Weersta in
den beginne
RUST TE DJAKARTA
TERUGGEKEERD
Twee nieuwe West-Duitse
partisanengroepen
SUKARNO: Nationale revolutie pas voor de helft voltooid
Yamin in arrest
Sukarno dringt aan
op geduld
Wijdvertakte rechtse ondergrondse in
Beierenarrestaties in Hamburg
Vrouw in slaap
door brand verrast
aan
Kustvaarder op
mijn gelopen
Mooi herfstweer
Uee nUKKIO beftwycu Dmj
70sfe JAARGANG No. 25510
ZATERDAG 18 OCTOBER 1952
Meer parlementsleden
onder bescherming
Met ernstige brand
wonden in ziekenhuis
te Heerlen
Nog 32 gevallen van
kinderverlamming
In Korea gesneuveld
V er gif tigingsgeval
te Zeist
Radio Wasmachines
Stofzuigers Wringers
Televisie Vloerwrijvers
DE WEEK
VAN PERZIË
Radium voor het Kon.
W ilhelminaf onds
Me lpt oe bisschop
KSKtiEM BCUtveH.'
CD DCC NATIONALE producten
tnnCd VAN WERELONAAM
Verlang dit merk van Uw handelaar
BaRTELOORISSTRAAT 20 TEL. 13439
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter
hoogte. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
ABONNEMENTSPRIJS 47 cents per week,
f 2.— per maand, f 6.per kwartaal.
Voor klachten over de bezorging na 5.30
uur 's avonds tel. 21544.
BUREAU SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544; Advertenties 21543
Abonnementen 20800 Postgiro 143480
Bijkantoor Beverwijk: Stumphiusstr 45,tel 3998
Bijkant. IJmuiden: Bonifaciusstr. 27 tel. 5790
Directie: J. 3. W. Boerrigter en
Mr. W. A. M. van der Kallen.
Hoofdredactie: Drs. H. v. Run en W. Severin.
Wnd. hoofdredacteur: W. van Willige.
(Van een bijzondere medewerker)
Dat onderwijs en onderwijsvernieu
wing volop in het teken van de
belangstelling der deskundigen
staan, is buitengewoon verheugend. Vo
rige week Vrijdag en Zaterdag waren
bijna 400 deskundigen uit alle richtingen
van het onderwijs, van het Ministerie
van O.. K. en W., van Kunstenaarsver
enigingen en sociale organisaties bijeen,
met het doel zich te bezinnen op wat
kortweg wordt genoemd: „het plan-
Rutten". Aan het begin van deze ver
gadering deed zich een voor niet-inge-
wijden gedenkwaardig incident voor.
Men zag een paar katholieken zich naar
de voorzitterstafel begeven om daar een
brief te overhandigen. In zijn openings
woord las de voorzitter deze brief voor,
waarbij bleek dat de brief afkomstig
was van een aantal katholieken, die
voor-beraad hadden gehouden. De on
dertekenaars waren allen bekende fi
guren uit het katholieke sociale leven.
Tijdens de slotzitting werd weer een
brief voorgelezen, nu ondertekend door
drie van de vier katholieke bestuurs
leden van de organiserende instantie,
het Nederlands Cultureel Contact. De
eerste brief bevatte een standpunt ten
aanzien van een van de grondgedachten
van het congres, of liever gezegd, het
wenste aan het congres duidelijk te ma
ken dat iets dat tot onderdeel van het
gesprek was gemaakt door de congres-
leiding. door de katholieke onderteke
naars niet als onderdeel, maar
als basis van het gesprek gezien
wenste te worden.
De reactie van de drie katholieke be
stuursleden van het N.C.C. (er zijn er
vier, maar de vierde was afwezig) kwam
op de slotzitting. Over geen van beide
brieven werd in de vergadering zelf ge
discussieerd, maar dat ze reacties ge
wekt hebben in het denken van de deel
nemers is zonneklaar.
Wij hadden het voorrecht deel te mo
gen nemen aan het voor-overleg, waar
de brief werd geconcipieerd en gete
kend. We hadden eveneens het voor
recht te mogen deelnemen aan dit
hoogst belangrijke congres. We beken
nen ons ook te horen tot de onderteke
naars van de brief, en hebben derhalve
ook over ons laten komen de verwijten,
die de grote katholieke dagbladpers
openlijk en bedekt aan deze onderteke
naars heeft gericht. Als we in deze af
faire iets betreuren dan is het vooreerst
dat het innemen van een standpunt
door een aantal ernstige lieden, die zeer
gewetensvol zijn te werk gegaan, op het
congres zelf door andere katholieken
werd gekwalificeerd, niet alleen als in
opportuun. maar vooral als principieel
onjuist. Daarnaast betreuren wij het ten
zeerste dat sommige dagbladen er, of
wel een persoonlijke kwestie van een
van onze voortreffelijke Nederlandse ge
leerden in hebben gemeend te mogen
zien, ofwel de zaak min of meer be
lachelijk te hebben voorgesteld. Het is
goed, dat iedereen weet, waar het nu
eigenlijk om ging. De congresleiding
had op een grote stapel prae-acrviezen,
die pas op het allerlaatste moment aan
de deelnemers waren toegezonden, een
toelichting geschreven, waarin onder
andere de volgende alinea voorkwam:
„Hoewel in het complex mens-maat
schappij de levensbeschouwing is ge
ïntegreerd. dient dit aspect nog eens
apart en duidelijk te worden geaccentu
eerd als belangrijk element in de indi
viduele vorming." (Cursivering van ons).
(VertJOlo op pag 3
Van de zijde van het Indonesische mi
nisterie van Buitenlandse Zaken ver
neemt Aneta, dat de Nederlandse Hoge
Commissaris in Djakarta, de heer A. Th.
Lamping, vanochtend een bezoek heeft
gebracht aan de secretaris-generaal van
dit ministerie, dr. Darmasetiawan.
Dr. Darmasetiawan bood bij deze ge
legenheid nogmaals namens de Indone
sische regering excuses aan betreffende
de vlag-incidenten tijdens de demon
straties van Vrijdag.
Van de zijde van het ministerie van
Buitenlandse Zaken voegde men hier
aan toe, dat de heer Lamping uitdruk
king heeft gegeven aan zijn tevreden
heid over het correcte optreden van de
Indonesische autoriteiten en de leden
van de Indonesische machtsapparaten,
die na de incidenten bescherming heb
ben verleend.
Te Brunssum is gisternacht brand uit
gebroken op de slaapkamer van mevr.
S., vermoedelijk tengevolge van kort
sluiting. Door het vuur in haar slaap
verrast, riep mevr. S. om hulp. waarop
haar dochter en weldra ook haar zoon
toesnelden. Mevr. S., die in brandend
nachtgewaad haar kamer afliep, werd in
een vloerkleed gewikkeld, waardoor het
vuur verstikt werd, maar zij was dus
danig met brandwonden overdekt dat zij
naar het ziekenhuis te Heerlen moest
worden overgebracht. Haar toestand is
zeer zorgwekkend. Doordat de deuren
en ramen van haar slaapkamer dicht
waren is wellicht de brand kunnen be
perkt worden tot de slaapkamer. Het
vuur hadden enkele politie-agenten in
bedwang weten te krijgen zodat de snel
ter plaatse verschenen brandweer slechts
nablussing behoefde te verrichten.
Perzië heeft Zweden in verband
met het verbreken van de diplomatieke
betrekkingen met Groot-Brittannië
verzocht zijn belangen in Engeland te
behartigen. Het verzoek, dat gisteren
door de regering-Mossadeq op de Zweed
se legatie in Teheran is overhandigd, is
in overweging genomen, maar de Zweed
se regering heeft tot dusver nog geen
beslissing in deze kwestie kunnen ne
men. De Zweedse premier, Tage Erlan-
der, neemt namelijk deel aan een inter
nationaal socialistisch congres in Milaan,
terwijl de minister van Buitenlandse
Zaken, Oesten Unden, in verband met
de zitting van de Algemene Vergadering
der V.N. in New York vertoeft. Vandaag
wordt in ieder geval geen beslissing
meer verwacht.
Ondertussen wacht Perzië met onge
duld deze beslissing af omdat het land
vóór het afbreken van de betrekkingen
met Engeland eerst een ander land be
reid gevonden Wil hebben om de Perzi
sche belangen verder in Groot-Brittannië
te behartigen. Om deze reden heeft Per
zië Engeland nog steeds niet officieel
van het verbreken van de diplomatieke
betrekkingen in kennis gesteld. De Per
zische minister van Buitenlandse Zaken,
Hoessein Fatemi, heeft om dezelfde re
den nog moeten weigeren te zeggen of
de breuk volledig of gedeeltelijk zal zijn
Aan de Britse zaakgelastigde, George
Middleton. heeft Fatemi gisteren daarom
meegedeeld, dat een beslissing over de
wijze waarop en de mate waarin het
afbreken zal geschieden nog niet geval
len is.
Aan de andere kant heeft Engeland
om dezelfde reden contact opgenomen
met Bern. En de Zwitserse regering
heeft zich reeds bereid verklaard de
Britse belangen in Perzië te behartigen.
Blijkens de in de Staatscourant voor
komende opgaven van het aantal aan
gegeven gevallen van besmettelijke
ziekten zijn over de week van 5 tot en
met 11 October in totaal twee en der
tig gevallen van kinderverlamming aan
gegeven.
De Nederlandse regering maakt be
kend dat tot haar leedwezen tijdens ac
ties in Korea op 10 October 1952 is ge
sneuveld korporaal J. Rijs, legemum -
mer 200225004. Korporaal Rijs werd op
25 Februari 1920 geboren, hij was on
gehuwd en afkomstig uit Amsterdam.
Hij behoorde tot het regiment stoottroe
pen De familie is reeds gewaarschuwd.
Hij ruste in vrede.
Voor de Utrechtse rechtbank hebben Vrij
dag terechtgestaan de 37-jarige C. M. van E.
te Zeist en de 40-jarige J. J. van der K.,
stoffeerder van berope, uit Utrecht. Eerst
genoemde wordt verdacht van vergiftiging
van haar echtgenoot. De tweede verdachte
zou medeplichtig zijn geweest wegens het
verschaffen van vergift. De Officier van
Justitie eiste tegen de eerste verdachte
twaalf jaar gevangenisstraf met aftrek en
tegen de tweede verdachte vijf jaar gevan
genisstraf met aftrek.
hij verbond aan die concessie onmiddel-
Jljk de voorwaarde, dat de Anglo-Iranian
op korte termijn de 49 millioen pond
sterling zou betalen, die Perzië ontvan
gen zou hebben gedurende de laatste
oroductie-periode van de maatschappij
in Perzië, indien dr. Mossadeq zou heb
ben ingestemd met de door de Anglo-
Xranian voorgestelde wijziging van het
contract van 1933. Nu was het natuurlijk
zonderling, dat Perzië, weigerend zich
te houden aan een contract, dat het
hoe dan ook in 1933 heeft ondertekend,
van Engeland de naleving eiste van een
gewijzigd contract, dat nooit onderte
kend is en dus in feite nooit bestaan
heeft.
De tweede voorwaarde van dr. Mossa-
deq luidde, dat de schadevergoeding be
perkt zou moeten blijven tot de materi
ele bezittingen van de Anglo-Iranian in
Perzië. Beide voorwaarden zijn, zoals uit
de pas te Londen gepubliceerde tekst
van het Britse antwoord op dr. Mossa-
deq's ultimatum blijkt, voor Engeland
onaanvaardbaar. Tot goed begrip diene,
dat het bij de laatste voorwaarde gaat
om enorme kapitalen. Gaat het om de
vergoeding vap materiële installaties,
dan zou het bedrag te overzien zijn. De
waarde van de raffinaderij in Abadan
wordt geschat op 300 millioen pond ster
ling, hoewel zij in de boeken van de
Anglo-Iranian lager gewaardeerd wordt.
Maar zou Perzië ook compensatie moe
ten geven voor de door de Anglo-Iranian
tussen 1951 en 1993 te derven winsten,
dan komt men tot een totaal van rond
twee milliard pond sterling. En aange
zien Perzië alleen in olie kan betalen
zou dat oetekenen, dat Engeland in een
andere vorm zijn aanspraken op de Per
zische olie gehonoreerd zou krijgen.
De vraag rijst, of ook hier weer niet
gesproken moet worden van een streven
naar het onbereikbare. Want het is na
tuurlijk hoogst onwaarschijnlijk, dat En
geland of de Anglo-Iranian een vorde
ring van dergelijke grootte op Perzië zal
kunnen incasseren. Inmiddels gaat dr.
Mossadeq voort voor een publiek van
sceptische Britten en niet helemaal ge
ruste Amerikanen schrikbeelden op te
roepen van een pro-communistische
koers in Perzië. De Zondag j.l. in Tehe
ran gedane mededeling, dat Perzië zijn
beste diplomaten niet meer naar de Wes
terse landen maar naar de Sovjet-Unie
en de Aziatische landen zal sturen, moet
deze suggesties versterken. „Bluf en
chantage" zeggen de Engelsen. Maar
sommige Amerikanen houden rekening
met de mogelijkheid, dat dr. Mossadeq's
spelen met vuur inderdaad brand zou
kunnen veroorzaken. En zij hopen in
stilte, dat particuliere zakenlieden te
elfder ure nog zullen kunnen slagen,
waar juristen en politici gefaald hebben.
Verwachting tot Zondagavond:
In de nacht en ochtend hier en
daar nevel of mist; overigens droog
weer met enkele overdrijvende wol
kenvelden. Zwakke tot matige Ooste
lijke tot Zuid-Oostelijke -wind.
Plaatselijk lichte nachtvorst. Mor
genmiddag ongeveer dezelfde tempe
ratuur als vandaag.
ZONDAG:
Zon: 7.X1—17.37. Maan: 8.01—17.14.
MAANDAG:
Zon: 7.13—17.35. Maan: 9.21—17.35.
Advertentie
MOSSADEQ
(Telefonisch van onze
Belgische correspondent)
Na een vergadering van het Belgische
kabinet die meer dan vijf uur geduurd
heeft en waarin de ministers de resulta
ten der jongste gemeenteraadsverkiezin-'
gen hebben overwogen en o.a. vergele
ken met die van de voorafgaande ver
kiezingen in 1946. 1949 en 1950, heeft de
regeringVan Houtte besloten haar
taak overeenkomstig de democratische
principes van de Belgische instellingen
voort te zetten. Op het verzoek van de
oppositie, om algemene verkiezingen te
houden, zal dus niet worden ingegaan.
In politieke kringen word deze beslissing
verwacht. Men verwacht ook niet, dat
het parlement vóór de gewone datum
van de tweede Dinsdag van November
zal worden byeengeroepen.
De Nederlandse kustvaarder „Noach"
is vannacht nabij het lichtschip „Ter
schelling" op een mijn gelopen. Het
schip heeft veel water in de machine
kamer en maakt zware slagzij, maar
blijft drijven op de houtlading. Zowel de
reddingboot van Terschelling als de
sleepboot „Holland" hebben de „Noach"
bereikt.
Onder begeleiding van de „Holland",
die niet heeft vastgemaakt, is de kust
vaarder „Noach" op eigen kracht onder
weg naar Amsterdam.
(Van onze weerkundige medewerker)
Van Noord-West-Rusland over West-
Europa tot de Alpen strekt zich een
krachtig hoge drukgebied uit, waar wij
al weken lang naar hebben uitgezien.
De afgelopen week mag buitengewoon
koud zijn geweest en veel regen hebben
gebracht, voor half October zelfs record
lage dagtemperaturen, deze tweede
hc-lft zal schijnbaar veel goed maken.
Zendag kunnen wij de regenjassen thuis
laten. Het weer zal een rustig en tij
dens perioden van zonneschijn een
mooi herfstkarakter hebben, 's Nachts
kan op vele plaatsen nachtvorst optre
den en zal zich hier en daar mist vor
men. De wind is naar Oostelijke rich
tingen gedraaid en blijft voorlopig
zwak. Overdag komt de temperatuur
even boven de 10 11 gr. C. Van 1
September af mogen wij eindelijk eens
van een belangrijke weersverbetering
spreken, welke ook na Zondag nog kan
voortduren.
Het Kon. Wilhelminafonds heeft uit
België een zending van 1,395 gram ra
dium ontvangen, ter waarde van f 125.000.
Deze hoeveelheid zal in zeer kleine hoe
veelheden over de centra en subcentra
worden verdeeld voor de bestrijding van
kanker.
Velen ivillen een vriend hebben,
doch weinigen trachten er een
te zijn.