Stimulering particuliere investeringen
door belastingverlaging
Nederlands Elftal in het
keurs van een systeem
PRINS der DICHTERS
JOSSO wil ook
leren bidden
J
Berg, hef a op en stort a in zee
HEEFT DE LUCHT KRACHT?
Verzoek om nota over middenstand
In Hull tegen Engelse amateurs
laatste wedstrijd van 1952
r~
Wij luisteren naar
Voetbalprogramma
WOL en GOUDEN TANDEN
Verschillende soorten (stijlen)
in de muziek
VRIJDAG 14 NOVEMBER 1952
PAGINA 9
Voorlopig verslag Economische Zaken
Nieuw passagiersschip
voor H.A X.
Wettelijke bestrijding van
de runderhorzel
Kath. Studentenver. Veritas
Sterk spel van Fenny
Heemskerk te Moskou
Ronde van Zuid-Italië
Coppi behoudt de leiding
Belgische zege in Brusselse
Zesdaagse
V.
Robb tegen Nederland
niet van de partij
(SCHEEP VA ARTBER1CHTEW
MARKTBERICHTEN
Aan het voorlopig verslag van de
Tweede Kamer over de begroting van
Economische Zaken is het volgende ont
kend. Vele leden zouden gaarne ver
nemen, wat naar het oordeel der Re
gering oorzaak is van de relatief hoge
stand van de werkloosheid. Het hoge
Werkloosheidscijfer is des te opvallen
der, als men in aanmerking neemt, dat
door de verruiming van de woning
bouw de werkgelegenheid in de bouw
vakken ongetwijfeld moet zijn toegeno
men, terwijl ook de berichten uit de
duurzame verbruiksgoederen-industrie,
soals de textiel- en de schoenenindustrie,
gunstiger luiden. De vraag rijst dan ook,
of de huidige omvang der werkloosheid
biet een gevolg is van het achterblijven
Van de investeringen, bij de bevolkings
toeneming.
Deze leden zouden het zepr op prijs
stellen, indien de minister ten spoedig
ste in een vierde industrialisatienota
het verloop der investeringen en de po
litiek, welke de regëring dienaangaan
de in de toekomst denkt te volgen, zou
willen uiteenzetten, Welk verzoek ook
Van andere zijden werd ondersteund.
Deze en vele andere leden waren van
mening, dat de investeringen niet bij
Voorkeur door de overheid doch door
Particulieren dienen te worden geëf
fectueerd. Het weer op gang brengen
van de investeringen achtten deze leden
slechts mogelijk in een daartoe geëigend
fiscaal klimaat, dat buns inziens slechts
kan worden geschapen door belasting-
Verlaging over de gehele linie, waarbij
b.v. de inkomstenbelasting met 10pet.
en de vennootschapsbelasting met 5 pet,
souden kunnen worden verlaagd.
Daarnaast acht een deel dezer leden
het wel gewenst, de bevordering der in
dustrialisatie tevens te zoeken in risi
cospreiding, waarbij ook de overheid
haar deel in het risico zal moeten dra
gen. Dit met hét oog op 't feit, dat on
dernemers i.v.m. het risico niet altijd
tot investering zullen overgaan, ook al
zijn voldoende middelen beschikbaar.
Vele andere leden waren van oordeel,
dat het handhaven van onbevredigende
Werkgelegenheid op lange termijn moet
Worden bezien, met het oog waarop een
krachtige stimulering der industrialisa
tie gewenst is. Naast de exportbevorde
ring en de industrialisatie, dient h.i.
echter ook de voorziening met eigen
Mr. W. H. de Morichy, directeur van de
„Holland-Amerika-Lijn". heeft Woensdag
avond te Southampton verklaard „zeer te
leurgesteld te zullen zijn'', indien niet in
het komende voorjaar wordt begonnen met
de bouw van een -nieuw schip, dat dezelfde
afmetingen zal hebbén als het vlaggeschip
„Nieuw-Amsterdam" Hij voegde hieraan
toe dat de bouw van het nieuwe schip drie
tot drie en een half jaar zal duren.
Naar het ANP. verneemt is' dezer
dagen de indiening bij de Tweede.
Kamer te verwachten van een ontwerp-
runderhorzelwet.
(Van onze correspondent)
Het bestuur van't Collegium ^tudioso-
rum Veritas te Utrecht is voor 't jaar 1952-
1953 als volgt geconstitueerd: A. P.
Oomen, Praeses; F. C. Fliek, Ab actis I:
J. H. E. Th. Meeuwissen, Fiscus: mej. C.
H. A. H. M. Mommers, Ab actis II A; B.
J. A. W. V. M. Pinckaers, Vicarius.
In de dertiende ronde van het candi-
datentournóoi voor het wereldkam
pioenschap dames te Moskou speelde
onze landgenote Fenny Heemskerk met
Wit zeer sterk tegen de Russin Eliza
veta Bykova. In tijdnood beging Byko-
Va enkele onnauwkeurigheden en toen
de partij werd afgebroken had Fenny
Heemskerk enig voordeel.
Na de zevende etappe van- de ronde
Van Zuid-Italië luidt het algemeen
klassement: 1. Coppi (It.) 32.07.17; 2.
Magni (It.) 32.20.31; 3. Minardi (It.)
32.23.41; 4. Bobet (Fr.) 32.24.00 5. Car-
rea (It.) 32.24.38; 34. Maanen (Ned
32.52.32; 37. Gelissen (Ned.) 32.58.47; 40.
Nolten (Ned.) 33.14.28; 42. De Vries
(Ned.) 33.21.36.
De zesdaagse te Brussel is gewonnen
door het Belgische koppel Bruneel-Acou.
Schulte en Van Vliet eindigden op de
vijfde plaats. Het koppel Derksen-Pe-
ters had' enkele uren voor het einde
de strijd gestaakt, toen Peters last
kreeg van zijn beenspieren.
grondstoffen sterk te worden bevor
derd
Zeer vele leden merkten op, dat aan
de problemen m.b.t. de Middenstand
gelijkwaardige aandacht behoort te wor
den gewjjd als aan aan de arbeid in de
landbouw. Dit is tot dusver zeker niet
geschied. Zij achtten het dringend nood
zakelijk dat in het belang van een
vruchtbare parlementaire discussie een
nota over de vraagstukken van de mid
denstand in hun volle omvang wordt
opgemaakt. Ten aanzien van het crediet-
beleid bestond aan verschillende zijden
critiek, die algemeen wees op de te
grote moeilijkheden, waarop verkrijging
van crediêten door de middenstand
stuit.
Wat bètreft de betalingsbalans meen
den sommige leden dat men niet te op
timistisch moet zjjn.
Vele leden meenden een verhoging
van het liberalisatiepercentage van de
invoer te moeten ontraden wegens de
daaraan verbonden risico's.
Het dollarbeleid zal de grootste zorg
vereisen, aangezien bet structurele dol
lar-deficit waarschijnlijk minstens 125
millioen dollar beloopt.
Verbetering van de betalingsbalans is
hoofdzakelijk een gevolg van de in het
voorjaar van 1951 getroffen regerings
maatregelen, van een gunstige ontwik
keling van de ruilvoet en van enige tij
delijke factoren. Deze laatste zullen
uiteraard spoedig ophouden te werken,
terwijl Nederland de ontwikkeling van
de ruilvoet niet in de hand heeft en de
goud- en deviezenvoorraad hoewel sterk
opgelopen, toch nog steeds betrekkelijk
gering is en de bevolking snel groeit.
Veie leden zouden gaarne vernemen,
of met de aanvaarding van het wets
ontwerp inzake de ontwikkelingsgebie
den het laatste woord over dit vraagstuk
is gezegd, dan wel het onderzoek van
regeringswege zich verder uitstrekt, en
dientengevolge ook andere, tot nog toe
niet als zodanig erkende gebieden van
een soortgelijke regeling zouden kunnen
profiteren.
Mocht dit het geval zijn, dan zouden
deze leden gaarne de aandacht willen
vragen voor de Maaskant in Noord-Dim-
burg en Noord-Brabant, de Bommeler-
waard, het eiland Tholen, het Rijk van
Nijmegen en het land van Maas en Waal.
T.a.v, de Europese economische inte
gratie wilden zeer vele leden gaarne
vernemen, welke bevoegdheden op eco
nomisch gebied een Europees politiek
gezag zal moeten krijgen om te kunnen
functionneren.
De gang van zaken met betrekking
tot de Benelux geeft aldus vele leden
reden tot bezorgdheid. Is de regering
van mening, dat opnieuw moet worden
getracht haar voorstellen ten aanzien
van een gemeenschappelijk monetair
fonds en deviezenregime bij de Bel
gische regering ingang te doen vinden?
Slechts zodoende is immers een oplos
sing te vinden voor de huidige moeilijk
heden, aldus deze leden.
j5^^NN-:N-X\vH-X\X-x-x*:\v:*x-x
(Van onze sportredacteur)
Het is niet de eerste maal, dat de pennen in beweging komen als er iets „mis" is
met het Nederlands Elftal. En natuurlijk is de keuzecommissie de grote zonden bok
Niet geheel zonder reden overigens. Maar naast de gezonde ideeën, die in de
sportpers naar voren gebracht worden, kan men ook allerlei suggesties aantreffen,
die, opgezweept door het sentiment, leiden tot ongewenste, om nog niet te spreken
van gevaarlijke, conclusies. Want is het nu beslist noodzakelijk, dat deze keuze
commissie met een bewijs van onbekwaamheid op zak, naar huis gestuurd wordt?
Zeker, we willen niet ontkennen, dat men de commissie momenteel een zekere
koppigheid kan verwijten. Houdt dat echter ook in, dat de K.C. niet capabel is
voor haar taak? We menen van niet.
Dat we het Nederlands Elftal, dat
morgenmiddag m Huil tegen de Engelse
amateurs speelt, met enthousiasme be
groet hebben, zouden we niet graag
durven beweren. De critiek geldt echter
niet de gehele ploeg, maar speciaal de
voorhoede. Het is bekend hoe we ovet
het uitschakelen van Lenstra zo mag
het toch wel genoemd worden den
ken. Het talent Lenstra is opgeofferd
aan het systeem. Daar draait momen
teel de gehele critiek om. Want is het
starre volhouden aan de eisen van een
.bepaald spelsysteem nopdzakeüjk om
'met deze 'spëéKvïjzo fot stiëcès te ko
men? We geloven^ van niet pn zeker
niet met de spelers, waarover Neder
land thans beschikt.
In dit verband willen we wijzen op
de gezonde gedachte, waarop Jan Wee-
nink in de „Sportkroniek" een artikel
heeft gebaseerd. Hij gaat uit van de
werkelijkheid en constateert, dat. Ne
derland twee spelers heeft met bijzon
dere talenten, die beiden bovendien in
uitstekende vorm zijn: Lenstra en Van
Schijndel. Juist twee spelers, die in het
systeem niet passen". Neem een vier-
mans-voorhoede met Lenstra en Van
Roessel naast elkaar, behoud de huidige
formatie in de achterhoede- en plaats
daartussen een driemanschap, waarin
Van Schijndel als aanvallende spil fun
geert, is de str.ekjcing. van ditpleidooi.
- i -
Deze suggestie is er een. waafaan men
niet zonder meer kan voorbijgaan. We
willen daarmee niet beweren, dat dan
alle moeilijkheden van.de baan zijn,
maar is dat een reden om dit voorstel
niet eens in praktijk te brengen? Wèl
weten we, dat van het huidige Neder
lands Elftal geen succes van betekenis
verwacht kan worden.
Morgenmiddag speelt het Nederlands
Elftal in Huil tegen vrijwel dezelfde
ploeg, die op de Olympische Spelen met
5-3 door Luxemburg is uitgeschakeld.
Een merkwaardige overeenkomst is, dat
zowel de Nederlandse als de Engelse
ploeg veel critiek heeft gehad. We kun
nen daarom alleen maar benieuwd zijn
naar wat ons in het in 1946 nieuw ge
bouwde stadion van Huil City wordt
voorgeschoteld.
Hopelijk zullen 'de spelers zich niet
te veel aantrekken van het damocles-
zwaard dat een der medewerkers aan
het programmaboekje, ons Zondag bij
Blauw Wit verstrekt. Biesbrouck c.s
boven het hoofd heeft gehangen. Kop
stukken uit de KNVB zouden gefluis
terd hebben, dat dit de laatste ploeg is
van déze keuzecommissie. Het bestuur
van de bond schijnt tot de conclusie ge
komen te zijn, dat er een andere, resp.
gewijzigde, commissie mo.et komen. Huil
zou „de laatste kans van deze commis
sie en van dit elftal" zijn.
ZATERDAG
HILVERSUM I. 402 m. KRO: 7,00
nieuws, 7.10 gram., 7.45 Morgengebed,
87)0 nieuws, 8.15 gram.. 990 huisvrouw,
9.40 gram., 10.00 kleuters, 10.15 gram.,
10.55 idem, 11.00 zieken, 11.45 gram.,
12.00 Angelus, 12.03 gram., 13.00 nieuws,
13.2o Metropole-orkest en soliste, 14.00
boek, 14.10 piano, 14.20 Engelse les, 14.40
amateuruitzending, 15.15 Kroniek van
letteren en kunsten15.55 Promenade
orkest, 16.30 De schoonheid van het Gre
goriaans, 17.00 jeugd, 18.00 gevar. mu
ziek, 18.15 journalistiek weekoverz., 18.25
pianoduo en rhythmische begeleiding,
18.40 Zoeklicht op de Westerse Defen
sie, 19.00 nieuws, 19.10 gram.. 19.20 pav-
lenientsoverz., 19.30 gram.. 20.25 de ge
wone man, 20.30 Lichtbaken. 20.50 gram.,
21.00 gevar. progr., 21.50 act.. 22.00
amusem.muziek. 22.30 Wii luiden de
Zondag in, 23.00 nieuws, 23.15 Esperan
to. 23.22 gram.
HILVERSUM II. 298 m. VARA: 7.00
7 Ws' gram,, 7.15 oehtendgymn.,
,gr„am-. 8.00 nieuws, 8.18 gram., 8.35
H.Str.-P'00 ™«W, 9.05 gram. VPRO: 10.00
„ik. uitgeschakeld, causerie, 10.05
Pr' VARA: 10.20 herh., 11.30 piano,
1390 gram., 12.33 lichte muziek, 13.00
kirf ws' 1320 aecordeonmuziek, 13.45
radioweekjournaal, 14.10 gram., t4.35
ooek. 14.50 Hawaiiahmuziek. 15.10 Van
ae wieg tot het graf. causerie. 15.25 voet
balwedstrijd Engeland—Nederland, 17.15
JCUgd, 18.00 nieuws, 18.20 gram.. 18.50
o T?1990 artistieke staalkaart. VPRO
Passepartout, causerie, 19.40 n'rot.
Pr., 19.55 Deze week, causerie. VARA:
20.00 nieuws, 20.05 gevar. progr., 22.00
soc. comm., 22.15 gram„ 22.40 Onder de
pannen, hoorspel, 22.55 de reis van
Z.K.H. Prins -Bernhard naar Midden-
en Zuid-Amerika, 23.00 nieuws, 23.15
wereldkampioenschap dammen. 2330
gram.
ENGELAND. BBC. Home Service, 330
m.: 12.00 licht orkest en soliste, 14.55
Schots orkest. 15.30 amusem.muziek,
17.05 orkestconcert, 19.15 orkestconcert.
BBC, light progr.. 1500 en 247 m..
12.00 lichte muziek. 13.15 dansmuziek.
14.15 lichte muziek, 15.05 orgel, 15.30
lichte muziek, 17.15 militair orkest, 17.45
jazzmuziek. 21.30 gevar. muziek, 23.15
lichte muziek.
NORDWESTDEUTSCHER RUNDFUNK
309 m.: 12.00 gevar. muziek. 13.25 amu-
sementsmuz.. 14.00 gevar. muziek, 16.00
gevar. muziek, 18.00 lichte muziek, 22.10
symphonie-orkest en solist. 22.35 rhyth
mische muziek, 0.10 dansmuziek, 1.00
jazzmuziek, 2.15 gevar. muziek.
FRANKRIJK, nationaal programma,
347 m.: 12.30 orkestconcert. 14.17 orkest
concert, 20.00 lichte muziek.
BELGIS, 324 m.: 14.00 symphonie-
orkest en zangsolisten, 21.15 aecordeon
muziek. 21.45 acCordeonmuziek, 23.05
dansmuziek.
484 m.: 12.05 gevar. muziek, 16.30
amusem.orkest. 17.10 amusem.orkest,
1890 aecordeonmuziek. 19.00 viool en
piano. 21.30 nieuwe liedjes, 22.15 jazz
muziek. 23.00 amusem.muziek.
Enkele leden van het bondsbestuur
deelden ons echter mee, dat deze voor
stelling van zaken onjuist is. Deze
maand namelijk zal, nu de herverdeling
van de functies noodzakelijk gewor
den door het aftreden van Lotsy
heeft plaats gehad, o.a. ook de nieuwe
technische commissie, worden samenge
steld. Deze nieuwe commissie kiest uit
haar midden dan de keuzecommissie.
EERSTE KLASSERS
A: SneekFrisia; B: AchillesGo Ahead.
TWEEDE KLASSERS
WEST IB: ZVV—Westfrisia, Schoten—
HFC, OSV—Helder, HVC—Volendam.
WEST II Ai Fluks—VUC, Coal—Fortuna,
ScheveningenTSC; B: QuickVrienden
schaar, Velox—UVS.
NOORD A: FVV—FVC, Oosterparkers—
GRC, Friesland—Nicator; B: Muntendam-
Noordster.
ZUID I A: RKTVV—SET. Sarto—Woensel,
Helmond—Kolping SDW; B: Internos—
MOC.
ZUID II A: Groene Ster—RKONS, WH
RKBSV, KerkradeSp.cl. Emma, Hoens-
broek—Chevremont: B: Heer—Helmondia;
RoermondSportclub Irene, AlmaniaWil-
helmina.
OOST A: Achilles—ZAC; B: Rheden—
Dier. Boys.
DERDE KLASSERS
WEST 1 A: O VVO—Watergraafsmeer,
RKVVA—DCG, Wilskracht—SDW, QSC—
CSV. APO.- --Terrasvogels; B: Donar
Rivalen, EMM '15—TOG, ZSGO—Baarn,
RKAVIC—BVC: C: Velsen—DEM, Alw. For
ward—Zaandijk, Purmerst.—Alkm. Boys,
Vitesse—WSV; D: Hercules—APWC, Hol
landPatria.
WEST n A: TYBB—Postduiven, HFSV—
Woerden.
VIERDE KLASSERS
WEST I A: WatervogelsSucces. De
RandersSchagen, USVU—DTS; B:
RKAFC—Assendelft, EVCPurmer.. Grass
hoppersDe Riip; C: VVZDe Meteoor,
BDK—Zilverm Y-Boys—Oranje Zwart,
SemoDRC; D: LOCNautilus, WMS
NFC, Rodi—De Eland, DVAV—KBV, SDZ
VDO; E: HalfwegLynden. De Pionier
Sloterdijk, DIO—ADO '20. St. Pancratius—
DJK: F: OFC—Energia. MeervogelsMad-
jpe: G' De Zebra'sBFC, Voorwaarts
VVOG; H: SDO—Laren, ADE—KDS.
West IIA: Lugdunum—DOCOS.
Het niet beschikbaar zijn van de
rechtsbuiten Robb voor de wedstrijd
tegen Nederland te Huil heeft de En
gelse keuzecommissie deen besluiten de
definitieve samenstelling van het ama
teurteam pas kort vóór de wedstrijd
bekend te maken. Pawson en Pegasüs
en Stroud van Hendon zijn alsnog uit
genodigd naar Huil te komén. Beiden
komen in aanmerking Robb te vervan
gen.
AALSUM p. 14 Kanaal, 15 te Antwerp.
AARD1JK p. 13—14 Azoren n. Havre.
ABBEDIJK 12 te Houston.
AGAMEMNON p. 14 Dover n. Barbados.
ALBIREO 13 nm. van Bahia n. Antw.
ALB. DODERO 14 van Amst. n. B. Aires.
ALDEGONDA p. 13 Kota Baru a. Pladju.
ALMD1JK 13 van Londen 14 te Bremen.
ALPHACCA 14 nm. te Boston.
ALSTERTAL (KNSMj 14 te Amsterdam.
ALTAIR 14 nm. te Sao Francisco.
ALWAKI 13 van Rio Jgn. 15 te Vittoria.
AMOR p. 14 Kp. de Gata n. Hamburg.
ANDIJK p. 14 Finisterre n. Havana.
ANNENKERK p. 14 Chagos-Arch. n. Aden.
ARENDSDIJK 13 nm. v. N. Y. n. Rotterdam.
ARMILLA 13 van Singap. n. Haiphong.
BILLITON 14 te Semarang.
BOISSEVAIN p. 13 Kp. Frio n. Kaapst.
BONAIRE 15 bij Azoren verwacht.
CALTEX DELFT 15—16 te Sidon verw.
CALT. HAGUE p. 14 Ouesst. 15—16 te Rott.
CELEBES p. 14 Str. Messina n. Priok.
CIRRUS (weerschip) 14 te Rotterdam.
CRONENBG. p. 14 Casquets, 15 te IJm.
DANAE 13 te Lissabon.
DELFT 14 nm—15 te Manta.
DONGEDIJK 14 van Balbo n. Los Ang.
DUIVENDRECHT 14 te Las Palmas.
ELMINA p. 14 St. Thomas n. Pte Noir.
ENA 14 van Vizagapatam 15 te Calcutta.
EOS p. 14 Lissabon n. La Valeta.
ERINNA 13 van Singapore n. Madras.
ESSO AMST. p. 14 Landsend n. Aruba.
'AW^IvIvIv.'vAvi'X'XvA
„Zal ik je eens een paar
leuke dingen uit Australië
vertellen?" zo schreef ons een
vriend, die een paar jaartjes
geleden naar Australië ver
huisd was. „Wij hebben hier
schapen met gouden tanden!
Geloof je niet hè? En toch is
het waar. Een huisvrouw er
gens in een stadje in Victoria,
ontdekte het 't eerst. Ze zag
iets schitteren in de bek van
een van de schapen. Ze keek
eens nauwkeuriger. Toen zei
ze: Het lijkt wel goud! Ze riep
andere mensen. Die keken ook
eens goed. Ja, warempel, de
tanden van dit beest lijken wel
met goud gevuld. Ben je soms
met dit schaapje naar de tand
arts geweest? vroeg er iemand.
Dat was natuurlijk niet zo.
Men keek in de bek van an
dere schapen. En ja hoor. Er
bleken meer van die dieren te
zijn, die goud in hun bek had
den. Een paar van die tanden
en kiezen werden getrokken
en naar de goudsmid ge
bracht. Die kon niet anders
constateren, dan dat die bees
ten zuiver goud in hun bek
hadden. De mensen hier in
Australië staan voor een
raadsel. Niemand kan verkla
ren, hoe dat goud in die tan
den gekomen is. Maar dat het
er is, staat vast. Natuurlijk
niet bij alle schapen. Maar er
zijn in de staat Victoria toch
tal van schapen gevonden, die
gouden tanden hebben. Die
schapen zijn dus al heel waar
devol: niet alleen om hun wol.
maar ook door dat goud."
Tafereel uit een opera van Mozart
We besluiten de reeks van ar
tikeltjes over muziek met een
stukje over verschillende
soorten of liever de verschil
lende stijlen in de muziek.
We beginnen dan met de
Middeleeuwen, daar vinden
we het Gregoriaans. Deze zang
zal jullie uit de kerk allemaal
wel bekend zijn. Deze periode
loopt tot ongeveer 1600.
Dan krijgen we van 1600 tot
1700: de opera.
Hierna komt een tijdvak tot
ongeveer 1900. In deze tijd
leefden de componisten, die
jullie wel zult kennen zoals:
Bach, Chopin, Mozart, Beet
hoven. enfin noem maar op
En dan van 1900 af: de mo
derne tijd. Hieruit kennen we
bijvoorbeeld: Debussy, Stra-
winsky enz.
Over het bovenstaand rijtje
behoeven we feitelijk niets
meer te zeggen. De muziek
kunnen jullie horen over de
radio. Wij willen nog spreken
over de moderne muziek en
met name de „Jazz." Ongetwij
feld hebben jullie deze muziek
wel gehoord. De echte jazz
muziek is afkomstig van de
negers.
Jaren geleden verkeerden
vele negers in slavernij. Deze
negers nu, die hun geboorte
grond (Afrika) niet konden
vergeten, zongen 's avonds na
een zware dagtaak met elkaar
hun zogenaamde negro-spiri-
tuals.
Dit is een godsdienstig ge
zang, waaarin de neger zijn
verdriet en verlangen naar zijn
vaderland (Afrika) bezong. De
ze zang werd begeleid door
hun primitieve instrumenten
zoals uitgeholde stukken boom
stam, deksels en ketels. Ook
werd hierbij gedanst. Dit is nu
de eigenlijke „Jazz."
(Slot volgt)
Joost van den Vondel
Dat is de erenaam voor Joost
van den Vondel, de gróte dich
ter, die 365 jaar geleden, op 17
Nov. 1587 werd geboren. Uit
Antwerpen afkomstig, waren
zijn vader en moeder naar
Keulen getrokken en Joost
-verd daar geboren. Het gezin
Vondel vestigde zich in het jaar
1596 te Amsterdam en begon
een kousenwinkel in de War-
moesstraat
Reeds zeer jong was hij een
begaafd dichter, maar hij voel
de weinig voor de handel. Na
dat Vondel getrouwd was. liet
hij de zorgen voor de winkel
dan ook meer aan zijn vrouw
over en wijdde zich aan het
schrijven van gedichten en to
neelstukken. Drie en twintig
grote werken voor toneel heeft
hij geschreven, waarvan het
treurspel „Gysbreght van Aem-
stel" wel het meest bekend is.
In de eerste christeneeuwen
leefde er in Klein-Azië een
priester, die door zijn groot
geloof en zijn geweldige gods
dienstijver heel veel heidenen
tot het ware geloof bekeerd
heeft. Over dat grote geloof
van deze priester, Gregorius
geheten; wordt een wonder
baar verhaal verteld. Toen hij
in zijn stad: Nieuw Cesarea een
kerk wilde bouwen, kwam hij
tot de ontdekking, dat de
plek, waar de kerk moest staan
te klein was. Aan de ene kant
was het strand van de zee, aan
de andere kant een hoge berg.
Wat deed nu Gregorius? Hij
ging bidden. Hij ging praten
met Christus. „Kijk", zei Gre
gorius, „het staat in de Heili
ge Schrift. Bij de Evangelist
Marcus. Hóórt U maar Chris
tus: Als iemand tot deze berg
zegt, heft u op en stort u in de
zee, dan zal dat gebeuren, als
hij maar gelooft, dat het ge
beuren zal! Zo staat het er,
Christus en zo geloof ik het
ook! Ik bid, neem dus deze
berg weg, zodat ik er een kerk
voor mijn nieuwe christenen
bouwen kan."
Toen nu Gregorius een dag
later de plek kwam bekijken,
zag hij dadelijk, dat zijn groot
vertrouwen op Gods almacht
inderdaad niet beschaamd was.
De berg was een eindje ver
plaatst, de kant van de zee op.
De ruimte was zo groot ge-
Gregoriaanse muziek. Begin van een vierstemmige „Passio.
Wel eens gehoord van Otto
van Guericke? Moeilijke naam
hè? En zeker totaal onbe
kend? Geeft niks hoor. Die man
was omstreeks 1650 burge
meester van Maagdenburg. Ook
nog niet zo erg belangrijk.
vind je wel. Maardie man
was tegelijk ook een bekend
natuurkundige.
20 November is het 350 jaar
geleden dat deze natuurkundi
ge (die ook te Leiden studeer
de) te Maagdenburg werd ge
boren.
Hij is de uitvinder van.de
luchtpomp. Hij toonde daarmee
aan, dat een ruimte zo goed als
luchtledig gemaakt kon wor
den, iets wat een heleboel
mensen niet geloven wilden.
Maar toen zij de proeven za
gen, die Otto van Guericke
deed, konden ze niet langer
aan het bestaan van een
luchtledig twijfelen. Maar de
ze natuurkundige deed meer.
Hij bewees ook, dat de lucht
een geweldige druk uitoefen
de. En dat is interessanter.
Want dat bewees Hij met de
zogenaamde Maagdenburger
halve bollen. En daar zullen
jullie toch zeker wel van ge
hoord hebben. Die Otto van
Guericke dan liet twee gro
te metalen halve bollen maken.
Die halve bollen pasten op el
kaar en vormden samen na
tuurlijk een hele bol. Die bol
was zo groot, dat een volwas
sen mens hem niet met zijn ar
men omspannen kon. Zolang er
niets bijzonders gebeurde, kon
men de twee halve bollen te
gen elkander aanleggen en weer
wegnemen. Heel eenvoudig
nietwaar. Haar toen ging Otto
van Guericke met zijn lucht
pomp de lucht uit de tegen el
kaar geplaatste bollen wegpom
pen. De vele nieuwsgierigen,
onder wie veel voorname per
sonen, keken aandachtig toe.
Nadat er enige tijd gepompt
was, mochten enkele personen
naderbij komen en proberen de
twee halve bollen van elkaar te
trekken. Dat lukte niet! De toe
schouwers kregen plezier in de
proef. Maar ze waren niet wei
nig verbaasd, toen de natuur
kundige twee paarden liet
brengen. Aan elke halve bol
bond hij er een vast! En toen
maar trekken. Maar ook de
paarden kregen de bollen niet
van elkaar. Er kwamen meer
paarden aan weerszijden. Ten
slotte stonden zelfs aan elke
helft acht paarden gespannen.
En hoe hard die ook naar
Iwee kanten trokken, de twee
halve bollen gingen niet van
elkander. De buitenlucht, die
aan alle kanten de bol omgaf,
oefende daarop zo'n geweldige
druk uit, dat zelfs zestien paar
den die druk niet konden over
winnen. Natuurlijk was deze
proef alleen maar mogelijk,
omdat binnen de bol geen
lucht meer aanwezig was. Zo
gauw de natuurkundige lucht
naar binnen liet stromen, kon
iedereen met het grootste ge
mak de halve bollen van el
kander verwijderen. Otto van
Guericke had met zijn Maag
denburger halve bol duidelijk
de kracht van de lucht aan
getoond.
worden, dat men er de kerk
kon bouwen.
Door nog vele andere won
deren, maar vooral door het
eigen sterke geloofsleven van
deze heilige, bekeerden zich
velen in de stad Nieuw Cesa
rea tot het christendom.
Toen de heilige zijn einde
voelde naderen, vroeg hij een
zijner dienaren:
„Hoeveel ongelovigen wonen
er nu nog in onze stad?"
„Niet meer dan zeventien!"
was het antwoord.
„God zij gedankt!" juichte
de heilige, „toen ik jaren
geleden deze stad betrad tel
de de stad nog precies zoveel
christenen. Ik dank God. dat
Hij mijn werk gezegend heeft!"
De 17de November vieren
we het feest van bisschop Gre
gorius de Wonderdoener!
Plataanbomen komen in ons
tand veel voor en de bladeren
zie je ook veel in de steden op
straat liggen, omdat deze boom
soort veel langs de wegen, la
nen en straten voorkomt. On
getwijfeld hebben jullie die heel
grote bladeren wel eens in han
den gehad, want in de herfst
worden ze dikwijls zo mooi
bruin. Het is een pracht blad
voor je verzameling, maar een
lastig blad om te tekenen. We
rullen jullie echter een middel
aan de hand doen om zo'n moei
lijk blad te tekenen, waardoor
blijkt dat zelfs moeilijke geval
len toch ineens heel wat gemak
kelijker zijn uit te werken dan
je eerst gedacht zult hebben.
Trek dan eerst een flinke cir
kel en daarin de twee middellij
nen a,b, en c,d. Verdeel de mid
dellijn a. b in vier ongelijke de
len 1, 2, 3 en 4 en trek door deze
punten horizontale lijnen. Er
ontstaan dan vanzelf de punten
van het blad a, e, f, c, d, g, h.
Ziezo, die heb je dan ineens.
Dan zie je ook dat g, 3, h op één
lijn liggen en je hebt de onder
kant van het blad op de juiste
plaats. Om nu die lastige insnij
dingen bij A en B te maken,
trek je de lijnen (dun hoor) c, f.
en e, d. De richting van deze
twee insnijdingen bij A en B
is gericht naar het snijpunt S
van de nerven en zij komen niet
verder dan de twee getrokken
lijnen c, f en e, d. De rest volgt
dan vanzelf. Het is net een ge
val als bij '1 losmaken van een
touwknoop. Het hele geval van
dit plataanblad is als 'n lastige
knoop, die je probeert los te
tomen. Is die knoop eenmaal los,
dan is de boel zo ontward. Zo
ziet dit tekenvoorbeeld er ook
uit, laat je dus niet ontmoedi
gen, eenmaal begonnen, door
zetten en het afwerken volgt
dan vanzelf. Je ruit het onder
vinden en pleizier gaan beleven
zo'n moeilijk blad te hebben
getekend, dat geen van je
vriendjes of vriendinnetjes zal
kunnen nadoen.
Dit stuk wordt sinds 1641 bijna
ononderbroken, jaarlijks roet
Kerstmis of Nieuwjaarsdag, te
Amsterdam opgevoerd.
In 1640 ging Vondel tot de
Katholieke Kerk over. Hij
schreef vele gedichten en to
neelstukken tot verheerlijking
van het katholieke geloof. Het
schijnt dat Vondel, niettegen
staande hij aan zijn winkel wei
nig zorgen besteedde, tochge
durende het grootste deel van
zjin leven in vrij goede finan
ciële staat heeft verkeerd. Op
zijn oude dag is daarin een on
gunstige wending gekomen,
waartoe vooral de verkwistin
gen van zijn zoon veel hebben
bijgedragen. Het was met de
dichter zelfs zover gekomen, dat
hij bijna gevaar liep gebrek te
lijden Toen werd hem in 1657
,en kleine betrekking aan de
Stadsbank van Lening bezorgd,
waardoor hij althans vooi
broodgebrek bewaard bleef. Was
bij al weinig geschikt voor zulk
--en betrekking, hij kon niet
nalaten zijn dichtoefeningen
voort te zetten. Men zegt zelfs,
dat hij soms in ziin boekhou
ding verzen schreef.
Vondel bereikte de hoge leef
tijd van 91 jaar en overleed
Februari 1679 te Amsterdam,
waar hij in de Nieuwe Kerk
verd begraven.
Maar dat gebeurde zo gauw
nog niet
Op een morgen had Josso al
weer iets bedacht.
„Zuster, krijg ik ook zo'n
ketting van u, net ais mijn
vriendje heeft."
De zuster begreep dadelijk
dat het zwartje om een rozen
krans vroeg- Alle gedoopte
kindertjes hadden er een en
droegen die trouw om hun
hals. Maar aan Josso kon ze
onmogelijk zo'n rozenkrans ge-
ven.
„Je vader wil vast niet heb
ben dat je er een draagt!" zei
ze zacht.
„Ik zal hem goed onder mijn
kleren verstoppen!" hield Jos
so vaL
Maar de zuster schudde haar
hoofd. Hoé tammer zij het ook
vond, het ging niet Als de va
ders en moeders het niet wil
len hebben, mocht zij de kin
deren geen rozenkransen ge
ven,
Josso gaf de strijd echter zo
gauw niet op.
Hij greep de zuster, die al
weer naaar een ander kind
wilde lopen. bij» haar mouw en
vroeg smekend:
..Mag ik dan hier op school
zo'n ketting om hebben? Als
de school uitgaat zal ik hem
heus terugbrengen."
Ja, wat kon de zuster daar
nu op zeggen Ze kon niet lan
ger weigeren. Ze haalde uit
een kast een Vitte rozenkrans
en hihg die om de zwarte hals
?an Josso. Wat was de jongen
gelukkig. Zijn ogen straalden
'an vreugde.
Iedere keer als de kinderen
n de klas naast hem een
Weesgegroet baden, bad hij In
stilte mee. Hij greep dar. net
als de zuster naar een kraal
van zijn rozenkrans.
Kleine Josso wilde steeds
meer.
Op een middag, toen de
school uit was, liep hij op de
de zuster toe:
„Zuster, ik zou zo graag een
keer mee naar de kerk wil
len."
„Het gaat heus niet. beste
jongen!" zei de zuster, terwijl
ze de witte rozenkrans van
Josso aannam „Je moet nog
wat geduld hebben. We zullen
er met z'n allen voor bidden
Maar jij moet wachten."
Josso moest wachten.
En hij wacht nu al vele we
ken en maanden. Want nog
steeds vinden zijn vader en
moeder het niet goed. dat htj
gedoopt zal worden. Misschien
dat eens dat gelukkige ogen
blik toch wel voor hem zal
aanbreken. Misschien al heel
gauwals jullie ook eens
een extra Weesgegroetje voor
dat arme heidenkindje bidden.
ESSO HAAG 15 te Aruba verw.
GAASTERKERK 14 te Amsterdam.
GRAVELAND 14 te Bahia.
HAARLEM 13 van Pto. Plata n. A'dam.
HATHOR 14 te Iskenderun.
HAULERWK. p. 14 Rasmadraka n. Muscat,
HECTOR 14 te Rotterdam.
HEELSUM p. 14 Bahama's, 16 te Savanna.
HEEMSKERK p. 14 Kp. Palos n. Duink.
HEERENGRACHT 14 nm. te A'dam.
HELICON 14 te Ciudad Trujillo.
HERCULES 13 te Rotterdam.
HESTIA 14 te Quanta.
INDRAPOERA 10 te Priok.
JAGERSFONT. p. 14 Monrovia n. Tenerf.
JOH. v. OLDENB. p. 14 Kp. St. Vincent
KARSIK 14 te Balikpappan.
KEDOE p. 14 Kp. St. Vincent n. Priok
KOTA INTEN p. 14 Sabang n. Rott.
LAERTES p. 14 Finisterre n. Liverpool
LAURENSK. p. 14 Kp. St. Vine. n. Saf)
LEERSUM 14 te Antwerpen.
LEKKERKERK p. 14 Kp. Gata n. Rottei
LEMSTERK. p. 14 Djedda, 16 te Suez.
LEUVEKERK p. 14 Ceyl. 15 te Madras.
LINDEKERK 14 van A'dam.
LINGE 14 van Zaandam n. Port Gentil
LISETA 14 te Pladju.
LISSEKERK 14 van Suez n. Ferz. Golf
MAAS p. 14 Kp. Gata n. Bougie.
MAASHAVEN 14 te Burutu.
MAASKERK 14 te Lagos.
MACUBA 14 te Singapore.
MACOMA p. 14 Rasalhadd n. Bombay.
De proef met de
luchtledige halve
bollen. Zestien
paarden konden
de ..Maagdenbur
ger halve bollen"
niet »an elkaar
trekken.
MALEA p. 13 Sombrero n. Lissabon.
MANTO 14 te Rotterdam.
MARKELO 12 te Skoghall.
MARPESSA p. 13 Sharksbaai n. Adelaide.
MATARAM 13 van Calcutta n. Indonesië.
MELISKERK p. 14 Messina n. Japan.
MENDOZO 14 van Amst. n. B. Aires.
N1ETULA 14 te Port Pirie.
MITRA 14 nm. te Singapore.
MODJOKERTO p. 14 Kp Dondra n. Belaw.
MURENA 14 van Mena Ahm. n. Yokoh.
OBERON 14 te Porto Cabello.
ORANJE p. 14 Kp. Dondra n. Priok.
ORANJESTAD p. 14 Kp. St. Vine. n. Plyui,
ORESTES 14 te Punta Cardon.
OVULA 13 te Heysham.
PLATO p. 14 Dungeness n. Livorno
POLYPHEMUS p. 14 Kreta n. Landen
PR. FRED. WILLEM 14 te Antw.
PR. JOH. WILL. FRIS O p. 14 Wight h.
Montreal.
PR. WILL. Ill p. 13 Detroit n. Chicago.
PR. WILL. v. ORANJE 10 van Montr, n, Chic.
REI.JNIERSZ 14 te Macassar.
RIDDERK 14 van Sydney, 16 te Melb.
RODAS 13 van Guadeloupe, 15 te Trinidad
ROEBIAH 13 te Honolulu.
RIJNDAM p. 14 Cp. Race n. Southampg.
SALAWATI 14 te Rangoon, verbeter.
SAPAROEA 14 nam. te Hamburg.
SARANGAN 13 nm. te Colombo.
SAROENA p. 13 Balikpp. 16 te Surab.
SCHIEDIJK 14 van Suez n. Java.
SLIEDRECHT 14 nm. te Buen. Aires.
SLOTERDIJK p. 14 Keywest, 16 te Nw. Orl.
ST. ARNHEM 13 nm. van Narvik n. Cardiff.
ST. BREDA 14—15 v. A'd. n. Mexico-gulf.
ST. DORDR. p. 14 Ouesst. n. Palermo.
ST. MAASTR. p. 13 Holtenau n. Lulea.
ST. SCHIED. p. 14 Wight n. Casabl.
ST. VLAARD. 14 van Vlaard. n. Wabana.
STRAAT MAKASSAR 14 te Durban.
TAMO vtr. 15 van B. Aires 16 te Rosario
TARAKAN p. 14 Sabang n. Colombo.
TERO 14 nam. te Baltimore.
THEMISTO 16 te Mobile verw.
TIBA p. 14 nm. Madeira n. Recife.
TIBERIUS 13 te Curasao verbeter.
TIBIA p. 13 Kp. Valsche n. Miri.
TITUS 14 te Amsterdam.
TJIBODAS p. 14 Banka, 15 te Singap
TJISADANE p. 14 Anamba n. Belawan.
TJITJAL.'KA 13 van Durban n. Tamatave.
TOSARI 14 nam.—15 te Suez.
UTRECHT 12 van Uo «Ik» n. Vancouver.
VAN RIEBEECK p. 13 Buton, 15 te Amb.
WATERMAN 14 nm.—15 te Fremantle.
WESTERDAM 17 te Rotterdam verw.
WIELDRECHT 14 te Pulu Bukom.
WILL. RUIJS p. 14 Kreta n. R'dam.
WILLEMSTAD 14 te La Guaira.
WINSUM 13 van Civita Vecchia n. Bona
WOENSDRECHT p. 14 Massawa n. Gibr.
VvONOSARI 14 te Khorramihar.
IJSSEL 13 v. Algiers, 14 te Sevilla.
ZAAN 14 te Hamburg.
ZEELAND KRL. 14 van Aden n. Priok.
ZUIDERKRUIS 14 te Kaapstad.
PLUIM VEEMARKT BARNKVELD, 13 No
vember. Aanvoer ca. 19.006 stuks. De han
del begon vlot met iet» hogere pry zen.
doch zakte tijdens de markt weer wat te.
Prijzen: oude lichte kippen f 190—2.—.
oude zware kippen 2.052.20, N.H. blauwe
kuikens 2.40—2.70, jonge hanen 2.10—2.40.
alles per kg., overige per stuk; oude ha
nen 3.50—5.25. oude eenden 0.90—1.75, gan
zen 7 50—9.—. tamme jonge duiven 0.65—
0.75. tamme konijnen 3.509.00, hazen 4.00
—6.50. wilde konijnen 1.752.fazanten
3.00—4.50. patrijzen IJS—2.50.
EIERMARKT BARNEYELD. 13 Nov.
Aanvoer ca. 875.000 atuks. Handel vlug.
Prijzen: kippeneieren 22.0823.—. algemene
prijs 22.50 per 100 stuks, kiloprijs 3.50. hen-
ncneieren 18—20. algemene prijs 19 per 100
stuks, kiloprijs 3.50.
EIERVEELING BARNEVELD. 13 Nov.
Aanvoer ca 550.060 stuks. Handel wat ge
forceerd doordat de eieren tegen hoge
prijzen opgehouden werden. Prijzen: kip
peneieren van 62-66 gram 22.2623.26. hen-
neneieren 51-57 gram 172220.12, alles p.
100 «tuks.
VEEMARKT DELFT, 13 Nov. Prijzenva
re koeien f 550—800. nuchtere kalveren 40—
50. runderen 2.48—2.70 p kg. slachtgewicht.
KAASMARKT GOUDA, 13 Nov Aanvoer:
155 partijen. Ie soort f 2J5229, 2e soort
f 2.30—224. zware f 250. Handel goed.
