POLITIEKE MOORD OF HARTVERLAMMING? Lid van pro-Duitse partij in de Saar niet meer in leven Onbekende indringers eisten van hem overhandiging van verboden pamfletten Lang vermiste leider van Israëlische partij duikt op bij proces te Praag Pogingen om wereldjodendom te besmeuren televisie voor grote MOEILIJKHEDEN Tot hoofd en hart Multi-millionnair minister van Financiën van de V.S. D „BEKENTENISSEN" IN PRAAG H Modem probleem Mijnontploffing in België Uitzendingen worden gestaakt als er geen financieringsplan komt Reorganisatie Indon. kabinet Zachter weer met regen Hef weer Harold Stassen directeur van de M.S.A. Wilson eveneens naar Korea ZATERDAG 22 NOVEMBER 1952 76ste JAARCANC No. 25539 Smokkelende douaniers Bekentenissen houden aan Vijj doden CDDCC nationale producten Radio Wasmachines Stofzuigers Wringers Televisie Vioerwrijvers QJee MORRISiefmifouiiy! Bontgevoerde handschoenen Nieuwe benoemingen van Eisenhower WEEK VAN SLANSKY Overwinning van Pinav in Assemblée Beeltenis van H. Petrus O BUREAU SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM Telefoon: Redactie 21544; Advertenties 21543 Abonnementen 20800 Postgiro 143480 Bijkantoor Beverwijk: Stumphiusstr 45, tel. 3998 Bijkant. Ilmuiden: Bonifaciusstr. 27 tel. 5790 Directie: 3. 3. W Boerrigter en Mr. W. A. M. van der Kallen. Hoofdredactie: Drs. H. v, Run en W. Severin. Wnd. hoofdredacteur: W van Willige. NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter hoogte. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte. De administratie behoudt zich het recht voor advertentiën eventueel zonder opgave van redenen te weigeren. ABONNEMENTSPRI3S 47 cents per week, f 2.per maand, f 6.per kwartaal Voor klachten over de bezorging na 5.30 uur 's avonds tel 21544 Rond de reeds veel omstreden verkiezingen, die over acht dagen in de Saar zullen worden gehouden, heeft zich een ernstig incident voorgedaan, dat de thans al zeer slechte verstandhouding over deze kwestie tussen Frankrijk en West-Duits- land in nog ernstiger mate dreigt te vertroebelen. De West-Duitse vice-kanselier, Franz Blücher. heeft gisteren de beschuldiging uitgesproken, dat een lid van de pro-Duitse democratische partij in het Saargebied, de zeventig-jarige Georg Gei- ger, Donderdagavond het slachtoffer is geworden van een politieke moord. Nadat het hoofd van de persdienst van de Saarlandse premier aanvankelijk verklaarde „geen enkel commentaar" op Bliichers verklaring te kunnen geven, „omdat niets bekend was van een moord op een pro-Duitse politicus", zijn later van verschil lende officiële zijden in de Saar verklaringen afgelegd, die weliswaar niet vol komen met elkaar in overeenstemming zijn, maar in grote lijnen wel met de be wering van Blücher overeenkomen. De politie van Saarbrücken heeft verklaard dat Donderdagavond vier onbekgnden de woning van Georg Geiger zijn binnengedrongen en de man hebben doodgeslagen. Geiger was gemeenteraadslid. Nadat de indringers overhandiging van verboden pro-Duit- se pamfletten geëist hadden, ontstond een handgemeen, aldus de politie. Geiger liep verwondingen op waaraan hij spoedig bezweek. Aangenomen wordt, dat de aanvallers met gummi knuppels gewapend waren. Geiger werd voor de Duitse demo cratische partij als gemeenteraadslid gekozen voordat de partij verboden werd, hetgeen achttien maanden ge leden geschiedde. Het verbod had echter geen invloed op de status van Geiger als gemeenteraadslid. Het nieuws van de moord op Gei ger vyerd door de politie geheim ge houden totdat het gistermiddag bij dagbladen in Saarbrücken bekend werd als gevolg van de verklaring van de Duitse vice-kanselier Blücher. Het nieuws heeft in politieke kringen te Saarbrücken ontsteltenis verwekt. Men vreest dat de openbare mening de ver antwoordelijkheid voor de moord zal toeschrijven aan de partijen die de con stitutie van de Saar ondersteunen. Een functionaris van de partij van premier Hofmann heeft verklaard, dat de moord deed denken aan „nazi-me thoden om moord als middel to+ provo catie te gebruiken". Volgens een gisteravond uitgegeven verklaring van het ministerie van Voorlichting van het Saargebied is Geiger door de indringers nie: aange vallen of verwond, doch enkele uren na de inval aan een hartverlamming over leden. De premier van het Saargebied. Hof mann, heeft ontkend, dat er sprake zou zijn van een politieke moord. Uit' het onderzoek van de politie en uit ver klaringen van de zoon van Geiger en diens schoondochter was gebleken dat ei' geen kwestie van moord was, aldus Hofmann. Vice-kanselier Blücher legde zijn verklaring af op net jaarlijkse con gres van de rechtse vrije democrati sche partij, waarvan hij eerste voor zitter is. Het congres wordt te Bad Ems gehouden, Blücher orderbrak de besprekingen op het congres om het nieuws over het gebeurde, da* hij zo juist per telefoon uit Saarbrücken had ontvangen, mee te delen. Alle af gevaardigden namen daarop staande twee minuten stilte in acht. Blücher zei, dat volgens zijn inlich tingen „onbekenden" Geiger's woning binnengedrongen waren, klaarblijkelijk om verboden propaganda-materiaal in beslag te nemen. Geiger, die weerstand bood, werd „meedogenloos vermoord". Het lijk v/as door de speciale afdeling van de politie van Saarbrücken in be slag genomen, aldus Blücher. Geiger's zoon, die trachtte tussenbei den te komen werd ernstig gewond.. Blücher had zijn inlichtingen gekre sen van de voorzitter van de democra tische partij van het Saa gebied, Richard Becker. Hij verzocht het Con- Kres zich te onthouder, van demonstra ties.Na zijn mededeling trachtten ver scheidene afgevaardigden het spreekge stoelte te bereiken, doch commissie leden wisten dit te voorkomen. Na de stilte van twee minuten werd het debat hormaal voortgezet. De democratische partij van het Saargebied heeft inmiddels een belo ning van 2500 gulden uitgeloofd voor miichtingen, die kunnen leiden tot de aanhouding van de daders. Het onderzoek inzake het geruchtma kende smokkelcomplot van eén aantal in de omgeving van Aken gestation- neerde Duitse douane-ambtenaren is thans geëindigd. Bij deze zaak bleken 21 douaniers behorend tot het douane kantoor Grenzhof te Aken-Köpfchen, betrokken te zijn, Zij hebben in totaal ongeveer 425 kg koffie van België naar Duitsland gesmokkeld. Binnenkort zul len zij terecht staan voor de strafkamer van het „Landgericht" te Aken. minimi mui iiiiiiiiiiHiHiHiiiiiiiiiiiiiiiHiiimiiiiiiiwiiiiiii Op het strand te Castricum ligt al jaren een Duitse twee-persoons duikboot half onder het zand. Twee ondernemende jongelui uit Castricum, Aat Kuys en Bob Streuli, kregen toestemming van Rijkswaterstaat en Oorlogsdomeinen om te trachten de duikboot te bergen. Zij zagen er handel in en m combinatie met een Beverwijkse aannemer is men dagen bezig geweest het gevaarte van ruim 12 ton uit het zuigende zand en zeewater los te trekken. Vrijdagmiddag mislukten de pogingen weer en voorlopig hebben ze de moed opgegeven; de zee heeft weer gewonnen. Tsjechoslowakije heeft gisteren voor het anti-semietische communistisch schijn- gerecht te Praag de reeds lang vermiste leider van dc Mapram, de uiterst linkse Israëlische arbeiderspartij, Mordewhai Oren, geleid. Tijdens de afgelopen zomer heeft de Israëlische regering Tsjechoslowakije verzocht om inlichtingen over de linkse leider. Op dit verzoek is nooit gereageerd. Oren moest dienst doen als ge tuige tegen Rudolph Slansky, voormalig leider van de Tsjechoslowaakse commu nistische partjj en vice-premier, die, zoals gemeld, terecht staat met dertien an dere voormailge communisten op beschuldiging van hoogverraad, Zionisme en Titoïsme. andere landen achter het IJzeren Gor dijn, in een poging om de vrijlating van zekere gearresteerde pro-Zionisten te bewerkstelligen. Een opname van zijn getuigenis werd gisteravond door radio-Praag uitgezon den. De radio deelde voorts mede, dat zeven andere leden van de groep van beschuldigden „bekentenissen" hadden afgelegd. Het zijn o.a. Heinrich Gemin- der, de voormalige „grijze eminentie" van de Tsjechische communistische partij, en Vlado Clementis, voormalig minister van Buitenlandse Zaken. Zij zouden hebben bekend, samengezworen te hebben met Slansky in een Tito- istisch complot om de regering van Clement Gottwald omver te werpen. Oren verdween in Tsjechoslowakije in de laatste maanden van 1951. Hij zou naar Tsjechoslowakije gegaan zijn na een bezoek gebracht te hebben aan Bij een ernstige ontploffing in de Bel gische mijn „Les Liegeois" te Zwartberg zijn gistermiddag vijf mijnwerkers op slag gedood. Negen anderen liepen zware brand wonden op. Na de ontploffing, die door mijngas ver oorzaakt is. begaven reddingsdiensten zich onmiddellijk naar de plaats van de ramp om de slachtoffers hulp te bieden. De lij ken van vijf om het leven gekomen mijn werkers zijn tot nu toe aan de oppervlakte gebracht. Ook negen gewonden zijn naar boven gebracht. Gevreesd wordt dat er nog meer slachtoffers zijn. De Federatie van Omroepverenigingen f hn'nf r.rJ vnimistOT omn. Qeelt in een brief aan de minister van laiiP" en medegedeeld, dat de Neder- bin t te^ev^sia haar uitzendingen zal oeten staken, indien de regering over g? toekomst van de televisie niet spoe- 0 een beslissing neemt. Het is dringend nodig, aldus de Om- oepverenigingen, dat de regering een Aip„nfleringsPlan voor de televisie ont- ■jer -^én der voorwaarden waaron- zij de tweejarige experimentele drur°iv Zi''n inSe1aan was, dat de rege ring., hinnen een jaar met een dergelijk leringsplan 'er tafel zou komen. teknïL niet. gebeurd. Daar er evenmin EeM u zlJn> hat het beloofde kijk- denrio 8ven kan worden achten lei- het „;Q.perSotlen uiT he omroepwereld TOentei„ verantwoord met de experi- tnede hp, evïs,i.e hoor te gaan en daar- dat h. bubliek de indruk te geven zeker vo°rtbestaan van de televisie er Kan z;in. Van de zijde van de omroepvereniging wijst men er voorts op. dat de aanschaf fing van toestellen beperkt blijft, zolang de uitzendingen niet meer dan enkele uren per week in beslag nemen. Uitbrei ding der programma's kan alleen ge schieden als de technische outillage wordt uitgebreid. De omroepen kunnen het daarvoor benodigde bedrag niet fourneren. Van reclame in de televisie wordt niet veel verwacht: gewezen wordt ook op de culturele bezwaren. Men dringt thans ten sterkste aan op de opbouw van een definitief bestel met een gezonde financiële basis. In het leven kan men niets over- doenmen moet altijd voort gaamj Het proces te Praag wordt geken merkt door een poging om het wereld- jodendom te besmeuren. John Foster Dulles, de toekomstige nieuwe mi nister van Buitenlandse Zaken van de V.S., was in de akte van beschuldi ging ook gekoppeld aan de „zionis tische samenzwering". Oren verklaarde o.a., dat Herbert Morrison, de voormalige Britse minister van Buitenlandse Zaken en het linkse labourlid Konni Zilliacus beiden werk ten aan een plan „tot omverwerping van de volksdemocratieën en de hervestiging van de belangen van de westerse impe rialisten". Oren betoogde daarna dathi.i door de landen achter het IJzeren Gor dijn gereisd had als hoofd van een zionistische repatriëringsmissie. „Maar dat was de dekmantel voor een zionis tisch spionnagenet" zei hij. De minister van Buitenlandse Zaken van Israël noemde hij een „medewerker" van Slansky. De getuigenis van Oren nam gaande weg de omvang aan van een bekentenis Na het proces-Slansky zal Oren waar schijnlijk, voor een soortgelijk hof ver schijnen met andere getuigen, zo kon men uit de radiouitzending opmaken. Radio Praag gaf ook uittreksels van het getuigenis van vijf andere getuigen tegen Slansky. Dit waren: dr. Jaromir Kopecky, voormalig Tsjechisch gezant in Bern" de voormalige Tsjechische ge zant in Tel Aviv, Edvard Goldstuecker. Josef Vondrocek die van zichzelf zei, dat hij een voormalig agent was van de westerse geheime dienst, dr. Vaclav Vilk, organisator van de Trotskistische ondergrondse en een zekere Daniela Kankovska. Het Europese bureau van de Ameri kaanse Joodse commissie te Parijs heett verklaard, dat de Tsjechoslowaakse regering bijna een jaar lang anti-semie tische propaganda had verspreid, ten einde thans in het proces tegen Slansky e.a. beschuldigingen van „Joodse samen zweringen" te kunnen uiten. „Het is opvallend", zo wordt in de verklaring gezegd, „dat de communisten, evenais vóór hen de nazi's in Duitsland, de Jo den tot zondenbok willen maken voor de economische en andere moeilijkhe den, waarin Tsjechoslowakije zich be vindt" Het Israëlische ministerie van Buiten landse Zaken zal protesteren tegen „po gingen om Israël, Joodse leiders en Joodse organisaties te betrekken by het proces tegen Clementis en Slansky". In niet-officiële kringen in Tel Aviv ver wacht men, dat het protest in krachtige bewoordingen zal zijn gesteld. Het Franse persbureau A-F.P. meldt u>t Djakarta dat een reoru nisatie van bet Indonesische kabinet op handen schijnt te zijn. Minister-president Wilopo. die Vrijdag de gehele dag over leg heeft gepleegd met de leiders van alle politieke partijen. heeft Sukarno medegedeeld dat hij de verantwoorde lijkheid op zich neemi om de menings verschillen. die naar aanleiding van de gebeurtenissen van 17 October in het Ierer zijn ontstaan, uit de w-v te rui men. (Van onze weerkundige medewerker) De temperaturen zi.in in ons land weer tot 3 a 6 gr. C. gestegen. Vorst en sneeuw komen er niet meer voor. Gisteren viel er hier en daar natte sneeuw. Een depressie trekt vandaag van Zuid Engeland naar het Oosten en zal in een groot deel van ons land regen brengen. Of het zachtere weer van lange duur zal zijn. is twijfelach tig. daar bij noordelijke winden over Schotland al weer koude lucht met buien wordt aangevoerd. Gedurende het weekeinde zal het weer een vru zacht en enigszins herfstachtig karak ter hebben, daar de kans op enige re gen of regenbuien vrij groot zal blij ven. De wind zal tijdelijk weer van Zuidwestelijke naar Oostelijke richting krimpen maar koude vorstlucht wordt daarbii niet aangevoerd. Advertentie CnnLO VAN WERELDNAAM Verleng dii merk van Uw handelaar1 Verwachting tot Zondagavond: Plaatselijk opklaringen maar hoofd zakelijk in de kustgebieden ook en kele buien. In de nacht en ochtend hier en daar mist. Over het algemeen weinig verandering in temperatuur. Zwakke tot matige wind draaiend naar Noordelijke richtingen. ZONDAG: Zon: 8.14—16.39. Maan: 13.16—23.07. MAANDAG: Zon: 8.1516.38. Maan op: 13.31. Advertentie BaRTELJORISSTRAAT 20 TEL. 13439 Generaal Eisenhower heeft de multi-millionnair George M. Humphrey (Cleveland, Ohio) tot minister van Financiën benoemd. Herbert Brownell Jr. (New York) werd benoemd tot procureur-generaal en Harold Stassen, de voormalige gouver neur van Minnesota, tot directeur van de M.S.A., het bureau voor wederzydse beveiliging. Brownell. een 48-jarige New Yorkse advocaat, was leider van Eisenhower's campagne en leidde de verkiezingscam pagne. Stassen, 45 jaar, is op het ogen blik president van de universiteit van Pennsylvania. Hij speelde ook een be langrijke rol bij de benoeming van Eisenhower. Humprey, die 62 jaar oud is. was lange tijd een supporter van Taft. Hij is president van de M.A. Hanna Company uit Cleveland. Hij is directeur van talrijke grote maatschappijen. Onmiddellijk na zijn benoeming heeft Brownell verklaard Edgar J. Hoover te willen aanhouden als leider van de Ame rikaanse recherche, de FBI. John Foster Dulles, die in Eisenho wer's regering minister van Buiten landse Zaken zal worden, heeft Edgar Hoover verzocht zijn „leven en wer ken" aan een onderzoek van de FBI te onderwerpen. Op een persconferentie op het hoofd kwartier van Eisenhower verklaarde hij, dat „er geen verdachte smet op het nieu we ministerie van Buitenlandse Zaken zal rusten". „Dat geldt voor de hoogste en de laagste rangen, en voor alles, wat daar tussen ligt", zo zei Dulles. Hij had Hoover verzocht de beste speurders van de FBI in te schakelen en verslag uit te brengen aan generaal Eisenhower, zo verklaarde hij. Charles E. Wilson, de president van General Motors, die minister van Defen sie in de nieuwe Amerikaanse regering zal worden, zal Eisenhower vergezellen op zijn reis naar Korea. Men krijgt de indruk, dat Eisenhower haast wil maken met zijn voorgenomen reis teneinde zo onderdag is in Praag plotseling een pro ces begonnen te gen een veertiental voor malige Tsjechoslowaakse communistische leiders. Onder die leiders bevon den zich twee personen, die eens een grote rol gespeeld hebben in bun land: Rudolf Slansky, eens secretaris-generaal van de Tsjechische com munistische partij en als zodanig een zeer ge vreesd man, en Vladimir Clementis, oud-minister van Buitenlandse Zaken. Zij werden beschuldigd van hoogverraad en van een door de Sovjets uit gevonden speciaal soort misdaad, die met het woord „Titoïsme" wordt aangeduid. „Titoïsten" zijn namelijk die perso nen in de satellietlanden, die aansturen op de vor ming van een afzonder lijke communistische staat, zoals Joegoslavië er vier jaar geleden een ge worden is. Gisteren is zal moeten afschrikken. Het luidt waarschijnlijk een nieuw stadium in in de grote zuivering, die nu al sinds enige jaren in de Tsjechoslowaakse communistische partij plaats vindt. Sinds de arrestaties van Slansky en Clementis zijn tal van vooraanstaande regeringsambtenaren, die met deze beide lieden contact hadden, in hechtenis genomen. Hoe snel een vooraanstaand communist in ongenade kan vallen, wordt wel geïllustreerd door het feit, dat slechts enkele maanden voor zijn arrestatie Slansky nog hooglijk geprezen werd door president Gottwald en diens ministei van Volksvoorlichting, Kopecki. Bovendien heeft Slansky slechts ruim een jaar geleden, namelijk op 30 Juli 1951, nog de Orde van het Socialisme gekregen, een hoge Tsje choslowaakse onderscheiding. Op de achtergrond van het pro ces in Praag tegen de vroe gere secretaris-generaal van de Tsjechoslowaakse communisti sche partij, Slansky. waart de figuur rond, van president Gott wald. Slansky heeft „bekend" met de artsen van Gottwald te hebben samengespannen om diens leven te verkorten. echter weer een nieuw soort misdaad genoemd: het Zio nisme, dat wil zeggen het bevorderen van Joodse belangen, die met de Sovjet-doeleinden in strijd zijn. De zedenleer van het Kremlin is zeer veelomvattend en het is niet ge makkelijk voor de onderhorigen voortdurend te weten wat wel en wat niet meer geoorloofd is, vooral omdat de Sov- jet-moraal voortdurend aan wijzigingen en uitbreidingen onderhevig is. De mannen, die Donderdag moesten vóór komen, hadden in ieder geval in de ogen van de leiders in Moskou de morele wetten van het Russische commu nisme overtreden. Alle beschuldigden bevonden zich al geruime tijd in de gevangenis en het proces was dan ook een heel onverwachte gebeurtenis. Slechts twee uur voor de aanvang werd de zitting officieel door Éadio Praag aangekondigd. Men heeft er een „monster-proces" van gemaakt, een proces, dat lieden in andere satelliet-staten et proces begon op de gebruikelijke wijze. Slansky, die het eerst voorkwam, bevestigde alle tegen hem ingebrachte beschuldigingen en deed een volledige „bekentenis". Men kent deze gang van zaken van talrijke na-oorlogse processen in de door Rusland onderdrukte Oost-Europese landen en het zou dan ook wel zeer opmer kelijk geweest zijn als dit laatste proces in Praag anders begonnen zou zijn. Slansky beschuldigde zichzelf letterlijk van „grote misdaden". Slansky betrok ook een voormalig vooraanstaand lid van het Britse Lagerhuis in zijn ver klaringen: Ziliacus, eens een Labour-afgevaardigde, zou voortdurend met Slansky in contact hebben gestaan. Met Ziliacus samen had hij, aldus Slansky. ..van Tsjechoslo wakije weer een kapitalistisch land willen maken, zoals met Joegoslavië is gebeurd". Intussen heeft in Londen Ziliacus de belachelijkheid van deze aantijgingen aange toond. Het klinkt dan ook allemaal zeer fantastisch. Slansky heeft voorts ook „bekend", dat hij „met zekere artsen heeft samengezworen om het leven van president Gottwald te verkorten". Slansky heeft in het proces ook de naam genoemd van Ana Pauket, de vrouw, die tot voor kort Roemeens minister van Buitenlandse Zaken was, tot zij plotseling in ongenade viel. Slansky ging zelfs zo ver in zijn zelfbeschuldigingen, dat hij op zeker ogen blik beweerde eigenlijk nooit communist geweest te zijn De leugenachtigheid van al die bekentenissen is maar al te duidelijk. Slansky is zonder enige twijfel een man, die zich aan tal van misdadige activiteiten heeft schuldig gemaakt. In het meedogenloze Tsjechoslowaakse communistische bewind van de eerste jaren na de staatsgreep van 1948 heeft hij een grote rol gespeeld. Slansky is schuldig; maar waar schijnlijk nu juist niet aan die „misdaden", waarvan hij zich zelf Donderdag, onder dwang, heeft beticht. Het is een tragische affaire. Charles E. Wilson, de nieuw benoemde minister van Defensie in het nieuwe ministerie van president Eisenhower. spoedig mogelijk de toestand in Korea persooniyk te onderzoeken. Nu John Foster Dulles benoemd is tot minister van Buitenlandse Zaken, lijkt het waarschijnlijk, dat de regering van President Eisenhower een soort opperste raad zal vormen, die belast zal zijn met de leiding van de koude oorlog tegen het Kremlin. Dulles heeft evenals Eisenhower duidelijk doen uitkomen, dat men zal proberen het initiatief in de koude oorlog van Rus land over te nemen en dat een manier om dit te bereiken de vorming van een kabinetsraad is. waarin ook ministers zonder portefeuille zijn opgenomen, die uitsluitend belast zijn "met het ontwer pen van plannen ten behoeve van de koude oorlog. Premier Pinay van Frankrijk, heeft gisteravond in de Nationale Vergadering een overwinning behaald. Hij had ge dreigd af te treden als de Nationale Ver gadering zou besluiten een verhoging te bespreken van de sociale voorzieningen, hetgeen een vergroting der uitgaven zou betekenen. Communisten, socialis ten en enige volksrepublikeinen hadden cm dit debat verzocht. De Nationale Vergadering besloot tenslotte met 304 tegen 214 stemmen, het debat uit te stellen, totdat de gehele begroting zal zijn behandeld, hetgeen ongeveer tien üagen zal nemen. De regering werd gesteund door het merendeel van de volksrepublikeinen, de radicalen, de conservatieven en de Gaullistische dissidenten, terwijl de so cialisten, de communisten en ongeveer tien volksrepublikeinen voor de motie stemden. De Gaullisten onthielden zich van stemmen. Premier Pinay had tevoren verklaard, dat zijn verzet tegen de motie niet be tekende. dat hij tegen verhogingen van de sociale voorzieningen gekant was. doch dat hij deze kwestie slechts wilde bespi eken als de begroting als geheel aan de orde zou zijn. Prof. Margherita Uarducci van de universiteit te Rome heeft op eer. bij eenkomst van kardinalen, andere hoog waardigheidsbekleders en arcneologen medegedeeld, dat zij op 20 meter af stand van de plaats onder de St. Pieter te Rome, waar, laar mco aanneemt, het graf van de aposiel Petrus is. een teen heeft ontdekt waarop een beel tenis is gegraveerd, welke mogelijk de ipostel Petrus voorstelt. Volgens prof. Garducci zou deze in scriptie van kort na de dood van de apostel, omstreeks het iaar 67, dateren, de afbeelding zou dus door een tijdge noot van de anostel gemaakt kunnen Als „hadden" komt is „hebben" te laat. De waarheid van dit volkse gezegde dringt zich bij het bezien van moderne problemen, zowel grote als kleine, telkens weer aan ons op. Deze spreekwijze wordt op de voet ge volgd door die andere vol waarschu wing: Regeren is vooruitzien. En nu we toch met spreekwijzen en spreekwoor den bezig zijn. voegen we er nog een derde aan toe: Een schip op het strand is een baken in zee. De aanhaling van deze drie uitdrukkingen wordt ons niet ingegeven door een verlangen om eens wat goedkope wijsheid te spuien, maar wel omdat de ontwikkeling van ons maatschappelijk leven ons telkens op nieuw noodzaakt, hieraan te denken. Zo ontmoetten we dezer dagen in de pers het bericht over een nieuwe woon kern. die ontstaat, die ontstaan moet in verband met de uitbreidingsplannen van de hoogovens te Velsen. We hebben hier te maken met een zeer arbeids intensief bedrijf, met talrijke uiterst be langrijke nevenbedrijven. De N.V. Breedband, de Chemische Industrie, zij alle vorderen nieuwe fabrieksgebou wen, zij vorderen duizenden nieuwe ar beidskrachten. Men spreekt reeds van 20.000 arbeidskrachten in totaal. Men veronderstelt een uitbreiding van de bevolking in de streek VeisenBever wijkHeemskerkUitgeestCastricum tan 75.000 tot 225.000 zielen. Het spreekt vanzelf dat zulk een uitbreiding gewel dige problemen met zich brengt. Hier bij denken we niet alleen aan de huis vesting. alhoewel dat op zich reeds een vraagstuk is. waar volkomen verant woord een boekdeel aan zou kunnen worden gewijd. We hebben immers in de laatste jaren zeer kennelijk met een bewust streven te maken (van welke zijde is uiterst moeilijk nauwkeurig te omschrijven) om zich bij de oplossing van woningproblemen op de eerste plaats te laten leiden door de quanti- teitsvraag De vraag derhalve om maar op zo kort mogelijke termijn zoveel mo gelijk huizen neer te zetten En de huizen moeten ook geriefelijk zijn. Een Bi uvnzeel-keuken van 21 >/2 meter, een lavet-met-douche op een ruime vier kante meter, en wat uitgebreide pop- penkamers waar ternauwernood een kinderledikantje kan staan en aan de ingang van deze moderne kwartieren een onzichtbaar, maar zich duidelijk manifesterend bord: Verboden toegang voor grote gezinnen Zonder enige we tenschappelijke grond betreffende de juiste getalsverhoudingen worden er ook nog wel enkele woningen voor gro te gezinnen tussendoor gestrooid, maar naar de praktijk reeds aantoont in een beslist onvoldoende verhouding We hebben begrip voor het feit. datmen zoveel mogelijk wor>.igen wil hebben om althans het einde van de ontzag lijke en vreselijke gevolgen met zich brengende woningcrisis eindelijk eer.s te kunnen zien opdagen. Indien men daarbij evenwel een politiek blijft vol gen die een normale gezinsontwikke ling en een moreel gezonde huwelijks beleving praktisch onmogelijk maakt, wordt een politiek op korte termijn ge voerd, die zich wreken moet, die gene raties na ons de klacht zullen doen uiten: had men rond 1950 maar ingezien waar het in wezen om gaat. De onjuiste woningpolitiek is een wereldverschijnsel en wordt op de voet gevolgd door adviesinstanties, zelfs uit gaande van een organisatie der Verenigde Naties, ter regeling van het i.idertal, waarbij „regeling" natuurlijk „beper king betekent. Zakelijk gezien is dit logisch. In kleine woningen kunnen immers geen grote gezinnen, maar men vergeet dat men hierbij de hiërarchie der waarden volkomen op zijn kop zet. Niet het gezin dient aangepast te wor den san de woning, maar de woning aan het gezin en aan de gezinsontwik- kelmg. Een ander geweldig prculeem, dat samenhangt met de ontzaglijke uitbreidingen en met de omscha keling van wat thans ten dele nog tuinbouwgebied is tot industrie-gebied, is de omschakeling van de landarbeider naar industrie-arbeider. Wanneer niet gezorgd wordt dat dit proces goed wordt geleid en regelmatig kan verlopen. ontstaat het gevaarlijke mensentype dat zijn evenwicht heeft verloren, en in een welhaast volslagen onzelfstandigheid aanleunt tegen orga nisatie en overheidsinstantie. Nu weten we dat juist in verband met dit gevaar reeds van meerdere kanten e zeer intense studie is gemaakt van de met deze uitbreiding samenhangende pro blemen. O.a. kwam reeds in December van het vorig jaar een rapport uit over de stichting van een groot Industrie- Volkshuis. ..De Kennemerstaten". Daar in wordt tot in details een voorstel uit gewerkt voor de organisatie van de vrijetijdsbesteding der groeiende in dustrie-bevolking. We hebben met grote waardering kennis genomen van de bedoelingen die de samenstellers van dit rapport hebben gedreven: de zorg voor het behoud van de mense lijke waardigheid in de industrie-ar beider. welke verloren dreigt te gaan, wanneer hij geheel aan zichzelf over gelaten in grote wooncentra wordt bij eengedreven. Naast dit rapport hebben we nog eens gelegd het verslag van de Industrialisatiedag. die op initiatief van de Aartsdiocesane Raad van Overleg in November 1947 te Zwolle werd gehou den. In zijn inleiden»' woord neeft de voorzitter van die vergadering. prof. dr: ir. F- Tellegen. toen de industriali satie-kwestie als volgt gesteld: „Het probleem van vandaag, de religieuze, sociale en culturele vraag stukken. door industrialisatie opge roepen. kan men niet reduceren tot de vraag, hoe men jonge boeren tot industrie-arbeiders maakt. Dat is een deel van het probleem dat zelf be staat in het vraagstuk van totale milieuverandering. met alle gevolgen van dien, voor de parochie, voor staat, gewest en dorp. voor ge- zin. school- en jeugdbeweging, voor sociale, charitatieve en culturele organisaties enz. Hetzelfde geldt voor andere vragen. vrije tijdsbesteding, kerstening. beroepsleven. opbouw charitatief leven enz., die alle wijder zijn dan de problemen van een be paalde groep". Het is aan deze gedachten dat wij het bovenbedoelde rapport zouden wil len toetsen, niet alleen omdat het van betekenis is voor de bewoners van de streek waar onze lezers wonen, maar omdat we hier te maken hebben met een nationaal liggende aangelegenheid. HClPr DE BISSCHOP KERKEN BOUWEN' /////VS?"

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1952 | | pagina 1