«Sociale verzorging in Nieuw-Guinea
staat nog in kinderschoenen
De katholieken
en het boek
D
Optil- en transportdoek
Politie-agent Van Eek ten
grave gedragen
Knoeierij bij
woningbouw
Tweede Kamer treedt minister Beel
welwillend tegemoet
Zeer bekende geluiden bij
Binnenlandse Zaken
rDe eensame
Reiziger
T
Th
Limburgse opa's naar Brazilië
Vijfjarenplan voor geneeskunde5 sociale
zaken en onderwijs nodig
Vervoer van zwaargewonden door
nieuwe vinding vereenvoudigd
Overweldigende belangstelling
en een schat van bloemen
De zagende pijnen
J
«§■11
Mr. van TETERING BIJ ZIJN VERTREK NAAR HOLLANDIA:
Samenwerking met
missie en zending
Dames! Vooral nu
OUDE GENEVER
EXTRA]
1.7.75 I
Worden 190 woningen
afgekeurd?
Pater Kaptein S.M.M.
overleden
Lagere ambtenaren
lijden stille armoede
Majoor in Indonesië
vermoord
Gasfitter bedwelmd en
overleden
WOENSDAG 19 NOVEMBER 1952
PAGINA 3
55
Hamea-Gelei voor Uw handen
Geel ze
'n „gezonde'
verrassing
Bouwplan Tilburg
PLAN-VAN DER
STERREN
door ANTONIA WHITE
Ik maak het pakje
helemaal open
en dan moet je es ruiken.
je hebt gelijk, verreweg
de beste,, Amerikaan
(Van onze speciale verslaggever)
„De sociale verzorging staat in Nieuw-Guinea nog in haar kinderschoenen." Deze
Verklaring illustreert duidelijk de grote taak, die op de schouders van mr. P. Th.
3- van Tctering, de nieuwbenoemde directeur van de dienst gezondheidszorg,
sociale en culturele aangelegenheden van het gouvernement van Nieuw-Guinea,
's gelegd. Dat mr. van Tetering zich de omvang van zijn toekomstige bezigheden
ten volle bewust is, hoeven wc niet te betwijfelen. De woorden, die hij bij zijn
Vertrek van Schiphol aan Nieuw-Guinea wijdde, getuigden van werk op een
Praetisch onontgonnen terrein. Een terrein, waarop veel eer valt te behalen,
•haar dat grote eisen stelt.
«De medische dienst, de opbouw van
Srciale Zaken, steunverlening, werk
verschaffing en onderwijs vormen de
opdracht, die ik gekregen heb. Ook kun
sten en wetenschappen liggen op mijn
weg, maar dat zal niet veel te beteke
nen hebben" aldus mr. van Tetering. De
neer van Tetering acht het nodig een
vijfjarenplan voor de drie afdelingen die
Advertentie
(Vervolg van pag. 1)
at de geest belangrijker is dan de
stof, behoort tot de elementairste
algemeen menselijke noties en
krijgt in de godsdienst diepste en dog
matische fundering. Even diep ligt ten-
Slotte de belangrijkheid van het boek
verankerd, wanneer men het ziet over
eenkomstig zijn hoogste waardigheid:
®ls instrument des geestes, als over
brenger van geestelijke waarden. Men
bedenke juist in dit verband, dat het
ook een boek is, waarin de geloofsopen-
baring voor ons bewaard wordt, niet als
Jn een gesloten kluis maar als in een
tempel waarvan eerst de laatste jaren
de deuren wijder worden opengezet.
Waarom de katholieken, die van ouds
bet boek en met name het Boek der
boeken in hun midden hebben gehad,
niettemin zozeer blijken te zijn achter-
ëeraakt in hun belangstelling voor het
Sescheven woord, valt historisch te ver
klaren en moet, op kortere termijn ge
zien, worden geweten aan de eenzijdig
heid waarmee zowel in de vorige eeuw
als in deze de politieke en maatschap
pelijke emancipatie der katholieken be
nadrukt werd ten koste van de culturele
en wetenschappelijke herleving. In zijn
pleidooi voor „het onvervangbare boek"
schrijft D. de Lange daarover een zeer
lezenswaardige bladzijde en, «prekend
over deze tijd. schrijft hij:
„Men erkent bet goed recht van boeken
Slechts ill zoverre zij „ergens toe dienen",
dat wil zeggen aan een praetisch nut on
dergeschikt zijn. Nu is het praetisch nut
op lange termijn meestal een slechte leid
ster, omdat zij slechts een paar centime
ter voor voeten en gelaat verlicht. Dat
feestelijke activiteit om ziclizelfs wil (zo
els het lezen van boeken) een reden en
recht van bestaan heeft, dat geest en ver
beelding gescherpt mogen worden, al was
het. alleen maar om ooit de honger naar
eeuwige Waarheid en Schoonheid te kun
nen voelen, is iets waarmee men misschien
jh theorie zal instemmen, maar dat men
beslist niet van plan is in practijk te bren-
■en. Het is waarlijk angstwekkend om de
«rote noden van het ogenblik steevast
"®or te zien bestrijden met nieuwe com
missies, richtlijnen, met overkoepeling en
organisatorische schema's, zonder dat er-
«ons de vinger gelegd wordt op cïe wer
kelijke wonde plek: het gebrek aan ruim
te
voor geest en fantasie binnen de katho
lieke gemeenschap".
Dit laatste verwijt heeft iets weg van
een strafschop, maar aan de schrij
ver kan niet worden ontzegd, dat
bij er een doelpunt mee behaalt. In het
v°lgende citaat ontmoet men enige uit
spraken, welke in de geest als door ons
hierboven aangeduid „vierkant" mogen
w°rden genoemd:
„Op het terrein van het boek is de eni-
fo aanwijsbare bemoeienis van verantwoor
delijke kringen met het boek een nega-
«eve: het vlijtig indiceren van goede, min-
?er goede, voorbehouden en verboden boe-
f en. Geen verstandig mens zal willen ont
kennen, dat een dergelijke activiteit met
het oog op bepaalde gevaren zijn nut
"eeft, mits met de nodige tact en be
scheidenheid bedreven, maar bijster op
voedend kan men dit toch niet noemen,
jr el. houdt men zich tegenwoordig ernstig
ezig met het probleem der leetuurvoor-
'ening, maar alleen al de benaming be-
bst hoe hier het eigenlijke probleem
Jhskend wordt. Men voorziet de mensen
amelijk niet van lectuur, als men ten-
l "hste in lectuur iets meer ziet dan kleur-
Vn„ tijdspassering, men brengt hun smaak
oor het lezen bij. Men leert hun in het
v lfez°cht contact met anderer geest en
hir,„ ding eigen persoon vormen. Maar
of h v°orziet mensen niet van lectuur, als-
Warhuisbrand of brood van de bedeling
Al te zeer blijkt hier weer de nega-
tievi
oemv, opzet om. nu de mensen dan toch
haaiïaa' blijken te lezen, dan in 's hemels-
de jr maar te zorgen dat ze geen Verkeer-
teKiLlngcn lezen. Wie het slechte boek wil
Ver„ gaan' lel'e de mensen juiste en zui-
.eisen te stellen aan hun lectuur, en
v°rming"Cen °PvoedinS tot vrije oordeels-
het"1 ^et s*ot van deze Passage wordt
antw°nzes inziens "Ch'g juiste positieve
ligt ord gegeven op de uitdaging, die
met y.ervat in het „lectuurprobleem"
Peet- belangrijkste, oorzakelijke, as-
tholjpv te geringe interesse van de ka-
zicht Voor bet boek. Waar in dat op-
het a taken liggen is duidelijk: in
vorin Zln> bij het onderwijs, bij iedere
üchtir,Van ..ie'ding, opvoeding en voor-
b'blioth' kij het katholieke leeszaal- en
boeijhg^hbwezen, bij de katholieke
de
bij <ip eh maar bijvoorbeeld
zorg standsorganisaties, die
leden i de culturele belangen harer
te Vatt'n be praktijk lichter plegen op
Vefmeldt" dan de boelstelling in theorie
sertm Sc'11-inb bat mep van het organi-
in het h"er- „Katholieke Lectuurweek"
begin Va uitstek geschikte seizoen, het
maken t?- de winter> een traditie wil
is dat cp de huidige stand van zaken
vruchth=„ .!uxe: be gevolgen kunnen
Werkendpr r'bat doel samen-
den er on ,katholieke organisaties zou-
van zulk aan boen de voorbereiding
te doen „„G<jri. week minder overhaast
Val schiintS+ en dan ditmaal het ge-
En 2 tG z«n geweest,
een zorewo£?: d,at de aandacht voor
stand „e e geestelijke achter-
Wordt bet katholieke volksdeel
in de Tm?? juist in een t«d' waar-
getroffen voorbereidingen worden
bet honrwJ- luisterrijke viering van
biërarchif flg bestaan der kerkelijke
bikheidsHn lgt van critische werke-
v°orbaat ïot ?n kan een correctief bij
niet over-polf en' wanneer men zich,
Wering tnf ?Instig bet doel van die
willen laten verleTdem^3"1 geiuich zou
onder hem ressorteren t.w. genees
kunde, sociale dienst en onderwijs
samen te stellen. Omtrent de inhoud van
dit plan wist hij nog niets, „want ik ben
er nog nooit geweest en moet me eerst
oriënteren", verklaarde de nieuwe be
stuurder openhartig.
De heer Van Tetering voorzag uit
voerige samenwerking met de missie
en zending in Nieuw-Guinea. „Het is
trouwens de regeringspolitiek om mis
sie en zending in te schakelen, speciaal
op het gebied van het onderwijs", al
dus de vertrekkende directeur. Mr.
van Tetering had vooralsnog goede
verwachtingen van de samenwerking
tussen gouvernement, missie en zen
ding, maar verheelde niet, dat er enige
moeilijkheden zijn en nog kunnen ont
staan. Het onderwijs, dat de heer van
Tetering bijzonder na aan het hart ligt.
had, naar hij zei, een meningsverschil
tussen zending en missie opgeleverd.
„Ik weet echter nog niet in welke
richting we het onderwijs zullen gaan
aanpakken en kan dus op dit moment
niets zeggen over de houding, die mis
sie en zending in de toekomst aanne
men", aldus mr. van Tetering.
Het nieuwe afdelingshoofd van het
gouvernement van Nieuw-Guinea noem
de de geestelijke verzorgers van de Pa
poea's ronduit „de pioniers" en hij acht
te het van niet gering belang dat er een
goede verstandhouding zou zijn. Of wrij
vingen tussen missie en zending veroor
zaakt zouden zijn of worden door be
stuursambtenaren in deze zin heeft
de Apostolische Vicaris van Merauke,
mgr. H. Tillemans MSC zich onlangs uit
gelaten kon mr. van Tetering bevesti
gen noch ontkennen.
In kringen van de missie is de benoe
ming van mr. van Tetering, van wie men
veel medewerking kan verwachten,
vreugdevol ontvangen- Mr. van Tetering
heeft groot respect voor de arbeid, die
de missionarissen in de binnenlanden
van Nieuw-Guinea verrichten. Hy gaf
hier gisteravond blyk van en stak bij
voorbeeld zyn bewondering voor mgr.
Tillemans' kennis van het land der Pa
poea's niet onder stoelen en banken.
Voor zyn vertrek heeft de heer van Te
tering nog een onderhoud met mgr. Til
lemans gehad. Op onze vraag, of tijdens
dit onderhoud afspraken van enigerlei
aard zijn gemaakt, antwoordde mr. van
Tetering: „Ik heb nog geen enkele af
spraak gemaakt". In het stadium, waarin
het werk van de heer van Tetering nu
verkeert, zijn concrete plannen nog on
mogelijk. „Ik ben twintig jaar in Indo
nesië geweest, dus het Oosten is me niet
vreemd", voegde de nieuwbenoemde di
recteur er nog aan toe.
De heer Van Tetering kon des
ondanks enkele punten van zijn
„werkprogramma" noemen. Het stre
ven van de regering is er op gericht
de bevolking zoveel mogelijk in te
schakelen. „We zijn bezig Papoea's op
te leiden voor overheidsdiensten, zo
als bestuursfuncties en medische ver
zorging", aldus mr. van Tetering,
die ook in dit verband weer wees.op
het grote belang van verbeteringen
in het onderwijs, de noodzakelijke
steun voor de zich steeds meer ont
wikkelende Papoea's.
Voorts moet er ontzaglijk veel ge
bouwd worden, want de woningbouw
is nog niet aangepast aan de stijgende
cultivering van de bevolking. De heer
Van Tetering zal, naar hij verklaar
de, aandacht besteden aan de woning-
Advertentle
Elke keer n
blij gezicht I
RED BAND-ROOSENDAAL. HOLLAND
van Tetering.
bouw voor het arbeidend deel der Pa
poea's. Het ligt in de bedoeling, zo zei
hij, in de haven van Hollandia een
model-kampong voor de havenarbeiders
te bouwen. Behalve de havenarbeiders
kunnen ook degenen, die via de haven
de binnenlanden intrekken, van deze
kampong profiteren, want zij hebben
dan een leerzame confrontatie met tie
moderne woningbouw.
De KLM-Constellation „Rotterdam"
zorgt er voor, dat mr. Van Tetering
in enkele dagen te Hollandia zal zijn
gearriveerd. „Ik heb een verband voor
drie jaar, maar ik hoop in die tijd nog
wel eens in Nederland te komen", zei
de energieke bestuursfunctionaris, voor
dat hij de trap van het toestel beklom.
Advertentie
Wyhand Fockink
(Van onze Haagse redactie)
De heer A. J. M. van Gasselt uit Ven-
lo heeft een oprolbare draagbaar ge
construeerd, waarmee het optillen en
vervoeren van zwaargewonden wordt
vereenvoudigd. Tot nu toe moesten de
patiënten eerst worden opgetild en
daarna op de brancard worden gelegd,
maar door de uitvinding van de heer
van Gasselt is deze tweeledige hande
ling tot één actie teruggebracht. De op
til- en transportdoek, zoals de uitvinder
zijn constructie heeft genoemd, wordt
onder de patiënt door geschoven. Daar
na worden in de zomen aan de lange
en korte zijde stokken geschoven en
het geheel gespannen, zodat een draag
baar ontstaat. De optil- en transport
doek kan met de stokken in een hoes
worden geborgen, en neemt slechts wei
nig ruimte in beslag. Volgens de uitvin
der worden door deze doek complica
ties bij het optillen en vervoeren van
patiënten vermeden. De doek is boven
doen buitengewoon geschikt voor onge
vallen in smalle treingangen, in loop
graven, kortom, overal waar gebrek
aan ruimte is voor een normale bran
card! Ook als patiënten in benarde po
sities verkeren bijv. in een auto be
klemd zijn geraakt kan de optildoek
goede diensten bewijzen. Verschillende
(Van onze correspondent)
Onder overweldigende belangstelling
van burgerlijke en politionele autori
teiten werd Dinsdagmiddag op de alge
mene begraafplaats te Woerden ter aarde
besteld het stoffelijk overschot van de
nog jonge politieagent, Adrianus van
Eek, die, in de nacht van Donderdag op
Vrijdag, bij de uitoefening van zyn
functie het slachtoffer is geworden van
een laffe moordaanslag.
Hoezeer de verslagene bij de burgerij
van zijn geboortestad in hoog aanzien
stond, bewees voorts de zeer grote be
langstelling die men kon waarnemen
langs de gehele weg waarlangs de stoet
trok. Behalve ruim 200 politiemannen en
het Utrechtse Politiemuziekcorps o.l.v.
de dirigent, de heer A. Krachting, liepen
bestuur en leden van de Woerdense
gymnastiekvereniging „Bato" mee om
hun overleden secretaris de laatste eer
te bewijzen. Velen hebben hun deelne
ming voorts geuit door het halfstok uit-
Bij de bouw van nieuwe woningen in
het bouwplan Oerle, achter de fabrieken
van de N.V. Volt te Tilburg, zouden zich
naar verluidt ernstige onregelmatigheden
hebben voorgedaan, zodanig, dat de nieu
we woningen, waarvan ae eerste onlangs
door minister in 't Veld in gebruik wer
den gesteld, niet voldoen aan de eisen,
die eraan gesteld mogen worden. Opzich
ters van het Rijk en anderen hebben een
controle uitgeoefend, bij welk onderzoek
gebleken zou zijn, dat de huizen, die voor
een deel reeds bewoond worden, drie ste
nen te laag gebouwd zijn.
Ook de loodverwerking zou niet geschied
zijn volgens de voorschriften, hetgeen tot
gevolg zal hebben. dat raamkozijnen,
schoorstenen en dakbedekkingen opnieuw
van loocf moeten worden voorzien. Met
de binnenriolering zou eveneens geknoeid
zijn, doordat de buizen die in elkaar ge
stoken moeten zijn tot een diepte van 5
cm., slechts tegen elkaar zijn gezet met als
gevolg onsolide verbindingen. Ook dit
werk zal dan opnieuw gemaakt moeten
worden. Met het te laag bouwen zou een
kwantum stenen zijn gemoeid, voldoende
voor de bouw van tien d vijftien burger
woningen. terwijl de schade door verkeer
de toepassing van de ioodafdekking even
eens zeer belangrijk is.
Twee gemeentelijke opzichters zouden
reeds van hun post ontheven zijn Het
is niet denkbeeldig, dat ais gevolg van
een en ander ongeveer 190 woningen zul
len worden afgekeurd. De toezegging van
de sleutels dezer woningen aan de toe
komstige huurders moest worden terug
genomen.
steken van de vlag. Twee maal werd d<'
route onderbroken, bij het stadhuis,
waar een krans namens het gemeente
bestuur werd toegevoegd aan de tiental
len kransen en bloemstukken en bij het
politiebureau waar hetzelfde plaats vond
namens het corps.
Leden van de politiecorpsen uit de
omgeving droegen eveneens bloemstuk
ken aan.
Terwijl de overledene naar zijn laatste
rustplaats werd gebracht luidde de ge-
meenteklok en voerde het Utrechtse
Politiecorps treurmuziek uit. In de aula
voerde allereerst burgemeester H. Vos
van Woerden namens het gemeentebe
stuur en als hoofd van dp Politie het
woord. Hij memoreerde hoe heel de stad
met verontwaardiging kennis heeft ge
nomen van de laaghartige aanslag op de
agent Van Eek, toen hij, zijn plicht vol
gend. twee onverlaten tot afstappen
sommeerde. Bij de eerbiedige hulde die
heel de burgerij nu brengt en die zeker
op zijn plaats is voor hem die zijn leven
liet bij de bescherming van de bevolking,
voegde spr. die van het gemeentebestuur
en van de collega's.
Mr. Van Mourik—Broekman, vertegen
woordiger van de minister van Binnen
landse Zaken, zei, dat de minister diep
getroffen is door het vooral. Hij uitte
grote waardering, namens de minister,
voor het feit, dat de overledene nog
met stervende lippen orders gaf datgene
tc doen, wat volgens hem noodzakelijk
was om de voortvluchtige te arresteren.
Mr. F. Hollander, officier van justitie
te Utrecht en vertegenwoordiger van de
minister van Justitie noemde deze laffe
aanslag op een agent van politie in
functie een zwarte dag voor de politie
en voor de justitie. Hij betuigde zijn
medeleven met hen die deze ramp heeft
getroffen.
Ds. P. de Bruijn sprak tot slot nadat
het stoffelijk ovérschot aan de schoot
der aarde was toevertrouwd en bad het
Onze Vader.
De overste van het Scholasticaat dei-
Paters Montfortanen »e Oirschot, pater
Th. Kaptein S.M.M., die, zoals gemeld,
in het St. Elisabeth-Ziekenhuis te Alk
maar was opgenomen, nadat men hem
bewusteloos op de weg bij Heiloo had
aangetroffen, is Dinsdag aldaar over
leden. Begrafenis Vrijdag om 10 uur
te Oirschot.
Advertentie
van rheumatiek, spit, ischias, hoofd- en
zenuwpijnen worden snel en afdoende ver
dreven door Togal. Er fs geen beter middel
tegen dan Togal. Togal baat waar andere
middelen falen. Togal zuivert de nieren en
is onschadelijk voor liart en maag. Bij
apotheken en drog. 0.95, I 2.40 en 8.88
instanties, waaronder het Rode Kruis,
hebben belangstelling getoond voor de
uitvinding van de heer van Gasselt,- die
Dinsdagmorgen onder auspiciën van het
Uitvindingen Centrum een demonstra
tie met zijn optil- en transportdoek gaf
voor een aantal genodigden van Leger,
Marine, Brandweer, Politie, Rode Kruis
etc. De optil- en transportdoek heeft
octrooi verkregen in Nederland, Ameri
ka, Canada, Engeland en West-Duits-
land. Dit laatste land heeft ook een li
centie verkregen.
De goede Limburgse
opa's mogen dan door
gaans weinig reden hen-
ben tot spectaculaire da
den en al smokend en
een kaartje leggend hun
rustige levensdagen slij
ten; in de contreien
rend Venlo hebben vier
opa's, alle vier rond de
zeventig jaar, blijk gege
ven van grote onderne
mingslust. Na levendige,
maar gemoedelijke dis
cussie, grondige voor
lichting en vooral veel
morele steun hebben zij
besloten Nederland, hui
verend in de November-
wisseling van regen en
sneeuw, te verlaten om
hun kinderen en klein
kinderen op de fazenda
Ribeirao in het zonnige
Brazilië persoonlijk met
een bezoek te vereren.
Het winteruitstapje staat
in Limburg bekend ais
het „plan-Van der Ster
ren", want de energieke
Opa Van der Sterren uit
Wanssum was de eerste
van het bejaarde kwar
tet, die er bijzonder veel
voor voelde om zijn
priesterzoon pater Theo-
dulfus SSCC, professor
aan het seminarie Tres
Pocos de Pinheiral en
zijn dochter op de fazen-
da Ribeirao na- een schei
ding van jaren nog eens
hartelijk te begroeten.
Maar om de grote over
steek alleen te wagen,
daar zag hij toch wel een
beetje tegenop. Geen
nood.
De Venrayse landbou
wer, opa Matthijs Gou-
mans van nature een
ondernemende persoon
lijkheid oordeelde 't
meer dan nodig om ook
zijn priesterzoon, pater
Coenradus O.F.M.. leraar
in Sao Jean del Rei en zijn
twee dochters op de fa
zenda met de gang van
zaken in Noord-Limburg
op de hoogte te stellen. En
omdat de dochter van opa
Goumans nu uitgerekend
gehuwd is met de zoon van
opa Michels, was ook deze
agrarische collega spoedig
voor het plan gewonnen.
Het voortvarend kwartet
werd compleet toen opa
Hoeymakers zijdelings iets
van de grote plannen ver
nam en de gelegenheid om
zijn dochter nog eens te
zien uiteraard onmogelijk
voorbij kon laten gaan
En nu, weinige dagen
voor de tocht van hun le
ven. hebben de Limburgse
opa's geen tijd meer voor
het kaartspel. Ze lopen de
hele dag met grote in
drukwekkende koffers en
kopen zowel speelgoed
beertjes als eierleggende
kippen, want de Brazilia
nen zullen met de Lim
burgse gulheid en harte
lijkheid kennis moeten
maken. Boekjes met Ma-
rialiederen en Nederland
se schoolliedjes gaan op
speciaal verzoek de koffer
in. Als de volgende week
net stoomschip „Alioth" van
v. NieveltGoudriaan uit
de haven van Rotterdam
vertrekt dan gaan vier on
dernemende Limburgse
opa's de Nederlandse win
terzon voor de Braziliaan
se zomerzon verwisselen.
(Van onze parlementaire redacteur a.i.)
BU de Algemene Beschouwingen over de Rijksbegroting heeft prof. Oud minister
Beel fel geattaqueerd; bij de behandeling van de begroting van Binnenlandse
Zaken is zijn fractiegenoot de heer Ritmeester deze bewindsman echter, vooral
wat diens beleid betreft inzake de Bescherming Bevolking, met vertrouwen te
gemoet getreden. Een soortgelijke welwillende stemming ten opzichte van prof.
Beel kon men gisteren in de Tweede Kamer in vele redevoeringen beluisteren.
Het wordt inmiddels met de begroting van Binnenlandse Zaken een wat een
tonige geschiedenis. De onderwerpen, die hierbij aan de orde komen, zijn waarlyk
van niet gering belang, maar zij keren telkenjare onafgewerkt terug. De heer
Beernink van de C.H.U. sprak dan ook de hoop uit, dat de huidige minister nu
eens een flinke ambtsperiode beschoren zal zijn om schot te brengen in verschil
lende hangende kwesties.
Daar is. om te beginnen het wel
eeuwig durend schijnende vraagstuk van
de gemeenteclassificatie dezelfde
C.H. spreker wees erop, dat men er nu
al dertig jaar mee opgescheept zit. Hij
hoopte, dat de regering nu toch onder
hand wel voldoende studiemateriaal
bijeen zou hebben om te komen tot de al
zo lang bepleite afschaffing van de clas
sificatie.
Punt twee: de financiële verhouding
tussen Rijk en gemeente. De heer
Maenen (K.V P.) zei hiervan, dat het
uitblijven van een duurzame regeling
voor de kleine gemeenten funest is. De
huidige situatie leidt tot vermindering
van het verantwoordelijkheidsgevoel
in de gemeenten; het kwaad van de
noodregeling moet, aldus spreker, in
de wortel worden aangetast. Andere
sprekers uitten zich in soortgelijke
geest.
Voorts kwamen er de ook al weer
vaak vernomen pleidooien voor de ge
zuiverde ambtenaren, die nog eens extra
hebben moeten boeten voor hun tekort
komingen de categorie der z.g.
f 221-ers. De heren Ritmeester en Beer
nink uitten klachten over het on
danks een gunstig advies van de Raad
van State gehandhaafde ontslag aan
de gemeentesecretaris van Krommenie.
De betrokkene zou „zijn ambtelijk ge
zicht hebben verloren", zo luidde de
motivering en die achtten deze sprekers
niet gerechtvaardigd.
Een andere kwestie van lange adem
vormt de oplossing van het politie-
vraagstuk. De heer Maenen stelde, dat
men op de duur niet kan blijven verder
werken met een politie-organisatie,
welke de grote meerderheid van de
burgemeesters ongewenst acht. Voorai
ten plattelande is er critiek op de om
vang van het politie-apparaat. Waar
vroeger op een dorp een enkele veld
wachter was, die er ook nog wel andere
baantjes bij opknapte, ziet men thans
enkele manschappen. Dit is een doorn
in het oog van de rustige dorpsbewoners.
Nog een bekend geluid: het vraagstuk
van de gehuwde ambtenares. De heer
Ritmeester vond, dat de bewindsman
hierbij te veel aanstuurt op een compro
mis. De overheid kan en mag niet treden
in een vraag namelijk of de gehuwde
vrouw al dan niet wil werken welke
man en vrouw zelf alleen hebben te
beantwoorden. Bovendien is de overheid
niet eens principieel en hy bracht nog
eens het „in spin de bocht gaat in...."
naar voren men denkc bijvoorbeeld
aan de arbeid van gehuwde onderwijze
ressen.
Over de Bescherming Bevolking zei
deze spreker, dat men niet te veel cen
traal moet willen regelen. Hij deed de
suggestie in de steden voetgangerstun-
Vertaald
door
J. W. HOFSTRA
62
Claude vond het direct best. Hij voeg
de er alleen nog met een zuchtje aan
toe: „Ik vind het toch jammer, dat ze
niet katholiek zijn. Ik vind het veront
rustend, dat je geen katholieke vrien
dinnen hebt. Je schrijft toch, hoop ik
nog geregeld aan dat aardige meisje de
Savigny?"
„O ja," antwoordde Clara, maar blij
dat hij haar brieven niet onder de ogen
kreeg. Ze vervolgde, om toch wat te
zeggen: „Ze beweegt hemel en aarde om
uitgezonden te worden naar het een of
andere Franse hospitaal." „Echt iets
voor haar. Toch ben ik maar blij, dat ik
niet zulke relaties heb als zij, voor het
geval jij ook zoiets in je hoofd zou krij
gen. Maar ze is ook ouder dan jij. Hoe
wel als de oorlog langer duurt dan we
verwachten en jij zou je op een kwade
dag met alle geweld bij haar willen
voegen, dan zal ik wel niet goed kun
nen weigeren."
„O, Engelse meisjes krijgen daar toch
geen kans voor. als ze niet minstens een
en twintig zijn," zei Clara vlug. Na de
opwinding van de eerste week had ze
alle belangstelling voor de oorlog ver
loren.
Ze ging niet alleen de volgende Zon
dag naar de Cohens, maar ook de twee
Zondagen daarna. Het werd spoedig zo'n
gewoonte van haar om even in de
Garthwaite Crescent binnen te wippen
als ze niets beters te doen had, dat haar
moeder begon te klagen dat ze daar
liever scheen te zijn dan thuis. Dit was
volkomen juist, hoewel ze nooit onder
woorden zou kunnen brengen wat nu
eigenlijk de bijzondere aantrekkings
kracht van het huis van de Cohens was.
Misschien kwam het, doordat ze zich
voor eerst volkomen thuis voelde in een
gezin. Binnen enkele weken was ze een
soort erelid van de familie geworden.
In haar huidige gesteldheid was het feit.
dat het een meisjeshuishouden was.
een attractie temeer. Als klem meisje
had ze andere kleine meisjes veracht en
had ze altijd vriendjes gehad. Zelfs op
Mount Hilary was ze, al wisten haar
ouders daar niets van. het enige vrori-
welijke lid geweest van een soort gehei
me vereniging, die bestond uit alleen
maar jongens uit de lagere klassen van
St. Marcus of de hogere van de Voor
bereidende School. Corinth House. Want,
al hield Clara absoluut niet van spelen,
en wilde ze normaliter niets te doen
hebben met gymnastiektoestellen, als ze
opgewonden was, kon ze roekeloos ge
noeg zijn. Met een zwart masker voor
en een pistool in haar ceintuur, sloop
ze bij maanlicht langs muren en dooi
de ramen van lege huizen zonder de
minste vrees. Als Bill de Dievegge deed
ze dingen, die voor Clara Batchelor
onbestaanbaar zouden zijn. Maar nadat
Blaze baar in de boomgaard gekust
had. hadden die nachtelijke klimpartijen
en zogenaamde roofovervallen hun
bekoring verloren. Ze wilde nu liever
als een echt meisje dan als „haast een
echte jongen" beschouwd worden. Tot
dat ze bevriend werd met de Cohens
keerde ze nog wel eens bij vlagen tot
haar soldaatjes en spoortreinen terug er.
bleef ze ijverig ..De Kapitein" lezen
maar een Daar weken na haar ontmoe
ting met Patsy kwamen de regimenten
niet meer uit de speelgoedkist en had
Nash's de plaats ingenomen van „De
Kapitein."
Garthwaite Crescent en Valetta Road
verschilden als hemel en aarde. Zo had
den al de Cohens zonder blikken of
blozen de meest openlijke bewondering
voor elkaar: onderstromingen van nijd
en afkeer kwamen niet voor. Verder
was er altiid open huis voor iedereen.
In Valetta Road werden wel bridgefuif-
jes en diners gehoudc-n. maar er kwam
nooit bezoek dat niet eerst belet had
gevraagd en zowel Claude als Isabel
verafschuwden lawaai. Vaak bleef de
buitendeur de gehele dag half open
staan en als Clara over de drempel
stapte werd ze begroet door een welda-
dige herrie, gewoonlijk veroorzaakt
door het getjilp van Mavis en Patsy,
Vera's viool, het geblaf van de twee
Pekingesen en het gezoem van Mevrouw
Cohens naaimachine. Voortdurend ging
de telefoon, er kwamen aldoor mensen,
vaak volkomen vreemden, binnen, die
dikwijls gedurende een paar maaltijden
bleven hangen, de meisjes vlogen om
de haverklap naar boven om iets an
ders aan te trekken en kwamen dan
soms half aangekleed weer naar bene
den om een nieuwe plaat te proberen
of een nieuwe dans te oefenen. On
danks dit alles vond Clara de sfeer even
weldoend als een warm bad. Ze kwam
al gauw tot de conclusie, dat dit alle
maal te danken was aan Mevrouw Co-
hen.
Zodra ze Lilian Cohen gezien had. had
deze haar hart gestolen. Want „Mam
mie" was precies een van die engel
achtige moedertjes uit de ouderwetse
leesboeken op Paget's Fold. Patsy had
werkelijk niet overdreven toen ze zei,
dat ze in de verste verte nooit zo knap
zou worden als haar moeder! Deze was
nóg kleiner dan Patsy. maar zo goed
geproportionneerd. dat dit op het eerste
gezicht niet opviel. Naast haar donker-
ogige ivoren schoonheid leek Patsy
een reclameplaat naast een Chinese te
kening. Alles aan Mevrouw Cohen was
fijn en teer. van haar smalle voetjes
tot haar bleke gezichtje, dat eerde--
Spaans dan Joods leek.
Ze zat nooit stil en deed alles met een
sprookjesachtige vlugheid en wonder
baarlijk gemak. Ze kon als een pijl uit
de boog uit de salon naar de keuken
schieten en een verrukkelijk maal ko
ken in de helft van de tijd die een an
der nodig zou hebben om de ingrediën
ten bij elkaar te zoeken, of de naaima
chine. waarop ze even gauw een japon
netje voor een van haar dochters aan
het inelkaarslaan was. In de steek la
ten. om zonder een spoor van zenuw
achtig geraffel een moeilijke begelei
ding voor Vera a vue te spelen.
In tegenstelling met andere buiten
gewoon handige mensen gaf ze ie
nooit een schuldig gevoel van zelf erg
lui te zijn; integendeel, ze had de be
toverende eigenschap de indruk te kun
nen wekken dat zij niets uitvoerde Als
haar vingers over de toetsen vlogen of
zo snel de naald hanteerden dat deze
niet uit de stof scheen te komen, scheen
ze die vingers met onpersoonlijke be
langstelling te beschouwen, alsof die het
werk verrichten zonder dat zij er iets
mee van doen had.
(Wordt vervolgd).
nels aan te leggen, welke, als de nood
aan de man komt. als schuilkelders
dienst kunnen doen. De heer Beernink
vroeg zich af of inderdaad in de prac
tijk een „blok" bereid zal zijn zijn eiger.
uitrusting te betalen.
Over de bij de grenscorrecties aan
ens land toegevoegde gebieden is het
woord gevoerd door de heren Maenen
en Elten. Laatstgenoemde spreker
en Scheps (P. v. d. A.). Zij hadden tot
voor de Landdrosten in de Zelfkant
was van oordeel, dat Nederland
met name voor de woningbouw
offers zal moeten brengen voor deze
gebieden. Zijn wij daartoe niet be
reid. dan kunnen wij ze beter af
schrijven. De heer Maenen wees er
Advertentie
op. dat een van de redenen voor de
correctie van de Limburgse grem
was de nauwe hals van deze provin
cie bij Sittard. Dit argument blijft
bestaan.
Verder is er van vele zijden gepleit
voor verbetering van de salarispositie
van het overheidspersoneel, waarbij
uiteraard ook weer de onaangename
situatie der arbeidscontractanten werd
aangesneden. De heer v. Sleen (P. v. d.
A.) vertelde het historische verhaal van
een arbeidscontractant, die, na twaalf
jaar aldus werkzaam te zijn geweest,,
ontslagen werd, doch na twee maander.
weer in dienst kon komen. Toenkon
betrokkene echter weer van voren af
aan beginnen.
De heer Van der Zanden (K.VJVj
pleitte voor progressieve kinderbijslag
bij het overheidspersoneel en in gclyke
zin sprak prof. Lemaire van de K.N.P.
De heer Beernink verzette zich nadruk
kelijk tegen salarisverhoging voor de
topfunctionarissen, zolang niet de sala
rissen van de lagere ambtenaren op be
hoorlijk peil zouden zijn gebraht. Er
wordt door deze ambtenaren vaak stille
armoede geleden.
Dan: de Stichting ..Steun Wettig Ge
zag". De heer Krol (CHU) was van oor
deel, dat militaire en burgerlijke weer
baarheid niet te scheiden zijn De heer
Ritmeester vroeg of de tijd niet nadert,
waarop men bij onvoldoende interesse bij
de bevolking de vrijwilligheid zal moe
ten omzetten in een dienstplicht. De
heer Verkerk (ARi meende, dat het
vooral de AR-en zijn. die aan dit in
stituut hun daadwerkelijke steun geven.
Over de B.V.D. is ditmaal niet veel
gesproken. Alleen vroeg het nieuwe
communistische Kamerlid de heer Reu
ter onder enige hilariteit of de bewinds
man opheldering kon geven over de ver
bindingen. welke de Volkskrant onder
houdt met de Binnenlandse Veiligheids
dienst.
Verder is er door de heer Beernink
en Ds. Zandt resp. enige en veel scepsis
aan de dag gelegd ten aanzien van het
werk ener commissie, welke de wense
lijkheid van wijzigingen in het kies
stelsel moet onderzoeken, waarbij een
wettelijke regeling van de status der
politieke parijen aan de orde komen. Ds
Zandt duchte, dat de grote partijen hun
macht zullen gaan opleggen aan de
kleine.
Laatstgenoemde heeft voorts weer
eens ouderwets uitgepakt over handha
ving van de goede zeden, waarbij hij
overigens ook verontwaardiging uitte,
die zeker te begrijpen valt.
Apart noteerden wij nog twee opmer
kingen van de heer Scheps. Hij zei. dat
vele gemeenten in onzekerheid verkeren
of zij nu wel of niet kunnen rekenen
op centralisatie van de gaslevering in de
naaste toekomst. En krijgen de gemeen
ten later de bedragen, welke zij nu in
vesteren in hun bedrijven, terug? Verder
betreurde deze socialistische spreker het,
dat het „Buitengewoon pensioen 1940
1954" bij de afsplitsing van het departe
ment van Maatschappelijk Werk van
Binnenlandse Zaken naar dit departe
ment is overgeheveld. Het gaat hier niet
om een sociale bijstand, doch om een
oensioensrecht.
Men ziet het bij deze lange lijst van
onderwerpen: veel gespin, maar nog
weinig wol.
Het besté betoog kwam aan het slot
van de avondzitting, toen de heer
Scheps een heldere samenvatting gaf
van de kwestie der wijziging van de
gemeentegrenzen. Men moet goed
acht slaan, zo zei hij, op wat histo
risch gegroeid is en daar niet licht
vaardig mee omspringen. Maar van de
andere kant: er zijn in het verre ver
leden grenzen tot stand gekomen uit
sluitend door de kracht van „goede-
dag" en „donderbus" en wanneer on
ze veel gecompliceerder tijd aan een
kleine gemeente eisen stelt, welke zij
niet meer kan vervullen, dan doet
men beter niet a tort et a travers vast
te houden aan de „historische" situa
tie.
Minister Beel zou vandaag de spre
kers beantwoorden. Indien de bewinds
man niet zou weten met welk onder
werp te beginnen, dan heeft prof. Le
maire hem een indicatie aan de hand
gedaan. Deze heeft namelijk de be
windsman in wiens beleid ook hij
groot vertrouwen uitsprak gevraagd
nog eens aan te geven welk van alle
vraagstukken, die hem zijn voorgescho
teld, hij het meest urgent acht
Majoor Basuno, commandant van het
bataljon 423, is in zijn woning in Sema-
rang vermoord, tezamen met zijn zoon
korporaal Pupuk, die bij zijn vader
werkzaam was als chauffeur. Er werd
op de deur van de woning geklopt en
toen korporaal Pupuk open deed vroe
gen enkele in uniform gestoken perso
nen de majoor te spreken. Toen majoor
Basuno verscheen werd het vuur uit een
stengun op de twee militairen geopend.
De 55-jarige Zeister gasfitter G. 3.
van E. raake Dinsdagmiddag tijdens
werkzaamheden aan de hoofdgasleiding
in de 2e Brandenburgerweg te De Bilt
bedwelmd en overleed ter plaatse.
Het 6141 bruto registerton metende
Franse schip „Magellan" is gisteravond
omstreeks zes uur ter hoogte van Bath
(Zuid-Beveland) in de Schelde aan de
grond gelopen. Vanochtend bevonden
zich een sleepboot uit Antwerpen en
het bergingsvaartuig „Salvor 11" uit
Walsoorden bij het schip.
