Verdraaiing van feiten maakt
de situatie verward
Aardappelen
Slaaf
A.MALI A VAN SOLMS
aar kwam die muis
vandaan
«TEKENCURSUS
SCHEEPVAARIBERICMEN
de SLAVEN
Ondernemingen wijzen beschuldiging af
Prijsegalisatieregeling voor haring
Dappere officieren
onderscheiden
8
ZATERDAG 30 AUGUSTUS 1952
PAGINA 9
FIN AN Cl ëN EN ECONOMIE
Koninklijke subsidie voor
vrije schilderkunst
De Nangololo-missie
DEZE WEEK:
Spookbeeld vaiT petro-
leum-monopolie
Lof voor luit.-kolonel
G. H. Christian
„Alblasserdijk"
Buitenl. Zaken zal een
protestnota zenden
Oudste inwoonster van
Groningen overleden
Het conflict bij „De Ommelanden"
Ca'datantwoord
»U kon cr v?-n HlJi
topt \v„ den, dat de arbeiders ont-
de Hadden0 ,en dat besprekingen geen
Dotnn,; Naar wij vernemen heeft
"Det(1 hie ris der Koningin in ant-
t«L OmnPP een brief gestuurd aan
Urstellm 0den" waarin hij zijn
nS heeft geuit over de hou-
Nieuw electrisch
hoorapparaat
Administrateur vermoord
ESKADER M.L.D. IN
ENGELAND
DéFILé LANGS DE
DODENCEL
MARKTBERICHTEN
V.S. klagen intern, olieproducenten aan
Maandag maakte de regering van
Truman officieel bekend, dat,
naar haar mening, een interna-
"°naal „kartel" van zeven Amerikaanse
P Brits-Nederlandse maatschappijen
«"je phase van de olie-industrie van de
«rUe wereld beheerst. Dit zevental on
dernemingen werd er van beschuldigd
«ebruik te maken van onderling eige
naarschap en beperkende overeenkom-
®ten om de productie binnen bepaalde
«lenzen te houden, markten onder elkaar
verdelen, prijzen te bevriezen, con
currentie te verminderen en vrachtprijs
zen te regelen.
v Tegelijkertijd sprak de regering der
v.S. vier grote Amerikaanse petroleum-
jnaatschappijen in rechten aan voor een
bedrag van zeven en zestig millioen dol
lar wegens het berekenen van te hoge
Prijzen voor olie, die binnen het kader
pah het .buitenlands hulpprogram aan
rp'ropa is geleverd. Buiten Mexico en
«e onder Russisch toezicht staande lan
gen controleren de zeven bij de aan
dacht betrokken maatschappijen direct
dl indirect het merendeel van de we-
reid-petroleumhandel en haar invloed
®'rekt zich uit van reserves tot productie,
'ransport, raffinage en ter markt bren-
«en.
Zowel de Amerikaanse petroleum-
griatschappijen als de Anglo-Iranian Oil
®h de twee maatschappijen van de Ko-
rjoklijke-Shell-groep hebben reeds ver
gaard dat er van een oliekartel geen
fPcake is en de overige beschuldigingen
det verontwaardiging van de hand ge
mzen. De Koninklijke heeft hieraan toe
gevoegd, dat er integendeel een zware
concurrentie bestaat tussen de zeven
"eschuldigde maatschappijen, al is het
een algemeen bekend feit, dat een
Zekere mate van samenwerking tussen
de verschillende maatschappijen van de
elie-industrie noodzakelijk is geweest en
"at deze in feite door verschillende re
deringen is voorgestaan teneinde de
b'ievoorziening van de wereld, zowel
voor civiel als militair gebruik, te ver
zekeren.
Uit het Amerikaanse verslag kan men
Allereerst afleiden, dat de Amerikaanse
fegering geen overeenkomsten erkennen
Jdl, waarbij diverse maatschappijen on
derling hebben afgesproken, één en de-
Zelfde prijs te berekenen voor af te
leveren petroleumoroducten zonder re
kening te houden' met uiteenlopende
Productie- en transportkosten.
Deze bewering klopt evenwel niet met
de verklaring van de Koninklijke ten
Aanzien van een bestaande scherpe con-
ehrrentie, ofschoon zij weer wel in over
eenstemming kan worden gebracht met de
epmerking van dezelfde zijde, dat een
Zekere mate van samenwerking tussen
verschillende petroleum-maatschap-
Pi.ien noodzakelijk is geweest.
De Amerikaanse regering schijnt bang
je zijn voor een loutere machtsconcen
tratie, geschapen door wereldwijde con
trole der desbetreffende maatschappijen
e», wil men het verslag geloven, dan
Zou zij er op uit zijn deze macht te
oreken. De aandeelhouders der bij de
beschuldiging betrokken ondernemingen
Schijnen evenwel het gehele geval eerder
Als een verkiezingstroef van de demo
cratische partij op te vatten, want de
hoteringen der door de aanklacht be
dreigde aandelen zijn ter beurze vrij
wel onveranderd gebleven.
Tn het verslag wordt geprotesteerd
tegen twee feiten, namelijk dat Euro
pese landen, die olie hebben ontvan
gen via de Marshall-hulp, te veel hebben
betaald en dat aan de Amerikaanse im-
Porteur van petroleum uit het Midden
oosten te weinig werd berekend ten
hadele van de „kleine" Amerikaanse
olie-producent.
Bierbij wordt klaarblijkelijk uit het
Oog verloren, dat, indien er een onh®"
Perkte concurrentie was geweest, de
Producenten van het Midden-Oosten een
&oot aantal kleine Amerikaanse olie-
Producenten op hun eigen markt geheel
Zouden hebben kunnen uitschakelen, ten-
Zij deze bedrijven bescherming hadden
i Op 15, 16 én 17 October a.s. zal de
beoordeling plaats vinden van de schil
drijen die kunnen worden ingezonden
?ti mede te dingen nara de Koninklijke
'Pbsidie voor de vrije schilderkunst.
voor inzending
s c h r i f t e 1 ij k
itaris der jury,
Oranje-Nassaulaan 6 B,
;e voorwaarden
men' uitsluitend
olledig,
5au m«
vjlvragen bij de secretaris
Kolthoff,
Amsterdam;
Bet missiedorp Nangololo in Por-
!j«es Oost-Afrika is onlangs door brand
erwoest; kerk, school en klooster zijn
V'.A. aan het vuur ten offer gevallen. In
v'Jl-en-twintig jaar was hier tengevolge
st U enorme offers een bloeiende missie-
jAtie verrezen. Wie zou de moed heb-
nj P. hier weer van voren af aan te be
iden? De Nederlandse missionarissen,
W ;ehtwintig man sterk, hebben het
opnieuw aangepakt. Zij zullen
k:®§en mits katholiek Nederland hun de
stavoor dringend nodige geldelijke
tj;uU verleent. Ieder die de prestaties
«ze
OpP zijn, wil steunen zende zijn gave
.Postwissel of giro aan Ed. Hermans
61=innen (L-) gironummer 385673, of
Mp 0.50 extra op een briefkaart,
fo kan voorts meedoen aan de grote
ij Upjololo-loterij, door loten a 0.50 te
len (bij vooruitbetaling). Adres:
Pgololo-loterij Schinnen (L.) Ed. Her-
As, zelfde gironummer.
wie Nederland trots
gekregen tegen „dumping" door het
verhogen van invoerrechten op buiten
landse petroleum.
Het verslag vertoont tekenen van
vooroordeel, is gesteld in hatelijke ter
men en lijkt geschreven te zijn voor
binnenlands politiek gebruik. De toon
is onnodig scherp. Wanneer men boven
dien bedenkt, dat in het geval van de
Perzische olie de V.S. eerst achter de
schermen en thans openlijk kunnen
worden waargenomen, dan ontkomt men
moeilijk aan de indruk, dat de Ameri
kanen proberen de Brits-Nederlandse
ondernemingeh in het Oosten te onder
mijnen om hun eigen machtsconcentra
tie te kunnen versterken.
Er wordt trouwens geen rekening ge
houden met de zo belangrijke kwestie
der kapitaal-investeringen en de in
vloed hiervan op de kostprijzen van
petroleum in het Midden-Oosten. Naar
schatting zijn thans, buiten de V.S. zelf,
jaarlijks niet minder dan acht milliard
gulden benodigd voor deze kapitaals
uitgaven. Het spreekt dan ook vanzelf,
dat het grootste gedeelte van deze
enorme som moet worden geput uit de
winsten van de ondernemingen zelf. Is
er van overdreven prijzen sprake ge
weest, dan is dit in elk geval niet tot
uiting gekomen in de aan aandeelhou
ders uitgekeerde dividenden, doch hoog
stens in een belangrijke mate van zelf
financiering.
De Amerikanen kunnen moeilijk een
verwijt maken aan de internationale
petroleum-ondernemingen, dat zij te veel
zouden hebben geïnvesteerd. Want sinds
het verloren gaan van Perzië als leve-
rancier is maar al te zeer gebleken, dat,
dank zij de grote gezamenlijke produc
tie- en raffinage-capaciteit en dank zij
ook de internationale samenwerking dei
diverse ondernemingen, dit tekort kon
worden opgevangen.
Welke ook de verdiensten van het
Amerikaanse verslag mogenzijn, het
moment waarop de publicatie is geschied
is al heel slecht gekozen. Olie-produce
rende landen in het Oosten zullen hierm
weer een aanleiding kunnen vinden om
het de Westerse bedrijven moeilijk te
maken.
De beste oplossing zou natuurlijk zijn,
indien de grote olie-ondernemingen elke
reden tot achterdocht wegnamen door
vrijwillig meer inlichtingen te verstrek
ken omtrent haar activiteit dan zij dit
in hun jaarverslagen gemeenlijk plegen
te doen. Geheimzinnigheid wekt nu
eenmaal argwaan.
De minister van Landbouw, Visserij
en Voedselvoorziening heeft een ver
ordening van het Bedrijfschap voor
Visserijproducten, welke een zgn. ega
lisatieregeling voor haring beoogt, goed
gekeurd.
De grote prijsschommelingen, welke
zich in het bijzonder bij verse vis, doch
ook bij stapelproducten als gezouten
haring voordoen, hebben in de laatste
jaren geleid tot minimumprijsregelin
gen. Een bezwaar van dergelijke rege
lingen is echter dat er een groot ver
schil kan bestaan tussen de minimum
prijs of wel stopprijs op de markt en
de prijs, welke de reder of visser ont
vangt voor zijn vis, die de stopprijs niet
behaalt en die hij deswege aan de vis-
meelfabrieken verkoopt. De dalingen
van de vismeel- en haringolieprijzen
hebben thans het verschil tussen mini
mumprijs en de vismeelprijs dusdanig
Twee officieren van het Nederlandse
detachement in Korea hebben voor bui
tengewone dapperheid een Amerikaan
se onderscheiding ontvangen.
Luit.-kol. G. H. Christian heeft het
Legioen van Verdiensten ontvangen, de
graad van legionnair en de zilveren ster.
Kapitein Van Gorcum ontving de bron
zen 'ster-.
Christian ontving het Legioen van
Verdiensten wegens „kundige leiding
van zijn troep in een gevecht op korte
afstand, het met succes volbrengen van
een opgedragen missie en het nemen van
de Star-heuvel."
In een legerorder wordt gezegd, dat
Christian de zilveren ster ontvangt we
gens dapperheid, omdat hij zonder vrees
het commando geleid heeft op de woeste
helling van de Star-heuvel en de vijand
heeft aangegrepen.
Toen een leider van een peloton en
zijn assistent .gewond werden in het
eerste stadium van de actie, herstelde en
hergroepeerde Christian zijn troepen.
Kwetsbaar voor het vernietigende vuur
en slechts gewapend met een pistool,
leidde hij hen in een gedurfde charge,
waardoor de vijandelijke stellingen on
der de voet werden gelopen en zijn
mannen de top van de heuvel bereik
ten.
Van Gorcum's onderscheiding was
voor verdienstelijke diensten als ver
bindingsofficier tussen het Nederlandse
detachement en het 38ste infanterie-re-
giment in Korea.
Het ministerie van Buitenlandse Za
ken zal, naar A.P. bericht, een protest
nota zenden aan de Mexicaanse rege
ring, tenzij de drie Nederlandse matro
zen, die in een Mexicaanse gevangenis
vastgehouden worden, spoedig worden
vrijgelaten.
(Van onze correspondent)
Gisteren is de oudste inwoonster van
Groningen, mevr. T. Curdh-Flikkema,
op 101-jarige leeftijd overleden. Zij
hoopte in September 102 jaar te wor
den. Haar gezondheidstoestand was de
laatste tijd vrij slecht. Mevr. Curdh
werd op 29 September 1850 te Holwier-
de geboren.
(Van onze correspondent)
conflict bij de coöp. melkproduc-
Airigp ek „De Ommelanden" te Gro
tteen11 duurt onverminderd voort. Nog
staan de partijen, A.NA.B. en
AtUrf aan de ene kant en directie en
Ajkigj, r van „De Ommelanden" aan de
«ant, scherp tegenover elkaar.
ï.^11 weer beschuldigt men elkaar
betrgens en bedrog. Het. is intussen
ih 8 Vaeuren dat een bemiddelingspo-
A cle de Commissari s der Koningin
v^'taat u°Vincie Groningen tot geen re-
-Ah rt ft geleid, omdat het bestuur
petste Ommelanden" niet aan
«ttpiszitten met de A.N.A.B..
tafel
De
dfUij'ên®'31!13 der Koningin had beide
O^et Jutgenodigd. De A.N.A.B. had
h^dtei-I'aanbod aanvaard, maar
statief n" stuu
„De
en" stuurde een brief met een
waarin vermeld
er van geen staking gespro
ding van deze partij in het conflict. Im
mers de Commissaris had de bedoeling
gehad voor te stellen de staking op te
heffen, het personeel voorlopig weer
aan het werk te zetten, zonder rancune,
en daarna de verschillende onderge
schikte punten gezamenlijk te bespre
ken.
In een brief aan de melkleveranciers
wordt door de directie van „De Omme
landen" echter een geheel andere voor
stelling van zaken gegeven. Waarom nu
verdraaiing van feiten, zo vraagt men
zich af.
In diezelfde brief wordt geschreven
over de misdragingen van de stakers:
intimidaties, bedreigingen, mishande
lingen zijn schering en inslag". Een der
werkwilligen, die per auto naar huis ge
bracht werd, is met medewerking van
de chauffeur overvallen, uit de auto ge
sleept en half dood geslagen", aldus de
„intimidaties, bedreigingen, mishande
zijn nog op te noemen" en „alle duivels
schijnen losgebroken". Maar wanneer
men hierover inlichtingen gaat inwin
nen bij de politie, dan weet men van al
die „mishandelingen" en de „misdragin
gen van losgebroken duivels" niets.
vergroot, dat de noodzakelijkheid zeer
sterk wordt gevoeld. Een dergelijke
aanvulling zal tevens ontduiking van
een minimumprijsregeling kunnen tegen-
gaDe verordening van het Bedrijfschap
voor Visserijproducten beoogt een ze
kere prjjsegalisatie voor de reders mo
gelijk te maken en daardoor de mini-
mumprijsregelingen voor haring op pu
bliekrechtelijke basis hun ondersteu
ning te geven, welke voor een goede
verwezenlijking van de regelingen
noodzakelijk is. Er komen twee zgn.
opvangfondsen, een voor verse en een
voor gezouten haring. De middelen van
de fondsen worden verkregen uit hef
fingen, die de reders betalen over de
door hen voor menselijke consumptie
verkochte haring. Voor verse haring
bedraagt de heffing 10 procent van het
verkoopbedrag, voor gezouten haring
4 1.20 per kantje. Voor elk fonds, waar
van de middelen een deel uitmaken
van het vermogen van het Bedrijfschap,
wordt een commissie van beheer inge
steld, waarin behalve de reders ook de
bemanningen van hun schepen zullen
worden vertegenwoordigd. Uit de fond
sen zullen toeslagen worden verleend
op hoeveelheden haring, welke de vast
gestelde minimumprijzen niet kunnen
behalen, echter alleen voor marktwaar
dige en voor menselijke consumptie ge
schikte partijen, zgn. Breskensharing
uitgezonderd. De toeslagen worden voor
1 Juli 1953 verleend. Gedurende het
lopende jaar zal het Bedrijfschap aan
de betrokken reders voorschotten kun
nen verstrekken. Ten hoogste 10 pro
cent van de geïnde heffingsbedragen kan
worden gereserveerd.
De verordening treedt 1 September m
werking.
De hulpmiddelen, welke het de slecht
horenden mogelijk maken ten volle van
het leven te genieten, hebben de laatste
jaren steeds weer verbeteringen onder
gaan. Toch bleek het mogelijk op dit
gebied nog een belangrijke sprong voor
uit te maken. Op de Utrechtse Najaars-
beurs verschijnt Philips met een serie
nieuwe hoorapparaten van een geheel
nieuwe constructie, waardoor het moge
lijk is de apparaten op verbluffende en
'eenvoudige wijze nauwkeurig aan te
passen aan vrijwel elke vorm van
slechthorendheid, terwijl verder het
service-probleem met één slag is opge
lost. Het eerste wordt o.m. bereikt door
keuze uit zeven verschillende telefoon
tjes (vijf magnetische en twee kristal)
elk met een eigen karakteristiek en ge
voeligheid, alsmede automatische volu-
mecompressie op vrijwel elk gewenst
niveau. Deze ver doorgevoerde automa
tische volumeeompressie betekent een
uitkomst voor de tot nu toe zo moeilijk
te helpen gevallen van zgn. regressie
doofheid. Het apparaat kan ook zonder
automatische volumeeompressie worden
ingesteld voor hen die ook voor de
krachtiger geluiden een zo groot moge
lijke versterking nodig hebben. Boven
dien kan nog dooi middel van de toon-
regelaar de nuance van het geluid naar
behoefte worden gewijzigd. Het is moge
lijk elk onderdeel in een oogwenk te
verwisselen, waardoor een mogelijk op
tredende storing binnen enkele minuten
kan worden verholpen.
De administrateur van de rubber
en thee-onderneming Djolotigo bij Pe-
kalongan, C. Veenstra. is door zijn djaga
vermoord. De djaga trachtte door te
dringen tot de vertrekken van net
slachtoffer, maar werd op weg daar
heen door een andere waker tegenge
houden. De djaga schoot deze laatste
neer en loste ook een schot op Veen
stra. toen deze op het rumoer naar bui
ten kwam. De moordenaar pleegde
daarop zelfmoord. Persoonlijke wraak
neming schijnt dc drijfveer van het
drama.
Het eskadron no. 3 van de Marine
Luchtvaartdienst is voor een trainings
periode in Engeland aangekomen. Het
eskader, dat bestaat uit acht Seafuries,
zal voorlopig gestationneerd worden in
Anthorn (Cumberland) en zal later ge
plaatst worden op een vliegdekschip.
Aan het eind van het jaar zullen de Ne
derlanders naar huis terugkeren,
Het jaarlijkse défilé langs de „doden
cel" in de gevangenis aan de van Alke-
madelaan te 's-Gravenhage zal Zaterdag
20 September worden gehouden. De
reünisten zullen zich verzamelen op de
binnenplaats, waar om half elf een in
leidend woord zal worden gesproken.
Daarna begint het défilé langs de doden
cel en vervolgens langs het monument
In het défilé gaan de nabestaanden
voorop, dan volgen de autoriteiten en
officiële vertegenwoordigers en tenslot
te de oud-gevangenen en andere belang
stellenden. Zowel bij cel 601 als aan de
voet van het monument zullen bloemen
gelegd kunnen worden.
Na het défilé begeven nabestaanden
en oud-gevangenen zich naar het Kur-
haus, waar een reünie wordt gehouden.
Onder degenen, die hier als sprekei
zullen optreden, is dr. Cohen uit Am-
hem, die dit jaar gepromoveerd is op
proefschrift over het Duitse concentra
tiekamp. Mevr. Rosa Spier (harp) en
Willem Ravelli (zang) hebben hun ma-
dewerking toegezegd. I
Het eten van aardappelen
vinden wij heel gewoon. In
verre landen was de aardap
pel wel bekend, doch in
Europa is het eten ervan pas
tegen het eind van de zes
tiende eeuw, en in ons land in
de achttiende eeuw bekend
geworden. Dezer dagen was
het 260 jaar geleden, dat An
ton Verhulst, die de aardap
pel als volksvoedsel in onze
streken bekend maakte, werd
geboren.
Het vaderland van de aard
appel is Peru en Chili, waar
de vrucht sinds onheuglijke
tijden door de inboorlingen
als voedingsmiddel werd ge
bruikt. De in het wild
groeiende aardappelplanten
brengen slechts kleine knollen
voort en hebben witte welrie
kende bloemen. Toen de Span
jaarden omstréeks het midden
van de 16e eeuw Peru ver
overden. maakten zij daar voor
het eerst kennis met de aard
appelen. De Spanjaarden waren
zo met deze vruchten ingeno
men, dat zij er al spoedig toe
overgingen enige knollen naar
Europa mee te nemen. Je be- verzekerd, dat de planten een zoveel aardappelknollen,
grijpt dus al, dat in Spanje en heerlijke vrucht opleverden. De hij nog maar vinden kon
„Aardappel-vloot". Op de aardappelveiling te Grotebroek-Bovenkarspel, de grootste op dit gebied
in ons land, worden in de rooitijd dagelijks ongeveer driehonderd schuiten of punters met aardappelen
geveild. De zwaar beladen vaartuigen liggen bij het veilinggebouw te wachten.
Italië de aardappelen het
eerst een algemene versprei
ding vonden en spoedig daar
na ook in ons land werden in
gevoerd. In Engeland werden
de aardappelen omstreeks 1586
voor het eerst aan land ge
bracht door Francis Drake, die
van een vriend uit Amerika
enige knollen had toegezonden
gekregen. In een begeleidend
schrijven zei deze vriend, dat
de vrucht van deze plant
uiterst smakelijk en voedzaam
was; hij schreef er evenwel
niet bij, hoe de plant ver
bouwd moest worden. Drake
was zeer blij met het ge
schenk en plantte de knollen
in zijn tuin; hij dacht echter
niet anders dan dat zijn vriend
met het woord „vrucht" de
zaadbollen bedoelde. Het was
herfst geworden en de zaad
bollen zagen er mooj geel uit.
Daarna werden een aantal
voorname heren ten eten uit
genodigd. Toen de schaal
waarop de grote verrassing
lag uitgestald op tafel kwam,
slaakten alle gasteneen kreet
van verrukking. Daar lagen de
kleine Vruchten, in boter ge
bakken en met suiker en ka
neel overstrooid. Zoiets moest
wel lekker smaken. De gasten
proefden.... maar kreten van
verrukking bleven nu achter
wege. De vrucht was bitter, de
smaak afschuwelijk.
„Als ze dat in Amerika lek
ker vinden, moeten ze die
planten dan daar maar houden.
Wij vinden ze afschuwelijk!"
Omstreeks het jaar 1200
zuchtten vele christenen in de
slavernij der Mohammedanen
in Noord-Afrika. De toestand
van deze christenslaven was
zeer droevig. Geen wonder dat
er moedige mannen opstonden,
die probeerden het lot van de
christenslaven te verzachten. In
die tijd werd er zelfs een kloos
terorde opgericht, die tot doel
had de christenen uit de handen
van de Mohammedanen te ver
lossen. Het was de orde van da
Mercedariërs. Het was Maria,
die in een verschijning aan een
priester hem de wens te kennen
gaf, dat die orde werd opge
richt. Dat gebeurde dan ook.
Naast de drie gewone geloften
van armoede, gehoorzaamheid
en zuiverheid, moesten de leden
van deze orde nog een vierde
gelofte afleggen. Zij beloofden
namelijk zelf ook in gevangen
schap te gaan indien dit voor
de vrijlating van de christen
slaven nodig was.
als smakelijk, ze waren lekker. Een prschtig voorbeeld van
en Toch heeft het nog heel wat de vervulling van deze belofte
groene bessen waren het niet. richtte daarmee opnieuw een jaartjes geduurd, voor de
Dan moeten het deze knollen maaltijd aan. Nu had hij meer aardappel het volksvoedsel van
De knollen bleken niet thans geworden is.
onder de grond zijn!"
succes.
Francis Drake verzamelde alleen eetbaar, neen, ze waren
(Slot volgt)
lijkste hoven van Europa. Een
bonte menigte van officieren,
vorsten, edelen en ambtena
ren met hun dames gaven le
ven en gezelligheid aan het
statige Binnenhof en van die
vrolijke kring van aanzienlij
ken was de prinses het ge
vierde middelpunt. Molt zegt
in zijn boek „Oranje boven",
dat zij er bijzonder slag van
had, in het vorstelijk hof een
sfeer van gezelligheid te
scheppen, waar ieder zich thuis
'voelde.
Over het „Huis ten Bosch"
willen wij een paar bijzon
derheden mededelen: Na de
dood van Frederik Hendrik
(in 1647) liet zij in het bui
tenland te zijner ere de ont
vangzaal, met behulp van de
schilderkunst, herscheppen in
een Mausoleum, (een mauso
leum is eigenlijk een graf
monument, maar in deze bete
kenis meer een zaal of hal ter
ere van de dode), dat de roem
van de stedendwinger ver
eeuwigde. Negen Noord- en
Zuid-Nederlandse kunstschil
ders waren de scheppers van
het kunstwerk in de_ grote
erezaal van het Huis ten
Bosch. Alle schilderstukken
(van geweldige afmetingen)
hebben betrekking op Frede
rik Hendrik als zegevierende
krijgsheld.
Amalia van Solms, gemalin van
Frederik Hendrik
Dat was de gemalin van
ii
Het kistje sigaren ging onder
in een oude schoenendoos.
Daarover heen frommelde hij
wat oude kranten en bovenop
kwam zo, heel veilig, het
blikken doosje met de muis,
heen. Gelukkig, het was zijn
pak. Door het verschuiven en
verplaatsen van de stoelen had
heeft de H. Raymundus gege
ven. Deze Raymundus was lid
van de orde van de Merceda
riërs. Als priester trok hij naar
de Noordkust van Afrika, waar
hij, door zijn geld en door zijn
krachtdadig optreden, vele
christenen uit de slavernij wist
te bevrijden. Toen echter zijn
middelen om vrij te kopen, uit
geput raakten, bood hij zich
zelf als slaaf aan. Nu leefde
hij dus alle dagen temidden
van de Mohammedanen.
Zijn heilig leven bleef niet
onopgemerkt. Vele Mohamme
danen werden zijn vrienden;
ja, er waren er zelfs, die door
de ijver van Raymundus tot
het christendom bekeerd wer
den. Dit wekte de ergernis
van de andere Mohammedanen
op. Ze sloten Raymundus in
een kerker op en mishandel
den hem op de vreselijkste
wijze. Raymundus verdroeg al
les geduldig. Toen de Paus van
zijn werken en lijden hoorde,
deed hij zijn grote waardering
voor Raymundus blijken door
hem tot kardinaal te verhef
fen. Zo werd de mishandelde
priester in slavenkleren kar
dinaal!
Lang zou hjj echter niet meer
leven. Nauwelijks 36 jaar oud,
zou deze dappere priester, ver
van zijn vaderland Spanje,
een ellendige dood sterven.
Het leek er zelfs op, dat hij
uit het leven zou moeten schei
den zonder de laatste heilige
Y Wdo f Uc HCJLldXJ.fi vau
De gastheer had een lelijke Fredenk Hendrik ((bekend uit Om de doos kwam een prach- het cadeau zeker ook een reis- Sacramenten ontvangen te heb-
rtrtulnrtnn tlii cl niflt i.: -> rrilénn 4 a aiiah él a irl aoh rfomoolrl To_ *i_r\ ii t. i
flater geslagen. Hij wist niet
beter te doen, dan al de aard
appelplanten, die hij zo zorg
vuldig in zijn tuin gekweekt
had, uit te roeien. De tuinman
van Francis Drake volbracht
dit bevel dadelijk. De volgende
dag had hij het hele zaakje op
een hoop liggen. Hij zag de
vreemde grote knollen aan de
wortels wel, maar daar nam
hij geen notitie van. Toen en
kele dagen later allesgoed
droog was, stak hij er de
brand in. Heel toevallig kwam
Francis Drake toen ook de
tuin in. Hij zag ook, maar nu
ln de hete as de vreemde knol
len liggen. Achteloos trapte
hij er een paar kapot. Een
bloemig witte massa bleek er
in te zitten. En die massa
geurde lang niet onaangenaam.
„Waar komen die dingen van
daan, tuinman?" „Van uw be
roemde aardappelplant, mees
ter." Ahaaaah!" riep toen
Francis Drake uit. Nou gaat
me een licht op. Men had mij
de vaderlandse geschiedenis als
de „Stedendwinger"). 31 Aug.
1602, dus 350 jaar-, geleden,
werd Amalia van Soïms gebo
ren. In het jaar 1620 werd te
tig stuk pakpapier te zitten
en tenslotte moest een stuk
touw het hele zaakje netjes bij
elkaar houden. Voor alle ze
kerheid boorde Jacob met de
je over de vloer gemaakt. Ja
cob greep het. Terwijl hij er
mee naar oom liep, zag hij da
delijk, dat de doos een beetje
beschadigd was. Net of er op
ben. De priester, die hem dia
Sacramenten zou toedienen,
liet te lang op zich wachten.
Toen gebeurde het wonderlij
ke. Engelen, gekleed in het
Bohemen een veldslag geleverd priem van zijn zakmes nog wat getrapt was. Maar de jongen kleed van zijn ordebroeders,
gaatjes door papier en doos had geen tijd daar lang over verschenen in zijn cel en reik-
heen, zodat toevoer van frisse na te denken. Met een hoold ten hem de H. Communie toe.
en de daar regerende vorst zag
zich tenslotte genoodzaakt zich
uit de voeten te maken. Met
zijn gezin nam hij de wijk naar
zijn oom Maurits van Nassau
in het gastvrije Nederland. Tot
het gevolg behoorde de twee-
en-twintigjarige Amalia van
Solms. Zij trok in Den Haag
spoedig veler aandacht door
haar knap uiterlijk en haar
helder verstand. In het jaar
1625 huwde zij met Frederik
Hendrik. Zij was een kunst- en
praehtlievende vorstin, waar
van het paleis „Huis ten Bosch"
bij Den Haag, dat onder haar
leiding werd gebouwd, getuigt.
Het stadhouderlijk verblijf te
Den Haag was een van de
schitterendste en aantrekke-
Aardappelen rooien
lucht verzekerd was.
„Nou, nou", zei vader, toen
die het pak te zien kreeg, ,,je
hebt er nogal wat wérk van ge
maakt. Dat zal oom Hannes
zeker leuk vinden!"
Had vader geweten van die
klandestiene muis, dan zou h,j
wel anders gepraat hebben.
Want die hield niet van derge
lijke grapjes. Maar over die
muis praatte Jacob natuurlijk
niet! 's Avond:!! Dan zouden
ze het allemaal zien. En pret
hebben
Toen ze bij oom Hannes aan
kwamen, was de kamer al aar
dig vol. Het was maar felici
teren en handjes geven en ca
deautjes aanpakken! Want er
waren heel wat goeie vrienden,
die oom Hannes' verjaardag
mee wilden vieren. Als Jacob
nu met zijn present voor de
dag kwam, dan zou het mis
schien rustig bij de andere ge
zet worden met de mededeling:
Zo'n groot pak zal ik morgen
wel eens op mijn gemak uit
pakken!
Neen, Jacob moest het gun
stige moment afwachten. Hij
stopte zijn doos rustig achter
een paar stoelen. Het duurde
lang voor het een beetje rus
tig werd. Maar eindelijk, toen
Jacob al aan zijn tweede taar
tje met dik room bezig was,
meende hij, dat het goede tijd
stip gekomen was
„O, dat is waar ook, oom
Hannes!" riep hij plotseling
uit. „Ik heb ook een cadeautje
voor u. Wacht, ik zal het even
pakken".
Jacob dook achter de stoelen,
maar.... vond zijn pakje niet.
„Waar is dat pakje nou ge
bleven?" riep hij een beetje
verschrikt.
„Hier ligt iets!" wenkte een
van de gasten, die een eind
verderop zat. Jacob kroop er
als vuur reikte hij de doos aan
oom Hannes over.
(Wordt vervolgd)
31 Augustus van het jaar 1240
stierf de H. Raymundus als
een slaaf met de slaven.
De figuren welke in de film „Bongo de Beervoorkomen
Alvorens wij beginnen met
figuurtjes te gaan tekenen uit
de nieuwe gekleurde teken
film van Walt Disney, volgt
hier eerst een korte inhoud. De
tekenfilm Bongo berust op de
gegevens van twee verhalen.
Het eerste, „Bongo", handelt
speciaal over een klein circus
beertje dat wegloopt en in een
bos het beertje Lulubelle ont
moet en voorts allerlei avon
turen meemaakt. Het tweede
gedeelte van de film „Mickey
en. de bonestaak", vertelt de
heer met de poppen aan zijn
vriendinnetje Luana, terwijl
wij Mickey Mouse, Donald
Duck en Goofy als de helden
van het verhaal, op het witte
doek, hun avonturen zien be
leven
VEILING TIEL, 29 Aug. Appelen: Bloe-
mee Stand. A 1214 812 46 47, Early
Victoria 710, Ellisons Orange 1927 1015,
Glorie v. Holland 1016 57, James Grieve
Stand. A 27—33, idem C-B 19—32 20—26 15—
20, 1218, Lord Suffield 810 35, Manks
Codlin 15—22 7—11 8—1, Peterselie 7—8 3—6,
Transparant de Croncels verp. A 1937 15
—23 7—11 7—16, Wealthy 14—19 7—9, Zigeu
nerin stand. A 25—29, idem C-B 2023 16
25, 915 816, Zuur kroet p. 100 kg. 200
300. Peren: Beurre Hardy 15—28 8—12 6—
11, Beurre de Merode 715 25 35, Bon
Chretien Williams 9—12 36, Clapps Favou
rite 17—22 815 615, Dr. Jules Guyot 12—
la 68, Juttepeer a—15 46, Marquerite Ma-
rillat 913 5—8, Sijsjes 3—7 2—3, Souvenir
du Congres 59, Triumphe de Vienne stand.
A 30—35, idem C-B 28—32 18—31 10—22 8—18,
Franse Wijnpeer 7—11 3—5 47, Perenkroet
per 100 kg. 100. Pruimen: Abrikoospruim
1518 46, Belle de Louvain 1322 412,
Coe's Golden Drop 1519 68, Jefferson 14
—16, Kirkes 14—22 8—11, Kwetsen 7—16, Rei
ne Claude d'Althans 1626 412, idem Ver
te 1529 615, Reine Victoria 1328 3—10,
Witte Dubbele 1321, Aardbeien 110—140,
Bramen 4663 Druiven 5081, Meloenen p.
stuk 22—26 13, Perzik p. st. 35. Groenten:
Princesseboon 36—56 20—36, Pronkboon 24
—30, Snijboon 33—49 25—30, Uien 11—17, To
maten 20—26 16—19, Andijvie per stuk 1—2,
Rode Kool per stuk 1415, Komkommers p.
stuk 13, Aardappelen 511, alles in ets.
per kg.
ABBED1JK 30 te Rotterdam.
ALCH1BA 30 te Santos.
ALMKERK p 30 Sabang n. Colombo.
AMSTELKERK 30 te Lagos.
ARENDSKERK 29 van Shimizu n. Yokoh.
ARGOS 30 te Piraeus.
AAGTEKERK 29 nm. te Rotterdam.
AGAMEMNON 30 te Ciudad Trujillo.
ALBLASSERDIJK 30 nm. te Hamburg.
ALMDIJK p. 30 Scillys n. N. P.
ALPHARD 30 te Vittoria.
AMSTELVAART 31 te Pt. Sudan verw.
BARENDRECHT p. 30 Oporto n. Londen.
DUIVENDRECHT p. 30 Dover n. Lagos.
HATHOR p. 30 Dungeness n. Tanger.
HAULERWIJK 29 v. R'dam n. Montreal.
KOTA GEDE p. 30 Wight n. Priok.
PRINS ALEXANDER 27 te Montreal.
PR. JOH. WILL. FRISO 30 te Antw.
RIDDERKERK p. 30 Wight n. Sydney,
WAAL p. 30 Dungeness n. Lissabon.
CISTULA 11 Sept. te Mena Ahm. verw.
ELMINA p. 30 Accra n. Monrovia.
ETREMA 2 Sept. te Curacao verw.
LAAGKERK p 29 Rasmadraka n. Aden.
PHRONTIS p. 30 Ouessant n. Öran.
PR. WILL. II 30 nm. te Houston.
SLOTERDIJK 29 te Naravitas (Siam).
SOESTDIJK 30 nm. te Port Said.
ST. SCHIED. p. 30 Texel n. Mldd'bro.
STR. MALAKKA 30 v. Kohs. n. Okinawa.
TARIA 5 Sept. te Liverpool verw.
TASMAN p. 30 Dondrahead n. Penang.
TERNATE p. 30 Malta n. Priok
TIBA p. 30 Barbados n. N. York.
TIBIA p. 29 Socotra n. Mena Ahmadi.
TJ1LUWAH 30 te Makassar.
VAN HEUTSZ 30 te Priok.
BANTAM 29 van Makassar 31 te Surab.
BORNEO 29 van Brake, 30 te Amst.
BRITSUM 30 nm. te .Rotterdam.
DELFLAND 30 te Itajai.
FAIRSEA p. 30 Ouessant n. Rotterdam.
FARMSUM 29 van Quebec n. A'dam.
FRIESL. S.SM. p. 30 Wight, 31 te R'd.
GOOILAND 30 te Bahia.
HECTOR 29 van Lattakia n. Bremen.
HEELSUM 29 van Antw. 31 te Bremen.
LUNA p. 30 Finisterre n. Amst.
MACUGA 29 nm. te Curacao.
MAPIA p. 30 Dover n. Galveston.
MELISKERK 29 nm. te Colombo.
OVULA p. 29 Rasmadraka 2 Sept. te Mena.
PARKHAVEN 30 te Montevideo.
POEL. LAUT 30 V. Aden n. Priok.
PR. MAURITS 30 te Duinkerken.
RAKI 29 van Sorong 31 te Ambon.
ROSSUM 30 te Immingham.
RUIJS 30 te Buenos Aires.
SALLAND 29 te Montevideo.
ST. ALKMAAR 29 van Narvik n. Cardiff.
TALISSE 30 te Antwerpen.
TEGELBERG 30 te Mosselbaai.
TOSADI 30 te Sorong.
WINSUM 30 te Dakar.
BOSCHFONTEIN 30 nm.—31 te Genua.
ESSO ROTTERD. p. 30 Ouesst. n. Aruba.
KIELDRECHT p. 30 Sabang n. Singap.
LOURENSKERK p. 29 Khorya Morya-baai.
LUTTERKERK 30 nm. te Marseille.
MODJOKERTO p. 30 Finist. n. Londen.
SAMARINDA p. 30 Guam n. Manilla.
ST. LEIDEN p. 30 Ouesst. n. New Orl.
LAERTES 29 van Sungei Ger. n. Semar.
ORANJEFONT. 30 v. Southmpt. n. Kpst.
IJSSEL p. 30 Algiers n. Malta.
PAS S AGIERS SCHEPEN
ALHENA 30 van R'dam n. B. Aires.
ALDABI vtr. 3 Sept. van B. Aires n. R'd.
BONAIRE 30 nm. te Paramaribo.
BOSKOOP 30 te Santa Marta.
COTTICA vtr. 5 Sept. van A'dam naar
Georgetown.
FAIRSEA vtr. 3 Sept. v. R'dam n. Sydney.
GR. BEER vertr. 3 Sept. v. R'dam n. N. Y.
INDRAPOERA 30 te Rotterdam.
JOH. v. OLDENBARNEV. 10 Sept. t«
Fremantle 19 Sept. te Sydney verw.
MAASDAM 30 v. New York n. R'dam.
NIEUW AMSTERDAM 30 te New York.
NOORDAM 30 van New Pork n. R'dam.
ORANJE p. 30 Lissab., 3 Sept. te Pt. S. V.
ORANJESTAD 31 te Cristobal verw.
RIJNDAM 30 te Rotterdam.
SIBAJAK 5 Sepjt. te Rotterdam verw.
VEEN DAM 1 Sept. te South., 2 Sept. t«
Rotterdam.
WATERMAN vert. 4 Sept. v. R'dam n. N.Y.
WESTERDAM 30 v. R'dam n. N. York.
WILLEM RUIJS 30 te Belawan.
WILLEMSTAD vtr. 4 Sept. van A'd. naar
Cristobal.
ZUIDERKRUIS 4 Sept. te N. York verw.
