Opnieuw in het
brandpunt
Grote opschudding rond het Amerikaanse memorandum
PINAY NU „DE STERKE MAN"
YAN FRANKRIJK GENOEMD
BRANDWEER OP ZEE1
Wilde Franse premier zijn
eigen positie versterken
V
Frankrijk houdt pleidooi
voor wereldstrategie
KREMLIN WIL OORLOG REKKEN
Gezonde
belangstelling
Diplomatieke fout
van ambassadeur?
Memorandum aan Nato
Met andere buitenlandse verplichtingen
moet rekening worden gehouden
Tot hoofd en hart
Kind door trein
gegrepen
Aantal doden tot
106 gestegen
Tien ton kolen
verduisterd
Het weer
w. rlurvKio oejoieycu my
DE WEEK
VAN KOREA
ZATERDAG 11 OCTOBER 1952
76ste JAARGANG No. 25504
CDDCC nationale producten
N "I"-
Op onbewaakte overweg
Op slag gedood
5 -
r-~' tÈsÊËÈSli¥iiÊ
Na Britse treinramp
Radio Wasmachines
Stofzuigers Wringers
Televisie Vloerwrijvers
Vijf Haarlemmers in
arrest
Mijnenveger „Ternate"
naar Nieuw-Guinea
BUREAU SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544; Advertenties 21543
Abonnementen 20800 Postgiro 143480
Bijkantoor Beverwijk: Stumphiusstr 45, tel. 3998
Bijkant. I3muiden: Bonifaciusstr. 27 tel. 5790
Directie: 3. 3. W. Boerrigter en
Mr. W.'A. M. van der Kallen.
Hoofdredactie: Drs. H. v. Run en W. Severlrt.
Wnd. hoofdredacteur: W. van Willige.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter
hoogte. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte.
De administratie behoudt rich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
ABONNEMENTSPRI3S 47 cents per week,
f 2.— per maand, f 6.per kwartaal.
Voor klachten over de bezorging na 5.J0
uur 's avonds tel. 21544.
Als' niet alle tekenen, bedriegen zul
len de vertegenwoordigers van de
Indonesische regering te Lake
Success over enkele dagen op de Alge
mene Vergadering van de Verenigde Na
ties het vuurtje over de kwestie der
souvereiniteit over West Nieuw-Guinea
weer gaan oprakelen. Parallel hiermede
loopt het onlangs tot de Nederlandse
regering door Djakarta gerichte ver
zoek, dat Den Haag inmiddels reeds
heeft ingewilligd, om de besprekingen
tussen Nederland en Indonesië, die in
Februari van dit jaar waren vastge
lopen, te hervatten. Zo komt dus de
kwestie, die acht maanden lang veilig
in de ijskast was opgeborgen, weer in
het middelpunt van de nationale en in
ternationale belangstelling. Dit is verre
Van aangenaam, want we zijn heel erg
bang, dat, eenmaal uit de ijskast, dit
omstreden laatste overblijfsel van ons
Rijk in het Verre Oosten spoedig tot
bederf zal overgaan.
De standpunten van Den Haag
en Djakarta zijn elkander sinds het
Voorjaar immers in geen enkel opzicht
genaderd. Integendeel, zij liggen verder
dan ooit uit elkaar. President Sukarno
heeft nog zeer onlangs op een rondreis
overal de bevolking in hartstochtelijke
bewoordingen de leuze voorgehouden:
„Nieuw-Guinea behoort aan Indone
sië". Negentig procent van deze bevol
king heeft weliswaar geen flauwe no
tie, waar Nieuw-Guinea ligt en de an
dere tien procent Indonesiërs zouden
niet weten, wat ze nu eigenlijk met dit
gebied zouden moeten beginnen, maar
Sukarno wil het revolutionnaire vuur
brandend houden. Nieuw-Guinea is
Voor hem immers uitstekend materiaal
om dienst te doen als afleidingsmanoeu
vre tegenover de zich steeds uitbrei
dende moeilijkheden op politiek en eco
nomisch terrein. Het zou ons niet be
vreemden als Sukarno zelfs uiteinde
lijk een soort Mossadeq-politiek tegen
over Nederland zou willen gaan voeren
om zijn eisen inzake Irian ingewilligd
te krijgen.
Schreef niet het Indonesische blad
„Siasat" onlangs, dat Indonesië voldoen
de buitenlands kapitaal moest aantrek
ken. opdat de rol van de Nederlanders
op het gebied der productie zou kunnen
worden geneutraliseerd door andere
machten?
Een voorproefje van wat Nederland
te Lake Success te wachten staat
kregen wij een goede week geleden
reeds, toen de kwestie van de souverei
niteit over Nieuw Guinea ter sprake
kwam in de commissie der Ver. Naties
voor inlichtingen over niet zelfbestu-
rende gebieden. De Nederlandse rege
ring had een rapport over West Nieuw
Guinea overgelegd en daarin o.a. ver
klaard: „De souvereiniteit over Neder
lands Nieuw Guinea berust bij het
Koninkrijk der Nederlanden". Hierte
gen protesteerde de Indonesische afge
vaardigde Tajibnapis op scherpe wijze
en kwam weer met het oude argument
aandragen, dat bij de souvereiniteits-
vverdracht de volledige souvereiniteit
pVe.r geheel Indonesië, inclusief Nieuw
was overgedragen. In ieder ge-
Val Was volgens hem over de status
Van „Irian" nog niet beslist en derhalve
Vas Nederland niet gerechtigd het ge-
eenzijdig uit te oefenen. Palar, de
Permanent gedelegeerde van Indonesië
bij de Ver. Naties, vroeger afgevaardig
de in de Tweede Kamer voor de Partij
van de Arbeid, zal nog wel meer hout
Bandragen om de kwestie tot een fiks
vuurtje te doen oplaaien, mede tot nauw
verheelde vreugde van zekere mogend-
beden, die ook dit laatste restje van
het vroeger Nederlandse imperium
oiet ongaarne zullen zien verdwijnen.
Er is, gezien tegen deze internationale
achtergrond, weinig fantasie voor no
dig om te begrijpen, dat er geen reden
bestaat hoopvolle verwachtingen te
koesteren over het resultaat van her
nieuwde onderhandelingen over de ver-
Vanging van de Nederlands-Indonesi
sche Unie door een stelsel van verdra
gen en het brengen van Nieuw-Guinea
onder de souvereiniteit van Indonesië.
Weliswaar zou het eerste punt niet zo
heel veel moeilijkheden behoeven op te
leveren, daar de Unie tóch nooit meer
Is geweest dan een phantóom,. maar de
Indonesiërs zullen waarschijnlijk eyerl"
als bij de besprekingen in Februari 1.1.
beide kwesties niet onafhankelijk van
alkaar wensen te beschouwen. Boven
dien zal Djakarta alles in het werk stel
len om de kwestie-Nieuw-Guinea in de
internationale sfeer te betrekken, terwijl
Nederland juist het tegenovergestelde
Wil.
Is er een uitweg uit deze impasse? Het
huidige kabinet s c h ij n talthans
te oordelen naar de Troonrede,
het been stijf te willen houden. En ook
öe Kamer zal het kabinet hierin wel
^leunen. Het Vrije Volk constateerde
'snminste dezer dagen, zij het ietwat
SPbtig, dat „hoewel de fractie van de
partij van de Arbeid na de verkiezingen
versterkt in de Tweede Kamer is weer
gekeerd, er waarschijnlijk ook nu in ons
Parlement geen meerderheid te vinden
va' zijn voor de internationale oplossing
jlan het geschil". Toch zijn wij niet ge-
V®®1 zeker van een onwrikbare houding
het kabinet. Het verleden heeft ons
zoveel teleurstellingen gebracht en
wP? zo vaak weken de na-oorlogse
ep betten voor internationale pressie
nn,.°.°k voor interne druk van partij-
htieke instanties, dat we wel min of
ov Wantrouwend moeten staan tegen-
v.fr verklaringen van de Regering. Bo-
kaK n vragen wij ons af, of het nieuwe
nj-t net- waarin overigens dezelfde mi-
son s yhting hebben, die ook bij de
u Veréiniteitsoverdracht zulk een be-
duiari1ke ro1 gespeeld hebben, reeds een
kk omschreven standpunt in de
ty, ®stjp-Nieuw-Guinea hebben ingeno-
gp„i wij hebben de indruk, dat de Re
eg zich onzeker voelt.
het v,deze onzekerheid vloeit voort, dat
Zelf bestuursbeleid op Nieuw-Guinea
We] onzeker en wisselvallig is. Zo
de iv,'u0r bestuursambtenaren als door
bel 'li SEn -wordt vee] critiek op het
njet uitgeoefend en naar het schiint
merlrei", onrechte. Dit verzwakt aan-
Na !l'k Nederlands positie.
Wikir„i-aren is er n°g steeds geen ont-
hea 'ngsplan voor West,-Nieuw-Gui-
vkati wat er geschiedt, is impro-
moee^u far intussen zitten de andere
ee, u- jen niet stil. Nieuw-Guinea is
nalQ waar heel wat internatio-
srh Politieke, strategische en economi-
een„HeJ„al?g,en e,"f.ander kruisen. Slechts
nop- Vf .^achti^ beleid zal misschien
land katzy? dit £ebied voor Neder-
iedpro i>mn Iedere aarzeling,
tcrnationaai6SS-e' °m de kwestie op in-
derW:1 "J-Veau te bron sen. zal Ne-
ken P°sitle onmiddellijk verzwak-
ee?stoUW"?Uinea kon wel eens een
mpn »test-caseworden, waarnaar
i®. innerlijke kracht van het
nieuwe kabinet kan beoordelen.
Advertentie
CnnLw VAN WERELDNAAM
Verlang dit merk ran Uw handelaar I
Van officiële Amerikaanse zijde is bevestigd, dat de Franse premier Antoine
Pinay geweigerd heeft een niet-officieel Amerikaans memorandum <te aanvaar
den, omdat daarin niet alleen een aanbod werd gedaan om in de komende twaalf
maanden 525 millioen dollar militaire hulp te verstrekken, maar tevens getracht
is de Fransen voor te schrijven hoe. groot hun begroting 1953 moest zijn om de
militaire krachtsinspanning van Frankrijk voldoende te kunnen opvoeren. Ame
rikaanse autoriteiten hebben haastig overleg gepleegd nadat bleek dat de kwes
tie zeer veel opschudding veroorzaakte in de Franse pers, ook nadat van de zijde
van de V. S. de feiten ontkend waren. Uiteindelijk heeft men besloten de zaak
uit de doeken te doen, omdat in vele persberichten de kwestie al erger werd
voorgesteld dan zü in werkelijkheid was. Volgens A. P. heeft een woordvoerder
van de Amerikaanse ambassade in Parijs op een persconferentie verklaard, dat
hij geen verklaring kon geven van het feit dat de ambassade Donderdagavond
had verklaard, dat er geen nota was overhandigd en gisteravond min of meer
het tegenovergestelde beweerde.
In Amerikaanse kringen is men van mening, dat Pinay zo krachtig gereageerd
heeft om de positie van zijn regering tegenover de Franse partijen te versterken.
"H
Het feit 'dat Pinay de Amerikaanse
ambassadeur, James C. Dunn, de op
steller van het memorandum, bij zich
heeft ontboden en het hem heeft terug
gegeven met de opmerking, dat de om
vang van de begroting een kwestie
vormt waarover Frankrijk zelf te be
slissen heeft, heeft groot opzien gebaard
In de Franse pers. In enkele bladen
wordt Pinay afgeschilderd als „de sterke
man, die weet hoe tegen de Ameri
kanen neen gezegd moet worden." „Le
Monde" beschouwt het incident even
wel als gesloten.
Ondertussen blijven er rond de kwes
tie nog wel enige vraagtekens bestaan.
Donderdagavond werd van de zijde
van de Amerikaanse ambassade aan de
pers mededeling gedaan, dat ambassa
deur Dunn het verzoek mondeling had
gedaan. Gisteravond echter deelde een
woordvoerder van de ambassade aan
de correspondenten mee, dat gesproken
moest worden over een „mondelinge
nota". Het verzoek was eerst voorgele
zen en daarna overhandigd.
Zowel van Franse als van Ameri
kaanse zijde wil men zich ongaarne uit
laten over de inhoud van de nota. De
woordvoerder van de Amerikaanse
ambassade verklaarde, dat de nota fei
telijk een soort verzoek aan de Fransen
was, om op hun eerstvolgende begro
ting voldoende gelden uit te trekken
voor een werkelijke krachtsinspanning,
teneinde 's lands aandeel in het verde
digingsprogramma van de NATO te
kunnen bijdragen. De nota is opgesteld
na beraadslagingen tussen het departe
ment van Buitenlandse Zaken en het
bureau voor de wederzijdse beveiliging.
Zowel Franse als Amerikaanse woord
voerders gaven duidelijk te kennen, dat
de nota enkele tamelijk scherpe ver
klaringen bevatte verklaringen van
een soort, welke van de hieer ronduit
sprekende generaals op het Pentagon
afkomstig zouden zijn. In enkele van
die verklaringen zou uiting gegeven
worden aan de mening, dat Frankrijk
zich voor de defensie onvoldoende in
spant.
De nota werd door de ambassade
ontvangen in de vorm van een tele
gram met instructie van de minister
van Buitenlandse Zaken, Dean Ache-
son, haar aan Pinay voor te lezen.
Toen Dunn naar het ministerie van
de premier ging, bleek Pinay bezet
te zijn en daarom las Dunn het voor
aan Pinay's staatssecretaris. Daarop
vroeg deze staatssecretaris, volgens
Amerikaanse woordvoerders, om de
tekst. „Soms worden mondelinge no
ta's overhandigd en soms worden zij
alleen maar voorgelezen," verklaarde
de Amerikaanse woordvoerder. Deze
De vroegere ambassadeur van de Verenigde Staten in Mos kou, George Kennan,
is met zijn echtgenote en twee kinderen op het vliegveld van Frankfurt a/Main
aangekomen. Op de foto de familie Kennan bij het verlaten van het vliegtuig.
Mevrouw Kennan draagt de 5y2 maand oude Wendy Antonia; de heer Kennan
heeft zich over zijn 4-jarige zoon Christopher ontfermd. (Telefoto).
Frankrijk heeft officieel gepleit voor
een strategische financiële en herbewa-
peningspool van de leden van de Nato.
Het Franse voorstel is vervat in een
memorandum dat op 22 September naar
het secretariaat van de Nato gezonden
werd, aldus verneemt A.P. van semi-
officiële zijde. In het memorandum
wordt aangedrongen op een wereld
strategie. In het kort komt het hierop
neer, dat wanneer de defensienoodzaak
van Nato-leden bestudeerd wordt, ook
rekening gehouden moet worden met
andere buitenlandse verplichtingen. In
het memorandum werden Frankrijks
eigen verplichtingen genoemd in Indo-
China, die van Engeland op Maiakka
en de Amerikaanse op Korea.
Wat de economische kant betreft,
hebben de Fransen voorgesteld dat de
militaire eisen en de financiële moge
lijkheden van de veertien leden van de
Nato samengevoegd moeten worden en
als één geheel gezien in plaats van land
voor land. De Fransen voorzien een
leemte in hetgeen de landen ncdig heb
ben voor hun defensie en dat wat het
merendeel ervan kan produceren om
aan deze behoeften te voldoen. Frank-
Verborgen offers zijn dubbele
rijk stelt daarom de Nato voor een be
roep te doen op Amerika om hulp of
ander: bepaalde papieren over te dra
gen Van het ene land aan het andere
Dit stemt overeen met het vcorstel dat
Frankrijk in 1950 gedaan heeft voor een
gemeenschappelijk Nato-budget.
Wat de herbewapening betreft wordt
in het Franse memorandum aangedron
gen op een systeem van geïntegreerde
Atlantische productie waardoor Europa's
afhankelijkheid van Amerikaanse mili
taire hulp verminderen zou. Het memo
randum zal besproken worden op de
komende zitting van de Nato die op
15 December zal beginnen.
Toen Vrijdagmiddag tegen kwart voor
twee een drietal kinderen uit het gezin
Bresse de onbewaakte spoorwegover
gang bij de Burgvlietkade te Gouda
overstak trok de vierjarige Tonny zich
plotseling uit de handen van zijn broertje
en zusje los. Hij liep terug, de overgang
over, juist toen de RheinMain-expresse
deze overweg met grote snelheid pas
seerde. Het kind werd door de trein ge
grepen en gedood. Eerst vlak voor het
Goudse station kon de machinist de trein
tot stilstand brengen.
t '^v-^
Engelands meest moderne reddingboot, die de snelste is van de boten van dat
type, die in Europa worden gebruikt, is ontworpen voor de Royal Air Force, en
zó ingericht, dat men zowel reddingswerkzaamheden kan verrichten bij scheeps
rampen als bij vliegtuigrampen, wanneer deze laatste op zee gebeuren. De boot
is van hout vervaardigd en geheel „vuurvast", zodat men door brandende olie
zou kunnen varen om slachtoffers op te pikken. Er is een brandbluëinstallatie
aan boord. Men heeft de beschikking over reddingslijnen en zoeklichten en alle
apparaten, die men verder nodig heeft bij het redden op zee van overlevenden.
In de ziekenboeg is plaats voor 10 patiëntenEén van de nieuwe reddingboten
tijdens een demonstratie.
werd overhandigd, opdat Pinay uit de
eerste hand van de volledige tekst
zou kunnen kennis nemen. In Franse
en Amerikaanse kringen is men het
er niet helemaal over eens of dit een
diplomatieke fout van de Amerikaan
se ambassadeur geweest is. Zodra het
stuk zich echter in handen van de
Fransen bevond, ging de zaak aan
het rollen.
Een Franse woordvoerder heeft er op
gezinspeeld, dat Pinay de gelegenheid
ook te baat genomen had om Dunn er
van in kennis" te ""Stellen, "dat Frankrijk
bezwaar koesterde tegen de Amerikaan
se pressie inzake de kwestie van de
bestuurshervormingen in Tunis en Ma
rokko. Later corrigeerde de woordvoer
der dit met de opmerking, dat op de
conferentie van Pinay en Dunn alleen
over militair-economische kwesties ge
sproken was. In Amerikaanse kringen
ziet men hierin een bevestiging van de
veronderstelling, dat de regering-Pinay
met deze kwestie haar binnenlandse po
sitie tracht te versterken.
Het aantal dodelijke slachtoffers bij de
treinramp, die Woensdagochtend plaats
vond in Engeland, is sinds gistermiddag
weer opgelopen tot 106. Bij de locomotief
van de LondenSchotland-express wer
den nog vier zwaar verminkte lijken ge
vonden Vijf lichamen konden nog niet
worden geïdentificeerd. Men vreest, dat
er nog meer stoffelijke resten gevonden
zullen worden. Onder de slachtoffers be
vinden zich twee Amerikaanse militairen
en de vrouw van een hunner.
In totaal werden 151 personen zwaar
gewond in de ziekenhuizen opgenomen.
Vier en zestig personen konden inmid
dels worden ontslagen.
Verwachting tot Zondagavond:
Koude nacht met op vele plaatsen
lichte, hier en daar zware nacht
vorst en plaatselijk mist. Morgen
overdag droog en vrjj zonnig weer
met ongeveer dezelfde temperaturen
als vandaag Zwakke tot matige
Noord-Oostelijke tot Oostelijke wind.
ZONDAG:
Zon: 7.00—17.53. Maan onder: 15.46
MAANDAG:
Zon: 7.01-17.51. Maan: 0.45—16.01
Advertentie
BaRTELOORISSTRAAT 20 TEL. 13139
SPORTROKKEN-SWEATERS
Naar aanleiding van een verduiste
ring van tachtig ton brandstoffen, die
ruim een maand geleden bij een Am
sterdamse kolenhandelaar werd ont
dekt, werd de eigenaar van een vracht
wagen, Van den H., gearresteerd, doch
later weer op vrije voeten gesteld.
Thans is de man echter opnieuw gear
resteerd en wel door de Haarlemse re
cherche, die een soortgelijke verduiste
ring, ditmaal van tien ton kolen bij
een Haarlemse firma, onderzoekt. Ver
dacht van deze verduistering heeft de
Haarlemse recherche voorts vijf Haar
lemmers. werkzaam of werkzaam ge
weest bij de kolenfirma M.. gearres
teerd. Het zijn de voorman J. van B.,
de knecht C. van M., vader en zoon v.
K„ alsmede het vroegere personeelslid
J. C. S.
Volgens de politie zou zijn gebleken,
dat personeel van de firma M. op het
station te Overveen voor deze zaak be
stelde kolen deponeerde op een vracht
wagen van Van den H.
H.M. Mijnenveger „Ternate" zal vandaag
uit Den Helder naar Sorong in Nieuw-Gui
nea vertrekken. De bemanning bestaat uit
ongeveer 75 koppen.
Na vijftien maanden van vergeefse
besprekingen zijn de wapenstil
standsonderhandelingen in Pan-
moenjon eergisteren onverrichterzake
sine die verdaagd. Zij zijn niet afgebro
ken, doch de verwerping van de laatste
voorstellen der Verenigde Naties inzake
de Chinese en Noord-Koreaanse krijgs
gevangenen door de bevelhebber van de
Noord-Koreaanse troepen, generaal Nam
II heeft geen enkele mogelijkheid tot
discussie meer overgelaten.
Van de zijde der Verenigde Naties is
men zo ver mogelijk gegaan om de com
munisten tegemoet te treden. De laatste
voorstellen van 28 September j.l. maak
ten het, zonder dat de essentiële men
selijke rechten van de krijgsgevangenen
er door werden aangetast, de Chi
nese en Noord-Koreaanse onder
handelaars gemakkelijk om hun ge
zicht te redden. Die voorstellen beston
den, zoals men weet, hierin dat de
Chinese en Noord-Koreaanse krijgsge
vangenen naar een neutraal gebied zou
den worden overgebracht en daar vrij
gelaten. Ieder van hen zou dan in vrij
heid kunnen beslissen waarheen hij zich
zou willen begeven. Deze oplossing be
antwoordde ongetwijfeld ook geheel en
al aan de geest van de Conventie van
Genève, waarin het recht van krijgsge
vangenen op repatriëring onvoorwaar
delijk is geregeld.
Bij het opstellen van dit aanbod zijn
de onderhandelaars van de V.N. er van
uit gegaan, dat de Chinezen en Noord-
Koreanen evenzeer een einde van de
strijd wensen als die landen, die troepen
ter beschikking hebben gesteld van de
UNO, op de eerste plaats dus de Ver
enigde Staten, doch dat een bepaald Oos
ters eergevoel hun verbood de strijd te
staken voor zij inzake de repatriëring
van alle krijgsgevangenen naar de
landen van hun herkomst hun zin had
den gekregen. Nu de namens de Ver
enigde Naties gedane voorstellen, die de
maximale consessies bevatten waartoe
de landen die Zuid-Korea te hulp zijn
gekomen in staat zijn, van de hand zijn
gewezen door de tegenpartij, dient men
zich af te vragen of de suppositie waar
van men is uitgegaan wel juist is ge
weest. Met andere woorden of de com
munistische aanvoerders, die beslissen
over voortzetting of beëindiging van de
strijd, inderdaad wel tot vrede geneigd
zijn.
Het feit, dat de communistische troe
pen juist aan het einde van de gestelde
termijn, waarbinnen de beslissing moest
vallen over de laatste voorstellen van
de UNO-afgevaardigden, tot een nieuw,
zij het beperkt, offensief zijn overge
gaan, duidt er niet op, dat men die
vraag bevestigend moet beantwoorden.
Van de andere kant hebben de commu
nisten evenmin als de vertegenwoordi
gers van de V. N. de onderhandelingen
in Panmoenjon afgebroken. Beide par
tijen blijven op hun posities staan, zij
zijn er klaarblijkelijk van overtuigd,
dat het onder deze omstandigheden
weinig z>n tieeft de besprekingen voort
te zetten, maar geen van twee heeft
verklaard, dat zij elkaar niet meer
wensen te zien. Bovendien, hoe hevig
de strijd in Korea plaatselijk ook is op
gelaaid, men kan tot nu toe niet spre
ken van een algemeen en groot opgezet
In dit huis voeren de communistische afgevaardigden en die van de Verenigde
Naties hun eindeloze onderhandelingen in Korea. De besprekingen over de uit
wisseling van krijgsgevangenen hebben de wapenstilstandsbesprekingen op de
achtergrond gedrongen, maar ook over de krijgsgevangenen kan men het niet
eens worden. Wanneer de vergadering is beëindigd en de afgevaardigden het
gebouw verlaten, doen zij dat door een eigen deur; de linkse is (natuurlijk.)
gereserveerd voor de communisten, de rechtse voor de Verenigde Naties.
offensief, waarvoor de Chinezen op het
ogenblik overigens wel de mensen en
het materieel zouden bezitten.
Hieruit zou men dus op het ogenblik
de conclusie kunnen trekken, dat men
aan communistische zijde noch een wa
penstilstand, noch een hervatting van
de vijandelijkheden op grote schaal
wenst, doch een voortzetting van de
schemeroorlog, waarin de strijd in Ko
rea sinds bijna anderhalf jaar is dood
gelopen. Hiervoor moet een bepaalde
reden bestaan. Maar welke? Dat het
een zuiver militaire reden zou zijn,
namelijk om een belangrijk deel van de
Amerikaanse strijdkrachten permanent
te binden aan een strategisch in een
werkelijk grote oorlog niet goed houd
baar en niet bijzonder belangrijk ge
bied, is een veronderstelling, die lang
zamerhand aan waarschijnlijkheid in
boet. Ten eerste gaat deze stelling min
der oj) naarmate de Amerikaanse her
bewapening zich uitbreidt. Ten tweede
is het een feit, dat de Amerikaanse oor
logsorganisatie in Korea een zeer grote
mate van efficiency heeft bereikt. Ten
derde stelt het rouleersysteem bij het
Amerikaanse leger het Pentagon in
staat de recruten te scholen onder wer
kelijke oorlogscondities tot getrainde
soldaten, en ten vierde is het een feit,
dat de communisten aan het front in
Korea veel grotere verliezen aan men
sen en materiaal lijden dan hun tegen
standers. In de eerste vier weken van
September hebben de Amerikaanse
Sabrës acht en vijftig vijandelijke vlieg
tuigen neergeschoten, zulks terwijl de
maandproductie van de MIG's in de
Sovjet-Unie tweehonderd bedraagt.
Wanneer derhalve de Amerikaanse
regering vurig vrede wenst in Korea,
dan doet zij dit niet uit militaire nood
zaak, doch omdat zij met het Ameri
kaanse volk, in tegenstelling tot de com
munistische propaganda, deze oorlog
moe is en er een einde aan gemaakt wil
zien. De Amerikaanse regering heeft
daarvoor nog een ander motief, namelijk
dat als het haar lukken zou deze maand
een wapenstilstand in Korea te bereiken
het bewijs geleverd zou zijn van de
juistheid van president Truman's poli
tiek en daardoor waarschijnlijk de
stemming van het Amerikaanse electo
raat beslissend zou omslaan ten gunste
van de democratische candidaat Ste
venson.
Heeft de Amerikaanse regering dus
naast andere ook sterke politieke redenen
om vrede in Korea te wensen, het KremJ
heeft klaarblijkelijk even sterke politie
ke motieven om die wens niet in ver
vulling te doen gaan. Het is niet onwaar
schijnlijk. dat het Kreml. door er voor te
zorgen dat de oorlog in Korea gerekt
wordt, hoopt op een verkiezingsneder
laag van de democratische partij en de
door deze gevoerde politiek van bond
genootschappen. Het weet heel goed, dat
hei in de republikeinse politici, speciaal
in het Verre Oosten, ongeduldige tegen
standers zal vinden, sneller geneigd tot
uitersten: tot het overlaten van de oorlog
in Korea aan de Zuid-Koreanen, zoals
Eisenhower heeft gesuggereerd, of, wat
ook mogelijk is, tot een poging om de
zaak te forceren door het gebruik van
machtsmiddelen en door uitbreiding van
het oorlogsterrein. Maar het weet ook,
dat het in het laatste geval zou kunnen
rekenen op grote spanningen onder de
tegenwoordige bondgenoten in Zuid-
Korea. En dat is precies het doel dat de
Sovjet-politiek, zoals die op het partij
congres in Moskou is omschreven, voor
ogen staat aan de vooravond van de
algemene vergadering van de Verenigde
Naties.
(Van een bijzondere medewerker)
Wat kon het toch eigenlijk mooi
zijn in onze samenleving. Ter
wijl we over tal van onbelang
rijke competentiekwesties telkens op
nieuw ruzie zitten te maken, blijkt van
de andere kant toch ook weer hernaal-
öe malen, hoe wij katholieken het in
wezen met elkaar eens zijn. Deze consta
tering groeide spontaan, toen we twee
avonden achtereen in ons blad een be
schouwing lazen over het rapport, uit
gebracht door een commissie van de
katholieke Werkgeversvereniging o.a.
over het bouwsparen. Afgezien van de
kanttekeningen, die onze hoofdredactie
reeds bij dit rapport plaatste, achten wij
het een belangrijk sociologisch winst
punt. dat in katholieke werkgevers-
kringen, thans niet voor het eerst, blijk
wordt gegeven, dat ook daar volle ernsi
wordt gemaakt met de bestudering van
het vraagstuk van de eigendomsvor
ming (eigendomsvorming lijkt ons een
nog juister woord dan bezitsvorming,
men kan n.l. iets „bezitten" zonder dat
het eigendom "is).
Overigens is deze opmerking onzer
zijds slechts een aanloop om te komen
tot een beschouwing over het feit dat de
(volks)woning op een verheugende wij
ze in het centrum van de publieke be
langstelling wordt geplaatst. Want niet
alleen verscheen van werkgeverszijde
het hierboven bedoelde rapport, wij wa
ren ook in de gelegenheid kennis te ne
men van een rapport dat binnen enkele
weken van werknemersziide het licht
zal zien, en dat eveneens de Volkshuis
vesting tot voorwerp van studie neeft
genomen. Bovendien is juist dezer da
gen in Den Haag een grote tentoonstel
ling geopend, een beeld biedend van een
halve eeuw ontwikkeling der wooncul-
tuur Wij verheugen ons over deze be
langstelling, omdat uit de wijze, waarop
een volk woont, ziin beschavingspeil,
maar in niet mindere mate ook zijn
welvaartspeil vaak kan worden afgeme
ten. Wie wel eens de gelegenheid heeft
in het buitenland rond te neuzen, waant
zich. zodra hii de Nederlandse douane
achter zich heeft gelaten, hetzij naar het
Zuiden, hetzij naar het Oosten, reeds
in een volkomen andere wereld. Afge
zien nog van het feit, dat de woonzeden,
vooral in zuidelijke landen, geheel an-
ders liggen dan in Nederland, hebben,
we, vooral daar te constateren de sterke
wisselwerking tussen de goede wonin-
en het goed ontwikkelde gezinsleven.
Het zou ten opzichte van het buitenland
buitengewoon arrogant zijn te constate
ren, dat het in Nederland allemaal zo
voortreffelijk is. maar wie ons komt
aandragen met de algemeenheid, dat b.v.
de Parijse arbeider geen behoefte heeft
aan een toonbare woning, omdat hij
toch veelal „op straat en in het cafe
leeft, krijgt van ons onmiddellijk te ho
ren, dat het omgekeerde veeleer op-
gaat. Deze arbeider leeft „op straat en in
het café, omdat hij geen behoorlijke
woning heeft.
Hoe sterk ook daar de hang naar de
beslotenheid van het eigen huis weegt,
bewijst juist die Parijse arbeider, zodra
hij kans ziet in een dorp te gaan wonen.
Liefst sluit hij dan dat huis af met een
hoge muur: daar toch is zijn domijn. Zo
ontstonden in tal van Franse dorpen, die
merkwaardige arbeidersbuurten, waarin
men honderden meters lang sterk afge
sloten voortuintjes ziet. Wie de gruwel
der arbeidershuisvesting gezien heeft in
de Borinage, of nog veel erger m Rome
en Napels, die ondergaat, zodra m;i de
frisse arbeiderswoonwijken in Neder
land weer mag zien, een weldadig ge
voel.
We hadden nog geen gelegenheid
de tentoonstelling „50 jaar wo
nen" te bezoeken. We weten
dus niet of deze tentoonstelling ook aan
dacht schenkt aan het eigen initiatief
dat sinds een grote reeks van jaren op
het gebied van volkshuisvesting via wo
ningbouwverenigingen werd ontplooid.
Maar het rapport, waarop wij boven
doelden en dat binnen enkele we®»
gepubliceerd zal zijn, doet dit wel. gaat
er zelfs van uit. dar de woning van be
slissende betekenis is op de mense.ijke
levenshouding.
Hierbij wordt het woord van de be
kende Duitse bioloog en socioloog ri.
Muckermann S.J. geciteerd die zegt: ,,ln
werkelijkheid is het vraagstuk van de
huisvesting zozeer met de totale struc
tuur van de levensproblematiek
ven. dat het als wezenlijk beslissend be
schouwd moet worden."
Reeds herhaalde malen is na de oor
log op het grote gevaar gewezen dat ae
woningnood er toe zou leiden:
le. dat de Overheid de zorg yoor de
Volkshuisvesting zodanig aan zichi zou
trekken, dat voor vrij-particulier initia
tief geen plaats meer zou "uyen;
2e dat men zich bil de te voeren
bouwpolitiek voornamelijk d"or de
kwantiteitsvraag zou laten leiden en met
door de kwaliteitsvraag.
Inderdaad zijn deze gevaren nietdenk-
beeldig gebleken. Er zijn voorbeelden
in overvloed aan te halen van stadsuit
breidingen en bouwplannen ten aan
zien waarvan, naar onze innige «vertui
ging na ons komende generaties de
mensen van heden hevige verwijten Ril
len maken. Het is onder deze omstan
digheden dringend noodzakelijk, datde
verenigingen voor Volkshuisvesting zich
krachtig bezinnen op hun taak teneinde
te bevorderen, dat ruimte gelaten wordt
voor het eigen initiatief van de h'j de
volkshuisvesting betrokkenen. We laten
de sociaal-ethische fundering voor dit
standpunt nu een ogenblik rusten, hoe
wel het belangrijk genoeg is deze ge
heel hierin te betrekken. Maar we u il-
•len alleen wijzen op het reëel bestaande
„evaar. dat te weinig aandacht wordt be
steed aan de noodzakelijke
in de woningbouw. Te veel komt het
voor dat woningbouwplannen y °rdf?
uitgevoerd, zonder dat. een onderzoek
wordt ingesteld naar gezinsgrootte, leef
tijd van de gezinnen en de te yens-ach
ten gezinsontwikkeling. Te we mg wordt
ernaar onze smaak aandacht geschon
ken aan het feit dat de hoogbouw, die
in toenemende mate wordt
onverbiddelijk de noodzaak oproept naar
meer recreatieruimte, zowel y?or kl"
deren als voor volwassenen. Wij hebben
zo maar enkele belangrijke PUoten Mar
voren gebracht, maar het komt ons
voor dat reeds deze enkele punten de
bevordering rechtvaardigen van het
totstandkomen van een kaöioliek re
search-instituut ten dienste van het be
staande katholieke Instituut voor Volks-
Hier^igt5 een volksbelang van zo'n we
zenlijke betekenis. dat F.®id®",
dacht hieraan besteed altijd wel b
steed zullen zijn.
