Stofzuigers
VAL DA
De N.Z.H. overweegt belangrijke
wijzigingen in stadsnet
Lijn 2 (parallel met 1) voortaan
ook naar Haarlem-Noord;
Lijn 6 van de baan?
Van de schouten de verdronkene
die „zelfmoord" had gepleegd
ALS ER BRAND IS IN DE
GROTE KERK
m w
„WERKMETHODE K.A.B. IS
VEROUDERD"
Dr. Ploegsma
Nieuwe lijn Haarlem-Bloemendaal-
Santpoort (dorp)
AGENDA
De heer Gorter hield lezing over
geschiedenis van Haarlems politie
Vernuftige blusinstallatie kan direct
in werking worden gesteld
Hoe spelen de
R.K. clubs?
H. J. Maertens N. V.
7 ritten-kaart voor
een gulden
TERUGLOPEND VERVOER OP HAARLEMS BUSLIJNEN
DE COMMISSARIS VERTELT VERDER
Moordendie niet
opgehelderd werden
GEEN NACHT ZONDER MATRAS!
HAARLEMS MATRASSENHHIS
Frans Episcopaat waar'
schuwt tegen Quinzaine
g*
DINSDAG 18 NOVEMBER 1952
PAGINA 2
Geneesheer-directeur Prov.
Ziekenhuis te Santpoort
„Het Witte Paard"
Burgerlijke Stand
Splitsing Bloemendaal-
Santpoort
Neem een doos echte
VERKOUDHEID
SPOORWEGEN,
N.Z.H. EN FLORA
Gecombineerde biljetten
Heemstede-Haarlem
Twee lijnen Heemstede-
Haarlem
Jeugdconcerten
K.A.B.-KRING WEST
In het kort
Van 10 tot 338 man
De buskruitontploffing
Waterstanden
voor mooi, gezond haar!
OMDAT
OMDAT
OMDAT
mmtrn/m
Vraag BRYLCREEM - de perfecte hairdressing
Biljarten
TOURING-
ZANDVOORT
6500.voor reclame en
evenementen
H. DE GRAAFF
Grote Houtstraat 103 - Tel. 11485
SANTPOORT
Beurs van Amsterdam
Beurs van New York
Advertentie
Nassaustraat 5 Haarlem Telef. 15220
De Provinciale Staten van Noord-
Hollar.d hebben vanmorgen onder voor
zitterschap van dr. J. E. Baron de Vos
van Steenwjjk met algemene stemmen
besloten als eerste geneesheer-directeur
van het Provinciaal Ziekenhuis nabij
Santpoort te benoemen dr. W. Ploegs
ma, psychiater-neuroloog en directeur
van het Instituut voor Medische Psy
chologie te Amsterdam.
Aldus is er in de vacature, ontstaan
door het aan de heer P. v. d. Esch op
diens verzoek verleende eervolle ont
slag, voorzien.
Aan ir. B. F. v- Nievelt werd op diens
verzoek op de meest eervolle wijze
ontslag verleend als directeur van het
Provinciaal Waterleidingbedrijf. De
heer Van Nievelt is in 1914 in dienst
gekomen bij het Rijksbureau Drink
watervoorziening. In 1919 trad hij in
dienst van het Provinciaal Waterlei
dingbedrijf Noord-Holland- Tijdens zijn
werkzaamheden bij deze provinciale
dienst heeft hij verschillende werk
plannen opgesteld en uitgevoerd, ter
wijl hij daarnaast een levendige propa
ganda maakte voor het gebruik van
water als consumptiemiddel. Onder zijn
leiding kwamen verschillende belang
rijke werken tot stand, o.a. het pomp
station te Bloemendaal. De laatste ja
ren werd hij in zijn werkzaamheden
door ziekte geremd. Namens het gehele
college bracht Baron de Vos van
Steenwijk dank aan de heer Van Nie
velt, die op zijn gebied veel voor de
provincie Noord-Holland heeft gedaan.
Voor de aanvang van de vergadering
deelde de voorzitter mede dat de heren
H. A. Vulik en R. C- Bakhuizen v. d.
Brink ontslag hebben genomen als
leden van de Provinciale Staten. De
heer Vulik is 25 jaar lid geweest van
de Provinciale Staten van Noord-Hol
land- Wegens vertrek uit de provincie
kan hij niet langer als lid aanblijven.
De voormalige wethouder van Heem
stede, de heer Bakhuizen v. d. Brink, is
om gezondheidsredenen als Statenlid
afgetreden Van 1941 maakte nij deel
uit van dit college. De voorzitter sprak
hartelijke woorden aan het adres van
beide afgetreden leden.
De uitslagen van de competitiewedstrij
den waren
Groep 1: Stolvoort—Klein liv.
Emmerik—Hoogland liv- d. "elde
Reeuwijk Sr. 10. ComansW. Happel 01.
Groep 2: Bankenv. Deyzen 10. Reeu
wijk Jr.—Th. Happel 0—1, Banken—de Lan
ge 01.
Groep 3: HuyboomHoltkamp Jr. liy2,
Lunenburgv. d. Berg liv2
Groep 4: HaasbeekBosland 01, Ne-
gemanBakker 01, Comelissen—Stevens
1—0.
Beker: BleekemolenH. Happel li
GEBOREN: C. van Zuijlen-Beerthui-
zen, A. Hooning-Bakker, A. Strikkers-
Daraen, G. Vergers-Langenberg, E. Mei-
huizen-Russ, G. van de Straat-van Dijk,
A. van den Oever-van Rijk, E. Jonk
hout-van Hengel, P. J. van Opzeeland-
Loerakker, allen een zoon; L. van
Dijck-Koedijker, G. de Ronde-Pesman,
G. Ha-mar de la Brethonière-Knopers,
R, Kiekens-Hopman, J. van Meegen-
Warmer, allen een dochter.
ONDERTROUWD: R. van Zalinge en
C. M. Visser.
OVERLEDEN; G. v. d. Poll-Tjaden,
73 j., Marnixplein; WT. Wilkes-Rietman
36 j., Hazepaterslaan; M. Bouterse 68 j„
Hazepaterslaan; B. Duits, 1 m„ Teding
van Berkhcutstraat; G. Ensink 69
Grote Houtstraat.
De heer Jurrissen was bijzonder open
hartig en gaf interessante cijfers over
het stadsvervoer prijs.
In Januari 1950 werden vervoerd
1.767.000 reizigers, in dezelfde maand
van 1951 1.765.000, maar dit jaar
1.617.000 of 148.000 minder. Voor
Maart zijn deze cijfers resp. 1.567.000,
1.655.000 en 1.450.000 of 205.000 minder.
Voor Mei resp. 1.559.000. 1.490.000 en
1.321.000 of 169.000 minder.
In- Juni werden er 37.000 reizigers
minder vervoerd, in Juli 160.000 en in
Augustus en September 36.000.
De statistieken wijzen verder uit, dat
de weersomstandigheden van zeer grote
invloed op het aantal passagiers zijn.
Men zal zich herinneren, dat het dit
jaar in Maart bijzonder mooi weer was.
Gevolg; achteruitgang bij de N.Z.H. met
205.000 passagiers .Niettemin zijn hier en
daar ook andere factoren in het spel, die
de maatschappij in hun gevolgen tracht
te ontleden.
Bepalen we ons tot het daggemiddelde
in de week van 17 November jJ. over
de zeven stadslijnen dan komen de
volgende cijfers ter sprake:
Lijn 1 met f 1323, lijn 2 met f 533,
lijn 3 met f 923, lijn 4 met f 853, lijn 5
met f 1364, lijn 6 met f 707, lijn 7 met f 94.
De kostprijs per kilometer is 51 cent.
De statistiek heeft o.a. uitgewezen, dat
lijn 3, volgens het thans bereden traject,
48 cent opbrengt en lijn 4 slechts 47 cent-
Over een hele maand gerekend maakt
dit een kapitaal uit. Aan de hand van
de cijfers is vast te stellen, dat lijn 5 en
vlak daarop lijn 1 het goed doen
door de volkswijken. Lijn 6 tot ophef
fing gedoemd brengt 51,7 cent op,
echter uitsluitend door de etappe Hout
pleinHaarlem-N.
Gebleken is. dat 65 tot 70% van de
passagiers rijdt op tienrittenkaarten, zo
dat een verhoging van de enkele reizen
het tekort niet voldoende zou opvangen.
Ten aanzien van lijn 3, nu rijdende
van de Laan van Bloemenhove te Heem
stede, via het station naar de Rusten-
burgerweg te Bloemendaal of Velserend
te Santpoort, is een wijziging als volgt
geprojecteerd: het eindpunt wordt Rus-
tenburgerweg of Bloemendaalseweg
nabij het postkantoor. Degenen, die naar
Santpoort of Velsen willen of vandaar
naar de stad zullen begin- en eindpunt
van een nieuwe lijn op het Stationsplein
Haarlem vinden. Deze lijn gaat parallel
lopen met die naar IJmuiden en van het
station de route van lijn 3 volgen tot aan
het postkantoor te Bloemendaal; van
daar buigt zij af naar de Kennemerweg
en rijdt via het oude traject naar het
Provinciaal Ziekenhuis en vandaar naar
de Frans Netscherlaan, Terrasweg en
eindpunt Broekbergerplein; de lijn naar
IJmuiden en deze nieuwe lijn komen dan
in Santpoort samen. Deze regeling heeft
voor de reizigers benoorden het post
kantoor Bloemendaal een dubbel nadeel:
zij kunnen niet verder dan het station
Haarlem (overstappen voor de Schouw
burg!) en zullen het interlocale tarief
moeten gaan betalen. De bezoekers van
de R.K. Kerk te Santpoort, die in de
richting Bloemendaal wonen, zullen
echter van een bus gebruik kunnen ma
ken.
Het gemeentebestuur heeft dezer
dagen goedgekeurd, dat de bussen van
lijn 3 voortaan door de Wilhelmina-
straat zullen rijden en niet meer over
het parallel lopende deel van de Leid-
sevaart. De Wilhelminastraat is thans
een prachtige boulevard en de Leidse-
vaart zeer gevaarlijk. De bewoners
Advertentie
■f=> AS T I L_ L_ EE £3
TEGEN
De directies van de Nederlandsche
Spoorwegen, de N.Z.H.V.M. en van
Flora hebben een afspraak gemaakt om
trent gecombineerde biljetten voor trein,
bus en entree. Alsg evolg daarvan kun
nen de reizigers metz ulke biljetten ge
bruik maken van een tijdens de Flora in
het leven te roepen lijnStation Heem
stede - Aerdenhout - Valkenburgerplein
(Flora), terwijl zij voor de terugreis op
dit biljet van de Flora per bus naar het
station Haarlem mogen reizen. In omge
keerde richting geldt dezelfde faciliteit,
welke zowel Heemstede als Haarlem
dient. Degenen, die eerst de bloemen
willen zien en dan de lichtstad hebben
dus het voordeel op een gecombineerde
kaart te kunnen reizen.
van het Leidsekwartier zullen nu
enkele tientallen meters meer moeten
lopen om de halte te bereiken.
De directie van de Noord-Zuid-Hollandse Vervoermaatschappij kampt zoals vele
andere soortgelijke bedrijven in ons land met moeilijkbeden, die verband
houden met de stijging der kosten en te goedkope tarieven. De Haagse Tram
rekent dit jaar op een verlies van 1 millioen gulden en Amsterdam op het dubbele
en hoewel de N.Z.H. het over het algemeen beter maakt, dwingt het toenemende
tekort op de stadsbussen in Haarlem tot maatregelen. Op verzoek van het per
soneel zjjn de rijtijden verlengd, en deze extra kostenverhogende factor zou een
aanzienlijke tariefsverhoging mede alleszins rechtvaardigen. In sommige steden
is de prijs van een enkele reis op 20 cent gesteld, maar daar ziet de directie geen
been in. Wél is aangevraagd de 8 ritten-kaarten voor een gulden om te zetten in
t ritten voor hetzelfde geld. Bovendien wordt gedokterd helaas voor de zo
veelste maai aan enkele trajectwijzigingen, die Hjn 2 en 3 (voor het gedeelte
Santpoort) betreffen en tot de opheffing van lijn 6 zouden leiden. De 12 minuten-
diensten op Hjn 3 en 4 worden dan weer als vroeger op 10 minuten gesteld.
De directie heeft een loffelijke democratische weg gezocht, door haar „gedachten"
via de pers prijs te geven, waardoor discussie mogelijk is, vooraleer besluiten
vallen. Wij vrezen echter, dat teleurstellingen niet uit kunnen blijven, omdat ieder
„voor eigen parochie" zal preken en er tóch spaanders moeten vallen. Want..,,
vergeleken met 1951 bedraagt de teruggang van reizigers dit jaar (beide berekend
over de periode van JanuariOctober) ruim 1 millioen.
De verbindingen met Heemstede zijn
zeer moeilijk en er is eigenlijk sinds het
ontstaan van de autobuslijnen in 1948
ontevredenheid. Ook in onze courant
publiceerden wij herhaaldelijk ingezon
den stukken over deze verbindingen en
regelmatig werd er over in de gemeen
teraad gediscussieerd.
De directie van de N.Z.H. overweegt
nu om lijn 2, welke thans rijdt van het
station Haarlem naar het Valkenburger
plein ook door te trekken n'aar Haarlem-
Noord tot bij de katholieke kerk. Als
gevolg van deze maatregel zou lijn 6, nu
rijdende van de Pijlslaan, Wagenweg,
Plein, Station, Jan Gijzenvaart, Vondel-
weg, Eksterstraat worden opgeheven.
De bewoners van het Bos- en Vaart
kwartier moeten dan iets verder lopen
naar bushalten van andere lijnen.
Het liefst zou de N.Z.H. zien, dat zo
wel lijn 1 als 2 op het Valkenburger
plein of het Wilhelminaplein zouden
eindigen en samen een 6-minutendienst
zouden rijden. Geprobeerd zal worden
om lijn 2 de Glip weer te laten bedie
nen. De bediening van de Indische
buurt is zeer kostbaar en vraagt f 4.
per uur of f 350.in de week. De be
woners behoeven echter niet zo heel ver
te lopen, als ze de bus even verder
willen pakken, maar het gemeentebe
stuur van Heemstede wil er nog niets
van weten. Men is overigens Jn Heem
stede wel erg verwend, want er zijn vier
eindpunten van bussen: aan de Glip, de
Javalaan, de Rijnstraat en de Laan van
Bloemenhove. Indien ook de bevolking
van Benebroek bediend mocht worden,
zou de Rijnstraat kunnen vervallen,
maar ook daar wil het gemeentebestuur
niet van horen.
De winkeliers ageren tegen het rijden
van de bussen over de Binnenweg, maar
in Haarlem willen hun collega's ze niet
in de Grote Houtstraat missen. De N.Z.H.
wil niet graag veranderen, omdat de
Heemsteedse Dreef te ver uit het mid
delpunt ligt, slechts enkele dwarsver
bindingen heeft; de passagiers moeten
niet worden blootgesteld aan het zeer
gevaarlijke oversteken over een dubbele
druk bereden rijbaan. Bovendien vangt
de vervoermaatschappij meer reizigers
op het traject-Binnenweg. De geprojec
teerde nieuwe lijn 2 zal een ruimer sta-
tionnement op het Valkenburgerplein
krijgen; een onoplosbare moeilijkheid
blijft, dat de frequentie op Heemstede in
de avonduren te groot is. Het grote voor
deel is, dat de bussen van lijn 2 niet
meer vrijwel leeg zullen rijden van het
Houtplein naar het eindpunt-Station,
omdat dit eindpunt dan in Noord is.
Lijn 4 onderhoudt Cte verbinding Chr.
Huygensplein-Overveen-Haarlem Station
-Planetenplein. Overwogen wordt de
route door de Marnixstraat te hand
haven, maar verder rechtdoor te projec
teren tot Mercuriusstraat, Orionweg,
Planetenlaan. De smalle straten, die nu
bereden worden en de chauffeurs veel
moeilijkheden geven, kunnen daardoor
gemeden worden. Er is critiek over de
omweg, die de bewoners rondom het
Huygensplein over Overveen moeten
maken, maar daarvan kan niet afgewe
ken worden.
Ziedaar de vruchten van het gesprek
met de directie van de N.Z.H. en de
hoofdambtenaren. Wij geven gaarne de
gelegenheid om te protesteren of met
andere suggesties te komen. Alvorens
deze te publiceren zal een nader beraad
met de N.Z.H. plaats vinden, opdat
daarna het definitieve besluit genomen
kan worden. Maar nogmaalsver
anderingen, voor velen geen verbeterin
gen, blijken noodzakelijk.
FILM:
Rembrandt: „Telefoon van een onbeken
de". Bette Davis. Toegang: 18 jr. Tijden: 2,
4.15, 7 en 9.15 uur.
Cinema Palace: Afgekeurd.
Luxor: Prolongeert „Tranen over Johan
nesburg". Canada Lee, Charles Carson. Toe
gang: 14 jaar. Tijden: 2, 4.15, 7 en 9.15 uur.
Frans Hals: „Politiespionnen". Alan Ladd.
Toegang: volw. Tijden: 2.30, 7 en 9.15 uur.
Dinsdag 1 avondvoorstelling om 8 uur.
Lido-Theater: „Faust". Gino Mattera. Italo
Tajo. Toegang: 18 jaar. Tijden: 2, 4.15, 7 en
9.15 uur.
City: „Van je familie moet je 't maar
hebben". Bud Abbott en Lou Costello. Toe
gang: 14 jaar. Tijden: 2.15, 4.30, 7 en 9.15 u.
Spaarne: „Captain China". John Payne,
Gail Russell. Toegang: 14 jaar. Tijden: 2.30,
7 en 9.15 uur.
Dinsdag 18 November
Gem. Concertgebouw: H. O. V. 3de Con
cert serie D., dur. Marinus Adam, aanvang
8 uur.
Minerva: Harold Kreuzberg, aanvang
8.15 uur.
Woensdag 19 November
Gem. Concertgeb.: Operaconcert door Bel
Canto o. 1. v. E. M. Kerkhoven, 8 uur.
Stadsschouwburg: Toneelver. „De Reünie"
„De familie Bonnard" (dil.), 8 uur.
Minerva-Theater: „De firma Adam en
Eva", 8.15 uur.
Onder auspiciën van de Commissie
voor culturele vorming van de school
gaande jeugd zal het eerste van de se
rie van vier jeugdconcerten plaats vin
den op Dinsdag 25 November, des
avonds om half acht in de Gemeente
lijke Concertzaal.
De volgende jeugdconcerten zijn
vastgesteld op 16 Januari, 19 Februari
en 20 Maart.
Het programma voor het eerste con
cert luidt: 1. Don Quichotte, Suite voor
strijkorkest en clavecimbel van Georg
Philippe Telemann; 2. Ma mère l'Oye
(de Sprookjes van Moeder de Gans) van
Maurice Ravel; en 3. Jeux d'enfants
(Kinderspelen) van Georges Bizet.
9 November was een goed begin van
het winterprogramma van kring West
van de K.A.B. Na de H. Mis in de Ka
thedrale Basiliek tot intentie van onze
leden, opgedragen door de geestelijke
adviseur, volgde het gemeenschappelijk
ontbijt, waaraan ruim honderd leden
deelnamen.
De districtsbestuurder, de heer A. v.
d. Veldt, had als spreker de primeur in
het winterprogramma; ondanks de
krappe tijd gaf hij de aanwezigen een
goed beeld van wat is bereikt in „Hon
derd jaar sociale vooruitgang".
'Op Zondag 16 November volgde het
tweede deel van de viering van het
St. Willibrordusfeest met een toneel
avond in het gebouw St. Bavo. Een
volle en gezellige zaal heeft genoten
van het spel „De parochie van Eiken-
donk', waarmee de R.K. Rederijkers
kamer „Alberdingk Thijm" de aanwezi
gen vergastte. Met volle aandacht ge
noten de aanwezigen van dit toneelspel.
Al met al was het een hoogstaande
avond.
Gelijk werd de gelegenheid benut om
iets te doen voor de missie van pater
De Rooij, die in Januari weer naar de
Goudkust teruggaat. Aangelokt door
achttien mooie prijzen was in korte tijd
een groot aantal loten verkocht. De
voorzitter kon aan het slot van deze
avond de missionaris een mooi rond be
drag ter hand stellen, terwijl hij tevens
dank bracht aan alle aanwezigen en in
het bijzonder aan de dames, die de loten
aan de man gebracht hadden.
De Raad van Beheer op Kynologisch
gebied in Nederland heeft dierenarts
Jan Heek te Haarlem uitgenodigd om
zitting te nemen in de examencommis
sie voor het afnemen van het examen
algemene kynologische kennis (onder
deel anatomie en physiologie) aan de
Rijksuniversiteit te Utrecht.
Wegens ongesteldheid zal de burge
meester van Zandvoort, Woensdag 19
November geen spreekuur houden.
Gisteravond hield de heer Gorter,
commissaris van politie te Haarlem,
voor de leden van de vereniging „Haer-
lem" een lezing over de geschiedenis
van de politie in deze stad.
In den brede weidde hij uit over het
ontstaan van het politiewezen, daarbij
beginnende met de baljuw, die als ver
tegenwoordiger van de vorst belast
was met de zorg voor de openbare
orde en veiligheid. Tevens had hij het
burgerlijk bestuur en de rechtspraak in
handen. Samen met de schepenen
vormde de baljuw het gerecht, terwijl
de schouten in de schouts-ambachten
met deze functie belast waren. De
ambtenaren uit die tijd hebben bij het
publiek nooit in een gunstig daglicht
gestaan, te meer, omdat zij er op uit
waren een zo groot mogelijk aantal
strafbare feiten in de hand te werken,
want twee-derden van de boeten vloei
den in de zakken van de baljuw en de
schout.
De eerste schout van Haarlem was
een zekere Jan Boudewijnsz in 1381.
De stad heeft er velen gekend, onder
wie enkelen, die zich de onmin van
net publiek op de hals haalden.
In zijn historisch overzicht noemde
de commissaris enkele vreemde bepa-
m
De buskruit'Ontploffing te Haarlem.
Voor de jongere garde van de Haar
lemse vrijwillige brandweer, die pas
tijdens of na de oorlog tot het corps is
toegetreden, hield gisteravond de heer
H. J. van den Berg een interessante ver
handeling en uitleg over de brandblus-
installatie van de Grote Kerk. Deze in
stallatie van groot formaat staat H een
der kelders onder de pittoreske Vlees
hal en wordt van daaruit bediend. Vele
Haarlemmers zullen nog totaal onkundig
zijn aangaande het grote nut van deze
installatie, eveneens van de grote wel
of put, geslagen in 1939 in de Lepel
straat tussen de Grote St. Bavokerk en
de Vleeshal. Deze bron is in staat 2000
liter water per minuut te verschaffen
voor het blussingswerk bij eventuele
brand in de Grote Kerk en omgeving
en dat niet alleen, zij is tot meer in
staat, tezamen met de installatie in de
kelder.
In de Grote Kerk bevindt zich een
netwerk van buizen, die in verbinding
Staan met de waterleiding. Op deze bui
zen bevinden zich overal, op gelijke af
standen, kleine apparaten, de z.g. Sprin
klers, welke bij een te grote hitte in de
naaste omgeving kapot springen als een
slaghoedje, het dopje met vloeistof
springt er af, een volgend dopje vliegt
door de enorme waterdruk er eveneens
van af en het water krijgt nu de vrije
loop. Het begint in de vorm van een
kleine fontein in het rond te sproeien,
zodat direct bij een begin van brand
automatisch wordt ingegrepen. De druk
op de installatie in de kelder van de
Vleeshal neemt nu ontzaglijk toe, waar
door een klein instrumentarium in wer
king treedt. De werking hiervan is zo
prachtig geconstrueerd, dat in de brand
weerkazerne aan de Ged. Oude Gracht
een groen en daarna onmiddellijk ook
een rood lampje gaat branden. De
brandweerman, die bij deze lampjes post
gevat heeft, ziet de lampjes branden en
meldt dit direct. Nu weet men dat er in
de Grote Kerk brand is. Met een groot
aantal manschappen rukt de brandweer
dan uit. In de kerk bevinden zich op
tien plaatsen brandkranen, die onmid
dellijk kunnen bediend worden. De
enorme hoeveelheid water kan de krach
tige motor in de kelder van de Vleeshal
langs verschillende buizen weer lozen
in het grote net van rioleringsbuizen.
In de kelder bevindt zich tevens een
telefooncentrale welke hermetisch is af
gesloten. Dit is noodzakelijk aangezien
de motor een schrikbaarlijk geluid te
weeg brengt. Een toeter met een enorm
geluid geeft de man bij de installatie te
kennen, dat vanuit de Grote Kerk ge
telefoneerd wordt.
De motor werkt geheel onafhankelijk
van het Water- en Electrisch Bedrijf.
Onder de grond voor de Vleeshal be
vindt zich een groot benzinereservoir.
Het tweede grote en zeer belangrijke
voordeel van deze installatie is, dat wan
neer in oorlogstijd de watertoren aan de
Zeeweg gebombardeerd is, men met dt
groot apparatuur de stad in de ee.rste
grote nood kan voorzien van drinkwater
uit de wel in de Lepelstraat en vanuit
verschillende andere bronnen in de stad.
lingen, die te denken geven. Zo had de
vorst van oudsher het recht op de goe
deren van zelfmoordenaars. Dit recht
ging eveneens over op de schout. Deze
handhaafde zeer streng het verbod om
drenkelingen uit het water te halen
zonder dat hij zelf of een van zijn
dienaren daarbij tegenwoordig was. Uit
vrees te worden bestraft, liet men dus
de redding na. hetgeen juist de opzet
was van de schout, want nie.s stond
hem dan meer in de weg om aan te
nemen, dat de verdronkene zelfmoord
had gepleegd.
Via de grondwet van 1798 sneed de
heer Gorter het Franse tijdperk in
onze vaderlandse geschiedenis aan. In
die periode zien wij het ontstaan van
de rijkspolitie, terwijl Napoleon een
nieuwe regeling voor de politie creëer
de, waarbij dit gezagsorgaan voor het
gehele keizerrijk werd geregeld. Haar
lem werd toentertijd verdeeld in twee
arrondissementen en kreeg zodoende
twee commissarissen van politie, n.l.
een Fransman en de Hagenaar Jan
Otto Boogaard, die na de Franse over
heersing de eerste Nederland, e com
missaris van politie in Haarlem is ge
weest.
Nadat, spreker een vluchtig overzicht
had gegeven van deopvolgers van de
heer Boogaard, trok hij een vergelij
king tussen het politiecorps van een
honderd jaar geleden en dat van tegen
woordig. In 1850 waren er tien man in
dienst, thans bestaat het corps uit 338
personen. In die honderd jaar breidde
de Haarlemse bevolking zich uit van
ruim 26-000 tot 164.000. Overigens was
het geen pleziertje om vroeger politie
agent te zijn, want gedurende een
maand had de dienaar van de wet de
zelfde dienst, die eentonig en vervelend
was. Surveilleerde hij niet, dan deed hij
boodschapjes, terwijl wachtlopen in het
gebouw wellicht een welkome afwisse
ling vormde. Interessant is het te we
ten, dat deze ambtenaren ongeveer 18
uur per dag werkten, terwijl een vrije
dag of vacantie taboe was. De nacht
dienst werd waargenomen door de
nachtwacht, die in 1863 werd afge
schaft. Agenten van de 3e klasse werd
opgedragen deze taak op zich te nemen;
al spoedig bleek echter, dat zij niet
voldoende plichtsbetrachting aan de dag
legden: het regende klachten. En geen
wonder, immers een jaarwedde van
f 156 was ontoereikend om er van te
leven, zodat velen zich genoodzaakt
zagen een baantje overdag aan te pak
ken. In 1876 werd er een eind aan ge
maakt; een groot gedeelte van de
nacht-agenten werd op straat gezet en
een nieuwe regeling ontworpen.
Na de pauze behandelde commissa
ris Gorter een aantal interessante ge
vallen, zoals de buskruitontploffing
op 2 September 1874 In het huis van
mr. Geweermaker A. Libosan in de
Zijlstraat. Zijn zoon was bezig met
het vullen van patroonhulzen. toen
plotseling een ontploffing volgde, die
in geheel Haarlem werd gehoord en
overal ontsteltenis verwekte. Drie
personen werden gewond, n.l. de
jonge L'bosan en ziin 71-jarige vader
en de timmerman Sarlet, die toeval
lig in de winkel aanwezig was. Ten
gevolge van de ontploffing werden
deuren en vensters uiteengeslagen en
geweren op straat geslingerd. De zol
der van de eerste verdieping was op
getild en de meubelen van de boven
bewoners hadden ernstig geleden.
Een grote spiegelruit in de omgeving
droeg de sporen van de ontploffing.
Verschillende moorden werden nog
eens aan de vergetelheid onttrokken.
De moord op de gezusters Van der
Wensch en op freule Trip-trap hebben
wij onlangs in ons blad uitvoerig uit
de doeken gedaan.
Meer spectaculair was de dubbele
moord te Spaarndam op Zaterdag 5
November 1910, gepleegd op de ontvan
ger Willem Melchior en zijn zuster.
Degene, die verdacht werd van de
moord, moest wegens gebrek aan be
wijs worden vrijgelaten, doch tien jaar
na het gebeuren had hij zich wederom
te verantwoorden voor de rechtbank.
De Officier van Justitie, mr. Von
Löben Seis, eiste vij:.tien jaar; de
rechtbank veroordeelde hem tot twin
tig. In hoger beroep werd de zaak be
handeld en de verdachte hoorde
levenslang tegen zich eisen. Het eind
van het liedje was, dat hij werd vrijge
sproken. Nooit werd deze moord opge
helderd. De heer Gorter vertelde nog
enkele staaltjes, die bij het auditorium
gretig aftrek vonden.
Dinsdag; 18 November
Hoog water; 3.52 u. en 16.07 u,
Laag water: 11.53 u.
Woensdag 19 November
Hoog water: 4.32 u. en 16.45 u.
Laag water: 0.13 u. en 12.31 u.
Advertentie
BRYLCREEM
BRYLCREEM het haar een
natuurlijke glans geeft voor
heel de dag
BRYLCREEM Uw hoofdhuid
gezond houdt, Droog Haar
en roosvorming tegengaat
de zuivere oliën geëmulgeerd
zijn voor smetteloze
haarverzorging.
County Perfumery Co. Ltd, Stanmore, England. Imp. Jacq. Mot Jr. Amsterdam
Vrijdagavond is de eerste partij ge
speeld om de zilveren bal tussen Hof
van Holland te Haarlem en Groenendaal
te Heemstede. De stand was 66. De
uitslagen waren:
De Groot
55
55
27
7
2.03
Toepoel
40
34
27
5
1.25
Kooijman
170
128
41
16
3.20
Scholten
180
180
40
21
4.50
D? Bruyn
120
120
18
23
6.66
Van Koersel
120
83
18
18
9.61
Spierenburg
40
17
27
7
0.62
Van Dam
40
40
28
7
1.42
Ketel
250
239
24
37
9.95
Dijkstra
250
250
24
58
10.41
Onvlee
40
40
38
9
1.05
Petersen
40
34
38
4
0.89
Het algemeen bestuur van de Stich
ting „Touring Zandvoort" kwam dezer
dagen in vergadering bijeen. De begro
ting voor 1953 werd vastgesteld; voor
folders en reclamemateriaal werd uit
getrokken ƒ2500.(evenals voor 1952)
en voor evenementen ƒ4000.(ƒ3000.—
voor 1952).
De verhoging van laatstgenoemde
post maakt het mogelijk in 1953 nog
meer evenementen te organiseren dan
in het afgelopen seizoen het geval was.
Zeer binnenkort zal een viertalige fol
der in vierkleurendruk (20.000 ex.)
worden uitgegeven, welke de platte
grond van Zandvoort weergeeft met de
aanduiding van alle bezienswaardig
heden e.d., die tevens als gids voor
Zandvoort dienst zal doen. Bovendien
zal een folder in 15.000 exemplaren
worden uitgegeven met vermelding van
de data waarin in 1953 wedstrijden op
het circuit zullen worden gehouden
In de exploitatie-begroting van de
Burgemeester van Alphenweg werd
rekening gehouden met het toenemend
bezoek aan het circuit op wedstrijd
dagen alsmede van automobilisten en
motorrijders die het circuit voor toeris
ten berijden.
Het bestüur heeft besloten om de
mogelijkheid open te stellen voor auto
mobilisten om de snelheid van hun
wagen na enkele ronden op het circuit
te hebben afgelegd, officieel te doen
vastleggen en daarvan certificaat uit te
geven; hiermede wordt voldaan aan
herhaaldelijk gedane verzoeken.
(Zondag 23 November)
ZaandijkVelsen
Wijk aan ZeeBKC
DEMVitesse
Zandv.meeuwenHBC
W oerdenTYBB
OudesluisUSVU
DSSDIO
Onze GezellenETO
WarmundaLisse
S J CConcordia
Inzendingen tot Zaterdagochtend ne'
gen uur op open briefkaart aan de
Sportredactie Nieuwe Haarlemsche Cou
rant, Smedestraat 5, Haarlem.
Over de prijsvraag wordt niet ge
correspondeerd. Binnenkomende klach
ten over onjuistheden in de uitslag
worden onderzocht en zo nodig gerec
tificeerd. Meent men, dat de thuisclub
wint, dan vult men het cijfer 1 in, be
zoekende club is 2, gelijk spel is 3. Voor
iedere goede oplossing wordt één punt
toegekend.
Advertentie
Uw Matrassen bijgevuld of vernieuwd
Maakloon 1-pers. f 12.50, 2-pers. f 15-
De kardinalen en aartsbisschoppen van
Frankrijk hebben, aldus het K.N.P.; een
waarschuwing gepubliceerd, waarin zij
hun afwijzend standpunt tegenover het
tijdschrift „Quinzaine" bevestigen en
waakzaamheid gebieden tegenover de
leerstellige dwalingen, welke de „Jeu*
nesse de l'Eglise" verspreidt, in het bij
zonder. wat betreft de zending van de
Kerk, het geloof en het hedendaagse ge
beuren; ook waarschuwen zij in alge
mene zin tegen deze geestelijke bewe
ging, die van Marxisme doordrenkt is*
Deze waarschuwing, welke op 15 No
vember is gedateerd, volgt na de verga
dering van Franse kardinalen en aarts
bisschoppen, welke in October werd
gehouden.
De kring Santpoort van de Kath. Ar
beidersbeweging is het nieuwe seizoen,
door omstandigheden wat laat, Maandag
avond begonnen met een belangrijke bij
eenkomst, waar de geestelijk adviseur,
kapelaan Jos Plantinga, en het be
stuurslid, de heer P. L. Berbee, leder
van een ander gezichtspunt uit, ge
sproken hebben over „Het gezin in de
branding". Vooral kapelaan Plantinga
liet een fris geluid horen, door de me
thode van werken van de K.A.B. als
verouderd te qualificereen en daarte
genover een andere methode te stel
len; waarvan hij niet anders dan goede
resultaten verwachtte.
Het bestuurslid, de heer P. L. Ber
bee ging minder uit van het gezin in
zijn beperkte betekenis van man, vrouw
en kinderen, maar liet zijn beschouwing
meer gaan over het grote gezin der
K.A.B. Deze organisatie staat volgens
hem ook in de branding, dreigt te plet
ter te slaan door lauwheid van leden en
bestuurders, terwijl de woeste golven
van een onchristelijke maatschappij op
haar aanstormen. Het gaat niet alleen
om principieel georganiseerd zijn, doch
dit moet samengaan met een daadwer
kelijk lidmaatschap. Ieder zal moeten
bijspringen, opdat het schip der K.A.B.
uit die gevaarlijke branding komt. La
ten wij breken, aldus de heer Berbee,
met de sleur van zelfgenoegzaamheid en
terugkeren tot de daadwerkelijke acti
viteit, zoals de eerste christenen die
hebben ontplooid.
Aansluitend aan zijn propagandis
tische woorden ten aanzien van de
K.A.B. drong de heer Berbee er op aan,
de katholieke eenheid te bewaren en te
versterken in het politieke vlak. Alleen
door de K.V.P. sterk te maken, zo sterk
mogelijk, schept mën de kans om te
bouwen aan een christelijke maatschap
pij*
De geestelijk adviseur, kapelaan Jos.
Plantinga, zag in volle zalen nog niet
het bewijs van een bloeiende vereniging.
Naar zijn mening is het traditionele ver
gaderen, geen doel maar middel, uit de
tijd en is het zaak naar andere metho
den te zoeken. Sedert Nederland gegre
pen is door een organisatie-woede, is
men vergeten, dat de eerste organisatie
het gezin is. Door overorganisatie wordt
het gezin ontbonden.
De K.A.B. stelt zich ten doel om zijn
leden godsdienstig, zedelijk en cultu
reel te verheffen. Naar de mening van
kap. Plantinga wordt op dit terrein wel
veel gedaan, maar nog niet veel be
reikt, omdat de daartoe geëigende mid
delen niet zijn gebruikt, omdat men de
mensen niet grijpt, waar zij zijn en ho
ren, in het gezin. Dus zo min mogelijk
vergaderen, zoveel mogelijk thuis blij
ven, niet om bij de kachel te suffen,
maar om vandaar uit het gezin en daar
mee de gehele maatschappij op een ho
ger plan te brengen. Doorredenerende
zag de geestelijk adviseur veel waarde
in bijeenkomsten in vriendenkring en
daar dan ook eens over iets anders te
praten dan de gebruikelijke koetjes e°
kalfjes. Dat zouden vruchtbare gesprek'
ken zijn, waaraan je zelf iets hebt en
waaraan ook de omgeving zijn voordeel
zou kunnen hebben. Niet een stel losse
mensen, maar het gezin in Santpoort
moet actief worden. Misschien is he
nog niet te laat.
Het kon niet anders, of dit betoog
moest reacties oproepen. Deze kwatne®
ook, maar uit de discussies bleek dtl>'
deljjk, dat men, hoewel nog wat on
wennig staande tegenover de sugge*'
ties, toch wel met de gedachten van de
geestelijk adviseur kon meegaan. Ver
schillende sprekers betuigden hun ad'
haesie, doch er werden ook enkele be'
zwaren geuit, omdat voor de leiding e®
de steun bij dergelijke gesprekken in
kleine kring anderen avond aan avon®
uit hun gezin zullen worden gehaald*
(Ntet-offici61e Koers)
Vorig Open®
slot 18/1'
int
3'4 Neder! 1948
3(4 pCt. Neo 1950
3-3% Nederiann 1947
3 Ned 62-64 fel -fac
Lnschr GrtPK 46 3 PCt
Ned Handel ML1 eert
A.K U
Van BerKels Patent
Calvè-Llelft eert
Van Geidei
Kon Hoogovens eert.
U mie vet eert.
Ned. Kabel
PhlUps
Kon Petroleum
„Amsterdam Kuhher
Hol! AmeriKa Uin
Kon N Stoomb MIJ.
Ned Scheepv Urne
H V.A.
Dell Mfl eert.
91%
92
92%
93 A
93%
141 Va
149%
97
113 Va
144',j
14914
175%
197
151%
304%
76
143
13212
121
82(4
64%
«3
174(4
lSlJ?
302'*
75
132'*
120(4
Anaconda Copper
tiethlehero Steel
Chrysler Corp.
General Electric
General Motors
H udson Motore
Kennecott Copper
Montgomery Ward
North American Can
Uadio Corp.
Kepubüc Steel
Shell Oil
Southern Pacific
Southern Railway
1'ldewatet
U S Stee)
ex div.
14/11
38%
49%
84%
68%
62
16%
72%
59%
22%
27%
39%
68%
42%
69
1944
33%
J7/11
39
49%
85%
68(4
62%
1572(4
59%
69%
