Republikeinse overwinning in de Verenigde Staten De nieuwe president HEVIGE AARDSCHOK IN SIBERIË Vloedgolven verplaatsen zich door Stille Zuidzee Stevenson maakte zelf het grote nieuws bekend Stevenson heeft het stemmen nog nooit zo moeilijk gevonden Kiezers in groten getale opgekomen Tot hoofd en hart Explosie van een waterstofbom Het weer regen en wind „20 JANUARI 1953 MOETEN WIJ OPNIEUW B gestemd heeft Geen borrel verkrijgbaar in New York Hoe Amerika WOENSDAG 5 NOVEMBER 1952 o 76ste JAARGANG No. 25524 Weer twee moorden in Kenya FALCON MANTELS-JASSEN Dwight D. Eisenhower zai op 20 Januari 1953 de 34ste president van de Verenigde Staten worden. Zijn Democratische tegenstan der, Adiai Stevenson, heeft een nederlaag geleden, zo is van morgen bekend geworden. Stevenson was de eerste om het grote nieuws officieel bekend te maken. In het Democratische hoofdkwartier te Springfield (Illinois) verklaarde hij: „Onze land genoten hebben hun keus bepaald. Het is generaal Eisenhower. „Ik dring er bij u allen op aan generaal Eisenhower te steunen", aldus de gouverneur, die er aan toevoegde: „Het is een Ameri kaanse traditie vóór de verkiezingen fel te strijden. Het is even eens een Amerikaanse traditie de gelederen na de verkiezingen te sluiten. Het voik heeft gesproken en ik aanvaard deze uitspraak van harte." Stevenson gaf zijn nederlaag vanmorgen om kwart vóór acht toe in een televisie-uitzending. De nieuw gekozen president van de Verenigde Staten van Anr\erika Dwight D. Eisenhower en zijn echtgenote in hun woning te New York met hun kleinkinderen en schoon dochter in hun midden. De kinderen heten v.l.n.r.Dwight David, 4 jaar; Susan Elaine, 8 maanden en Barbara Ann 3 jaar. Hun vader, majoor John Eisenhower vertoeft bij de Ameri kaanse troepen in Korea. Eisenhower schildert Gedeeltelijke uitslagen Stoffelijk overschot opgevist 'Iwüön 2e xfruaooriog •Rcoseye"-. Ie wereldoorlog Democraren (p, van Stevenson) Op 1 April 1946 werd door een aard beving een vloedgolf veroorzaakt, die op de Hawaii-eilanden 169 slachtoffers eiste en voor een waarde van 25 mil- lioen dollar schade aanrichtte. De politie heeft bevel gegeven de Noordkust van Oahu te ontruimen en iedereen de toegang tot het strand ont zegd. De eerste golf, die de kust van Oahu bereikte, was 1.80 meter hoog. Van het eiland Midway werd bericht, dat er 15 cm. water op de startbanen van het vliegveld stond. In Ottawa verklaarde een Canadees geleerde, dat het niet onmogelijk was, dat de schok veroorzaakt is door de ex plosie van een waterstofbom. „Het Is een mogelijkheid, maar een zeer gerin ge," was zijn mening. Er wordt van andere zijde op gewezen, dat aardbevingen in dit gebied vrü veel vuldig voorkomen en dat er waarschijn lijk geen sprake is van een explosie. In het Nyeri-district in Kenya zijn gisteren weer twee moorden gepleegd, kort voordat de Britse minister van Ko loniën. Oliver Lyttelton, verklaard had, dat het volk van alle vrees bevrijd zou worden. Het ene slachtoffer was een hoofdman van de Kikuyu's, de stam waaruit de Mau Mau gerecruteerd wor den en het andere was een inheems po litieman. De politie heeft een aantal Mau Mau- symbolen, 100 staven geligniet en een aantal slaghoedjes in beslag genomen. Advertentie BaRTELOORISSTRAAT 20 TEL. 13439 Verwachting tot Donderdagavond: Zwaar bewolkt met enkele opkla ringen en tijdelijk enige regen, voor namelijk in het Noorden van het land. Over het algemeen weinig ver andering in temperatuur. Matige tot krachtige en langs de kust tijdelijk harde wind tussen Zuid-West en Noord-West. Zon: 7.44—17.03. Maan: 20.04—12.54. BUREAU SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM Telefoon: Redactie 21544; Advertenties 21343 Abonnementen 20800 Postgiro 143480 Bijkantoor Beverwijk: Stumphiusstr. 45, tel. 3998 Bijkant. Ilmuiden: Bonifaciusstr. 27 tel. 5790 Directie: J. W. Boerrigter en Mr. W. A. M. van der Kallen. Hoofdredactie: Drs. H. v. Run en W. Severin. Wnd. hoofdredacteur: W. van Willige. NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter hoogte. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte. De administratie behoudt zich het recht voor advertentiën eventueel zonder opgave van redenen te weigeren. ABONNEMENTSPRIJS 47 cents per week, f 2.per maand, f 6.per kwartaal. Voor klachten over de bezorging na 5.30 uur 's avonds tel. 21544. EISENHOWER OPVOLGER VAN TRUMAN De gisteren gekozen 34e president van de Verenigde Staten is een man die, waarschijnlijk beter dan tvie van zijn voorgangers ook. West- Europa heeft leren kennen. Dwight D. Eisenhower heeft getoond dat de belan gen van het Oude Werelddeel hem ter harte gaan. Tot tweemaal toe is hij op perbevelhebber geweest van geallieer de. legers in Europa. De eerste maal op het einde van de Tweede Wereldoorlog, toen hij onder meer de Invasie van Ju ni 1944 heeft voorbereid; de tweede TOaal van December 1950 tot een half jaar geleden, tóen hij hier de leiding had over de strijdkrachten van het At lantisch Pact. Eisenhower, die eens on ze opperbevrijder en later onze opper- verdediger was, zal ongetwijfeld, pre sident van Amerika geworden, Neder land en die andere landen aan de over zijde van de Atlantische Oceaan niet vergeten. Enkele dagen geleden heeft hij nog eens nadrukkelijk verklaard dat hij de defensie van Europa van het grootste belang acht. Er is van Eisenhower gedurende de verkiezingscampagne herhaaldelij k gezegd dat hij geen politieke erva ring bezit. In zekere zin is dat waar, maar men moet niet vergeten dat de man gedurende de twee perioden dat hij in Europa opperbevelhebber was, heel wat met politieke zaken te maken had. Vooral toen hij na de oorlog aan het hoofd stond van de SHAPE, het Hoofdkwartier van de Geallieerde Mo gendheden in Europa, stond Eisenho wer voortdurend in contact met voor aanstaande politici. Daar komt nog bij dat Eisenhower getoond heeft zich snel in te kunnen werken Dat hij zich in zeer korte tijd de pro blemen van een nieuwe zeer veel om vattende functie weet eigen te maken heeft hij al eens eerder getoond: Onder de Tweede Wereldoorlog heeft hij uit zonderlijk snel carrière gemaakt. In de zomer van 1942 had hij nog slechts de fang van luitenant-kolonel. In de herfst van dat zelfde jaar werd Eisenhower opgedragen de invasie van Noord-Afri- ka voor te bereiden, en in 1943 was hij geallieerd opperbevelhebber. Weer heeft hij zich nu in een zeer korte periode op een nieuwe taak moeten voorberei den, weer heeft hij maandenlang aller lei kwesties moeten bestuderen waar hij zich tevoren niet in die mate mee had kunnen bezig houden. Eisenhower zit bas ruim een half jaar geheel in de poli tiek, maar Eisenhower is een vlug stu dent. Intussen is het echter duidelijk dat het van het grootste belang is wie hem de weg wijzen op zijn nieuwe loopbaan. En over die gidsen van Eisen hower heeft men zich in Amerika en °ok in Europa wel eens ongerust ge maakt. Dé in Juli door Eisenhower op de Republikeinse Conventie te Chicago Verslagen senator Taft, die heel wat min der belangstelling voor Europa heeft dan Eisenhower zelf, oefent bijvoorbeeld een gevaarlijke invloed op hem uit. En dan laat ook senator McCarthy, de man die lal van vooraanstaande Amerikaanss deskundigen op het gebied van de bui tenlandse politiek heeft zwart gemaakt, Zlch voortdurend gelden. Maar wellicht Z®1 Eisenhower, als hij straks in Januari 111 functie treedt, meer dan tevoren zijn e'gen weg gaan. Een van zijn eerste da- den zal een reis naar Korea zijn; als ftlen hem in Washington tenminste niet ^ah dit voornemen zal weten te weer ouden. Aan de Koreaanse oorlog, die mderdaad al te lang de wereldvrede heeft bedreigd, wil hij snel een einde rachten te maken. Of een persoonlijk °ezoek van de Amerikaanse president aan het front veel tot een oplossing van ®t conflict kan bijdragen staat te be- Zlen. Men kan E*tenhower slechts alle Succes toewensen lh het conflict tussen Oost en West 6rvult de president van de V.S. een belangrijkste rollen. Eisenhower 'Jgt een bijna onmenselijk zware taak, ar Eisenhower is een gelovig man, n hij beseft d'at hij zonder Gods bij- ondere bijstand niet slagen zal. Va" onze weerkundige medewerker* teravonri'1 „0°ee O® bereikte reeds gis Oceaan nn,n actieve depressie van de daarbii lanL °?geving- De wind narn toe en in kust tot stormachtig viel de oov,tin groot deel van ons land daëen JL,„ nacht regen. De komende het weer verwal niet veel goeds van met Nieuwe depressies trekken mo? e Wlndcn en regen °ceaan na^ orgr0te snelheid van de Erankriik ai ^e£t"Eui'°Pa. Zowel boven de barnmot boven Scandinavië dalen tekent dat «f ~elangri-'k' hetgeen be geer vrii f Oceaandepressies steeds mende daal krijgen. Er komt de ko- uagen zeker veel regen en wind. In de balzaal van het Commodore Ho tel te New York, dat als hoofdkwartier van de Republikeinse Partij werd ge bruikt, heeft Eisenhower zelf vanmorgen een enthousiaste menigte toegesproken: „Op 20 Januari 1953", zo verklaarde hij, „moeten wij opnieuw beginnen. Wij hebben de zelfgenoegzaamheid uit de regering weggenomen. Van nu af aan kan Washington niet onverschillig staan tegenover de corruptie in de regerings departementen, noch tegenover het communistisch gevaar in de V.S.". Eisenhower was vergezeld van de jonge senator Richard Nixon uit Californië, die vice-president van de Verenigde Staten wordt. Toen Eisenhower het po dium betrad, maakte hij het V-teken. Van het begin af, toen de eerste uit slagen uit de 48 staten begonnen bin nen te lopen, had Eisenhower de lei ding. Over, de uitslag bestond weinig twijfel meer toen het hoofdkwartier van Stevenson had toegegeven, dat de gro te staten New York en Californië aan de republikeinen waren toegevallen. Met de overwinning in deze twee sta ten had Eisenhower een geweldige sprong gemaakt naar de 266 stemmen van kiesmannen die hij nodig had om door het kiescollege tot president geko zen te worden- Vele waarnemers noemden Eisen hower's overwinning een waarlijk nationaal antwoord op de kruistocht en persoonlijkheid van de Republi keinse candidaat, geheel afgezien van partij-overwegingen. Grote aantallen vakverenigingsleden en boeren, hand en hoofdarbeiders, conservatieven en liberalen, onafhankelijken en voorma lige Democraten, stedelingen en plat telandsbewoners moeten voor Eisen hower gestemd hebben. Eisenhower heeft Virginia en Florida los gemaakt van het „solide (Democra tische) Zuiden" en hij won in het voor malige Democratische Oklahama. Het Republikeinse Maryland stemde voor hem en hij had hedenmorgen ook de leiding in Tennessee, dat in 1948 De mocratisch stemde, New York en New Jersey, in 1948 ook Republikeins, en Ohio, in 1948 Democratisch (alle staten met een gróót aantal kiesmannen), wa ren vast in Republikeinse handen, even als Illinois, de staat waarvan Stevenson gouverneur is, welke in 1948 Democra tisch stemde. Van de landbouwstaten gingen vele, die vier jaar geleden Tru man's overwinning bezegelden, over naar de Republikeinen. Stevenson heeft vanmorgen een te legram aan Eisenhower gezonden van de volgende inhoud: „Het volk heeft gekozen en ik wens u geluk. Het is mijn oprechte bede dat gij de dienaar en de bewaarder van de vrede zult zijn. Mijn beste wensen". Eisenhower heeft zijn voormalige tegenstander onmiddellijk een telegram ten ant woord gezonden van de volgende in houd: ..Ik dank u voor uw hoffelijke en edelmoedige boodschap- Het is duidelijk dat de mannen en vrouwen van goede wil der beide politieke partijen de strijd vergeten welke ach ter ons ligt en zich gezamenlijk wij den aan dat ene doel: het tot stand brengen van een betere toekomst". Gedurende de nacht waren in het hartje van New York, het bekende „Times Square", velen op de been in afwachting van de uitslag der verkie zingen. De uitslagen uit de traditioneel Democratische Zuidelijke Staten, die schenen te wijzen op een Republikeinse overwinning, werden in het bijzonder met gejuich ontvangen. Te 21 uur plaatselijke tijd beschouwde men op „Times Square" de overwinning van Eisenhower reeds als zeker. Het ge: juich van de partijgangers van de ge neraal overstemde de hoera's van de kleine groepen van aanhangers van gouverneur Stevenson. Het was overi gens cp „Times Square" niet zo druk als bij vorige gelegenheden. De televi sie schijnt veel mensen thuis gehouden te hebben. Toch verdrongen zich na het uitgaan van de theaters en bioscopen duizenden mensen voor het gebouw van de „New York Times". Op de seismografen langs de kust van de Stille Oceaan is gisteren een hevige aardbeving geregistreerd. In Honoloeloe heeft de Amerikaanse kustwacht en geodetische dienst een zeer sterke schok opgetekend en verklaard, dat het cen trum ervan waarschijnlijk ligt op het schiereiland Kamtsjatka (Siberië). Ook Canadese geleerden waren deze mening toegedaan. Uit Honoloeloe werd later bericht, dat de Siberische aardbeving, die een van de hevigste uit de moderne geschiedenis wordt genoemd, vloedgolven heeft ver oorzaakt, die zich met snelheden van zes- a zevenhonderd kilometer per uur door de Stille Zuidzee verplaatsten. Het Marine-hoofdkwartier voor de Stille Zuidzee heeft reeds waarschuwingen uitgezonden, dat de vloedgolf in aantocht is. De opkomst van de kiezers in de Verenigde Staten is gisteren ongewoon groot geweest. Het zonnige weer heeft daartoe ongetwijfeld in niet geringe mate bij gedragen. Bij vele stembureaux moesten de mensen een uur of langer in de rü staan voor zij aan de beurt waren. In sommige plaatsen vertoonden de mechanisch werkende stemmachines gebre ken, waardoor vertraging werd ondervonden. Zo moesten de vroege stemmers in Pittsburgh, in Pennsylvanië, een tijd wachten, terwijl verkiezingsambtenaren poogden de gebreken der machines te verhelpen. Toen de verkiezingsambteuaren in het plaatsje Hammersley Forks het stembureau hadden bereikt, bleek, dat niemand een sleutel bij zich had. De stemming werd daardoor ongeveer een uur vertraagd. Een voorbeeld, van het enthousiasme, waarmee men gestemd heeft, is Virginia Borrison uit Tarentum in Pennsylvanië die, zes uur nadat ze het levenslicht ge schonken had aan een jongen, zich in gezelschap van haar echtgenoot in een ambulance-auto naar het stembureau begaf, ongeveer één km. van het zieken huis gelegen. In Rochester, New York, werd de 111-jarige James A. Hard met een am bulance-auto naar het stembureau ge bracht en vervolgens naar de stern- machine gedragen. Na afloop zei hij te gen de chauffeur: „Kom me over vier jaar maar weer halen. Ik wil nog een keer op Ike stemmen". Hard is blind Hij is in de Noordelijke staten de oud ste veteraan van de burgeroorlog van 1860—1865. Om een eerlijke verkiezing te waar borgen. had de Commissaris van poli tie in New York alle 18.879 politie mannen opgeroepen. Elk stembureau in de stad werd bewaakt door twee politiemannen en met radio uitge ruste auto's patrouilleerden door de wijken waar ongeregeldheden zouden kunnen uitbreken, zoals het district East-Harlen, dat door negers wordt bewoond. Alle gelegenheden, waar alcoholische dranken worden ver kocht, moesten gesloten zijn totdat de stembureau's gesloten zouden worden Na de sluiting van de stembureaux deelde het Amerikaanse ministerie van Justitie te Washington gisteren mee, dat het nog geen enkele klacht over ongeregeldheden bij de verkiezin gen had ontvangen. Dit is een feit zonder precedent in de politieke ge schiedenis van de Verenigde Staten. zeven uur al gisterochtend arri veënfe generaal Eisenhower met zijn vrouw in New York om er hun stem uit te brengen. Toen de Eisenhowers uit hun limousine stapten, werden zij door een kleine groep mensen voor nel stembureau met applaus begroet. De generaal wuifde hen toe en zei: „Tot vanavond". Eisenhower heeft zich gisteren, toen de beslissing eenmaal in handen van de kiezers lag, verpoosd met schilderen in zijn New Yorkse huis. Vandaag zal Eisenhower naar Au gusta (Georgia) vliegen voor een korte rustpoos na zijn campagne voor het presidentschap. Stevenson heeft in het plaatspe Half- day in Illinois gestemd. Voor het stem bureau stonden ongeveer tweehonderd mensen. Stevenson merkte op, dat hij het nog nooit zo moeilijk had gevonden te stemmen. Stevenson richtte zich tot de jonge ren, die toekeken, en zei: „Wat jullie hier zien, is iets, dat niet overal ge beurt. Jullie ziet je ouders en buren hun stem uitbrengen, om te beslissen, wie hen zal leiden wie deel zal uit maken van het bestuur van de provin cies tot dat van de Verenigde Staten." Edele karakters dragen hun geluk met anderen, hun moeilijkheden alleen Uit het Maas en Waalkanaal aan de grens van Nijmegen is het stoffelijk overschot opgevist van een man K. uit Nijmegen, die al enige dagen vermist werd. Vermoed wordt dat de man in het duister te water is geraakt en ver dronken. Truman heeft- zijn stem op Stevenson uitgebracht in Independence en vertrok vervolgens naar Washington. Mevrouw Truman en haar dochter Margaret stèmden onmiddellijk na de president. Een verslaggever vroeg aan Truman, nadat hij gestemd had: „Bent u er ze ker van, dat dat de winnaar is?" „O ja, antwoordde de president, „daar. is geen twijfel aan." In New-York troffen de leiders der Republikeinse én Democratische par tijen intussen voorbereidingen voor het vieren van de verkiezingsoverwinning; de Republikeinen in het Ccmmodore- hotel en de Democraten in hotel Biit- more. Op het Democratische hoofd kwartier te Springfield, staan veertig ongeopende kisten champagne, die men voor het geval van een overwinning had laten aanrukken. Toen vanmorgen tweederde van de uitgebrachte stemmen bekend was, bleek de verhouding te zijn: Eisenho wer 22.963.194 stemmen tegen Steven son 18.958.693 stemmen. STATEN '52 '48 Californië R. D. Connecticut R. R. Florida R. D. Illinois R. D. Indiana R. R. Maine R. R. Maryland R. R. New Jersey R. R. New York R. R. N.-Dakota R. R. Ohio D. D. Oklahoma R. D. Texas R. D. Virginia R. D. DE AMERIKAANSE VERKIEZINGEN Aantal uitgebrachte stemmen van!912at IHooyert^ Reput>l>keinen(pai+i| wan Eisenhower) I I I I I I I 3 7 5 c\j 3> CM OJ CVJ «2 CO C <7* O» ff1 O1 Republ.-J tOemocr lij P Hl meerderheidmeerderheid President Truman en zijn echtgenote stemden in Missouri. Stevenson werpt zijn stempapier in de stembus. Dwight D- Eisenhower en zijn echtge note, nadat zij gestemd hadden.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1952 | | pagina 1