Monument op N-Guinea onthuld
ar$
r?l
■"'I
I
PROPAGAND A-NUMMER
VAN WIT GELE KRUIS
&uc de ÏUwtnan van
De brief
uit Amerika
Helpt de slachtoffers van de
kinderverlamming
Idee
Rehabilitatie „Tante Bertha"
"tenen huis wordt
looo m. verrold
KSen
i in
V»
Terffl
l olksgezondheids week
Recht op eigen lectuurvoorziening
ademnis
Nationale oproep van N.S.G.K.
Conclusie commissie van onderzoek
"1«*
iSSj
f
;a 2
VRIJDAG 29 AUGUSTUS 1952
PAGINA 3
ai
nscl«
h,ee <ensatie in Castricum
afd.
Belangstelling voor
experiment
t a V°J,
art1
wy
'f
j^Uwe kustvaarder te
Haarlem van stapel
°orzorgsmaatregelen
in Bandung
verpleegsters
rf?-N REEDS LANG
vERSGHREDEN
Ter nagedachtenis van
de gevallenen
Tochtgenoten v. St. Frans'
Pelgrimstocht naar
jubileumfeest
Verzetsster Oost-Azië
uitgereikt
A. A. B. Boeker overleden
Pleidooi in rapport van de K.VC.L.
Merkwikkenóe
Avondschool open voor
militairen
De Egyptische gezant in
ons land
Opsporing verzocht
m.szg®
Zonder restrictie gewenst
Europese gemeenschap
kolen en staal
Nederl. afgevaardigden
aangewezen
Smalfilmprojector
van Philips
c Zo«*
eve" a'
vera*»
Sb
ooi J*
ar.
zom
orneDjj
/eten 2
qsc;.
Be^
"'e.
Seiiiuoordigfieid van de gouverneur
'ïariUw Guinea, Z, Exc. S. L. J. van
;.^"enburg, is op de Algemene Be-
Ktaats te Hollandia het ere-monu-
Jer herdenking van de gevallenen
"C Tweede Wereldoorlog onthuld.
lui»" n
)h^'r'cum beleeft thans de sensatie
het j;
van
vf
K tl'
sjm 5 v
|HO"r
iet vVp
Ij/uet jaar, want tengevolge van een
gemeentelijk uitbreidingsplan
inj he woning van de tuinder F. Schut
■i c'Hd meter verplaatst worden. Dat
'iff a alledaags werk, want het gaat
hw biet, zoals dikwijls in het buiten-
i'ch»0In een bouten optrek, maar een
stenen Hollands huis. De aanne-
ij hie de verrolling aandurfde, heeft
»tl,„ J huis een bord geplaatst met de
„Experiment Bouwbedrijf
«t
het
A.C.
«ezit
•v,erbos". Het is dan ook een expe-
nftit.
ers)
ige bW
SepK
ige ro»
Istad b i
alwati1
rbeid.
Amst'
ter vo0.,
bloen^
l
ïer
eeën
weeri$
inter-
n u»V
iten
onge^
van./
v*V$
lijerhande voorbereidingen werden
aatste dagen getroffen en gistermid-
ürrt vier uur was het zover, dat de
(,/°Hing kon beginnen. Die voorberei-
I. betekenden o.a. het afnemen van
Pannen, het slopen van de schoor-
ijJ1' het uitnemen van deuren en
J1} en het omringen van het huis
a hzeren balken. Het behoeft natuur-
j-.j Seen betoog, dat het eetservies al
;r;iJ;r naar veilige oorden was overge-
Na deze werkzaamheden werd
'Undering ondergraven en het huis
'bieren balken gezet. Deze ijzeren
'/''arten moesten schuiven over met
i;t ingesmeerde houten balken. Een
L? van het expeditiebedrijf Lutz werd
l "arterd om als trekkracht te dienen,
J behulp van kabels, die tevoren
l^e malen geïnspecteerd waren. Toen
1 sein voor trekken gegeven werd,
he publieke belangstelling zo over
jagend, dat de politie de omgeving
*st afzetten. Een half uur later was
huis al ongeveer anderhalve meter
.featst, niet slecht, wanneer men be-
iat j dat alle begin moeilijk is en ook
Iff, vijftien ton wegende gevaarte
«Ooiing moest overwinnen. Ander-
iheter is nog geen duizend, zodat
'o3>g wel enkele dagen zal duren,
Chat de bewoners de schilderijen
is hunnen ophangen in hun woning,
in Jn aan de Alkmaarse Straatweg
Uitpuffen na een sensationele tocht.
ikersPffli
oort- jl'
irdeh/
zal J
i en>
s av<7
vel
can -[J
-kl *%P'
i Bf"V
pop
irr» W
te
t
y
x
,.rf
tegenwoordigheid van de burge-
ftiv, van Haarlem, mr. P. O. F. M.
i%e6rs' 's bij de Holland-Nautic
Wt!Psbouwmaatschappij een 500 ton
•f hde kustvaarder van stapel gelopen
V °®bouwd is voor rekening van de
^«avre-Boot te Rotterdam. De echt-
'Ve van de opdrachtgever, mevr.
;veek, verrichtte de tewaterlating.
Aeb vlot verloop had. Het schip krijgt
V Jam van m.s. „Jongkind" en is van
Vhodernste vindingen op scheeps-
.vHebied voorzien. O.a. heeft het
\,misch geventileerde ruimen voor
invoer.
kustvaarder is 63 meter lang en
Sinter breed, zodat het schip geen
As.'Jkheden zal veroorzaken bij het
V»» van de Spaarndammersluis, die
Nof? gedeeltelijk moest worden ge-
Hjjjhteerd om een te Haarlem gebouwd
v hoor te laten.
ff-^brgemeester van Bandung heeft
iie .bekendmaking een beroep gedaan
om mede te werken aan
tijB r?idingen om paraat tegen gevaar
■*-' De bekendmaking is in de eerste
ij'A "rt?6richt tot allerlei overheidsdien-
v"W 6 Zo sP°edig mogelijk een E.H.
VlhsG1°eS. een brandwacht, een veilig-
^hv 8 enz- moeten vormen. Een
van het basiscommando te
V1 (hf beeft aan Aneta medegedeeld,
West-Java
'.Is u omstandigheden in
.jjhiff ®8tste tijd critiek zijn. Het basis-
11s{ vho meent daarom, dat het ge-
i,i°1 0lI® een beroep op de burgerij te
v.J". tf steeds waakzaam en paraat te
he 'K zei, dat het gevaar uitsluitend
L«l« V1J van benden dreigt en noem-
6,y.0orbeelden een aanval op Bua
kilometers
«vwuuieters te11 Zuidoosten
..jb ig bng en de activiteiten van ben-
/b'ariri grensgebieden van het basis-
"ig ,ho. Daaruit blijkt, dat er aan-
«LJeiij.s te geloven, dat benden ook
'':ms de ln he stad zullen infiltreren,
''W datVoorhv°erder, die tenslotte
L 'tegei bet treffen van voorzorgs-
"dt eb geen reden tot ongerustheid
w Seven.
ïfiif„ ouHanSstell
Jbia; aUd.
ing voor het „erefonds
:rs.
g verpleegsters", opgericht ter
■- de noden van de bejaarde
"Stuiten z° groot, dat het totaal bedrag
^r6(je^e f 100.000 reeds lang heeft
van het fonds deelt
/:|Wur beia,, Jste weken verschillen-
A|b e^°bten ^riJke bedragen zijn bin-
bed„ zonh de afdeling Haar-
t;2.550 f45on g van f 4400, de afdeling
et Co' 9,°,orn f 1160.96, Midwoud
i
c°mit,
e de Wijde Wormer
1
kb°Klbé,sÜ i?eer dan vijftig plaatselij-
.Xt' erefn„5ns land opgericht, het-
t ifiï „Qbldat S als zeer nodig be-
^'h ^he?,'000 nna®en veei groter bedrag
ve2?hig is ora alle in moei.
elpen. de 'verpleegsters te
Ter gelegenheid van de zevende
verjaardag van de overgave van Ja
pan heeft de gouverneur van Ned.
Nieuw-Guinea, de heer S. L. J. van
Waardenburg, op de begraafplaats van
Hollandia een eremonument onthuld.
Dit monument is opgericht ter nage
dachtenis van de velen, die tijdens de
Japanse bezetting omgekomen zijn. Uit
alle lagen der Nederlandse en autoch-
thone bevolking waren velen naar Hol
landia getogen. Ook deputaties van zee-
en landmacht woonden de plechtigheid
bij. Het monument bestaat uit een wit-
stenen zuil met een groot koperen kruis.
Rond het monument liggen de graven
der gevallenen met witte kruisen, keu
rig verzorgd.
De gouverneur heeft degenen her
dacht die in de oorlog zijn omgekomen.
Hij sprak de hoop uit, dat het monument
tot in lengte van dagen de herinnering
levendig zal houden aan hun daden van
moed, trouw en opofferingsgezindheid.
Hij onthulde vervolgens een gedenk
plaat. Er werden alsdan verscheidene
kransen aan de voet van het monument
gelegd.
Tot slot wijdden legeraalmoezenier,
pater D. J. Stokman, en de vlootpredi-
kant, ds. D. M. Jalink. een kort gebed
aan hen die vielen. Na twee minuten
stilte en „The Last Post" werd het Wil
helmus gespeeld.
30 en 31 Augustus zal de beweging van
de „Tochtgenoten van St. Frans" haar
25-jarig bestaan vieren met een bijeen
komst te Nijmegen, welke wordt vooraf
gegaan door een pelgrimstocht van een
week uit verschillende delen van Neder
land. Internationaal is het 25-jarig be
staan van de Tochtgenoten van St Frans
gevierd met een veertiendaagse bede
vaart door Italië van Rome naar Assisië,
eindigend in een gezamenlijke audiëntie
van de deelnemers bij de Paus.
Sedert 23 Augustus trekken drie groe
pen Tochtgenoten te voet door het land.
De jongens zijn gestart in de Achter
hoek, de meisjes in Apeldoorn en de
gezinsgroep in Hilvarenbeek. In navol
ging van de H. Franciscus van Assisië
gaan zij te voet van plaats tot plaats en
houden onderweg z.g. kapittels, waarop
onderwerpen als „De Kerk". „Het men
selijke en het goddelijke in de Kerk"
worden behandeld en onder leiding van
de aalmoezenier worden besuroken.
Deze voettochten zijn pelgrimages naar
de oude trant: te voet, sober, opgewekt,
gewijd door gebedssfeer, jong, kame
raadschappelijk. 's Avonds wordt er
samen met de bevolking, waar overnacht
wordt, een vreugdevuur gehouden als
middel tot contact. In Nijmegen zullen
alle groepen Zaterdagavond 30 Augus
tus bijeenkomen voor een avondwijding
in het gebouw „Rooms Leven" op Brak-
kenstein, die wordt gevolgd door een
vreugdevuur. Zaterdagmorgen zal pater
dr. F. v. d. Borne O.F.M. enkele histo
rische aspecten van de beweging van de
Tochtgenoten belichten, waarna een der
leden spreekt over het „Pelgrimschap in
deze tijd".
Bij K. B. is de Verzetster Oost-Azië
1942—1945 posthuum toegekend aan de
heren: F. W. P. M. Stammeshaus, as
sistent-werktuigkundige bij de werk
plaats van de Zuid-Sumatra-spoorweg
te Lahat; ir. P. Timmerman, hoofdin
genieur van de „Aniem" te Surabaja;
verder aan V. E. v. d. Capellen. gewe
zen militie sergeant-majoor der infan
terie van het KNIL: J. A. Gulden, des
tijds eerste luitenant der infanterie van
het KNIL; mej. H. M. Kobus, apothe
keres. destijds te Bandung; J. J. P. Lee-
dekerken, destijds luitenant ter zee 2e
klasse der Koninklijke Marine reserve;
C. Th. Ruchtie, destijds onder-luite
nant der infanterie van het KNIL: J. H.
Ruchtie. destijds onder-luitenant der
infanterie van het KNIL en mevr. M.
S. WillingeSligcher. particuliere, des
tijds te Batavia.
Het publiek moet meer Wit-Gele
Kruis-minded gemaakt worden, dat is
het thema hetwelk het zo juist ver
schenen Propagandanummer van het
maandblad dier instelling, „Katholieke
Volksgezondheid" doordringt. Dit pro
pagandanummer, dat zich richt tot de
besturen en de werkers op het grote
Wit-Gele Kruis-gebied, en dat veelzij
dige en interessante bijdragen bevat, is
uitgegeven ter gelegenheid van de aan
staande Volksgezondheidsweek, die halj
September wordt begonnen, want het
komt er op aan, de meest geschikte weg
te vinden om het grote publiek te be
reiken.
Op welke wijze de propaganda geïn
tensiveerd zou moeten worden, is een
onderwerp dat Mr. de Vreeze uitdiept.
Volstrekt onmisbaar is die propaganda
voor een instelling, welks bestaan direct
afhankelijk is van de mate waarin het
publiek haar nut begrijpt. Het wekken
van belangstelling voor een instituut
dat volksgezondheid beoefent, raakt
onmiddellijk aan het wekken van be
langstelling voor de gezondheidszorg als
zodanig. Aan hygiënische volksopvoe
ding doen wij in Nederland nog veel
minder dan bijvoorbeeld in Amerika en
Frankrijk, en over de „Health Service"
met name in Amerika, geeft dezelfde
deskundige belangwekkende bijzonder
heden. waar wij hier nog niet aan top
zijn, maar waar we ongetwijfeld iets
van kunnen leren. Er wordt dan ook
heel wat studie en actie in het voor
uitzicht gesteld.
Dat de vrouw, met name in de be
stuurlijke functies, méér zou kunnen
betekenen voor het Wit-Gele Kruis, be
licht Betty KortekaasDen Haan en
voorts wordt nauwkeurig gewezen op
de waarde van goede public relations,
ook en juist voor een instelling, die zo
nauw verbonden is met het menselijk
welzijn. Dit is slechts een greep uit de
gevarieerde, interessante wat hetero
geen geïllustreerde bloemlezing, welke
de weg wil aangeven voor al degenen
die samen het Wit-Gele Kruis maken,
om meer bekendheid, meer sympathie,
meer leden, meer inkomsten te krijgen.
Welk geestelijk en stoffelijk rendement
dan als een boemerang kan terugkeren
in de vorm van nóg betere gezond
heidszorg.
Geheel onverwacht is te Loon op Zand
in de ouderdom van 56 jaar overleden
de heer A. A. B. Boeker, in leven o.a
directeur van de Onderlinge Oorlogs
schade-Verzekeringmaatschappij en van
de Generale Verzekeringmaatschappij.
Na een gezongen requiem Zaterdag
30 Augustus om half tien in de parochie
kerk aan de Sportlaan te 's Gravenhage,
is om kwart voor elf de begrafenis op de
R.K. begraafplaats aan de Kerkhoflaan.
7. Zonder z'ich ook maar één minuut rust te gunnen, rennen de Noorman en
zijn vrienden het bos in. Steeds dieper dringen zij door in de bescher
mende duisternis van struiken en stammen. Eindelijk op een plek waar het
dichte struikgewas hen aan het oog van hun achtervolgers onttrekt, geeft
Eric een teken om halt te houden. Ademloos luisteren zij naar het geluid
van krakende takken, dat steeds zwakker wordt. Blijkbaar zijn hun aanval
lers het spoor bijster geworden.
„Nu is het genoeg geweest", kreunt Orm fluisterend. „Ik heb pijn in mijn zij!
En als we niet gauw naar boord gaan, zullen ze ons toch nog te pakken
krijgen! Dit wegkrvüpen als een wezel is minderwaardig voor een zeeman!
Geef mij maar een dek onder mijn voeten en een stuurrad in mijn handen.'
Hier zullen we allemaal omkomen!"
Doch Eric legt hem met een enkel gebaar het zwijgen op en fluistert: „Mis
schien weten, deze kerels wel meer af van het lot van de Drakkarbeman-
ning. Wij moeten weten waar zij vandaan komen. Zij moeten hier toch
ergens huizen! Kom mee, wij trekken verder het land in! Daar staat de zon
en we moeten dus deze richting uit.' Maar voorzichtig, want ge moogt er
zeker van zijn, dat zij het zoeken nog niet opgegeven hebben!"
Behoedzaam trekt het viertal verder het bos in. af en toe luisterend of men
hen niet volgt. Doch alles blijft stil. Maar eensklaps laat Orm een waar
schuwend gesis horen en haastig duiken ze tussen het kreupelhout. Adem
loos luisteren ze naar het gekraak van takken:.iemand gaat vlak langs
hen heen. En reeds menen ze, dat hij voorbij zal gaan, als Orm plotseling
in een geweldige niesbui losbarst. Onmiddellijk houdt het gekraak op en
een ogenblik hangt er een loodzware stilte. De vier mannen houden' nun
adem in, maar dan kan Orm zijn nieuwsgierigheid niet langer bedwingen.
Voorzichtig heft hij het hoofd en gluurt behoedzaam door een opening tussen
de takken. De anderen zien hem verstijven, wanneer hij een' gewapende
krijger recht in het gelaat staart.
Dezer dagen 1) hebben wij aan het
„rapport over het systeem der KV.C.L."
een overzicht ontleend over de werk
wijze van de Katholieke Centrale Ver
eniging voor Lectuurvoorziening. Aan
het slot daarvan haalden wij een citaat
aan, dat deel uitmaakte van 'n pleidooi
tegen een plan van plattelandslectuur
voorziening van de Centrale Vereniging
van openbare leeszalen en bibliotheken.
Dat plan beoogt voor elke „woonge
meenschap" één eigen bibliotheek, „ge
worteld in de plaatselijke gemeenschap
zelf" onder verantwoordelijkheid van
een plaatselijke bibliotheekcommissie,
waarin alle richtingen van de bevolking
vertegenwoordigd zijn. Elke plaatselijke
bibliotheek zou met die uit een aantal
andere „woongemeenschappen" moeten
worden gecoördineerd in een district. In
elk district zou een districtsbibliotheek
moeten verrijzen, uitsluitend voor de
bediening van de plattelandsbibliothe
ken, of bovendien zelf ook nog O.L.B.
Daarentegen zou een Bibliografisch Bu
reau moeten worden opgericht, dat o.m.
boekenlijsten zou moeten samenstellen,
gedifferentieerd voor lezersgroepen van
verschillende confessionele overtuiging
Tenslotte wordt gesteld, dat de Centrale
Vereniging bij derden en in de eerste
plaats bij de minister de belangen van
de gehele, aldus georganiseerde platte
landslectuurvoorziening behartigt.
De rapporteurs van de K.V.C.L. heb
ben er begrijpelijkerwijze de voorkeur
aan gegeven, dit plan óp een positieve
wijze te bestrijden, namelijk door er de
strekking en de voordelen van het
systeem hunner vereniging tegenover te
stellen. Intussen kan het zijn nut heb
ben enkele rechtstreekse argumenten uit
het rapport te lickten
Het voornaamste bezwaar geldt uiter
aard de opzet, de confessionele lectuur
voorziening geheel te doen opgaan in het
algemeen systeem: „Indien de Overheid
door subsidiedwang de vrije personen
zou belemmeren hun eigen lectuurvoor
ziening te scheppen of in stand te hou
den, zou de K.V.C.L. dit principieel ver
werpelijk achten", ook al zou een „plaat
selijke bibliotheek" de keuze laten uit
drie catalogi, want het zou naïef zijn te
menen, „dat daardoor voldoende aan de
rechten van de vrije persoonlijkheid zou
zijn tegemoetgekomen" Aan de vrije
verantwoordelijkheid van de organisa
ties zou tekort worden gedaan „indien
de Overheid door subsidievoorwaarden
bepaalde bibliografische bureaux in het
leven zou doen roepen, die de verant
woordelijkheid voor de keuze van de in
dividuele persoon zou verleggen naar
een kantoor, dat zou gaan bepalen wat
aesthetisch en ethisch goed is". Het rap
port kenschetst deze opzet als een stre
ven naar „een uniforme halfambtelijke
Advertentie
kaf*0
Oorspronkelijk
verhaal door
LEO BROEKSMIT
6
Maar hij had nog niet lang voortge-
werkt, toen hij uit de richting van het
dorp een groepje mannen zag aanko
men. Sandor tuurde de weg af, zonder
zijn arbeid te onderbreken.
Wie zouden op dit uur, etenstijd, naar
de akker gaan? Het duurde een kwar
tier. vóór de mannen om de laatste
bocht van de weg verschenen. Toen her
kende hij Ivor Bartok met twee van
zi.in zoons. De vierde man kende hij
niet en ook diens donkere uniform had
hij nog nooit gezien, maar toch wist hij,
zo duidelijk alsof men het hem had
toegeroepen: de Barowska!
De vier mannen kwamen zwijgend
nader en Sandor Tarassow keek toe,
hoe Ivor Bartok opzij trad, om de on
bekende te laten passeren. Deze kwam
de akker op en bleef voor de oude man
staan. „Ben jij Sandor Tarassow?" En
toen de ander knikte, zei hij: „Dan ar
resteer ik je wegens verraad aan het
volk en spionnage. Kom mee."
Verbijsterd liep Sandor mee. Op de
weg grepen de zoons van de burge
meester hem beet en de oude man liet
geduldig toe. dat men hem de armen op
de rug boeide. Hij begreep het niet. De
burgemeester had de brief toch onder
zocht? Hij wist dat er niets kwaads in
stond en hij had hem zelf teruggegeven.
Waarom liet hij dan toe, dat men hem
als een misdadiger behandelde? Maar
toen ze de akkers achter zich hadden
en de dorpsstraat bereikten, drong het
Sandor door, dat hij uit Merka-Petrina
zou worden weggevoerd. Hij wendde
zich tot de onbekende en vroeg sme
kend: „Mijnheer de officier. U gelooft
toch niet werkelijk dat ik een misdaad
heb gepleegd? Ik ben bijna zeventig jaar
en ik heb altijd hier gewoond. Iedereen
weet, dat ik nog nooit iets met de po
litie of de regering te maken heb ge
had."
De man van de Barowska haalde de
schouders op. „Als je onschuldig bent,
zullen ze dat in Boedapest wel uitzoe
ken en je vrijlaten. Ik doe alleen wat
mij is opgedragen."
„Maar als ik straks niet thuiskom, zal
mijn dochter sterven van angst. Laat u
mij dan even naar huis gaan en haar
geruststellen. Ik moét toch ook mijn
Zondagse pak aandoen. Ik kan toch
voor die grote heren in Boedapest niet
verschijnen in een werkbroek en me!
deze vuile kiel."
De militair aarzelde. „Ik heb opdracht
om je naar Boedapest te brengen, maar
ik denk dat we wel even langs je huis
kunnen gaan, als het niet te ver is."
„Het is hier vlak bij. We komen er
langs", haastte Sandor zich te ant
woorden, De burgemeester had zich
niet met de gevangene bemoeid. Hij
had vermeden hem aan te zien, maar
nu wendde hij zich tot de officier en zei
onderdanig: „U hebt mij m'n advies
hierbij niet gevraagd, kameraad Burga-
noff, maar als burgemeester van dit
dorp moet ik u er op wijzen, dat ik u
afraad om de arrestant naar zijn woning
te brengen. Zijn dochter zal misbaar
maken en zijn buurman, Matias Mo-
korslry, zal de gelegenheid aangrijpen
om te proberen een oproer te verwek
ken. Mokorsky is secretaris geweest van
de Boerenpartij en er zijn altiid nog
wel enkele mensen op zijn hand. Ik had
graag, dat u de arrestant zo onopval
lend mogelijk wegbracht. Waarom zou
hij ook andere kleren moeten aantrek
ken? Een boer blijft toch altijd een
boer, dat zullen ze in Boedapest ook
wel weten."
De man van de Barowska lachte spot
tend. „Hoe lang bent '.i nu al burge
meester, kameraad Bartok" ,Ik meende
dat uw handen ook beter de mestvork
kunnen hanteren dan de pen. Boven
dien vormen de boeren het beste bezit
van onze volksrepubliek. Als wij op de
boe-en en op de soldaten zouden kun
nen rekenen wie zou dan tegen ons dur
ven zijn? En voor een oproer ben ik
niet bang als u er bij bent. HeDt u mij
vanmorgen niet zeif verteld dat men
het wel aan u kon overlaten om de
orde te handhaven?"
De burgemeester zette een veronge
lijkt gezicht „Ik waarschuwde slechts
om u van dienst te zijn, kameraad Bur-
ganoff, maar ongetwijfeld hebt tt meer
ervaring in zulke dingen dan ik. Daar
is het huis van de arrestant."
Olgina was in de keuken en zette
juist de borden klaar voor het avond
maal, toen ze haar vader hoorde bin
nenkomen. Ze greep de tabaksdoos van
de schouw en riep opgewekt: „Rook
eerst nog een pijpje voor het eten, va
der. Buurman Mokorsky heeft verse ta
bak voor u meegebracht uit Moln. Hij
zegt...." Ze zweeg plotseling, toen ze
naast haar vader de beide mannen zag.
terwijl achter hen de onbekende in de
donkere uniform binnentrad. Haar blik
trof die van haar vader angstig, als om
hulp smekend. Een ogenblik bleef ze in
de deuropening staan, de ogen wijd
opengesperd in een plotselinge schrik.
Toen vertrok haar mond als in een ge
luidloze schreeuw en zakte het bloed
weg uit haar gezicht. Door z'n tranen
heen zag Sandor haar wankelen. Hi.i
wilde haar grijpen, maar voelde de
boeien ruw aan zijn polsen rukken.
Toen stootte iemand de mannen bij de
deur uiteen en sloee ziin arm om de be
zwijmende vrouw. Het was Matias Mo
korsky en zijn stejn trilde van veront
waardiging. toen hij vroeg: „Kan iemand
even een kroes water halen, of durven
jullie een geboeide oude man niet met
minder dan vier man te bewaken?"
De burgemeester ging gehoorzaam
naar de keuken en de militair wendd»
zich nors tot de beide jongelieden:
„Maak de boeien los en laat hij zich
aankleden."
Terwijl Sandor zijn Zondagse pak uit
de kast haalde en zich haastig begon
te verkleden, trachtte Matias Mokorsky
de schreiende Olgina moed in te spre
ken. „Wij zullen alles doen om je vader
spoedig vrij te krijgen. Vertrouw op
mij," zei hij. „En maak nu een pakje
boterhammen klaar voor onderweg,
want de reis naar Boedapest is lang."
(Wordt vervolgd).
lectuurvoorziening", dat „tot socialisa
tie en mechanisatie der lectuurvoorzie
ning zou kunen leiden", dat „een be
dreiging voor de persoonlijkheidsvor
ming" zou kunnen vormen en „de massi
ficatie onder de schijn van perfectio
nering bevorderen". Verder constateert
het rapport, dat men, indien men uit
gaat van de doctrine, dat de Overheid
alle lectuur moet verschaffen, „op on
juiste wijze de hoofdverantwoordelijk
heid bij Overheid" legt, „terwijl deze
ligt bij het vrije individu, wiens werk
zaamheid de staat zonodig moet aanvul
len, maar tevens in zijn wezen laten."
Tenslotte merkt het rapport op, dat
men, om „de door enkelen geprojecteer
de droombeelden" te verwezenlijken,
vermoedelijk een tientallen malen groter
bedrag van overheidswege zou nodig
hebben dan het systeem van de K.V.C.L.
vraagt, terwijl dan nog het nuttig effect
twijfelachtig zou blijken, omdat men
moet verwachten, dat de van boven op
gelegde instituten door een groot ge
deelte van het Nederlandse volk niet
zouden worden gebruikt. De K.V.C.L.
geeft de voorkeur aan een geleidelijke
en vrije ontwikkeling van wat nu reeds
aan het groeien is. Een redelijke ver
hoging van het tot dusverre verstrekte
subsidiebedrag is daarbij wel zeer wen
selijk.
1) Zie ons blad van 26 Augustus j.l.:
„Meer belangstelling voor het boek".
(Eigen bericht)
Enige weken geleden begon Nationaal
Katholiek Thuisfront het prijzenswaar
dig initiatief te ontwikkelen om de
komende wintermaanden dienstbaar te
maken aan de persoonlijke ontwikkeling
van de militairen. Alle daarvoor in aan
merking komende avondcursussen wer
den aangeschreven met Ms verblijdend
resultaat, dat zeer vele cursussen hun
poorten voor de militairen zullen ope
nen, opdat zij in hun vrije uren aan
eigen toekomst zullen kunnen werken.
Het moet mogelijk zijn, in de komende
wintertijd het teveel aan vrije tijd in de
particuliere sector op te vangen, mits-
seholen, culturele bonden en ontspan
ningsverenigingen hun deuren open zet
ten voor de militair. Op deze wijze wordt
de militair aan het neutrale vlak van de
kazerne onttrokken en blijft het contact
met de burgermaatschappij en zijn eigen
milieu, waarin hij over enige tijd weer
aan zijn toekomst zal moeten werken,
bewaard.
Zij, die voorstellen en plannen hebben,
kunnen zich wenden tot Nationaal Ka
tholiek Thuisfront, postbus 4, Den Haag.
Volgens A.F.P. bericht het Wafdisti-
sche blad „Al Misri", dat er geen ver
andering te wachten is in de leiding der
Egpytjsche ambassades te Parijs en
Washington. Het schijnt daarentegen ze
ker te ^ijn, dat buiten de post te Londen,
waar de ambassadeur Abdel Fattah Amr
wordt vervangen door Mahmoud Fawzi,
ook de posten te Rome en Den Haag
door de huidige diplomatieke beweging
zullen worden beïnvloed. De Egyptische
regering heeft inderdaad besloten, zo
wordt gezegd, de Egyptische gezant in
Nederland, die de neef is van ex-konin
gin Narriman, terug te roepen en de
Egyptische vertegenwoordiger te Rome
over te plaatsen naar Teheran.
De Egyptische gezant bij ons hof, de
heer Mohamed Aly Sadek, deelde ons
mede, dat hem hierover nog niets be
kend is.
De hoofdcommissaris van politie te
Arnhem verzoekt namens de echtgenote
de opsporing van de verblijfplaats van
Jan Hendrik Berksen, geboren te Arn
hem, 14-9-1910, typograaf, wonende te
Arnhem, Graslaan 87. Hij verliet in de
ochtend van 27 Augustus om ongeveer
4 uur zijn woning in overspannen toe
stand en is daarin nog niet teruggekeerd.
Een ongeluk wordt gevreesd.
Advertentie
DE MEEST GEROOKTE SIGARET DANKZIJ DE CONSTANTE KWALITEIT
De Nederlandse Stichting voor het
gebrekkige kind schrijft ons:
De toeneming van het aantal slacht
offers van kinderverlamming, schept
een ernstig probleem t.a.v. de nazorg
mogelijkheden voor de getroffen kinde
ren. Ook al geneest gelukkig een groot
deel, geheel of bijna geheel, voor de
kinderen, die dit geluk niet beschoren
is, dient een neurologische en orthopae-
sche nabehandeling te volgen. Onder
moderne medisch-paedagogische leiding
en met veel liefde en zorg kan n.l. de
lichamelijke conditie belangrijk verbe
terend worden en zullen zij daarna ook
in staat zijn toch nog een voor hen ge
schikte taak in de gemeenschap te ver
vullen. Er is echter in ons land een
ernstig tekort aan dergelijke revalida-
tie-instellingen met het gevolg, dat
voor talloze kinderen, deze hulp ont
breekt. Deze tragische toestand is be
schamend voor ons land. De Nelerland-
se Stichting voor het Gebrekkige Kind
„Mytylstichting" (N.S.G.K.) richt
zich daarom met een nationaal appèl
tot ons volk.
Om deze verlamde kinderen te helpen
en de voortzetting van hun onderwijs
te waarborgen, is het dringend nodig,
naast de enkele reeds bestaande doch
overvolle instellingen, nieuwe revalida-
tie-internaten op te richten. Dit geldt
in het bijzonder voor het Noord-Westen
en Zuiden van ons land. Voorts wordt
ernstig overwogen daarnaast „vliegende
colonnes" op te richten, d.w.z. ambu
lance-auto's met medisch personeel en
voorzien van de nodige therapeutische
instrumenten, welke wekelijks een aan
tal plaatsen bezoeken. Zodoende zullen
de kinderen dan ook plaatselijk direct
behandeld kunnen worden.
Om deze zo hoogst nodige hulp te
kunnen bieden is veel, zeer veel geld
nodig. Ook al drukken de tijdsomstan
digheden zwaar op onze schouders, toch
kunnen en mogen deze ernstig getroffen
slachtoffertjes van kinderverlamming
niet aan hun lot worden overgelaten.
Wanneer iedere Nederlander iets bij
draagt in de grote kosten voor deze
hulpverlening, dan kan- zo veel prachtig
en dankbaar werk verricht worden.
De N.S.G.K. vraagt daarom plaatse
lijk een comité van actie te vormen,
opdat zo spoedig mogelijk de nodige
gelden bijeen gebracht kunnen worden.
Zij richt zich tot het werkende deel
van ons volk, met het verzoek gezamen
lijk in hun bedrijven iets voor de zorg
aan deze kinderen te organiseren.
Lezers, laat dit appèl niet vergeefs
zijn. Overweegt wat u doen kunt. Richt
u met uw plannen tot het Centraal Bu
te Amsterdam, of stort uw persoonlijke
of gezamenlijke bijdrage op gironum
mer 552000 van de N.S.G.K. De plannen
liggen klaar, medici en paedagogen
staan gereed en verlamde kinderen in
het gehele land wachten
Laten wij snel handelen!
reau van de N.S.G.K., Singel 451543
Tijdens een ten huize van de voor
zitter van de nationale federatieve
raad „Voormalig Verzet Nederland", de
heer A. van der Meulen te Rotterdam,
belegde persconferentie, zijn de conclu
sies meegedeeld van een door deze or
ganisatie benoemde commissie, die een
onderzoek heeft ingesteld naar de hou
ding tijdens de bezetting van mevr. B.
M. van der H.K. Deze vrouw, die be
kend stond als „Tante Bertha", werd
in 1947 te Rotterdam gearresteerd, o.m.
verdacht van verduistering ten nadele
van een Joodse Nederlander. De zaak,
die destijds nogal veel stof deed op
waaien, eindigde voor haar tenslotte,
na een veroordeling van het bijzonder
gerechtshof te 's-Gravenhage met een
vonnis van de bijzondere strafkamer
van de rechtbank te Amsterdam. Dit
vonnis luidde: vrijspraak, daar het ten
laste gelegde niet bewezen werd geacht,
aldus deelde men ons mee. i
De conclusie van de commissie, die
wij letterlijk citeren en die ter kennis
van mevr. Van der H.K. is gebracht,
luidt: „De commissie van onderzoek in
de zaak van mevrouw B. M. van der H.
K., daartoe aangezocht door de direc
teur van de nationale documentaire
dienst der illegaliteit, is na maanden
lang grondig en uitgebreid onderzoek
ter zake overtuigd dat mevrouw B. M.
van der H.K. gedurende de bezettings
tijd een betrouwbaar en verdienstelijk
illegaal werkster is geweest. Er is aan
de commissie niet gebleken dat zij uit
hoofde van haar verzetswerk of uit een
onvaderlandse daad voordeel heeft ge
trokken doch wel dat zij aanzienlijke
bedragen aan het nationaal verzet heeft
besteed. De commissie adviseert de di
recteur van de nationale documentaire
dienst der illegaliteit te voldoen aan het
verzoek van mevrouw Van der H.K.
d.a. November 1951, haar als verzets
strijder zonder enige restrictie te reha
biliteren", aldus de conclusie van de
commissie uit de nationale federatieve
raad „Voormalig Verzet Nederland".
En dit gesprekje ving ik
vanmorgen op het achter-
balcon van de tram op:
„Piet van Heusden is
wereldkampioen achter
volging".
„Een pracht-kerel; de
ideale kabinetsformateur".
10 September zal de gemeenschappe
lijke vergadering van de Europese ge
meenschap voor kolen en staal, waarin
elke deelnemer met een bepaald aantal
leden zitting heeft, voor de eerste maal
te Straatsburg bijeenkomen.
Volgens K.B. worden de Nederlandse
afgevaardigden ieder jaar aangewezen
door de beide Kamers der Staten-Ge-
neraal in onderling overleg. Op grond
hiervan zijn thans de volgende leden
van de Eerste en Tweede Kamer voor
één jaar aangewezen: jhr. mr. M. van
der Goes van Naters, H. A. Korthals,
dr. J. A. H. J. S. Bruins Slot, mr G.
Vixseboxse, mr. W. Rip. G. M. Neder-
horst, mej. dr. M. A. M. Klompé, mr. E.
M. J. A. Sassen, P. J. Kapteijn en mr.
P. A. Blaisse.
Binnenkort zal Philips voor het eerst
een smalfilmprojector voor professio
nele doeleinden in de handel brengen.
Het apparaat is vooral bedoeld voor toe
passing in cinema's, bij instructies, op
scholen en schepen, in treinen, zieken
huizen en club- en verenigingslokalen.
Met behulp van een speciaal gecon
strueerde 750 watt gloeilamp met inge
bouwde spiegel en een uitzonderlijk
grote vlinder voor het afblenden der
filmbeeldjes, waardoor het lichtverlies
slechts zeer gering is, bereikt deze pro
jector een lichtopbrengst van 500 lumen,
dus ongeveer het dubbele van de ge
bruikelijke smalfiimprojectoren. Zeifs
bij een beeld van 4x3 m. verkrijgt men
daarmee voldoende lichthelóerheid. Een
speciaal geconstrueerd filmtransport-
mechanisme garandeert een automatisch
ongestoord en zeer regelmatig op- en
afrollen van de film. Dank zij het groot
aantal tanden op de sprockets, waarvan
steeds zes tanden tegelijk in de filmper
foratie grijpen, is een regelmatig doorlo
pen zelfs bij ernstige perforatiebescha
digingen verzekerd. Uiteraard is ook
aan het aandrijfmechanisme en het ge
luidsgedeelte alle aandacht besteed,
evenals aan het uiterlijk van de machine.
Bij K.B, is voor het studiejaar 1952/
1953 benoemd tot rector-magnificus aan
de Rijksuniversiteit te Leiden prof. dr.
J. J. L. Duyvendak, te Utrecht prof. dr.
V. J. Koningsberger, te Groningen prof.
mr. J. H. Beekhuis en te Wageningen
prof. dr. ir. G. Minderhoud.
