„Lasterlijke aanvallen op de Sovjet-Unie
MOSKOU VERTOORND OP DE
AMERIKAANSE AMBASSADEUR
Onmiddellijke terugroeping
geëist van G. Kennan
Bisschop en drie paters
ter dood veroordeeld
Zware straffen in proces te Sofia
«Brunsbuttel" bij hoog water
weer vlotgekomen
Wi
Engeland verheugd over
geslaagde atoomproef
MacArthur's politiek losgelaten
RHI
Erger dan
oorlog
O
Op
Tot hoofd en hart
Vloedgolven in
Japan
Plan voor Europese
belastingunie
Vliegende schotels
in Geleen
Brandstichting in
maalderij?
Invoerrecht voor
montagewoningen
K.L.M.-dienst op
Mexico
Het weer
w nuftftio oefwyou uujf
Gissingen omtrent de aard van de explosie
Geen Nobelprijs
voor de vrede
ZATERDAG 4 OCTOBER 1952
76ste JAARGANG No. 25498
I
Acheson wijst Russisch
protest van de hand
Stakingen in Argentinië
Studenten demonstreren
tegen verplicht politiek
onderricht
Roomboter 15 cent per
pakje goedkoper
Beklaagden zouden
schuld bekend hebben
het laatste moment
tros in de schroef
Drie schepen vergaan
24 vissers vermist
Eigenaar in arrest
Maatregel Australische
regering
Met ingang van 27 Oct.
Radio Wasmachines
Stofzuigers Wringers
Televisie Vioerwrijvers
SPORTROKKEN SWEATERS
Jongetje vermist
Week der Japanse
verkiezingen
O
BUREAU SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544; Advertenties 2X548
Abonnementen 20800 Postgiro 145480
Bijkantoor Beverwijk: Stumphiusstr 45, tel 3998
Bijkant. Ilmuiden: Bonifaciusstr. 27 tel. 5790
Directie: J. L XfJ. Boerrigter en
Mr. W. A. M. van der Kallen.
Hoofdredactie: Drs. H. v. Run en W. Severin.
Wnd. hoofdredacteur: W. van Willige.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter
hoogte. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave var>
redenen te weigeren.
ABONNEMENTSPRIJS 47 cents per week,
f 2.per maand, f 6.per kwartaal.
Voor klachten over de bezorging na 5.30
uur 's avonds tel. 21544.
De Russische regering: heeft van Amerika gisteravond geëist, de Amerikaanse
ambassadeur in Moskou, George F. Kennan, uit zijn functie te ontheffen en hem
naar de V.S. terug te roepen, daar hij niet langer aanvaardbaar is voor de Sovjet-
Unie. De Russische minister van Buitenlandse Zaken, Andrei Vishinsky, heeft
gisteravond een nota overhandigd, waarin te kennen werd gegeven, dat Kennan
„onmiddellijk" diende te worden teruggeroepen. Kennan verblijft op dit ogenblik
in Zwitserland. Hij is Donderdag in Genève aangekomen, waar zijn dochtertje
studeert. Zijn vrouw en zijn twee jongste kinderen vertoeven nog in de Russische
hoofdstad.
De Pravda, het orgaan van de Russi
sche communistische partij, heeft on
langs Kennan gecritiseerd wegens op
merkingen, die hij in Berlijn over toe
standen in de Sovjet-Unie heeft ge
maakt. Hij heeft toen de omstandigne-
den, waaronder buitenlandse diplomaten
te Moskou leven, vergeleken met de be
handeling, die diplomaten onder het
Hitler-rcgiem te verduren hadden.
De Amerikaanse minister van Buiten
landse Zaken, Dean Acheson, heeft mee
gedeeld, dat de Russische regering in
haar nota de uitlatingen van de Ameri
kaanse ambassadeur lasterlijke aanval
len op de Sovjet-Unie in de vorm van 'n
grove schending van de algemeen er
kende gebruiken van internationaal
recht" noemt.
Minister Acheson heeft verklaard,
dat zijn regering de beschuldigingen
van de Sovjet-Unie van de hand wijst.
„Degene, die erkende gebruiken
schendt, is de Sovjet-Unie, die de toe
stand geschapen heeft, zoals deze vol
komen juist in de door Kennan te
Berlijn afgelegde verklaring wordt
beschreven. De Russische regering zal
dit worden meegedeeld."
Op desbetreffende vragen antwoordde
de minister, dat zijn ministerie op het
ogenblik niet voornemens is, de terug
roeping van de Russische ambassadeur
te Washington. Zaroebin, te vragen. Hij
voegde hieraan toe, dat niet wordt over
wogen, de diplomatieke betrekkingen te
bemoeilijken.
Naar Acheson zeide, zal .Kennan nog
tijdelijk in Europa blijven, waarna hij
men S,Verle§ naar Washington zal ko-
den egeven de huidige omstandighe-
MoAZai kb echter in geen geval naar
Van terugkeren. Over de benoeming
n een nieuwe ambassadeur is echter
niet gedacht, aldus de minister.
Kennan werd in April te Moskou be
noemd. Hij is een van de opstellers van
de Amerikaanse politiek van „vreed
zame inperking" van de Soviet-Unie en
oen vooraanstaande deskundige op het
gebied van Russische aangelegenheden.
£hj spreekt het Russisch vloeiend. In de
kwestie naar aanleiding van de ge-
Wraakte uitlating te Berlijn heeft mi
nister Acheson de ambassadeur altijd
Volledig gesteund.
George F. Kennan heeft gisteravond
te Genève tegenover de pers verklaard,
dat hjj in dit stadium „absoluut niets"
kon zeggen. Toen men hem vroeg naar
zjjn toekomstplannen, zei Kennan: „Ik
voer mijn plannen uit, alsof er niets ge
beurd is. Zondagavond ga ik naar Frank
furt en in Berlijn hoop ik mijn gezin te
ontmoeten. Ik neem aan, dat ze tenge
volge van deze geschiedenis, daar heen
zulien gaan."
Studenten in geheel Argentinië zijn gis
teren voor een dag in staking gegaan, uit
protest tegen het door de regering ver
plicht gestelde politieke onderricht en ter
ondersteuning van studenten in de filo-
sofiê te Buenos Aires, die om dezelfde re-
den reeds eerder in staking waren gegaan.
De politie dreef een aantal protestdemon
straties uiteen en arresteerde enige stu
denten.
vijf duizend metaalarbeiders, die Don
derdag staakten nadat het algemeen vak-
haH de administratie van hun vakbond
«aa overgenomen, hebben het werk gis-
en weer hervat.
In de winkels kan men thans room
boter tegen een met vijftien cent per
250 gr. verlaagde prijs kopen. Deze ver
laging vloeit voort uit de grote hausse
in de boterexport, die tot een prijs van
ƒ5.30 per kilo leidde, hoog genoeg om
de belangstelling van buitenlandse zijde
voor onze boter weer te doen verflau
wen.
Van de „overgangstoestand" kan de
consument nu waarschijnlijk voor
niet al te lange tijd profiteren.
ÉMilWi
Het vaartuigje, dat hier de Theems bij de Tower Bridge opvaart'is een dwerg-
duikboot, die een informeel bezoek aan Londen brengt, na als een dappere dwerg
te hebben deelgenomen aan de vlootoefening „Ma'in Brace". Links op de ach
tergrond ligt het moederschip, dat een „wakend oogjeop haar kleintjehoudt.
De twee schepen hebben tezamen 42 opvarenden. De command ant van de dwerg
duikboot is It. H. T. Verry. Dwergduikboot XE 8 behoort tot de kleinste oor
logsschepen ter wereld
Tijdens het proces van een Bulgaars
gerechtshof tegen acht en twintig ka
tholieke geestelijken, die tezamen met
twaalf andere Bulgaren te Sofia terecht
hebben gestaan op beschuldiging van
spionnage en tegen de staat gerichte
activiteit, zijn, volgens een bericht van
het Bulgaarse persbureau, bisschop
Sjiskof en de paters Jonkof, Djidjof en
Bosilkof veroordeeld tot de dood door
de kogel.
Dr. Sariski, voormalig directeur van
een seminarie, en een priester uit de
stad Stalin, Baroef genaamd, kregen
twintig jaar gevangenisstraf, terwijl
zes beklaagden tot 15, twee tot 14 jaar
en elf tot twaalf jaar gevangenisstraf
werden veroordeeld. De overige beklaag
den werden eveneens tot gevangenis
straffen veroordeeld. Een vrouw /kreeg
vijf jaar en een andere drie jaar gevan
genisstraf.
Eerder heeft het Bulgaarse pers
bureau medegedeeld, dat de acht en
twintig geestelijken schuld hadden be-
kend.
De beklaagden zouden volgens dit be
richt, om „een rechtvaardige bestraffing
en clementie" en een kans om hun
„schuld jegens de natie goed te maken"
Joens inPi?itanten van de strandpavil-
plezier bewfUJden hebben maar weinig
de mist „i van de gistermorgen in
tendTL^» hijna 3.000 ton me-
zou trouwinJ i „Brunsbuttel Het
te beweren ri tez*'den de waarheid zijn
reeds brommen r/-1^ in h,ln verbeelding
strand za»en trekfceUWssierigen naar
strand za„en trekken, want algemeen was
men van overtuiging, dat de Zuiger
hoog water gemakkelijk vlot te krijgen
mM„Zijn" knifda,t iS ^"gek°n>en ook. Des
middags half dne behoefden de slepers
Jonan en Hollander I maar even in de
stevige trossen te gaan hangen of de
terwaawCh00f "Cht als cen ve«tje ach-
element k af weer in z«n
mSler'hTeft°rieHeCtC-r Va? Bureau WiJs"
vanhet,u?c slmpele ontknoping
li verhaal met eens afgewacht.
nier on lddaS reed een vrachtauto
Met oio 5 O stevige stalen trossen.
Met een sloep werden deze naar de
Brunsbuttel gebracht en daar op het
achterschip vastgemaakt. Aan de andere
uiteinden beten de sleepboten Jonan en
Hollander I van de Amsterdamse Ballast
Maatschappij zich er in vast. De hoog
ste waterstand behoefde nog niet eens
afgewacht te worden. Precies een uur
voor hoog water kwam er beweging in
en al gauw ging het in een vaartje ach
terwaarts.
Op dat moment dreigde een nieuw ge
vaar. Het schip kwam met de achterste
ven angstwekkend dicht naar de pier
toe. Het ijlings uitgeworpen anker kon
geen houvast vinden op de harde bodem.
Pas op het laatste moment gelukte het
de vaart van het schip te stuiten. Even
wijdig aan de Zuidpier zocht de zuiger
toen achteruit stomend de open zee op.
De sleepboot Nestor van Bureau Wijs
muller, die in de buurt gebleven was om
zo nodig toch nog hulp te kunnen bie
den, pakte toen ook maar zijn biezen en
koerste de haven weer binnen.
En toch was de hopperzuiger Bruns
buttel nog niet uit de moeilijkheden.
Want juist voordat het schip zou zwen
ken om naar binnen te stomen, kreeg
het een tros in de schroef en opnieuw
moest het anker uitgeworpen worden.
In volle zee werd opnieuw een tros uit
gebracht en om kwart over vier sleepte
de Jonan de hopperzuiger de pieren bin
nen om hem naar de Bergingshaven te
brengen, waar de tros uit de schroef
gehaald zou worden.
Critiek is vaak eigen lof langs
omwegen.
gevraagd hebben. Zij zouden verklaard
hebben misleid te zijn geweest door het
Vaticaan en leden van de geheime dien
sten van buitenlandse mogendheden.
De beklaagden waren oorspronkelijk
beschuldigd van spionnage ten gunste
van het Vaticaan „ter voorbereiding van
een, imperialistische oorlog tegen de
Sovjet-Unie".
(Italië Hèt dodencijfer van het
treinongeluk van Woensdag bij Reggio
Emilia is tot vijf gestegen. De politie
heeft een seinhuiswachter gearresteerd,
nadat de Italiaanse spoorwegen had
den verklaard, dat hij en nog twee
anderen voor het ongeluk verantwoor
delijk zijn.
Ten gevolge van vloedgolven en stor
men, die gisteren de kust van het
Japanse eiland Hokkaido geteisterd
hebben, zijn drie schepen vergaan en
worden 24 vissers vermist. Gevreesd
wordt, dat negen van hen onmiddellijk
verdronken zijn nadat hun schepen ge
kapseisd waren. Vijftien anderen zijn
waarschijnlijk meegesleurd naar de
Stille Oceaan. Tachtig huizen en 23
vissersboten werden beschadigd. De
golven bereikten een hoogte van vier
meter. Het noodweer volgde op een
typhoon, die bij het eiland heeft ge
woed.
De Franse bond van middelgrote en
kleine ondernemers wil half October
aan de openbare mening een plan voor
leggen voor een Europese belasting
unie. Naar de bond heeft meegedeeld,
wordt door de organisatie naar een
uniiqume Europese belastingwetgeving
gestreefd, waarbij het zwaartepunt van
de belastingheffing zou liggen by de
grondstofindustrieën en de energie
productie. Door op elkander gelijkende
belastingsystemen in de afzonderlijke
landen zullen, zo betoogt de bond, de
bestaande ongelijkmatige belastingdruk
en de daardoor bestaande prijsverschil
len in grote mate gecompenseerd wor
den. Daardoor zou men ook een stap
nader komen tot de vrije inwisselbaar
heid der valuta.
De 17-jarige Hubert Odekerken en de
18-jarige Tini Hesselink, die Vrijdag
avond van het station in Geleen komen
de op weg waren naar huis, hebben aan
de politie meegedeeld dat zij omstreeks
acht uur twee /erschijnsels in de lucht
hebben gezien, dat zij voor „vliegende
schotels" houden.
De door hen geziene voorwerpen had
den een rode kleur. „Zij bestonden uit
verscheidene cirkels" en bewogen zich
met een „ontzettends vaart" van het
Westen naar het Oosten. Het geheel
duurde niet langer dan enkele seconden.
Na de brand in de maalderij van W
M. te Lierop, waarbij j.l. Dinsdag het
gebouw met inventaris geheel in de
vlammen opging, heeft de rijkspolitie
uit Someren een uitgebreid onderzoek
naar de oorzaak ingesteld. Dit heeft
geleid tot de arrestatie van de eigenaar
M„ die ervan wordt verdacht zelf de
brand op de zolder der maalderij te
hebben gesticht. Hij wordt heden, Za
terdag, aan de Officier van Justitie te
Den Bosch voorgeleid.
Naar het commissariaat voor de Emi
gratie meedeelt, beeft de Australische
regering de vrijdom van rechten op de
invoer van montagewoningen in Austra
lië opgeheven. Door deze maatregel is
thans een invoerrecht verschuldigd van
57 y2 pet. van de waarde. Slechts indien
de emigrant ten genoegen van de Austra
lische douane kan aantonen, dat de wo
ning vóór 1 Juli 1952 werd besteld, zal
een lager tarief, n.l. lZy2 pet. van de
waarde, worden aangelegd.
Overleg is nog gaande met de Austra
lische regering om terug te keren tot de
vroegere regeling, waarbij volledige
vrijdom van invoerrechten op montage
woningen werd verleend. Hun, die over
wegen een montagewoning mee te ne
men naar Australië, wordt aangeraden
het resultaat van dit overleg af te
wachten, alvorens tot aankoop te be
sluiten.
27 October a.s. zal een geregelde
K.L.M.-luchtdienst Amsterdam-Mexico
worden geopend. Correspondentie, be
stemd voor Mexico, waarvan blijkens
de daarop voorkomende aanwijzing
„Per K.L.M.-vlucht AmsterdamMexi
co 27 October 1952" verzending met de
ze vlucht wordt verzocht, zal op Schip
hol worden voorzien van een afdruk
van een bijzonder stempel: „Opening
K.L.M.-dienst AmsterdamMexico
Schiphol 27 October 1952".
Advertentie
CDDCQ NATIONALE PRODUCTEN
LNIlLW VAN WERELDNAAM
Verlang dit merk van Uvr handelaarl
Verwachting tot Zondagavond:
Overwegend zwaar bewolkt met
morgen op vele plaatsen enige regen.
Zwakke tot matige wind uit Zuide
lijke richtingen. Minder koud des
nachts, overdag ongeveer dezelfde
temperatuur als vandaag.
ZONDAG:
Zon: 6.47—18.08. Maan: 1„23—9.36.
MAANDAG:
Zon: 6.49—18.06. Maan: 18.49—11.02.
Advertentie
BaRTELOORISSTRAAT 20 TEL. 13439
Sinds Vrijdagmorgen wordt te Hoek
van Holland de tweejarige Engelse jon
gen Clifford H. vermist. Er is direct
een onderzoek ingesteld. Een politie
hond uit Rotterdam voerde de zoeken
den naar de zogenaamde Kromsloot.
Kokers in de dam werden direct afge
sloten om te voorkomen, dat, wanneer
het kind in de sloot zou zijn terechtge
komen, het naar de Nieuwe Waterweg
zou afdrijven.
A-bomexplosiej
ar win
Monl-p Bello-eiianden
AUSTRALIË
Perth
tllll» Gevaarlijkgebfed
China
^AFRIKA
A-bom
is vervoerd
DE WERKING VAN DE ATOOMBOM
Loden ri
Afschierapparaat
nodig om hereon
tAct rol sfand he
Als deze 2 halve bollen
ar raken vindt de
exglojjeglaals
p zichzelf is de uitslag van de
Woensdag in Japan gehouden
verkiezing voor de nieuwe Rijks
dag niet verrassend te achten. De libe
rale partij, die de laatste jaren onder
leiding van premier Josjida het bewind
gevoerd heeft, is wederom de sterkste
gebleken en heeft, ondanks het feit,
dat haar aanhang niet onbelangrijk is
teruggelopen, wederom de absolute
meerderheid behaald. Wat dat betreft
ziet het er dus niet naar uit, dat het
nieuwe bewind, dat op 15 October a.s.
door de Rijksdag zal worden gekozen,
zich essentieel van het vorige zal gaan
onderscheiden. Al te veel peil kan men
daarop echter niet trekken, want de Ja
panse politiek wordt thans evenals vroe
ger minder door partijen en programma's
bepaald dan door personen. En het is
dus niet zozeer van belang, dat Japan we
derom een liberale regering krijgt
in Japan is de term liberaal trouwens
synoniem met conservatief dan
wel welke liberalen voortaan aan de
touwtjes zullen trekken.
Misschien de meest opvallende ka
raktertrek van de Japanse verkiezings
strijd is geweest, dat er zo weinig
wezenlijke verschillen vielen aan te
wijzen tussen de programma's van de
voornaamste partijen. Niet alleen de
twee vleugels van de liberale partij
vertoonden programmatisch een sterke
overeenkomst, ook het programma van
de z.g. progressieve partij, die de voor
naamste oppositiegroep in het parle
ment is, leek er in sterke mate mee
verwant.
Wanneer men nu constateert, dat de
sympathieën van de Japanse kiezers
voor het grootste deel zijn geconcen
treerd op deze rechtse partijen, dient
men dus, om te weten te komen in
welke richting de hoofdtendenz wijst
van de te verwachten Japanse politiek
gedurende de eerstvolgende jaren, na
te gaan, wat deze partijen verenigt.
Dat is in ieder geval heel wat meer dan
wat hen scheidt. Wat Josjida, de offi
ciële leider van de Liberale partij, Ha-
toyama, die nog steeds niet de hoop
heeft opgegeven het minister-presi
dentschap van de volgende liberale re
gering machtig te worden en Shige-
Japan's min'ister-president Josjida, de
officiële leider van de liberale partij,
die bij de Woensdag gehouden verkie
zingen voor de nieuwe Rijksdag weder
om de sterkste bleek.
mitsoe, de leider van de progressieven
onder verschillende benamingen en
met onderlinge nuances in de formule
ring het Japanse electoraat hebben
herbewapening; 2e. een meer of minder
duidelijke reactie tegen wat in het Ja
panse leven nog over is van het bewind
van generaal MacArthur en 3e. een
meer of minder openlijke herleving van
het Japanse nationalisme. Keert de Ja
panse democratie dus geleidelijk aan
terug van de door MacArthur geïmpor
teerde schema's tot de traditionele vor
men van het staatkundige leven in Ja
pan, hoever deze reactie zal gaan, zal
hoofdzakelijk afhangen van de omstan
digheden en van de mensen, die leiding
geven. De omstandigheden zijn, mede
dank zij de op ruime schaal verleende
Amerikaanse hulp en ook door het uit
breken van de Koreaanse oorlog, gun
stig geweest voor het Japanse bedrijfs
leven. De vraag is voor welke econo
mische problemen Japan zal komen te
staan wanneer de Amerikaanse hulp
verlening een einde zou nemen, de
Amerikaanse bestellingen bij de Ja
panse industrie ten behoeve van de
oorlog in Korea zouden ophouden en
Japan niet in staat zou zijn zijn emi-
gratiegebieden te vinden voor zijn
overbevolking en voldoende afzetge
bieden voor zijn industriële productie.
In dat geval zou de verleiding om de
oplossing te zoeken in een extreem
linkse of extreem-rechtse politiek
waarschijnlijk onweerstaanbaar wor
den. Over het algemeen zijn de gema
tigde middengroepen bij het Japanse
volk niet zeer in trek.
Intussen staat het nog niet vast of
Josjida dan wel Hatoyama aan het hoofd
van de nieuwe Japanse regering zal op
duiken. De jongste berichten uit Tokio
geven te verstaan, dat Josjida's aanhan
gers in het parlement talrijker zijn dan
die van Hatoyama. De laatste heeft ech
ter onlangs beweerd, dat het merendeel
van de liberale candidaten achter hem
stond. Wie er gelijk heeft, valt op het
ogenblik niet uit te maken. Het zal trou
wens spoedig genoeg blijken. In de Ja
panse democratie zijn vele verrassingen
voorgehouden is een program, gericht mogelijk. En de werkelijke beslissingen
op de bevrijding van Japan van elke
buitenlandse voogdij en het herstel van
zijn politieke onafhankelijkheid.
De middelen en wegen tot dit doel
zijn wederom met verschillende nuan
ces: le. een meer of minder versnelde
hangen niet af van de kiezers, maar van
de politici, die, eenmaal gekozen, in de
Rijksdag door koehandel e.d. onder el
kaar uitmaken welk karakter de vol
gende regering zal hebben en welke po
litiek zij zal voeren.
De Britse bladen, die hun enthousias
me over de geslaagde Engelse atoom-
proef op de Monte Bello-eilanden, ter
hoogte van de de Westelijke kust van
Australië, niet bepaald onder stoelen of
banken steken, verdiepen zich met vele
wetenschapsmensen over de hele wereld
in de aard van de atoomexplosie. Een
opgetogen premier Winston Churchill,
die op het ogenblik van de ontploffing
een bezoek aan Koningin Elizabeth in
Schotland bracht, zond onmiddellijk zijn
gelukwensen naar de Britse geleerden,
die de proefneming verzorgd hebben.
Het was de 37e atoomontploffing op de
wereld, welke bekend is geworden. Vol
gens Britse bladen is het de krachtigste
explosie geweest welke de wereld ooit
gekend heeft.
Wat er eigenlijk tot ontploffing ge
bracht is. is officieel nog niet bekend.
Britse bladen gewagen van een „bom"
sommige zelfs van een waterstofbom. De
minister voor de Bevoorrading. Duncan
Sandys, de schoonzoon van Churchill,
heeft gezegd, dat er geen verdere bij
zonderheden bekend gemaakt zullen
worden, voordat dr. W. G. Penney, de
Britse geleerde, die bij de proef de
wetenschappelijke leiding had, over on-
.geveer twee weken in Londen zal zijn
teruggekeerd.
Volgens een correspondent van Reuter
is het eerste tot ontploffing gebrachte
Britse atoomwapen „een bom van bij
zondere aard", die naar men gelooft zo
danig wordt afgeschoten, dat de dode
lijke uitstraling vlak boven de grond
wordt verspreid.
Professor Saha, directeur van het
instituut voor kemsplitsingsonderzoek,
te Calcutta, heeft verklaard van me
ning te zijn dat de Britten een atoom
projectiel, voortgedreven door raket
aandrijving en geleid door radargolven,
tot ontploffing hebben gebracht.
„Indien dit het geval is geweest, is een
nieuw verschrikkelijk wapen uitgevon
den", verklaarde hij verder. „Indien
dergelijke wapens zouden worden ge
bruikt, zou de atoomkrachtoorlog kun
nen worden gevoerd vanaf veraf
gelegen bases. Een druk op de knop zou
dan voldoende zijn om grote steden aan
een totale vernietiging prijs te geven,
die door niets zou kunnen worden voor
komen".
Intussen acht men het niet onmogelijk,
dat na het succesvol tot ontploffing
brengen van het Britse atoomwapen, de
Amerikanen hun atoomgeheimen nu met
de Engelsen zullen gaan uitwisselen. Ja
mes van Zandt, een republikeins lid van
de Amerikaanse Congresscommissie voor
atoomenergie, heeft reeds aapgedrongen
op een nieuw onderzoek van de Ameri
kaanse wet op de atoomenergie, die de
uitwisseling van atoomgeheimen met
Engeland verbiedt. Van Zandt zeide, dat
Engelands eerste atoomontploffing aan
leiding zou moeten zijn tot een vroeg
tijdige bijeenkomst van de commissie
ter bestudering van de wet, nu Enge
land met eigen middelen een belangrijke
mogendheid op het gebied van de atoom
energie geworden was.
Volgens een officiële bekendmaking
zal dit jaar geen Nobelprijs voor de vrede
toegewezen worden. Voor de toekenning
van deze prijs is een bijzondere commis
sie van het Noorse parlement verant
woordelijk. Het Nobel-comité geeft nim
mer een motivering van zijn keuze, noch
voor het eventueel niet-toekennen van
de prijs in een bepaald jaar.
Dit is de tiende maal, dat de jaarlijkse
prijs VGOr de vrede niet wordt toege
kend, sinds deze werd ingesteld krach
tens het testament van Alfred Nobel in
1901. De prijs werd niet toegekend in de
jaren 19141917. In 1917 kreeg het In
ternationale Rode Kruis de prijs. In
1918 werd ook geen prijs toegekend even
als in de jaren 1923, 1924, 1928, 1932, 1939
en 1948.
Massa-deportatie- Valt dit nog
onder het vermeldenswaardige
nieuws"? Of betekent dit al veel
minder dan een of ander ongeluk in de
lucht of op de weg, de prestaties van
onze 11 Oranjehemden in een inter
land-wedstrijd. of het feit dat een
Nederlands buschauffeur zijn wagen
voor een maand ruilt met een Ameri
kaans collega?
Massa-deportatie! Vorige week werd
het in de vrije wereld bekend. dat
Tsjechoslowakije aan de beurt was.
Het ging „maar" om 20 000 personen.
En een krant schreef er bij: „De depor
taties geschieden zo onopvallend mo
gelijk, teneinde te voorkomen, dat in
het buitenland beroering daarover zal
ontstaan".
Ongeveer een maand te voren luidde
het bericht: „Kort vóór 23 Augustus
werden te Boekarest 5000 a 6000 perso
nen aangehouden". En: „Kortelings
zouden te Brasow 450 personen zijn
aangehouden".
En begin Augustus vernamen wij:
„Tienduizenden Tsjechische midden
standers en „onbetrouwbare" grensbe
woners zijn weggevoerd".
Al is dan de manier waarop dit
gebeurt onopvallend het feit zelf ls
er niet minder schrikbarend door.
Dat is binnen een tijdsverloop van
twee maanden in drie landen een de
portatie, waarbij duizenden en tiendui
zenden mensen betrokken zijn. Mensen,
die nu in een vreemde omgeving, met
alleen de arbeidskracht waarover zij
beschikken en het weinige dat zij
mochten meenemen, moeten proberen,
zich een nieuw bestaan te veroveren.
Waarom? Om de promotors van een
verderfelijk systeem woningen en com
fort te verschaffen, en om het de on
derdrukten nóg moeilijker te maken,
zich door een eenzame vlucht aan dit
onmenselijk systeem te ontworstelen.
Nadat radio en pers deze berichten
verspreid hebben, durft men er bijna
niet meer op terug te komen- Het ls
immers zo gewoon- Iets degelijks is al
zo dikwijls gebeurd. Wij horen of lezen
het. zijn misschien een ogenblik ver
ontwaardigd, en gaan over tot de orde
van de dag.
Neen, wij mogen niet zo maar over
gaan tot de orde van de dag! Zulk on
recht moet blijven hameren in onze
hoofden en moet uitgroeien tot één fel
protest! Het gaat hier om meer dan 160
millioen mensen, die worden geknecht,
miskend, vernederd, uitgemoord! Ook
dit laatste woord is helaas niet te sterk
gezegd. Men vergelijke slechts de brief
die mgr. Bela Varga. voorzitter van de
Hongaarse Nationale raad der Hon
gaarse uitgewekenen, vorige winter
stuurde aan alle landen der Verenigde
Naties.
De verschrikkingen van de oorlog
liggen ons nog vers in het geheugen-
Maar wat nu achter dat IJzeren Gordijn
geschiedt, is nog erger dan oorlog. In
een oorlog kan men. ondanks al het
lijden en de onmenselijke verschrikkin
gen, die er mee gepaard gaan. iets doen:
men vecht, en leeft op de hoop op de
overwinning, men strijdt in de overtui
ging voor een gerechtvaardigde zaak te
strijden, men levert prestaties van
moed, dapperheid, uithoudingsvermo
gen; deugden als gemeenschapszin en
vaderlandsliefde komen tot ongekende
hoogte. Maar deze mensen achter het
IJzeren Gordijn kunnen niets. Deze
mensen zijn lichamelijk en geestelijk
gebonden aan talloze maatregelen, die
hen stoffelijk ruïneren, geestelijk lam
leggen, hun geloof ondermijnen, hen
zuiver materialistisch willen doen den
ken. En een ijzingwekkend verklikkers-
systeem maakt elk protest en elk ver
zet onmogelijk.
Massa-deportatie! Telkens herhaalde
massa-deportatie! Dit is erger dan
oorlog!
Kunnen wij daar niets tegen doen?
Het schijnt dat de vrije wereld,
ondanks al haar technische en
wetenschappelijke vooruitgang, daar
machteloos tegenover staat.
Maar des te meer zullen wij, christe
nen ons moeten vastklampen aan het
gezegde: „Alleen in lijden wordt iet*
groots geboren". Wij zien de waarheid
hiervan bevestigd in het allervrucht
baarste lijden van de Godmens Jezus
Christus. Wij zien het ook (minstens
achteraf! herhaaldelijk bewaarheid,
waar God uit het lijden van éen of
meer mensen iets goeds, iets heel goeds
deed groeien. Wat mogen wij dan ook
uit dit jarenlange, bijna uitzichtloze
lijden van zoveel millioenen mensen,
niet een goeds verwachten! Maar dan
moeten wij, bezield door het geloof in
de gemeenschap der heiligen, deze lij
ders bijstaan, hen helpen en steunen
door gebed en offer. Want ons gebed
hetzij een aanbiddingsgebed of een
kreet van een-mens-in-nood kan een
brug slaan tussen God en de mens. Zo
kan ons gebed ook een brug slaan tus
sen ons en de mensen in Oost-Europa.
De steun die wij hun bieden, kan niet
weerhouden worden door een IJzeren
Gordijn, door veiligheidsstroken, door
met mitrailleurs voorziene uitkijkto
rens door prikkeldraadversperringen
of mijnenvelden. De hulp. die wij hun
bieden, ligt in de geestelijke sector.
Deze hulp mógen zij van ons verwach
ten. Door ons gebed en offer moeten
zij sterk kunnen zijn. opdat straks, op
het moment dat God kent uit deze zee
van ellende iets goeds geboren wordt
Dat toch de geest van geloof in ons
levendig blijft! Dan weten wij, dat wij
door gebed en offer een zeer sterke
en positieve bijdrage leveren tegen de
machten der duisternis' en vóór het
Stendom. Hierdoor wordt tevens
voorkomen, dat wij na lezing van der
gelijke onmenselijkheden maar gewoon
overgaan tot de orde van de dag. Wij
mogen niet zover afglijden, dat wij het
onrecht „gewoon" gaan vinden en er
ons bij neerleggen. Wij moeten diep
overtuigd blijven, dat aan deze zijde
van het IJzeren Gordijn vrijheid heerst
en niét aan de andere zijde. Ons ge
voel voor recht en menselijke vrijheid
moet zich fel blijven verzetten- Dan
zullen wij onder Gods leiding ook de
wegen vinden om dit hemeltergend
kromme weer recht te buigen-
En meer dan 160 millioen mensen
zullen ons er dankbaar voor zijn.
P. GISBERTUS, OF.M. Cap.
