino-
petje op de kapstok te zien leggen. De
script-girl heeft bij de buitendeur-op
name die hoge hoed genoteerd, zodat bij
de hall-opname, die geruime tijd later
gemaakt kan worden, diezelfde hoge
hoed op het hoofd des spelers prijkt.
Enfin, na deze en andere maatregelen
wordt dan het. sein voor de opname ge
geven. Het geluid wordt ingeschakeld,
het licht eveneens, de camera loopt.
De klapperjongen klapt voor de camera
de twee helften van een houten bord,
waarop het nummer van de instelling
genoteerd staat, tegen elkaar; de ac
teurs zeggen hun tekst, maken hun be
wegingen. De camera bespiedt ze en na
enkele seconden is het alweer gebeurd
Tenminste dat zou u denken. De spelers
moeten maar weer een beetje bijge-
schminkt worden, want dit beeld zal nog
wel enige malen overgemaakt moeten
worden. Er zijn honderden redenen
denkbaar waarom een zelfde „shot" een
paar keer gemaakt moet worden, al was
het maar een wesp die tijdens het
draaien op de lens van de camera of op
de microfoon gaat zitten, hetgeen of het
heeld voor een goed deel verduistert,
of een geluid ais van een vliegtuig te
weeg brengt!
Is echter alles naar wens, is de regis-
De spelers en figuranten, die hier
op een bank in het decor van ee'1
K.L.M.-kantoortje zittentrekke11
een nogal vrolijk gezicht, maar dj
is op verzoek van onze fotograat-
Overigens is het lange wachtel'
totdat alles voor de opname kla&T
is, heus geen pretje.
d
seur van mening dat deze instelling
is, wel, dan wordt de volgende opn*lt>
gemaakt; dan wordt er weer een
poos met de camera gesjouwd, met n
geëxperimenteerd, met spelers gerain
+^+^„4.\..,.,AA v«
teerd, totdat er weer een beeld
enkeie seconden opgenomen kan n0
den. Om overigens hier een misversta^
uit de weg te ruimen; de filmfoto's t
u in de vitrine van de bioscoop ge
hangen worden niet uit de tilra .j,,
liaald, maar speciaal vóór of na d® ge
stelling door een zgn. standfotograat
maakt.
U ziet. er wordt nogal een zweeta ,s
pelt je gelaten in een filmstudio.
er hard werken. Voor de spelers JLc"'
vaak taai, omdat ze gelaten moeten ^0'
ten totdat alles voor de nieuwe
gereed is. -e m®'
Mocht u overigens nog steed?,l«peie,
ning toegedaan zijn dat eenf"*" i"
toch eigenlijk de belangrijkste v«.
een film is, dan is het meemak
filmopnamen wel geschikt om u d""
waandenkbeeld te genezen. U jre>'
merken dat het. om beelden B pe
telijk is zelfs de opname niet ee
'angrijkste bij de vervaardig =- of L
film. Deze opnamen, deze b"®1 acte^,
nu een pot geraniums of ems
laten zien. vormen de bouwste j,ja<
mee de film wordt °Pfe^ wilde* ,i
dat is een ander verhaal, w t
alleen maar duidelijk mak eü d<>0 r
filmstudio geen paradijs, ma1 ria<*L'
gewone werkplaats is, met ex J5
op werk.
er
