Geweldige bevolkingstoename oorzaak
van overladen parochies
I
M
I
Politierechtspraak voor Oost-zone van
Duitsland in voorbereiding
Ec
U
cd
Ion
Rozenkrans-kruistocht
Reiziger
Zondag
Prijs
De N.A.T.O. houdt manoeuvres
Besprekingen over eenheid., als
men dr. Linse meebrengt.....
rDe eenzame
Zielzorg vraagt om nieuwe kerken I
Aantal katholieken in Bisdom Haarlem
stijgt met 10.000 per jaar
Kerkenbouw-
Hold Fast - Blue Alliance -
Main Brace
r"w«"
Voor vrede, welvaart en
wereldverbetering
-bed is ook voor U ideaal!
V..
J
DONDERDAG 11 SEPTEMBER 1952
PAGINA 3
Dat er goed gegeven wordt, dat de
PPbrengst van deze collecte sedert de
psschoppelijke opwekking van 17 Sep-
'eöiber 1950, de „eerste kerkenbouw-
®ondag", zelfs voortdurend gestegen is
h dat de gelovigen zich over het alge
meen metterdaad bewust bleken te zijn
•an de grote nood in het meest zorg
volle bisdom van Nederland, daarvan
?eeft Haarlems bisschop, mgr. J. P.
"Uibers, onlangs op een persconferentie
'ankbaar gewaagd. Maar tevens bena-
'rukte hy de ernst der situatie en
•Penhartig sprak hij zijn bekommernis
"it over de voortdurende geestelijke
Jood, voor welks leniging de stoffelijke
"ïddelen op het ogenblik niet toerei
kend blijken. De bouwkosten blijven
'tijgen, de bevolking breidt zich uit en
laar waar de nieuwe woonwijken in
mei tempo verrijzen kunnen niet tijdig
tcnoeg en niet in voldoende aantal de
•erken worden gebouwd, die voor de
In „Randsiad
Holland"
woont kwart
van totaal
aantal katho
lieken van
ons land
DE DEKENATEN VAN HET BISDOM
HAARLEM GERANGSCHIKT IN VIER
GROEPEN NAAR DE OMVANG VAN
DE TOENEMING VAN HET AANTAL
KATHOLIEKEN VAN 1930 TOT 1947
gemmjdb.de toeneming IN het BISDOM
BEDRAAGT 225 X
Thailandse ministers
op plezierreis
Schaafwonden?
Leider der W.-Berlijnse vrije juristen in Den Haag
Lekker warm en volkomen geruisloze vering
Eerste Ned. legerkorps
naar Duitsland
Voor oefening „Hold Fast"
Geschenk van K-L.M.
Voor de president van
Mexico
Ned. groenten en fruit
naar Sovjet-zone
Ontslag Indonesische
arbeiders
ALKALIVRIJ
door ANTONIA WHITE
Vertaald
door
W. HOFSTRA
Menselijk skelet gevonden
bij kasteel Neercanne
et is deze maand twee jaar geleden, dat de bisschop van Haarlem zijn 10-jarenplan voor de
bouw van nieuwe kerken in zijn diocees o ntvouwde. Gedurende de eerstvolgende 10 jaren
zo werd in* een bisschoppelijke brief uiteengezet zouden 50 kerken moeten worden
«ebouwd, wilde men op bevredigende wijze tegemoet komen aan de groeiende nood. weike in
®et opzicht van de zielzorg werd veroorzaakt do or een gebrek aan parochiekerken in het dicht be-
°lkte gebied van randstad Holland" Verslapping van godsdienstbeleving en toename van onkerks-
®eid en geloofsafval werden voor een aanmerke lijk deel in de hand gewerkt door de feitelijke
omstandigheid, daj bij èen sprongsgewijze toegeno men bevolking de hoeveelheid kerken zowel rela-
'ef als absoluut was achteruit gegaan; absoluut, doordat een aantal kerken tijdens de oorlog was
erwoest. relatief, doordat de onmogelijkheid om nieuwe kerken te bouwen tussen '45 en '50 nood-
°ttig aansloot bij de stilstand in de kerkenbou w sedert hej midden der dertiger jaren, toen het
P de eerste plaats zaak was de na de eerste we reldoorlog ontstane schulden te consolideren. Een
"etnografische structuurwijziging (tengevolge van industrialisatie en de trek naar de buitenwijken
I ^an de grote steden) droeg er het hare toe bij om menige bestaande kerk in een ongunstige
"'Uatie te brengen.
Tussen September 1950 en Sep
tember van dit jaar, de eerste
twee jaren van het 10-jarenplan,
s hej. gestelde urgentieprogram op be
ledigende wijze verwezenlijkt: ex
jonden nieuwe kerken worden ge
duwd <n.l. te Lisse, Noordwij k aan
j ee, Amsterdam-West,
ipfarendsveen
«recht
Bakkum, Roe
Amsterdam-Oost, Dor-
Amsterdam-Oostzaan en Viaar-
v'hgen). daarbij werd nog één nieuwe
?erk gebouwd krachtens de z.g. her-
P?uwregeling, n.l. te Rotterdam (Oud-
j'athenesse). De geweldige geldsbedra-
welke hiermee gemoeid waien,
werden verstrekt door het reeds in 193S
Pgerichte, maar thans met een urgen-
j!r werkzaamheid belaste „Fonds voor
kerkenbouw in het bisdom Haarlem'.
r*aar, waar het nodig en voor zover dit
pOgelijk is, staat het fonds renteloos
lalden in leen af waarvan jaarlijks
fK moet worden' afgelost. Dit heeft
s gunstig gevolg, dat het fonds over
'P roulerend kapitaal komt te be
skikken en dat de kerken na 33 jaar
rij van schuld kunnen zijn. Zoals men
"Set, wordt in dit fonds de opbrengst
festort van de „coliecte voor bisschop
pelijke noden", die in alle parochiekaz
en elke Zondag wordt gehouden.
Haarlems bisschop, mgr. J. P. Hui
lers, zal Zondag a-s. in alle kerken
fan zijn diocees een herderlijk
Schrijven doen voorlezen over een
fan de ernstigste noden in het b'is-
dom: het gebrek aan kerkenwaar
door de geestelijke verzorging zeer
bemoeilijkt en hier en daar zelfs
érnstig gevaar loopt. Hij zal een
dringend beroep doen op hulp naar
vermogen door alle gelovigen, die
ln zekere zin immers gezamenlijk
htede verantwoordelijk zijn voor het
feestelijk heil van de geloofsgeno
ten.
Hoe dringend de toestand is, zal in
een drietal artikelen worden be
schreven, opdat men een helder in-
Kiclit zal krijgen in de noodzaak van
de hulp, waarop de bisschop op de
aanstaande derde „Kerkenbouw-
Zondag" een beroep zal doen.
Hierbij treft men een eerste uit
eenzetting aan, enige algemene as
pecten behelzend van de zielzorge-
dlke problemen in verband met het
febreic aan kerken in het Haarlemse
"Wdo m.
uitoefening der parochiële zielzorg no
dig zouden zijn
Van de zijde van het bisdom wordt
al het mogelijke gedaan: mgr. H. J. J.
van Hussen en rector F. H. M. Lohman
staan de bisschop bij in zijn moeite
volle arbeid; een afzonderlijke finan
ciële commissie is ingesteld; en de in
de „Sint Pieterskring" verenigde archi
tecten dienen onder leiding van ir. J.
van der Laan en prof. Granpré Molière
van advies om te komen tot kerkge
bouwen, die, blijvend binnen de ge
stelde beperkingen, de eigenschappen
van soberheid en waardigheid harmo
nieus in zich verenigen. Dat zulks
mogelijk is blijkt bijvoorbeeld uit een
kerk als onlangs te Lisse in de Bollen
streek werd gebouwd, en dat ook een
primitieve noodoplossing kan voldoen
aan de sacrale eisen wordt bewezen
aan de Bessemerstraat in Amsterdam-
Oost, waar de bovenverdieping van een
fabrieksgebouw tot kerkruimte is inge
richt. Te oordelen naar de praktijk vol
doet volgens veler oordeel de basiliek-
vorm of een daarvan afgeleide bouw
trant het best aan de eisen van sober,
heid, practisch nut en ideële bestem,
ming. Het is natuurlijk ook mogelijk
dat daarbij de doorslag wordt gegeven
door aesthetisehe oordelen, welker be
trekkelijkheid door niemand zal wor
den betwist.
Ondoelmatige parochies
Dat uitdrukkingen als „grote nood in
zielzorglijk opzicht" en „het meest
zorgvolle bisdom van Nederland" geen
loze termen zijn, gekozen uit behoefte
aan pathetische nadrukkelijkheid, kan
op de meest overtuigende manier wor
den aangetoond, wanneer men naast
elkaar stelt de minste eisen waaraan
een parochie met het oog op de ziel
zorg behoort te voldoen aan de ene
kant en de feitelijke, met de bewijs
kracht van exacte cijfers aantoonbare,
toestand aan de andere kant.
Een parochie kan eerst dan gelden
als een aan haar doel aangepaste ge
meenschap, wanneer haar territoriale
begrenzing enige beslotenheid garan
deert en het zielental de 5.000 niet
belangrijk te boven gaat. De paro
chiekerk dient zoveel mogelijk een
traal gelegen te zijn.
In vele delen van het Haarlemse
bisdom zjjn de parochies onrust,
barend overbevolkt geraakt; van ter-
ritoriale beslotenheid is vooral daar
geen sprake, waar de bewoners van
de onafzienbare huizenrijen der
nieuwgebouwde buitenwijken aange
wezen blijven op eèn kerk, nabij de
oudere stadskern gelegen; en zelfs
wanneer eindelijk tot de bouw van
een nieuwe kerk kan worden beslo
ten, wordt men meestal gedwongen
tot de oprichting van één grote pa
rochie in de plaats van twee kleinere,
ofschoon de laatste oplossing voor de
zielzorg veel doelmatiger zou zijn.
Van deze noodtoestanden leveren
steden als Amsterdam, Rotterdam en
Den Haag voorbeelden te over.
De bevolkingstoename
Laatstgenoemde drie grote steden staan
over het algemeen bekend als gemeenten
met een sterke niet-katholieke meerder
heid; nochtans bedraagt het totaal aantal
der aldaar wonende katholieken 13.8 pet.,
dat is bijna één zevende deel, van alle
katholieken in Nederland en bijna de
helft van alle katholieken in het bisdom
Haarlem.
In de gehele „randstad Holland'
woont Vi deel van het totaal aantal
katholieken van ons land. Maar tevens
VLIELAND
TOENEMING INT®
Qi - 20%
2Q» - 30%
30J -
4O.I% en meer
DE DONKERSTE DEKENATEN
VERTONEN DE SNELSTE GROEI
V.
SCHlCDAJrf
Uitpuilende kerken.
woont 50 pet. van alle non-paschanten
van Nederland juist in de drie grote
steden, terwijl bijna 70 pet- van dit
totaal aantal in het Haarlemse bisdom
woont. Ook al moeten deze. zoals alle,
cijfers voorzichtig worden gehanteerd,
het is voldoende duidelijk, dat in de
stedelijke agglomeraties en industriële
centra de geloofspractijk een zorgwek
kend beeld vertoont.
Naast deze verschijnselen en ten
dele ondanks deze verschijnselen is
het aantal katholieken in het bisdom
Haarlem zeer snel toegenomen, tussen
1930—'47 zelfs met 200.000, dat is deel
van de totale toeneming van het aantal
katholieken in geheel Nederland gedu
rende dezelfde periode. In procenten uit
gedrukt nam het aantal katholieken in
dit bisdom toe met 23 pet., dat is met 9
pet. meer dan het aantal niet-katholieken.
De differentiëring van de toename in de
dekenaten wordt hierbij op een kaart in
beeld gebracht Voor de komende 20
jaar wordt in het Haarlemse diocees nog
eens een toeneming van het katholieke
bevolkingsdeel verwacht met ongeveer
200.000.
Wanneer men al deze gegevens, bij
eengebracht door het voortreffelijk wer
kende Kath. Sociaal Kerkelijk Instituut,
overziet, wordt op een verrassende ma
nier duidelijk, dat tegelijk met de be
langrijkheid van het Haarlemse bisdom
ook zijn zielzorg-problematiek gelegen
is in het feit, dat het 't dichtst bevolkte
en tevens zeer snel groeiende gedeelte
van Nederland, de z.g. randstad Holland,
binnen zijn grenzen heeft.
In een tweetal volgende artikelen
zullen wij een meer gedetailleerde
aandacht wijden aan wat reeds tot
stand kwam, resp. dringend tot stand
moet komen, om in de meest zorgwek
kende gebieden de bestaande en nog
dreigende geestelijke nood te lenigen
door de stichting van nieuwe parochies
en dus van nieuwe kerken.
Grote bevolkingsaanwas.
Advertentie
VIRGINIA DE HBIUXE
Ook prachtige gaschenkdozen van 50
De prijs vcor volmaakte
onduidelijkheid zou ik
willen uitreiken aan de
steller van deze adverten
tie; „Door omstandigheden
te koop Am. Harmonium,
geschikt voor circa hon
derd vijftig zangers. Kloos
termodel.'
(Van onze verslaggever)
Z. Exc. Devakastin, minister van Bin
nenlandse Zaken van Thailand, is van
middag met zijn collega van landbouw,
vice-admiraal Luang Sinavim Vivat,
door de KLM uit Oslo naar ons land
gebracht. Beide donkergetinte ministers
zijn op een .reis, die de heer Devakastin
„een soort sight-seeing" noemde. Wat
dit „soort" eventueel te betekenen kon
hebben, wenste Z. Exc. niet nader uit
een te zetten. Feit was in ieder geval
dat de plezier-reizende minis» ens een
gevolg van vier eveneens donkere
secretarissen mee hadden genomen.
Deze heren waren stuk voor stuk spe
cialisten in een vanmiddag niet te ont
hullen specialiteit. De vice-consul van
Thailand, de heer J. G. Kerlen, kwam,
nadat één van de ministers zich nauw
keurig van Uw verslaggevers politieke
richting op de hoogte had trachten te
stellen, de zes gasten afhalen.
Onder de hoede van het Thailandse
consulaat logeert het gezelschap in Den
Haag en maakt vandaar uit ongetwijfeld
veelzijdige uitstapjes. Met een „soort
sight-seeing"-inslag dan natuurlijk
7 5
Volgende week zullen door de NATO-
strijdkrachten in Europa grote gecom
bineerde manoeuvres gehouden worden
van leger-, luchtmacht- en vlooteenhe-
den.
Aan de onder Brits bevel staande, van
15 tot 22 September te houden, leger-
oefening „Hold Fast" wordt deelgenomen
door een Engels en een Belgisch leger
korps, waaronder enkele pantserdivisies.
Nederland is vertegenwoordigd door een
onvolledig legerkorps, bestaande uit de
derde divisie, legerkorpstroepen en de
staven van de tweede divisie; in totaal
ruim, 30 000 man. Deze drie legerkorpsen
vormen tezamen de „Northern Army"
van de NATO. In „Hold Fast" vormt dit
leger de strijdmacht van het „vredelie
vende Blauwland". De aanvaller „Groen
land" bestaat uit andere eenheden van het
Britse Rijnleger. De oefening zal in grpte
trekken hetzelfde verloop hebben als de
oefening „Counterthrust" van het vorige
jaar: een langzame terugtocht van
Blauwland gevolgd door een tegenaan
val.
De luchtmachtoefening „Blue Alliance"
valt in twee delen uiteen: een deel van
de NATO-luchtstrijdkrachten in West-
Europa, namelijk Belgische Meteors en
Thunderjets, Engelse Vampires en Me
teors en Nederlandse Meteors en Thun
derjets ondersteunen de operaties van
Advertentie
2WII5AI
v/yZ///vvy /y////ZZy
De Organisatie der Vrfje Juristen in West-Berlün heeft aan de Bondsregering in
Bonn verzocht om een delegatie uit Oost-Duitsland, die zou willen komen spreken
over de hereniging van Duitsland, toe te laten op voorwaarde, dat deze delegatie
dr. Linse, de medewerker van genoemde organisatie, die onlangs ontvoerd is, mee
brengt. Dit werd ons gisteren medegedeeld op een persconferentie, welke werd
gegeven door dr. Th. Friedenau, leider van de vrije juristen, die op het ogenblik
in Den Haag vertoeft.
Hij zette hierbij de volgende redene
ring op: van Sovjetzijde is verklaard,
dat men dr. Linse niet gevangen houdt;
derhalve moet hij in handen zijn van
de Oost-Duitse regering en dan is deze
regering ook bij machte hem weer vrij
te laten. Welnu, het gaat niet aan over
leg te openen met een regering, die
een rechtsbreuk, zoals die met de ont
voering van dr. Linse gepleegd is, on
gecorrigeerd laat. Voorwaarde voor on
derhandelingen zou dus de vrijlating
van de gevangene dienen te zijn.
Dr. Friedenau zei gegronde redenen
te hebben voor de verwachting, dat men
in Bonn deze eis zal overnemen.
De leider van de Organisatie van
Vrije Juristen had nog meer medede
lingen van belang te doen. Zo zei hij
te beschikken over betrouwbare ge
gevens, waaruit blijkt, dat men in
Oopt-Duitsland voornemens is met in
gang van 1 October a.s. een geheel
nieuwe wettelijke regeling voor de
rechtspraak in te voeren; deze zou
omvatten een nieuwe wet op de or
ganisatie der rechterlijke macht, een
nieuw strafwetboek en nieuw proces
recht. Tot nu toe bepaalde men zien
ertoe de bestaande wetten te ver
krachten, doch thans wil men een
nieuwe fase, namelijk van Russische
wetgeving, ingaan. O.a. zou deze nieu
we wettelijke regeling de bepaling be
vatten, dat rechter alleen kan zijn hij,
die zich zonder voorbehoud wijdt aan
de opbouw van het „socialisme"
Als het project doorgang vindt, dan
zullen na 1 October bijvoorbeeld niet
eens meer de stukken, betrekking heb
bende op het geval van de beklaagde,
bq de rechtszitting ter tafel komen,
doch heeft de rechter zich te bepalen
tot een protokol, opgemaakt door de
„Polizei- nnd. Staatssicherheitsdienst".
Vryspraken gaan van de baan. Het ge
hele vooronderzoek zou in handen ko
men van de politie; de aanklacht wordt
tot bewijs gemaakt en de rechter be
hoeft slechts de straf uit te spreken.
Bij dit laatste moet hij overigens nu
reeds voorzichtig zijn, want het komt
al voor, dat tegen een rechter een dis
ciplinair onderzoek wordt ingesteld,
wanneer hij in de geëiste straf een ver
andering aanbrengt. Een andere moei
lijkheid is, dat de rechter verdacht is,
wanneer hij een te milde uitspraak doet,
maar evenzeer bij strenge uitspraken,
die de rechtspleging in discrediet kun
nen brengenIn de laatste vier we
ken zijn er reeds 120 rechters in de
Sovjetzone op staande voet ontslagen.
Juristen, die het bestaan in het weten
schappelijk tijdschrift voor het rechts
wezen, dat in de Sovjetzone verschijnt,
te discussiëren, worden daardoor reeds
verdacht in contact te staan met de Or
ganisatie van Vrije Juristen in West-
Berlijn.
Overigens was dr. Friedenau van
mening, dat het invoeren van een
nieuwe rechtspraak erop duidt, dat de
Sovjets in het geheel geen ernst ma
ken met hun voorstellen tot hereni
ging van Duitsland. Immers, ware dit
wel het geval, dan zou men niet door
het invoeren van een geheel nieuwe
wetgeving in dit stadium de laatste
banden met het oude Duitsland door
snijden. Het is inmiddels nog moge
lijk, dat de nieuwe regeling door de
voortijdige publicatie vanuit het Wes
ten verzacht of uitgesteld wordt.
Spreker deelde nog mede, dat het
met de rechtspleging in Oost-Duitsland
thans chaotisch gesteld is; herhaaldelijk
zijn er bijvoorbeeld stukken zoek en
voor de administratie van het justitiële
apparaat zijn thans driemaal zoveel
mensen nodig als voorheen. Dit komt
vooral omdat het grootste deel van de
Advertentie
ambtenaren ten enenmale een voldoen
de scholing mist. Van de dienaren der
rechterlijke macht is thans nog slechts
drie procent volgens de normale be
grippen opgeleid.
Men heeft in Oost-Duitsland, aldus dr
Friedenau. het gevoel aan een duivel
achtige macht uitgeleverd te zijn. De
Organisatie van Vrije Juristen is er om
verantwoordelijke personen voor te hou
den. dat zij zich niet alles mogen per
mitteren. De organisatie beschouwt
daarbij niet iedereen als „fout", die als
communistisch geboekt staat. Zij laat
de politieke opvattingen van de figu
ren in de Oostzone buiten beschouwing
en oordeelt slechts naar de daden. Naar
het oordeel van dr. Friedenau is zeker
90 procent van de bevolking tegen het
regiem gekant; zelfs in de leidende
kringen zou hoogstens 30 procent com
munist zijn.
Het aantal vluchtelingen van 1 Ja
nuari—1 September in dit jaar zegt
trouwens ook wel wat: dit is 53000. Se
dert 1945 zijn er 1.374.977 personen uit
Oost-Duitsland uitgeweken. Er zijn
thans 27.000 politieke gevangenen in
Sovjet-Duitsland. Een ander cijfer is
nog, dat in twee jaar tijds 80.000 be
zoekers uit Oost-Duitsland het bureau
van de Organisatie van Vrije Juristen
in West-Berlijn hebben bezocht.
Dr. Friedenau is zelf uit door Rus
land bezet gebied uitgeweken; hij is een
zeer intelligente strijdersfiguur op een
gevaarlijke post. In zijn scherpe ogen
leest men de verbeten wil om voor
Oost-Duitsland te redden wat er te red
den valt. „Wij zijn geen sabotagegroep''
zo zei hij, „maar wij komen op voor
het recht" en daarover spreekt hij met
enthousiasme.
de „Northern Army" in „Hold Fast
Een ander gedeelte, waaronder Ameri
kaanse, Canadese en Franse luchtstrijd
krachten, oefent zich in de verdediging
van het achterland tegen „vijandelijke"
luchtaanvallen. Behalve een aantal
Thunderjets en Meteors doen van Ne
derlandse zijde ook nog enkele Dakota's
en Austers aan deze oefening mee. Alle
Nederlandse straaljagers hebben Neder
landse vliegvelden als bases.
Tenslotte wordt, van 13 tot 26 Septem
ber, voor de kust van Noorwegen, ook
een vlootmanoeuvre, „Main Brace", ge
houden.
Het Britse Rijnleger en de tweede
tactische luchtmacht zullen, zoals be
kend, van 15 tot en met 21 September
a.s. oefeningen houden in het gebied
rondom Soest in Westfalen. Aan deze
oefening, genaamd „Hold Fast", zullen,
aldus deelt de Legervoorlichtingsdienst
mede, ook deelnemen eenheden van de
Belgische en Nederlandse land- en
luchtstrijdkrachten.
Het eerste Nederlandse legerkorps
wordt hiertoe deze week naar Duits
land verplaatst als een onderdeel van
het Britse Rijnleger. Een aantal squa
drons, dat van Nederlandse vliegbases
af zal medewerken, is ingedeeld bij de
tweede tactische luchtmacht.
Het ligt in de bedoeling van de di
rectie der KLM om ter gelegenheid van
de opening van de nieuwe luchtdienst
tussen Amsterdam en Mexico-City op
27 October a.s. aan de president van
Mexico een bijzonder geschenk aan te
bieden. Dit geschenk zal bestaan uit
een grote door Nederlandse kunstenaars
vervaardigde zilveren doos waarin op
donkerblauw fluweel 61 representatieve
zilveren munten zullen worden gelegd
afkomstig uit alle landen, welke in het
KLM-net zijn opgenomen. Dit geschenk
beoogt te zijn een symbool van de han
del, welke zich, mede dank zij de bur
gerluchtvaart, tussen al deze landen
heeft ontwikkeld.
Een vertegenwoordiger van de Rot
terdamse import- en exportfirma „Cen
tra-Fruit" heeft contracten op de Na-
jaarsbeurs te Leipzig gesloten voor de
leverantie van Nederlandse groenten en
fruit ter waarde van 2 a 3 millioen gul
den naar de Sovjet-zone van Duitsland.
Naar wij vernemen gaat het hier om
appelen, peren en koolsoorten.
In een rondschrijven dringt de Indo
nesische minister van Arbeid, de heer
Tedjasukmana, er bij de werkgevers op
aan om eerst met het plaatselijke hoofd
van de voorlichtingsdienst voor arbeids
zaken besprekingen te voeren, indien
men voornemens is binnen 1 maand
tenminste 10 werknemers te ontslaan.
Advertentie
Uw wol veilig in
(Van onze correspondent)
Naar het woord van Z.H. Paus Pius
XII kunnen de kwalen van onze tijd
niet worden genezen door de kracht
van wapenen maar door Gods hulp,
verkregen door het gebed van de Rozen
krans.
Wellicht daardoor geïnspireerd begon
Pater Peyton in Amerika enkele jaren
geleden met de prediking van de
Rozenkranskruistocht. In verschillende
bladen is daarover gepubliceerd en het
resultaat is geweest een aandrang van
vele zijden om ook in Nederland in de
vorm van een Rozenkranskruistocht
geestelijke strijdkrachten te mobiliseren
ter verkrijging van vrede, welvaart en
wereldverbetering.
Ik voel me tussen jou en Clara soms
compleet achterlijk. Als een van je
leerlingen Clara een liefdesgedicht in
het Latijn stuurde, dan zou ze er elk
woord van kunnen begrijpen is het
niet?'
Zijn gezicht betrok weer.
„Als een van mijn leerlingen de on
beschaamdheid zou hebbenbegon
hij heftig.
„En je zei juist dat ze geen kind meer
was."
Hoe langer we haar in dat opzicht
als kind beschouwen des te beter."
Maak je maar niet bezorgd. Ik ben
er van overtuigd, dat je Clara zo vol
geleerdheid zal stoppen, dat geen enkele
jongeman in haar buurt zal durven ko
men." Ze fronste haar voorhoofd. „Geen
sterveling heeft ooit aan rnjj gevraagd
of ik het wel prettig vond dat er van
mijn knappe dochter een blauwkous
gemaakt werd."
„Het kind heeft een goed stel hersens.
Waarom zou zij die niet gebruiken? Nog
afgezien van het feit, dat zij bijna zeker
in haar eigen onderhoud zal moeten
voorzien."
,En toch vind ik dat het wel een
beetje te veel van het goede was om
haar al haar hersens te laten breken
over verbuigingen en wat dies meer zij
toen ze pas zeven was."
Ze deed bet graag." Zijn gezicht
klaarde op. „Ja, het was een genot om
haar les te geven toen zii zo oud was."
Nu dan niet?" zei Isabel onschuldig.
„Zij is er altijd zo vreselijk op uit om
je een plezier te doen."
Hij fronste weer.
„Hmm. Is 't waar? Vroeger, zeker.
Maar op het ogenbliksinds een jaar
of twee..... ik weet het niet."
„Op het ogenblik zeer zeker, Claude.
Ik kan er over oordelen." Ze knipte met
haar vingers. „Ik tel al jaren niet zoveel
mee bii Clara."
Hij stak zijn kin naar voren.
„Als ik er maar een vermoeden van
had dat het waar was, Isabel, dan zou
ik haar eens onder handen nemen. En
niet zuinig ook.
„Alsjeblieft niet, lieveling. En zeker
niet vandaag, nu ze zo'n schok gehad
heeft. Volgens mij critiseren alle
dochters met hersens hun mama's op
die leeftijd. En toch, als ik bedenk hoe
ik naar een moeder kon verlangen toen
ik volwassen begon te worden Maar ik
was ook heel anders dan Clara. Ik was
zo'n bespottelijk romantisch klein ding,
ik leefde helemaal in een eigen droom
wereld."
„Ik ben zelf ook helemaal niet te
vreden over Clara," zei Claude. „Ik vind
dat het kind de laatste tijd hard en ego
centrisch is geworden."
„Ze was toch zo lief en aanhankelijk
toen ze klein was, of niet? Ik zie haar
nog met haar grote witte hoed naast haar
grootvader stappen, haar handje in de
zijne en vol verering naar hem opkij
kend".
„Ach," zuchtte hij. „Als we die jaren
konden terugkrijgen!"
Ze streelde zacht zijn hand
„Arme Claude. Ik vergat het bijna.
Niemand zal hem beslist meer missen
dan ik."
„Hij hield erg veel van je, Isabel."
„Was het niet roerend zo'n belang
stelling als hij had voor mijn kleren en
zo. Hij had beslist een flair voor zulke
dingen. Vreemd als je bedenkt
Ze hield net op tijd op en hij onthield
zich van commentaar, hoewel hij zeer
goed wist wat ze bijna gezegd had. Om
de aandacht af te leiden gaf ze een ruk
aan de veer die losliet met een gekrak
van kapotspringende steken.
„Zo, nu heb ik opzettelijk mijn lieve-
lingshoed geruïneerd. Hij zou de eerste
geweest zijn om te zien dat er niets van
overblijft zonder de veer."
„Hij zou beslist geroerd zijn door je
offervaardigheid."
„Wat baat het hem, de arme? Ik vind
er bepaald iets onchristelijks in om zo'n
droefheid ten toon te spreiden rond de
dood. Per slot van rekening worden we
geacht te geloven dat hij nu beter af is."
Hij glimlachte.
„Als Katholieken nemen we gewoon
lijk aan, dat er nog een zeker opont
houd is."
„Je bedoelt het vagevuur en zo? Ik
vind het vagevuur een buitengewoon
idee. Het is zo troostvol voor mensen
als ik. En zo logisch als je er over na
denkt. Maar wat er ook zij, in het Oos
ten dragen ze bloemen bij begrafenissen
en maken ze een groot feest van de
hele geschiedenis."
„Ik weet niet wat ze in het Oosten
doen."
Isabel streek met de rode veer langs
haar wang en zei dromerig:
„Als ik vóór jou sterf, dan zou jij
voor mijn begrafenis moeten zorgen,
niet, Claude?"
Ze negeerde zijn „Lieve kindIn
godsnaam-" en vervolgde:
„Ik zou willen, dat iedereen zijn
mooiste kleren droeg. En geen treur
mars^ Alleen maar die nocturne van
Chopin, die ik altijd voor je speelde
toen we verloofd waren. En geef me
geen zerk. Ik zou het gevoel hebben,
dat ik verpletterd werd. Ik zou willen,
dat je een rozenstruik en een cypres op
mijn graf plantte."
„Is het nu uit, Isabel."
Ze keek hem aan met kinderlijke
verbazing, die evengoed echt als ge
speeld kon zijn.
„Ik heb er altijd voor gebeden," zei
hij, „dat jij mij zou overleven."
„Nogal egoïstisch, niet lieve? Het is
veel erger voor degene, die achterblijft."
„Natuurlijk is het egoïstisch," zei hij
kwaad en trok haar plotseling dicht
tegen zich aan.
Er werd geklopt en zij veranderden
snel van houding en gelaatsuitdrukking.
Zillah de dienstbode kwam binnen
met een enorme kartonnen doos. Ze
droeg haar zwarte middaguniform in
plaats van haar gebloemde jurk voor
de ochtend en haar mooie grijze ogen
waren gezwollen.
„Mr. Shapiro's chauffeur heeft dit
voor u gebracht, mijnheer."
„Zelfs de bedienden hielden van hem,"
ze' Claude toen het meisje de kamer
uit was. „Die arme Zillah was van
ochtend in tranen."
„Bedienden genieten van doden en
begrafenissen. Zelfs een knap meisje als
Zillah heeft niet veel vertier in haar
leven."
Claude peuterde netjes de touwtjes
van de doos los. Uit bergen vloeipapier
kwam een enorme krans van lelietjes
van-dalen en mauve orchideeën te
voorschijn.
„Wat kostbaar," zei Isabel, met een
begerige blik.
(Wordt vervolgd)
Wellicht is het niet algemeen bekend,
dat reeds in 1936 in het Albertinum te
Nijmegen het Apostolaat van de Rozen
krans werd opgericht. Promotor daar
van was en is nog steeds de bekende
auteur over het huwelijk, pater D. A.
Linnebank O.P. te Huissen (Gld.). In
het Dominicanerklooster aldaar is se
dert enkele jaren het Apostolaat van
de Rozenkrans gevestigd.
Tot inzet van de Octobermaand zullen
thans ook in ons land Rozenkrans-
tochten worden gehouden. Het Domini-
canerklooster te Huissen is daarvan het
hoofdkwartier en pater Linnebank fun
geert dus min of meer als chef van de
generale staf van deze Kruistochten.
De bedoeling van deze tochten is: de
Rozenkrans te propageren als dagelijks
gezinsgebed, vooral voor de grote in
tenties: vrede, welvaart en wereldver
betering. De namen der deelnemers
(gezinnen en personen) zullen worden
opgetekend in het Gulden Boek, dat
gedeponeerd zal worden in het heilig
dom van O. L. Vrouw van de Rozen
krans te Fatima. Men kan zich als deel
nemer aan deze tochten opgeven bfl
Pater D. A. Linnebank O.P., Dominica
nerklooster te Huissen (Gld.). Men
ontvangt dan kosteloos een deelnemers
kaart, welke tevens bewijs van in
schrijving in het Gulden Boek is.
Reeds zullen op de laatste Zondag
van deze maand, dus 28 September a.s.,
Rozenkranskruistochten worden gehou
den in Venlo, Roermond, Sittard, Hei-
lou, Breda, Langenboom, Handel, Ren-
kum en Nijmegen. In verschillende an
dere plaatsen worden nog besprekingen
gevoerd.
De tochten in genoemde plaatsen ge
schieden interparochieel. Het hoofd
kwartier te Huissen zorgt voor een
predikant.
Tijdens grondwerkzaamheden bij de
gerestaureerde hoektoren van het kas
teel Neercanne bij Maastricht zijn res
ten van een menselijk skelet gevonden.
Drs. J. Sprenger, archaeoloog te Maas
tricht, heeft een onderzoek ingesteld,
waarna kon worden vastgesteld, dat het
een vondst betreft van vóór 1800. De
schedel werd vermoedelijk door een op
dezelfde hoogte in de bodem gevonden
vuursteen verbrijzeld.
Het vierde „Nationale Band-concours
Arnhem" zal op 13 September a.s. wor
den gehouden. Aan het concours nemen
o.m. bands van de Ned. Padv. Ver. en
de Kath. Jeugdbeweging deel.
