Nieuwe Haarlemsche Courant | 1952 | 9 augustus 1952 | pagina 3

Schoonheid der Nederl. steden

Christusliefde

T

ROMAN OVER DE OORLOG TER ZEE

Getuigend van doorleefde
menselijkheid

W

Schrijver nit een school
met traditie

Toen „FLORA nog floreerde

De br

uit Rusland

RATH. KUNSTENAARS EXPOSEREN
IN HEERLENS RAADHUIS

O'

i

„Holland op zijn walglijkst" goed verborgen

Auto voor invalide
militairen

v:s)ant en rechten-

LITERAIRE KRONIEK

ZATERDAG 9 AUGUSTUS 1952

PAGINA 3

mtm

mmmÊ

k

irdèft.

MGR. LEMMENS NAAR
EIFELDORP JE

Ter onthulling van gedenk
steen

Furtwangler aan de
beterhand

Perzische minister van
Buitenlandse Zaken
vertrokken
Dankbaar voor ondervonden
gastvrijheid in ons land

Uitbreiding Antoni van
Leeuwenhoekhuis
Bijdragen van bouwvak
arbeiders

RODE ACTIVITEIT
OP BORNEO

Meeslepend verslag

Mr. P. J. Oud buiten
gewoon hoogleraar

Prof. Mayer Gmelin
overleden

i. -~

avond'

odfried

e*

/n een ongewoon fraai spectrum van foto's is de schoon
heid

van de Nederlandse steden gekristalliseerd in het
bek meuwste boek van Uitgeverij Contact" dat in de
"len^6 SeTle "®e schoonheid van ons land" is uitgeko-
van beste fotografen hebben de prachtigste plekken
en °nS 'teüe vaderland nagelopen en op de plaat vastgelegd
ie h,en aantcd scribenten hebben een serie artikelen over
efangrijk-ste streken van Nederland er aan toegevoegd.
e scribenten hebben ook „Holland op zijn walglijkst"
met Heyermans te spreken, niet gespaard. De lelijkheid
de

l'emei,
hn

Nederlandse steden, het overwegende gruwzaam
cnde van vele provincieplaatsen hebben de fotogra-
niet vastgelegd, uiteraard niet, want hun opdracht was
ste SCfl00nfleicl te zoeken en tenslotte heeft zelfs het le'.ijk-
stadje wel ergens een fraai stukje Dat men daardoor

•OfHo

een volkomen geforceerde indruk krijgt van die
°onheid, is uiteraard niet te voorkomen. Een van de
'i ends te voorbeelden is het huis Romer in Venlo, waarvan
®en detail van de prachtige gevel is gefotografeerd. Dit voor
oorlog gerestaureerde huis is door een wonder tijdens
!or a^9e'open oorlog gespaard, maar het bleef als een ver-
en eenling over in de stadswijk nabij de Maas, die ge-
^e' verwoest werd. Het huis was zo getroffen, dat men
bevrijding twijfelde of het te behouden was.

landstra, die Utrecht beschrijft, ontziet zich niet om

OVgi» _j

ae daverende lelijkheid van de Poppen van Sinkel
sPreken, hoewel hij er direct aan toevoegt, dat wanneer
2e de rug toedraait, u dadelijk betoverd wordt door de
^htoren, die zich in al zijn majesteit verheft. Tja, die
storen. Goddank, dat die er tenminste staat in Utrecht.

Rotterdam,

°en Jesus aan de Farizeeërs Zijn
liefdezending wilde duidelijk ma
li, ken, koos hij de tere parabel van
poede Herder. „Ik ben de goede
- Ik ken de mijnen en de ihijnen

- ooen

jjft

Mij. Ik geef Mijn leven voor

*Un.

schapen. Ik heb ook nog andere

'Pen, die niet uit deze schaapstal
21111 <~>°k ben moet Ik leiden, en zij
?ft luisteren naar Mijn stem. Dan
q5l, oet worden één kudde en één Her-

Ij^6'- deze woorden geeft de Heiland
ij'te verstaan, dat Hij gekomen is
\Zijn Kerk te stichten, waarin Joden
js beidenen samen deel zullen hebben
(Y. be vruchten van Zijn verlossing.
oG'stLis is voor. alle mensen gestorven,
Hij wil, dat alle mensen zalig
ïji-ben Met een gelijke liefde heeft
Sij ons allen bemind en nog steeds
vo« Hij met dezelfde oneindige liefde
tyP1- ieder klaar om hem „de weg, de

y'beid en het leven" te zijn.
on®ft Gods zijde ontbreekt niets aan
2oa? kansen ons einddoel te bereiken,
Hij dat wenst. Het gaat er maar
Vrii of wij die kans benutten. Onze
lwi?,wil is een gevaarlijk speeltuig in
ftetv! °I eigenwijze handen. Maar al te
CakkeliJk laten wij God alleen staan
<ja Zijn genadegaven en keren Hem
Om ruS toe. Wü blijven doof voor de
gp bare waarschuwingen, die Zijn
de ons schenkt, de vermaningen
Van ons geweten, het goede voorbeeld
t6a. echt trouwe Christenen, de gebeur-
onze eigen kleine kring en
Aj r°ntrustende wereldsituatie,
iijn beze dingen en nog zoveel meer
.be klop van de Goede Herder op
klak r van ons hart. Luisteren wij?
°Pdo n wiJ ons een ogenblik los uit onze
hm lakkige levenswijze, om al is
te maar even een ernstige gedachte
ïftiid^n aan de dingen, die onver-
Cy'ik komen zullen na dit korte
t> l" op aarde? Want die hebben toch
Vft ePalen, althans voor ieder redelijk
erstandig mens, hoe wij ons hier
dg agen moeten. Het Christendom is in
'•ikh °nb niets anders dan echte werke-
fpu ^.'bszin, toegepast op wereld en
Gojj 'Sheid. Wij zijn op de aarde om
l"_ i_. e dienen en daardoor in de hemel
«ven. Om ons dit te leren heeft
ÏÜk Zijn leven gegeven. Zo belang-
kij aY°ftd Hij het. En nog steeds gaat
IqIj) s de Goede Herder rond om ver
gil;;:0 schapen terug te voeren naar de
ge stal.

ons dat iets? Zouden wij onge
le kunnen zijn voor deze belange-
V'i>i.,UgMo dig toch alleen maar ons

vtóft op het oog heeft? Ons werkelijk
?f C! God kijkt verder dan vandaag
i'ike Ieder mens heeft een onsterfe-
Om bie eeuwig gelukkig te
'Vdg in, moeten we onze proeftijd op
Jhigg, zó doorbrengen, dat wij onze
i Hechter onbevreesd tegemoet
vlje treden. Nu is Hij nog de liefde-
Pis tr ®Iper, die met eindeloos geduld
'v qJWht over te halen toch verstandig
ft ®be ten 'n ons eisen bejang de enig-
v1Vgj.K?euze te doen. Dan zal Zijn oordeel
Jpoit 'bdelijk zijn. Echte liefde kan
v 1. j.°ftgestraft veronachtzaamd wor-
VS nn niemand heeft ooit groter liefde
_ns gehad dan Hij, Die Zijn leven
°ns gaf.

rj Wogen ons wel eens eerlijk af-
vragen, of wij werkelijk waar-
>?be et"ing hebben voor de oneindige
Jift „Van God. Of wij, zelfs al behoedt
pk jSjftftbe ons voor een ernstige val,
0„rbaad de kansen gebruiken, die
.'ken s §eeft, om uit ons leven dat te
it,? kok ^at Jesus van ons verwacht.

«ij, en de

- - mijnen en de mijnen kennen
h*fter a?:5 Ik de Vader ken en de
wYh 1 Zo sprak de Goede Herder.
Snjf' di"*"*1®? genoeg is de werkelijk-

hm at ru

al 2iin stus baar zegt, zo moest
Hij a waar wie kent Christus, zo-
bfkehd„ vader kent? Door de heilig-
Ju, H. p. Jenade zijn wij vergoddelijkt,
jw ir, 'evuldigheid woont in iedere
JiJ^ftgen van genade. Doch wat

wij er van maken, zo heel

tpuq6Ve„v. 1J, terecht van deze innige
gr,liftend ?nbenheid, die Christus zo
k-i/Jk'ngev, eft aangeduid in Zijn ver-
toi; e Van be°fd en ledematen, van

r> éntnTTran.ken, van de éne kudde,
te^°b geeftHerder volgt?

§a*fteier, V .ons kansen genoeg om uit
et'htp„0 ware heiligheid. Het leven
bijji". G-oei t" verder en ons uitgroeien
tjjijt ee °nze innerlijke vervolmaking,
iva. eib u ftewe wens, die nooit tot
^au»aaft wh een mogelijkheid,
VftH He0 i' achteloos voorbij gaan.
toCj.ge toesn^, Prote rieP eens in een
bet ^Yfts d ult: Christenen, als gij
*0ü' 'G Gnd onmetelijke rijkdom ken-
Uw a u geschonken heeft, wat
één slag anders

jS^te. fout i
3

I

kefde|lend tekort aan begrip" van

°ftbe„ Sebret is een onverantwoor-
^ftz^Hjpeliit aan belangstelling, een
"o hoopi„e onverschilligheid voor
^aro^ehaV® bolangen. een schrijnend

Upf:enCl tekort aan hporm van

h e CJ

v!°r Wji dat het niet te laat is, wan-

tVij

vari bo 'nc'elijk tot het inzicht komen
■p, ^°ds Gsbeheersende werkelijkheid

'or. d ep o vreugde over een wel-
S ?aI zi' d welgevallig leven einde-
bg n20 zal ook de vertwijfeling
ka/^beelde, overvloedig aange-
a zonder einde zijn.

flatgebouw, Zuidplem. Twintigste-eeuwse
architectuur.

En Heyermans, die door Wagener ge- De parels van onze vaderlandse archi-
citeerd wordt, gaat te keer tegen Rot- tectuur in Limburg, Brabant en Zee-
terdam, zijn geboortestad, dat het da- land zijn bijzonder fraai gefotografeerd,
vert: „Dom conservatief kroonstedeke evenals de Hanzesteden, waaraan een
van Hollands achterlijkheid, provincie- apart hoofdstuk gewijd is. Vóór ons
stadje van verwaten kantoorjoggies, land zijn grote zeevaarderstalenten en
voor komende tijden een hoon-en spuw- koopmanschap in de vaart naar Oost-
bak". Heyermans kon ook niet weten en West-Indië ontplooide, bloeide im-
hoe zwaar de Maasstad getroffen zou mers de scheepvaart naar het Noorden
worden en hoe sterk en groots zij bezig en kenden de nu schier ingeslapen stad-
is te herrijzen als een der belangrijkste jes aan Zuiderzee en IJssel een grote
havensteden van Europa. bloei. Men voerde wijn, zout, laken, was

havensteden van Europa. Vooral aan en kramerijen naar Oost-Duitsland en
de nieuwbouw is in fotomateriaal Denemarken en keerde met timmer-
grote aandacht besteed. Ook in hout terug om onderweg nog op haring
Amsterdam hebben de fotografen te vissen en de lading daarmee aan te
de nieuwe stadswijken niet onberoerd vullen.
gelaten, want als men er niet woonach
tig is en de buitenlandse architecten en Zelfs Harderwijk en Elburg hadden
kunstkenners spreekt, dan kan men in pakhuizen en winkels op de markten
de waarlijk bemoedigende en lofprijzen- van belangrijke Deense plaatsen en de
de opmerkingen over dit stadsdeel vast ondernemingslust was niet geringer dan
blijven geloven. in de zeventiende eeuw

Het nadeel van al
de pittoreske plaats
jes die in dit boek
zijn samengevat is
het toeristische ele
ment dat het daar
door verkregn heeft.
Ieder land en iede
re gemeente put
zich tegenwoordig
nu eenmaal uit om
den volke met
prachtige foto's om
de oren te slaan.
Die foto's geven
meestal een be
drieglijke schijn,
want geen land
wordt alléén be
paald door zijn
mooie plekjes. Juist
fotografen echter
als Oorthuys en
Blazer, die aan dit
boek meewerkten,
trachten verder te
reiken door ook de
mensen en de gehe
le atmosfeer in hun
foto's te betrekken
Bij dit boek over
de Nederlandse ste
den is het echter
bij de schone
plaatjes gebleven
en de werkelijke
hartslag van een
Nederlandse stad
kwam niet tot uit
drukking. Maar dit
is dan de enige op
merking, overigens
is er niets dan
goeds over dit
schone boek te
vertellen. M.

A

Enkele van de meest ernstige invali
den van het militair oefenings- en her
stellingsoord „Aardenburg" te Doom
zullen in de toekomst de beschikking
krijgen over een kleine auto indien de
medische leiding zulks adviseert. Men
zal zich hierbij beperken tot hen, wier
ruggemerg is geraakt en die hierdoor ge
deeltelijk verlamd zijn. De wagentjes
zullen speciaal voor handbesturing wor
den ingericht. In een speciale instruc
tiewagen zullen de patiënten on Aarden
burg worden geoefend. Als zij voor hun
rijbewijs zijn geslaagd, krijgen zij een
eigen wagentje, ter beschikking gesteld
door het ministerie van Oorlog. Binnen
kort zal de eerste wagen worden over
gedragen.

De Bisschop van Roermond, Mgr. dr.
J. Lemmens, zal Zondag in het dorpje
Rollesbroich in de Eifel een gedenk
steen onthullen welke is aangebracnt
in het geboortehuis van moeder Maria
Stollenwerk, mede-stichteres en eerste
generale overste van de congregatie
van de missiezusters van Steijl, (de z.g.
„blauwe zusters"). Deze zuster ligt be
graven in Steijl.

In October 1950 werd de eerste zitting
van het proces voor baar zaligverkla
ring gehouden. Mgr. dr. Lemmens is
voorzitter (.judex ordinarius"), van
het tribunaal, dat zich met dit proces
bezig houdt.

Uit Mürtcben wordt vernomen, dat
Wilhelm Furtwangler weer herstellen
de is van een ernstige longontsteking.
Aanvankelijk verbleef hij in Berchtes-
gaden, maar vorige week werd hij naar
het ziekenhuis te München overge
bracht. Ondanks het gunstige ziekte
verloop, heeft de dirigent echter be
sloten het festival in Luzem niet bij te
wonen.

's-GRAVENHAGE. Tekenen M. O.,
acte M.B.: mej. A. L,. Gronehart, IJmui-
den-Oost, mej. A. A. van Nie te Arnhem
en de heren J. A. de Heus, Amsterdam,
L. J. MacLennan. Den Haag en A. R.
Neijndorff, Den Haag.

ij zijn een zeevarende natie, maar voor echte boeken der zee moeten
wij bij de Engelsen en Amerikanen te gast. Goed, wij hebben Jan de
Hartog's „Hollands Glorie" en Arthur van Schendel's „Fre
gatschip Johanna M ar i a": literaire tegenliggers, die weinig voor el-
kaars vaarwater voelen, maar alle twee even onvervalst „van de zee" zijn als
de roman van de grote mogendheden op dit gebied.

„Hollands Glorie" is het ruige, ge
durfde, enthousiaste en als zodanig
aansprekelijke epos van het schip en
zijn bemanning. En in „Het Fregat
schip" zijn we de zuiverste, zuinigste
zeemansdroom rijk, die we ons voor
kunnen stellen.

Van Schendel's roman, waarmee hij
in 1930 zijn realistische periode inzette,
blijft een moeilijk vergelijkbaar werk
stuk in de literatuurgeschiedenis. Het
is zo wars van krachttermen en bor
stelige zeemanstaferelen, dat men het
alleen een „realistische" roman kan
noemen, wanneer men oog heeft voor
het realisme der ziel. Voor Brouwer, de
man van het fregatschip, bestaat er
maar één vrouwelijk wezen en dat is de
Johanna Maria. Van Schendel's roman
is het bestendige liefdesverhaal van
een schipper getrouwd aan zijn schip,
en dit verhaal, vaderlands-historisch
gekaderd, gelijk de schrijver dit zijn
latere levensromans zo gaarne deed. is
aldus geworden het intiemste boek van
de zee.

Maar wat zijn deze verbeeldingen in
vergelijking met Melville's visie op de
zee in „Moby Dick": de zee als loute
ringsplaats van de mens. En hoe grof
wordt alle Vliegende Hollander-
romantiek, wanneer wij „The Rime of
the ancient Mariner" van Coleridge
lezenl

In „De wrede zee" („The cruel sea"),
een uit het Engels vertaalde roman
van Nicholas Monsarrat, vindt de lezer
genoeg trekjes, die bewijzen, dat de
schrijver uit een school met traditie
komt. Een kleine episode, waarin het

Nicholas Monsarrat, schrijver
van ,JJe wrede zee."

schip op zee een star koersende zeil-
sloep tegenkomt met een sinds weken
dode roerganger over de helmstok ge
bogen, roept rechtstreekse herinnerin
gen aan Coleridge op.

Overigens is de roman van Monsar
rat er een van de populaire soort; wij
voor ons zouden het met „Hollands
Glorie" kunnen blijven doen, indien
„De wrede zee" behalve een boek van
de zee ook niet een boek van de
oorlog ter zee was. Als zodanig
is het een degelijke bron van kennis.
Minder koel geformuleerd: een hulde

Q p een ijskoude dag in 1929, de stra-

Vere, het Schotse Huis, laat-gothische architectuur.

(Van een onzer verslaggevers)

Gistermiddag om 3.30 uur is dr. Hussein
Navab, de vroegere Perzische ambassa
deur in Nederland per K.L.M.-vliegtuig
naar Teheran vertrokken om zich in
zijn vaderland aan zijn nieuwe functie
van minister van Buitenlandse Zaken te
gaan wijden. Op Schiphol heeft hij en
kele minuten voor zijn vertrek nog een
onderhoud gehad met de Britse ambas-
srdeur in ons land, de heer Buttler.

Voor zijn vertrek verklaarde hij, dat
hij op het moment, dat hij na een ver
blijf van twee jaar in ons land, dit ver
laat, zich gedwongen gevoelde uiting te
geven aan zijn gevoelens van dank
baarheid voor de grote vriendschap en
gastvrijheid, die hij in ons land heeft
ondervonden.

Over de economische situatie in zj}n
land en de oppositie van de communisti
sche Toedeh-partij zei hij zich niet t»
kunnen uitlaten, omdat hjj na jarenlange
afwezigheid hiervan niet voldoende op
de hoogte is. Over de Brits-Perzische
moeilijkheden in het algemeen verklaar
de hij, dat hij goede relaties tussen Per-
zië en Engeland belangrijker achtte dan
olie. Maar indien de Britten enige con
sideratie aan de dag zouden leggen aan
zou de situatie ongetwijfeld spoedig
ophelderen, zo zeide hij.

Het bestuur van het Nederlandsch
kankerinstituut heeft besloten tot de
verbouw en de uitbreiding van de be
stralingsafdeling van het Antoni van
Leeuwenhoekhuis te Amsterdam. Deze
uitbreiding zal tot gevolg hebben het up-
to-date zijn van de moderne bestralings-
therapeutische behandelingswijze van
tumors.

Het werk is gegund aan de aannemers
firma J. M. van Leeuwen en Co. voor
ruim f 100.000.en wordt uitgevoerd
onder leiding van de architect Blomhert.

Daarnaast zullen nog belangrijke uit
gaven worden gedaan voor de uitbrei
ding van het instrumentarium.

Voor het grootste deel geschiedt de
bekostiging hiervan uit de opbrengst van
de bijdragen van de bouwvak-arbeiders
van de Haak-in-actie en van een des
tijds verkregen bedrag uit een prijs
vraag.

len uit de brandslangen bleven als
ijspegels in de lucht staan, brand
de het Amsterdamse Flora-theater in de
Amstelstraat af. Het Flora-theater is
echter blijven leven in de harten van
duizenden, die er in hun jonge jaren de
evenementen op toneel- en revuegebied
van die dagen hebben meegemaakt.

Het Flora-theater is een van de sym
bolen geworden van een tijd waarin er
nog „gezelligheid en sfeer in Amsterdam
was". Hoe men hier ook over denken
mag, hoezeer men wellicht geneigd is de
enthousiaste verhalen over die periode te
veel idealisering toe te schrijven, de ge
schiedenis van het Amsterdamse en
Nederlandse amusementsleven kan .niet
geschreven worden zonder bij herhaling
de naam van het Flora-theater te ver
melden.

De echo's van hetgeen er op de
planken van deze schouwburg is ge
presteerd zijn nog niet verstomd. Nog
immer is een liedje als „We gaan naar
Zandvoort aan de zee'" populair. Het
is zelfs gemeengoed geworden. Louis
Davids bracht het voor de eerste keer
in de revue „Loop naar de duivel",
die in Flora haar première beleefde.
Het liedje had aanvankelijk overigens
niet zoveel succes. Alleen over de
geschiedenissen rond deze revue, die
langer dan een jaar avond aan avond
volle zalen trok, zou een artikel te
schrijven zijn. Ze vormt een moment
uit de historie van Flora, van het Am
sterdamse amusementsleven, dat niet
licht vergeten wordt.

Een ander moment is het debuut van
professor Ri-Ki-Ri in Flora, een jeugdig
excentriek, die een zwaar beapplaudis-
seerd nummer bracht. Na een tournée
door heel Europa kwam Ri-Ki-Ri weer
terug in Nederland om er voortaan on
der zijn eigen naam te werken. Die
naam was Buziau.

Zo is er een hele lijst van gebeurte
nissen en artisten samen te stellen, die

Het bestuur van Serawak heeft de nood- \n*

toestand in het gebied van Kutsjing afge
kondigd. De politie zoekt naar opstande
lingen, die een politieman gedood hebben
en twee gewond. De vier daders, van wie
men aanneemt één een vrouw is, ontkwa
men met achterlating van op papier ge
stelde eisen om geld en een hoeveelheid
communistische pamfletten.

Dit. aldus Ruter, is het eerste teken van
communistische activiteit op Borneo. De
vier opstandelingen hadden een auto. Bij
de achtervolging werd de auto echter ge
raakt en vloog in brand. De vier ontkwa
men in het oerwoud.

faam haast legendarisch geworden
Vele van hen zijn reeds (Verleden, an
dere slijten een welverdiende oude dag,
een derde categorie is zelfs nu nog op de
planken van de hoofdstad en elders
werkzaam.

Alex de Haas heeft enkele van deze
rustende of nog actieve artisten bij el
kaar gebracht voor een radio-program-
ma, dat de titel „Toen de Flora nog flo
reerde" heeft gekregen. Dit programma
is, zoals gisteren reeds in het kort werd
bericht, in een der zalen van Krasna- - -
polsky jn Amsterdam op de band opge- I die niet met zich vrijen laat. Raf Kap-

Buziau en Henriëtte Davids ontmoetten
elkaar bij de opname van „Toen Flora
nog floreerde".

nomen. Maandagavond a.s. zal het door
de A.V.R.O. worden uitgezonden.

Alex de Haas hield de conférence,
waarin de geschiedenis van Flora in het
kort gememoreerd werd, en een negen
tal artisten brachten, begeleid door een
speciaal samengesteld orkest o.l.v. Ge
rard van Krevelen, nog eens de liedjes
ten gehore, waarmee ze uitgaand Am
sterdam in het Flora-theater tot enthou
siasme gebracht hebben. Daartoe be
hoorde natuurlijk „Zandvoort aan de
zee", dat ditmaal door Henriëtte Davids
gezongen werd, daartoe behoren de lied
jes uit de populaire volksstukken als
„Bleke Bet" e.a. Harry Boda, die ook nu
nog op de planken staat en wie men het
kan aanhoren, dat hjj over een mooie
stem beschikt heeft, bezong weer de
„mooie Westertoren". Greta Schley had
„witte en rooie radijs" en Sylvain Poons
kwam als Sally, de ijscoman, voor de
microfoon.

Magda van Donk, het koormeisje, dat,
toen de beroemde Else Grassau ziek
werd, haar rol overnam en met één
slag populair werd, bleek nog over een
stem te beschikken, waarop men jaloers
kan zijn. Henriëtte Blazer verscheen
weer eens als de Nederlandse maagd,

kon-

Oorspronkeüjk
verhaal door
LEO BROEKSMIT

8

Ze mochten passeren en de beambte,
die de koffers droeg, vuurde weer een
serie klanken op hem af, waarvan hij
alleen het woord „hotel" verstond. De
man wilde weten, in welk hotel hij lo
geerde. Terwijl ze hem vasthielden,
konden ze dan een microfoon in zijn
kamer aanleggen. Alexander glimlachte
sluw. Alsof hij dat op het instituut niet
had geleerd! Hij had nog geen hotel.
Hij wilde eerst naar de ambassade.

De andere man toonde geen teleur
stelling. „Ah oui, l'ambassade de Rus-
sie". Hij wenkte een taxi en toen moest

blik staan om in stille trots het voor
name gebouw te bewonderen. In de
ruime hal stond een forse, witgesnorde
Rus. Diens eenvoudige donkere uniform
kende hij niet, maar de fiere gestalte
van de niet meer jonge man maakte op
Alexandrow een eerbiedwaardige in
druk. Hij zette zijn koffer neer en stak
de ander de hand toe. „Goeden mor
gen, kameraad. Mijn naam is Alexan
drow Pretnikow. Ik ben door Kame
raad Voronow aangewezen als de
nieuwe secretaris".

De portier nam de uitgestoken hand

niet aan, maar tikte beleefd aan zijn

gegalonneerde pet. „Ik hoop dat mijn- gebaar maakte naar de fauteuil tegen

androw Pretnikow uit Moskou'
digde hij aan.

Uit één der diepe clubfauteuils wenkte
een hand. „Een vrouw!" dacht Alexan
drow verschrikt. Het was een slanke
witte hand met lange. gemanicuurde
nagels, die een tere zachtrose glans ver
toonden. In een opvallende ring fonkel
de een grote lichtblauwe steen en om
de dunne pols zag Alexandrow een fijn
gouden schakelkettinkje. Hij bleef ver
legen bij de deur staan, maar omdat er
verder niets gebeurde, deed hij een
stap naar voren en toen zag hij dat de
dameshand, die sierlijk op de armleu
ning van de stoel rustte, aan een heer
toebehoorde. In de fauteuil lag een ele
gant geklede jongeman, die met zicht
bare belangstelling de illustraties van
„La Vie Parisienne" bekeek. Hij was zo
in de lectuur verdiept, dat hij spijtig
de wenkbrauwen fronste, toen het tot
hem doordrong, dat zijn plicht hem tot
andere bezigheden riep. Met een zucht
legde hij het tijdschrift neer en keek
de ander van onder zijn halfgesloten
oogleden aan, terwijl hij een lusteloos

Alexandrow toch wel even de handig
heid van de Franse geheime politie be- heer een aangename reis heeft gehad, over hem. „Ik ben Alexandrow Pretni

per zong een oud succesnummer „Het
land van de vuurtoren" en Kalman
Knaack fungeerde als aankondiger van
de worstelkampioenen, die elkaar in
langdurige tournooien op het toneel
van Flora bevochten. Leon Boedels, de
voorloper van de zangers van het le
venslied. werd herdacht door enige van
zijn liedjes, gezongen door Sylvain
Poons. Doris Day en „Tea for two"
bleken niets nieuws onder de zon te
zijn, want Harry Boda en Magda van
Donk zongen deze schlager zoals ze dat
een kwart eeuw geleden in Flora ook
al gedaan hadden.

Ook Buziau stond in het program
ma- Zijn aandeel, een reconstructie
van het Ri-Ki-Ri-nummer, was echter
al bjj Nederlands grootste clown
thuis opgenomen. In plaats van óp zat
hij deze middag vóór het toneel in
gezelschap van Toon Hermans, de
humorist van onze dagen, en diens
gade en van de nog vitale Sol Kins-
bergen.

De overige toeschouwers behoorden
overigens ook tot de insiders Vele oude
bekenden en artisten uit het heden
daagse amusementsleven lieten zich
graag in' de Flora-sfeer opnemen, die
gedurende een uur in Kras geleefd
heeft en dat Maandagavond ongetwij
feld in vele huiskamers zal doen. En
met een weemoedige glimlach zullen
velen aan de plek in de Amstelstraat
terugdenken, waar zo menige feestelijke
avond werd doorgebracht en waar nu
een bioscoop zal verrijzen. Vroeger een
theater, waarin het volkstoneel, de re
vue, het levenslied hoogtij vierden. Nu
een bioscoop, waar het nieuwe amuse
ment, de film, de aandacht zal opeisen.

Fr. Br.

aan de mannen van de Marine, de
Royal Navy, de mannen op de escorte
schepen en de duikbootjagers. Dit is,
aldus de schrijver, de geschiedenis van
één oceaan, twee schepen en ongeveer
honderdvijftig mannen. Het eerste
schip, een korvet, wordt getorpedeerd,
ongeveer halverwege de roman; het
tweede schip, een fregat, zet de strijd
tot aan de overwinning voort. Beide
schepen zijn oorlogsbodems. De officie
ren aan boord zijn oorlogsvrijwilligers,
van beroep journalist, bankbediende,
student of vertegenwoordiger. De ontel
bare doden die vallen zijn oorlogs
slachtoffers; géén slachtoffers van de
zee in de elementaire zin van
het woord. De wrede zee be
tekent feitelijk niets anders dan
die wrede oorlog ter zee, die verrader
lijke U-boten, die afgrijselijke dood
tussen de brandende olie en de wrak
stukken van een getorpedeerde schuit

Speciaal van de strijd tegen de Duit
se onderzeeboten geeft dit boek een
meeslepend verslag, waarin plaats is
voor begrip van wat werkelijk helden
moed is. Monsarrat schrijft vrij zakelijk.
Dwingt hij als verteller bijwijlen ont
roering of verbijstering af. dan doet hij
dit zonder een ogenblik zijn bezadigd
heid als beschrijver van feiten te ver
liezen. Hij maakt ons eenvoudig de
strekking duidelijk van de kranten
berichten, die wij ons uit de bezettings
jaren nog wel herinneren: Vannacht tij
dens konvooiaanvallen zoveel bruto-
registerton tot zinken gebracht. Het
minst beschreven en begrepen aspect
van de drievoudige strijd ,.te land. te
water, en in de lucht" vindt hier zijn
vaardige wekker der belangstelling.

pmerkelijk knap is de manier, waar
op Monsarrat ons de band laat voe
len, die groeit tussen het schip en
zijn bemanning. Die band heeft wezen
lijk iets met liefde te maken en is er
aansprakelijk voor dat de „vrouw" in

deze roman slechts een zeer onder
geschikte rol speelt; bovendien een wei
nig luisterrijke. Verschijnt zij tijdens
een korte verlofperiode even op het
toneel, dan is zij niet veel meer dan
een gezocht lid van de andere sexe; of
hoogstens een rusthaventje voor de
echtgenoot. Het schip en de zee ver
vangen de vrouw.

Opmerkelijk is ook de manier, waar
op Monsarrat ons bij voortduring laat
voelen, hoe het leven van zo'n kleine
gemeenschap op een oorlogsschip van
moment tot moment afhangt van een
consciëntieus betrachte hiërarchie van
verantwoordelijkheden. Een diepzin
nig samenspel van rangen en standen,
waarbij niemand belangeloos blijft,
maakt ieders voortbestaan temidden
der gevaren mogelijk. Discipline is
bier geen uiterlijk vertoon, gehoor
zaamheid geen slaafsheid. Ieders le
ven hangt van allen af en dit besef
drukt op deze roman zijn heel eigen
stempel van doorleefde menselijk
heid.

NICO VERHOEVEN.

Nicholas Monsarrat: „De wrede
zee". Vertaald door Ton van Beers,
met medewerking van kapitein-luite
nant ter zee K.M.R., J. K. Kempees.
Uitg. Elsevier, Amsterdam 1952.

De reeds verwachte benoeming van
mr. P. J. Ond, oud-burgemeester van
Rotterdam, tot buitengewoon hoogleraar
in het Nederlands staats- en administra
tief recht aan de Ned. Economische
Hogeschool te Rotterdam, )6 thans offi
cieel geschied.

De benoeming gaat in op 1 September
a.s. de dag, waarop aan prof. mr. C.
W. de Vries emeritaat wordt verleend
in verband met het bereiken van de
70-jarige leeftijd.

In de afgelopen nacht is te Wagenil»-
gen op 78-jarige leeftijd overleden de
oud-hoogleraar aan de Landbouwhoge
school, ir. H. K. H. A. Mayer Gmelin.

wonderen, want nu de man zag, dat
zijn plan mislukte, hield hij zijn hand
op en deed net, alsof hij een bedelaar
was. die de koffer alleen maar naar
buiten had gedragen om een beloning
te verdienen! Alexandrow gaf hem tien
franc. Daarna wachtte hij geduldig tot
de ander verdwenen was en nam toen
zijn koffer weer uit de auto. „Met dit
mooie weer kan ik wel lopen", ver
klaarde hij in zijn beste school-Frans.
„Maar misschien kunt u mij wel de
kortste weg aanduiden?"

Het antwoord van de taxichauffeur
ging grotendeels voor hem verloren,
maar toch kreeg hij de indruk dat die
man hem niet vriendelijk gezind was.
Waarschijnlijk was hij een politieke
tegenstander.

Alexandrow vond de ambassade m
een deftige laan en hij bleef een ogen-

Mijnheer gelieve het mij niet kwalijk t0w", zei Alexandrow en de jongeman

te nemen, dat ik Serge niet met de wa- knikte verveeld: „Ilja Markolnijef

gen naar de trein heb gestuurd, maar aangenaam". Toen sloot hij vermoeid

mijnheer had niet getelegrafeerd, wan- de ogen. Alexandrow vroeg zich af. of

neer hij zou aankomen. Mag ik mijn- er van hem werd verwacht, dat hij rap-

heer voorgaan naar de lift? De parti
culiere secretaris van Zijne Excellentie
heeft mij opgedragen u bij hem te in
troduceren".

Hij nam Alexandrow de koffer uit

port over zijn reis zou uitbrengen en
toen de man bleef zwijgen, begon hij
haastig: „Ik heb een verzegelde cassette
met diplomatieke inhoud, die ik u hier
bij overhandig- Gedurende de reis zijn

zijn hand en ging hem voor naar de er geen bijzonderheden geweest. Alleen

lift. Alexandrow volgde verbijsterd. Hij het station hier...."

had nog nooit zo n mooi huis gezien. -pe ander geeuwde en opende toen

De gangen waren zo breed, dat er wel weer de ogen >>Komt u juist van het

een troika kon rijden, de wanden waren Dan zal een whiskey...." De

van marmer en in de prachtige rode zin eindigde in een kwijnende zucht en

lopers zonken zijn voeten weg. De por- de blanke hand maakte een vaag ge-

tJ1C^b,eefJ VOOr, eG" gebeeldhouwde baar wm u even.... beiienja,

dubbele deur staan en klopte bescnei-
den. Toen hield hij de deur open en liet

Alexandrow passeren. „Mijnheer Alex- (Wordt vervcigd).

De Algemene Ka
tholieke Kunste
naars Vereniging,
door de oorlog als
met lamheid gesla
gen, vertoont teke
nen van opleving,
zij wil door twee
jaarlijkse tentoon
stellingen een zin
volle traditie schep
pen. De tentoon
stelling in het
Raadhuis te Heer
len, die „De Ver
siering des Levens"
is genoemd, is daar
van een uiting. Tot
eind Augustus kan
men haar bezichti
gen in de lichte
hallen van het ge
meenschapshuis der
groeiende mijnwer-
kersstad, die verho
ging van de schoou-
heid des dagelijksen
levens best kan ge
bruiken, want tot
nu toe wandelt men
door het oude
Maastricht met
veel meer genoegen.

Onder hetgeen er
te Heerlen is te zien
lokken de vitrines,
waarin zich 't werk
van de Utrechtse
kunstenaarsfamilie
Brom bevindt, ze
ker niet het minst
aan. En dit niet om
dat zij meestal kost
bare materialen
verwerkt, waar
edelsmeedkunst nu
eenmaal om vraagt,
maar omdat zij be
staat uit voortreffe
lijke ambachtslie
den, die in bepaalde
voorwerpen o°k nog
fraaie vormen ge
ven.

Van de verdere
exposanten hebben

er velen meegedaan, toen de A.K.K.V. in uit Utrecht.

sterdam exposeerde. Behalve schilders zijn er ook verscheidene beeldhouwers,
onder wie men nieuwe figuren aantreft, die de aandacht vragen. Hierbij beelden
wij een der geëxposeerde werken af. Het is een zilveren schrijn van 1 m. 75 hoog.
bestemd om het Middeleeuwse beeldje van O.L. Vrouw in 't Sand te Aarle-Rixtcl
te bewaren. De schrijn is vervaardigd door de edelsmeden Brom in Utrecht.