Leraren in nood Na moord op nationalistische leider POLITIE EN LEGER IN TUNIS IN ALARMTOESTAND Fransen beschuldigd van terrorisme Vredestent bij de Acropolis mt Bellewagenmet elf personen in de Vecht gereden Wie sal chef-staf landmacht in Indonesië opvolgen EEN HEIMELIJK BEZOEK Twee personen verdronken Bambang Sugeng wordt genoemd Rustig weekeinde met mist Man en meisje verdronken Schip gestrand nabij Maassluis Het weer Nieuwe voorzitter, nieuw geluid Tot hoofd en hart „Rode hand" zou vele gewelddaden begaan Wilopo naar Sukarno op Bali Dr. Drees het meest bewonderd Prins Bernhard in de ministerraad Slachtoffers nog niet gevonden DE WEEK VAN KOREA ZATERDAG 6 DECEMBER 1952 76ste JAARGANG No. 25551 DNESCO-gebouw te Parijs De toenemende ongeregeldheden, die de laatste tijd in Tunesië plaats vinden als gevolg van de Franse weigering om het land op korte termijn volledig zelfbestuur toe te staan, hebben Don derdagavond een dramatisch hoogtepunt bereikt in de moord op de vakbewegingsleider Ferhad Hached. De Franse autoriteiten hebben onmiddellijk een uitgaansverbod afgekondigd, terwijl de politie en het leger zich gereed houden om op een eerste teken in fe kunnen grijpen. Het algemeen vakverbond heeft een drie daagse proteststaking afgekondigd, waarbij het communistisch vakverbond zich later heeft aangesloten. «BB Drama te Wamel dei MORRIS iejmifmimj! BaRTELOORISSTRAAT 20 TEL. 13439 Bontgevoerde windbreakers gWINTER ■sport* SIBERll wti mo mi mff LUBIANKA iw bibliotheek ..uj. BUREAU SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM Telefoon: Redactie 21544; Advertenties 21543 Abonnementen 20800 Postgiro 143480 Bijkantoor Beverwijk: Stumphiusstr 45, tel. 3998 Bijkant. IJmuiden: Bonifaciusstr. 27 tel. 5790 Directie: J. J. W Boerrigter en Mr. W. A. M. van der Kallen. Hoofdredactie: Drs. H. v. Run en W. Severin. Wnd. hoofdredacteur: W van Willige. NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter- hoogte. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte. De administratie behoudt zich het rechi voor advertentiën eventueel zonder opgave va* redenen te weigeren ABONNEMENTSPRIJS 47 cents per week, f 2.'per maand, f 6.pet kwartaal Voor klachten over de bezorging na 5 30 uur 's avonds tel 21544 De katholieke docenten bij het Voorbereidend Hoger en Mid delbaar Onderwijs te Amster dam hebben een in vierkante be woordingen gestelde brief gericht ean het K.V.P.-bestuur, in welke krief zij eensdeels aandringen op spoedige en daadwerkelijke uitvoe- ling van het plan der Commissie Middengroepen, neergelegd in het derde rapport dier commissie, on anderdeels hun ernstige ongerustheid uiten over de aanvankelijk gebleken houding in dezen van de fractievoor zitter der K.V.P. Het schrijven der Amsterdamse docenten vindt men elders in dit nummer volledig afge drukt. Sinds jaar en dag is het bekend, dat de nood der middengroepen zich bij zonder pijnlijk gevoelen doet in de kring der onderwijskrachten bij het V. H. en M. O., omdat aan dezulken het twijfelachtige genoegen te beurt Valt, wat maatschappelijke positie en salariëring betreft integraal te be horen tot de „middengroepen", ock bij de engste begripsomschrijving van dit woord. Daar komt echter nog iets bij, wat licht vergeten wordt, doch alle aandacht verdient om de daaraan verbonden aspecten van al gemene aard, rechtstreeks het cultu reel welzijn van ons gehele volk ra kend. Opvoeding en onderwijs, en in verband daarmee het nationale gees tesleven, zullen ongetwijfeld op den duur de terugslag ondervinden van een voortwoekerende materiële nood onder de docenten. Men make hieruit niet de onwelwillende gevolgtrek king, dat de leerkrachten, met ver onachtzaming hunner verantwoorde lijkheid, geneigd zouden zijn hun in spanning bewust afhankelijk te stel len van de mate waarin zij daarvoor worden gehonoreerd. Maar wel is het waar, dat, gelijk in de praktijk rijke lijk wordt bewezen, de stoffelijke nood een geestelijk in de knel komen ten gevolge heeft. Welke leraar houdt bijvoorbeeld nog voldoende tijd over voor verdergaande wetenschappelijke ontwikkeling? In de plaats daarvan moet hij zich inspannen voor bijver diensten en nevenkarweien. Voorts heeft de geringe salariëring tot ge volg, dat vaak de beste krachten het onderwijs schuwen en elders hun carrière trachten te maken. Zo doet in leraarskring het voigende wrange grapje de ronae: Een hoogleraar ont moet een zijner oud-studenten en vraagt hem wat hij geworden is. „Leraar" zegt de oud-student. „Hé," zegt de hoogleraar, „wat vreemd; u was toch een goed student, naar ik mij herinner." Leerrijkheid moge vergoeden wat er eventueel aan his torische juistheid aan dit voorval ontbreekt. Tenslotte geldt voor de leraren minstens in gelijke mate als voor as andere leden der middengroepen, dat Zij, doordat zij hun kinderen met meer kunnen laten studeren, hun maatschappelijke taak als „cultuur overdragers" in het geheel niet of onvoldoende kunnen vervullen. Ziedaar een vluchtige feitelijke toe lichting van de geenszins overdreven constatering, dat bij een voortdurend in de knel Komen van de onderwijs krachten het algemeen belang in zijn hoogste aspecten wezenlijk wordt ge schaad. Met een enkel woord willen wij nog ingaan op de actie der Amsterdamse docenten jegens de K.V.P. Het blijkt, dat de docenten, bij alle waardering voor de K.V.P.-rap- porten, ernstig teleurgesteld zijn over de houding van de fractieleider in dezen blijKens diens in De Volks ki ant geopenbaarde mening. Uit een in onze berichtgeving van heden aangehaalde passage van de toelich ting op een motie (door de Amster damse afdeling van „St. Bonaventu- IV' aan haar hoofdbestuur gericht) leiden wij af, dat ook des heren Roni- me's naderhand afgelegde verklaring geen tevredenheid heeft kunnen brengen in de kring der katholieke leraren. Bedoeld wordt de verklaring tan prof. Romme op „de dag dei- Werkgroepen", waarbij hij te kennen heeft gegeven, zich met de „alge mene geest" van het derde rapport over de Middengroepen te kunnen Verenigen. Wij kunnen ons wel voorstellen, dat deze verklaring niet algeheel be vredigend wordt gevonden. Bedoeld rapport is immers zozeer bij wijze tan een concreet plan opgesteld, dat liet toekennen van een „algemene geest" daaraan als iets waarachter men zich stelt, kan worden gezien als een teken van voorzichtige distan tie. Anderzijds zouden de Amster damse docenten een hoopgevende r.uance kunnen waarnemen tussen de journalistieke opinie van de fractie- Voorzitter in De Vólkskrant en zijn verklaring op de „dag der Werkgroe pen". Wat echter ontwijfelbaar duidelijk V'ordt, is, dat de betrekkelijke waar de van plannen en verklaringen zo sPoedig mogelijk zal moeten worden Vervolmaakt tot het reële feit van de daad. Ook hierop is de nieuwste slag en toepasselijk, dat de tijd van het getuigen voorbij is, de tijd van de daad aangebroken. Niet alleen zal het bewijs voor de Realiteitswaarde van het plan der pommissie Middengroepen uitslui tend gelegen zijn in de feitelijke ver- Vl erkelijking er van (politiek en eco nomie zullen dan weer eens hun nauwe samenhang bewijzen), maar °°k zal alleen de onmiddellijke aan- vat van dit concreet' gegeven pro- metterdaad aan de noodlijden- no middengroepen andere dan slechts verbale troost moeten schenken. De Wd dringt, drong al jaren. Om welke boven enig persoonlijk welzijn nagaande belangen het gaat, kon nsr aanleiding van de verontrusting p de kring der Amsterdamse do ften opnieuw worden belicht. Xjm4L administratieve commissie van de te p cO heeft bij stemming besloten voort hftpc?"_met de plannen voor een permanent (S# jCO-Seb°uw te Parijs. Zij besloot voorts boUll ra,ise lening te aanvaa er van. aanvaarden voor de Hached. behoorde tot de gematigde leden van de Nationalistische Neo-Des- tour-partij. Hoewel hij de Franse her vormingsplannen niet voldoende achtte, was hij zeker niet fel anti-Frans. Zijn uitlatingen waren echter niet altijd even vleiend voor de Franse politiek. Op grond hiervan werd hem kortelings een visum geweigerd om naar New York te gaan, waar hij de bijeenkomst van het Dagelijks Bestuur van het In ternationaal Verbond van Vrije Vak verenigingen en het funesië-debat in de V-N. wilde bijwonen. De Franse Resident-Generaal ln Tunesië, De Hautecloque, bevond zich op het ogenblik van de moord in Parijs om met het kabinet de maatregelen te bespreken, die geno men moesten worden om de toene mende onrust in het land te bestrij den. Onmiddellijk nadat hij van de moord in kennis was gesteld, heeft De Hautecloque zich naar Tunis be geven, waar hij met de militaire autoriteiten de te nemen maatrege len heeft besproken. De Franse autoriteiten nemen aan, dat Hached vermoord is door commu nisten of extremistische leden van de Neo-Destourpartij. Mohammed Mas- moedi, de vertegenwoordiger van de Neo-Destour in Parijs, heeft echter De Hautecloque voor de moord verant woordelijk gesteld, welke volgens hem „de organisatie van Franse terroristen, de ..Rode Hand", heeft toegestaan, on gestraft vele gewelddaden te begaan". De „Rode Hand" is volgens het comi té voor de vrijheid van Noord-Afrika een door de Franse inlichtingendienst gesteunde organisatie, die is uitgerust met Amerikaanse wapens, welke Frank rijk krijgt in het kader van het Ameri kaanse militaire hulpprogram. Alle Franse partijen, behalve de socialisti sche, zouden de „Rode Hand" steunen. De Secretaris-Generaal van de Neo- Destour uitte in New York gelijkluiden de beschuldigingen. Hij verklaarde voorts, dat Hached hem enige tijd ge leden een vlugschrift had getoond, waarin hij gedreigd werd, omdat hij een agent van de Amerikaanse imperia listen en slavenjagers zou zijn. Het Pa- rijse bureau van het Amerikaanse vak verbond C.I.O. verklaarde „vol afschuw en verontwaardiging" te zijn over de moord en meende, dat, als de Franse autoriteiten hem niet een uitreisvisum hadden geweigerd, hij niet „het slacht offer van deze laffe aanslag" zou zijn geworden. Op een van de pleinen, in het hartje van Athene, staat thans deze tent, die de naam draagt van „Karavaan van de Vrede". Men kan er een tentoonstelling in bezichtigen, die is georganiseerd door de NATO. De expositie toont wat er op het gebied van de gezamenlijke verdediging door de NATO-landen zoal is bereikt. De tentoonstelling zal een tournée maken door verscheidene Europese landen. Vrijdagavond omstreeks zes uur is de bestuurder van een vrachtauto, een zgn. bellewagen, waarin tien arbeiders ver voerd werden, waarschijnlijk misleid door de mist op de brug over de Vecht in Vreeland door de brugbomen in de Vecht gereden. Van de elf inzit tenden zijn twee personen, de 32-jarige De Indonesische regering is er, aldus bericht P. uit Djakarta, nog niet in geslaagd iemand te vinden, die de taak van de chef-staf van de landstrijdkrach ten, kolonel Nasution, op zich wil ne men. Nasution is. zoals gisteren in een deel van onze edities werd gemeld, te gelijk met enkele andere hoofdofficie ren van de landmacht van zijn post ontheven. De regering schijnt op de éerste plaats gedacht te hebben aan de vroe gere commandant van de vijfde divisie, kolonel Bambang Sugeng. Er is echter geen overeenstemming bereikt over de voorwaarden, die Sugeng heeft gesteld. Hij en de vroegere commandant van Sumatra, kolonel Hidayat, zouden de hoogste post in het leger niet willen aanvaarden, tenzij ook de stafchef van de strijdkrachten generaal majoor Si- mitupang van zijn functie ontheven wordt. Aan de andere kant echter heeft Bu- De Indonesische minister-president, Wilopo, zal Maandag naar Bali vertrek ken om Sukarno, die daar sedert het begin van deze week rust houdt, rap port uit te brengen over de beslissing van het kabinet van Vrijdag. Wilope zal vervolgens doorreizen naar Surabaja ter bijwoning van een congres van de P.N.I. wono premier Wilopo informeel meege deeld, dat hij zal aftreden, tenzij Sirni- tupang zijn protégé en een van zijn naaste medewerkers mag aanblijven. Een woordvoerder van het kabinet heeft volgens A. P. medegedeeld, dat sultan Hamengko Buwono als minister van Defensie deel zal blijven uitmaken van het kabinet. Wanneer de Sultan aftreedt, hetgeen nog steeds mogelijk wordt geacht, '.ou dit de val van de regering Wilopo tot gevolg kunnen hebben, n.l. wanneer vijf andere leden van het kabinet ge lijk met hem aftreden, zoals zij in Oc tober gezegd hebben te zullen doen. (Van onze weerkundige medewerker) Een uitgestrekt en zeer krachtig hoge- drukgebied van 1040 millibar trekt, lang zaam over West-Europa naar het Oosten en geeft in ons land aanleiding tot rustig weer met op vele plaatsen dikke mist. Al leen in het uiterste Noorden kwam heden morgen lichte vorst voor. Hoewel iets kou dere lucht uit Duitsland en Frankrijk kan worden aangevoerd, is een toename van de vorst de eerste dagen niet te verwach ten. Vooral in het Zuiden is de mist van daag dik, waardoor het verkeer vertra ging ondervindt. De kans op mist blijft in een groot deel van ons land ook gedu rende het weekeinde groot, daar er weinig luchtbeweging is. Belangrijke veranderin gen zullen er vandaag en morgen niet op treden. Twee compagnieën van de „5th King's African Rijles" hebben in Mahiga, in Kenya, een razzia gehouden, waarbij een groot aantal leden van de Mau Mau werden gearresteerd. L. P. Denzen, gehuwd, en de 20-jarige ongehuwde H. J. van Kesteren, beiden uit Noordwijkerhout, om het leven ge komen. Enkele personen, die op het tijdstip van het ongeluk bij de brug op de bus van Hilversum stonden te wachten, be gaven zich ijlings in een roeibootje om de helpen jé hand te biëtfen.' 2ij"'moch"'- ten het genoegen smaken negen van de inzittenden van de bellewagen' op het droge te brengen. Twee personen kon den zij niet bereiken. Deze zijn jammer lijk verdronken. De geredden zijn in de nabijheid ondergebracht en van droge kleren voorzien. Gisteravond nog kon den zij naar huis terugkeren. De arbeiders, die in de bellewagen vervoerd werden, waren werkzaam bij de aanleg van een telefoonkabel in Baarn. Zij waren met de wagen on derweg naar huis. Het Nederlands Instituut voor de Publieke Opinie heeft aan mannen uit alle lagen van de Nederlandse bevolking de vraag gesteld: „Welke van alle nu levende man nen, Leden van de Koninklijke fa milie niet meegerekend, bewondert u 't meest?" De tien meest bewonderde man nen bleken te zijn: Dr. Drees 17 Eisenhower 12 Churchill 10 Albert Schweitzer 6 prof. Lief- tinck 3 %j Abe Lenstra 3 Truman 2 Paus Pius XII 2 Stalin 2 prof. Oud 1 Prins Bernhard was vanochtend in een bijzondere vergadering van de minister raad aanwzig. De Prins heeft aan de ministers verslag uitgebracht over zijn reis door Zuid-Amerika. Een meisje, dat gistermiddag over de overstroomde Veerweg te Wamel fietste, is tengevolge van de sterke stroom van het ongeveer 30 cm. hoge water van haar fiets geslingerd en verdronken- Een man, die achter haar fietste en het ongeval zag, trachtte het meisje te redden. Ook hij verdronk in het stromende water. Het meisje en de man, en nog een aan tal wielrijders, reden ondanks herhaal de waarschuwingen over de ondergelo pen Veerweg. De wielrijders waren juist door de veerdienst van Tiel naar Wamel overgezet. In verband met de hoge wa terstand, wordt van de aanlegplaats van de veerdienst af met kleine motorboten over de ondergelopen vennen een dienst onderhouden. Omdat deze motorboten een geringe accommodatie hebben, moet men wel eens wachten. Een aantal ar beiders van Tielse fabrieken stapte even wel direct op de fiets met het noodlottige gevolg. Het personeel van de veerdienst, dat het drama op enige afstand zag. heeft onmiddellijk enige boten over de weg getrokken. Met inspanning van al le krachten werd naar de vermisten ge zocht. Men heeft de lichamen van de slachtoffers nog niet gevonden. In Tiel en in het gebied van Maas en Waal bestaat grote ontsteltenis door het ongeval. De namen van de slachtoffers zijn nog niet officieel bekend. Tengevolge van de vrij zware mist is Donderdagavond even beneden de haven van Maasslnis aan de zijde van het eiland Rozenburg bet Panamese stoom schip „North Queen" vastgelopen op een strekdam. Het schip was van Rotter dam met een lading kunstmest op weg naar de Golf van Mexico. Gisteravond, bij hoog water hebben de sleepboten „Humber", „Blankenburg", „Argus". „Pernis" en „Kinderdijk" van L. Smit en Co's internationale sleep dienst. voor de derde maal, tevergeefs getracht de „North Queen" vlot te trek ken. Advertentie Verwachting tot Zondagavond: Plaatselijk nevel of mist, overigens half tot zwaar bewolkt; overwegend droog weer. Weinig wind. Weünig verandering in temperatuur. ZONDAG: Zon: 8.53—16.30. Maan: 22.36—12.24. MAANDAG: Zon: 8.35—16.29. Maan: 23.46—12.37. De „president-elect" van de Verenigde Staten heeft Let plan ten uitvoer gebracht dat hij op het einde van zijn verkiezingscampagne had aangekondigd Eisen hower heeft inderdaad een bezoek aan het front in Korea gebracht. Hij is daarbij zeer omzichtig te werk gegaan, hoewel al enkele dagen geleden door goedingelichte Ame rikaanse correspondenten in Washington het vermoeden was uitgesproken dat de lang verbeide reis begonnen was. De Zuid-Koreanen hebben vol ongeduld naar dit bezoek uitgezien en zij hebben het toekomstige staatshoofd van de machtigste Westerse mogendheid reeds bij voorbaat laten weten wat zij van zijn missie verwachtten. In een brief uit Seoul van een onzer correspondenten heeft men het dezer dagen kunnen lezen: Op spandoeken aange bracht in de straten van de Zuid-Koreaanse hoofdstad, stond in grote letters: „Korea moet herenigd worden". .Verdrijft de Chinese communisten". In zekere zin rede lijke eisen, eisen die tenslotte gebaseerd zijn op toezeg gingen van de Verenigde Naties, maar ook eisen die binnen afzienbare tijd niet verwezenlijkt zullen kunnen worden. Een andeFe slagzin, die eveneens overal in Seoul werd aan getroffen vóór Eisenhower zijn reis had voltooid, luidde: „Het Koreaanse leger heeft- versterking nodig" en aan het verzoek dat in die constatering lag opgesloten zal wel tegemoet gekomen kunnen worden, want deze wens is van meer realistische aard. Het volk van Zuid-Korea, dat nu al twee en een half jaar op een slagveld heeft moeten leven, heeft zich begrijpe lijkerwijs heel wat voorgesteld van de resultaten van Eisenhower's bezoek. De Zuid-Koreanen schijnen over het morele dieptepunt heen te zijn, ofschoon de toestanden op het schiereiland uiteraard alle beschrijvingen tarten. Maar men wil geloven aan een betere tijd. Waarschijnlijk hebben de Zuid-Koreanen echter te grote verwachtingen gekoesterd. Wij zullen er dezer dagen ongetwijfeld meer over horen. Maar niet alleen de bevolking van Zuid-Korea zelf, ook het resterende deel van de heie vrije wereld is hoogst be nieuwd naar de gevolgen van Eisenhower's spectaculaire tocht. Korea is tenslotte het voornaamste „hete front" in de nu al vele jaren woedende koude oorlog tussen Oost en West. De strijd in Korea zou nog altijd in een wereldbrand kunnen ontaarden. Intussen heeft die strijd al een afschuwe lijk groot aantal slachtoffers gekost. En niet minder dan 700.000 manschappen van de Verenigde Naties strijden er tegen ongeveer één millioen communistische 'soldaten. De frontlinie valt nu, op het einde van 1952, weer zowat samen met de 38ste breedtegraad, de grens tussen Noord- en Zuid- Korea. zodat men dus weer op het uitgangspunt is terug gekeerd. met dit essentiële verschil dat het aanzien van het hele schiereiland onherkenbaar veranderd is. In Panmundjon heeft men tevergeefs gepoogd tot een wa penstilstand te komen en de „onderhandelingen" werden tenslotte in New York in V.N-kringen voortgezet Het grote struikelblok wordt gevormd door de kwestie van de krijgsgevangenen. In communistische kampen bevinden zich in totaal 12.000 geallieerden. Over de eventuele repatriëring van die categorie bestaan geen ernstige moeilijkheden. Maar de V.N.-eenheden hebben niet minder dan 120.000 communistische manschappen gevangen genomen, waar onder er zich velen bevinden, die, bevreesd „gestraft" te wor den, niet terug willen keren. De Westerse geallieerden nemen het redelijke standpunt in, dat op de krijgsgevan genen geen pressie mag uitgeoefend worden. Maandagavond heeft de Politieke Commissie van de Al gemene Vergadering van de Verenigde Naties met 53 tegen 5 stemmen, dus met een overweldigende meerderheid, een door India ingediende resolutie betreffende het krijgsge- vangenenprobleem aangenomen. De resolutie vormde een NAAR «et CONCENTRATIE KAMP GEVANGENIS "Rijf 'OtQkn ontvancstcom itbBJ Stalin: „Ik begrijp niet waarom die krijgsgevangenen niet thuis willen komen. We bieden toch zoveel attrac ties aan". (Uit „The Manchester Daily Dispatch vernuftig compromis. Het communistische principe, dat na een eventuele wapenstilstand de krijgsgevangenen moeten kunnen repatriëren, werd aanvaard, maar er mocht, aldus de resolutie, geen geweld gebruikt worden, „noch om de repatriëring te bevorderen, noch om die te verhinderen Het beginsel van vrijwillige terugkeer werd dus gehand haafd. Over die gevangenen, die binnen 90 dagen na de wapenstilstand nog niet teruggekeerd zouden zijn, zou be slist moeten worden op een door beide partijen te organi seren conferentie. Als die conferentie het dan binnen 30 dagen nog niet eens zou zijn geworden over het lot van de „onwillige" krijgsgevangenen, zouden de betrokken manschappen aan de zorgen van de Verenigde Naties wor den toevertrouwd. Woensdag heeft de Algemene Vergade ring zelf, met bijna dezelfde stemverhouding, de resolutie aanvaard: en de voorzitter van dit college, Lester Pearson, kreeg opdracht het Indiase voorstel ter kennis te brengen van de Noord-Koreanen en de Chinezen. Daar communis- tisch-China echter reeds heeft laten weten het plan niet te aanvaarden, zal de Indiase resolutie helaas niet wezen lijk tot de spoedige sluiting van een wapenstilstand op Korea bijdragen. Toch vertoonden de stemmingen in de Politieke Commis sie en de Algemene Vergadering één interessant en ver heugend aspect: Een 'groot aantal Aziatische en Arabische staten koos de zijde van de Westerse mogendheden. Sedert 27 Juni 1950, toen de Veiligheidsraad voorstelde op Korea in te grijpen, hadden de communistische V.N.-leden in een stemming over Koreaanse kwesties niet meer een zo soli daire groep tegenstanders tegenover zich gezien. Het ziet er naar uit, dat de Verenigde Naties de Koreaan se kwestie nu niet vóór Februari volgend jaar weer in be handeling zullen nemen. Dan zal intussen Eisenhower pre sident van een der machtigste V.N-leden geworden zijn. Wat Eisenhower ook van plan moge zijn, hij wil in ieder geval de Koreaanse oorlog niet uitbreiden (zoals Mac- Arthur dat indertijd heeft willen doen), zo heeft hij giste ren verklaard. En dat is althans een geruststellend feit. (Van een bijzondere medewerker) Voor het eerst in de historie van de gecentraliseerde Katholieke Ar beidersbeweging kwam deze groot ste katholieke sociale organisatie te staan voor de keuze van een nieuwe Verbondsvoorzitter. Het is begrijpelijk dat er in den lande, ook buiten de knng van de K.A.B. dus. belangstelling was voor de vraag, wie de opvolger van de zo bekwame vakverenigingsleider De Bruijn zo worden. Zeker, De Brui.rn was bij tijd en wijle een omstreden figuur, maar vriend en tegenstander had over zijn bestuurderskwallteiten slechts één oordeel, ontegenzeglijk een knap man, iemand die weet wat hij wil en die niemand twijfel liet over de vraag wat hij wilde. Een vakvereni gingsleider, weliswaar voortkomende uit de school van die mannen, die ene dag nog landarbeider waren of metaaldraaier. timmerman of huis schilder en de volgende dag voorgoed hun werkpakje aan de kapstok hingen, om vervolgens in het Zondagse pak hun vrienden, de arbeiders te gaan vertegen woordigen bij werkgevers en overheids instanties. Een merkwaardig stel kerels, die eerste ploeg vrijgestelden: Wie. die veel in deze kring verkeerde, herinnert zich niet figuren als A. J. Loerakker, de oude Henk Brouwer, de vierkante Grundmever, een type als Jan Revers, zo van die mannen, die in het onderling gesprek zowel als in de conferentie geen aarzeling lieten bestaan omtrent hun eenvoudige afkomst. Pracht kerels toch! hun opleidingsinstituut was het leven zelf. Hun docenten waren de arbeidskameraden. de werkgevers in de conferentie, de geestelijke adviseurs en de schrijvers van brochures. Overigens waren ze hun eigen leermeester. In het overleg was het zwemmen of verdrinken en men was derhalve wel verplicht om zich in de problemen van het bedrijfs leven in te werken door gedegen studie, door kennisneming van statistieken, door het raadplegen van theoretische hand boeken. Die allereerste generatie, waar van met De Bruijn de laatste figuur wel is verdwenen, bleef inmiddels volop het kenmerk dragen van de op strijd ge spitste mens, geladen met een soort wantrouwen bij voorbaat tegen alles wat niet handarbeider was. Boven het type zelf was De Bruijn inmid dels al lang uitgegroeid. Hij eiste van zijn naaste medewerkers, dat zij ook in uiterlijke omgangsvormen „heer" zouden zijn. Geen spoor van dialect ls in zijn spraak te onderkennen, correct in kleding en omgangsvorm, maar bo vendien rijk door karakter en geestelijke inhoud, kan hij inderdaad gelden als het prototype van de geëmancipeerde arbeider. Ontstond de eerste generatie vrijge stelden tijdens en vooral vlak na de eerste wereldoorlog (het werkloos heidsbesluit 1917 deed het ledental met sprongen omhoog gaan), een tweede generatie is zo in de dertiger jaren ■aangetreden. Weliswaar miste ook deze tweede ploeg nog een theoretische vooropleiding die verder reikte dan de lagere school, maar zij hadden reeds het voorbeeld van de oudere collega's, en het systematisch ontwikkelingswerk in de plaatselijke werkliedenverenigin gen en volksbonden zelf was reeds jarenlang systematischer. De K S A- cursussen vanuit Leiden en in 1930 de oprichting van de ontwikkelingscentrale van het R-K. Werkliedenverbond kon den steunen op de grotere vrije tijds ruimte aan de arbeiders toegemeten, na de arbeidswet ^alberse van 1918. Deze nieuwe groep vrijgestelden onderscheidt zich dan ook merkbaar van de eerste. Het belang van de theoretische scho ling was voor hen duidelijker gaan spreken en de resultaten hiervan voer- cen tot een „verbeterde editie" van de eerste ploeg. Tot deze groep behoort zonder enige twijfel de nieuwe verbonds voorzitter A. J. Middelhuis. Daar- _,.j komt dat hij een aantal jaren ook onder directe invloed heeft gestaan van de afgetreden voorzitter V: Bruijn. Alhoewel Middelhuis zeker niet tot de mensen behoort, die zich gemakkelijk door anderen snel laten beïnvloeden, kan het niet andera of de imponerende figuur van De Bruijn zal ook zijn spo ren in de nieuwe Verbondsvoorzitter nalaten. Dat hij inmiddels zijn eigen weg zal weten te gaan, op zijn manier leiding zal geven aan dit zo belangrijke verbond der Nederlandse Katholieke werkers, is wel uit zijn hoogst belang wekkende entrée-rede duidelijk geble ken. Niet alleen sprak daaruit zijn grote soepelheid en zijn openstaan voor belangen ook van andere volksgroepen, maar wij achten het van de allergroot ste betekenis, dat het tweede gedeelte van zijn redevoering geheel was gewijd aan wat men noemt de Standsorganisa- torische taak van de K-A.B. Reeds in zijn beschouwing over het sociaal economisch program van de K.A.B. liet hij het voornaamste accent vallen op het „streven naar de erken ning van de waardigheid van de men selijke persoon in en door ieder mens en naar de volledige erkenning door de maatschappij van de hoge persoonlijk heidsrechten". Maar vrijwel onmiddel lijk laat hij daarop volgen: „Maar de middelen voor de persoonli.ikheidsont- wikkeling liggen niet alleer in het so ciaal-economische vlak". En dan volgt n programmatisch aangeven van de taak die de K.A.B. als standsorganisatie heeft, van de manco's die in dit op zicht nog worden vertoond, zoals we ze maar zeiden uit de mond van een cen traal leidinggevende figuur hebben vernomen Dit alles doet ons met groot vertrouwen staan tegenover de nieuwe voorzitter. Vertrouwen niet alleen voor de gang van zaken in de K.A.B.. maar ook voor de invloed die van hem per soonlijk en van de K-A.B. zal uitgaan op het totale beeld van de standsorga nisaties in Nederland. Een nieuwe voorzitter, een nieuw ge luid! Moge dit geluid de klokkentonen zijn die al wat katholiek is in Nederland, oproepen tot gezamenlijke arbeid, die de opbouw van een gezonde maatschap pij tot inzet heeft. Durven is recht door zee gaan zonder aanstellerij of grootspraakJ

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1952 | | pagina 1