Nieuw bussenplan van de N.Z.H.
waaraan publiek medewerkte
Alle wijken in Haarlem
verbondenook Z.-West
m
DE WEEK IN STAD EN STREEK
Een Haaflërhsê broüwer in strijd
met de plakkaten
fJ-I
fB
m
3^/
Lijn 8 geprojecteerd van de
Glip naar Heemstede-station
CENTRALE VERWARMING
N
Beken blijven aandacht trekken
Ondergrondse katholieke
activiteit
Lijn 2 opgenomen
1
Rijksweg Haarlem-Velsen
krijgt twee rijbanen
t Rrouwershuisje
in
«ROE.\ A O.
lil
Inboedelveiling 16/17 Dec, 1952
RONDOM EN IN DE STAD AAN HET SPAARNE
ZATERDAG 6 DECEMBER 1952
PAGINA 3
e
In on2e courant van 18 November zeilen wij in een uit
voerig artikel uiteen, waarom >ie directie der Noord-Zuid-
Hollandse Vervoer Maatschappij tot bepaalde maatregelen
ten opzichte van de lijnen der stadsbussen in Haarlem
gedwongen was en welke gevolgen deze maatregelen
voor hei publiek zouden kunnen hebben. Er viel daarover
ie praten en als enig vaststaand punt, dat wij na een onder
houd met de directie naar voren konden brengen, moet
de aanvrage voor een tariefverhoging geboekt worden.
De guldenskaart voor acht ritten zal bij inwilliging van
hei verzoek slechts voor zeven ritten kunnen dienen, waar
door de rit op ruim 14 cent komt, terwijl een enkele reis in
het stadsvervoer 15 cent bedraagt en zal blijven kosten.
De verhoging betreft dus alleen de riiienkaarten, die ech
ter door 70% van de reizigers gebruikt worden.
De wijzigingen in het stadsnet, welke wij publiceerden,
waren slechts provisorisch, of zoals de heer Jurrissen het
uitdrukte „een gevolg van hardop denken". Om echter
zoveel mogelijk tevreden reizigers te verkrijgen en anders
zins enkele noodzakelijke bezuinigingen ie kunnen door
voeren, werd een- persconferentie belegd, waarin de zaken
openhartig besproken werden.
Wirwar van bussen
wirwar van wensen
wirwar van plannen,
maar: resultaat!
BLOEMENDAAL - TEL. 22143
.p.
BlPfffll
Verkooplokaal NOTARISHUIS
Kersttentoonstelling
te Lisse
DOOR COLLEGA'S
GEGREPEN
Bij poging tot diefstal
AUTQREJLES bij v. d. ZEE
betekent MJiSEWSJS OKé
Biljarten
Sr
Burgerlijke Stand
i
Na publicatie van de plannen of ge
dachten kreeg het publiek gelegenheid
om zijn zienswijze via de Haarlemse
dagbladen of rechtstreeks aai. de direc
tie der N.Z.H. kenbaar te maken. Deze
noviteit, waarvoor de heer Jurrissen
een compliment van de commissarissen
mocht ontvangen, waarbij gevoegd werd
grote erkentelijkheid jegens de mede
werkende dagbladen heeft haar doel niet
gemist. Het heeft ingezonden stukken
geregend en in de brievenbus aan de
Leidsevaart zijn dozijnen protesten of
voorstellen en ook veel betuigingen van
dank binnen gekomen. Degenen, die- ons
hun zienswijze zonden, zullen deze niet
zwart op wit zien, maar alle brieven
zijn besproken tijdens een tweede pers
conferentie. welke in de directiekamer
van de heer Jurrissen in het bijzijn
van zijn gehele staf. werd gehouden en
die meer dan twee en een half uur in
beslag nam.
Het gevolg daarvan is, dat thans ehn
regeling uit de bus gekomen is. die
weer sterk afwijkt van het op 18 No
vember gepubliceerde plan, maar die,
gezien de omstandigheden in de econo
mische sector zeer wel aanvaardbaar is.
Wanneer wij hieronder het nieuwe plan
publiceren, wil dit nog niet zeggen, dat
het fn alie details zal worden doorge
voerd. omdat daartoe eerst de vereiste
goedkeuringen moeten worden verkre
gen. Het plan zit echter dusdanig wel
overwogen in elkaar en er is zoveel re
kening gehouden met de dierbaarste
wensen van het publiek, dat het waar
schijnlijk wel voor uitvoering zal wor
den voorgedragen.
Voorop willen wij nog stellen, dat het
ten enenmale onmogelijk is om ieder
een te bevredigen. Men heeft graag een
autobus-halte voor zijn deur en als
men er een heeft, die gaat verdwijnen,
dan voelt men zich onbehagelijk en
gaat protesteren. In het algemeen
wordt in ons land aangenomen, dat de
uiterste afstand van een woning naar
het dichtstbijzijde openbaar vervoer
middel 600 meter mag bedragen, en dat
er goede overstapmogelijkheden moeten
zijn.
Wij hebben ons tijdens het overleg
op het standpunt gesteld, dat het pu
bliek er over het algemeen geen be
zwaar tegen heeft om enkele minu
ten langer te moeten lopen naar de
halte van een autobus, indien het er
op aan kan, dat die autobus dan ook
komt aanrijden op de tijd, welke vol
gens de dienstregeling is vastgesteld.
Men heeft er niets aan. als men twee
minuten van de bushalte verwijderd
is en tien minuten moet ijsberen bij
een halte-paaltje. De directie der
N.Z.H. deelde dit standpunt, maar
zette daar tegenover, dat het op tijd
rijden alleen dan gewaarborgd kan
worden, wanneer de diensten zo wei
nig mogelijk obstakels ondervinden;
met andere woorden, dat de route tot
in de perfectie wordt uitgekiend. Het
is te hopen, dat de nieuwe indeling
van de buslijnen deze wensdroom
werkelijkheid zal maken.
De ingekomen brieven kunnen in
twee categorieën gesplitst worden. Een
zeer kleine met onhebbelijke^ opmer
kingen, of met te goeder trouw be
doelde beslist onuitvoerbare plannen en
een zeer grote met opbouwende critiek,
met gerechtvaardigde verlangens en
heldere denkbeelden. Er zijn burgers,
die geen interesse hebben voor het ta
rief en wel een kwartje per rit willen
betalen als er maar veel bussen en
liefst door hun straat rijden. Daarmede
is de man met de smalle beurs, de
grootste klant van de N.Z.H.. geenszins
gediend en ook de maatschappij zal al
spoedig haar omzet ondanks de grotere
ontvangst per rit gevoelig zien terug
lopen De mensen met heimwee naar de
tram moet kortweg geantwoord worden,
dat alleen per autobus een communi
catie van alle buitenwijken met de
stad, op een schaal zoals in Haarlem
bestaat, mogelijk is. En aan de trolley
bus kunnen wij niet meer beginnen,
daar deze kwestie allang beslecht is.
De gedachte opheffing van lijn 6, die
thans rijdt van de Pijlslaan over de
Wagenweg naar het Houtplein om dan
via het station naar de Vondelweg
listerstraat te rijden, heeft de bewo
ners van Haarlem-Zuidwest in het ge
weer gebracht, zodat een equest met
een paar duizend handtekeningen op de
Leidsevaart bezorgd werd. Deze sug
gestie was dus naast de roos. Verschil
lende verlangens in Zuidwest baren
moeilijkheden, omdat de spoorwegover
gangen te grote obstakels zijn. In de
laatste vergadering van het wijkcomité
Haarlem -Noord bleek men vele klach
ten te hebben over de bussen in het
uiterste Noorden; wel, de heren kunnen
de volgende week meepraten om In
Advertentie
dat hoekje de beste oplossing tot stand
te brengen. Hoe men in Heemstede
over de bussen denkt mogen wij bekend
veronderstellen. Een ingenieuze oplos
sing IS thans gevonden, waarover aan
stonds. De gemeente Vels'en heeft er
bij de N.Z.H. allang op aangedrongen
een verbinding tot stand te brengen
tussen het Broekbergerplein en het sta
tion Haarlem. Daaraan kan thans vol
daan worden.
De nieuwe regeling
De nieuwe regeling welke uit de bus
gekomen is en waarvoor nu de onder
handelingen met de openbare instanties
zullen beginnen, ziet er als volgt uit:
Lijn 1 Haarlem-NoordHeemstede
De hele dag tot half negen des avonds
een zes minuten-dienst, daarna een
tien minuten-dienst. Terwille van een
stipt uit te voeren dienstregeling moet
het eindpunt te Heemstede op het Wil-
helminaplein vastgesteld worden. Er
zal dan niet meer door gereden worden
naar de Javalaan en de Glip. Het eind
punt nabij de VondelwegVergierde-
weg in Noord zal worden gekozen in
overleg met het wijkcomité, waarbij
echter rekening moet worden gehou
den met het maken van een lus om
een cirkel-gang te verkrijgen. Deze lijn
blijft overigens de thans geldende route
houden.
Als gevolg van de frequentie van zes
minuter, komt" fijn 2. die reeds groten
deels parallel met lijn 1 liep. te verval
len.
De heetgebakerde bewoner van de
Glip moet zijn krant nog iet kvJaad
wegwerpen, want voor hem is een
nieiuwe lijn in de maak met het cijfer
8. Het plan is namelijk om een half uurs
pendeldienst te onderhoud .n tussen
het station HeemstedeAerdenhout. de
Binnenweg, het Raadhuisplein, de Glip
en waarschijnlijk Bennebroek-Oost. Er
zijn verschillende overstap-mogelijkhe-
den. die even zoveel kansen bieden.
Door deze pendeldienst kan ook voldaan
worden aan het verlangen van vele
Heemstedenaren om een verbinding te
krijgen met het station aldaar. Het is
van belang, dat een aansluiting verkre
gen wordt op de treinen, die uit de
richting Leiden komen, zodat getracht
zal worden de dienstregeling daarop te
corresponderen
Lijn 3
zal volgens het plan beginnen bij het
station HeemstedeAerdenhout (en dus
niet meer doorrijden naar de Laan van
5... ïd
Bloemenhoven) en eindigen op de hoek
Bloemendaalseweg—Rustenburgerweg
(postkantoor). De thans geldende route
blijft men volgen. Door deze kleine in
kortingen aan begin- en eindpunt kan
de twaalf minuten-dienst weer een
tien minuten-dienst worden.
L«n 4
rijdt thans van Haarlem Christiaan
Huygensplein naar OverveenRollands
pad en dan via het station Haarlem
naar het Planetenplein. Volgens de
nieuwe opzet blijft zij deze route hou
den, maar zal vanaf het station fijn 3
volgen tot het Santpoorterplein, om
dan naar rechts de Engelsstraat te kie
zen en vervolgens rechtdoor te rijden
naar de Planetenlaan. Door het vermij
den van smalle straten in Noord zou
ook hier de tien minuten-dienst weer
kunnen worden ingevoerd.
L«n 5
die twee hartaders van de stad ver
bindt en de beste lijn der N.Z.H. is.
blijft ongewijzigd rijden van de Am
sterdamse BuurtHoutpleinStation-
Haarlem Noord. Met dien verstande,
dat ook over het eindpunt overleg ge
pleegd zal worden met het wijkcomité
Haarlem-Noord.' Gedacht wordt te kie
zen de Spaarnhovenstraat, de weg langs
het Spaarne, de Vondelweg en de Ek
sterstraat, waar thans het eindpunt van
lijn 6 is.
Lijn 6
blijft leven. Zij kiest thans de Pijlslaan,
Wagenweg-Plein-Station-Spaarndam-
merbrug—Eksterstraat. De geprojecteer
de route is De Ruyterplein—Chr. Huy
genspleinSchÓuwtjeslaan, dan de oude
route tot het station, alwaar het eind
punt is. Deze verkorte lijn wordt uit
sluitend gehandhaafd terwille van de
bewoners van Haarlem-Zuidwest. Er zal
een twaalf minuten-dienst gereden
worden, maar voor het op tijd rijden
kan de directie der N.H.Z. geen aan
sprakelijkheid aanvaarden, daar de
spoorwegovergangen op deze fijn veel
moeilijkheden kunnen geven.
Lijn 7
blijft de dienst op Spaarndam als van
ouds onderhouden.
Interlocale fijn
Haarlem stationBloemendaal—Provin
ciaal ZiekenhuisFrans Netscherlaan
TerraswegBroekbergerplein. Half uur-
dienst met aansluiting op de kwartier-
dienst naar IJmuiden (overstappen op
de Rijksstraatweg). Deze lijn wordt op
verzoek van de bewoners van Sant
poort ingesteld. Gebleken is dat het ge
meentebestuur van Velsen er niet afwij-,
zend tégenover staat. De bewoners vap
de Johan Verhulstweg en daarachter
gelegen straten missen daardoor helaas
een rechtstreekse verbinding met het
centrum. Dit is niet te verhelpen, maar
er zijn veel overstap-mogefijkheden. Zij
zullen onder het interlocaal tarief val
len, maar de directie heeft ons verze
kerd, dat ernstig gestreefd zal worden
naar een zover mogelijk doortrekken
van het locaal tarief.
Tenslotte zij medegedeeld, dat de
N.Z.H. van plan is plaatskaarten-auto
maten aan te schaffen, waardoor het
kopen van kaartjes vlugger zal kunnen
geschieden. Het publiek dient anderzijds
met gepast geld te betalen. Wij herha
len nog eens dat deze plannen een zeer
ernstig karakter dragen en er op ge
richt zijn de dienstregeling met niet
meer dan een strikt noodzakelijk aantal
bussen correct te doen verlopen, waar
toe kleine afkappingen of routewijzigin
gen onontbeerlijk waren.
Natuurlijk zal op drukke tijden, waar
nodig, extra-materieel worden ingezet.
£r zijn in elke stad figuren, die met
de plaatselijke samenleving zijn
samengegroeid en door hun maat
schappelijke positie in het brandpunt
staan of door ieder brandpunt worden
aanaetrokken. Zoals een kerk op een
marktplein, een burgemeester in een
raadhuis en een rechter in het Paleis
van Justitie behoren, zo zijn zij niet
te scheiden van de plaats en de streek
waarin zij werken. Dragen zij een
hoed. dan is die bij een wandeling, hoe
slecht het weer ook is. meer af dan op.
Zijn zij door een hardnekkige griep 'n
paar weken uit de roulatiedan is
iedereen er mee op de hoogte of vraagt.'
„Jansen is toch niet ziek? Ik heb hem
zo'n tijd niet gezien!" Misdraagt hij
zich. dan stapelen de gloeiende kolen
zich op zijn hoofd en moet hij de
vlucht nemen. Er zijn van die mensen,
die fn het volle zoeklicht staan na het
eerst zelf gezocht te hebbener zijn e
ook, die recht op deze belichting heb
ben. maar in de schaduw blijven en er
zich gelukkig mee (mogen) achten.
Onze samenleving kent er ook, die de
schijnwerper dag in dag uit op ande
ren richten en geen toneeltechnicus,
film-electricien of soldaat bij de genie
of luchtvaart zijn. Het licht kaatst dan
terug, hoewel het niet gezocht maar
wel gevonden werd.
Laat ik ophouden met deze beeld
spraak, want wellicht is reeds duider-
lijk gewordendat ik de journalist in
de stadsgemeenschap op het oog heb.
Daar is een bijzondere reden voor,
want sinds 1 December is de heer C.
J. van Tilburg als redacteur van Haar
lems Dagblad gepensionneerd, na bijna
vijftig jaar. als geboren Haarlemmer
zijn krant gediend te hebben, waaruit
voortsproot dat hij de stad gediend
heeft en haar burgers. Zeer velen ken
nen hem. door vergaderingen en pers
conferenties, door het bekleden var
apenbare functies of eenvoudig omdat
zij als particulier aan „de krant" wat
kwamen vragen. Schertsend werd hier
en daar bij zijn verschijnen opge
merkt„pas op. daar heb je Van Til
burg, die zet alï^s in zijn blad" of „ge
weet meer dan wij, terwijl wij het toch
beter moesten weten". Toen ik nog
aankomend redacteurtje aan de Nieu-
we Haarlemsche Courant was en overal
op uitgestuurd werd om copie te ver
garen, had Van Tilburg er al 'n kwart
eeuw opzitten, met de hanepolen-let-
ters op de blocnote, de eeuwige pijp
in z'n mond en de niet vlotte manier
van spreken, die hem meer dan eens
ten voordeel is geweest. Het zou even
mal geweest zijn als Loutje op 'n goede
dag niet meer op de Grote Markt zou
hebben gestaan als dat onze collega er
één dag niet bij in de buurt geweest
was.
Wie de kleine ingang van het stad
huis binnengaat en naar de tfouwhall
wil. moet een smalle stenen trap be
klimmen; de treden zijn voor een groot
deel uitgehold en ik maak me sterk,
dat collega Van Tilburg daar een groot
deel van op z'n geweten heeft, zodat
een gemeentelijke vordering tot scha
devergoeding niet onjuist zou zijn.
Jaren hebben we naast elkaar op de
perstribune in de Haarlemse raad ge
zeten, dus ook in de dagen, dat een
raadsvergadering met gemak een volle
pagina druks mocht worden. Dan
drukte hij zijn potlood geen vulpen,
want die kon je niet zo gezellig aan
punten met overdreven kracht op
de stapel copiepapier en blééf schrijven
totdat de voorzitter de vergadering
sloot. In het begin kon ik hem op de
lange afstand niet bijhouden, door
kramp en 'n pijnlijke eeltknobbel op het
bovenste kootje van mijn middelvinger,
maar ik liet me niet kisten, al was het
alleen maar om de eer van m ij n krant
hoop te houden. En beslist koddig
moeten onze gezichten er uit gezien
hebben als we van elkander niet wis
ten, dat we voor het aanhoren en op
schrijven van een bijzondere medede
ling samen waren uitgenodigd. Dan
was de droefheid om het verlies van
de gedachte primeur in de stand van
zij n pijp en mij n sigaar te onder
kennen
Het is jammer, dat onze collega na
een leven van dag en nacht werken
met meer in volle gezondheid van z'n
vrije tijd mag genieten. Ik wil hier
mijn waardering uitspreken voor de
wijze waarop hij als jongen met een
voudige ontwikkeling aan de eenvou
dige krant in het begin van deze eeuw
zich wist op te werken tot de rechter
hand van zijn hoofdredacteur aan het
gecompliceerde dagblad der laatste de
cennia. Zijn bijna vrouwelijke intuïtie
was daarbij ongetwijfeld de meerdere
van zijn conversatie-mogelijkheid.
oq even een klein onder-onsje,
lezer. De kerstinzameling i>oor
:le Stille Armen is weer begon
nen. Eerlijk gezegd, we zien- daar de
laatste jaren een beetje tegenop, want
men is zo gauw geneigd de Staat aan
sprakelijk erf als noodleniger te noe
men. Toch hopen we, dat de bijdragen
weer op ons bureau het is een actie
van de Haarlemse dagbladen in rijke
mate bezorgd zullen worden. Ten eer-
'ste omdat de stille armen groter in
aantal zijn en het particulier initiatief
zoveel vreugde in honderden huiska
mers vooral van de vele werkelijk
in nood verkeren'den gepensionneerden
kan brengen en ten tweede, omdat
deze actie een traditie voortzet die
moet blijven herinneren aan de ware
naastenliefde in de Decembermaand,
een naastenliefde welke ons los be
hoort te maken van de foutieve ge
dachte. dat de sociale wetgeving de
liefdadigheid overbodig heeft gemaakt.
Daarover zult u in de komende dagen
méér lezen.
Advertentie
Dir. W. N. WOLTERINK
Bilderdij kstraat bij de Zijl weg
j» Haarlem - Tel. (K 2500) 11928
Inzendingen van huisraad worden dagelijks
aangenomen Eigen afhaaldienst.
Dit jaar zal wederom een Kerstten
toonstelling worden gehouden, waar
vakman en liefhebber kunnen kennis
maken met de resultaten van de vroeg-
bloei. Voor het eerst zal de zaal van
Bloemlust in haar gehele omgang in ge
bruik worden genomen, een bewijs, dat
deze expositie zeer wordt gewaardeerd
van de zijde der inzenders. Het zal een
grootse wintershow worden, waar zelfs
een aantal Zweedse journalisten zullen
heentrekken om een kijkje te nemen.
Deze tentoonstelling, die op 22 Decem
ber om 4.30 uur wordt geopend zal in
haar arrangement weer geheel de
Kerstsfeer weergevèn.
tiaveT.eiiiie
Beken hebben de laatste jaren een
bijna vaste plaats veroverd in de ver
gaderingen van de Velsense gemeente
raad. Sedert enkele jaren wordt met
een bijna regelmatig terugkerende aan
drang gesproken over de „sloot" langs
de Hoofdstraat In Santpoort en daar is
nu een beek langs de Meervlietstraat
in Velsen bijgekomen. De demping van
deze laatste beek kan echter nog niet
tot stand komen, daar nog niet de
medewerking iv: verkregen van alle
daarbij betrokken belanghebbenden.
Het dempen van de beek langs de
Hoofdstraat in Santpoort op slechts die
gedeelten van het traject, waarvoor
medewerking is te verwachten van de
eigenaren wat betreft het zelf betalen
van de te plaatsen erfafscheidingen,
achten B. en W. om hygiënische redenen
minder wenselijk, daar dan stilstaande
plassen worden verkregen. Er bestaat
echter de verwachting, dat met de ei
genaren tot overeenstemming zal wor
den gekomen.
Het is algemeen bekend, zeggen B.
en W., dat het zeer moeilijk is, de ei
genaren van agrarische gronden te be
wegen om deze eigendommen te ver
kopen, terwijl niet minder bekend is.
dat, wanneer de eigendommen eenmaal
zijn gekocht, nog grote moeilijkheden
volgen, omdat de pachters, die nu een
maal elders geen grond kunnen huren,
trachten de gronden zo lang mogelijk
in gebruik te houden, daarin bijgestaan
door de Grondkamer.
De pachters hebben in natte jaar
getijden geklaagd over de slechte wa
terafvoer. Nu kan daarin verbetering
worden gebracht, aangezien de ge
meente een sloot graaft door hun lan
derijen. Men zou nu medewerking van
de pachters mogen verwachten, aldus
B. en W., doch er is een pachter, die
weigert te antwoorden, wanneer hem
gevraagd wordt of hij. bereid is, een
deel van het gepachte af te staan voor
het graven van een sloot. Andere pach
ters vragen vergoedingen, welke ver
uiteenlopen en volgens de Consulent
voor Tuinbouwzaken wel aanvaard
baar zijn, wanneer de gronden zonder
meer werden afgestaan.
Er wordt hier echter tegelijkertijd
door het graven van de sloot een ver
betering aan de gronden aangebracht
en daarom zijn de gevraagde hoogste
vergoedingen aanvechtbaar, vinden B.
en W. Er rijst daarom de vraag of het
niet aanvaardbaar is deze omlegging
enkele jaren uit te stellen, tot de pacht
van de onwilligen is geëindigd. Dit
wordt nog versterkt, daar de Rijks
waterstaat inmiddels bezwaren kenbaar
heeft gemaakt tegen werken aan he
beek langs de Rijksweg, maar daar
tegenover een voor de gemeente voor
delig voorstel heeft gedaan om een ge
heel nieuwe beek te graven op een af
stand- van 20 M. westelijk langs de
Rijksweg, in verband met een voor
genomen toekomstige verdubbeling van
de rijbaan van deze weg. Hiervoor
moet het Rijk echter ook weer enkele
grondaankopen verrichten, terwijl ook
weer pachters een spoedige uitvoering
in de weg kunnen staan.
Inmiddels hebben zich echter zodani
ge veranderingen voorgedaan in de rio-
ieringskosten, dat in onderzoek is of
het verantwoord kan worden geacht
reeds thans tot demping van de
beek langs de Hoofdstraat over te
gaan, zonder dat nog gebruik wordt
gemaakt van de gepachte gronden. Een
afdoende verbetering van de afwate
ring kan slechts worden verkregen,
wanneer de nieuwe beek langs de
Rijksweg gegraven is, zodat voor de
omlegging om Santpoort het gunstigste
tijdstip kan worden afgewacht, aldus
B. en VV. in hun antwoord op het af-
delingsonderzoek van de begrotingen
1953.
In de nacht van 4 op 5 December
zijn de 29-jarige W. B. en de 24-jarige
J. v. d. B., metaalsmelters van een
metaalwarenfabrieke in de Waarder-
polders. door mede-arbeiders gegrepen
toen zij probeerden 40 kilo tin, dat zij
reeds van tevoren ergens op het fa
brieksterrein hadden verborgen, weg te
halen. In het huis van bewaring kunnen
zij over hun snode daad nadenken.
Verscheidene namen in de stad en de naaste omgeving herinneren nog aan
de industrie, die eeuwenlang de roem er, de rijkdom van Haarlem was, de
brouwerij. Van betekenis tot de buitenlandse bieren, de thee en de je
never het koppige nat van de Spaarnestad verdrongen.
De herinnering leeft voort in het Brouwershuisje, Brouwerskolk, Brouwerssluis
en de Brouwersvaart. Voordat we de opstellen over het St. Maartensgilde en
haar lecsen besluiten, willen we echter nog enkele herinneringen ophalen aan
de brouwers, de rijk geworden Haarlemmers, die het patriciaat van de stad
vormden.
Het moeten over het algemeen zeer degelijke mensen, zijn geweest, die, hoewel
ze tot grote welstand kwamen, geen parvenu-neigingen vertoonden, dit in te
genstelling tot het latere patriciaat, groot geworden in de dagen van de Oost-
Indische Compagnie.
In het Bloemendaal van de zeventiende eeuw treffen we beide groepen. Vele
Haarlemse brouwers hadden er hun woning, evenals de rijkgeworden kooplie-
.den van Amsterdam, die zich ook te Beverwijk en Velsen statige buitenplaatsen
lieten bouwen en later de Vechtstreek verkozen.
We vonden enkele aantekeningen om
trent Haarlemse brouwers uit die tijd,
aantekeningen, die zeer typerend zijn.
Ze betreffen onder meer zekere Corn.
Gebr. Borst, een katholieke patriciër,
die zich van de staatse instellingen' niets
aantrok en zijn katholieke activiteit
principieel, zij het ondergronds, voort
zette. Het Hof van Holland gaf op 4
Juli 1644 aan Andries Wiedershnysen,
baljuw van Brederode opdracht een in
val te doen in de Bloemendaalse wo
ning van deze Haarlemse brouwer. De
woning moest worden doorzocht ,qf
daer kerk of plaets omme te doen exer
citie van de Roomsche religie." Nood
gedwongen volvoerde de baljuw zijn op
dracht, maar laconiek heette het In
Aavertentte
Telef. 17355
De uitslagen van de wedstrijden ge
speeld tussen IVO en Hof van Holland,
zijn:
—LxL
NIEUWE HMRLEfDCHE B»
1>5iKVW/
SPAARNEBABBELAAR
Guldemond
90
90
34
13
2.64
v. d. Nouwland
90
84
34
16
2.47
Oosterling
50
45
47
5
0,95
v. Dam
50
45
47
8
1.06
Dijkmans
100
87
54
12
1.61
Loerakker
110
110
54
9
2.03
Bosse
170
170
20
35
8.50
Luiten
190
173
20
25
8.65
Stand 3624 voor IVO.
GEBOREN: S. V. SpoorDe Lassa-
equère z; I. Misset—Vreem z; A. Faro
Zevenbergen 2 z; H. M. Hoenderdos
Goedemans d; E. GeerlingsLie verse d;
H. H. van StijnOrth d; K. P. A. Aarts
Honijk d; F. C. SterenbergKoreman
d.
OVERLEDEN: P. J. van Schooten. 71
j., Zocherstraat; H. M. van der Wolf
Hopman, 72 j.. Kennemerstraat: R. Ruij-
zenaarsDijkstra, 82 j.. Leidsevaart; A.
H. Vermeij—Kroon van Diest, 69 j„ Java-
straat; M. C. Koek, 71 j., Timorstraat.
diens rapport: Niets gevonden, dat cp
kapel of altaar lijkt. Alles is er heel
gewoon, zoals in iedere andere burger
woning.
In iedèr geval blijkt hieruit, dat Borst
een „verdacht" persoon Was. Hij was
evenwel schatrijk, stond o.m. grond aan
het St. Maartensgilde af tot het graven
van de Brouwerskolk. De baljuw zal net
beter geoordeeld hebben tolerant te zijn
en goede vrienden te blijven met brou
wer Borst.
Vaststaand is namelijk, dat vooral m
het zuiden van Bloemendaal. waar de
Haarlemse katholieke patriciërs zich bij
voorkeur vestigden, dikwijls katholie
ke bijeenkomsten werden gehouden.
Opvallend is dat de meest bekend"
schuilkerk het Brouwershuisje, ook wel
„Koekoek" genaamd, is. Dit oorspronke
lijke jachthuis had op de zolder een al
taar. De zolder was voorts geheel als
kerk ingericht.
Meerdere brouwerszoons werden
priester, ook in de moeilijke hervor
mingsjaren. In 1648 werd Pieter van der
Wiele, zoon van een Haarlemse brou
wer. tot pastoor van Zandvoort be
noemd, terwijl hem tevens de zorg over
Vogelenzang werd opgedragen.
We mogen dus wel aannemen, dat de
Haarlemse brouwers trouwe zonen van
de Kerk waren, die ook in moeilijke
omstandigheden hun trouw bewezen. Zij
stonden daarin gelijk met de blekers,
die overigens dikwijls met de brouwers
overhoop lagen.
We vertelden reeds eerder daarover
Het was de brouwers namelijk, tenge
volge van de vervuiling van het open
baar water in de stad, niet meer mo
gelijk daarvan voor hun bedrijven ge
bruik te maken. Het water moest dus
worden aangevoerd o.m. van een vijver
op het land van mr. Dirk .Ramp onder
Overveen. Daarin verzamelde-zich het
duinwater, dat zelfs beveiligd werd door
dijken tegen overstromingen. Deze dij
ken tussen het Zandvoorter-voetpad en
de Heerenweg waren het eigendom van
het St. Maartensgilde, evenals de Brou
werskolk „gedolven in de ban van Tet-
rede", op grond van eerder genoemde
Corn. Gebr. Borst. De uit de vijver van
mr. Ramp stromende „Ramp-vaart"
werd tengevolge van de bemoeienissen
van de brouwers spoedig Brouwers
vaart genoemd.
Een echt mooi stukje oud-Overveen
was dus in handen van het Haarlemse
St. Maartensgilde. Een stukje, dat ook
nu altijd nog even verrassend is voor
bezoekers, die van het Noorden komend,
voorbij het witte kerkgebouw van Ka
tholiek Overveen, langs de Brouwers
vaart trekken, tussen hoog geboomte
wandelen, met links het gezicht op de
Spaarnestad: de trotse St. Bavo-Basi-
liek, oprijzend vanachter de velden, die
landelijke rust ademen
Dg moeilijkheden tussen brouwers en
blekers ontstonden hierdoor, dat de ble
kers het water verontreinigden, dat de
brouwers moesten gebruiken. Een strijd,
die tussen Haarlem en Brederode, eige
naar van. de heerlijkheden rond de
stad, nooit tot een oplossing is gekomen
al werd de stad na de dood van de laat
ste heer van Brederode, overwinnaar.
Toen evenwei was de glorie van brou
wers en blekers reeds lang tanende-
Jan B.
Zaterdag 6 December
Stadsschouwburg: Cabaret Wim Sen ne
void „Het meisje met de grote voeten",
8 uur.
Zondag 7 December
Stadsschouwburg: Cabaret Wim Sonne-
veld: „Het meisje met de grote voeten".
8 uur.
Teylers Museum: Bespeling van het 31-
toons orgel door dr. Anthon v. d. Horst,
's middags tussen 3 en 4 uur,
Maandag 8 December
Stadsschouwburg: Cabaret Wim Sonne-
veld: „Het meisje met de grote voeten',
8 uur.
FILMS:
liembrandt: afgekeurd.
Cinema Palace: „Dallas". In technicolor.
Toegang 14 jaar. Tijden: 2, 4.15, 7 en 9.15
uur.
Luxor: Vrijdag, Zaterdag, Zondag en
Maandag:- „Morgen is te laat". Toegang:
14 jaar. Tijden: 2, 7 en 9.15 uur. Zaterdag
en Zondag 2, 4.15, 7 en 9.15 uur.
Dinsdag, Woensdag en Donderdag: „Hoff
mann's vertellingen". Toegang: 14 jaar,
Tijd'en: 2, 7 en 9.15 uur
Frans Hals: „Streets of Laredo". Toe
gang: 14 Jaar. Tijden' 2.30, 7 en 9.15 uur.
's Zondags 2, 4.30, 7 en 9.15 uür, Dinsdag
1 avondvoorstelling om 8 uur.
Lido-Theater: „Rio Grande". Toegang:
14 jaar. Tijden: 2, 4.15, 7 en 9.15 uur.
Zondag 11 uur: „Forever Amber". Toe
gang: 18 jaar
City: Zaterdag en Zondag: „Omar,
de woestijnhavik". In technicolor. Toe
gang: 14 jaar. Tijden: 2.15, 4.30, 7 en
9.15 uur. Maandag, Dinsdag, Woensdag en
Donderdag: „Voor wien de klok luidt". W
technicolor. Toegang: 18 jaar. Tijden: 2 en
7.30 uur.
Spaarne: „Treinroof in Missouri', m
technicolor. Toegang: 14 jaar. Tijden: 2.30,
7 en 9.15 uur. 's Zondags 2, 4.15, 7. en
9.15 uur
Minerva-Theater: Zaterdag 6 Decembe*
geen middagvoorstelling. „Henrico Caru
so". Toegang: alle leeftijden. Tijden: Za
terdag 7 en 9.15 uur. Zondag 2, 4.15, 7 en
9.15 uur. Maandag 2.30 en 8.15 uur.
TENTOONSTELLINGEN
Museum Het Huls Van Looy, ingang
Kamperlaan: Naj aarsten toonstelling va»
het Genootschap „Kunst Zij Ons D°e'
Geopend op werkdagen van 10.15 uur. ur
Zon- en feestdagen van 14—17 uur. Van
af 22 November t.m. 14 December.
Kunsthandel Leffelaar. Grote Markt
„Au bonheur des Dames" Expositie. Bloem
sierkunst Immortellen, Ceramiek, Han"„
weefwerk. Kunstnaaldwerk. Geopend
werkdagen van 1017 uur. 's Maandags v
14—17 uur. 's Zondags gesloten.
Kunsthandel Leffelaar, Wagenweg JyfJ
„De kunst van het edelsmeden". JaaiW*
se expositie van sieraden en ontwerp-tefj
ningen van „Atelier Martinshof", kn
opend van 1017 uur. 's Zondags en Maa
.dagmorgen gesloten. (Van 29 November
t.m. 21 December).
APOTHEKEN:
D- Zondags- avond- en nachtdienst v®
de Haarlemse Apotheken worden w-aa a
nomen door: Bosch en Vaart-Ap°r„n-
Bosch en Vaartstraat 26, tel. 13290:
traal Apotheek v. h. Florijn. Grote en
straat 78. tel. 10500—10502; H. Rf"imers
Zoon. Kruisstraat 6. tel. 10354; mb2L
Apotheek: Jan Gijzenkade 181, tel.
ZIEKENVERVOER g0
Fa. Mathot, Gr. Houtstraat 9. te
Margriet, Turfmarkt 19 rd„ tel. 2140u.
Heemstede: Fa. Buitenman en Co-
hu isplein 7, tel. 28523.
HEEMSTEDE
De Zondags- avond- en nariitdieWst ar-
de Heemsfeedse apotheken worden
geriomeii ctoor: Apotheek Schotsman,
nenweg 206—208. tel. 38320.
