Achterstand in kerkenbouw betekent
geloofsverfïauwing en -afval
Televisie in Concertgebouw
Minister de Bruijn neemt
afscheid van de K.A.B.
Oecumenische gedachte op
Biak in de practijk
COEBERGH'S
Reiziger
Zes kunstenaars ontvangen
Haagse academieprijs
rDe eenzame
h het Haarlemse diocees heerst een
noodtoestand
Opnieuw gebed en
offer gevraagd
Byron Janis speelt onder de
gloeiende lampen
3de Kerkenbouwdag
Kath. hogere school
voor verpleegsters
Toon Hermans had niets te zeggen
Jaap Stotijn sprak
per hobo
Hij heeft Verbond gemaakt tot een
grote sterke eenheid
t/er/ioogt cCe ge2e///g/te/c£
BESSEN JENEVER
J
MAANDAG 15 SEPTEMBER 1952
PAGINA 3
Herderlijk schrijven van Mgr. Huibers
Noodtoestand
Ksky'<
Zilveren priesterfeest pater
Hillenaar C.ss.R.
Cursussen Katholieke
Esperantisten
BENOEMINGEN
in Bisdom Haarlem
Offer van naastenliefde
29 September opening
Wat n ontvangst
n Zelfde
goede ontvangst
geniet
32S
Jaarvergadering
St. Melaniawerk
Zangkoor luistert protestantse en katholieke
godsdienstoefeningen op
tZcetuse
oogst
f5.70
aixt/na
door ANTONIA WHITE
V.
Padvinders houden
bandconcours
Amsterdammers winnen
eerste prijs
Congres Advocaten-
vereniging
t'e *ter'ten van het bisdom Haarlem
Zondag het volgend herderlijk schrij-
en voorgelezen:
Joannes Petrus Huibers door de gena-
oj Gods en de gunst van de Apostolische
i°ei Bisschop van Haarlem, Assistent-
'sschop bij de Pauselijke Troon, aan de
kostelijkheid en Gelovigen van ons
'sdom, Zaligheid in de Heer.
"eminde gelovigen,
vJfet is reeds twee jaren geleden, dat
/Mi voor het eerst Uw aandacht vroegen
»or het zorgvol probleem van de ker
kenbouw in Ons Bisdom en Wij een tien-
P'cnplan afkondigden. Naast de her
bouw van verwoeste kerken moesten
"arlijks vijf nieuwe kerken in Ons Bis-
worden gebouwd. Met grote vreug-
mogen Wij vaststellen, dat geduren-
de twee eerste jaren van dit tienja-
OPlan negen nieuwe kerken tot stand
'Jn gekomen.
Dankbaarheid vervult dan ook Ons
jegens God, van Wie alle welslagen
Afhankelijk is, maar ook jegens U, Be
ende Gelovigen, voor Uw niet ver
duwende offervaardigheid bij de we-
f.-'ijkste collecte voor de Bisschoppelijke
'""den, welke door Ons tot dit doel werd
dftgewezen. Want, hoewel bij een tel
kens terugkerende collecte in de regel
J*® enige achteruitgang moeilijk te ont-
*°men valt, mogen Wij bij deze collec-
kh zelfs spreken van een geringe stij-
"bg. Van ganser harte danken Wij de
jtoede God voor die geest van offervaar
digheid, welke Hjj in Uwe zielen heeft
/^gestort en Wij bidden Hem met Ko-
J'bg David, dat Hij die bereidwillige
'eest in U beware en dat Uwe harten
heeds op Hem gericht blijven.
Hoezeer Wij echter ook met dankbaar
heid vervuld zijn, toch kwelt Ons een
!>rote zorg voor de toekomst. Immers,
?etgeen in deze jaren tot stand kwam,
,°n slechts voor de helft uit de op-
?r®ngst van deze mooie collecten wor-
?eh betaald. De andere helft moesten Wij
ekostigen uit een reserve van geld, dat
'°g tijdens en na de oorlog was ingeza
meld. Bovendien worden de geweldige
;ltbreidingen, vooral aan de rand der
'eden in Ons Bisdom, in zulk een snel
etnpo verwezenlijkt, dat Wij niet kun
nen volstaan met het opgezette plan om
e^er jaar slechts vijf kerken te bouwen.
Na zeer zorgvuldig onderzoek
"lijkt, dat in het nu aanvangende
Berde jaar het Fonds voor kerken
bouw zich geplaatst ziet voor de
herbouw van drie verwoeste
kerken, waaraan het zijn mede
werking zal moeten verlenen en
Voor ae kapitaal-verschaffing voor
de noodzakelijke nieuwbouw
van zeven kerken en pastorie-
ei3> die alle dringend noodzakelijk
zijn.
Met de huidige inkomsten uit de col-
ecten voor Bisschoppelijke Noden en
'a ontvangen bedragen uit aflossing van
teeds gebouwde kerken, vallen slechts
hvee, hoogstens drie kerken en pasto
ren' te bouwen. De grondprijzen in de
jjrote gemeenten zijn geweldig hoog.
^eneens de prijzen voor de funderin-
De overige bouwkosten, zelfs van
sober kerkgebouw met inventaris en
an een eenvoudige pastorie, liggen 3 a
3 maal zo hoog als het vooroorlogse
niveau. Hoe zal het mogelijk zijn, in
deze uiterste moeilijkheden toch Ons
plan te verhaasten en in de meest drin
gende behoeften te voorzien?
Allereerst moet geheel ons katholieke
volk priesters en leken doordron
gen zijn van de noodtoestand in Ons
eigen Bisdom. Achterstand in kerken
bouw betekent dreigende geloofsverfïau
wing en geloofsafval van grote groepen,
die in geestelijk opzicht schrikkelijk
veel te kort komen, omdat er voor hen
geen parochiekerk en bijgevolg ook geen
voldoende zielzorg mogelijk is. De
alarmklok moet worden geluid en Wij
aarzelen niet te verklaren, dat allen
moeten medewerken en alle mogelijke
middelen moeten worden aangewend om
een einde te maken aan die geestelijke
noodtoestand. Wat baat het of talrij
ke sociaal-charitatieve instellingen en
jeugdverenigingen zich uitsloven om de
mensen voor de Kerk te behouden of
hen daarin terug te brengen, indien er
geen kerken zijn om deze mensen op te
vangen? Welke zijn die middelen?
Het eerste volstrekt noodzakelijke
middel is zonder enige twijfel een alge
meen, volhardend en vurig gebed. Im
mers, „als de Heer het huis niet bouwt,
werken de bouwlieden tevergeefs". Ps.
126, 1. Daarom doen Wij een ernstig be
roep op al Onze kloosterlingen, maar
ook op al Onze priesters en gelovigen
om die zegen van God af te bidden en
daarom dagelijks hun toevlucht te ne
men tot de Allerheiligste Moeder Gods
en tot de Patroon van Ons Bisdom, de
H. Willibrordus. Bij het dagelijks ge
meenschappelijk gebed van de Rozen
krans, hetzij in de kerk of in het huis
gezin, worde telkens tenminste een ge
deelte van het Rozenhoedje gebeden met
de bijzondere intentie om Maria's bij
stand te verwerven in alle geestelijke en
tijdelijke nood in Ons Bisdom. En we
voegen daarbij een aanroeping tot de
H. Willibrordus om zijn bijzondere voor
bede. Hoe meer wij dit doen en hoe be
ter wij dit doen, des te overvloediger
zal Gods zegen ons deel zijn.
Ten tweede. Het gebed alleen is niet
voldoende en daarom moet ernstig wor
den gezocht naar nieuwe wegen waar
door de financiële mogelijkheden tot het
bouwen der noodzakelijke kerken kunnen
worden vergroot. Daarvoor is nodig, dat
bij de nieuwbouw wel gestreefd moet
worden om een echte kerk te bouwen,
die door uitwendige vorm en inwendige
sfeer een werkelijk Godshuis is, maar
waar èn voor de bouw èn voor de in
ventaris een grote soberheid moet wor
den betracht. Op die wijze zullen meer
dere parochies kunnen geholpenwor
den.
Ten derde. Ook in de bestaande en
welgestelde parochies moeten alle uit
gaven, die niet gerekend kunnen wor
den tot noodzakelijk" onderhoud of nood
zakelijke aanschaffing, radicaal worden
beperkt. En hierbij vestigen Wij uw
aandacht op de beoefening van een zeer
bijzondere een collectieve naasten
liefde, van parochie tot parochie.
Wij zijn in een noodtoestand.
Meer dan ooit geldt het woord van
de Apostel: „Helpt elkanders lasten
dragen". Gal. 6, 2. Wij moeten niet
alleen denken aan hetgeen we meer
„ons eigen" noemen, maar ook be
grip hebben voor onze plicht ten
Wie Zaterdagavond de Grote Zaai
van het Amsterdamse Concertgebouw
binnentrad, deinsde even terug, een
°verstelpende massa licht van meer
ban honderd extra schijnwerpers
hortte zich over hem. He^ podium lag
'e blakeren als in de middagzon. Op
be balkons stonden grote fotografi
sche apparaturen schuins naar bene
ben gericht; dikke zwarte kabels lie
den over gangen en drempels. Het
Concertgebouworkest zou 'n aotie op
be televisie komen. De jonge Ame
rikaanse pianist Byron Janis zou zijn
^hropees debuut beginnen met het
Eerste Pianoconcert van Tsjaikowsky
6(1 tegelijk in de Nederlandse huiska
mers zichtbaar worden. Het publiek,
'et\vat beduusd, ging rustig zitten; de
*aal was helemaal vol en al spoedig
s1ikheet; de lampen bleven onbarm-
rtig gloeien.
JV eenmaal willen wij ons verslag
«k het zichtbare beperken. Het pro-
lh mhia bevatte drie bekende werken
«5-be Kleine Zaal was in het duister
W televisiescherm opgesteld en daar
C^en Wij ons heen gespoed. Toen
C en wij moeten constateren, dat
Sta,6 televisie nog maar in de kinder-
Cfnen staat. Het kleine auditorium,
W, zakelijk technici en enige or-
•t 'eden, die hun collega's nu eens zo
®otie wilden zien, toonde zich al
Of i'v. teleurgesteld. De vraag rees op,
die de lens richtte, een musicus
technische feeling moest zijn dan
lis t>een technicus met partituurken-
0e voor de hand liggend ware het
i','oer.est om de verschillende orkest-
Nth n' die in Mendelssohn's Midzo-
JvJiachtsdroom en vooral in Tsjai-
spectaculaire Pianoconcert
"HcwMten horen, even voor de lens
ste6(j hij te halen. Maar die lens was
!6h v te iaat of vergenoegde zich mei
®a§ algemeen beeld, dat me^ zijn
h? On ewegende witte vlekjes iemand
iSlst erkinë ontlokte: „Net een gods-
\st °®.fening in de Sing-Sing". Hoe
jj°ktbi 'lef had de lens niet even de
jjjt «£®ets kunnen belichten als zij in
de T.,rzo het libellen-thema
%ie klarh
V,
het libellen-thema spelen
'inetten als zij in het midden-
Van het Pianoconcert aan het
f>hlte komen; hoe dankbaar had een
sjthiw offel van Smit niet gefilmd
6vervi gorden. Alleen de pianist werd
V^ttienaif; maar alleen in de rug op-
van Eduard Van Beinum
divert l?dereen, dat hij zonder stokje
V Cathe„ net 's wel duidelijk, dat
*h vati darnensen nog veel kunnen le-
xVorw ™akers van de Amerikaanse
«'oon iilmPJeS-
P vroegen wij Byron Janis
sympathieke, bescheiden jongensachtige
persoonlijkheid naar zijn bevindin
gen. „Ik heb er niet veel van gemerkt",
zei hij, „behalve de hitte. Thuis hebben
ze het °°k al eens gedaan en dat was
heel wat erger, toen stonden de lam
pen om de piano heen. Maar wat een
orkest en wat een machtig dirigent"....
Na de pauze was alles weer gewoon
en het orkest speelde Brahms' Eerste
Symphonie met een ranke lichtheid,
waarbij uit niets bleek hoe warm het
was geweest.
v. E.
In het retraitehuis van de paters
Redemptoristen te Zenderen vierde
pater C. A. H. Hillenaar C.ss.R. gisteren
zijn 25-j. priesterfeest. De jubilaris was
achtereenvolgens werkzaam te Roer
mond. Den Bosch. Amersfoort en Zen
deren.
In de retraitehuiskapel droeg de jubi
laris, die uit Den Bosch geboortig is,
Zondagmorgen een plechtige H. Mis op.
Hij werd daarbij geassisteerd door de
directeur van het retraitehuis Zenderen,
pater J. v. Rijnsoever, als diaken, en door
pater J. Jonckbloedt als subdiaken. In
de middaguren vond een receptie plaats
die door ca. 150 personen bezocht werd.
Tijdens deze receptie werden meerdere
cadeaux aangeboden, o.m. een som gelds
voor de aanschaffing van een bromfiets.
In October zal de Nederlandse Katho
lieke Esperantistenbond „Neerlanda Ka-
toliko" in verschillende plaatsen van ons
land bij voldoende deelname mondelinge
esperanto-cursussen organiseren, waar
voor men zich kan opgeven bij het Bonds-
secretariaat, Kasperspad 91 te Dordrecnt,
waar alle nadere gegevens over de Katho
lieke Esperanto-beweging gaarne worden
verstrekt. Zij, die de voorkeur geven aan
de bekende gecombineerde schriftelij k-
mondelinge cursus van de Bond, kunnen
zich wenden tot het administratie-adres:
Viottastraat 11 te Eindhoven, waar men
tevens alle nadere mededelingen omtrent
deze cursus kan verkrijgen.
Z.H. Exc. de Bisschop van Haarlem
heeft op zijn verzoek eervol ontslag
verleend aan de zeereerw. heer D. J.
J. de Kok, pastoor te Amsterdam (H.H.
Nic. en Barb.). Tot pastoor aldaar is
benoemd de weleerw. heer Th. W. M.
van der Lugt; tot pastoor te Den Haag
(Onbevl. Hart van Maria) de weleerw.
heer J. H. A. Everts; tot pastoor te
Rhoon de weleerw. heer S. Stroek; tot
godsdienstleraar aan het RK. Lyceum
te Alkmaar de weleerw. heer drs. P.
Remijn, die kapelaan was te Heem
stede (O. L. Vr. Hemelvaart),
De bisschop van Haarlem, Mgr. J.
P. Huibers, heeft in zijn herderlijk
schrijven, dat gisteren in alle ker
ken van zijn diocees werd voorgele
zen en dat wij hiernaast publiceren,
de noodtoestand voor zijn bisdom
afgekondigd, omdat de kerken,
noodzakelijk voor de zielzorg, niet
kunnen worden gebouwd.
Zijn er onder onze lezers
die naast hun wekelijkse
bijdrage ter gelegenheid vasi
de jaarlijkse kerkenbouwdag de bis
schop met een extra-bijdrage wil
len heiven, dan kunnen zij een
extra-gave per giro of postwissel
rechtstreeks aan de bisschop zen
den (gironummer 43509), ten name
van: „extra-gave voor de kerken
bouw". Ook kan deze gave aan de
pastorie worden afgegeven in een
enveloppe, waarop eveneens vermeld
staat: „Voor de bisschop extra-
fave voor de kerkenbouw".
opzichte van anderen. Vanzelfspre
kend zal in de armere parochies her
haaldelijk beroep worden gedaan op
de parochianen om de schulden te
helpen verminderen. Maar het is
voor goede Katholieken dikwerf
zeer stotend wanneer in mooie wel
gestelde kerken grote maar niet
direct nodige verfraaiingen wor
den aangebracht, terwijl andere ker
ken het meest nodige missen.
Beminde Gelovigen, gèeft van uw
overvloed aan uw arme medebroeders
on -zusters. Wij begrijpen zeer goed, dat
bijv. bij gelegenheid van een parochie
jubileum de parochianen gaarne door
een extra-feestgave hun dankbaarheid
willen tonen voor alle geestelijke zege
ningen, welke zij ontvangen. Goed, maar
brengt dan die deugd van dankbaarheid
op een hoger peil en denkt ook aan de
genen. die van die zegeningen versto
ken zijn en deelt uw feestgave met hen,
door bijv. de helft af te staan aan het
Fonds voor nieuwe kerken. Dat is een
offer van echte naastenliefde. Dat eert
God. Dat sticht alle gelovigen. Dat ver
hoogt niet weinig uw eigen vreugde en
grote verdienste.
Ten vierde. Een ieder stelle zich eer
lijk en gewetensvol de vraag of zijn
eigen wekelijkse offergave op de schaal
der Bisschoppelijke Noden niet kan wor
den verhoogd. Niettegenstaande de zorg
zame tijden wordt er zo veel geld uit
gegeven aan ontspanning en vermaak,
veel meer dan in de jaren voor de oorlog.
Mogen allen zich hierop ernstig bezin
nen. Laat onze gift een „offer" zijn.
Ook de opgroeiende jeugd, die reeds
over eigen inkomen of zakgeld beschikt,
moge dit bedenken en haar edelmoedig
heid tonen door een wekelijkse bijdrage,
welke het woord „offer" verdient.
Beminde Gelovigen. Het is de nood,
welke Ons er toe heeft gedrongen, he
den aldus tot U te spreken. Ons vertrou
wen op U gaf Ons de moed daartoe. Als
Herder Uwer zielen doen Wij nogmaals
een beroep op de eensgezinde medewer
king van U allen. Uw offervaardigheid
zal door God worden gezegend en zo
zullen Wij onder de bescherming en de
leiding van de Moeder van Altijdduren
de Bijstand en op de voorspraak van de
H. Willibrordus zeker bereiken, dat met
bekwame spoed in alle wijken van de
steden en dorpen van Ons Bisdom de
nodige Godshuizen kunnen worden ge
bouwd tot Gods meerdere eer en ver
heerlijking en tot behoud van ons hei
lig geloof en tot redding van ontelbare
onsterfelijke zielen.
En zal dit Ons Herderlijk schrijven in
alle kerken en kapellen, waarover een
Rector is aangesteld, op Zondag 14 Sep
tember a.s. op de gebruikelijke wijze
onder alle H.H. Missen van de preekstoel
worden voorgelezen
Gegeven te Haarlem, 25 Aug. 1952.
t JOANNES PETRUS,
Bisschop van Haarlem.
Op last van Z. H. Excellentie:
J. P. J. SOLLEVELD,
Secretaris.
Mgr. W. Mutsaerts, bisschop van
's-Hertogenbosch, zal Maandag 29 Sep
tember drie uur in Nijmegen aan de
Curagaoweg 1 de Katholieke Hogere
School voor Verpleegsters openen. Rec
tor A. A. M. Sanders uit Den Haag,
voorzitter van het curatorium, spreekt
daarbij de openingsrede uit. Daarna is
er gelegenheid het huis, dat onder lei
ding staat van de Liefdezusters van de
Advertentie
(Van onze Haagse redactie)
Zaterdagnacht om één uur stonden op een podium, dat was opgericht in de
tuin van de Haagse Academie voor Beeldende Kunsten, zes kunstenaars aange
treden. Een publiek, bestaande uit leerlingen en leraren van de academie en
talrijke genodigden bracht hen stuk voor stuk een donderende ovatie. Het wa
ren de kunstenaars, die dit jaar begiftigd werden met de academieprijs en dies
stonden ze er met een grote bos bloemen, een plaquette, een oorkonde en een
schilderij of beeldhouwwerkje, alles het werk van de leerlingen der academie.
Deze blijken van waardering voor hun kunst vormden het hoogtepunt van het
tuinfeest, dat. leerlingen in de beeldende kunst hun ter ere gaven.
Jaap Stotijn, een der prijswinnaars van
het vorige jaar. had tot taak zijn col
lega's geluk te wensen. Allereerst sprak
hij Janny van Wering toe. die naar
zijn mening, alleen al door haar vertol
king van de prachtige Goldberg-variaties
van Bach in de afgelopen winter, haar
prijs ten volle waard was. Prof. Hendrik
Andriessen sprak Stotijn met zijn hobo
toe. Hij speelde n.l. een Ballade voor
hobo, die Andriessen op zijn verzoek
speciaal voor deze avond had geschreven.
De componist speelde zelf de begeleiding
en zijn jongste zoon mocht, dicht naast
vader gezeten, het blad omslaan. Intus
sen kon Jaap Stotijn nog mededelen, dat
Prof. Andriessen van zins was, om ook
in het Koninklijk Conservatorium voor
muziek een dergelijk tuinfeest te orga
niseren.
Paul Steenbergen, die het vorige jaar
ook tot de gelukkigen heeft behoord
sprak de dichter Ed. Hoornik toe door
enige gedichten van hem op sobere
wijze te zeggen, een „toespraak", die
Hoornik kennelijk op grote prijs stelde.
..Toon Hermans", vond Paul Steenber
gen, „moet zelf maar praten" En dat
deed de cabaretier. Hij voelde zich
echter minder op zijn gemak dan op
de planken en zei: „Misschien verwacht
u, dat ik iets geks ga zeggen, maar
daar heb ik nu toch geen zin in. Bo
vendien is het veel te laat om gek te
doen" Hij was er ontzettend dankbaar
voor, dat hij tussen de andere kunste
naars mocht staan en hij achte dit een
bijzonder voorrecht.
Ed. Hoornik hechtte zo veel waarde
aan de onderscheiding, die hem te beurt
was gevallen, omdat ze nu eens niet
kwam van de regering, maar van kun
stenaars aan kunstenaars. Janny van
Wering zei heel treffend, dat het haar
en ook anderen, die in hun kunst onver
mijdelijk eenzijdig zijn, bewondering af
gedwongen had, dat deze jonge kunste
naars een alzijdige belangstelling hebben
getoond. Sonia Gaskell dankte voor de
naar verleende onderscheiding namens
alle jonge mensen in Nederland, die
getracht hebben de danskunst meer be
kendheid te geven.
Prof. Hendrik Andriessen zei in zijn
dankwoord iets dat elke tuinfeester op
deze frisse (lees: kcude!) zomeravond
uit het hart gegrepen was: „Als we niet
met hart èn ziel hier geweest zouden
zijn, zouden we het koud gehad heb
ben!"
De rij werd gesloten door Ank van
de Moer, die allereerst Toon Hermans
een heerlijke steek onder water gat
door te zeggen, dat zij evenmin als hij
iets kon zeggen, dat ze niet van buiten
geleerd had! Daarom droeg ze maar
een gedicht van Bredero voor.
Vóór de prijsuitreiking hebben leer
lingen van de mode-afdeling een origi
nele modeshow gegeven. Een zestal
jongedames graaiden uit een koffer een
aantal lappen en doeken en voor de
verbaasde ogen van het publiek tover
den ze daar in een minimum van tijd
de bekoorlijkste avondjaponnen van met
als hulpmiddelen een goede smaak en
een handvol veiligheidsspelden.
Deze tweede uitreiking van de aca
demieprijs is, evenals vorig jaar, een
geslaagd feest geworden en men kan
niet anders hopen, dan dat het tot een
mooie traditie zal uitgroeien.
Het Sint Melaniawerk, de vrouwelijke
zijn jaarvergadering in Restaurant „Ga-
roeda", Kneuterdijk 18a te 's-Gravenhage.
De agenda vermeldt de verkiezing var
hoofdbestuursleden en een lezing van Z.
H. Exc. mgr. A. Albers, apostolisch vicaris
van Malang over „De Missie in Indonesië
Dit schilderij voor„Toon Her
mans" riepen de leerlingen van de
Haagse Academie tijdens het uit
reiken der prijzen. V.r.n l. Jeanne
v. Wering, Soria Gaskell, Hendrik
Andriessen, Ank van der Moer. Ed
Hoornik en Toon Hermans.
In een Zaterdagmorgen te Utrecht in
het Gebouw voor Kunsten en Weten
schappen gehouden buitgewone bonds
vergadering heeft de Katholieke Ar
beiders Beweging afscheid genomen
van haar tot minister benoemde voor
zitter, de heer A. C. de Bruijn. Terwijl
het strijdlied werd gezongen betrad de
heer De Bruijn met zijn familie de zaal.
De waarnemend voorzitter van de
K.A.B., de heer J. W. van den Akker,
sprak het eerst de scheidende voorzit
ter toe en memoreerde zijn werk voor
de vakbeweging.
De heer De Bruijn is sinds de op
richting van het R.K. Werkliedenver
bond in 1925 verbondsvoorzitter ge
weest, nadat hij voordien reeds sedert
1914 als gesalarieerd bestuurder in de
beweging werkzaam was. In 1914 trad
de heer De Bruijn op 27-jarige leeftijd
in dienst van de R.K. Metaalbewer-
kersbond. Een jaar daarna werd hij
van deze bond voorzitter en in 1919
werd hij benoemd tot secretaris van
het Bureau voor R.K. Vakorganisatie.
Toen in 1925 het Bureau van de R.K.
Vakorganisatie en de Federatie van de
Diocesane Bonden opgingen in het R.K.
Werkliedenverbond werd de heer De
Bruijn de eerste verbondsvoorzitter.
Hij wist de beweging te bezielen en
levendig te houden door zijn grote
werkzaamheid en nimmer verflauwen
de werklust.
Nu hij na 27 jaar zijn hamer heeft
neergelegd, kunnen wij getuigen
aldus de heer Van den Akker, dat
de keuze van toen een goede is ge
weest. Het Verbond heeft de voor
zitter gekregen, die het nodig had.
Een voorzitter, die de eenheid bin-
H. Carolus Borromeus, te bezichtigen, j sinds 1945.'
Op Biak bevindt zich momenteel alleen
Marine. .Er wordt heel veel gebouwd op dit
eiland, ten einde een goed onderkomen te
kunnen verschaffen aan een groot aantal
marinemannen. De quonsethutten, waarin
zij nu zijn ondergebracht, zullen t.z.t. ge
heel verdwijnen aldus schrijft de hoofd
legeraalmoezenier, mgr. v. Straelen, naar
aanleiding van zijn recent bezoek aan N.-
Guinea. Biak is, zoals bekend, een eiland,
dat gelegen is benoorden Nederlands N.-
Guinea. Het wordt door de K.L.M. aan
gedaan op haar routes naar Manilla en
Sydney. Van Biak gaat een Dakota naar
Hollandia om daarheen de burgers en mili
tairen te brengen, die voor N.-Guinea be
stemd zijn.
De geestelijke verzorging van deze man
nen wordt uitgeoefend door een vlootpre-
dikant en een vlootaalmoezenier (momen
teel ds. Van Beek en aalmoezenier Visser).
De grote kapel is a double usage. Het zang
koor, dat zowel bij protestantse als bij ka
tholieke godsdienstoefeningen dienst doet,
bestaat voor de helft uit katholieken en
voor de andere helft uit protestanten. De
directeur en de organist zijn protestanten.
Toen ik, aldus schrijft de hoofdlegeraal
moezenier, voor de katholieke marineman
nen de Hoogmis celebreerde, werd deze
door het zangkoor opgeluisterd met de drie
stemmige Mis in honorem Sanctae Mathil-
dis van Hubert Cuypers. De Mis werd
prachtig gezongen en de eerbied in de ka
pel was indrukwekkend. Het schijnt dat
daar op Biak de oecumenische gedachte
volledig in practijk wordt gebracht.
Ik bezocht op Biak ook het terrein waar
in de toekomst het katholiek en protestants
militair tehuis zullen komen. Dit terrein is
zeer goed gelegen tussen haven en te bou
wen kampement. Voor de verste kamp
bewoners is het ten hoogste één km. af
stand. T.z.t. zullen ook voor dit Katholiek
Marine Tehuis door het Nationaal Katholiek
Thuisfront gelden gevoteerd moeten wor
den
Advertentie
0'
.0
'0
Vertaald
door
J. W. HOFSTRA
„Maar je zou geen oprechter en liever
man kunnen hebben, kind," ging de
oude vrouw voort. Ik hoop dat je je
nooit zoals ik zal voelen, geheel alleen
op de wereld."
„Dat kunt U niet zeggen, zolang Clau
de er nog is."
„Zeker, Isabel. Ik moest dankbaar
zijn. Maar die goede Fred en ik.... we
zijn bijna vijftig jaar bij elkaar ge
weest." Haar onyx-achtige ogen vulden
zich opnieuw met tranen. „Ik realiseer
me nog steeds niet dat hij er niet meel
is."
Het bolle gezicht onder de pruik was
als dat van en idioot kind dat wredelijk
mishandeld was. Isabel probeerde me
delijden met haar schoonmoeder te voe
len. Maar niet de mens, alleen de situa
tie ging haar ter harte.
,Ga wat op Uw gemak achterover zit
ten," zei ze, een bankje onder Mevrouw
Batehelor's voeten schuivend. „Claude
zou beslist graag willen dat U een glas
sherry dronk."
„Nee, dank je, heus niet. Is Claude
weg?"
„Ja."
„Die arme Claude. Alles komt op hem
neer. En hij heeft zo'n verdriet, al
toont hij het niet. Van jongs af aan
heeft hij zijn vader aanbeden."
„In ieder geval was hij een heel goe
de zoon."
„Voor ons alle twee, Isabel. Niemand
kan begrijpen hoe opofferend Claude is.
In de slechte tijd, toen we de zaak had
den en alles verkeerd ging, niet door
Fred's schuld
„Ja, ik weet het" zei Isabel, alle mo
gelijke moeite doende om haar geduld
te bewaren.
MevVouw Batchelor snoot haar neus.
„Ik weet dat je niet graag hebt dat
ik over de winkel spreek. Maar verdriet
brengt alle oude herinneringen weer
boven."
„Ik wilde dat U het voorgoed kon la
ten aan die vreselijke tijden te denken."
„Claude zegt dat hij wil dat ik ge
woon hier blijf. Maar ik wil niemand
tot overlast zijn."
Isabel zweeg een ogenblik. Toen zei
ze buitengewoon beminnelijk: „Heeft
U er nooit eens aan gedacht om in
Paget's Fold te gaan wonen? Het is
daar zo heerlijk vredig. En het zou zo
prettig voor U zijn met Uw zusters."
„Ik heb eigenlijk nooit voor buiten
gevoeld. Ik denk ook niet dat het goed
is voor rheumatiek. Ik heb Paget's Fold
altijd vochtig gevonden."
„De tantes klagen er nooit over."
„Misschien raak je er aan gewend als
je er je hele leven woont. En Sophie en
Leah zijn zo op elkaar ingesteld. Ik ge
loof dat ze mij niet eens graag zouden
hebben."
„O goed, het was maar een idee. Als
U nu eenmaal niet weg wilt
„Ik doe gewoonlijk niet mijn eigen
zin. Mag ik vragen of Claude iets in
die geest heeft gezegd?"
„Wij hebben het er niet over gehad."
„Ach kind,' zei Mevrouw Batchelor
weer in tranen, „het zou heel wat be
ter geweest zijn als ik maar gegaan
was."
Isabel begon haar naalden en zij lang
zaam haar naaidoos op te bergen.
„Ik geloof dat alle vrouwen voor hun
mannen willen stengen zei ze vlak.
Er viel een stilte, waarin Mevrouw
Batchelor snifte en haar trillende wan
gen afveegde.
„Je hebt heel wat genaaid, zie ik.
Rouw brengt altijd veel werk met zich
mee, niet?"
„Ik vind rouw helemaal een vreselijk
iets," zei Isabel. „Dat zei ik net nog
tegen Claude. Ik zal tot en met de be
grafenis zwart dragen, maar geen dag
langer!"
„Ik weet dat je moderne ideeën hebt,
Isabel. Maar ik herinner me toch dat
je een hele tijd rouw gedragen hebt toen
de koning gestorven was in 1910."
„Dat was hof-rouw. Er zijn nog een
paar dingen, die mijn familie van mij
verwacht. U schijnt te vergeten dat
mijn grootvader een post aan het hof
bekleedde."
Mevrouw Batchelor zweeg, maar niet
omdat ze het niet meer wist van Isabel's
grootvader.
„In mijn tijd was het anders", zei ze.
We droegen zware rouw zelfs voor ver
re familieleden. Er was altijd wel iemand
overleden in mijn of Fred's familie, zo
dat ik na mijn dertigste jaar altijd in
het zwart was. Ik was lelijk geworden
intussen en spaarde het verven uit."
Isabel rilde.
„Wat ontzettend deprimerend. Vond
Uw man dat goed?"
„Erg prettig vond hij het niet, maar
elke besparing was hem welkom. Hij
probeerde het goed te maken door te
zeggen dat zwart me slanker maakte."
„Arme stakker. Inderdaad maakt
zwart een heleboel goed bij sommige
figuren", zei Isabel, zonder erg met haar
handen langs haar eigen mooie lichaam
strijkend. „Mij staat het helemaal niet.
Het past niet bij mijn huid."
„Jij hebt je jeugdige figuur verwon
derlijk goed behouden, kind. Maar jij
behoefde ook na je bevalling niet on
middellijk weer op de been te zijn, zo
als ik."
„Goede hemel", barstte Isabel los,
„hebben we al geen vreselijke dingen
genoeg om over te praten, dat dit er ook
nog bij moet!"
De oude vrouw keek verschrikt.
„Je zegt toch zulke vreemde dingen
soms, Isabel. Ik kan je niet altijd' vol
gen."
„Claude's vader zou het begrepen heb
ben. Alles wat lelijk was verafschuwde
hij."
„Ja, dat is waar. Die goede Fred",
zuchtte mevrouw Batchelor. „Weet .ie
nog dat we een verpleegster weg moes
ten doen omdat hij iets tegen haar tan
den had? En wat was hij zelf knap. Ik
heb je eens hoi en zeggen, Isabel, dat hij
er zo voornaam uitzag. Toen hij jong
was waren alle meisjes verliefd op hem.
Ik had' nooit gedacht dat hij mij zou kie
zen, al had ik een beetje geld. Toch ge
loof ik niet dat iedereen graag een dove
man zou trouwen."
„Hij had geen meer toegewijde vrouw
kunnen hebben," zei Isabel beleefd.
„Ik trachtte inderdaad alles naar zijn
zin te-maken. Maar in mijn tijd was
vanzelsprekend dat vrouwen hun man
nen alles toegaven."
„Werden ze daar niet egoïstisch door?"
„Dat weet ik niet, kind. Fred was
heus niet altijd zo voorkomend voor mij
als Claude na al deze jaren nog steeds
voor jou is. Jij hebt het getroffen met
je man, Isabel. Natuurlijk vindt een
moeder dat altijd, maar het is heus niet
alleen een idee van mijn."
„Van mij", verbeterde Isabel afwezig.
(Wordt vervolgd).
nen de beweging heeft weten te
vestigen en te behouden. De K.A.B.
is door De Bruijn gemaakt tot een
grote, sterke, niet te breken een
heid. Het verbond heeft, zonder iets
te kort te doen aan hetgeen voor
dien reeds door anderen werd ge
daan, door de heer De Bruijn een
niet geringe invloed gehad op het
katholieke leven in Nederland. Hij
had een groot aandeel in de ont
wikkeling der sociaal-economische
verhoudingen in Nederland.
Gedurende de bezettingsjaren bleef
de heer De Bruijn werken en ijveren
voor een Katholieke Arbeiders Bewe
ging die na de bevrijding in de be
staande chaotische toestanden een be
langrijke taak zou hebben te vervul
len. Nog tijdens de oorlog en bezetting
waren de plannen voor de toestanden
na de bevrijding zorgvuldig voorbe
reid. Daarbij heeft de heer De Bruijn
een zeer grote invloed gehad. Het
stond voor hem vast, dat ei nauwe
samenwerking moest komen tussen de
vakcentrales en deze is er nu in de
Raad van Vakcentralen.
Verder was zijn mening dat werkge
vers, arbeiders, boeren en middenstan
ders de handen moesten ineenslaan om
ons uitgeplunderde land te kunnen her
bouwen. Dat is verwezenlijkt in de
Stichting van de Arbeid. Vóór alles was
zijn overtuiging, dat er moest komen
een op christelijke grondslagen gebouw
de organisatie in het bedrijfsleven. De
wettelijke basis daarvoor is thans ge
legd in de wet op de Publiekrechtelijke
Bedrijfsorganisatie. De eerste minister
van P.B.O. in Nederland is de heer A.
C. de Bruijn. „Dat er een man. voort
gekomen uit onze arbeidersbeweging,
tot het ministerschap geroepen is, be
tekent een belangrijke stap in de ont
wikkeling der verhoudingen in Neder
land", aldus spr.
Ongetwijfeld zal zeer veel van wat hij
ervaren heeft als bondsvoorzitter hem
ten stade komt bij de uitoefening van
zijn nieuwe ambt. Hij zal in dit hoge
ambt zijn verleden niet kunnen verloo
chenen.
Als geschenk werd namens de K.A.B.
een salon-ameublement aangeboden.
Verder bestaat het voornemen een bron
zen plaquette met de beeltenis van de
heer De Bruijn in de hal van het Huis
van de Arbeid aan te brengen en een
afgietsel daarvan in het Ontwikkelings
instituut te Doorn. Na de waarnemend-
voorzitter spraken verder nog de ver-
bondsadviseur mgr. J. G. van Schaik,
de heer J. G. van den Brink, voorzitter
van de Ned. Katholieke Metaalbewer-
kersbond namens de vakbonden der
K.A.B. de heer J. Maenen, voorzitter
van de K.A.B. Limburg namens de be
stuurders van de diocesane bonden, de
heer J. Ko> 1- man, directeur van de
Volkskrant namens de economische in
stellingen van de K.A.B., dr. A. A.
Olierook, rector van het A. C. de Bruijn-
instituut, namens de overige instellin
gen van de K.A.B., mej. C. St-inga na
mens de Kath. Arbeidersvrouwen, de
heer W. Pennings, voorzitter van het
Nationaal Verbond der Katholieke Ar
beidersjongeren namens de vrouwelijke
en mannelijke jongeren, en de heer H.
Mulder namens de medewerkers van
het Verbond. a
In zijn dankwoord wees de heer De
Bruijn er op, dat hij er tegen op heeft
gezien zijn levenswerk de K.A.B.
te moeten loslaten. Men heeft," aldus
de scheidende voorzitter, „mij wel eens
dictatoriale neigingen toegedicht. Ik ben
mij daarvan in alle oprechheid gezegd,
nooit bewust geweest. Tussen dictatuur
en het geven van krachtige leiding be
staat groot onderscheid. Mijn devies was
slechts: zo weinig mogelijk praten en
zo veel mogelijk doen. Een organisatie
als de KAB behoeft een leiding die
sterk is door krachtig initiatief. De voor
zitter moet zich ervan bewust zijn dat
hij de eerste representant en de eerst
verantwoordelijke is."
Onder de aanwezigen bevonden zich
o.m. de professoren Romme, Bronkhorst
èn Veraart.
Des middags werd in de grote zaal
van het Jaarbeursrestaurant een druk
bezochte receptie gehouden, waar een
onafgebroken stroom van bezoekers,
voor het overgrote deel vertegenwoor
digers van sociale organisaties en instel
lingen uit binnen- en buitenland, repre
sentanten van de R.K. Werkgevers-orga
nisatie, van de Stichting van de Arbeid,
de Raad van Vakcentralen, vertegen
woordigers van het C.N.V. en van het
N.V.V., de nieuwbenoemde minister en
diens familie kwamen complimenteren.
Er werden verschillende redevoeringen
gehouden, die getuigden van de waar
dering voor de persoon en het werk van
de heer De Bruijn. Vertrouwen werd
uitgesproken in de wijze waarop de
nieuwe minister aanstonds zijn ambt zal
vervullen. Daarbij werd ook de wens
te kennen gegeven, dat hij niet door
wettelijke dwang, maar door minnelijk
overleg het instituut van de P.B.O.
tot verwezenlijking zal brengen. Deze
sprekers (o.w. pater dr. Cassianus
Hentzen O.F.M., die namens de katho
lieke werkgevers sprSk en mr. de Graaf,
voorzitter van de Stichting van de Ar
beid) hoopten echter evenzeer, dat de
werkgevers in goed vertrouwen de van
hen verwachte loyale medewerking voor
de totstandkoming van de P.B.O. zou
den verlenen
(Van onze correspondent)
Onder grote belangstelling zowel uit
kringen van de Padvindersbeweging
als van de kant van het publiek is
Zaterdag op de Grote Weide van
Sonsbeek te Arnhem het vierde Na
tionale Bandconcours gehouden. Niet
minder dan 18 katholieke en niet-ka-
tholieke drumbands van padvinders
en verkenners namen er aan deel.
Het concours begon Zaterdagmiddag
met parademarsen door de stad naar het
terrein. Op het terrein gaf iedere band
een stilstaand gespeelde mars plus een
vrij shownummer. De jury was o.m. sa
mengesteld uit leden van de Kon. Mili
taire Kapel en de Drumbands van Ma
riniers, Grenadiers en Jagers.
's Avonds was er prijsuitreiking in
Musis Sacrum. De Amsterdamse Dis
tricts Marsband van de N.P.V. sleepte
met 117 punten de eerste prijs in de
wacht. Tweede werd Den Haag met 115
punten. Na een taptoe, uitgevoerd door
de Arnemse Band van Katholieke
Verkenners en de Veluwe Band van de
N.P.V. werd er in Musis een revue op
gevoerd door padvinders uit het district
Arnhem. Het succes was zo groot, dat
ze het Zondagavond nog maar eens over
hebben gedaan.
Op Vrijdag 19 September zal de Ne
derlandse Advocatenvereniging haar
congres houden in Den Bosch. De ver
eniging zal des voormiddags officieel
ten stadhuize worden ontvangen.
