Zes
en twintig millioen
gulden nodig
Koninklijk gezin op Het Loo
Pauselijke brief over de sociale
zekerheid
Verbinding Tokio-Amsterdam
reeds geprojecteerd
COEBERGH'S
De brief
uit Amerika
Staatssecretaris Moorman: Zaak van
le Westerse wereld
gehele
Minstens fl 15.000
verduisterd
DAGBOEK van
Z.H. de Paus
Voor viering van de verjaardag
van Prinses Wilhelmina
Dodelijke val van
matroos
Gevaren dreigen wanneer men
overhaast le werk gaat
WEK DE GAL
IN UW LEVER OP
Delegatie eerst naar
Engeland
Bi/ ee/t partz/tje Br/'etge
MAANDAG 1 SEPTEMBER 1952
PAGINA 3
Verdediging Ned. Antillen
Dr. S. v. d. Meer docent
te Nijmegen
Didactiek der Duitse taal
De fraude te Winschoten
Gearresteerden van de
^•P.R.A. naar ons land
>,In het belang van hun
veiligheid"
Benoemingen Bisdom
Haarlem
Pamflet Jong Friesland
Oppedijk aan de dijk
Veel bloemen van de
Apeldoornse jeugd
Oogstdankdagprocessies van
de L.T.B.
In ruim van 12 nieter diep
DE AVRO A698
Een nieuwe Britse
straalbommenwerper
St. Elisabeth-sanatorium
bestaat 25 jaren
■fr-A&Pc-fc-k-fc-A
Geen Amerikaan
staat zo sterk ais ORAN.
Reeds honderdduizenden vonden in Oran
de sigaret van hun leven f
Als U vandaag nog tot de onvoldane rokers behoorL gun
U dan morgen de weelde van Oran! Rook deze volle,
mannelijke, puur Amerikaanse sigaret TIEN dagen Dan is
er ook voor U geen twijfel meer! Dan blijft U bij Oran
de echte, „volbloed" Amerikaan. Die om z'n kwaliteit de
meest verkochte Amerikaanse sigaret is!
suti-kissed'
tobaccos
De „volbloed"
Amerikaan
Japan gaat Comets bestellen
BESSEN JENEVER
f IfceuaAC
oogst
f.5.70
Geval van brandstichting
te Vriescheloo?
Twee gezinnen dakloos
1900 emigranten tegelijk
naar Australië
DE VALERA MAAKT
HET HEEL GOED
Na oog-operatie te Utrecht
Gordell Hull is ernstig
ziek
(SCBÉEPVAARTBERICBTEN
Op een te Willemstad gehouden pers
conferentie hebber Staatssecretaris
Moorman en <je voorzitter van de An-
•nliaanse regeringsraad, mr. dr. Da
Oosta Gomez, mededelingen gedaan
over de door de heer Moorman in de
Antillen gevoerde besprekingen over de
®efensie van de Ned. Antillen. Dr. Da
Oosta Gomez, die de heer Moorman in-
'eidde, zei o.a.: Tijdens de R.T.C. met
Gé West is de wens naar voren geko
men, het vraagstuk van de defensie der
v\6d. Antillen nader te bespreken. In
dit verband moet men de komst van
staatssecretaris Moorman zien. De Ne
derlandse regering toont veel begrip
Oor onze moeilijkheden. De Antillen
'iJn een rustig land, hebben geen oor-
'°S gekend en zijn niet „defensie-min-
ded".
De verdediging van de Ned. An
tillen zal geheel in samenwerking
met Nederland worden oPgezet,
aldus Staatssecretaris Moorman.
Het betreft thans niet meer de ver
dediging van het een of andere
ailand. Deze gebieden zijn uiterst
belangrijk door hun strategisch ge
richte economie en hun ligging ten
Opzichte van het Panamakanaal.
Het is duidelijk, dat de verdediging
Van de Antillen een zaak is van de
gehele Westerse wereld. De verde
diging der Antillen dient derhalve
te worden ingeschakeld in het
Westelijke verdedigingssysteem.
Het belangrijkste aspect is het open
houden van de verbindingen. Dit vraagt
,ele schepen en vliegtuigen; de finan-
O'ering daarvan gaat verre boven het
Vermogen van de Antillen uit. Daarom
"eeft Nederland het standpunt ingeno
men dat alles, wat buiten de directe
plaatselijke verdediging valt een zaak
is,
waarover niet hier wordt gesproken.
^esproken wordt dus de zuiver locale
Verdediging,
Het bestuur der St. Radboudstichting
heeft dr. S. van der Meer te Nijmegen
benoemd tot docent in de didactiek van
het Duits aan studenten (toekomstige
leraren) in de faculteit der Létteren en
Wijsbegeerte bij de Katholieke Univer
siteit te Nijmegen. De benoeming van
®en docent voor didactiek van het Frans
«ai nog worden bekend gemaakt.
(Van onze correspondent)
Uit het voortgezette onderzoek te
gen de directeur van de gemeente
lijke dienst voor Sociale Zaken te
Winschoten, de 48-jarige J. H. O., is
thans gebleken, dat hij in totaal
f 15.000 verduisterd heeft, afgezien
hog van verduistering van gelden van
Verpleegden in „Avondlicht", waar-
Van de administratie niet meer te
achterhalen is. Er zijn intussen nog
Weer nieuwe fraudegevallen aan het
licht gekomen, die een schril licht
Werpen op de wijze waarop de ver
duistering werd gepleegd. Steeds nam
Verdachte gelden op van spaarbank
boekjes. die hij als gemachtigde van
Voor rekening van de gemeente ver-
Pleegden onder zijn berusting had.
I verduisterde hij van iemand die
a Wagenborgen verpleegd werd en al-
hpar is overleden f 1600, van een ver
legde in Zuidlaren f 900 en van het
.Paarbankboekje van een jongen, die
jh bezettingstijd in Duitsland om het
j^pan is gekomen, f 800. De gelden liet
j.'! overschrijven op zijn eigen post
rekening. O. zal naar Groningen wor-
h overgebracht.
te?! ,p00r bet Indon. leger „veilig ge-
gearresteerden der A.P.R.A. zijn
jhagmorgen met een toestel van de
W,1 uit Djakarta naar Nederland
ty Wokken. Het zijn B. J. Leclercq, C.
V geldman, A. C. van Onselen, en H.
Zaterdag op Zondag in vrijheid ge-
bej onder de bepaling, dat zij „in het
ïridn van hun veiligheid" onmiddellijk
tw hesië zouden verlaten. De betrokke-
"ebben een verklaring afgelegd naar
de fpesië te zullen terugkeren wanneer
V6r, hdonesische regering dit verzoekt in
ApSa.nci met de nog niet afgesloten
lejjWA-kwestie. Zij werden onder ge-
Vij van de militaire politie naar het
dtpjjfyold Kemajoran overgebracht, aldus
1<n Aneta.
Daarvoor is in de Antillen een kern
var mariniers aanwezig. Voor de ex
ploitatie van deze in vredestijd reeds
bestaande kern en de aanpassing er van
aan de in oorlogstijd noodzakelijke uit
breiding is een bearag nodig van 26
millioen gulden. In dit bedrag zijn be
grepen de kosten voor de aanleg van
een radarnet en andere investeringen.
Nederland wil 19 millioen bijdragen en
de Antillen 7 millioen. Op deze basis
zal de verdediging der Ned- Antillen
eind 1954 - begin 1955 volkomen zijn
aangepast aan die van de overige Wes
telijke wereld in defensie-opzicht.
Z. H. Exc. de Bisschop van Haarlem
heeft de benoeming van de weleerw.
heer Th. v. d Heijden (kapelaan van
de H. Ant. Abt, te Scheveningen), tot
kapelaan van de H. Agnes te Den Haag,
ingetrokken De weleerw. heer Th. v. d
Heijden blijft dus kapelaan te Scheve
ningen. Tot kapelaan van de H. Agnes
te Den Haag is benoemd de weleerw.
heer H. J. J. Danckaarts, die kapelaan
was te Amsterdam (O. L. Vr. Önbevl.
Ontv.). Z. H. Exc. heeft de "volgende
weleerw, heren benoemd tot: kapelaan
te Zierikzee P. de Haan (neom.), as
sistent te Limmen H. P. M. Habets
(neom.), assistent te De Rijp E. Ver-
eecken (neom.). assistent te Spierdijk
S. C. Th. de Vette (neom.).
Het „Katholieke Volksblad van
Metz" (Fr.) weet te melden, dat op
de schrijftafel van de H. Vader al
tijd een blauw cahier ligt, waarin Hij
eigenhandig alle belangrijke ge
beurtenissen en de gevoerde ge
sprekken van een werkdag opte
kent. Deze dagelijkse notities wor
den geschreven in een speciaal kort
schrift, dat niemand anders lezen
kan. De sleutel tot dit persoonlijk
schriftsysteem bevindt zich veilig 'in
de pauselijke privé-vertrekken- De
Paus heeft, aldus het Katholieke
Volksbladlaten weten, dat na Zijn
overlijden deze sleutel tot ontcijfe
ring van het schrift zal worden
overgedragen aan het pauselijk
staatsarchief. Naar het bericht ver
der zegt, zouden ook de belevenissen
van Paus Pius XII als Apostolisch
Nuntius in München en Berlijn in
talrijke cahiers stenografisch zijn
vastgelegd.
Zoais gemeld, heeft de burgemeester van
IJlst zich in de raadsvergadering gekeerd
tegen de richting waarin de z.g. Friese be
weging zich beweegt. O.m. stelde hij voor
de Friese naam voor IJlst niet, in navolging
van andere Friese gemeenten, aan de ge
meentegrenzen aan te brengen. Thans Is
door onbekenden te IJlst huis aan huis een
pamflet bezorgd onder de titel „Oppedijk aan
de dijk". (De naam van de burgemeester is
mr. j. Oppedijk). Hierin wordt naar aanlei
ding van de woorden van de burgemeester
m de raad o.m. gezegd: „Zijn wij niet te
fatsoenlijk? Pliet het wei voor ons, dat de
burgemeester van deze stad. die hier toch
leeft, met rust gelaten wordt? Hebben wij
dubbel vel voor het hoofd en geen eerge
voel? Schande over zo iemand". Het pamflet
was ondertekend met de woorden „Jong
Friesland".
,,Oim" Hamel is
negentig jaar ge
worden en dat is
in toneelkringen
hartelijk gevierd.
Het is er geani
meerd bij toege
gaan, zoals blijkt
uit de manier,
waarop Albert van
Dalsum haar feli
citeerde, daarbij
geïnterrumpeerd
door Constant van
Kerckhoven. Toch
heeft Oma zelf nooit
gespeeld. Wel kan
men haar bij alle
premières ontmoe
ten, want zij stelt
het levendigste
belang in alles, vat
er in plankenland
omgaat. Drie harer
dochters heeft zij
aan de toneelwe
reld geschonken,
van wie Marie Ha
mel, lid van het A.
T. G., de bekendste
is. Haar zoon Meyer
Hamel, is eveneens
in deze kringen
thuis, want hij is
impresario. Het
staat dus wel vast.
dat Oma jegens het
toneel vele ver
diensten heeft en
vandaar de blij
moedige hartelijk
heid op de recep
tie van Zaterdag.
(Van onze correspondent)
Vooral de Apeldoornse jeugd heeft
zich ingespannen de verjaardag van
Prinses Wilhelmina niet ongemerkt
voorbij te laten gaan. In de morgenaren
bezorgden wel zestig kinderen ieder
een ruiker uit eigen tuin aan het pa
leis Het Loo. Aan deze grote belang
stelling zal het feit wel niet vreemd,
zijn geweest, dat de Prinses het vorige
jaar aan de kinderen, die haar op deze
wijze hadden bedacht, een kaart met
dankbetuiging had gezonden. Vandaar
ongetwijfeld, dat bij vrijwel ieder bou
quet een briefje met de naam en het
adres van de kleine schenker-steri
was gestoken.
De vier Prinsessen, die met Koningin
Juliana voor de huiselijke viering van
de verjaardag op Het Loo aanwezig
waren, hebben met deze ruikers de hal
van het paleis versierd. Voor de ven
sters plaatsten zij oranjebloemen.
De heer D. Bouman, directeur van de
Dienst van de Gemeentelijke Lande
lijke Eigendommen, en de heer L. A
Dibbink, chef-bloemist van de gemeen
te, waren de eersten, die op het paleis
Het L°° de drie felicitatieregisters te
kenden. Zij boden tevens namens het
Apeldoornse gemeentebestuur een fraai
veldbouquet uit de eigen tuinen van de
gemeente, als geschenk voor de jarige
Prinses, aan. De felicitatieregisters,
DINSDAG
Hilversum i, 402 m. avro; 7.00
AVdYT 115 gram. VPRO: 7.50 Prot. pr.
ldprï 5.00 nieuws, 8.15 gram., 8.45
vr;„9.00 Prot. pr.. 9.15 gram., 9.30 huis-
Vp,.„w',, 9.40 gram. VARA: 10.45 Reportage
deer-rt ing N.V.V. AVRO: 12.00 geva-
12.40 muziek, 12.30 land- en tuinbouw,
Rii,., b'anoduo. 13.00 nieuws, 13.20 dans-
grarn 14.00 vrouw, 14.15 gram., 15.00
Ztyaaif 15.45 Nu de schooldeur open-
15.30 causerie. 16.00 orkestconcert,
'7.1e VoIksliederen„ 16.50 kinderkoor,
Spa gfam., 17.25 Zuid-Amerikaanse en
biuzi_Ye tnuziek, 18.00 nieuws, 18.15 lichte
l9,tj 5' 18.40 orgelspel. 19.00 pianospel.
0rkest ris vous parle. 19.20 gram., 19.30
YettevlConcert. 20.00 nieuws. 20.05 ope-
„VU.7'iek. 21.05 Ik weet. ik weet, wat
biet
weet, 21.20 mededelingen en
v-vjo 21-30 Het spook in de Opera,
Puit- ,auserie, 22.15 Grieks orkest, 22.45
^ew ,;ands overzicht, 23.00 nieuws, 23.15
^arnY°rk
calling, 23.20 dansmuziek, 23.50
b>ewf®RSUM II, 298 m. KRO; 7.00
fctigpv'J-15 gymn., 7.30 gram., 7.45 Mor-
ïYlsvroi?' 800 nieuws, 8.15 gram., 0.00
8.00 u,'w; 9-35 gram., 9.40 Lichtbaken,
,l-3o „J;utcrs, 10.15 gram., 11.00 vrouw,
s 55 arn" 12.00 Angelus, 12.03 gram.,
alite)t?"ewi1J:cr, 13.0 nieuws. 13.20 ac-
Ust, i. S; 13.25 amusementsorkest en
ï?'?8 Eroü. gram.. 14.50 Hier Vrij Europa,
15.30 Ben je zestig?. 16.00
i^bbésia 0 Zlckenlof, 17.00 jeugd, 17.45
rt. la Australië, 18.00 gram., 18.20
•Jo Metropole-orkest en solist,
18.52 actualiteiten, 19.00 nieuws, 19.10
lichte muziek, 19.20 gram., 19.30 idem.
20.25 De gewone man, 20.30 Franse mu
ziek, 21.00 gram.. 21.10 Edinburgh Festi
val: sopraan, alt. tenor, bas en piano,
21.35 gram., 21.45 kamerorkest en solist,
22.35 gram., 22.45 Avondgebed, 23.00
nieuws, 23.15 gram.
ENGELAND. BBC home service. 330
m.: 14.00 klein orkest.
BBC. light programme, 1500 en 247 m.:
12.00 lichte muziek, 15.00 lichte muziek,
17.00 amusementsmuziek. 17.45 geva
rieerde muziek, 22.10 lichte muziek, 23.15
strijkensemble,
NORDWESTDEUTSCHER RUNDFUNK,
309 m.: 12.00 Omroeporkest, 13.25 Om
roeporkest, 16.10 kamerkoor, 17.45 geva
rieerde muziek, 19.30 amusementsmuziek,
20.15 kamermuziek. 23.15 Symphonie-
orkest en solist, 0.30 rhythmische mu
ziek.
FRANKRIJK, nationaal programma,
347 m.: 20.02 kamermuziek.
BRUSSEL, 324 m.: 12.34 Omroeporkest,
14.00 orkestconcert, 22.15 amusements
muziek.
484 m.; 12.05 amusementsorkest, 17.15
amusementsorkest, 21.15 Omroeporkest.
WIJ KIJKEN NAAR TELEVISIE.
VARA: 20.15 actualiteiten; weeroverzlcht;
filmbeelden uit het Amerikaanse be
drijfsleven; pauze; „Her-examen voor
Barnstetter", televisiespel.
resp. bestemd voor Prinses Wilhelmi
na, Koningin Juliana en Prins Bem-
hard, werden van een paar honderd
handtekeningen voorzien.
De gehele dag hielden zich vele be
langstellenden voor het paleis op, die
hoopten de feestvierende Koninklijke
familie te zien. Om vier uur werd het
geduldig wachten beloond, toen de
Prinses, de Koningin en de vier prin
sessen met een open auto een rit éoor
de omgeving gingen maken. Pas om zes
uur keerde men op Het Loo terug.
De oogstdankdagprocessies van de LTB
naar O.L. Vrouw ter Nood te Heiloo,
worden dit jaar gehouden 16 en 17 Sep
tember. De plechtige H. Mis begint om
tien uur. Na de H. Mis is er een St. Wil-
librordushulde; 's middags is er een
plechtig Lof met processie.
Bij het dichtmaken van de luiken is
de achttienjarige lichtmatroos B. Maher
wonende in Caylegarden te Liverpool
in een bijna twaalf meter diep ruim
van het in de Waalhaven te Rotterdam
liggende Engelse stoomschip „Barring
ton Court" gevallen. Hij werd zó ern
stig gewond, dat hij even na aankomst
in het Havenziekenhuis, waarheen hij
werd vervoerd, is overleden.
De eerste viermotorige straalbommen
werper met driehoeksvleugcl fDeltawing),
de Britse Avro A 698, heeft Zaterdag zijn
eerste vlucht gemaakt. De eerste invlleger
van de „Avro's", commander Falk, ver
klaarde na afloop van de vlucht zeer te
vreden te zijn over de prestaties van het
toestel. De minister van Bevoorrading.
Sandys, verklaarde, dat deze bommenwer
per wellicht een grote Invloed zal hebben
op de toekomstige ontwikkeling van de
luchtoorlog en de burgerluchtvaart.
Het vliegtuig is gebouwd voor 6e
„AVROE Ltd". De machine zou in staat zijn
de snelheid van het geluid te benaderen
(circa 1120 km per uur) en een groot ge
wicht aan bommen kunnen vervoeren, over
grote afstanden en op grote hoogte vlie
gend, waardoor zij een moeilijk doelwit zal
vormen voor luchtafweer of jachtvliegtui
gen, aldus minister Sandys. Hij deelde voorts
mede, dat de Britse regering onlangs besloot
een merkbaar aantal van deze nieuwe bom
menwerpers te bestellen zonder te wachten
tot het prototype de gewone proefvluchten
achter de rug zou hebben.
Morgen zal het 25-jarig bestaan wor
den gevierd van het St. Elisabeth-sana
torium te Lage Vuursche. Honderden
Zusters van O. L. Vrouw i Moederhuis
te Amersfoort) hebben de afgelopen
kwarteeuw in dit modern ingericht
ziekenhuis, tevens rusthuis voor be
jaarde zusters, een uitnemende verple
ging genoten. Onlangs heeft Z, Em.
Joh. Kardinaal de Jong door een per
soonlijk bezoek van zijn belangstelling
doen blijken.
Advertentie
made from
Advertentie
(J zult 's morgens „kiplekker"
uit bed springen.
Elke dag moet uw lever een liter gal ln
uw Ingewanden doen stromen, anders ver
teert uw voedsel niet, het bederft. U raakt
verstopt, wordt humeurig en loom. Neem
de plantaardige CARTER'S LEVERPIL
LETJES om die liter gal op te wekken en
uw spijsvertering en stoelgang op natuur
lijke wijze te regelen. Een plantaardig zacht
middel, onovertroffen om de gal te doen
stromen. Eist Carter's Leverpilletjes.
Paus Pius XII heeft via mgr. Montinl,
waarnemend staatssecretaris, een brief
gezonden aan pater Archambault S.J.,
voorzitter van het Sociaal Instituut in
Canada, over de plaats, welke de so
ciale zekerheid moet innemen in het
economisch bestel. De brief werd ge
schreven ter gelegenheid van de sociale
week, die van 25 tot 28 September in
Saint Jean (Quebec) wordt gehouden
en die ditzelfde thema behandelt.
„Het onderwerp", aldus het schrijven,
„dat de Sociale Week van Saint Jean in
Quebec zal behandelen is niet alleen
hoogst actueel, maar ook zeer delicaat.
De sociale zekerheid immers, die gij uit
verschillende gezichtspunten en in het
licht van de pauselijke onderrichtingen
zult bestuderen, treedt op de voorgrond
in een wereld, die nóg steeds door twee
uitputtende oorlogen geheel ontredderd
is, en waarin noch de geesten noch de
instellingen hun evenwicht hebben te
ruggekregen.
Voorzeker aan de deugd van recht
vaardigheid kan niet in strikte zin wor
den voldaan (vooral niet onder de hui
dige economische omstandigheden) met
de twee overigens onvervangbare mid
delen, namelijk de arbeid en het sparen,
waardoor de mens zijn onderhoud en
zijn toekomst verzekert. Een billijke
Een zeer grote Japanse luchtvaartdele
gatie is Zondagavond met het K.L.M.-
toestel uit Tokio in ons land aangeko
men. De delegatie, die onder leiding staat
van de heer Mitsuyoshi Ino, zal vandaag
naar Engeland doorreizen, doch komt
over enige dagen weer naar Nederland
terug om zich op de hoogte te stellen
van de wijze, waarop de K.L M. repara
ties en het onderhoud van vliegtuigen
op Schiphol uitvoert De reis van deze
Japanse luchtvaartdelegatie moet gezien
worden als de inleiding tot het hervatten
van de Japanse luchtvaart op interna
tionaal terrein.
Volgens de bepalingen van het vredes
verdrag mag Japan thans weer een eigen
luchtvaartmaatschappij opbouwen. Tot
heden zijn slechts binnenlandse vluchten
gemaakt met vliegtuigen, die gecharterd
werden van de Amerikaanse North-West
Airlines. In een onderhoud deelde de
heer Mitsuyoshi Ino ons mede. dat het
in de bedoeling ligt in Engeland een
aantal Comet-straalvliegtuigen te bestel
len. Met deze en andere vliegtuigen
hoopt de Japanse luchtvaartmaatschappij
„Japan Airlines" een internationaal
luchtvaartnet op te bouwen.
Ook een verbinding van Tokio naar
Amsterdam is geprojecteerd. Het is niet
onmogelijk, dat deze lijn, die op het
ogenblik door de K.L.M. bevlogen
wordt, door de Japanners in de toe
komst met Comet-straalvliegtuigen zal
worden geëxploiteerd.
De basis voor een dergelijke lijn is
reeds aanwezig, gezien de luchtvaart
overeenkomst. die tussen Nederland en
Japan is afgesloten. De K.L.M. vliegt op
deze route met Constellations.
Advertentie
0.
.0
Oorspronkelijk
verhaal door
LEO BROEKSMIT
8
„Dat ligt er maar aan. van welke
kant je de zaak bekijkt", vond de ander
wijsgerig. „Toen jij daarstraks voor de
rechtbank stond, zat de aanklager voor
jou links van de voorzitter. Dat was
duidelijk genoeg. Maar als je het aan
de voorzitter zelf zou hebben gevraagd,
had hij gezegd dat de aanklager rechts
zat. Jij stond er anders voor en wat
voor jou links was, was voor hem
rechts. Zo is het ook met ons. Wij we
ten, dat wij goede Hongaren zijn. maar
de Bolsjeviki menen te weten, dat wij
het niet zijn Voor hen zijn wii het
trouwens ook niet, alleen al omdat wij
geen Bolsjeviki zijn."
„Maar het is toch onrecht om mij ep
te sluiten als ik niets heb gedaan! Hoe
lang zou het wel duren?" riep de oude
man wanhopig.
„Schreeuw maar niet zo tegen me. ik
ben de voorzitter van de volksrecht
bank niet", antwoordde de ander. „En
wat de duur van onze gevangenschap
betreft daarvan weet ik alleen dit:het
zal zeker niet lang genoeg duren, om
mij van gedachten te doen veranderen.
Op dat ogenblik werd de deur open
geworpen. „Allen er uit!" schreeuwde
de soldaat. „Haast je wat! Vooruit!"
Vloekend en stompend dreef hij hen
een lange gang door, die op een bin
nenplaats uitkwam. Daar wachtte een
vrachtauto, die al half volgeladen was
met ongelukkigen uit andere cellen
Allen waren gisteren opgepakt en van
morgen tot dwangarbeid veroordeeld.
Sommigen schenen nog niet ten volle
te begrijpen, dat ze werkelijk naar een
kamp zouden worden gestuurd. Ande
ren keken angstig om zich heen met de
blik van opgejaagde dieren.
Enkele prevelden een gebed. Achter
in de wagen vloekte iemand
Willoos liet Sandor zich in de auto
duwen. Ruw drong de soldaat de men
sen samen. Er moesten er nog zoveel
mee. Toen de wagen vol was, klommen
twee mannen, die met handmitrailleurs
bewapend waren, achterop en daarna
vertrok het transport.
De rit ging dwars door de stad, waar
de voorbijgangers schuw opkeken.
Daarna sloeg de wagen een buitenweg
in en spoedig hadden ze de stad achter
zich. Ze reden ruim een uur door, eerst
over een brede autoweg,, toen stotend
over ongelijke landwegen. Ze passeer
den een dorpje, waar marktdag was.
Op het olein voor de kerk rijden zich
de grote gele manden met eieren, af
gewisseld door kleine tonnetjes romige
boter. Verderop werden biggen en gei
ten verhandeld. Vrouwen in. Noord-
Hongaarse klederdracht, met rode
hoofddoek en rood en wit ge
streepte rokken boven de glanzend
zwarte knielaarzen, droegen jukken,
waaraan acht vleugelslaande kippen
hingen, de poten samengebonden aan
de dwarslat. Een harmonicaspeler had
een kring juichende kinderen om zich
heen verzameld, die met gezichtjes,
vuurrood van pret en inspanning, de
vlugge figuren van de Herlotz dansten.
In een flits passeerden de gevangenen
dit vrolijke tafereel. Toen, achter de
kromming van de weg, zagen ze het
kamp liggen; grauwe, smerig uitziende
houten barakken; hoge wachttorens met
machinegeweren en schijnwerpers. Ach
ter de prikkeldraadversperringen liepen
magere, hongerig-uitziende mannen in
afgedragen, rafelige uniformen: het le
ger van de arbeid.
De auto reed het hek binnen en de
gevangenen moesten één voor één uit
stappen om geteld te worden. Voor
zichtig, om zijn Zondagse pak niet vuil
te maken, klom Sandor op zijn beurt
uit de wagen. Voor de deur van een
soort kantoortje stond een officier om
de nieuw aangekomen dwangarbeiders
in ontvangst te nemen en naast hem
Sandor kon ziin ogen niet geloven
stond Matias Mokorsky!
De oude man kon een kreet van hoop
niet weerhouden. Buurman Mokorsky,
die beloofd had hem te helpen, was
hier, op nog geen vijf meter van hem af
Hij praatte met de officier, alsof hij
diens gelijke was en hij wees in Sandor's
richting. „Dat is de man, majoor",
hoorde Sandor hem zeggen. „Hij is het,
van wie de Volkscommissaris zei, dat
hij u in de grootste moeilijkheden zou
brengen als hij er in slaagde, hier bin
nen te komen. Hij staat in verbinding
met het Rode Kruis en de Amerikaan
se regering, die inlichtingen wil ver
krijgen over onze werkkampen".
Dé officier keek Sandor aan. Er was
een mengeling van haat en vrees in die
blik en Sandor keek hulpeloos naar zijn
buurman, die veinsde hem niet aan te
zien.
„Maar hoe weet ik. dat u dc waar
heid spreekt? U toont mij een brief met
het zegel van de volkscommissaris, maar
hoe kan ik weten, of die brief echt is?
U hebt ook geen lidmaatschapskaart
van de partij. U beweert, dat ik in moei
lijkheden kom door deze man aan te
nemen, maar wie garandeert mij, dat ik
niet juist last krijg als ik hem terug
stuur?"
Matias Mokorsky klopte hem welwil
lend op de schouder. „U bent een voor
zichtig man, majoor en dat waardeer
ik. Ik zal het ook de volkskommissans
zeggen, want voorzichtige en scherp
zinnige mannen hebben wii dringend
nodig, ook op hogere posten dan
die, welke u thans bekleedt. Ik ben er
van overtuigd, dat u het ver zult bren
gen, Maar wat deze man betreft ben ik
er zeker van, dat hij wel papieren zal
hebben van de Amerikaanse regering,
die hem bescherming heeft toegezegd.'
(Wordt vervolgd).
aanvulling wordt op de rechtvaardig
heid gegeven met datgene wat men de
sociale zekerheid pleegt te noemen.
Hierin immers vindt de arbeider en zijn
gezin een rechtmatige verzekering te
gen de risico's en gevaren, die hen
maar ai te dikwijls bedreigen in de
vorm van: ziekte, staking of ouderdom,
en waarvoor de normale bronnen van
inkomsten gewoonlijk te kort schieten.
Wie echter ziet niet de principiële en
practische gevaren, die verbonden zijn
aan het overhaast en slecht doordacht
op gang brengen van een zo wenselijke
organisatie? Meer dan eens heeft de
Heilige Vader de waakzaamheid der
arbeiderswereld gevraagd voor ontspo
ringen van initiatieven, die naar hun
oorsprong uitmuntend mogen heten,
maar die nog op hun plaats moeten
worden gezet in het geheel van een
vraagstuk op straffe van anders overige
belangen te schenden, die evenzeer ge
ëerbiedigd moeten worden en op
straffe van het doe] te missen, dat hun
door het algemeen welzijn wordt voor
geschreven.
De Heilige Vader heeft dat onder an
dere gedaan in zijn belangrijke toe
spraak. welke Hij op 2 November 1950
tot de katholieke hiërarchie hield. Toen
immers toonde Hij aan hoezeer een so
ciale zekerheid, die alleen maar staats
monopolie is. schade 'zou berokkenen
aan de gezinnen ten behoeve van welke,
en de beroepen door middel waarvan
zij moet worden uitgeoefend.
Bovendien vereist een zo gewichtige
otganisatie, wil zij ten volle aan baar
doel beantwoorden, voorbereiding en op
voeding van de mentaliteit. Daarbij kun
nen en moeten juist de sociaal voelende
katholieken een beslissende rol spelen,
opdat de verschillende daarbij betrokken
factoren met elkaar in overeenstemming
worden gebracht. Daarbij behoren dan
niet te worden uitgesloten welwillend
heid alsmede geestelijke en lichamelijke
liefdadigheid. Immers om het geloof in
het Evangelie moeten de leerlingen van
Christus de trouwe en onmisbare uit-
delers daarvan zijn. Wij kunnen vol
staan met te zeggen, dat hier een uitge
breid terrein voor onderzoek ligt. Ook
daar zal weer blijken, dat de sociale leer
van de Kerk het verlossende woord
spreekt. Gij zult haar uitleggen met alle
aandacht, alle tact en ook alle ijver, die
een zo gewichtig onderwerp vraagt"
Zaterdagavond om half acht werd
brand ontdekt in een arbeidersbehuizing
te Vriescheloo (Gr.), die bewoond werd
door de gezinnen J. Schut en G. Leem
put. Het gezin Schut, bestaande uit een
echtpaar en een kostganger, was op dat
ogenblik niet aanwezig. Het was des
Vrijdags voor enkele dagen naar Am
sterdam vertrokken. Van de familie
Leemput, vader, moeder en twee kin
deren, was alleen de vader thuis. Het
huis brandde geheel uit; van de inboe
del kon alleen een gedeelte van die van
de familie L. gered worden.
De Rijkspolitie stelt een onderzoek in.
Het vermoeden bestaat n.l. dat hier ge
sproken kan worden van een geval van
brandstichting.
Met niet minder dan het record-aantal
van ruim 1900 emigranten, afkomstig uit
geheel Nederland, zal het door de Ned.
regering van de „Alvion Steamship
Corp." gehuurde m.s. „Fairsea", een in
1942 in Amerika gebouwd hulp-vlieg-
dekschip, dat na de oorlog werd ver
bouwd tot emigrantenschip, Woensdag
van de Lloydkade te Rotterdam naar
Australië vertrekken.
Zeven kisten met allerlei goederen,
waaronder een piano, spelen, een klein
tabernakel, kerstversiering, altaarbeno
digdheden gaan per s.s. „Rempang"
naar Nieuw-Guinea. Met deze zending
hoopt het Nationaal Katholiek Thuis
front weer enigszins tegemoet te komen
aan de grote nood die daar heerst-
De toestand van de Ierse minister
president De Valera, die in het Ooglij-
dersgasthuis te Utrecht door prof. dr. H
J. M. Weve voor een oogaandoening is
behandeld, wordt heel goed genoemd
Over het resultaat van de oogoperatie
kan nog niets worden gezegd. Verwacht
wordt, dat de Ierse minister-president
nog enkele weken in het Ooglijders-
gasthuis zal verblijven. Eerst daarna zal
kunnen worden vastgesteld, wat de re
sultaten der behandeling zijn.
Cordell Huil, minister van Buitenlandse
Zaken onder Roosevelt, een der grondleg
gers van de U.N.O., ligt ernstig ziek ln het
ziekenhuis te Bethesda, Maryland. Hij is 81
laar en lijdende aan hersenthrombose Huil
trad in November 1944 af als minister van
Buitenlandse Zaken, doch was in 1945 te
San Francisco gedelegeerde bij de Uno-con-
ierentie. In hetzelfde jaar verwierf hij ae
Nobel-prijs voor de vrede.
AALSDIJK 1 Sept. te New York.
AALSUM 31 nm. te Colombo.
ADINDA 1 te Tjilatjap.
AGAMEMNON 31 te Ciudad Trujillo.
ALAMAK 1 nog te Damman.
ALBIREO 31 nm. te Bremen.
ALETTA 31 nm. te Pladju.
ALGENIB 1 te Recife.
ALHENA p. 1 Ouessant n. B. Aires.
ALIOTH 1 nm. te Antwerpen.
ALKAID 1 van Pt. Said n. Calcutta.
ALPHARD 31 van Bahia n. Antw.
ALT AIR 31 van Rio Jan. n. Bahia.
ALUDRA p. 1 Kp. St. Vinct. n. Rotterdam.
AMSTELDIJK p. 1 Scilly n. N, Y.
AMSTELLAND p. 31 Ouessant n. Z. Am.
AMSTELPARK p. 1 Scillys n. Ned.
AMSTELSTAD p. 1 IJsland n. Mobile.
AMSTELVAART 31 van Pt. Sudan n. Aden.
ANNENKERK 1 te Cochin.
ARENDSDIJK p. 31 Faramar. n. B. Air.
ARGOS 1 te Morphubaai.
ARKELDIJK 31 te Rotterdam.
ATLAS, 31 te Tanger.
A VERDIJK 31 te Houston.
BAARN 1 te Tocopilla.
BANTAM 1 te Surabaja.
BARENDR. p. 1 Ouesst. n. Stanlow.
BENGKALIs 1 van Amst. n. Djakarta.
BLITAR 31 te Rotterdam.
BLOEMFONTEIN 31 nm. te Tanga.
BONAIRE 31 nm. te Paramaribo.
BOSCHFONTEIN 1 nm. te Marseille.
BREDA 1 te Paita.
CAi-T. DELFT en PERNIS 1 van Rotterdam
CALT. HAGUE p. 1 Cyprus n. Rott.
CALT. LEIDEN p. 1 Kp. Sagres n. Sldon.
CALT. NEDERL. p. 1 Kp. Gata, n. R'dam.
CALT. UTRECHT p. 1 Cyprus 2 te Sidon.
CASTOR p. 1 Jamaica n. Nw. Orl.
CERAM 31 van Karachi te Bombay.
CERON1A 4 te Curacao verw.
CHAMA p. 1 Dondrahead, 2 te Colombo.
CLAVELLA 1 te Napels.
CLEODORA 31 nm. te Ras Tanura.
DALERDIJK 31 te Rotterdam
DANAE 1 te Algiers.
DELFLAND 31 van Itajai n. Paranagua.
DELFSHAVEN p. 1 Ouessant n. Santos.
DELFT 31 te Bremen.
DIDO 1 nm. te Malta.
DIEMERDIJK p 1 San Salv. n. Los Angeles.
DRENTE 31 te Belawan.
DUIVENDR. p. 1 nm. Finist. n. Lagos.
DUIVEN DIJK 31 nm. te St. John.
EENDRACHT p. 1 Dover, 2 te Rotterdam.
ELMINA 31 nm. te Monrovia.
ENA p. 31 Manilla baai n. Miri.
ETREMA p. 31 nm. Martinique n. Cur.
FRIESLAND K.R.L. 1 nm. te Priok.
FRIESLAND S.S.M. 31 te Rotterdam.
GADILA p. 1 nm. Algiers n. Stanlow.
GAROET 31 te Ternate.
GRAVELAND p. 31 Pto. Prava n. Recife.
GROOTEKERK 1 te Hamburg.
HATHOR p. 31 Ouessant n. Tanger.
HAULERWIJK p. 31 Scilly. n. Montreal.
HECTOR p. 31 Kreta n. Bremen.
HELDER 1 te Kingston Jamaica.
HERA p. 1 Ouessant n. Barbados.
HERCULES 1 te Amsterdam.
HERSILIA p. 1 Azoren n. Havre.
HESTIA 31 te Cristobal,
HOOGKERK 31 te Amsterdam.
HYDRA 1 van Philadephia 2 te New York.
ITTERSUM p 1 Bahamas n. Chariest.
KEDOE 31 nm. te Penang.
KIELDRECHT 1 te Singapore.
KOTA GEDE p. 1 Ouessant n. Pt. Said.
KOTA INTEN p. 31 Messina n. Priok.
LAAGKERK p. 31 Rasfartak n. Rott.
LAERTES 1 te Surabaja.
LANGKOEAS 31 te Brake.
LARENBERG 31 te Rotterdam.
LAWAK 31 te Seattle.
LEERSUM vtr. 6 Sept. v. R'dam n. Houston.
LEKKERKERK 1 nm. te Rastanura.
LE MAIRE 1 te Surabaja.
LEMSTERKERK p. 1 Kp. Vinct. n. Genua.
LEUVEKERK p. 1 Napels, 2 te Genua.
LIEVEVROUWEKERK 1 te Londen.
LINDEKERK 1 nog te Basrah.
LISETA (t.) 1 te Pladju.
LISSEKERK 31 te Rastanura.
LOPPERSUM p. 1 Lissabon n. Genua.
LUNA p. 1 Ouessant, 3 te Amst. verw.
MAAS 1 te Tunis.
MAASKERK 1 van Antw. n. Bordeaux.
MACUBA 31 van Curasao n. Genua.
MALVINA 1 te Balikpapan.
MANOERAN 31 te Menado.
MAPIA p. 31 Ouessant n. Galveston.
MARIEKERK 31 te Antwerpen.
MARISA 1 van Dunedin n. Nelson.
MARKELO 30 van Casabl. n. Kinslynn.
MATARAM p. 1 Algiers n. Beyrouth.
MEERKERK p. 1 Kp. Gata n. Genua.
MELISKERK 1 te Colombo.
METULA p. 31 Andaman n. Vizagap.
MIDAS 31 te Savöna.
M1RZA p. 1 nm. Menado n. Miri.
MITRA 31 van Port de Bouc n. Colombo.
MODJOKERTO 1 nm. te Londen.
MOLENKERK 31 te Port Amelia.
MUIDERKERK p. 1 Ouessant n. Calc.
NERO 1 te Rijeka.
NOORDAM p. 1 Kp. Sable n. Rott.
NOORDWIJK p. 1 nm. Llssab. n. Sluiskil.
ODYSSEUS 31 te Hamburg.
ORANJE p. 1 nm. Malta n. Pt. Said.
ORANJEFONT p. 1 Finist. n. O. Air.
ORANJESTAD 1 nm. te Cristobal.
ORESTES 1 nm. te Guanta.
OVERIJSEL 1 nm. te Bahrein.
OVULA 2 te Menael Ahmadi verw.
PAULA 31 te Singapore.
PHRONTIS p. 1 Kp. St. Vine. n. Oran.
POEL. LAUT p. 31 Guardafui n. Priok.
POLYDORUS 31 nm. te Penang.
PR. JOH. WILL. FRISO 1 te Hamburg.
PRINS MAURITS 31 te Rotterdam.
PR. WILLEM V 1 te Quebec.
PYGMALION 2 te Curacao verw.
RAGAELA 1 te Singapore.
RAKI 1 te Makassar.
RIDDERKERK p. 1 Burlings n. Mar».
RODAS 1 te Trinidad.
RONDO p. 1 Kp. Bon n. Halifax.
SAIDJA 31 nm. nog te Pladju.
SALATIGA p. 1 Okinawa n. Honolulu.
SCHERPENDR. p. 31 Trinidad n. Rio Jan.
SCHIEDIJK 1 te Havre.
SIBAJAK p. 1 Kp. de Gata n. Rotterdam.
SLAMAT 31 te New York.
SOESTDIJK 31 van Suez n. Djeddah.
ST. ARNHEM p. 1 Kp. St. Vine. n. Casabl.
ST. DORDR. p. 1 Lissabon n. Ceuta.
ST. HAARLEM 2 te Rotterdam verw.
ST. LEIDEN p. 1 Finisterre n. N. Orl.
ST. MAASSLUIS p. 31 Trondhelm n. Ned.
ST. MAASTR. p. 31 Gotland n. Rotterd.
ST. SCHIEDAM 31 te Middlesbro.
STR. MAKASSAR 1 te Port Swettenham.
STR. MALAKKA p. 31 Kp. Cambodja naar
Okinawa.
TALISSE 31 te Amsterdam.
TARAKAN p. 1 Kaap Bon n. Indonesië.
7 ARIA p. 1 Kp. St. Vine. n. Liverp.
TAWALI p. 1 Azoren n. Alexandrië.
TEGELBERG 1 te East Londen.
TELAMON 1 te New York.
TERNATE p. 1 Kreta 2 te Pt. Said.
THESEUS 1 te Amsterdam.
TIBA 31 te Barbados.
TIBERIUS p. 1 Kp. San Ant. n. Cur.
TITUS 30 van Istanbul n. Catania.
TJIBANTJET 31 te Bintang.
TJIKAMPEK 31 van Singap. n. ShimizO.
TJIPANAS 31 nm. te Port Elizabeth.
TJ1TJALENGKA 1 te Mauritius.
TOMINI 1 nm. te Rotterdam.
TOMORI 1 nm. te Suez.
TRITON 1 te Pto. Cabello.
VEENDAM 1 te Southampton.
WAAL p. 31 nm. Ouessant n. Lissabon.
WESTERDAM p. 1 Scillys n. N. Y.
WIELDRECHT 1 te Tandj. Uban.
WILL. RU1JS p. 31 Sabang n. Colombo.
