VENEZUELA koopt practisch alles
O/ie m overvloed en straks ook ijzer
Verlossende liefde
r n
Theresa Benedicta a Cruce
uit Rusland
fü
MEDISCH PAVILJOEN OP DE
UTRECHTSE NAJAARSBEURS
Ontmoeting in Westerbork 1942
r
II - lilW
J
WOENSDAG
PAGINA 3
S a.
pg
'MëmÊ
-
mmm
A
Scheepvaart breidt
zich uit
21ste Sociale Studieweek te Rolduc
Pater A. v. d. Weijden
Prior-provinciaal der
Ned. Augustijnen
Ontvoeringen op Java
Er mag geen losgeld
betaald worden
Vier gezinnen dakloos
Door brand in Finsterwolde
Indonesische ambassadeur
in Moskou
Exposanten komen uit met tal van nieuwe producten
Nieuwe prior Carmel-
klooster te Deventer
Sluitingsuur op de
„koopavond"
Wijzigingen mogelijk
MILITAIREN NAAR
OVERZEE
Mogelijkheid om gezin
mee te nemen
Prijsvraag voor Ned.
filmscenario
Henri 't Sas 75 jaar
19000 KILOMETER
IN 100 DAGEN
Examens
te v,;
Stert l
'uww;®!
vei"'
val1
lai
eV?!f
O?'
po';
'V
Veel, minder gefortuneerde, Vene-
zolanen wonen in simpele, met
plaatyzer gedekte barakken oj
woningen met een lemen muur,
waarvan het dak uit palmbladeren
bestaat (midden). Links is een
dergelijk huis in aanbouw. Men
treft soms graven op de erven aan,
zoals uit deze opname blijkt.
(Bijzondere correspondentie)
W.PARAGUANA, Juli 1952.
<tt is jullie belangrijkste export-artikel?" vroegen wij dezer dagen aan
een Venezolaan.
,,Geld, natuurlijk!" antwoordde hij prompt.
"En de olie dan?"
D0 "Ede is eigenlijk ook van ons, maar wij drijven er weinig handel in. Dat doen
0ejJ"a' de buitenlanders, die ons daarvoor betalen. En een flink deel van het
a> dat de olie ons brengt, gaat het land. uit
ton ^en dergelijk gesprek is karakteristiek voor de tegenwoordige situatie,
lATln Venezuela zich bevindt. Er is genoeg geld en de Bolivar, de Venezo-
)rnfSe. munt:' is volledig door goud gedekt, maar daar er op vrijwel elk gebied
ote importen nodig zijn, is de handelsbalans in feite scheef 1).
na verviervoudigd, zodat nu toch ruim
twee vijfden van de behoeften worden
gedekt. Voor de aardappelboeren be
tekent dit alles ook een meevaller:
vele van hen konden hun huis bin
nen vijf jaar afbetalen, in plaats van
binnen de toegestane vijfentwintig.
ly? vroeger jaren kon het land zich-
Vt(J gemakkelijk voeden, maar de
v. Putbare laagvlakte „Los Llanos"
de Matste tientallen jaren aardig
aarloosd. Nu neemt men in dit
5) 'ed echter nieuwe en voor een deel
iieileslaagde proeven met landbouw-
kettingen. Het zwakke punt vormt
üjStal het tekort aan water, doch er
fi?n Ve.el rivieren en ook tal van bron-
Ie^ die zich uitstekend voor irrigatie
he^° is men vorig jaar begonnen aan
*en Project van de Motatan Rivier, in
ee yan de West-Venezolaanse staten,
tojJ.ipO km. buiten de oliegebieden
fect Meer van Maracaibo. Het pro-
omvat een gebied van bijna 207.000
(O daarvan men dit jaar iets minder
J? een twintigste denkt te voltooien.
°Ve k aHerlei manieren poogt men van
LWjeidswege het boerenbedrijf aan-
^jk te maken, wat zijn uitwerking
jr nieuwe emigranten niet zal missen.
6 J kunnen op gemakkelijke condities
tio edriif in kun bezit krijgen en het
V- worden gezegd, dat doorgaans
hA eer) redelijk (nieuw gebouwd)
wordt gezorgd. De nieuw gevestig-
Stash er betaalt voor een woning be-
'tam huiskamer, keuken, bad-
Vanr en drie slaapkamers een prijs
W 9300.die hij echter over vijf en
tig jaar mag verdelen.
Ih de nieuwe landbouwkolonies
s,e,eft men hier en daar al goede re-
h'taten behaald met mais, aardnoten
kp rijst. Voor aardappelen kan zelfs
®Paald van een succes worden ge-
het
Sommige landbouw-nederzettingen
liggen gunstig ten opzichte van steden,
die directe afnemers voor hun produc
ten zijn. doch ook anderen zullen in een
nabije toekomst kunnen profiteren van
betere verkeersverbindingen. Het is
overigens interessant om te zien. hoe de
oliemaatschappijen er ook op dit punt
op uit zijn, hun vervoersproblemen te
vereenvoudigen. De Standard Oil en de
Shell beschikten bijvoorbeeld over een
uitgebreide vloot van z.g. „lake-tankers'
(meertankschepen) die gemakkelijk de
ondiepten in het Meer van Maracaibt
konden passeren en af- en aanvoeren
tussen de laadplaatsen voor olie en
Aruba en Curacao. Enkele jaren geleden
zijn er echter pijpleidingen klaar geko
men naar het schiereiland Paraguana.
dat de helft dichter bij deze eilanden
ligt en waar meteen kan worden gela
den in grote zeeschepen. De zaak had
nog een andere, enigszins pijlijke kant:
veel kleine tankschepen werden uit de
vaart genomen en het was geen uitzon
dering, dat hun kapiteins weer als stuur
man moesten gaan varen
Het laatste nieuws is nu, dat de olie
maatschappijen en de staat een nieuwe
haven voor zeeschepen bouwen op Pa
raguana. Vaartuigen van 24.000 ton kun
nen er binnen varen; het object kost
een 7 millioen gulden.
Voor Nederlandse ondernemingen lig
gen in dergelijke objecten ongetwijfeld
kansen en het is onlangs gebleken, dat
Venezuela ook bereid is, in ons land
lan0l5en' ook op 8ebied kan
zichzelf nog lang niet voo
aar de productie is in drie jaren bij- j scheepsorders te plaatsen. Ongetwijfeld
)Ae namiddagles van de tweede dag werd gegeven door prof. mag. dr. L.
'uis.Se7is, hoogleraar aan de universiteit te Leuven. Met gespannen aandacht
hP_Arde de volle zaal van Rolduc's grote aula naar de boeiende en geestdriftige
hwing van de Leuvense professor over gelijkheid en ongelijkheid in de
hAAijke samenleving. Het was duidelijk, dat de spreker hier een visie ont-
die voor de meesten zijner toehoorders een verblijdende openbaring
tiij waardoor heel wat facetten der sociale activiteit in een helder licht
rt geplaatst.
Kp. heid en ongelijkheid staan beide
?9ar0 menselijk wezen geschreven.
,rn behoren wij als gelijken elkan-
^iid beiegenen, terwijl wij tegelij-
rekening hebben te houden met
'höerlijke ongelijkheid, die ver-
S&h wordt door onevenwichtige
s b afri0orsPronkelijkheid. Er is maar
h De* nd motief om de eigen aard
reD 0~®e°nlijkheid in de ander te hel-
<kV°rd - kkelen door eerbiediging en
Mm'11*» van zijn gaven: ware lief-
f'Wtii fde behoudt en versterkt de in-
V%J6l| °ngelijkheid, omdat zij
airD
niet ni-
i* cht e(^er mens rust van Godswege de
s van zelfvervolmaking of, zoals
lo^Seti 1Benw°ordig graag zegt, van
h* cultuur, die, naarmate zij
derp fe ,ontwikkeling komt, ook een
V*1 be'ri'5'ectieve cu'tuur schept. Tus-
lsSe],,,lc'fbestaat een voortdurende
V sopf i ing' De objectieve cultuur is
V'-D het realiteit. De vruchtbaarheid
de Semeenschapsleven hangt af
jfZoncj rijkdom in verscheidenheid der
L des t Jke levens. Een gemeenschap
irTg stel rijker naarmate zij meer be-
in de oorspronkelijkheid en
[gelijkheid der enkelinL
^jkheiin n staat de verhouding tussen
r\ Mik uürsproiuseiijiuiciu en
pJ)Dda+t ongelijkheid der enkelingen.
^''jkhpj.,n 'n staat de verhouding tussen
ehd en ongelijkheid gezond ge-
gpist zijp,1'1 moet men zich er van be-
hDdepjjdat de rechten van de mens
p, J.cv.11 ICJ1 van VIC niciia
'in zlJn in zijn wezen zelf, en
dra gemeenschap. De mens zelf
om?®* van zijn strikt persoon-
«vervreemdbare rechten.
,!^edezbptrekking tot het bestaan
a'toefe*, rechten zijn allen gelijk, de
p ver<!pu8.frvan eebter hangt af van
hn 'Oopt f1!pe"heid van eigen aanleg
p taan a eden- De staat dient het
va hun ?r rechten te waarborgen
'd te B uitoefening in verscheiden-
^otaln -r digen.
,5 tegp,. a',le stelsels zondigen principi-
tp besehr„ e opvatting door de staat
van° «n als de drager der rech-
vtyan „i e mens, en de uitoefening
1J verkiesfunst toe te staan aan wie
Vtn1vtld "SfUlko ongelijkheid, voort-
Dh^tbr- Ult
«oh,
persoonlijke gaven, is
g6VMSleven Y°or cultuur en gemeen-
büiti8 van' uiterlijke ongelijkheid,
«'Du on?0 stoffelijke omstandigheden
ti(»Vft v°or dpW is vaak een belemme-
öft ontplooiing onzer sub.1ee-
SSftl^eh znhteeft de plicht de omstan
ontstafj. regelen dat er geen be-
agrii-, voor de ontwikkeling
ongelijkheid. De goede
ren der schepping zijn voor allen be
stemd. Ieder moet naar Gods wil kun
nen beschikken over de mogelijkheden
om de plaats in te nemen, die bij zijn
gaven past. Die mogelijkheid is er!
Daarom moet er gevochten worden
voor een verantwoorde en gezonde be-
zitsspreiding. Negatieve en positieve
vrijheid komen ieder toe; niemand
heeft het recht een ander in de ontwik
keling van zijn gaven te hinderen, ter
wijl anderzijds ieder moet kunnen be
schikken over de mogelijkheden tot ei
gen ontplooiing. Vooral de positieve
vrijheid, de gelijkheid van kansen voor
allen, behoort te worden bevorderd.
Dit is een centraal punt in de sociale
werkzaamheid, dit wil zeggen in de be
hartiging van aller belangen. Objectieve
cultuur is de vrucht van samenwerking
van allen. Daarom moeten allen er
ook van kunnen profiteren.
De zin van de vooruitgang immers is,
dat de groeiende schat der objectieve
cultuur het aandeel van allen worde en
niet beperkt bliive tot het bezit van wei
nigen.
Alleen de innerlijke ongelijkheid is
cultuur-scheppend. Deze moet dan ook
tot elke prijs principieel worden ver
dedigd.
Na deze uiteenzetting kwam de
spreker tot de volgende conclusies: De
politieke en sociale democratie horen
bii elkaar als geest en stof in de mens,
De sociale democratie moet het lichaam
zijn van de politieke, die de positieve
vrijheid garandeert naast de negatieve.
In de schoot der democratie is de in
nerlijke ongelijkheid de oorzaak der
zich voltrekkende grote verandering
in de samenleving. De „standenmaat
schappij'' is gedoemd te verdwijnen,
verzet hiertegen is zinloos. Stand is een
dynamische en open realiteit, die af
hangt van onze innerlijke persoonlijk-
heidsmogeliikheden.
Een zeer voornaam punt in het stre
ven naar gemeenschappelijke verbetering
bestaat hierin, dat de politieke demo
cratie de stand erkent als resultaat der
persoonlijkheidsontwikkeling en dat de
sociale democratie deze mogelijk maakt.
Tenslotte: waar de staat alles oplegt
en dirigeert, gaat de innerlijke ongelijk
heid ten onder in totaal conformisme. De
staat heeft alleen het recht en de plicht
de voorwaarden te scheppen die de inner
lijke ongelijkheid zoveel mogelijk be
vorderen. In liefde moet daarvoor gestre
den worden. Want alleen de ware naas
tenliefde, geholpen door de genade waar
over de christenheid beschikt, versterkt
de ongelijkheid. Wij katholieken moeten
met onze liefde in de gemeenschap zijn
wat onze ziel is in ons lichaam.
hebben de bouwers van kleine schepen
hier ook mogelijkheden, want in een
land met weinig grote havens is de
kustvaart van veel belang.
Stijgende prqpludie
Er is in Venezuela een stijgende be
hoefte aan transportmiddelen en tot voor
'kort werden er heel wat autobanden in
gevoerd. Geleidelijk toont het cijter
hiervoor enige daling, sinds de „.Cauchos
General"-fabrieken te Caracas waar
in Noordamerikaanse belangen vertegen
woordigd zijn in de loop van dit jaar
hun productie tot 300.000 eenheden denken
op te voeren. Ook de Amerikaanse Fire-
stonefabrieken gaan een bedrijf in Vene
zuela stichten, dat, naar men verklaar
de, 4 millioen dollar zal kosten.
Een nieuwe lucifer-fabriek kan nu al
in de nationale behoefte voorzien en
wanneer de cement-industrie binnen
enkele jaren met voldoende installaties
is uitgebreid, kan zij hetzelfde zeggen.
Nu is er nog een jaarlijkse cement-im
port van 200.000 ton nodig.
Al deze fabrieken zijn ongetwijfeld
belangrijk voor Venezuela, maar in ver
gelijking met de olie-industrie blijven
ze onbeduidend. Sinds dit voorjaar wordt
in het Orinoco-gebied echter hard ge
werkt aan de ontginning van de zich
daar bevindende rijke ijzerertslagen. De
rivier wordt voor een deel bevaarbaar
gemaakt voor zeeschepen, men bouwt
een nieuwe haven en er komt een spoor
lijn naar het mijncentrum Cerro Bolivar.
De hoofdrol in dit spel wordt voorlopig
gespeeld door United States Steel, maar
van overheidszijde is al opgemerkt, dat
Venezuela zich zal verzekeren van alle
ijzer, dat het zelf nodig heeft. Met dat
alles denkt men binnen enkele jaren tot
een productie van rond 2% millioen ton
erts per jaar te komen.
De Verenigde Staten zijn onbetwist
Venezuela's grootste leverancier. Echter
moet men het aandeel van Engeland en
het zich snel herstellende West-Duits-
land ook niet onderschatten. De laatste
tijd hebben Belgische deskundigen door
hun bezoek ook blijk gegeven van hun
belangstelling voor de ontwikkeling van
het land.
Nederland mag
overigens .niet on
tevreden zijn: onze
export verdubbelde
binnen enkele ja
ren en nadert nu al
de 50 millioen gul
den per jaar. 2) Het
is is jammer, dat
de ondertekening
van een nieuw han
delsverdrag nu al
meer dan anderhalf
jaar stagneert, want
in dit verdrag is
sprake van weder
zijdse meestbegun-
stiging en een even
tuele verzachting
van de Antillaanse
rechten. Vooral dit
laatste is een doom
in het oog van onze
overzeese gebieden,
die op al hun ex
portwaren 30 pet.
extra geheven zien.
Maar nu het nieu
we verdrag tussen
Venezuela en de
V.S. is ondertekend,
is de weg voor Ne
derland wellicht
vrij.
Op het provinciaal kapittel van de Ne
derlandse Augustijnenprovincie is Dins
dag pater dr. Athanasius van der Weij
den tot prior-provinciaal gekozen.
De nieuwe prior-provinciaal werd 30
November 1910 in Venlo geboren. 6 Juni
1936 ontving hij de priesterwijding. In
Rome promoveerde hij in de Godgeleerd
heid en enige jaren later in de Bijbelwe
tenschappen.
Pater van der Weijden was tot op he
den definitor van de Nederlandse Augus
tijnen. Hij doceerde Bijbelwetenschap
pen aan het Theologicum der Augustij
ner orde in Nijmegen en Hebreeuws aan
het Gymnasium Augustinianum te Eind
hoven.
Naar aanleiding van de jongste ont
voering in het gebied van Cheribon
wordt van de zijde van het leger mede
gedeeld, dat het betalen van losgeld ver
boden is. Een woordvoerder van het
leger te Bandung herinnert er aan, dat
half Juli de employé Van der Voort van
„Sindang Laut" ontvoerd werd, waar
bij de werkgever, zonder zich te storen
aan het betreffende verbod, losgeld uit
betaalde. „Dit hindert de Overheid bij
de uitvoering van haar taak ten opzich
te van de rustverstoorders", aldus de
woordvoerder.
Vermoedelijk tengevolge van het om
vallen van een petroleumvergasser is
Dinsdagmiddag te Finsterwolde brand
ontstaan in een arbeidersbehuizing, be
woond door vier gezinnen (Ahlers, Meu-
lenkamp, Nanninga en Nanninga). Het
vuur ontstond in het gedeelte, dat werd
bewoond door het gezin Ahlers waar
op dat moment alleen een paar kinde
ren aanwezig waren. De brandweer wist
het vuur voornamelijk tot deze woning
te beperken.
Als gevolg van de blussingswerkzaam-
heden zijn alle vier gedeelten van de be
huizing onbewoonbaar geworden. Men
is erin geslaagd de vier gedupeerde ge
zinnen, bestaande uit zeventien perso
nen, tijdelijk onder te brengen in een
barak in het kamp Carel Coenraadpol-
der. Persoonlijke ongelukken hebben
zich niet voorgedaan.
Advertentie
HAMEA Zonnefilter voorkomt en
HAMEA Brandlotion geneest zonne
brand.
Van welingelichte zijde verneemt
Aneta, dat de benoeming van dr. Su-
bandrio, de Indonesische ambassadeur
te Londen, tot ambassadeur te Mos
kou verwacht kan worden. Voorts kan
verwacht worden, dat de secretaris
generaal van het ministerie van Buiten
landse Zaken, dr. Darmasetiawan, be
noemd wordt tot ambassadeur te Lon
den, het hoofd van de afdeling economi
sche betrekkingen van het ministerie
van Buitenlandse Zaken, mr. Zain,
ambassadeur te Bonn wordt en Mangun-
sarkoro, voorzitter van de culturele
adviesraad, ambassadeur te Peking zal
worden.
Voorts zouden ambassades geopend
worden in Mexico, Brazilië en Argenti
nië. Waarschijnlijk zal mr. Sudjono, tot
voor kort Indonesisch vertegenwoordi
ger te Tokio, aan het hoofd van een
dezer ambassades geplaatst worden.
Advertentie
De Nederlandse industrie en handel
op het gebied van medische toestellen
en instrumenten, inrichtingen voor zie
kenhuizen e.d. zullen ditmaal in aan
zienlijk groter omvang dan vroeger ja
ren aan de Utrechtse najaarsbeurs van
211 September deelnemen. Ten be
hoeve van deze exposanten wordt op
het Vredenburg een apart paviljoen op
getrokken met een vloeroppervlakte van
ruim 2200 vierkante meter.
Dit zogenaamde „medisch paviljoen"
zal in de plaats komen van het landen-
paviljoen, waarin collectieve buiten
landse inzendingen werden onderge-
1) De goudreserve
bedraagt 11.140.000
millioen Bolivares.
2) Exportartikelen:
textiel, vlees, melk
producten, medica
menten, fietsen etc.
fn Oost-Venezuela zijn bij de boeren nog dikwijls memo
den uit de Indiaanse tijd (in de zestiende eeuw, toen de
Spanjaarden het land veroverden) in zwang. Mais, dat een
dagelijks voedsel is, wordt met de hand gestampt.
bracht. In het medisch paviljoen worden
47 stands ingericht met producten van
111 fabrikanten. Deze producten komen
uit een 11-tal landen. Hiervan zijn Ne
derland, West-Duitsland, Engeland, de
Verenigde Staten, Zwitserland, Frank
rijk en België de belangrijkste.
De Nederlandse „medische" industrie
voorziet thans niet alleen een belangrijk
deel van de binnenlandse markt, doch is
ook in staat een aanzienlijke bijdrage te
leveren tot de export. Deze export be
droeg in het eerste kwartaal van dit
jaar ruim 3!é millioen gulden. In dit
verband dient te worden gewezen op de
betekenis van de Nederlandse pharma-
ceutische industrie, die eveneens een
belangrijke bijdrage levert tot de export.
Ook deze industrietak is opgenomen in
het medisch paviljoen.
Ter ondersteuning van de export zal
een aantal bij buitenlandse instellingen
op medisch gebied werkzame specialis
ten worden uitgenodigd om een officieel
bezoek aan de Najaarsbeurs te brengen.
Verscheidene exposanten hebben reeds
meegedeeld op de komende najaarsbeurs
met producten uit te komen, die tot nu
toe onbekend waren op de Nederlandse
markt.
Wij noemen hiervan een instrument
voor de automatische controle van het
percentage C.02 in de uitgeademde
lucht. Voor een registratie-inrichting
voor het gelijktijdig registreren van in
tracardiac drukken. Een nieuw soort
verbandwindsel. Een volautomatische
electrische couveuse.
Aan de hand van Amerikaanse richt-
lijnen heeft een Nederlandse fabrikant
speciaal voor het leger een nieuwe hori
zontale verbandstoffen- en instrumen
ten-sterilisator gebouwd. Deze voldoet
aan alle eisen, welke in het veld aan
een dergelijk toestel moeten worden ge
steld. Het is, aldus de zegsman, bij uit
stek geschikt voor het Europese leger.
Pater Xaverius Lutz, prior van het
Carmel-klooster te Deventer, is tot prior
benoemd in het klooster van deze orde
te Mainz (Did.) Als opvolger van pater
Lutz is benoemd pater Everardus Verzet
uit Nijmegen.
„Juden-Durchgangslager" Westerbork in Augustus 1942; veel mensen
worden weer verwacht. Mensen? 't Zijn maar Joden en lang zullen ze
hier met blijven. Arbeitseinsatz, nietwaar? „Naar het Oosten" zullen ze
worden getransporteerd. Ginds zullen zij hard moeien werken, maar zij
een "rij prettig leven leiden in dat Oosten.stond er niet in
„De Telegraaf" een soort reclame-artikel met veel mooie woorden over de
opvoedingstactiek der Duitsers
Een broeierig warme Zondag. Er zijn geruchten tot ons doorgedrongen,
dat er een „heel bijzondere groep" zal komen. „Artsen", zegt iemand.
„Advocaten beweert een ander.
....en plotseling zijn er nieuwe Westerbork-bewoners: een betrekkelijk
kleine groep, SS-ers schreeuwen en doen cynisch-opgewonden. Oude vrouwen
en mannen, wordt nu verteld. Hulp is gewenst en nodig. Dus naar die lange
nare „ontvangzaal". Maar wie zie ik hier? Enkele nonnen met een ster
„zichtbaar opgenaaid op de linkerkant ter borsthoogte van het kledingstuk".
Zijn staan, zacht sprekend, bij elkaar. „Ja, wij zijn de vorige nacht van
onze bedden gelicht. Wij weten niet waarom. Maar het moest zo zijn....",
zegt een van die nonnen. En een andere, sterk en rustig; Wavum auch
nicht?" en zij glimlacht.
- Deze maatregel was, naar ik later heb gehoord, het Duitse antwoord op
het tegen de anti-Joodse uitspattingen gerichte protest der Katholieke Kerk
Tegen de Kerk zelf kon niets worden ondernomen. Dan maar tegen dé
Katholiek gedoopten. De gründliche Duitsers waren immers in het bezit
van lijsten met de namen van deze categorie gedoopte Joden. Men pakte
ze op en bracht hen naar het kamp in Westerbork; tot hen behoorden deze
nonnen uit het Karmel-Klooster in Echt.
Na een paar dagen moest de reis worden voortgezet. Arbeitseinsatz im
Osten. Nooit heeft men van deze nonnen meer gehoord. Doch die éne
vrouw, die mij dadelijk was opgevallen en die ik ondanks de vele
afschuwelijke „episoden" waarvan ik getuige was nimmer heb kunnen
vergeten, die vrouw met haar qlimlach, die geen masker, maar verwarmend
licht was, is zij, die door het Vaticaan wellicht eens heilig zal worden
verklaard. (Zie „De Tijd" van Zaterdag 2 Augustus j.1.) Zij... Dr. Edith
Stein, geboren in 1875 als dochter van een bekende houthandelaarsfamilie in
Breslau. Door haar scherpte van geest en intelligentie vestigde zij reeds op
school de aandacht op haar persoonlijkheid en later, toen haar wijsgerige
publicaties diepe indruk maakten en nog later, toen zij, onder invloed der
levensgeschiedenis van de Heilige Theresa van Avila, tot het Katholicisme
overging en spoedig tot de meest belangrijke docenten in de Duitse
Katholieke Instituten voor Opvoedkunde ging behoren. Haar werk«n
„Frauenethos und Frauenbïldung'> en „Ewiges und endliches Sein", werden
niet alleen in Katholieke kringen uitvoerig besproken
Jodin bleef zij voor de nazi's. En in 1933 werd zij als „Zuster Theresa
Benedicta a Cruce" in het klooster der Carmeliterinnen te Keulen-Linden-
thal opgenomen. Na een verblijf van vijf jaar werd het ook hier te ge
vaarlijk en werd zij illegaal over de Nederlandse grens naar Echt gebracht,
waar zij met haar publicistische werkzaamheden doorging... tot 1
Augustus 1942,
Toen ik deze vrouw in kamp-Westerbork ontmoette, wist ik niets van wat
ik hierboven heb verteld. Wél wist ik dadelijk: dit is een waarlijk groot
mens. In die heksenketel Westerbork leefde zij die paar dagen, ging zij
sprak zij, bad zij als... als een heilige. Ja, dat was het Dit was het beeld
van deze oude vrouw, die zo jong aandeed, die zo geheel en al echt
was Bitte" verzocht zij, „bitte, schreiben Sie nach Echt, dass man uns
noch Rosenkranze schickt".
En ik kan mij nog herinneren, hoe grotesk mij deze situatie toescheen:
a.e „Joodse Raad" schrijft vanuit het ,Judenlager" Westerbork naar een
klooster en doet een dergelijk verzoek....
Hierover heb ik met Zuster Theresa gesproken, en zij heeft geantwoord-
,,De wereld bestaat uit tegenstellingen Soms is het goed. dat zij er zijn.
j?.™verzuchten ervan kan verdoezelen betekenenen dat is niet qoed.
uneuiaelijk zal er niets blijven van deze contrastenAlleen de grote
Ltiejae zal blijven. Hoe zou het anders kunnen
f r en 2? deerï\oedig sprak zij, dat de toehoorder aanvaarden
met haarhet was een reis naar een andere wereld.
In deze minuten was „Westerbork'' er niet meer..
"°f. sl°"d zij tegenover het Joodse leed„Dat mensen zó kunnen zijn,
„LïddnnJ rrte"; j'j Ade 2ij een keer- toen ik haar von een SS-
Kirff» i? i? verteld. „En dat mijn zusters en broeders zó moeten
s jk niet Geweten in de beslotenheid van mijn
klacMen hoon G^zeker ."T h°°rt--? Hun
Toen er geen twijfel meer was, dat zij samen met de andere gedoopten
over een paar uur „doorgestuurd" zou worden, vroeg ik haar. wie ik er
ln°t veru^ttl9en, wie misschien nog zou kunnen helpen Zou een
van de betrouwbare marechaussees Utrecht opbellen? Weer glimlachte zij.
„fe.n'„meJi oen' asiablieft niet doen. Waarom een uitzondering voor haar,
of voor deze groep. Was met juist dat rechtvaardigheid: dat zij geen
„profijt konden trekken" van hun doop? Indien zij niet het lot der anderen
zou delen, zou haar leven vernietigd zijn. Nu echter niet
En zij ging biddend, naast haar zuster Rosa, die eveneens non was
geworden, naar de veewagen; en ik zag haar glimlach haar kracht
haar ongebroken vastheid.,., die haar begeleidden naar Auschwitz....
H. WIELEK.
Oorspronkelijk
verhaal door
LBO BROEKSMIT
Alexandrow zelf dronk niet veel. Hij
zat aan het hoofd van de tafel en vuur
de de gasten aan. Inplaats van zijn
Europese pak droeg hij een katoenen
broek en een roebasjka, een wijde Rus
sische kiel, die los om zijn heupen af
hing.
Aan zijn voeten had hij schoenen
van ruw gevlochten boombast en alleen
zijn handen, die blank en fijn waren,
onderscheidden hem nu van de boeren.
Hij zong vurige, oud-Russische liederen
en de gasten stampten dreunend de
maat mee. Om negen uur dreigden
twee dorpsgenoten, die zich haast weer
nuchter hadden gedronken, de feest
vreugde te verstoren, maar de herber
gier wist de ruzie te bezweren en stopte
een der kemphanen een „Welkom
Alexandrow Vlees"-pasteitje in z'n
mond. Omdat hij verzuimde, er eerst
het vlaggetje af te halen, moesten vijf
mannen de brullende boer vasthouden,
terwijl Stepanida h'em een groot stuK
koek liet inslikken, v/aardoor de speld
uit zijn keel losliet. In de consternatie
vergat men de aanleiding van de herrie
en de vechtpartij ging niet door.
Om tien uur kon Andrej Novik met
een gerust hart de gedoopte flessen
cognac en likeur uitschenken en hij be
treurde het alleen maar, dat de gasten,,
die onder de tafels snurkten, nu niet
meer meededen. Maar Alexandrow zelf
rook koffie en toen de waard eerbiedig
met de kostbare fles champagne aan
kwam, fronste de eregast zijn wenk
brauwen. Hij bekeek het etiket en de
waard bleef vol nauw bedwongen trots
naast hem staan. „Deze champagnewijn
is jaren en jaren oud", zei hij. „Ik heb
die fles al twee jaar en toen was hij
al goed belegen."
Alexandrow keerde de fles om en
hield hem tegen het licht.
„Suikerwater", zei hij. „Niets meer
waard. De champagne is versuikerd
doordat ze te lang heeft gestaan."
De herbergier liet het bierglas, dat hij
had meegebracht, bijna uit zijn hand
glippen.
„Suikerwater?" Die champagne kost
veertien, nee, tien roebel. Als je de kurk
er af trekt, knalt het alg een kanon.
Je leest er over in de boeken."
„Alleen de knal is al vier roebel
waard," lachte Alexandrow. „Maar ik
wed met je om zes flessen wodka, dat
deze champagne helemaal niet knalt."
De waard was een Kaukasiër en dus
nam hij de weddenschap haastig aan.
Hij haalde een kurketrekker uit z'n
broekzak en greep de fles, maar
Alexandrow hield hem tegen. „Je moet
de ijzerdraadjes losmaken."
Tientallen merendeels waterig-
troebele ogen keken in spanning toe,
hoe Andrej Novik de draadjes lospeu
terde en daarna met zijn dikke vingers
aan de kurk wrikte. Langzaam, stukje
voor stukje, kwam de kurk omhoog.
Stepanida, die 's Zondagsmorgens lang
in bed bleef liggen, om met gloeiende
wangen verboden romans te lezen over
prinsen en aartshertogen, hield de
hand voor haar oren. Toen de onder
kant van de kurk de rand naderde,
kneep ze haar ogen dichtmaar er
gebeurde niets. Met een geluidloos
sprongetje wipte de kurk uit de hals.
Als de waard moeite had gedaan om
de fles onhoorbaar te openen had hij
het niet zachter kunnen doen.
„Als champagne oud wordt en ver-
suikert gaat de kracht er af", verklaar
de Alexandrow tevreden. „Tel nu maar
op, wat je van mij krijgt, dan gaan we
slapen. Die zes flessen wodka laat ik
morgen wel halen."
Toen de laatste feestgangers in het
nachtelijk duister verdwenen, drong
het pas tot de ontstelde herbergier
door, dat hij nu met zijn kostbare fles
champagne was blijven zitten en dat hij
bovendien nog zes flessen wodka had
verloren. De champagne verspreidde
een flauwe, zurige geur. Hij zette de
fles aan zijn mond. Het lauwe vocht
had een slappe, vage smaak, die fcij met
een flinke teug wodka wegspoelde.
Met een melancholieke blik keek de
waard naar de bedrieglijke fles, die zo
lang de glorie van z'n kroeg was ge
weest. Het etiket was zo mooi....
Toen raapte hij met een resoluut ge
baar een kurk van de vloer en drukte
die op de champagnefles. Er zou toch
wel eens een rijke klant komen, die
niet in Leningrad was geweest!
In de twee weken, die Alexandrow
thuis bleef, toonde hij dat hij door zijn
opvoeding in de grote stad wel ge
leerd, maar niet trots was geworden.
Overdag ging hij met zijn vader mee
naar de akker, hielp wieden en grep
pels graven en timmerde achter het
huis een nieuw varkenskot. Hij droeg
een grove broek, een roebasjka en
bastschoenen, zoals de gewone boeren.
(Wordt vervolgd).
Het Tweede-Kamerlid Cornelissen
(VVD) heeft de minister van Econo
mische Zaken gevraagd of het is toege
staan, dat het sluitingsuur op de z.g.
koopavond (open tot 22 uur) beperkt
wordt tot bepaalde bedrijfstakken, die
daaraan behoefte hebben, zodat het ge
wone sluitingsuur voor alle overige
winkels blijft gelden. De minister heeft
deze vraag bevestigend beantwoord.
Op een andere vraag antwoordde mi
nister v. d. Brink, dat uit de bepaling,
dat de voor een groep winkels voor
vacantiesluiting aangewezen tijdsruimte
niet voor alle betrokken winkels geheel
of gedeeltelijk dezelfde mag zijn. voort
vloeit, dat de gemeenteraad vérplicht
is, bij de aanwijzing van die tijdsruimte
een rouleringssysteem toe te passen. In
de keuze van dit systeem is de raad vrij
Een verplichting tot openstelling van
winkels kan evenwel niet worden voor
geschreven.
De minister van Oorlog kan een mili
tair van de Koninklijke Landmacht
(Luchtmacht inbegrepen), die voor drie
jaar of langer wordt uitgezonden naar
Suriname, de Nederlandse Antillen of
Nieuw-Guinea, toestaan zich bij zijn
uitzending en bij terugkeer naar Ne
derland door zijn gezin te doen verge
zellen of volgen voor rekening van het
Rijk, indien verwacht kan worden, dat
het gezinsverband in het betrokken ge
bied gedurende tenminste één jaar zal
bestaan.
De verlening van een dergelijke ver
gunning is uiteraard mede afhankelijk
van de huisvestingsmogelijkheden in
het betrokken gebied, die meermalen
buitengewoon moeilijk zijn.
Voor de prijsvraag voor een oor
spronkelijk Nederlands filmscenario,
uitgeschreven door de heren J. Kemps
en W. Mullens, resp. directeuren van de
N.V. Standaard Films in Leiden en de
N.V. Haghefilm in Den Haag, is een
jury vastgesteld, waarin zitting zullen
nemen de heren: B. J. Bertina, filmcri
ticus, mr. R. F. Bordewijk, namens het
departement van O., K. en W„ A. van
Domburg, filmcriticus, P. J. van Mul-
lem, filmcriticus, A. C. P. Seyffert, film
criticus.
Het is de bedoeling, dat dit deze
prijsvraag een idee naar voren zal ko-
men voor een oorspronkelijke film over
het Nederlandse volksleven, in de stijl
der na-oorlogse Italiaanse filmkunst.
De auteur van het beste ontwerp
krijgt als eerste beloning f 1000. Bo
vendien zal hij worden aangezocht me
dewerking aan het draaiboek te verle
nen, waarvoor extra f 2500 zal worden
uitgekeerd. Inzendingen zullen onder
pseudoniem moeten geschieden. Een ge
detailleerde omschrijving van de prijs
vraag kan worden aangevraagd bij de
N.V. Standaard-films, Rapenburg 8, Lei
den.
9 Augustus a-s. zal de volkskunste
naar en schrijver Henri 't Sas uit Breda
zijn 75e verjaardag vieren.
Er heeft zich inmiddels een huldi
gingscomité gevormd. De hujdiging zal
geschieden op genoemde datum in het
Oranje-paviljoen te Breda.
De 4C-jarige Londense juffrouw Evelyn
Hamilton wilde bewijzen, dat Engelse
rijwielonderdelen de beste ter wereld zijn.
Zij vertrok op 26 April j.l. uit de Engelse
hoofdstad met het voornemen per fiets
in honderd dagen een afstand van ruim
17500 KM af te leggen. Toen zij dit
aantal kilometers „verslonden" had, bleek
zij nog zeven dagen over te hebben en
zij besloot daarom er nog een „rukje"
van 2000 KM aan vast ie knopen. Bij
haar aankomst aan het „Parliament
Square" te Londen na het volbrengen
van haar fiets„tochtje", wordt zij door
jeugdige bewonderaars geestdriftig ver
welkomd.
CULEMBORG (Nederlands Schriftelijk
Studiecentrum). M.O. Engels: J. Raatgever,
Norg; Sr. Paula, Terheijden. H. van Gils,
Breda. H. Hoofd, Venlo.
L.O. Engels: Br. Avellinus, Breda. H. v.
d. Hagen, Oss; W. Ronde, Huissen; F. Brou
wers, Soestdijk; A. Huis in 't Veld. Wolve-
ga; J. Houthuizen, Haarlem; Zr. Margare-
tha, Maastricht: Zr. Willibrord, Tegelen; A.
Smeulders, Utrecht.
M.O. Frans: P. Leopold O.F.M. Cap„
Voorschoten; K. Lanting, Leeuwarden.
L.O. Frans: C. Grupping, Amsterdam; Zr.
Giovanne, Ravenstein.
L.O. Duits: Zr. Immaculate. Oss.
L.O. Handelskennis: A. de Waal, Achthui
zen.
Hoofdakte B: A. Straathof, Rijp wetering;
S. Latten, Andelst; F. van Raij. Amster
dam; J. Roelofsma, Den Haag; N. Gielen,
Berghem; J. Langeveld, Voorburg; J. Bij
voet. Weesp; P. Bellemakers, Brunssum; J.
Molenaar, Den Haag; A. Jorna, Bolsward;
Zr. C. van Horck. Mook; M. v. d. Hoef,
Wessem; Zr. Theodula, Bergeijk; A v Elz-
akker, Sassenheim; M. Stijfs, Hoensbroek;
W. Bels, Rotterdam.
Hoofdakte A: F. van Raij, Amsterdam; R.
van Grins ven, Leende; A. van Elzakker,
Sassenheim; L. Heijnen, Roggel; M. Stijfs,
Hoensbroek.
Mulo E: C. Kooien, Brunssum; C. Gar-
sten, Arnhem; M. Padberg, Leiden; N. Worp,
Amsterdam; F. Geraeds, Schinveld; P.
Smits, Amsterdam; Th. Pompen, Bergeijk;
H. Goossens, Den Dungen.
Mulo A: A. Koek, Roelof arendsveen; W.
Ellenbroek, Amersfoort; T. Verspeek, Zie-
rikzee; M. Benders, Swalmen; H. Goosens,
Den Dungen; Th. Derks, Nijmegen; J. Bok-
sebeld, Olst; C. Weterings, Breda; M. Nuy-
ten, Den Bosch; J. Smits, Gaanderen.
Middenstandsdiploma: F. Cheizoo, Den
Haag; F. Rijns, Amsterdam: j. Margaroli,
Amsterdam; J. de Graaf, Krommenie; A.
Rispens, Arnhem; A. Drees, Enschede: J.
Boon, Hoogland: J. Noordam, Rotterdam; R.
Kleinjan, Rotterdam J. Overvelde, Deventer.
's-GRAVENHAGE. (Tekenen M.O., acte
M.A.): Mej. A Versteeg, Rotterdam en de
heren N. van Diepen, Purmerend; B. Pots,
Groningen; S. Robles de Medina, Den Haag:
H. Vermaas, Amsterdam; W. Vonk, Den
Haag en E. J. de Vroes, Den Haag.
