- hi
Aardgasleiding
kilometer
zes
Stalen toeristbaant zich
zen weg door N.-Nederland
per week
langer
Elf gasputten
aangeboord
Sociaal politiek programma
van het C.N.V.
Oudercomité's bij R.K. scholen
1952 nog beter dan
Alleen de Engelsen willen maar niet
1951
komen
Buiten
PERS NIET BIJZONDER ENTHOUSIAST
OVER NIEUWE KABINET
De brief
uit Amerika
lachten over het
Rijnkanaal
Officieel reglement gepubliceerd
Touristen door
emigratie
Emigranten terug
naar Nederland
DINSDAG 2 SEPTEMBER 1952
PAGINA 3
r di!
>5
bnormaal lage water
stand oorzaak
Knoeierijen op een
postkantoor
Geld verduisterd, post
stukken achtergehouden
Last van zennwen?
VOORLOPIGE BALANS VAN HET TOURISME
In Augustus werd ondanks
vacantie goed gespaard
„Hem interesseert niet al
leen het verleden, zoals het
ligt opgetast in musea en
oude steden, maar ook het
heden: industrie, dijken-
bouw, landaanwinning."
Voor familiefeesten in
oude omgeving
Oppedijk aan de dijk
Nederlandse Lazarist uit
China verdreven
A.V.R.O.-actiecomité
klaagt bestuur aan
„Ten onrechte f 15.000.
getoucheerd"
Leraar Haarlemse muziek
school overleden
De Tijd
Ve laatste
-
k
5S8?» 500 -
Vlt dftWa,a
De Maasbode
Indon. persstemmen over
nieuwe kabinet
De Volkskrant
Alg. Handelsblad
Nw. Rott. Crt.
Het Parool
Het Vrije Volk
De Telegraar
nsefl
irTl 1
de'
de
■af''
.ne11
b.® ..stalen toerist", een •enorme stalen slang, baant zich een weg door Noorde-
Nederland. Iedere week wordt zii zes kilometer langer. Grommend boren
In de naaste toekomst zullen ver
schillende gemeenten in de vier
Noordelijke provincies worden
aangesloten op het hogedruknet
van de aardgasbronnen te Wanne
perveen, Tubbergen en Brekkelen-
kamp. De stalen gelaste buizen
tot een lengte van 600 kilometer
worden gelegd door de fa, E. W-
Smit te Nijmegen. De werkzaam
heden te Wanneperveen.
sinds Mei van dit jaar zware graafmachines door de stille landouwen van
Vo®^Ussel, Drenthe en Friesland. Thans ligt reeds ruim
erÜssel, Drenthe en Friesland. Thans ligt reeds ruim 130 kilometer van de
v ""/"Pig 400 tot 600 kilometer lang wordende hogedruk-aardgasleiding, die bin-
Oet i?rt voor een deel haar voedende taak zal beginnen. Eind September, begin
den zul,en Steenwijk en Wolvega op de bronnen van Wanneperveen wor-
jj, aangesloten. Meppel en Hoogeveen zullen niet lang nadien eveneens met
a Sas worden voorzien. Op grond van de huidige gang van zaken kan worden
hl F nomen' t!at Older zaal nog voor het einde van dit jaar en Almelo, Hengelo
Enschede in het eerste kwartaal van 1953 voor aansluiting op deze energiebron
dj aanmerking zullen komen. Op het ogenblik wordt overwogen de aardgaslei-
U g u.it te breiden en Heerenveen, Assen, Zwolle, Deventer en Apeldoorn aan
Cfn 'en- ^oor een verdere toekomst zijn mogelijkheden voor de provincies
hingen en Friesland en het Westen des lands in studie.
De aardgasleiding komt in nau-
~e samenwerking tussen het di
rectoraat Energievoorziening, de
-annemings- en handelsmij E. W.
j Hit te Nijmegen en vele provincia-
en gemeentelijke instanties tot
?tand. De Nederlandse Aardolie
fiaatschappij zal voorshands gas le
deren uit drie putten bij Wanneper-
yeen en uit drie putten bij Tub
aergen en Broltkelenkamp. De
wA.M. heeft op het ogenblik elf
Sashoudende putten aangeboord,
"aarvan de voornaamste op het
hogedruknet zullen worden aange
sloten.
,j De aanleg van het net is zodanig, dat
gasgevende putten elkaar zullen kun-
d h aanvullen. Per dag wordt geduren-
A«en jaar een aflevering van 200.000
jUhieke meter gas gegarandeerd. Deze
hveelheid wordt door insiders als een
d'himumgarantie beschouwd, evenals
termijn. „Er is veel meer", zo zegt
v ®h> „doch het is verstandig om aan de
i'ige kant te blijven."
v-6tï enorme puzzle levert
van een
de vor-
g van een distributiemaatschappij
j.- die het van de N.A.M. aan te kopen
.rrdgas zal distribueren Rijk, provin-
en gemeenten, doch ook de in
de.
jüstrie zijn hierbij .belanghebbenden.
Cj6t Rijk heeft gesteld te willen parti
jkeren, doch voor minder dan de helft.
Ij ?t alle gemeenten met eigen gasfa-
t 'eken zijn even bereidwillig om mee
doen. De bestaande installaties, voor
ver zij nog geen vernieuwihg of ver-
- -
gmg behoeven, moeten naar sommi-
w oordeel rendabel blijven. Zeker
Zj0rdt ingezien, dat aardgas een aan-
enlijk voordeliger energiebron kan
jJri dan de thans gebruikte brandstof-
h. De in de fabrieken geïnvesteerde
aPitalen spreken echter ook een
V0,
°rdje mee.
«hi
Dan is er het vraagstuk van de leve-
g aan de industrie. Vele grote bedrij
ven, voornamelijk in Twenthe, wensen
rechtstreeks op de aardgasleiding te
worden aangesloten. Aanzienlijk ver
schil moet namelijk worden gemaakt
tussen gas voor industrie en voor distri
butie aan kleine verbruikers (stadsgas).
De warmtewekkende eigenschappen van
aardgas (calorische waarde) zijn name
lijk ongeveer het dubbele van die van
stadsgas. In verband met de in gebruik
zijnde toestellen moet deze calorische
waarde voor stadsgas gehalveerd wor
den, hetgeen via scheikundige omzet
tingen geschieden kan. De industrie pre
fereert doorgaans gas met een zeer ho
ge calorische waarde. Aan deze eis zal
dan ook tegemoet worden gekomen.
Maar moet de betaling van dit gas ge
schieden aan de gemeenten of recht
streeks aan de op te richten distributie
maatschappij?
Het zal nu vermoedelijk zó worden,
dat Rijk, provincies en gemeenten en de
Kamers van Koophandel, de laatste
als vertegenwoordigers van de industrie,
in de op te richten distributiemaat
schappij zullen deelnemen. De voorbe
reidingen van deze maatschappij zijn
ernstig geremd door de langdurige ka
binetscrisis, zodat het wel ver in 1953
zal zijn, voordat dit lichaam tot leven
zal kunnen komen.
Dan is er het vraagstuk van de kost
prijs van het aardgas. Toen de Ned.
Aardolie Maatschappij vergunningen
kreeg om olie op te sporen en bronnen
te exploiteren, is afgesproken, dat te
vinden aardgas zou worden teruggele
verd. Over een prijs is toen niet gerept.
Zijn wij wel ingelicht, dan zou de
N.A.M. aan het begin van de onderhan
delingen een prijs hebben gevraagd, die
gebaseerd zou zijn op de wereldmarkt
prijs van aardolie. De wederpartij voert
aan, dat deze prijs te hoog is en boven
dien niet redelijk, omdat aardgas een
tamelijk toevallig bijproduct van de
oliewinning is. Anderzijds wordt ge
zegd, dat zulks niet juist is, omdat naar
gas is gezocht en de thans beschikbare
putten geen olie leveren.
Deze prijskwestie wordt met geslo
ten deuren behandeld. Het enige nieuws
is thans, dat de onderhandelingen in
een goede sfeer verlopen.
fh het gebouw voor Kunsten en Weten-
v,, aPPen te Utrecht heeft de buitenge-
algemene vergadering van het
Kostelijk Nationaal Vakverbond in
'ederland zijn sociaal politiek program-
vastgesteld. Dit programma omvat
Wensen en verlangens, welke thans
toekomst verwezen-
L', hl de naaste
llj^'hg behoeven; het zal dienen tot een
ij'draad voor zijn eigen arbeid en vraagt
aarvoor aandacht van de overheid en
h die organen en organisaties, die
.Sulerend en stimulerend op het sociaal-
^.°homische leven van Nederland in-
„Stlten. In dit program wordt aandacht
jfVraagd voor: bedrijfsorganisatie en
v edezeggenschap, wettelijke regeling
Jri de arbeid en arbeidsbescherming,
JUale verzekering, volkshuisvesting,
L?Uomische maatregelen, belastingen,
Lrtsgezondheid, onderwijs en de over
ig als werkgeefster.
Lj'tvoerig werd gediscussieerd over
v0 verbod van fabrieksmatige arbeid
Ve®r meisjes beneden zestien jaar. Men
tjjHnigde zich met dit beginsel met
Hh1 .verstande, dat geen „leegloop" van
V Jaar moet ontstaan, zodat de onder-
tjgJWetgeving in deze zin dient gewij-
SCh 'e worden- Daarnaast werd besloten
W regeling voor te staan, waarbij wordt
Kpkomen, dat personen met een vol-
Wi»e werkkring in vrije tijd, tegen he
lweg. economisch nuttige arbeid voor
-den verrichten,
iijj. 6 loonvorming zo sprak men zich
y- moet gericht zijn op een recht-
v0^rdig loon en gevoerd worden in een
th waarin de zelfstandige betekenis
Verantwoordelijkheid der organisaties
Werkgevers en werknemers tot haar
lie-1 komen en de vorming van particu-
ba^e eigendom wordt bevorderd. Bii de
(Je ®gaaf „belastingen" kwam men tot
slotsom, dat in verband met de ge-
daalde koopkracht, de te sterke progres
sie bij de loonbelasting gewijzigd dient
te worden. Ook bleek men voor speciale
belasting van overwinsten in de bewa
peningsindustrie.
(Van onze correspondent)
Het rustige dorpje Nijehorne in de
Zuidoosthoek van Friesland heeft mo
menteel stof tot praten te over. Er
zijn hier n.l. op het postkantoor om
vangrijke knoeierijen ontdekt. De post
kantoorhouder G. de J. is aangehouden
en naar Leeuwarden overgebracht. De
ze postkantoorhouder heeft niet alleen
gedurende de afgelopen jaren een groot
bedrag aan geld verduisterd hoeveel
precies staat nog niet vast maar hij
heeft bovendien een groot aantal post
stukken achtergehouden. Tijdens een
huiszoeking werden postpakketten aan
getroffen, die omstreeks vier jaar ge
leden waren verzonden, o.a. aan mili
tairen in Indonesië. Ze waren nooit
geopend.
Zoals reeds eerder aangekondigd,
heeft het Hoogwaardig Episcopaat een
reglement voor de vorming van ouder
comité's doen samenstellen. De opzet
daarvan is een vruchtbare samenwer
king tussen de besturen van katholieke
scholen en de ouders der leerlingen te
bevorderen en tevens om de invloed van
de ouders op het onderwijs, dat aan <le
scholen gegeven wordt, beter tot zijn
recht te doen komen.
De tekst van het reglement, dat voor
de vijf bisdommen geldt, dat door de j
Ned. R. K. Schoolraad is opgesteld en
door het Episcopaat goedgekeurd, is
thans in „Het Schoolbestuur" gepubli
ceerd. Hij luidt als volgt;
1. Op initiatief van het schoolbestuur j
kan aan elke school, waar de behoefte
aan georganiseerd contact met de ouders
is gebleken, een oudercomité worden
opgericht.
2. Dit comité bestaat uit de vertegen
woordigers van de ouders, voogden of
verzorgers der kinderen, die de school
bezoeken. De ouders, voogden of -ver-
Advertentie
Mijnharde':» Z.co u w tabletten
helpen O ei overheen.
(Van onze speciale verslaggever)
T l'-t touristisch seizoen 1952 neigt ten einde. De blaren kleuren en dat is het
f—J ogenblik, waarop wij telkenjare opnieuw pogen vast te stellen, wat het
tourisme sinds kort na de industrie onze voornaamste deviezenbron
het lieve vaderland heeft opgeleverd. Wij hebben ons daartoe ditmaal gewend
tot de heer L. J. P. N. A. Bouwman, een van de directeuren van Lissone lin
deman en de geluiden, welke wij van hem vernamen, waren goed en plezierig.
Om te beginnen, vorig jaar hebben -de gezamenlijke vreemdelingen, die ons
land bezochten, de gemeenschap honderd en vier millioen gulden aan deviezen
opgebracht. Dit jaar wordt dat meer en waarschijnlijk zelfs aanmer
kelijk. Het seizoen 1952 is n.l. beslist beter dan dat van 1951 en er is dan ook alle
reden om bij alle moeilijkheden, die er natuurlijk nog bestaan, een be
scheiden gejuicht aan te heffen om het succes van ons land en het internationaal
tou-isme.
Hier vallen, aldus heeft de heer
Bouwman ons verzekerd, enige zeer
merkwaardige feiten op te merken. Om
niet het voornaamste voorop te stellen:
er valt zowel in Australië ais in Zuid-
Afrika een sterk groeiende belangstel
ling voor ons land waar te nemen. De
verklaring daarvan is eenvoudig. Hier
ontwikkelt zich een van de aardigste
bijverschijnselen van de emigratie en
het is verheugend, dat men daaruit de
conclusie mag trekken, dat de Neder
landers in den vreemde zich klaarblij
kelijk zo gunstig ontwikkelen, dat de
vreemde op zijn beurt een zekere
nieuwsgierigheid bekruipt ten opzichte
van het land, dat deze representanten
kon uitzenden. Een tweede merkwaar
digheid is gelegen in het feit, dat wij er
nog altijd niet in geslaagd zijn veel
Engelsen naar Nederland te trekken.
Men had ten aanzien daarvan dit jaar
om allerlei redenen zeer goede
verwachtingen, doch de practijk heeft
alle hoop goeddeels de bodem in gesla
gen. Onze overzeese overburen behou
den hun klassieke conservatisme en hun
reisdrift blijft zich richten op die doelen,
die zich al sinds jaar en dag in de spe
ciale belangstelling der Engelsen ver
heugen (de Rivièra b.v., weg uit de
mist)
Veel gunstiger staan de zaken waar
het de Amerikanen betreft. Die komen
in steeds groter aantallen naar ons land
cn daarbij is de omstandigheid, dat de
strijd in Korea iet of wat op de ach
tergrond is geraakt, van een niet te over
schatten betekenis. Trouwens zowel het
bezoek van Hare Majesteit en de Prins
aan de V.S. als de reis, welke de Prins
alleen naar Z.-Amerika heeft onderno
men, blijkt de animo voor Nederland
in niet geringe mate te hebben gestimu
leerd.
Wensen blijven er natuurlijk altijd en
zo vernamen wij uit de mond van de
heer Bouwman de klacht, dat het be
zoek van deze vreemdelingen als regei
zo kort duurt. Het gemiddelde is twee
dagen en als die om zijn is er wel een
verlangen om langer te blijven, doch
het reisschema laat dit als regel niet
meer toe. Men maakt een all-Europe-
tour en alle tickets zijn betaald. Als
middel tegen o.a. ook deze kwaal wees
de directeur van Lissone Lindeman met
enige kracht op wat hij „industrieel
tourisme" noemde. De kern daarvan is
eenvoudig. Ons touristisch handelsmerk
wordt gevormd1 door molens en klom
pen. Dit merk is goed, doch het blijkt
steeds duidelijker, dat de belangstelling
van de vreemde bezoeker zich niet be
perkt tot Marken en Volendam alleen.
Hij wil meer. Hij wil om het zo
bondig mogelijk te zeggen de mens
ontmoeten, die dit land gemaakt heeft
en hij wil zien wat dit land betekent
op maatschappelijk gebied. Met ande
re woorden: behalve het verleden, dat
ligt opgetast in musea en oude steden,
interesseert hem het heden. Hij heeft
belangstelling voor onze industrie,
voor onze waterstaatswerken, onze dij -
kenbouw, de landaanwinning en duizend
en een dingen meer die in de traditio
nele opvatting van tourisme-bevorde-
ring eigenlijk werden vergeten. Daar,
aldus de heer Bouwman, ligt onze
grote kans en om dit doel te bereiken
is zowel een goed samenspel met de
industrie als een verbetering van onze
hotelaccommodatie ten behoeve van
een goede spreiding dringend vereist.
Overigens, het gaat waarachtig niet
alleen om Amerikaanse touristen. Er
is ook sprake van grote stromen Fran
sen. Zwitsers, Belgen en Scandina-
viers en het is misschien wel nuttig er
op te wijzen, dat hun totaal vorig jaar
Augustus, evenals Juli een vacantie-
maand, heeft ondanks dat voor de
spaarbanken geen ongunstig resultaat
opgeleverd. Bij de Nutsspaarbank te
's-Gravenhage werd ingelegd f 5.063.019
en terugbetaald f 3.849.124, zodat het
spaartegoed met f 1.213.895 vermeerder
de tot f ,94.406.619 per ulto. Augustus. Bij
de Spaarbank voor de Stad Amsterdam
beliepen inleg en terugbetaling resp
f 2.685.072 en f 1.852.157, zodat hier het
spaartegoed met f 832.915 opliep tot
f72.034.402 per eind Augustus. Bij de
Spaarbank te Rotterdam tenslotte werd
in de afgelopen maand een bedrag van
f 737.000 gespaard. Inleg en terugbetaling
beliepen hier n.l. f 3.614.000 en f 2.877.000.
dat der Amerikanen nog altijd met
4000 overtrof.
De tweede pool van het tourisme be
treft hen, die ons land verlaten. De Ne
derlander op vacantie dus. Bij hem doet
zich in het algemeen één steeds sterker
wordende behoefte voor: goedkopere
reizen, eenvoudiger logiesgelegenheid en
kortere reisduur. Favoriet voor hem is:
Oostenrijk (ook al weer een koninklijk
voorbeeld) en dan volgen Zwitserland,
Frankrijk (5-daagse reizen naar Parijs,
die door de voortreffelijke samenwer
king tussen de Franse en de Neder
landse spoorwegen zeer snel opnemen),
Duitsland, Italië en le dernier cri: Span
je.
Voila, tourisme 1952: een groeiende
liefde voor Nederland in practisch ge
heel de wereld en wat de Nederlanders
zelf betreft: een onbedwingbare reislust,
die zich door een gebrek aan financiën
wel laat remmen doch niet doden.
zorgers van de kinderen in elke klasse
der school wijzen bij de aanvang van
het schooljaar een vertegenwoordiger
in het comité aan, dat dus zal bestaan
uit zoveel leden als de school klassen
telt. Het comité kiest zich elk jaar bij
de aanvang van het schooljaar een
voorzitter uit zijn midden.
3. De taak van het comité is de be
langstelling van de ouders voor het
onderwijs aan te kweken en een
vruchtbare samenwerking tussen ou
ders, leerkrachten en schoolbestuur
met betrekking tot het onderwijs aan
en de opvoeding van de kinderen te
vergemakkelijken. Het treedt niet in
aangelegenheden, welke het bestuur
en de exploitatie der school raken.
4. Het comité vergadert op uitnodi
ging van zijn voorzitter en ten minste
eenmaal per kwartaal. De voorzitter
moet een vergadering beleggen wan
neer hem daarom wordt verzocht door
het bestuur der school of tenminste
drie leden van het comité. Wanneer het
schoolbestuur de wens daartoe te ken
nen geeft, moeten de leden van het be
stuur en het hoofd en de andere leer
krachten der school tot bijwoning van
de vergaderingen van het comité wor
den uitgenodigd.
5. De kosten van het comité moeten
worden bestreden uit bijdragen van de
ouders.
6. Het schoolbestuur kan nadere re
gels voor het comité vaststellen.
Begin December wordt in Rotterdam
verwacht een vrij groot aantal voorma
lige emigranten uit Canada en Australië.
Het betreft hier niet een groep teleur-
gestelden, die terugkeren naar Neder
land, doch mensen die zeer wel geslaagd
zijn in hun nieuwe vaderland. Zij wil
len echter de familiefeesten zoals St.
Nicolaas, Kerstmis en Oud en Nieuw,
weer eens in hun oude omgeving vieren.
Er zijn niet alleen emigranten bij die
tientallen jaren geleden ons land ver
laten hebben, doch ook jonggezellen, die
b.v. hun bruidje komen afhalen. Voor
de laatsten is het een voordeel, dat zij
hun in Canada gespaarde dollars niet
behoeven aan te spreken, maar de reis
in guldens kunnen laten betalen.
Zoals gemeld1, heeft de burgemeester van
IJlst zich in de raadsvergadering gekeerd
tegen de richting waarin de z.g. Friese be
weging zich beweegt. O.m. stelde hij voor
de Friese naam voor IJlst niet, in navolging
van andere Friese gemeenten, aan de ge
meentegrenzen aan te brengen. Thans is
door onbekenden te IJlst huis aan huis een
pamflet bezorgd onder de titel „Oppedijk aan
de dijk". (De naam van de burgemeester is
mr. J. Oppedijk). Hierin wordt naar aanlei
ding van de woorden van de burgemeester
m de raad o.m. gezegd: „Zijn wij niet te
fatsoenlijk? Pliet het- wel voor ons, dat de
burgemeester van deze stad, die hier toch
leeft, met rust gelaten wordt? Hebben wij
dubbel vel voor het hoofd en geen eerge
voel? Schande over zo iemand". Het pamflet
was ondertekend met de woorden „Jong
Fries'and".
Het kan raar lopen in de
wereld; in het bij zander in
de politiek. Als ik mij wel
herinner strandden de laatste
pogingen tot het formeren
van een regering op de be
zetting van Buitenland
se Zaken. En nu het kabinet
er eenmaal is blijkt alles be
zet behalve Binnenland-
s e Zaken. Waaruit maar weer eens
blijkt dat die binnen binne inderdaad
buiten binne.
Zondag 24 Augustus is de eerw. heer
P. Kleine, Lazarist uit Groningen, na
herhaalde veroordeling door communis
tische rechtbanken, uit Nansjang in.
Hongkong aangekomen. Hij was er van
beschuldigd, het Legioen van Maria in
stand te hebben gehouden. Hij arriveerde
in Hongkong vijf dagen na zijn twee
ordebroeders R. Dulucq. een Fransman,
en Jozef Zeman, een Tsjech. Zij hebben
met hun bisschop mgr. Jozef Crou-Chi-
Shih, aartsbisschop van Nansjang,
zware vernedering, langdurige ge
vangenschap en verschillende verhoren
moeten ondergaan.
Het K.N.P. verneemt nader, dat de
eerw. heer Zeman op 27 Augustus in
het St. Paulusziekenhuis te Hongkong
tengevolge van ondervoeding en door
stane mishandelingen is overleden.
Het AVRO-actiecomité heeft bij de
Officier van Justitie te Amsterdam aan
gifte gedaan van het feit, dat het AVRO-
bestuur zich in Mei 1946 wederrechtelijk
een bedrag van f 15.000.zou hebben
toegeëigend uit de verenigingskas. Dit
bedrag zou onder de leden van het
dagelijks en algemeen bestuur in een
verhouding van ongeveer 3 op 1 zijn
verdeeld. De voorzitter, de heer G. de
Clercq, zou een bedrag van f7000.
hebben gekregen.
Hoewel de AVRO-bestuursleden gedu
rende de oorlog niet hebben vergaderd
heeft men niettemin besloten het be
drag van f 15.000.uit te keren als
„gederfde vacatiegelden over de oor
logsjaren", terwijl geen der bestuurs
leden een declaratie had ingediend.
Het actiecomité acht deze daad wette
lijk niet toelaatbaar en heeft daarom de
Justitie in deze affaire betrokken.
In de afgelopen nacht is in zijn wo
ning aan de Kleverparkweg te Haarlem
plotseling overleden de heer M. Lür-
sen. die ruim 30 jaar als leraar aan de
Haarlemse muziekschool van de Maat
schappij tot Bevordering der Toon
kunst was verbonden. Hij werd geboren
in Wormerveer en zou i April 60 jaar
zijn geworden.
Martin Lürsen heeft bekendheid ver
worven door zijn in 1947 herdrukte
..Grondslagen der muziektheorie". Vijf
tien jaar geleden werd hij benoemd tot
leraar aan het Koninklijk Conservato
rium voor Muziek te 's-Gravenhage en
schreef enige kleine composities voor
het 31 toons orgel van prof. Fokker. Hij
werd hiervoor onderscheiden met dè
gouden medaille van de Teylerstichting.
Vóór de oorlog was de heer Lürsen ver
scheidene jaren als muziekcriticus ver
bonden aan het Algemeen Handelsblad:.
Hieronder volgt een kleine bloemle
zing uit hetgeen de bladen over het
nieuwe Kabinet schrijven.
(Eigen bericht)
tijd wordt in toenemende
h gek,aagd over te lage waterstand
''e Kanaalvak TielRavenswaay van
Vu. 'eilWe AmsterdamRijnverbinding,
dat de schepen
of niet voorbij
t
"we Amsterdam-
«lltatldtot gevolg heeft,
er nauwelijks
n «aan.
tjj.riar
Ij1 kan,en ons mededeelt, staat er in
s. ®en,v. .'Vak op het ogenblik over een
van 40 meter slechts
V,
3'A
a va-** -XV 1UCKV1 OlCVll» a O /-£
iraH maakt het voor sche-
ijk 500 ton en meer inderdaad
- clkander
„j te passeren of
v '°Pen- bezwaar is een
hd oö an de abnormaal lage water-
v grote rivieren.
'k"1 hetbelre-nd' staat het Betuwepand
<ie °Pei1 nieuwe Rijnkanaal practisch
°{W Müis /binding met de Lek, omdat
iVtg blijft -ita^nswaay ais regel ge-
sluij8! derhalve voor de keuze óf
tijdverie siniten met alle gevolgen
UP* I-,. algg Vnnr r\a cnVioouvaart Hein
ïe ,de niopjfs voor de scheepvaart dan
i?®6 -wal -lieden te riskeren, welke
?s„i?SsaBp ®rstand op het kanaal
Ni]Sj0'ütvt zich brengt. Dit 1;
Oorspronkelijk
verhaal door
LEO BROEKSMIT
vooralsnog
voor
laatste
als het
i?'ahtan (jp 1?s blijkt intussen de urgen-
Oï1 v0n„^"-kanalisatie, waartoe de
nelin„ de nieuwe Regering ter
PppfiAJ i
g gereed liggen.
9
Hij wendde zich tot Sandor en zei
ernstig: „Wij willen niemand in moei
lijkheden brengen, die zich niet aan
misdaden heeft schuldig gemaakt. Daar
om zal de commandant u hier niet toe
laten. U ziet, dat onze administra
tie haar werk zorgvuldig doet. Voor
een onschuldige is het niet eens moge
lijk om hier binnen te komen. Mag ik
nu uw panieren even zien?"
Sandor bleef besluiteloos staan, maar
maakte onwillekeurig een gebaar naar
zijn borstzak, waar hij de brieven van
zijn zoon bewaarde.
„Ja, die brieven bedoel ik", zei Mo-
korsky snel. „Ik zal ze aan de comman
dant moeten tonen, omdat het officiële
bevel van de volkskommissaris nog niet
is aangekomen."
„Alstublieft. Hier ziet u het. Brieven
op papier van de Amerikaanse rege
ring. Het staat er in het Engels op. Kunt
u Engels lezen? Amerikaans Staats
Departement. En hier is qp- nog één en
nog één en nog één!
Het was de veelheid der bewijzen, die
de majoor overtuigde. Bij de eerste
brief aarzelde hij nog, maar toen de
ander brief na brief openvouwde, gaf
hij zich gewonnen. Hij nam de brieven
aan en stapte het kantoortje binnen.
„Stuur de Professor hier!" hoorde
Sandor hem schreeuwen. En toen, enkele
ogenblikken later: „Hé Professor, jij
kent immers buitenlandse talen? Kan je
't ook lezen, als in zo'n vreemde taal
iets gelukt is? Ja? Wat staat hier dan?
Amerikaans Staats Departement, dienst
van hetJa, 't is al goed. Ruk maar
in."
Daarop kwam de majoor weer naar
buiten. „Ik heb de brieven even doorge
zien", verklaarde hij onbewogen. „Het
is in orde. Brengt u deze man maar
terug naar Boedapest. De Barowska laat
zich niet bedriegen".
lopen, dan zou je ook de weg wel leren".
Sandor keek hem verwonderd aan. „Je
was dus elke Maandag, Woensdag en
Vrijdag hier, terwijl wij dachten, dat je
naar Moln ging. Maar wat moest je dan
steeds hier doen, Matias Mokorsky?"
vroeg hij nieuwsgierig.
„Ik moest zorgen dat ik de weg kende,
voor het geval jij door de Barowska zou
worden opgepakt, buurman. Ik kan het
je niet zeggen, want jij, die nooit aan
politiek hebt gedaan, zou het toch niet
begrijpen".
Een ogenblik liepen beide mannen
zwijgend naast elkaar voort. Toen greep
Sandor nogmaals de hand van zijn buur
man en drukte die stevig. „Als jouw
daden met politiek te maken hebben,
Matias Mokorsky, dan ben ik er van
overtuigd, dat er ook een politiek moet
zijn, die dapper is en goed!"
Op een wenk van Mokorsky stapte
Sandor na de chauffeur in de vracht
auto. Ze reden de poort weer uit
en passeerden hetzelfde dorpje, waar de
markt nog in volle gang was. Alleen de
harmonicaspeler was verdwenen, waar
schijnlijk in een van de lokkende her
bergen, waar kleurige papieren slingers
voor de ramen hingen. Nu kwamen ze
langs de kale, pasgemaaide velden en
het was Sandor, alsof hij nooit een
zonniger, stralender landschap had ge
zien. Met tranen in de: ogen keek hij
Matias Mokorsky aan, maar die leunde
achterover en scheen te slapen. Zodra ze
Boedapest bereikten, opende hij de ogen.
„Stop hier maar, chauffeur", zei hij
geeuwend. „Ik ga eerst even bij de
volkskommissaris langs".
Toen ze op straat stonden en de auto
wegreed, drukten de twee mannen el
kaar krachtig de hand. Matias Mokorsky
lachte trots. „Dat was op het nippertje,
Sandor Tarassow. God zij geloofd, dat
die kerel niet lezen kon, want anders
waren we nog niet ver gekomen met
beschermingsbrieven van de Amerikaan
se regering, die beginnen met: „Beste
vader en Olgina!" Maar nu hebben de
brieven uit Amerika het kwaad, dat ze
aanrichtten, weer goedgemaakt. Laten gewisseld met de kastelein, die hij goed
Toen de beide mannen het kleine wijn
huis binnentraden, hield Matias Mokor
sky zich wat achteraf om vader en
dochter gelegenheid te geven, elkaar te
omhelzen. Maar bij beiden lagen de uren
van angst en van spanning nog te vers
in de herinnering, dan dat een uitbun
dige vreugde mogelijk was. Olgina brak
in tranen uit en ook de oude man kon
zijn ontroering niet bedwingen. Zijn
magere, gegroefde hand streek haar
zacht door de haren en hij kon niet
anders uitbrengen dan: „Niet huilen,
Olgina, ik ben toch teruggekomen. Niet
huilen, mijn kind, alles is nu toch weer
goed". Maar zijn eigen tranen waren
even overvloedig als de hare. Intussen
had Matias Mokorsky enkele woorden
De Tij d oordeelt over het nieuwe
kabinet als volgt: Van de partijen, die
in het kabinet op extra-parlementaire
wijze deelnemen, heeft de P.v.d.A. de
minste reden tot ontevredenheid. Zij
heeft haar verkiezingswinst geïncasseerd,
niet in de vorm van een groter aantal
ministerszetels, maar in de relatieve
kracht van haar positie tegenover de
andere groepen.
De K.V.P. daarentegen heeft in de
portefeuille van Economische Zaken een
aanzienlijk offer gebracht. De toetreding
van de anti-revolutionnairen tot het ka
binet is betaald met een prijs, welke
minder de verkiezingsuitslag weerspie
gelt, dan wel de uiterste bereidheid van
de K.V.P. tot opneming van de anti-
revolutionnairen. Het is niet onredelijk
althans de benoeming van een katholieke
staatssecretaris aan dat departement te
verwachten.
Het lot van ons volk in de komende
regeerperiode zal het meest onmiddellijk
in handen liggen van de ministers van
Buitenlandse Zaken, Economische Zaken
en Financiën. Van internationale facto
ren en van het economisch en financieel
beleid hangen de mogelijkheden voor de
andere ministers af. Dit is het, wat onze
tevredenheid over de oplossing van de
legpuzzle toch tempert.
De Maasbode schrijft o.m.: Het
product van twee maanden brede-basis-
crisis biedt, in zover thans te voorzien,
in zulk een graad het bewijs van gebrek
aan kracht bij de K.V.P. en van politiek
verval, dat men bijna geneigd zou zijn
te zeggen: It is easy to condemn: it is
better to pity.
Het te verwachten resultaat is des te
somberder, omdat én het land èn de
K.V.P. in zo sterke mate behoefte heb
ben aan een krachtig en gaaf beleid.
Wat men moet verwachten is veeleer
een beleid van onmacht en van constante
compromissen, min of meer in socialisti
sche richting. Tengevolge van het fatale
brede-basis-complex is ook in de toe-
we nu Olgina gaan opzoeken, want die
zal dodelijk ongerust zijn".
„Olgina.... is ze hier.... in Boeda
pest?" Sandor's stem klonk gesmoord.
„Natuurlijk. We zijn je gisteren dade
lijk nagereisd. Ze wacht hier in een
wijnhuis".
Hij leidde Sandor een kwartier lang
door een warnet van straten en steegjes,
tot de oude man niet meer wist, of hij
Noord- of Zuidwaarts ging.
„Hoe weet jij hier zo goed de weg,
Matias Mokorsky?" vroeg hij verbaasd.
„Jij bent hier even goed bekend als in
de omstreken van Merka-Petrina".
„Dat is nog maar sedert kort. Maar als
jij hier elke week drie dagen zou rond-
scheen te kennen. Daarna kwam hij
naast de oude man zitten en legde zijn
hand op diens schouder. „Sandor Taras
sow", drong hij zacht aan, „wij moeten
voor korte tijd afscheid nemen. Je doch
ter en jij zullen een paar dagen hier
blijven, maar ik moet terug naar Merka-
Petrina. Vóór jouw verdwijning bekend
is, moet ik onze bezittingen daar gere
geld hebben. Jij moet naar Duitsland
zien te komen, vanwaar de Amerikanen
je wel verder zullen helpen om naar
je zoon te gaan. Ik moet mijn gezin naar
Boedapest brengen en zoveel mogelijk
huisraad meenemen".
(Wordt vervolgd).
Het nieuwe Nederlandse kabinet
wordt, blijkens de eerste persstemmen,
in Indonesische kring niet met enthou
siasme begroet. „Pemandangan" schrijft,
dat de samenstelling geen blijk geeft
van een frisse, nieuwe geest in de Ne
derlandse politiek, in het bijzonder met
ten opzichte van Indonesië. Het acht
„bet deelnemen van prof. Beel als vice-
premier beslist geen verbetering, niet
slechts, omdat deze bekend staat als
verre van sympathiek staande tegen
over Indonesië, maar bovendien, omdat
hii een van de Nederlanders is, die.
evenals generaal Spoor destijds, menen,
dat men de Indonesische republiek zo
maar uit het vaderland kan wegvagen
en de sporen daarvan in de harten van
ons volk geheel kan uitwissen".
.Adabi" meent, dat, in verband met de
deelneming van de Anti-Revolutionaire
Partij aan de regering, er weinig hoop
bestaat, dat de hangende kwesties van
de Unie en N.-Guinea zullen kunnen
1 worden opgelost.
komst een verbetering niet te verwach
ten. De droevige touwtrekkerij van de
afgelopen twee maanden heeft al bij
voorbaat het gezag van het kabinet aan
gerand en zolang de brede-basis-ziekte
voortwoekert, zal deze fase van gezags-
schemermg zich voortslepen.
„Niet gek", aldus luidt de huiseiijK
uitgedrukte kenschetsing van de ster-
redacteur van De Volkskrant. Hij
vervolgt: Men kent onze voorliefde, in
onze omstandigheden van tijd en plaats,
voor de brede basis. Dat zij, met behoud
van de CHU, is verbreed naar de Anti-
Kevoiutionnaire zijde, verheugt ons. Dat
de innerlijke neiging ertoe in het socia
listische milieu veld wint, verheugt ons
ook 't feit, dat bij sommigen minder
vriendelijke overwegingen tegenover de
KVP hierbij een rol spelen, nemen wij
gaarne op de koop toe. Een bijkomende
reden tot verheugenis is, dat er voors
hands niet zo heel veel plaats meer
schijnt voor de liberale machtsillusie van
„de derde macht"
Het Alg. Handelsblad vindt het
onverkwikkelijk, dat, terwijl men het
eens was over het zij het vrij vage
al door dr. Drees opgestelde program,
de keuze van de ministers en de verde
ling der zetels tot een gekrakeel hebben
geleid, waarvan de buitenstaander
slechts de indruk kan krijgen, dat het
onderling vertrouwen bij de „brede
basis" niet bijster groot is. Waarborgt
dit, deze vraag moet direct rijzen
een voldoende homogeniteit van de
nieuwe regering? Zullen de onverkwik
kelijke tonelen in de kraamkamer en
aan de wieg van de pasgeborene niei
een ongunstige invloed hebben op zijn
psyche? Biedt deze uit zo onderscheiden
elementen samengestelde regeringsploeg
uitzicht op een goed „teamwork"?
Wanneer wij zien hoe sommigen der
nieuwe ministers slechts met moeite
zijn overgehaald om een portefeuille te
aanvaarden; hoe tenslotte prof. Rutten
zich heeft teruggetrokken en er met
zetels is „geruild" en andere ministe-
riabele figuren, kennelijk afgeschrikt
door de langdurige koehandel, zich met
beschikbaar hebben willen stellen, dan
kan men deze vragen niet op geruststel
lende wijze beantwoorden.
Wanneer we in aanmerking nemen,
aldus schrijft de N w. Rott. Crt., dat
ditmaal de vier fracties, wier geest
verwanten in dit ministerie hebben zit
ting genomen, het reeds in het eerste
stadium der formatie eens waren gewor
den over het program, en voorts dat zij
tot het laatste toe althans wat P.v.d.A.
en K.V.P. betreft hun gewicht in de
schaal hebben geworpen bij het afwegen
van de aan elk harer richtingen toe te
kennen zetels, zowel in kwantiteit als in
kwaliteit, dan zou het van onwaarach
tigheid getuigen als men het parlemen
taire peetschap van deze zijde zou gaan
ontkennen. Tussen dit kabinet en de vier
fracties bestaat een zodanige, niet te
miskennen band, dat naar ons gevoelen
van het optreden van een parlementair
kabinet moet worden gesproken.
Over de V.V.D. merkt het blad op: De
liberale fractie zal er zich bewust van
moeten zijn. dat zij te eniger tijd weer
tot het dragen van regeringsverantwoor
delijkheid kan worden geroepen en dat
vU (-Van °PP°sitie wederom rege-
nngspartij geworden, haar oppositlo-
maken°U ng moeten kunnen waar
Het Parool geeft geen oordeel
over het nieuwe ministersteam, maar
houdt zich bezig met zijn politiek.
*n ko®varr? de optredende regering,
aldus het blad, in staat zal zijn een pro-
gressieve politiek practisch te verwer
kelijken zal eerst geleidelijk aan de
dag kunnen treden. Over twee weken
zal de troonrede misschien enig inzicht
PP d t P"nt gfven, maar nu het zó lang
„ff geduurd eer een nieuwe ploeg
gevormd was is het de vraag of het re-
gei mgsprogram dan al ver genoeg kan
zijn uitgewerkt, om uit te komen boven
?r„g<Ualgerneen gestelde grondbeginse
ls u6 i?ljn natuurLjk belangrijk, maar
niet beslissend. Zo kan men zich bijv.
indenken, dat iedere regering zich
zal uitspreken ten gunste van krachtda
dige bestrijding der werkloosheid. Het
is echter duidelijk, dat het voor de
practische politiek van aanzienlijk meer
betekenis is om te weten met welke
middelen men zich voorstelt dit doel te
bereiken.
De Partij van de Arbeid, aldus schrijft
Het Vrije Volk, heeft tegenover
de schadelijke tactiek van de K.V.P.
een grote lankmoedigheid getoond en
het daardoor mogelijk gemaakt, dat Ne
derland ten slotte aan een zakenkabinet
is ontkomen. Zij heeft daarvoor offers
gebracht: de K.V.P. heeft zes ministers
gekregen en de Partij van de Arbeid
heeft het departement van Wederop
bouw geruild voor dat van Justitie.
Maar zij heeft tegenover zwaardere ei
sen, die de uitspraak van de stembus
wezenlijk zouden hebben aangetast,
consequent neen gezegd.
De Partij van de Arbeid heeft haar
medewerking van meet af afhankelijk
gemaakt van de eis, dat een kabinet
onder de signatuur-Drees de voortzet
ting van het gevoerde beleid mogelijk
zou maken. In het kabinet, voor zover
het nu bekend is, is deze mogelijkheid
gegeven. Dr. Drees wordt weer de pre
mier. Het program, dat hij bij zijn eer
ste formatiepoging heeft opgesteld, is de
grondslag ook voor dit kabinet en de
bezetting van de voornaamste departe
menten, met name in de sociaal-econo
mische sfeer, kan met vertrouwen wor
den aanvaard.
De Telegraaf oordeelt aldus: De
K.V.P. heeft zich laten afschepen met
een proces van vermenigvuldiging; de
quantiteit met de qualiteit verwarrende
heeft deze grote partij in het aantal
ministeries een waarborg gezocht tegen
de bedoelingen van de grote bondge
noot, welke ook zij zegt te vrezen:
doch, in wezen, dient.
Ten principiële gesproken is dit mi
nisterie het meest linkse, dat de Neder
landse geschiedenis gekend heeft. Het
is goed recht, wanneer een zodanig mi
nisterie optreedt. Laat ons echter op
houden te bazelen over „inkapseling
van de Partij van de Arbeid", over be-
zitsspreiding en over al dat soort za
ken. Laat ons nu maar ronduit toege
ven, dat het ook de K.V.P. is, welke
met kracht de socialisten helpt, doel
einden te bevorderen, waarvan men in
Oost-Europa de uitkomsten ziet. Hoe
veel beter zou het zijn, indien men de
politiek op dit terrein eerlijk en oprecht
dreef.
