Mens Gezin Industrie
O
w*
Televisie-reportage van de
opening der Staten-Generaal
Twee nationale
uitzendingen
Gulden in Londen
zwakker
Hoessein Fatemi
naar Perzië terug
DONDERDAG 11 SEPTEMBER 1952
Maassluis niet langer
vissersplaats
„Ronde Tafel-confe
rentie zal niets
opleveren"
De staking bij De
Ommelanden
Nog geen beslissing over
bemiddeling
Titulatuur ministers
heel
zaak
zoek
een
III
ndanks de gebreken, die het rap
port „Mens-Gezin-Industrie" ver
toont, brengt het één zaak wei
duidelijk aan het licht: de nood-
en het belang van een onder
als dit voor de kerken. Dat
dergelijk onderzoek, ook van R.K.-
zijde, spoedig moet worden aangevan
gen, klemt te meer waar van de zijde
der Nederlands-Hervormde Kerk de
laatste tijd niet alleen onderzoek wordt
verricht in gebieden en industrieën,
waar relatief veel R.K. wonen en wer
ken, maar ook, dat deze onderzoekingen
dikwijls onevenredig veel aandacht
schenken aan de godsdienst-sociologi
sche problematiek onder de Rooms-Ka-
tholieken. En dat, terwijl Katholiek
Nederland zelf een Katholiek-Sociaai-
Kerkelijk Instituut bezit, dat op des
kundige wijze zowel in het binnen- ais
in het buitenland prachtig werk ver
richt.
Uit het besproken rapport is wel ge
bleken, dat men bij alle goede bedoe
lingen soms tot een voorstelling en in
terpretatie van zaken komt, welke ge
tuigt van onvoldoende inzicht in de
geloofshouding der Katholieken. Het
gebied van het geestelijk leven is nu
eenmaal heel moeilijk exact en kwanti
tatief te benaderen en. bij een kwali
tatief onderzoek liggen aanleidingen
tot wrijving tussen de beide sociaal-
kerkelijke instituten in ons land voor de
hand. Het is begrijpelijk, dat wanneer
men een godsdienst-sociografische stu
die b.v. van een gemeente als Utrecht
gaat opzetten, men graag beschikt over
vergelijkingsmateriaal betreffende de
situatie van andere kerkgenootschap
pen. Zodat hier de suggestie naar voren
komt, dat samenwerking tussen de twee
grootste kerkgenootschappen in Neder
land op dit gebied een alleszins ge
rechtvaardigd desideratum is, Gaat
men evenwel op eigen gelegenheid zijn
gang, dan blijkt achteraf het vergelij
kingsmateriaal van het sociografisch
onderzoek maar al te dikwijls waarde
loos. Door een tekort aan inzicht in de
geloofsinhoud en de geloofspraxis van
andersdenkenden brengt men de we
tenschappelijke waarde van het eigen
onderzoek dus in gevaar. Omgekeerd
geldt uiteraard eveneens, dat een Ka
tholiek sociograaf een onderzoek be
treffende de interne situatie van een
ander kerkgenootschap niet zonder
gevaar ondernemen kan.
Een andere reden, waarom men van
R.K. zijde meer aandacht aan het prac-
tisch sociaal onderzoek rond de IJmond
moet gaan wijden, is dat sociografisch
onderzoek veelal dient voor het opstel
len van beleidslijnen. Waar het indus
triële bedrijven betreft als die der Hoog
ovens. waar tal van Katholieke arbei
ders werken, is het zonder meer een re
delijke eis, dat ook Katholieke sociogra-
fen faciliteiten ontvangen voor het ver
richten van onderzoek in dit gebied. In
het gebied der Hoogovens hebben ook
wij grote en vitale belangen. Het Hoog-
ovenbedrijf te Velsen is het enige hoog-
ovenbedrijf, waarover ons land beschikt.
Gezien het feit, dat de Staat grote ka
pitalen in dit bedrijf steekt, is het te
vens een nationaal bedrijf, dat nationale
belangen dient. Waar in Nederland de
Katholieken een aanzienlijk gedeelte
der bevolking uitmaken, gaat het niet
aan, dat zij slechts goedsmoeds toe
schouwers van de ontwikkeling rond de
IJmond kunnen zijn. Ook katholieke
deskundigen dienen evenredig mede
zeggenschap te hebben in de planning
van dit bedrijf.
Zo is het duidelijk, dat, nu de Hoog-
ovenbedrijven een grote uitbreiding zul
len ondergaan, zij een grote aantrek
kingskracht zullen gaan uitoefenen op
de omgeving, o.m. op de z.g. Katholieke
eilanden van Noord-Holland. Wanneer
de bestaande planned Wórden uitgevoerd,
moet rekening worden gehouden met
een personeelssterkte van 20.000 perso
nen (eind '50 bedroeg deze 7000). Al is
het dan niet mogelijk te voorzeggen, op
welk tijdstip deze ontwikkeling zal zijn
voltooid, zeer waarschijnlijk zal deze
groei van 13.000 werknemers over een
periode van ongeveer 30 jaar haar be
slag krijgen. Daarbij mag men niet over
het hoofd zien, dat deze uitbreiding der
Hoogovens aanleiding zal geven tot ves
tiging van andere bedrijven, welke het
eindprodukt als halffabrikaat en als
grondstof verder zullen verwerken. De
ze z.g. agglomeratieve werking zal een
aantrekking van naar schatting 3000
werknemers ten gevolge hebben. Ten
aanzien van de gehele bevolking wordt
de toeneming in verband met de groei
van het Hoogovencomplex geschat op
122.500; die, welke samenhangt met de
overige industrie op 22 750 personen. De
aanwezige bevolking op 1 Januari 1951
bedroeg 82.470. zodat een bevolkings
prognose een totaal van rond 225.000 in
woners oplevert.
Deze enorme toename roept tal van
problemen op. Vooreerst, waar zal deze
aanwas kunnen worden gehuisvest?
Waar zullen de nieuwe uitbreidingen
worden „gepland"? Een prognose van
het Katholieke gedeelte der bevolkings
toename wijst op grond van een voor
zichtige raming uit. dat het percentage
daarvan minimaal 30, maximaal 40 zal
zijn. Voornoemde aanwas zal groten
deels plaats vinden door migratie. Deze
hangt onder meer af van de ontwikke
ling van het forensisme. In de omgeving
van de IJmond wordt van Katholieke
zijde op het gevaar van een grootscheep
se migratie gewezen. Het forensisme
heeft echter technische en economische
bezwaren, terwijl het dagelijks pendelen
voor de arbeiders op den duur ook op
bezwaren stuit.
Hoe deze ontwikkeling ook lopen zal.
het staat vast dat ook grote aantallen
Katholieken zich rond de IJmond zul
len vestigen. Er zullen dus maatregelen
genomen moeten worden op het gebied
Van de bouw van kerken en scholen, en
eventueel voor de bouw van ziekenhui
zen, jeugdhuizen e. d. Verder zal de
geestelijkheid in dit gebied voor tal van
nieuwe problemen op zielzorglijk gebied
komen te staan. Het traditioneel mee
gebrachte geloof der R. K. arbeiders zal
in deze nieuwe omgeving aan beproe
ving worden blootgesteld. Nr>]< zy oe
hoeven steun bij de vorming van een
nieuwe synthese. Hier komt de vraag
haar voren of het geen aanbeveling
Verdient, dat een vrijgesteld priester als
arbeidersaalmoezenier voor de R. K.
arbeiders wordt aangesteld. Het komt
ons voor dat deze vraag gezien de hui
dige en toekomstige situatie van het ge
bied rond de IJmond beslist bevesti
gend moet worden beantwoord. Want
v.'anneer de Kerk niet op aangepaste
Vdjze in dit gebied haar zending ver
hult, zijn de gevolgen niet te overzien,
voornoemd rapport werd er reeds
op gewezen, dat de grotere weerstands
kracht van het Rooms Katholieke ge
loof tegen invloeden van buitenaf
geenszins is aangetoond. Vooral de ve
len, die van het platteland komen,
afgestoten door de voortschrijdende
technificatie van de landbouw en het
geboorteoverschot, zullen ervaren,
hoe moeilijk het is hun geloofsbezit on
geschonden te bewaren. De veilige be-
schërmmg van hun vroeger milieu valt
wee en het gevaar dat zij slachtoffer
worden van indifferentisme en radicale
politieke bewegingen is niet denkbeel
dig. De traditioneel verworven gods
dienst zal als in conflict ervaren worden
met de nieuwe omgeving en de nieuwe
beroepsstaat. Het lidmaatschap van de
Kerk en het arbeider zijn kan tot een
tegenstelling uitgroeien. Het probleem
van de Zondagsarbeid wordt hier acuut,
enz. Hoe zal de Kerk in dit gebied haar
oude taak op nieuwe wijze gaan vervul
len? Op welke wijze zal zij positieve
tegenkrachten kunnen opbouwen om
geloofsafval tegen te gaan?
In samenwerking met de bedrijven
zal men de dynamische ontwikkeling
van dit gebied aan een kwantitatief en
kwalitatief onderzoek moeten gaan on
derwerpen en de reacties der nieuwge-
komenen moeten nagaan, Wij bezitten
in het Katholiek-Sociaal-Kerkelijk-
Instituut een voortreffelijk geoutilleer
de instelling met langdurige en veelzij
dige ervaring, waaraan wij dit onder
zoek kunnen toevertrouwen. Maar daar
sociaal onderzoek steeds samenwerking
impliceert, zeker in een confessioneel-
gemengd gebied, is nauwer contact tus
sen de verschillende sociaal-kerkelijke
instituten van groot belang. Maar met
contact alleen zijn we er overigens niet.
Wanneer deze instituten op confedera
tieve grondslag samen godsdienst-socio
grafisch onderzoek gaan verrichten, zul
len de kerken effectiever en objectiever
tot oplossing komen van die pastorale
problemen, welke zij gemeenschappelijk
hebben. Deze samenwerking voorkomt
bovendien niet alleen dubbelwerk bij
het toch al zo kostbare sociografische on
derzoek, maar kan ook onderling be
grip en uitwisseling van gedachten be
vorderen. De betekenis van zulk een
confederatieve samenwerking voor het
behoud van het Christendom in Neder
land kan men niet hoog genoeg schat
ten.
G.
Advertentie
nOMBLMANN
m
Maassluis mocht zich tot heden nog
altijd onder de vissersplaatsen rekenen
al had het dan ook slechts één logger,
de Catharina MA 5, die aan de visserij
deelnam. Maar aan de, zij het slechts
geringe betekenis van Maassluis als vis
sersplaats zal thans geheel een einde
komen, want de „Catharina" gaat ver
huizen naar het naburige Vlaardingen.
De N.V. Visserij-Maatschappij „De Hoop"
heeft de logger namelijk verkocht aan
de N.V. G. Kornaat's Handelmaatschap
pij, die het schip in het volgend seizoen
onder het visnummer VL 89 aan de
haringvisserij zal laten deelnemen. Dit
jaar blijft de Catharina nog onder zijn
huidige visnummer MA 5 aan de visserij
deelnemen.
Negentig personen verdronken', toen op de Donau de Joegoslavische veerboot
„Misj", die een üürdtenst tussen Belgrado en de voorstad Zemun onderhoudt
aan de andere oever van de Donau, 'in een storm omsloeg en zonk. Vol pens
ooggetuigen sloeg de boot om na een bijzonder krachtige windstoot, die de hevige
hagelstorm vergezelde. Het schip zonk aan de samenvloeiing van de Sau en de
Donau bij het fort Kalemegdan. Reddingswerkzaamheden werden belemmerd
door slecht zicht als gevolg van de dichte hagel. Het juiste aantal personen,
dat de „Misj" vervoerde, is nog niet bekend. Duikers dalen naar het schip af,
om te trachten zoveel mogelijk lijken te bergen.
Een voortdurende vraag voor ponden
oor Amsterdam heeft de wisselkoers
hans op het zwakste niveau geplaatst
edert de weer in werking stelling van
e buitenlandse wisselmarkt verleden
la>ap December.
De vraag die al verscheidene dagen
anhoudt heeft de koers van 10.56'4
lden voor het pond gebracht op 10.63.
Kringen van de wisselmarkt menen
at Nederlandse koop'ieden waarschijn-
tlJk moeten betalen voor dollar-goede-
_®n, die in Engeland zijn gekocht en
oor levering aan andere Europese lan-
®n; Voor deze betalingen zouden zij
ote behoefte hebben aan ponden.
De Nederlandse Televisie Stichting zal
Dinsdag 16 September van 12.25 tot plm.
13.40 uur als nationaal programma een
rechtstreekse televisie-reportage geven
van de opening der Sta ten-Generaal en
het daarmede gepaard gaande ceremoni
eel. Voor het eerst in onze parlementaire
geschiedenis zal dus een groot aantal
Nederlanders in de huiskamer ooggetui
ge kunnen zijn van het uitspreken van
de Troonrede en de daarmede verband
Na 12 operaties hersteld
(Van onze verslaggever)
Steunend op een stok, maar naar hij
zelf verklaarde in prima gezondheid, is
dr. Hoessein Fatemi, raadsman van de
Perzische premier Mossadeq, gisteravond
op Schiphol aangekomen. De rechter-
hjmd van Mossadeq heeft na de aanslag,
die tijdens de ongeregeldheden in zijn
land op hem gepleegd was, twaalf ope
raties moeten ondergaan. Een verblijf
van honderd dagen in het ziekenhuis te
Hamburg is echter voldoende geweest
om dr. Fatemi weer zoveel kracht te
bezorgen, dat hjj met Halmar Schacht
over de Perzische financiële moeilijkhe
den kon gaan praten. Verder heeft hij
besprekingen met Duitse technici cu
ingenieurs gehad en geregeld contact
met zijn premier en andere landgenoten
onderhouden.
Het sprak vanzelf, dat dr. Fatemi het
een en ander over de olie-affaire te
berde te brengen had. Hij gaf een uit
eenzetting van de bekende situatie,
zoals die na de voorstellen van Chur
chill en Truman en de tegenvoorstellen
van de Perzische regering is ontstaan.
„Wij krijgen wapens van de Verenigde
Staten", zo luidde de opmerking, die
men reeds uitvoerig heeft kunnen lezen,
„maar we betalen er met olie voor, ter
wijl andere landen gratis bewapend
worden." De heer Hoessein Fatemi leg
de daarom nogmaals uitdrukkelijk vast,
dat „de voorstellen over compensatie tè
onredelijk zijn om in behandeling te
worden genomen, aangezien Perzië met
de olie al genoeg compenseert". Ten
slotte verklaarde de politicus, die van
morgen via Zurich naar zijn land is
vertrokken, dat naar zijn mening een
Ronde-Tafelconferentie over het oliege-
schil geen resultaat op zou leveren.
houdende gebeurtenissen in en om de
Ridderzaal, op het moment van deze ge
beurtenis zelve,
In de avonduren van Prinsjesdag zul
len de televisiekijkers, onvoorziene om
standigheden voorbehouden, met een
tweede primeur voor Nederland kennis
maken. Eveneens als nationaal program
ma hoopt de N.T.S. dan namelijk van
20.15 tot plm. 21-45 uur een herhaling te
geven van de complete 's middags uit
gezonden reportage, die van het beeld
scherm af gefilmd zal worden. Tot dusver
was de daartoe benodigde apparatuur in
Nederland niet aanwezig. Na lang expe
rimenteren is de N.V. Multifilm in Haar
lem er thans, in samenwerking met Phi
lips en de NTS in geslaagd, 'n installatie
voor het opnemen van de zgn. kinescope-
films te vervaardigen. In verband met
het experimentele karakter van deze in
stallatie moet begrijpelijkerwijs enig
voorbehoud gemaakt worden met be
trekking tot het uitzenden van het op te
nemen film-materiaal.
Mochten zich tegenslagen voordoen,
dan zal 's avonds een ander film-pro
gramma worden uitgezonden. De VARA,
die de avond-uitzending van 16 Septem
ber zou verzorgen, heeft haar zendtijd
voor dit nationale programma afgestaan.
(Van onze correspondent)
Het conflict bij de coöp melkproduc-
tenfabriek De Ommelanden te Gronin
gen is in nagenoeg drie weken helemaal
vastgelopen De directie van De Omme
landen en de A.N.A.B. staan scherp
tegenover elkaar en de enige mogelijk
heid van een oplossing moet nog gezocht
worden in een bemiddeling van mr J. A.
Berger, de voorzitter van het College
van Rijksbemiddelaars. Mr. Berger heeft-
echter zo wordt gemeld, nog 'geen be
slissing genomen over een eventuele be
middeling inzake dit conflict. In het
stadhuis te Groningen zullen de infor
matieve besprekingen op Vrijdagmiddag
a.s. worden voortgezet. Zowel De Omme
landen als de A.NB.A. zijn hiervoor
telegrafisch opgeroepen. Van de resulta
ten van deze bespreking, hangt het af of
mr. Berger een bemiddelingspoging zal
doen of niet.
Bij K.B. is bepaald, dat de ministei
van Oorlog, tevens minister van Marine
bij gelegenheden, waarbij hij in de beide
hoedanigheden gelijktijdig optreedt, de
titel zal voeren van minister van Defen
sie. Verder is bepaald, dat de minister
zonder portefeuille, mr. J. M. A. H. Luns,
indien hij in het buitenland optreedt als
minister, de titel zal voeren van minister
van Buitenlandse Zaken.
