Nieuwe Haarlemsche Courant | 1952 | 16 augustus 1952 | pagina 5

Loubens begraven op driehonderd
meter onder het aardoppervlak

wmac

Eric de Noorman: Het land der duisternis

Het verheven kruis in de Melkweg

Hulp

Om het geluk
van het kind

«ft*

Doodstraf tegen arbeider
Kafr el Dawar geëist

te

mocht niet
meer baten

Opnieuw censuur ingesteld

EISENHOWER

niet naar Truman

Burgemeester critiseert rapport van
Stichting voor de Landbouw
Oppervlakkigmisleidend en
insinuerend

Benoemingen

Ontevredenheid op Sumatra over
regering in Djakarta

De Zwaan aan de someravondhemel

M

IN DE GROT, DIE HIJ ZELF HIELP ONTDEKKEN

Wat zeggen de
mannen?

LICHTREUS DENEB

ZATERDAG 16 AUGUSTUS 1952

PAGINA 5

ClSMjA

C «iet.

SïP* df Ve' WelDU, in
.'Ulo Jto moderne

>p«t i>o,

Nog geen Britse
wapenleveranties

Nederlandse motorrijders
in België gewond

Personenauto door
dieseltrein gegrepen

Inzittenden ongedeerd

Grenswijziging van Utrecht

A.V.R.O.-actie-comité met
streekcomité's

V.

Vorming van Neger a
Sumatra bepleit

Deneb

Andere sterren van de
zwaan

Ster no. 61

Melkwegpartijen

S*"'

XWAktf

Mr. Den Daas niet meer
bij de AVRO

Accoord over ontslag

Liturgische Weekkalender

Driehonderd vijftig meter onder de
*arde rust onder rotsblokken en ge-
t ente het lichaam van de Franse na-
drvorser Marcel Loubens, die op het
ySenblik, dat hij naar boven gehesen zou
h ïi?-en' aan de Stiffen van zijn onge-
n i.ge vaI overleed. Vier leden der ex-
Peditie waren bij zijn sterven tegen
woordig. Omdat het ondoenlijk was het
_!®uaam van de gestorvene op te hijsen
Wen had het willen proberen zolang
I nog kans was. dat Loubens in leven
'eef, werd de Fransman in dezelfde
«pot begraven, die hij verleden jaar
"»elp ontdekken.

Vier leden van de expeditie, onder wie

dappere arts dr. Mairey, die zijn
?§eD leven in ae waagschaal legde om
~ijn zwaargewonde metgezel plasma en
Wedicamenten te brengen, dolven het
ftof in de enorme ondergrondse grot.
*J6t viertal zou Vrijdagavond naar boven
"Orden gehaald met behulp van twee
stalen kabels, bevestigd aan twee win-
jDes, die met de hand worden bediend.
D-ort nadat men begonnen was de eerste
fopQ omhoog te hijsen, bleek, dat de
*abels op een bepaald punt op een ge-
®arlijke wijze langs het scherpe rots
gesteente schuurden. De mannen bene-
?eh waarschuwden hun kameraden aan
Dpt oppervlak, dat zij het risico liever
jlet namen en er de voorkeur aan gaven
?e nacht in de grot door te brengen. Men
°.esloot de morgen af te wachten om te
®n op welke wijze men het best de
bannen naar boven zou kunnen halen.

Loubens stierf in de ijskoude en
Vochtige grot zonder tot bewustzijn
Is zijn teruggekeerd, sedert hij
woensdagmorgen over een afstand
van veertig meter in de diepte gleed,
nadat de kabel, waarmede hij naar
boven werd geheschen, doormidden
"tak. De dood trad even voor mid
dernacht (Donderdag op Vrijdag) in.

Het nieuws bereikte de buiten
wereld via een telefonische bood
schap van degenen, die bij Loubens
Waren. De boodschap luidde als
v°lgt: „Loubens is overleden, terwijl

Advertentie

(Vervolg van pag1)

Intussen hebben we te maken met
de vader, die beweert dat zijn zoon
wel kan, maar niet wil. Het „wel
armen" wordt dan bijv. afgeleid uil
feit, dat de klassen van de lagere
fe»°Ql allemaal met behoorlijke cij-
S en zonder zitten blijven werden
°,°rgemaakt. Of wat óók voorkomt
fnoof het of geloof het niet er wordt
j hvoudig gesteld dat „IK vader
2 ^ijn tijd ook zo best kon leren". Het
,erste argument zegt zeer onvoldoende,
tweede helemaal niets; het gaat niet*,
®r de vader, het gaat over het kind.
*n het eerste geval is het best mo-
■fnjk dat we te doen hebben met een
i-W^rig kind, begaafd met een betrek-
v®*Lk laag leervermogen, maar precies
s /"oende om de leerstof van de lagere
jhool te verwerken. Voor U.L.O.,
ïet en andere vormen van voortge-
kp onderwijs komt evenwel meer kij-
en dan stokt zo'n kind onherroepe-

j Laar is evenwel een derde reden, die
0j vader zich misschien niet bewust is
s hiinstens, die hij niet graag uit
weekt. Daar is n.l. het in ieder ver-
J^hdig mens onbewust aanwezige ver-
Wgen zijn kinderen méér te zien
1-rden dan hij zelf is of was. Dat ver-
op zich is goed: het is zelfs de
Ijj.oózakelijke voorwaarde voor de voor
tong van de wereld. Alleen, en daar
g zich ons zeer besliste bezwaar te-
Lr verlangen misgroeit de laatste

Cp ®h in een ongebreidelde zucht naar
2-g- intellectuele beroepen, waarbij
*0 accent deze keer moet vallen op
{e?ea8amd. Immers men neemt genoe-
*Oor.1.rnet Ersatz-intellectualisme. Als
te Lef maar geen vuile overall behoeft
hee,ragen, dan is hij m e e r, ook al zal hij
«er, 2bn leven moeten doorbrengen in
to0r °nderbetaald baantje op een kan-
ScKj, Waar hij helemaal niet voor ge-

Q is-

'ifft^Oht van deze valse waardering
althans niet alléén bij de
We hebben in ons. in dit op
pert 20 kleine vaderlandje nog
s°ciaf te maken met wat we wel eens
onderwaardering hebben ge
il js 'L Een arbeider in 'n vuile overall,
•.jij" 'J nog zo'n knap vakman, is een
■ah<jeeen kantoorbediende met schone
n on een goedkoop confectiepakje,

L» Deze dwaasheid moeten we
ah:

tlelPen82amerhand eens uit de wereld
ra', Niet dat we er dan zijn, maar
"^laar" we look °P de goede weg.
?ader Wedervoer ons dezer dagen een
'k thiir," zou tock jammer zijn als
Piet j zoon, die goed kan studeren,
eh p°f .eeu intellectueel beroep zou
®Ohs ipi1 iden." We zouden dan eerst
in?e/,en uitmaken wat precies onder
v staan *tueel beroep moet worden
cerban?' ■"daar daar gaat het ons in dit
bit hotnog n'et eens om. Voor

r». Hpt

°P aan dat we niet trachten
ze T. ren méér te laten bereiken
rcerJteliii!rachtens hun aard en aanleg

ei II4 - 2H11ad lrnr. vt Tzt/1 /ttt nr\ rlh

'laats^K zullen kunnen. Ieder op de
Zi°6t cm„aaitoe .'-lod hem bestemde, dat
raP- De u ricbtingbepalende overweging
sn v0e°eroePskeuzebureaux in Frank-
v,5®estio,?11 kun propaganda onder de
bs do .vraag: Seigneur, q'attendez

1 et k

Wat0^. ®r. nu op aan, dat we bepa-

Vonr o Lan. In vele gevallen

knl? °Daa„ de ouders een uiterst moei-

die gevallen
wetenschap ons te

0^. LJq "vtuc WcU

dot,,1Unncn vader en moeder een

advioo °p d.e Psycholoog-beroeps-
Welkp o die met de hulpmidde-

Sfhp. Wetpnsrhan \rt»n r) n ton ren-

stgirf Psychoi wetenschap van de toege
kan °Sle bem ter beschikking
dat en Nagaan of er van werkelijk
fio» laat«t» et willen sprake is. En als

vaaknstateeraan werkelijk moet worden
d'e5,iV°Or ai' 'Let komt heus niet zo
d'kv- e ouders menen) dan kan

Po Lis g» Wetenschapsbeoefenaar ook
^iphQl:zaken a?r worden, welke daarvan
Verrr1etl vari aanleidingen zijn. Het in-

Zaken worden, wé

'ef-vap aanleidingen

jt- „„'bóert wzu'ke deskundige adviezen
dat z rs niat Verantwoordelijkheid van
kun»6

bPh» dan0 k'1) maar verhoogt deze, om-
lcJ-r eter WetpnH hun kinHpr^rt

*eid,

Hl1 «h reps
vi*1 v„»v°o

Wetend, hun kindereó
n en adviseren. De keuze
®n studierichting, die wij

wij klaar stonden hem naar boven te
brengen. Hij lag vastgebonden op
een draagbaar."

De 33-jarige Marcel Loubens is direc
teur van een fabriek in Parijs. Hij is
geboren in het gebied van de Pyreneeën
en begon, op 16-jarige leeftijd met het
onderzoek van grotten en spelonken
met de pionier op dit gebied Norbert
Casteret. Sindsdien heeft hij al zijn
vacanties aan zijn liefhebberij gewijd. In
1943, bij een onderzoek van de grot van
Hennemort met Casteret, liep hij een
ernstige verwonding aan zijn schouder
op. Bij een poging om een gewonde met
gezel naar boven te brengen werd hij
geraakt door vallend gesteente, dat door
het stoten van de draagbaar tegen de
grotwand losraakte.

Dr. Andrey Mairey, die tot het laatste
ogenblik gezwoegd heeft om het leven
van Loubens te redden, overleefde in
1950 een verschrikkelijke ondergrondse
ramp in een nabijgelegen grot. Hij was
de enige van zeven natuurvorsers, die
de grotten van La Creuze te Le Doubs
levend verliet. Door een springvloed
werd de ontsnappingsweg geblokkeerd
en de natuurvorsers verdronken de een
na de ander bij hun pogingen om de
grot te verlaten. Mairey hield zijn hoofd
24 uur boven het ijskoude water, totdat
dit begon te zakken.

De 38 jaar oude geneesheer, die zijn
vingers in de rotswand had gegroefd,
wist zich destijds wakker te houden door
maar hard te blijven zingen.

het^Wpoj.^6 lïi.I}deren maken, moet

ki:

Pd

zijn, .omdat het geluk

er de inzet van vormt.

De openbare aanklager van het spe
ciale Egyptische militaire tribunaal, dat
bij de onlusten van Woensdag gear
resteerde stakers berecht, heeft üe
doodstraf geëist tegen een jonge textiel-
ai beider, die er van beschuldigd 'ordt
de voornaamste aanstichter van de on
lusten in Kafr el Dawar te zjjn geweest.
Als deze doodstraf door generaal Naguib
wordt bevestigd, zal de arbeider op de
plaats van zijn misdaad, voor de ogen
van zijn medestakers, worden terecht
gesteld. De textielfabrieken in Kafr el
Dawar worden bewaakt door soldaten
en tanks.

Op een persconferentie beeft generaal
Naguib tegengesproken, dafi een poli
tieke partij in verband met de onlusten
een waarschuwing had ontvangen. Er
bestaan tot dusver geen bewijzen tegen
enige partij, aldus de generaal.

Eerder op de dag had een regerings
woordvoerder verklaard, dat uit onder
zoekingen was komen vast te staan, dat
de onlusten door enkele leiders van een
bepaalde partij waren aangesticht. Deze
leiders hadden een ernstige waarschu
wing ontvangen, aldus deze woordvoer
der. Deze verklaring viel samen met de
arrestatie van de voorzitter van het
plaatselijk comité van de Wafd-partij te
Kafr el Dawar.

Generaal Naguib verklaarde voorts
op zijn persconferentie, dat de wet op de
dienstplicht binnenkort zal worden her
zien om haar gelijkelijk van toepassing
te maken op alle burgers. De eerste
taak van het leger blijft handhaving
van de vrede en de veiligheid, aldus
de generaal. Hij verklaarde tevreden te
zijn over het verloop van zijn bespre
kingen van Donderdag met industriële
leiders, bij wie hij had aangedrongen
op behoorlijke behandeling van hun ar
beiders en het voorkomen van oorzaken
van wrijving tussen werkgevers en
werknemers.

Premier Maher heeft de oprichting
van een dienst van staatsveiligheid be
kend gemaakt ter bestrijding van com
munisme en zionisme. Ook is de cen
suur op telegrammen naar het buiten
land weer ingesteld.

Een woordvoerder van het Engelse
ministerie van Buitenlandse Zaken
heeft bekend gemaakt, dat de Britse

Vrijdagmiddag zijn vijf motorrijders,
onder wie drie Maastrichtenaren, bij
een aanrijding te Visé gewond. De 52-
jarige J. Gilissen uit Maastricht, werd
vrij ernstig gewond. Hij liep een sche-
delbasisfractuur op en is voor verple
ging naar het ziekenhuis te Maastricht
overgebracht.

regering de kwestie van het embargo
op wapenleveranties aan Egypte nog in
studie heeft, maar dat nog geen beslis
sing is genomen over een hervatting
van wapenleveranties.

Hij verklaarde, dat geen speciaal ver
zoek door Egypte is gedaan om het em
bargo op te heffen. Op een desbetref
fende vraag antwoordde de woordvoer
der, dat evenmin zulk een verzoek is
ontvangen van Israël.

De woordvoerder ontkende de juist
heid van berichten dat Engeland van
plan zou zijn troepen uit de Suezka-
naalzone geleidelijk terug te trekken.

Generaal Eisenhower, de republikein
se candidaat voor het presidentschap,
heeft een uitnodiging van president
Truman afgewezen om naar Washington
te komen voor een vertrouwelijk onder
houd over de internationale toestand
Eisenhower heeft getelegrafeerd dat het
zijn plicht is „vrij te blijven" om de
regeringspolitiek in het openbaar te
analyseren en dat het „verwarring bij
het publiek" zou wekken als hij de uit
nodiging aannam.

De democratische candidaat Steven
son heeft Dinsdag met Truman over de
internationale toestand gesproken.

Eisenhower heeft Truman meegedeeld
dat hij wel wil komen in geval van een
ernstige nationale noodtoestand

Het Amerikaanse vakverbond CIO, dat
zes millioen leden zegt te hebben, heeft
officieel meegedeeld, dat het bfj de
presidentsverkiezingen gouverneur Ste
venson zal steunen. De, CIO noemde
het democratische program „het meest
liberale, vooruitziende en realistische,
dat ooit door enige politieke partij is
aanvaard".

(Van onze correspondent!

Bij de spoorwegovergang nabij het
Sterrekamp te Emmen heeft zich op
nieuw een verkeersongeluk voorgedaan
De bestuurder van een personenauto, de
heer T. uit Nieuw Dordrecht, merkte
bij het passeren van de overweg niet
dat een dieseltrein vlakbij was. De auto
werd gegrepen en op zij geduwd. De
wagen was ernstig beschadigd. Wonder
boven wonder bleven de bestuurder en
zijn naast hem zittende echtgenote on
gedeerd.

172. „Zanai.prevelt Keidra ontdaan, terwijl hij zich opricht. De vrese
lijke ontdekking, dat de geheimzinnige Leidster van de Beren dezelfde is als
de oude vrouw, die zolang het Verbond der Dolken heeft aangevoerd, brengt
de eenvoudige krijger geheel uit zijn evenwicht. Langzaam wendt hij zich om
en staart stil voor zich uit. Eric geeft enkele krijgers een wenk het lichaam
van Zanai weg te dragen en loopt dan op de aanvoerder van het Verbond
der Dolken toe.

„Zanaxprevelt Kaldra. „Het was Zanai.... ik doodde de Leider der Be
ren. Het was mijn pijl, die de Grote Moeder van de Beer omlaag deed
storten.... En in werkelijkheid doodde ik Zanai.... ik begrijp het niet'"
„Ge hebt u gedragenzoals een aanvoerder-betaamt!" zegt Eric zacht. „Ver
geet niet, dat zij er op uit was om ons allen té vernietigen!" „Maar waar
om....? Ik begrijp het niet, Noorman! Waarom pleegde zij verraad? Waar
om toonde zij het ene ogenblik het gezicht van iemand, die ons Verbond
goed gezind was, en nam zij het andere ogenblik de gestalte aan van onze
doodsvijanden?" Hij strijkt met z'n hand over het voorhoofd. „Ik begrijp
het niet.

„Zij gedroeg zich reeds lang geheimzinnig, nietwaar?" Kaldra knikt. „Ik heb
nooit veel van haar gedrag begrepen!" zegt hij toonloos. „Nooit wilde zij.
dat wij een grote aanval op de krijgers van de Beer begonnen. En toen ik
haar de laatste maal zocht, was zij verdwenen. Zij moet toen naar deze Ver

boden Sad zijn gegaan om haar plaats tussen de Beer-krijgers in te nemen*.
„Ik ontmoette haar hier", zegt de Noorman effen.

„Maar zij was toch van ons volk?" vraagt Kaldra kinderlijk. „Ik heb iemand
van ons volk gedood, toen ik haar neerschoot, Noorman.Ik begrijp het
niet meer!"

„Ik zal proberen de oplossing voor u te vinden, mijn vriendzegt Erie
eenvoudig. „Het is een raadselachtige geschiedenis. Maar voel geen wroeging
over de pijl, die ge op haar schoot. Als er iemand ooit geweest is, die de
dood verdiende, dan was zij het....!"

„Welaan! Hoe nu? Waarom deze somberheid?" klinkt het naast hen, en zij
zien Halfra op hen toekomen. „Dit is een uur voor vreugde. De overwinning
is door onze dappere mannen bevochten. Nimmer zal de Verboden Stad meer
een dreigende klank hebben. De laatste gevangenen worden de poort uitge
voerd, Heer Eric. Alle schrikbeelden zijn verdreven, ha, ha! Alle raadselen
zijn opgelost! Waartoe dan deze plechtige stilte?"

„Oh, dat 'is maar wat overdrijving", gromt Orm, die van enkele krijgers
vernomen heeft, wat er gaande is en nu ontzet toe komt lopen. „Ze hebben
juist ontdekt, dat de Grote Moeder van de Beer de oude Zanai is! Maar
verder zijn alle schrikbeelden verdreven en alle raadselen opgelosthoor!
Bah man, ga liever de vlag uitsteken! Uw hol geschreeuw maakt een rond
zeeman zeeziek

Advertentie

Op een daartoe door hem belegde
persconferentie heeft Utrechts burge
meester, jhr. mr. C. J. A. de Ranitz. het
dezer dagen door de Stichting voor de
Landbouw Utrecht samengestelde rap
port over de plannen van grenswijzi
ging van Utrecht besproken.

Hij noemde het rapport oppervlakkig,
misleidend en insinuerend; de vele „on
bewezen aantijgingen" hebben zijn
verontwaardiging opgewekt. Bovendien
spreekt naar zijn mening het rapport
het sentiment aan, waarmee een be
handeling der grenswijziging steeds
meer op het terrein van gevoelsargu
menten komt te liggen. Er wordt ge
heel vergeten, dat het grenswijzigings
plan is samengesteld door de Provin
ciale Staten, die daarbij de gemeenten
zijn gehoord en dat er een accoord is
over het te bebouwen en niet te be
bouwen gebied, aldus de burgemeester.
Bij een beschouwing van een aantal

In verscheidene steden en streken
van ons land zijn gewestelijke comité's
gevormd, die het actie-comité van
AVRO-leden in zijn protestbeweging
willen steunen, zo wordt van de zijde
van dit comité medegedeeld. Uit de
vele duizenden brieven, welke het co
mité heeft ontvangen, zijn contacten
ontstaan, die tot oprichting van deze
streekcomité's hebben geleid. De eerste
op dit gebied waren Amsterdam, Rot
terdam, Den Haag, de provincie Over
ijssel en de Zaanstreek.

Men is voornemens begin September
te Utrecht een grote vergadering te
houden, waarin het actie-comité aan
de gewestelijke comitéleden zal duide
lijk maken, welk doel wordt nage
streefd.

Het is de bedoeling dat de geweste
lijke comité's in hun district organisa
torisch en propagandistisch de nodige
activiteit ontplooien „om te bereiken,
dat de gewestelijke besturen van de
AVRO verantwoording afleggen."

F??

details uit het door hem gecritiseerde
rapport gaf jhr. De Ranitz als zijn
mening: „Het kan onwetendheid zijn,
doch het is in elk geval onredelijk en
met een volkomen gemis aan vertrou
wen." Als voorbeeld van onwetendheid
noemde hij de opmerking, dat de gron
den bij de Westelijke begrenzing van
betekenis zouden zijn voor de vestiging
van tuinbouwbedrijven in de nieuwe
gemeente VleutenDe Meern. terwijl in
een officieel deskundig rapport van
1948 reeds dit terrein als totaal onge
schikt voor de tuinbouw wordt aange
merkt.

De vraag of Utrecht geen oog heeft
voor de agrarische belangen, beant
woorde de burgemeester met te wijzen
op de talrijke te Utrecht gevestigde
instituten op het gebied van de land
en de tuinbouw en op de vele manifes
taties op dit terrein, welke geregeld te
Utrecht worden gehouden.

Tot slot zei hij nog, dat het niet in
de bedoeling van de gemeente Ut-echt
ligt iets te ondernemen naar aanleiding
van het rapport.

Mannen zijn niet zo scheu
tig met complimentjes,
maar U kunt er zeker van
zijn, dat U ze, na een
lieve lange dag, in hun
nopjes brengt met een ver
kwikkend glas bier.
'Daarom moet U eens. op
een koel plekje, een paar
pullen De Gruyter's bier
klaar zetterij Dat is een
pracht van een troef voor
een huisvrouw om achter
de hand te hebben,
De Gruyter heeft steeds
licht en donker bier vers
voorradig Een pul kost
40 cent met cassabon.
Denk er morgen eens aan
een paar jlesjes mee te
brengen/

Z. H. Exc. mgr. W. Mutsaerts heeft op
verzoek van de hoogeerw. pater provin
ciaal van de' Carmelieten benoemd to'
kapelaan te Nijmegen (H. Augustinus.
de weleerw. pater drs. J. Hendriks O
Carm. inplaats van de weleerw. pate:
H. Schasfoort O. Carm.; op verzoek var
de hoogeerw. pater provinciaal der mis
sionarissen van het H. Hart van Jezu:
tot kapelaans van de rectorale hulpkerl
van de H. Joseph (Tivoli) te Eindho
ven de weleerw. paters J. v. Abswoudf
MSC en W. Gruyters MSC inplaats var
de weleerw. paters Th. Okhuyzen MSC
en A. v. Helvoirt MSC; op verzoek var
de hoogeerw. pater provinciaal van di
paters Franciscanen tot pastoor te Wy
chenWoezik (H. Paschalis Baylon) d<
zeereerw. pater P. Lambooy OFM in
plaats van de zeereerw. pater S. var
Rijn OFM; tot pastoor te Zaltbommel dr
zeereerw. pater H. Sluys OFM, tot pas
toor te Woudrichem de zeereerw. pate:
P. Dijkstra OFM inplaats van de zeer
eerw. pater J. Moeskops OFM en to
kapelaan te Wychen (H. Joseph) d<
weleerw. pater W. Prinsenberg OFR
inplaats van de weleerw. pater M. Ver
sluys OFM.

Minderbroeders

In Djakarta zijn rapporten ontvangen
over het circuleren van een kettingbrief
op Sumatra, waarin de suggestie gedaan
wordt, dat vooraanstaande autoriteiten
en sterke figuren van Sumatra in Palem-
bang, Medan en Padang zullen bijeenko
men om besprekingen te voeren. Indien
de centrale regering te Djakarta er op
legale wijze niet toe kan worden ge
bracht de belangen van Sumatra te be
hartigen moet, aldus de kettingbrief, de
Negara Sumatra gevormd worden om

Midden Augustus omstreeks 22 uur
uur prijkt hoog in het Zuiden,
nabij het zenith, een indruk
wekkend Latijns sterrenkruis. Als een
verheven symbool van hoop en redding
voor deze arme wereld staat dat kruis
met zijn machtige balken getekend op
het zwart fluweel van het avondlijke
firmament.

Aan dit imposante kruis herkent men
onmiddellijk het sterrenbeeld Zwaan.
De heldere witte tster in de top, De-
neb genaamd, ligt in de staart van de
Zwaan, die met wijd uitgebreide vleu
gels langs de melkweg in Zuid-Weste
lijke richting vliegt. In de kop, het voet-
punt van het kruis, staat de zwakkere
ster Albireo. Statig en rustig drijft
daar de Zwaan in de hoogste sferen
des hemels.

Het behoeft ons niet te verwonderen,
dat men, bij pogingen om de mytholo
gische hemel in een Christelijk kleed
te hullen, in 1627 de Zwaan vervangen
heeft door het Kruis, dat werd uitge
dragen door de Heilige Helena, moe
der van Constatijn de Grote, aan wie
de ontdekking toegeschreven werd van
het ware kruis, waaraan Jezus is ge
storven, en dat gedurende drie eeuwen
verloren was geweest. Bedoelde pogin
gen zijn echter mislukt en zo zijn de
oude namen der sterrenbeelden be
waard gebleven. Men spreekt dan ook
nimmer van het Kruis, maar van de
Zwaan. De Latijnse benaming van de
Zwaan is C y g n u s (vgl. het Franse
cygne zwaan).

We gaan nu de afzonderlijke sterren
van de Zwaan eens bekijken. Zoals
reeds gezegd schittert in de top van
het kruis de helwitte ster:

Haar naam betekent letterlijk „staart",
n.l. van de Zwaan. Zij is verreweg de
helderste ster van het gehele beeld. Vol
gens de gebruikelijke helderheidsschaal
word aan haar de grootte 1.33 toegekend.
Zii is dus 1/3 helderheidsklasse zwakker
dan een ster van de eerste grootte. Haar
officiële naam is alpha Cygni, d.i. alpha
van het sterrenbeeld Cygnus.

Deneb straalt met een doordringende
helwitte gloed als die van een laaiend
vuur dat in de diepte der wereldruimte
werd ontstoken. Deze witte kleur wijst
od een hoge temperatuur van omstreeks
10.000 graden. Witte sterren ziin namelijk

zeer heet in vergelijking met haar gele
en rode soortgenoten. Zo komt b.v. de
temperatuur van de zon niet boven 5600
graden, terwijl rode sterren nauwelijks
de 3500 graden halen. Deneb is dus wel
een zeer hete ster; haar temperatuur is
biina tweemaal zo hoog als die van de
zon. En daar het uitstralend vermogen van
een ster snel toeneemt met de tempe
ratuur, moet Deneb per vierkante d.m.
wel veel meer licht uitzenden dan de
zon. Was zij even groot als de zon, dan
zou zij deze in lichtkracht dan ook reeds
ver overtreffen. Deneb is echter veel
en veel groter dan onze dagster: haar
diameter bedraagt maar even 30 zon|"
middellijnen. Haar oppervlak is dus 30
x 30 900 zo groot als dat van de
zon. En nu wordt het begrijpelijk dat
Derieb beschikt over een lichtkracht van
niet minder dan 5000 zonners. Een ge
weldig lichtbaken dus in de wereldruim
te.

Het mag voor ons, aardbewoners, een
groot geluk heten, dat deze bamende
vuurbol ver van huis staat, anders wer
den we totaal verzengd door de hitte.
Stel eens voor, dat h\j op de plaats van
de zon stond; dan zou alle leven op
aarde reeds lang zjjn verschroeid en
verschrompeld. We behoeven ons echter
daaromtrent niet bezorgd te maken,
want eerstens zal nimmer enige ster de
plaats van de zon innemen en tweedens
is Deneb 400 lichtjaren van de aarde
verwijderd.

Haar lichtstralen hebben dus vier
eeuwen nodig om de aarde te bereiken.
In die tijd hebben ze voortijlend met
een snelheid van 300.000 km. per secon
de, een afstand afgelegd van 400 x 9.46
billioen km. Meer dan 25 millioen maal
de afstand van de aarde tot een zon.

In de kop van de Zwaan, het voetpunt
van het kruis, staat, zoals reeds ge
zegd, de zwakkere ster Albireo. Zij
heeft de Griekse letter bèta toegewezen
gekregen. Albireo is een fraaie en ge
makkelijk waarneembare dubbelster van
de derde grootte. De componenten (de
afzonderlijke sterren) hebben resp. de
helderheid 3.2 en 5.7 en staan op een
onderlinge afstand van 34 boog-secon-
den, d.i. ruim een halve boogminuut. De
hoofdster is geel, de begeleid-ster blauw.
Een kleurig tweetal dus, en een prachtig
object voor de kijkerbezitter.

In het kruispunt van lenktebalk en

dwarsbalk staat gamma, een vrij heldere
ster van de grootte 2.3, helderder dus
dan Albireo. Zij is precies een grootte-
klasse zwakker dan Deneb; d.w.z. we
vangen van gamma slechts 2/5 gedeelte
van de hoeveelheid licht, die Deneb ons
toezendt. Deze beide dicht bij elkaar
gelegen sterren geven ons dus een goe
de indruk van het verschil van één hel
derheidsklasse.

Op de uiteinden van de dwarsbalk, in
de vleugels van de Zwaan, vinden we
delta en epsilon, met een helderheid van
nagenoeg 3 magnituden. Ze worden ge
flankeerd door de zwakkere sterren
thêta en zêta, die de figuur van de vlie
gende Zwaan nog beter doen uitkomen
tegen de zilverwazige achtergrond van
de melkweg. Overigens valt er van deze
vijf sterren, die fraai symmetrisch ge
legen zijn ten opzichte van de lengtebalk
van het kruis, weinig bijzonders te ver
melden.

Tussen gamma en bèta, bijna halfweg,
ligt ten slotte nog éta.

Een afzonderlijke vermelding
verdient ongetwijfeld de ster no.
61, die met gulden cijfers geno
teerd staat in de annalen der ster
renkunde. Zij is voor het blote
oog zichtbaar en bovendien gemak
kelijk te vinden.

Zij vormt namelijk met Deneb, gam
ma en epsilon de hoekpunten van een
ietwat scheve vierhoek die weinig van
een ruit verschilt (zie de tekening).

Ster no. 61 is de eerste ster waarvan
de afstand is bepaald. Zij vertoont een
grote „eigenbeweging" d.w.z. zij veran
dert aan de hemei vrij snel van plaats
en zo kwam de Duitse sterrenkun
de Bessel er toe eens een poging te
wagen haar afstand te meten. Zijn
moei7,ame en tijdrovende pogingen
werden ten slotte met succes bekroond;
in het najaar 1838 vond hij een afstand
van 12 lichtjaren Dit was een zeer be
langrijk historisch feit. Voor het eerst
in de geschiedenis hadden de sterren
kundigen „voet aan wal" gekregen.

De hemelstreek van de Zwaan is bij
zonder rijk aan grillige romantische
melkwegpartijen. Enkele graden ooste
lijk van Deneb vindt men de typische
schijnlijk

Noord-Amerka-nevel, die hoogstwaar-
waarschijnlijk door de gloeiend-hete
ster Deneb tot lichten wordt gebracht.
De nevel zelf bestaat uit fijne stof
deeltjes en straalt dus geen licht uit
De vorm van deze nevel verklaart zijn

hi

Alhirt» 'a y3

Het sterrenbeeld Zwaan, het Latijnse
kruis in de Melkweg.

eigenaardige naam. Verder naar het
zuiden treft men de merkwaardige
Cirrus-nevel aan, die een sterke gelij
kenis vertoont met de bekende cirrus
wolken (schapenwolkjes, windveren),
die dikwijls een verslechtering van het
weer aankondigen. Linksboven de
Noord-Amerika-nevel ligt de Cocon-ne
vel, aan het einde van een pikzwarte
„zeearm". Met behulp van een flinke
kijker kunnen deze nevels gemakkelijk
worden waargenomen.

Ongeveer bij Deneb splitst zich de
melkweg in twee takken, die zuidwest-
waarts lopen en zich in de Schorpioen
weer verenigen. Ze zijn gescheiden door
een lange, donkere „kloof". Een prach
tige sterrenwolk, die als een zwerm
lichtende nachtinsecten aan de lengfe-
balk van het kruis hangt, vindt men
tussen de sterren gamma en Albireo.
Steeds weer blijft ons oog met bewon
dering staren naar deze schitterende
sterrenkolonie.

De donkere, vaak inktzwarte nevels
zijn in werkelijkheid reusachtige kos
mische stofwolken die de daarachter ge
legen sterrenverzamelingen aan onze
waarneming onttrekken. Wij kunnen
dit betreuren, maar mogen anderzijds
niet vergeten dat juist deze donkere ne-
vals die de meest verschillende vormen
hebben, aan de hemelstreek van de
Zwaan een bijzondere, romantische be
koring verlenen doordat zij scherp
constrasteren met de aangrenzende
schitterende melkwegpartijen.

Einde Augustus staat het machtige
sterrenkruis reeds om 21 uur bij de he
mel op. hoog opgeheven boven alle lich
tende kruisen op de aarde, de torens die
de transen, en het schijnt aan allen die
hier strijden en worstelen te beduiden:
in hoe signo vincis in dit teken zult
gij overwinnen.

daarmee de volkswelvaart te bereiken.
Men vindt het beleid van de centrale
regering niet bevredigend, daar zij geen
aandacht aan de politieke en economi
sche belangen van Sumatra besteedt.
Zowel van economisch als van politiek
oogpunt bezien, wordt het vormen van
een „Negara Sumatra" wenselijk geacht.
Men streeft de vorming van een „Nega
ra" als deelstaat van de republiek Indo
nesië op legale wijze na.

De Indonesische minister van Binnen
landse Zaken, Moh. Roem, heeft het idee
van de vorming van Negara Sumatra een
ongezonde stroming genoemd. Zij is
voortgekomen uit kringen van teleurge
stelde personen, die in het staatsbestel
geen positie hebben verkregen, die over
eenkomt met hun wensen. De regering
aldus de minister, sluit geenszins de ogen
voor tekortkomingen van het centrale
bestuur, doch hij noemde de indruk als
zou de regering te veel aandacht schen
ken aan Java niet juist.

De directie van het gewestelijk ar
beidsbureau te Hilversum deelt mede,
dat na overleg tussen de AVRO en mr.
J. den Daas, tot nu toe programmare
dacteur (met verlof) dezer omroepver
eniging, beide partijen besloten hebben
het dienstverband te beëindigen.

ZONDAG 17 Augustus: 11de Zondag na
Pinksteren; Mis v. d. dag; 2 H. Hijacinthus;
3 octaaf O. L. Vrouw; 4 octaafdag H. Lau-
rentius; Credo; pref. v. fl. H. Drievuldig
heid; groen. Haarlem: 2 H. Jeroen; 3
H. Hijacinthus; 4 octaaf O. L. Vrouw; 5
octaafdag H. Laurentius.

MAANDAG: Mis v. Maria-ten-Hemelop-
neming; 2 H. Agapitus; 3 tot de H. Geest:
Credo pref. v. O. L. Vrouw; wit. Haar
lem: verheffing v. d. H. Bavo; eigen Mis;
2 octaaf O. L. Vrouw; 3 H. Agapitus; Credo;
pref. v. O. L. Vrouw; wit.

DINSDAG: H. Joannes Eudes, belijder;
Mis Os justi; 2 octaaf O. L. Vrouw; Cre
do; prefatie v. O. L. Vrouw; wti.

WOENSDAG: H. Bernardus, abt, belij
der, kerkleraar; eigen Mis; 2 octaaf O. L.
Vrouw; Credo; prefatie v. O. L. Vrouw;

wit.

DONDERDAG: H. Joanna Fr. -de Chan-
tal, weduwe; Mis Cognovi; 2 octaaf O. L.
Vrouw; Credo; prefatie v. O. L. Vrouw;

wit.

VRIJDAG: Onbevlekt Hart v. Maria;
eigen Mis; (in stille Missen: 2 H.H. Timo-
theus enz.). Credo; prefatie v. O. L. Vrouw;

wit. Utrecht: Kerkwijding v. d. Kathe
draal; Mis Terribilis; (in stille Missen: 2
octaaf O. L. Vrouw); Credo; gewone pre
fatie; wit.

ZATERDAG: H. Philippus Benitius, be
lijder; Mis Justus; 2 vigilie; gewone prefa
tie; laatste evangelie v. d. vigilie; wit.
Utrecht: Onbevlekt Hart v. Maria; eigen
Mis; 2 H. Philippus; 3 vigilie; 4 voor de
bisschop: Credo; prefatie v. O. L. Vrouw;
laatste evangelie v. d. vigilie; wit.

ZONDAG 24 Augustus: 12de Zondag na
Pinksteren; H. Bartholomeus, apostel; eigen
Mis; 2 gebed v. d. Zondag; Credo; prefa
tie v. d. Apostelen; laatste evangelie v. d.
Zondag; rood. Den Bosch: Kerkwijding
v. d. Kathedraal: Mis Terribilis; 2 gebed
v. d. Zondag; Credo; prefatie v .d. H.
Drievuldigheid; laatste evangelie v. d. Zon
dag; wit.

De scheepswerf5 Ëotje Ensing en Co.
C.V. te Groningen heeft van de Railway
Administration Portugese East Africa
te Lourenzo Marquez opdracht gekre
gen voor de bouw van een motor-ha-
venbarkas van de volgende afmetingen:
lengte 13 m., breedte 3.30 m„ holte
1.50 m.

Op het voortgezet kapittel der pater:
Minderbroeders te Weert werden be
noemd tot gardiaan: te Megen: pate
Angelus Stokman; te Alverna: pate
Nicasius Flaat; te Woerden: pater Dig
nus Koot; te Vorden: pater Thomas Pot
hof; te Nieuwe-Niedorp: pater Alberti
nus Potveer; te Heerlen (Sittarderweg)
pater Cajetanus Reiber; te Venlo: pate
Hubertus Nieuwenhuysen; te Heerlen
(HBS): pater Rodulf Pans; te Bleijer
heide: pater Eventius Wolfkamp; te Nij
megen (Vermeerstraat): pater Eliseu
Bruning; te Hoogcruts: pater Caspa:
Jacobs; te Katwijk: pater Nolascus vai
Vliet; te Venray (Gymnasium): pate
Silvanus van der Meer; te Leidei
(Haagweg): pater Wolfgang Schmitz; t'
Leiden (HBS): pater Ceslaus Tijnagel; b
Stoutenburg: pater Bernardinus Maar
schalkerweerd.

Tot pastoor (c.q. rector) werden be
noemd te Coevorden: pater Servatiu
Smits; te Franeker: pater Maximus vai
der Schoot; te Gouda (H. Sacrament)
pater Nazarius de Wit; te Heerlei
(Beersdalweg): pater Silvius van Har
teveld; te Lochem: pater Engelbertu
Engels; te Wychen (Woezik): pate
Berchmans Lambooij; te Zaltbommel
pater Winand Sluijs.

Tot prefect van de studies werd be
noemd pater dr. Bertulf van Leeuwer.
Tot lector van de pastoraal te Maas
tricht: pater dr. Bertrand van Bilsen
tot lector van het Kerkelijk Recht: pate
Victorius van der Luur; tot rector van d
Philosophic: pater Aggaeus Gianotter

Tot kapelaan werden benoemd te Am
sterdam H.J.: pater Lutger de Grijs e>
pater Valentinus van der Heijden; t
Gorcum: pater Ferrerius van Berkel; ti
Lichtenvoorde: pater Eugenius Copray
te Delft H.J.: pater Eucherius Bannier
te Rotterdam H.A.: pater Bertwil
Bootsma; te Vorden H.A.: pater Zozi
mus Frankhuijzen.

Tot kernleider van de Katholiek»
Middenstand te Utrecht werd benoemc
pater Egmund Commandeur; tot as
sistent-archivaris te Weert: pater dr
Matthias Goossens.

Soc. Afr. Missiën

Door een besluit van de algemene
raad te Rome is de z. e. pater A. Mon
kel benoemd tot generaal-econoom var
de sociëteit. Zijn plaats als provinciaal-
econoom zal worden ingenomen door de
z.e. pater L. Moonen.

De provinciale raad heeft verder nog
benoemd: tot rector van het Groot-Se
minarie te Aalbeek (L.) de z. e. pater
J. Vaes; tot rector van het college t£
Cadier en Keer de z.e.p. P. Wouters; tot
rector van het college St. Michiels-
Geste] (N. Br.) de z.e. pater J. Beumers;
tot rector van de „Tafelberg" te Ooster
beek (Gld) de z.e. pater J. Sevriens.

Augustijnen

De oud-provinciaal Pater Seb. van
Nuenen is benoemd tot visitator van de
Derde Orde van St. Augustinus en di
recteur van de nationale Derde Orde

Bij de paters Augustijnen is benoemd:
tot pastoor te Culemborg pacer Chryso-
logus Duvergé, tot heden novicenmeester
in Witmarsum. Tot kapelaan in Culem
borg pater Mancius Agasi. Tot prior in
bet St. Monica-klooster in Utrecht pater
Simplicianus Gelsing en tot pastoor;
pater dr. Anselmus Wouters.

Verder tot kapelaan in St. Monica pa
ter Ewald Woertman. Pastoor Septimus
Wilderbeek is benoemd tot prior in
Venlo, terwijl pater Renatus Former
verplaatst is naar het klooster in Nij
megen. In Witmarsum is tot prior be
noemd pater dr. Josaphat Kobessen en
tot novicenmeester pater Danie! Lip-
huizen. In Culemborg klooster O.L.Vr.
van Goede Raad is benoemd tot prior
pater dr. Koenraad Lindner en tot ma
gister van de fraters pater Mfonsus
Lutterman. Tot prior in Haarlem pater
drs. Theodorus Vlaar. Tot subprior aldaar
pater drs. Nicolauc de Wit. Tot prior in
het St. Augustinusconvent in A'dam
pater Eustachius Frantzen. Tot prior in
het klooster te Nijmegen pater Joachim
Doensen en tot subprior pater Simpli-
cius Sjamaar. In Eindhoven in het
klooster van het H. Hart is benoemd tot
subprior pater drs. Carus ter Haar, tot
sacrista pater Ivo Kruyver en tot ma
gister van de fraters pater Innocentius
Wilderbeek. In het klooster van O.L.Vr.
van Troost (gymnasium) is tot prior
benoemd pater Damianus van Erp.