HOFSTRA staat critisch tegenover
gezelschapsspel „Belastingverlaging"
WONINGNOOD eist sneller bouwen
Rcizig
er
Mr. Blaisse: Aarzeling in buitenlands beleid
vervangen door bedachtzaamheid
BS
SKETCH
LANDELIJK PLAN voor de
H verwerking afvalstoffen
Twee Amerikaanse onderzeeërs
in bruikleen aan Nederland
Men bouwt voor de woningzoekenden,
niet voor de bouwvakarbeiders
rDe
eenzame
v.
Alg. Beschouwingen Rijksbegroting
Nederl. matroos in
Lübeck in arrest
Daarnaast verwerking stadsvuil
in plaatselijke bedrijven
Kartuizer klooster
in Nederland
J. Schijthuis
Betuwse pinda's
OrnitophUia
Geen gevaar voor
werkloosheid
J
DONDERDAG 6 NOVEMBER 1952
PAGINA 3
Geprobeerd zijn eigen
kind te ontvoeren
Twee jubilarissen bij
Wereldomroep
Kath. Consumptie-ijs-
bereiders vergaderen
in Den Bosch
Nieuwe afdeling Kath.
E.H.B.O.
Emigranten naar
Zuid-Rhodesia
De „Velser" affaire
4Q.000 voor een compositie
Met bouw wordt
spoedig begonnen
Notedopje maakt reis
naar Nieuw-Guinea
Ai k AV/^\ 25 T1, had zes man
In de eerste helft van 1953:
Tijdelijk tweede voorz.
der Tweede Kamer
44ste internationale ten
toonstelling in Utrecht
Stalen luidklokken
Voor het eerst in R.K. kerk
in ons land
In September 5289
nieuwe woningen
Musicus Roussel overleden
Aanrijding eist dode en
twee zwaar gewonden
Tot boete van f 1000
veroordeeld
door ANTONIA WHITE
Ned. tulpenbollen naar
New York
Zendelingen vermoord
in Nieuw-Guinea
(Van onze parlementaire redacteur a.i.)
Er zijn twee vrijwel constante elementen in ieder begrotingsdebat en trouwens
bij elke gedachtenwisseling in de Kamer: het aandeel van de Staatkundig-Gere
formeerden en dat van de Communisten.
Over Ds. Zandt kan men zich wel eens vrolijk maken, doch hij staat dan toch
maar een vijfentwintig jaar lang op zijn zelfde stuk: de verderfelijkheid van
Rome, van sociale verzekeringen, van het loslaten van de Bühel, etc. Al deze
onderwerpen passeerden in de redevoering, welke hij gisteren bü de voortzetting
der Algemene Beschouwingen in de Tweede Kamer heeft gehouden, weer de,
revue. De 72-jarige fractieleider van de S.G.P. stortte bovendien dit keer extra
fiolen van toorn uit over de Anti-Revolutionnairen, die zitting hebben genomen
in een „progressief" kabinet: wij moeten leven uit de Schrift en daarin is het
Woord „progressief" niet te vinden.
Wat de communistische spreker, de
"eer Gortzak, aangaat, hij had vermoe
delijk nog niet precies instructies ont
vangen hoe geageerd moest worden te-
Een het presidentschap van generaal
Eisenhower, anders had men daar wel
Wat meer kabaal over gehoord. Hij zei
in een betoog, dat verder uit paraphra
ses bestond op een bekend thema, o.a.,
dat minister Beel bezig is van Neder
land één „Hardenberg" te maken. Dit
met het oog op hetgeen van regerings
zijde gezegd is over de Zondagsrust en
dan in verband gebracht met misdra
gingen van de jeugd in genoemde ge
meente. welke o.m. geweten worden
aan een gebrek aan ontspanningsmoge
lijkheden. Voorts beweerde de heer
Gortzak, dat minister Staf aan politieke
delinquenten toestemming zou hebben
Eegeven om een ..Heldengedenkdag" te
houden. Dr. Drees, die vandaag namens
do regering geantwoord heeft, nam aan
het eind van de Kamervergadering van
gisteren de moeite om dit even recht te
zetten: er is slechts toestemming gege
ven voor een godsdienstoefening zonder
Verder openbaar vertoon bij graven van
Duitsers.
Belangrijker dan dit alles was op de-
Ze tweede dag van 't Begrotingsdebat het
geen er te berde is gebracht over de
belast.ingoolit.iek. Met name de heren
Hofstra (PvdA.) en v. d. Wetering
(C.HU.) hebben zich op dit punt ge
weerd.
De socialistische belastingexpert
toonde zich zeer verheugd, dat de werk
gelegenheid centraal wordt gesteld Het
Eaat er echter niet alleen om, dat er een
Werkgelegenheidsnolitiek wordt, ge
voerd. maar ook hóe.
Hij wachtte belangstellend op nadere
uiteenzettingen van de regering; deze
is niet ged;sculpeerd met zich te ver
schuilen achter adviezen, welke moeten
afkomen van de Sociaal Economische
Raad.
Spreker toonde zich verbaasd over het
feit, dat men thans allerlei optimistische
geluiden hoort over de toestand van
's Rijks financiën uit de mond van hen,
die nog zo kort geleden vol pessimisme
waren. Het optimisme van thans Is even
weinig gerechtvaardigd als het pessimis
me van verleden jaar. Er bestaat niet
de minste aanleiding om te gaan pot
verteren: de uitgaven zullen hoger wor
den en de inkomsten lager. Er heeft zich
de laatste tiid een soort gezelschapsspel
ontwikkeld in het verzinnen van plan
nen voor belastingverlaging en velen
menen daarbij deskundigheid te kunnen
ontlenen aan geen andere factor dan de
omstandigheid, dat zijzelf belasting be
talenMen wekt een stemming van
ruimte in de middelen, wélke er niet
is. Budgetair is er geen reden tot belas
tingverlaging.
De heer Hofstra ontkende niet. dat uit
een oogpunt van werkgelegenheidsnoli
tiek belastingverlaging noodzakelijk is,
maar de vraag is: hoe en welke. Het
bedrijfsleven heeft gouden tijden ge
had: ondanks de belastingdruk is de
zelffinanciering groter geweest dan ooit
tevoren en hij zag dan ook zeker niet
Een Nederlandse matroos is Woensdag
in Lübeck gearresteerd, nadat hij over
dag in een van de drukste straten van de
stad geprobeerd had zijn eigen kind te
ontvoeren.
Volgens de Duitse politie was de be
trokken matroos de 23-jarige P. H. uit
Rotterdam, die van zijn Duitse vrouw
gescheiden is
De politie verklaarde, dat H„ diens
Vader en twee vrienden zijn driejarig
dochtertje opgepakt hadden toen dit op
straat speelde en er vervolgens mee
Weggereden waren.
Bij de eerste de beste zijstraat botste
de auto echter tegen een vracht
wagen. Door de mensenmenigte, die
.Weldra om de auto's stond, kon H.
zijn vlucht niet voortzetten. De politie
Eaf het kind aan de moeder terug.
H.'s 23-jarige vrouw Waltraut woont
hij haar Duitse ouders in Lübeck.
Twee medewerkers van Radio Neder
land Wereldomroep zullen deze maand
hun zilveren jubileum vieren bij de ra
dio-omroep. Het zijn de heren A. W. Ph.
'Guus) Weitzel, reporter en P. (Peter)
dc Hoog. chef afdeling regie en presen
tatie.
De directie van Radio Nederland We-
eidomroep zal te hunner ere Zaterdag
«November in het Hof van Holland te
"Uversum een, receptie geven
b-P'L Bond van Consumptie-ijs-
Nbh sen patates-fritesbakkers in
Vemt n- zal op Donderdag 13 No-
Boscf,er 'n Bote' Noord-Brabant te Den
den nZljn eerste jaarvergadering h.ou-
af Deze vergadering zal worden voor-
tj^aan door een H. Mis in de St. Pie-
kerk te Den Bosch.
bu?e L N°y?'ober 1952 werd te Aarden-
tionaï» D afdeling van de Katholieke Na-
WaaïwLrToor e-H.BO. opgericht,
zich 56 werkende leden opgaven.
lBndRcn»,la£ is ,een vliegtuig met 40 Neder-
hokken ral naar Zuid-Rhodesia ver-
de conclusie als dwingend, dat cr een
onoverkomelijk tekort is aan middelen
voor de zelffinanciering.
In ieder geval keerde de socialistische
spreker zich tegen een verschuiving
naar de indirecte belastingen. De stel
ling, dat er een tekort is aan risicodra
gend kapitaal achtte hij aanvechtbaar.
Wat de investeringen van het bedrijfs
leven betreft: er is niet meer geld no
dig, maar meer zekerheid.
Hij bepleitte een koopkrachtpolitiek,
waardoor het best de deflatoire tenden-
zen overwonnen kunnen worden; een
dergelijke politiek mag echter de sociale
verhoudingen niet verscherpen. Dit, met
verlaging van de indirecte belastingen,
beschouwde bij als een van de drie ele
menten der te voeren politiek. Als de
andere twee noemde hij het op peil hou
den van de particuliere en van de totale
investeringsactiviteit. Hierbij kon een ge
richte belastingverlaging voor het inves
teren gebonden derhalve aan ver
hoogde investeringsactiviteit zijn in
stemming hebben, niet echter een alge
mene belastingverlaging ten gunste van
Advertentie
Puur geneeskracht, gezondheid
en zuiverheid voor Uw huid
het bedrijfsleven. Hij wees op de ge
dachte aan spaarcertifcaten, doch toonde
zich voorstander van vervroegde af
schrijving. Bij de indirecte middelen
voor het op peil houden van de totale
investeringsactiviteit noemde hij ver
snelling van de oorlogsschadevergoeding.
Tenslotte pleitte de heer Hofstra voor
een spoedige afschaffing van de school
gelden; dit met name ten gerieve van
zekere middengroepen.
Een vrij critisch geluid inzake de
financiële toestand deed ook de heer
v. d. Wetering horen. De conjunctuur
zal z.i. een aarzelend beeld blijven
vertonen en hij herhaalde wat de so
cialistische spreker had gezegd over
optimistisch geraamde inkomsten en
hoge uitgaven. De C.H. woordvoerder
achtte de tijd nog niet gekomen om
zich druk te maken over de aanwen
ding van een begrotingsoverschot. Hij
bepleitte een juist samenspel tussen
overheid en bedrijfsleven en wees op
het belang van exportfinanciering en
de traditionele functie van ons land,
te weten de driehoekshandel.
Naast deze financiële beschouwingen
heeft men gisteren ook de maidenspeech
beluisterd van de nieuwe K.V.P.-specia
list voor Buitenlandse Zaken mr. Blais
se, die stelde, dat Nederland bij vele ge
legenheden te aarzelend is opgetreden,
doch zo zei hij voorzichtig daar
voor is nu in de plaats gekomen be
dachtzaamheid. Hij achtte het van be
lang, dat de regering nu eens over de
brug komt met een uiteenzetting over
de onderlinge verhouding tussen de ver
schillende organen, welke de Europese
eenheid moeten bevorderen. Prof. Le
maire van de K.N.P. had de dag tevoren
reeds gevraagd om een opstelling van
de consequenties, welke de integratie in
haar diverse vormen voor ons land zal
hebben. De heer Blaisse vroeg tevens op
welke wijze de regering zich voorstelt
de publieke meningsvorming in ons land
met betrekking tot de politieke integratie
te organiseren. Te vaak is z.i. het Neder
landse volk in het ongewisse gebleven
over de Kabinetspolitiek.
Minister Beyen kan bepaald verhelde
rend werk doen!
Advertentie
De Officier van Justitie bij de Haar
lemse rechtbank, mr. R. H. F. H. M.
Grasso, zal Vrijdag 7 November zijn
standpunt bepalen tegenover de bezwa
ren, die de raadslieden van de vijf ver
dachten in de z.g. Velser-affaire dezer
dagen in de raadkamer hebben toege
licht. Nadat hoor en wederhoor is toe
gepast, zal de president, mr. E. J. W.
Top, beslissen wanneer de rechtbank
haar oordeel over deze bezwaren, zal
uitspreken.
De Braziliaanse stad Sao Paulo, welke
in 1554 door de Jezuïeten werd gesticht,
zal in 1954 haar vierhonderdjarig be
staan op grootse wijze vieren. Ter gele
genheid van dit gebeuren heeft het ge
meentebestuur van deze stad een we-
reldmuziekprijsvraag uitgeschreven.
De beste compositie zal beloond wor
den met een bedrag van 200.000 cruzei
ros ongeveer 40.000 gulden- Gevraagd
wordt een, uit 3 of 4 delen bestaande
svmphonie, of wel een symphonisch ge
dicht, dat op muzikale thema's is ge-
bcuwd in betrekking met historische of
literaire motieven, verband houdend
met de stad Sao Paulo.
Nadere inlichtingen worden verstrekt
door: Comigao do IV-Centenario de Sao
Paulo, Rua 24 de Maio 250, Sao Paulo
Brazilië.
Het generaal Kapittel van de Kar
tuizers heeft definitief besloten over te
gaan tot de bouw van een Kartuizer
klooster in Nederland. De plannen, wel
ke door de. Nederlandse prior van de
Kartuizers in Calci, pater Albertus M.
JansenHendriks, zijn ontworpen en
door de architecten H. W- en Chr. H. G-
Valk uit Den Bosch herzien en aangepast,
werden tijdens dit kapittel goedgekeurd.
'Ao spoedig mogeljjk zal met de bouw
van een eerste kluis worden begonnen.
Wanneer er voldoende gelden bijeen
zijn om het eerste deel van het klooster
te vestigen, zullen acht monniken uit de
Kartuize te Calci bij Pisa (van de 25
bewoners zijn er 23 Nederlanders) hun
intrek daar nemen. Over tien jaar kan
het klooster gereed zijn. In de kapittel
van het nieuwe klooster zal een betrek
kelijk revolutionnaire afwijking worden
toegepast, de broeders zullen n.l. in
tegenstelling tot alle andere klooster
kerken der Kartuizers gezicht hebben
op het altaar. Dit zal bereikt worden
door hun een plaats te geven op een
platform, zodat zij de paters niet kunnen
zien,
Zoals bekend is onlangs, 23 Augustus,
de tonijnenjager „Hollandia" uit Rot-
teidam naar N. Guinea vertrokken. Het
hJ I? slechts 80 meet en een
aan boord. 27 October is het in Sorong
aangekomen.
Het scheepje heeft zich onderweg pri
ma gehouden, aan de motoren heeft
nooit iets gemankeerd, aldus heeft de
gezagvoerder medegedeeld Ook de
langste overtocht kon geschieden zon
der bij-bunkeren uit de meegevoerde
reserve-voorraad benzine. De duur van
de overtocht, die geraamd was op vijf
tig dagen, is geheel volgens plan ver
lopen.
Na aankomst te Hollandia viel de be
manning een feestelijke ontvangst ten
deel van de autoriteiten en de burgerij
te Hollandia, Gouverneur van Waar
denburg en genodigden hebben een
rondvaart gemaakt met het schip, dat
thans te Hollandia gereed wordt ge
maakt voor zijn bestemming de tonij
nenvangst. Het is de bedoeling, Papoea's
voor de visvangst op te leiden.
De beroemde ope
rette-componist en
dirigent Robert
StoLz vertoeft mo
menteel in ons
land. Hij heeft ook
belangstelling voor
de film. In Amerika
heeft hij er zo nu en
dan wel iets mee te
maken. Het is dus
niet te verwonde
ren, dat we hem
hierboven in de
Ctnetone-studio's
aan de Duiven-
drechtsekade bij
Amsterdam aantref
fen, waar momen
teel onder produc
tieleiding van Ruay
Meyer (rechts) een
Nederlandse film
„Sterren stralen
overal" vervaardigd
wordt.
Minister Mansholt heeft in een nota
aan de Tweede Kamer een nadere toe
lichting gegeven op de ontwikkeling van
de werkzaamheden van de N.V. Vuil
afvoermaatschappij VAM te Amsterdam.
We ontlenen aan deze nota het volgen
de: Gezien het grote algemene en land
bouwkundige belang, dat de afvalstoffen
in bruikbare en nuttige vorm naar het
land worden teruggevoerd, is het zeker
verantwoord, dat hieraan niet alleen
grote aandacht wordt geschonken, maar
dat van overheidswege ook aan de
financiering der door te voeren plannen
wordt medegewerkt.
Dit heeft er Toe geleid, dat van de
voor productieverhoging beschikbare
gelden een bedrag van tien millioen voor
dit doeleinde is bestemd, en wel in de
allereerste plaats om het de N.V. „VAM"
mogeiyk te maken haar werkzaamheden
uit te breiden en de productie van com
post uit stedelijke afvalstoffen op te
voeren.
De N.V. „VAM" stelt zich niet voor
op het gebied van de vuilverwerking een
monopoliepositie in te nemen.
Voorts heeft de minister de stichting
„Compost" in het leven geroepen, aan
welke stichting het van de uitgetrokken
tien millioen resterende bedrag van een
millioen ter beschikking zal kunnen
worden gesteld. Deze stichting werd
nodig geoordeeld in verband met de vele
aanvragen om advies en de noodzakelijk
heid ook onderzoek van algemene aard
te verrichten.
Niet alleen door de N.V. „VAM", maar
ook door andere is in de afgelopen jaren
stadsvuil verwerkt tot meststof. O.m.
door de ongeveer 50 gemeenten, die haar
stadsvuil of een deel daarvan com-
posteren met faecaliën of met rioolslib.
Mede op grond van een enquête, in
1950 door de vuilverwijderingscommis-
sie der Vereniging van Nederlandse ge
meenten gehouden, kan worden geschat,
dat thans in 1952 ongeveer 20 pet. van
het in Nederland door de gemeenten
ingezamelde stadsvuil tot meststof ver
werkt wordt, waarvan rond 2/3 door de
N.V. „VAM" en 1/3 door de gemeenten.
De werkzaamheden der particulieren
zijn hierbij buiten beschouwing gelaten.
Bij het ontwerpen van toekomstige
projecten heeft de N.V. „VAM" zich la
ten leiden door de gedachte, dat de vol
ledige inachtneming van de belangen
der gemeenten, die de meest bedrijfs-
zekere en goedkoopste oplossing^ van
vuilverwijdering zoeken, een landelijk
plan moest worden opgesteld, dat bij
uitvoering voor de komende periode zo
goed mogelijk in de behoefte aan com
post zou voorzien en waarbij vooral ge
dacht moet worden aan het voorzien
van de meest compostbehoeftige gron
den.
Voorts is er bij het ontwerpen van
dit landelijk plan aandacht aan geschon
ken, dat ook de tuinbouw en bepaalde
weidegebieden in het Westen van het
land behoefte hebben aan compost.
Een deel van de. afvalstoffen der ste
den uit het Westen zal naar het Oosten
en Zuiden vervoerd worden om aldaar
volgens het systeem-Van Maanen in
grote centrale bedrijven tot landbouw-
compost verwerkt te worden. Daarnaast
zal zoveel stadsvuil in het Westen ver
werkt moeten worden, dat ook het
Westen over voldoende compost zal kun
nen beschikken. Dit zal het beste in
plaatselijke bedrijven kunnen geschie
den.
Het is niet de bedoeling, dat deze
plaatselijke bedrijven door de N.V.
„VAM" het meest aangewezen lichaam
worden geacht om de verwerking in
grotere bedrijven in Noord-Brabant en
op de Veluwe ter hand te nemen.
(Van onze parlementaire redacteur a.i.)
Bij de aanvang van de huidige zit
tingsperiode der Tweede Kamer is als
tweede op de nominatie voor het voor
zitterschap gekomen de heer Joekes
Deze is echter kort geleden benoemd
tot lid van de Raad van State, zodat de
Kamer zonder plaatsvervangend presi
dent is komen te zitten. Aangezien de
derde voorzitter, de beer Terpstra, we
gens ziekte geruime tijd afwezig zal zijn
lag hier vooral voor de drukke begro
tingstijd een probleem.
Bij ontstentenis van de waarnemers
voor de voorzittersstoel krijgt gemeen
lijk het oudste lid in jaren de leiding
der vergadering. Voor de oudste leden
de heren Zandt en Weiter, zou dit
waar zij beiden deel uitmaken van zeer
kleine fracties echter bezwaarlijk zijn.
De Tweede Kamer heeft gisteren in
deze moeilijkheid voorzien door in af
wijking van het Reglement van Orde
een verkiezing voor een tijdelijk tweede
voorzitter te houden. Als zodanig is ge
kozen de heer J. Schilthuis (P.v.d.A.)
Hij verwierf 51 van de 64 uitgebrachte
stemmen.
In het Betuwse dorp 'Angeren is de
tuinder P. Kersten er in geslaagd
pinda's te kweken, die niet onder
doen voor het tropische product. In
Maart van dit jaar werd een aantal
ongebrande noten in een verwarmde
kas van de familie Kersten te Huis-
sen gepoot. De noten ontkiemden en
twee maanden later werd een van
de pindaplantjes overgebracht naar
een n'iet verwarmde kas in Ange
ren. Dezer dagen werden 35 pinda's
van deze plant gerooid. De beide fa
milies Kersten zijn van plan de
proefnemingen het volgend voorjaar
op groter schaal voort te zetten.
?5
Van 14 tot en met 16 November a.s.
zal in de jaarbeurshallen te Utrecht de
44e internationale Pluimvee- en Pels-
dierententoonstelling worden gehouden,
georganiseerd door de Ned. vereniging
Ornitophilia"
Deze expositie belooft zeer belangrijk
te zullen worden, mede omdat zij op
geheel andere wijze wordt ingericht
dan haar voorgangsters. Het ligt n.L in
de bedoeling het hoofdaccent te leggen
op de jonge dieren, de kweek van het
laatste seizoen, waardoor het euvel van
de paradepaardjes, die gewoonlijk de
prijzen wegsnoepen, wordt ondervangen
en het beter dan voorheen mogelijk is
de resultaten van de fokkerij te verge
lijken.
Het aantal in te zenden dieren zal
rond 1600 bedragen, dat is minder dan
gewoonlijk, maar beter geselecteerd.
Voorts zal de a.s. tentoonstelling de bij
zondere aandacht vragen voor de fok
kerij van piepkuikens, welk materiaal
thans reeas een belangrijk uitvoerpro-
duct vórmt, maar waarvan de afzet in
het buitenland nog voor belangrijke
uitbreiding vatbaar is-
De officiële opening van de tentoon
stelling zal worden verricht door de
Commissaris van de Koningin in de
Provincie Utrecht, de heer M. A. Rei-
nalda. op 14 November a.s. des ochtends
te 10.30 uur in de Jaarbeurshallen te
Utrecht.
Zondag 16 November zal in Havert
(Zelfkant) de plechtige wijding ge
schieden van een drietal nieuwe luid
klokken voor de R. K. kerk aldaar. Tal
van kerkelijke en burgerlijke autoritei
ten zullen bij deze plechtigheid aanwe
zig zijn, o.a. de bisschop van Aken.
Het betreft hier een voor ons land
geheel nieuw type klokken, die niet uit
brons maar uit staal gegoten zijn. Dit
is de eerste maal, dat stalen klokken
in een R. K. kerk in Nederland worden
geplaatst. De klokken worden geleverd
door de Bochumer Verein A.G. te Bo-
chem, een der grootste Duitse staalfa
brieken.
In de maand September 1952 zijn in
Nederland 5289 woningen gereed geko
men. In deze maand werd voorts be
gonnen met de bouw van 6441 wonin
gen, waardoor het aantal in uitvoering
zijnde woningen aan het einde van de
maad was gestegen tot 41.261. Van Ja
nuari tot September 1952 kwamen in
totaal 38.975 woningen gereed. In de
overeenkomstige periode van het
vorige jaar bedroeg dit aantal 42.03L
Johan Roussel. een bekend musicus in
Brabants hoofdstad, is in zijn geboorte
plaats Den Bosch in de leeftijd van bij
na 80 jaren overleden. De heer Roussel
is o-a. geweest onderkapelmeester van
het voormalig stedelijk orkest van Den
Bosch; verder was hij een gewaardeerd
solo-violist en solo-clarinettist.
In Juli van dit jaar heeft president
Truman een wetsontwerp getekend, dat
voorzag in het uitlenen van twee Ame
rikaanse onderzeeboten voor oplei
dingsdoeleinden aan Nederland. Aan
vankelijk had het Huis van Afgevaar
digden in de V. S. bedoeld w.o. opge
schort, omdat men wilde wachten tot
ons land ook zelf een onderzeeër zou
hebben afgebouwd, doch op dit beslmt
is het Huis teruggekomen.
Naar wij vernemen mag thans ver
wacht worden, dat deze onderzeeboten
in de eerste helft van het volgeftd jaar
naar ons land zullen komen. Wij krij
gen de schepen in bruikleen, totdat ze
vervangen kunnen worden door hier
nieuw gebouwde onderzeeboten. Wan
neer dit zal zijn is nog niet bekend,
doch afgaande op het Vlootplan zou'
hiervoor wel het jaar 1956 moeten wor
den aangehouden.
Nederland krijgt door deze Ameri
kaanse terbeschikkingstelling twee on
derzeeërs van een snellere klasse dan
wij thans hebben; ze krijgen namelijk
een hoog voortstuwingsvermogen.
Hiertoe worden de onderzeeboten ge
moderniseerd tot z.g. „Guppies" (Grea
ter Underwater Propulsion Power).
De Leeuwarder rechtbank tieeft uit
spraak gedaan in de zaak tegen de
landbouwer K. H. te St:ens, die inder
tijd op de Overijsselse straatweg onder
Wijtgaard een aanrijding veroorzaakte,
door het verkeer op deze voorrangsweg
niet te laten voorgaar,. Hierbij was de
bestuurder van de aangereden auto ge
dood, terwijl de inzittenden, mr. J-
Prins, raadsheer n het gerechtshof te
Leeuwarden, en diens echtgenote
zwaar gewond werden. De rechtbank
veroordeel le K. H. tot een maand voor
waardelijke hechtenis en een boete van
1.000 pl is ontzegging van Ue rijbe
voegdheid voor de duur van twee jjren.
De officier van justitie had drie maan
den gevangenisstraf gevorderd en vijf
jaar ontzegg,i„
De woningbouw voor jonge mensen wordt de nieuwe minister van Volkshuis
vesting inzonderheid op het hart gebonden door het rapport, dat de Com
missie Jeugdzaken van dc K.V.P. onlangs heeft gepubliceerd. Het zal wel
waar zijn, dat jonge mensen geweldig verlegen zitten om woningen (als zij
trouwlustig worden, wat de meesten nu eenmaal overkomt). Gebrek aan wo
ningen voor jonge mensen veroorzaakt grote morele bezwaren. Maar gebrek aan
voldoende grote woningen voor groeiende gezinnen doet dat ook, zij het op
een ander plan en in andere dimensies. En dan zijn daar de woningbehoeften
voor de ouden, die hun gezinnen achter de rug hebben. Maar dat levert toch
geen morele bezwaren meer op, wilt u misschien zeggen? Het ligt er maar aan
hoeveel de gamma uwer moraliteit omvat. Zijn onmin, nijdigheid tussen ouders
en kinderen, die elkaar in de weg zitten, is verbittering van harter. geen kwaad?
Het probleem van de woningnood is
nauwelijks een probleem om het in on
derdelen aan te pakken. Dat weten de
genen, wier nare taak het nu eenmaal
is woningruimten te verdelen en toe te
wijzen, hetgeen altijd betekent dat wat
zij aan de ene toewijzen zij aan ande
ren onthouden, anderen die ook drin
gend verlegen zitten en ook hun noden
aixuausapv
Vertaald
door
J. W. HOFSTRA
51
„Ik wou dat jullie je eigen gezicht
eens konden zien," zei ze dan. „Het
lijkt wel of jullie een gevecht houden
op leven en dood in plaats van dat jul
lie rustig een spelletje spelen. Croquet
brengt jullie lelijkste karaktereigen
schappen naar boven."
Clara en haar vader keken elkaar
dan met een superieur lachje aan en
degene die aan slag was gaf de hal dan
een extra kwaadaardige tik.
Klokslag elf uur kwam tante Sophy
naar buiten getrippeld met een blad vol
glazen en eigengebakken cake. De tan
tes, die zelf maar vogelenporties aten,
leefden in een voortdurende vrees dat
de Batchelors ondervoed zouden kun
nen zijn. Alle dringende verzoeken
om het toch niet te doen ten spijt, wa
ren ze de gehele dag in de donkere
keuken bezig allerlei heerlijke scho
teltjes klaar te maken, die ze van
zijn leven niet voor zichzelf zouden
bereiden. Tante Sophy vond het niet
het minste bezwaar om op een snik
hete morgen drie mijlen ver naar de
markt te lopen om iets bijzonders voor
Isabel te kopen en ze hadden zelf in
de maand Juni geen aardbei gegeten
om die te kunnen inmaken en te ver
werken op taarten wanneer Claude
met vacantie zou komen.
Direct na de lunch waren de logé's
zodoende tot niets in staat. Ze luierden
dan maar wat in de tuin. Clara zocht
gewoonlijk met een boek haar schuil
plaatsje in de vork van de noteboom
op. Het was vroeger een gevaarlijke
toer geweest om bij die hoge zitplaats
te komen; nu was het een kwestie van
twee zwaaien. Wat later maakten ze
een wandeling over de landerijen. Als
ze met zijn drieën gingen, konden het
vanwege Isabel maar korte langzame
wandelingetjes zijn. Clara kon het nog
steeds niet gewoon vinden, dat ook
haar moeder van het buitenleven bleek
te houden; ze ergerde er zich zelfs een
beetje aan, haar eigen gevoelens te dien
opzichte waren diep, maar ze bracht
die niet onder woorden, evenmin als
haar vader; ze kon er net zo min goed
over spreken als over godsdienstzaken.
Isabel daarentegen hield haar mond
geen ogenblik stil. Met haar hoge dunne
stem uitte ze opgewonden haar verruk
king over elke boom en iedere bloem.
Het deed haar een immens genoegen
Claude de namen daarvan te kunnen
noemen. Claude zelf had nooit de
moeite genomen daar achter te komen.
De meeste buitenmensen doen dat im
mers niet. Ze kon urenlang met Clara's
beste verfdoos zitten knoeien om inver-
genoegd aquarelletjes van korenvelden
en buitenhuisjes te maken. De tantes
beschouwden die als meesterwerken en
bewaarden ze allemaal zorgvuldig. Cla
ra vond haar moeders kinderlijke IJdel
heid betreffende die schilderstukjes zo
erg nog niet. Die waren zo slecht, dat
ze daardoor bijna iets fascinerends kre
gen. Wat ze bijna onverdraaglijk vond,
was. dat Isabel een zo tomeloze verruk
king aan de dag legde voor een plaats,
waaraan ze door geen enkele band des
bloeds gebonden was en waarvoor
Clara zelf een jaloerse liefde koes
terde. Ze redeneerde altijd bij zich
zelf: „Waarom kan ze in 's hemels
naam Sussexof tenminste dit klei
ne stukje daarvannou niet met
rust laten. Er blijft toch genoeg van
Engeland over om je daar dik over te
maken!"
Haar vader had dezelfde bezittings
neigingen aangaande zijn geboortegrond,
maar, anders dan Clara, vond hij het
heerlijk dat Isabel zo genoot. Hij nield
meer van dit hoekje van Sussex omdat
zijn familie hier gewerkt en geboerd
had, omdat het zo mooi en vertrouwd
was. Een knolleveld had een zekere
bekoring voor hem omdat hij er de be
wijzen van had dat een van zijn voor
ouders dit bezeten had. Als ze een an
der dorp bezochten, dan was zijn eer
ste gang naar het kerkhof om te zien
of de naam Batchelor. Hoadley of
Sayers op een van de grafstenen te
vinden was. Was dat niet het geval, dan
was hij rusteloos, al probeerde hij het
te verbergen, totdat ze weer op Paget's
Fold terug waren, hoe bekoorlijk de
natuur er ook was.
Elke Zondag na de thee placht hij
wat schaapachtig te zeggen: „Is er
iemand die een wandelingetje rond de
bezitting met me wil maken?"
Strijk en zet, of het nu mooi weer
was of regenachtig en of hij nu gezel
schap kreeg of niet, maakte hij dan de
ronde langs zijn veertig her en der lig
gende stukjes land. Hij vond het heer
lijk, avonden lang onder de lamp met
tante Leah gebogen te zitten over ver
sleten landkaarten en te bepraten hoe
ieder stukje grond verworven was. Het
deed hem goed wanneer Isabel en Cla
ra hem „de grondbezitter" noemden.
„Ik weet wel dat het triviaal is, lie
verds," zei hij dan, „maar ik moet be
kennen dat het me een prettig gevoel
geeft te weten, dat een absurd klein
deel van het land van mij is. Zolang
dit zo is. kan ik mij een Sussex-landbe-
zitter noemen. Soms waarschuwde hij
hen. dat er op zijn grafsteen moest
komen te staan: Claude Frederik Bat
chelor, grondbezitter in deze streek.
R.I.P. moest er ook op staan natuur
lijk. „Ik hoop niet," zei hij, „dat het
ketters is om te beweren dat ik alleen
in vrede zal kunnen rusten in de aar
de van Sussex."
Zulke avonden hadden ook een apar
te bekoring voor Clara. De tantetjes
werden gemaand om nu ook eens rustig
te komen zitten. Isabel lag op de paar
denharen sofa onder de gravure van
Strafford op weg naar het schavot, en
de andere vier schaarden zich om de
tafel onder het gele licht van de olie
lamp. Op warme avonden dreef de
geur van vee en tabaksplanten door
het geopende raam naar binnen en
tante Sophy sprong telkens op om te
trachten motten van een wisse verbran-
dingsdood in de lamp te redden.
Isabel, die tante Sophv even vurig
beminde als ze de oude Mevrouw Bat
chelor haatte drong aan dat deze alles
zou vertellen wat er sinds vorig jaar in
het dorp gebeurd was; hoe vreemd de
juffrouw van het postkantoor er wel
uitgezien had bij het concert in het
dorp, en het in duigen vallen van de
picnic van de voetbalclub. Tante Leah
schaamde zich altijd een beetje over
deze banaliteiten en wilde dan terwil-
le van Claude het gesprek op een ho
ger peil brengen. Ze bracht haar beste
weetjes op geschiedkundig gebied ter
tafel of deed ernstige uitspraken over
de moderne wereld.
(Wordt vervolgd).
en moeilijkheden hebben. Als men bin
nen de bestaande grenzen de ene gaat
bevoorrechten, dan gaat men de ande
ren tekort doen, tenzij de politiek wordt
meer te bouwen dan men tot dusver ge
daan heeft. Want.dan ontstaat er over
de gehele linie althans een absolute
vooruitgang.
Indien de middelen het maar even
toelaten moet er dus meer gebouwd
worden om de achterstand sneller in
te lopen. Wij menen te mogen gelo
ven, dat de nieuwe minister op dit
voornemen zint. Het is ook de enige
manier om een constructieve bijdrage
te leveren aan een spoediger oplos
sing van het probleem. Zijn er dan,
die menen dat hierdoor de werkloos
heid in de bouwvakken te zijner tijd
gemakkelijker wordt opgeroepen, dan
lijkt dit toch wel een tikje kortzich
tig om'niet te zeggen kleingeestig ge
dacht. Men kan daar andere practi-
sche overwegingen tegenover plaat
sen, doch in de eerste plaats moet
men het probleem ten principale zui
ver stellen. Werkgelegenheidspolitiek
is een in beginsel zeer voortreffelijke
zaak, maar nu zien wij welke moei
lijkheden ook zulk een menslievend
doel in de practijk kan opleveren.
Werkloosheid is een gruwel voor de
mensheid en dient met alle macht be
streden en ook voorkomen te worden
Maar mogen wij zulk een schrikbaren
de woningnood langer laten heersen
dan strikt onvermijdelijk is om in
een voorlopig nog jaren verwijderde
toekomst misschien werkloosheid in
de bouwvakken te voorkomen? Mo
gen wij de mensen thans zonder wo
ningen laten zitten om te bereiken,
dat er geen overtollige bouwvakar
beiders ontstaan?
Dit aan te nemen zou betekenen, dat
men een sociale leuze tot het absurde
voert door terwille van een bepaalde
doelstelling een sociaal kwaad te laten
ontstaan of te laten voortbestaan. Bo
vendien nog slechts terwille van een
gegist resultaat. Wat weten wij eigen
lijk werkelijk van de mogelijkheden,
die er over tien of vijftien jaar aanwe
zig zullen zijn. Moeten die mogelijkhe
den eigenlijk niet voor een zeer groot
gedeelte afhankelijk geacht worden van
onze eigen bereidheid, van onze eigen
capaciteit om op te brengen wat dan
weer vereist zal zijn? Men kan wel de
bouwvakarbeiders op die manier menen
te helpen, doch men dient dan toch te
beseffen, dat men het hele volk in zijn
breedste lagen thans belet een noodza
kelijke levensbehoefte zo snel te vervul
len als mogelijk zou zijn.
Wat denken sommigen toch te bereiken
met 'n sociaal beginsel, dat door zulk een
kennelijke denkfout wordt ingegeven?
Huizen bouwen is een onderneming ten
behoeve van de mensheid, die huizen
nodig heeft, niet echter ten behoeve
van de bouwvakarbeiders of de bouwon
dernemers. Die bestaan slechts ten bate
van het huizen bouwen en vinden daar
in hun bestaansreden. Wij huizen niet
in woningen om bouwvakarbeiders aan
een bestaan te helpen. Welnu, er moet
meer gebouwd worden, er kan meer ge
bouwd worden: dat men dan ook bouwe.
Daarmee is natuurlijk niet gezegd,
dat de werkgelegenheid voor bouwvak
arbeiders ons niet ter harte zou moeten
gaan. Die vormt ook een sociaal pro
bleem van groot belang, dat niet uit het
oog verloren mag worden. Maar staat
het zo vast, dat de bouwvakarbeiders
werkloos zullen worden, als die huizen
nu eens enkele jaren eerder voltooid
zullen zijn? Wij zeiden reeds: het ligt
er maar aan wat wij zelf bereid zullen
zijn op te brengen om aan de vereisten
van die latere jaren te voldoen. Er zijn
zeventig duizend krotten in Nederland
op te ruimen en over tien jaren zal dit
getal zeker niet verminderd zijn. Met
opruiming van krotten in de eigenlijke
zin, is het woningpeil van Nederland
overigens nog lang niet gesaneerd te noe
men. Daar zijn nog altijd de ellende-
w ij ken in tal van onze grote steden.
Denk bijvoorbeeld eens aan die hele
ring van gore grauwheid, die tussen de
oude en de nieuwe stad van Amsterdam
ligt. Daar valt zoveel te doen in de
bouwwereld. Men zou zelfs als het
niet al te stoutmoedig lijkt kunnen
denken aan de monumentale bouw. die
in dit land altijd schrikbarend ver
waarloosd is en wordt. Wat kan er alle
maal niet gebeuren, als we maar willen!
Want het is ondenkbaar, dat we thans
met een last van anderhalf milliard per
jaar op de begroting voor Defensie wèl
in staat zijn een zes honderd millioen
aan woningbouw uit te geven, en dat we
later, als de defensie in ieder geval
aanzienlijk minder dan anderhalf mil
liard zal bedragen niet meer zullen
kunnen vinden wat de bouw, en de wo
ningvoorziening inzonderheid, dan zal
vragen.
Men moet natuurlijk zo goed mogelijk
trachten in de toekomst vooruit te zien
en men dient daar zijn plannen op in te
richten, doch wij moeten ons zeer hoe
den voor het misverstand, dat wjj een
toekomst op dit moment kunnen fixeren,
en dan nog wel in kleine deelplannen, die
door een eenzijdig belang worden inge
geven. Want het ieven is altijd veel rui
mer dan men denkt, en de mens tot veel
meer in staat dan een klein-gelovig ver
stand zich durft voor te rekenen.
Wij moeten bouwen wat er vandaag
te bouwen valt en intussen alvast trach
ten te bedenken, wat er over tien jaren
op het bouwprogramma moet komen.
De vereniging van Nederlandse tul
penkwekers heeft tweeduizend tulpen
bollen ten geschenke gegeven aan de
150 jaar oude New-Yorkse kerk „St-
Mark's Church-in-the-Bowerie" waar
het stoffelijk overschot van de laatste
Hollandse gouverneur van New York,
Peter Stuyvesant, begraven ligt
De zendelingen Erikson en Tntt, die
sinds enige tijd werden vermist, zijn in
Nieuw-Guinea vermoord- Hun lijken
werden aangetroffen nabij kam
pong Maopeas, in het dis*riu Aifat, on
derafdeling Ajamoera (West-Nieuw-
Guinea). Het onderzoek naar de daders
is gaande.
