Nieuwe Haarlemsche Courant | 1952 | 9 december 1952 | pagina 3

r

Vrijere loonvorming thans

*i *i

wenselijk en mogelijk

KWALITBI*

is altijd

goedkoper'

TRIUMPH

Dr. Tiny Imkamp naar Brits
Centraal-Afrika vertrokken

Bestuurbaarheid van lange
voertuigen

S.A.S. „bouwt" verkeerslijn
over de Noordpool

Andpasta

Geen 2 maar bijna 5 kinderen is het
normale gemiddelde

Duidelijk cijfermateriaal
van drs. Platenburg

De eenzame

Reizig

er

TRUMPY wint

Rapport Centrum Staatkundige Vorming

a aak van bedriils- - bedoelde marge tot nihil te redu-

schappen

Loontoelage voor
mijnwerkers

Pionierswerk van
vrouwelijke arts

Nijmegenaar verwerft octrooi op
bestuurbare, zelfsporende assen

Nieuwe „poollijn" mogelijk reeds
volgend voorjaar in gebruik

^ekroningen Jan

^ampert-stichting

J

VIRGINIA

Indien tenminste 15 jaar
bij self de onderneming

30.000 Nederl. bloem
bollen te Londen

35STE VLUCHT VAN DE RAPTIM

L. A. P. M. v. d. Broeke
zeventig jaar

DINSDAG 9 DECEMBER 1952

PAGINA 3

altijd in kwaliteit!

rs* Jonker en J. Den Daas
bij Garel Briels

A. P. du Mée overleden

J. Margry onderscheiden

Minstens twintig inbraken
gepleegd

door ANTONIA WHITE

Stop dat branden

op Uw maag!

Neem 'n paar Rennies.

U de bestaande sociale en economische situatie van ons land is het wenselijk
e® ook mogelijk over te gaan tot een vrijere loonvorming, waarbij grotere ver
antwoordelijkheid en zelfstandigheid gelegd wordt bij het georganiseerde be-
'ijfsleven. Het is in sommige bedrijfstakken mogelijk, bedrijfschappen met
^ordenende bevoegdheden ten aanzien van het loon en andere arbeidsvoor-
aarden te bekleden. Controle echter van de overheid blijft omwille van
e Werkgelegenheid en de betalingsbalans nodig. Deze globale conclusies kan
?en vinden in het zo juist verschenen rapport over de loonpolitiek in ons land,
a' het Centrum voor Staatkundige Vorming heeft laten samenstellen.

Tl i 1 I* I vrezen ernstige storing der sociale rust

~g J J ceren.

pe commissie, die liet rapport heeft
«gebracht, was als volgt samengesteld:
r°f. dr. Th. L. M. Thurlings, hoogle-
aar te Wageningen; dr. P. A. J. M.
'eenkamp, bedrijfseconoom, secretaris;
jj,r- Fr, x. Cerutti, secretaris van de
'ehting voor de Landbouw, mr. A. J.
j a®merstein, eerste seer. A.K.W. V.;

A. Middelhuis, voorzitter K.A.B.; dr.
jj F. M. Smulders, dir.-gen. voor de
lustrialisatie, allen leden.

commissie heeft haar beschouwin-
en. conclusies beperkt tot die groe-
r® van loontrekkenden wier arbeids
voorwaarden de goedkeuring behoeven
Qat> het College van Rijksbemiddelaars.
verheidspersoneel, huishoudelijk per-
j.beel en bepaalde groepen uit het par-
^'ülicre bedrijfsleven zijn dus buiten
schouwing gelaten.

■°e commissie spreekt zich in haar
Jrport uit over de eisen, welke in het
onameen aan het loonnlveau en aan de
«derlinge verhoudingen der lonen mo-
5 ï1 Worden gesteld, en behandelt ver
lens de vraag of het thans wenselijk
w„ mogelijk is over te gaan tot een
Sch 6re l°onvorming. Zij vat haar be
bouwingen als volgt samen:

',et wordt wenselijk en mogelijk ge
kt, bij de bestaande sociale en econo-
'sche situatie van ons land over te
aan tot een vrijere loonvorming, het-
kee® niet betekent een advies terug te

t tot

een proces van loonvorming,
eIijk dat vóór 1940 domineerde, doch
eaarhij grotere verantwoordelijkheid
a zelfstandigheid gelegd wordt bij het
organiseerde bedrijfsleven.

i commissie is van mening, dat het
'st is in die bedrijfstakken, die daar-
v"or de nodige staat van rijpheid reeds
bebWorven hebben, bedrijfschappen te
Ij kleden met verordenende bevoegd-
v, et> t.a.v. lonen en andere arbeids-
s arwaarden. De taak van de bedrijf-
*»Ppen zal zijn loon-minima en
X'ma aan seven, waarbinnen per
PIa'rnern'ng nadere loonbepaling
be S kan vinden. Zij moeten het recht

en °m. indien zwaar wegende re-

De commissie is voorts van me
ning, dat de overheid terwille van
werkgelegenheid en betalingsbalans
een globaal toezicht op het proces
dient uit te oefenen. Dit toezicht
moet betrekking hebben op de
grenzen, in beginsel door het be
drijfsleven zelf gesteld, waarbinnen
het bedrijfsleven zich vrij kan be

wegen Bovenbedoelde controle
moet zich uitstrekken zowel tot de
verordeningen als tot de C.A.O. s.
De commissie beveelt een gemiti
geerd repressief toezicht aan, t.w.
gekoppeld aan een mededelings
plicht, opgelegd aan het bedrijfsle
ven, t.o.v. de overheid. De taak van
de S.E.R. wil de commissie voorals
nog beperkt laten tot het uitbren
gen van advies, tot het inwinnen
waarvan de overheid zij verplicht.

Voor de gevallen, waarin noch bij
verordening, noch bij de C.A.O. zorg
gedragen wordt, voor die regeling van
lonen en andere arbeidsvoorwaarden,
beveelt de commissie handhaving van
een preventief overheidstoezicht aan.
Zekere mate van verruiming van de
particuliere bewegingsvrijheid acht de
commissie ook daar op haar plaats.

Advertentie

ie» daarom vragen.

b.v. een te

De mijnindustrieraad heeft Maandag
in een te Heerlen gehouden vergade
ring een verordening vastgesteld, waar
bij aan arbeiders, die jarenlang bjj een
zelfde mijnonderneming in dienst zijn,
een toelage wordt verleend. Om voor
deze toelage in aanmerking te komen,
dient de arbeider ten minste 15 onder
grondse of 20 bovengrondse dienstjaren,
na het bereiken van de 22-jarige leef
tijd, bij de betrokken onderneming te
hebben doorgebracht. Indien de veror
dening door de minister van Economi
sche Zaken wordt goedgekeurd, zal de
toelage voor het eerst in 1953 worden
uitgekeerd.

Ten aanzien van de woningbouw werd
nog medegedeeld, dat van de minister
van Economische Zaken bericht is ont
vangen, dat aan de verdere behande
ling van de uit het stimuleringsplan ko-
lenproductie voortvloeiende premie-
aanvragen niets meer in de weg staat,
en dat spoedige afdoening van de thans
bij het departement van Wederopbouw
en Volkshuisvesting ingediende aan
vragen bevorderd zal worden.

In de eigenbouwregelingen zal het
vereiste van een goede staat van dienst
van de gegadigde uitdrukkelijk worden
opgenomen.

Dertigduizend Nederlandse tulpen
bollen, een gift van Nederlandse kwe
kers ter gelegenheid van de kroning,
worden Vrijdag te Londen geplant. Mr.
D. U. Stikker, de Nederlandse ambas
sadeur, zal samen met Nederlandse
meisjes in nationale klederdracht de
eerste bollen planten.

(Van onze speciale verslaggever)
De 35ste vlucht van de RAPTIM, het
internationale missiereisbureau, is van
morgen, zij het met ongeveer een uur
vertraging, begonnen. Er kwam weer
veel drukte en afscheid aan de vlucht
te pas, want missionarissen plegen ver
re reizen te ondernemen en niet eerder
dan na enkele jaren terug te keren.
Reeds om half negen hadden zich grote
drommen familieleden rond de negen
missionarissen en twee zusters ge
schaard, die eerst tegen elf uur in de
Dakota stapten, met bestemming Tabo-
ra in Brits Centraal Afrika. In het mid
delpunt van de belangstelling stond
zonder twijfel dr. Tiny Imkamp, de
missie-arts. die in Nlugudi (Blantyre)
een ziekenhuis gaat oprichten. Roer
mond en inzonderheid secretaresse M.
van der Marck heeft zich de afgelopen
weken enorm ingespannen om de ener
gieke vrouwelijke arts haar pioniers
werk mogelijk te maken. In totaal is
f87.000.aan geld en goederen bijeen
gebracht. „Om te beginnen ben ik daar
zeer tevreden mee", zei dr. Imkamp.
„Maar ik weet nog niet hoeveel het
ziekenhuis zal gaan kosten. Ik begin
daar van de grond af. Er zijn 30.000
christenen zonder enige medische hulp,
dus ik zal werk genoeg krijgen", aldus
de vertrekkende pionierster.

Dr. Tiny Imkamp had haast.
„Maakt U het kort, want mijn fami
lie wacht", zei ze kordaat, na de

5?

(Van onze correspondent)

Met een uitvinding, die in binnen- en
buitenland reeds veel opzien heeft ge
baard, heeft de heer C. v. d. Berg uit
Nijmegen tot nu toe ongekende moge
lijkheden geopend voor lange voertui
gen, die door hun moeilijke bestuurbaar
heid in enge bebouwingen en bochtige
wegen vaak ernstige moeilijkheden op
leveren voor de eigen bestuurder en
het overige verkeer. De heer Van de
Berg is er na jarenlang experimenteren
in geslaagd een oplossing te bieden
voor dat probleem en wel in de „be- i
stuurbare, zelfsporende assen op voer- l
tuigen".

De achterwielen van de oplegger
(enkel-assig of dubbel-assig) reageren
bij dit systeem op de hoekverdraaiing

V** tweede Douglas DC-6B vliegtuig
s„, de Scandinavische luchtvaartmaat-
tfaaPpij S.A.S. heeft, zoals gemeld,
big.1 het donker van de Poolnacht op-
een vlucht gemaakt van Los An-

naar Scandinavië. Ditmaal ging
in r,eis echter niet naar Kopenhagen
in yenemarken, maar naar Stockholm
tfe .eden, waar de bemanning en de
rje Sagiers van de „Hjalmar Viking" na
sprong over het Noordpoolgebied
'elijk verwelkomd werden.
t)5j°als men weet gaat de vlucht niet
lij, over de Noordpool. In het noorde
lijk® deel der route in één rechte
van Edmonton in Canada naar de
it) Amerikaanse luchtbasis Thule

oord-Groenland passeert men de
0b ®rsfische pool op een afstand van
5eiiBVeer 1400 kilometer. De magneti
te® .pool, waarnaar de kompasnaald
richt, komt échter veel dichter in
Itj PhUrt. Maar ook als de Hjalmar Vi-
pal over de Noordpool zou vlie-
ïtyj' dan zouden de bemanning en de
passagiers van dit grote ver-
^6J,Sv'iegtuig nog weinig van deze
in ^Waardige plaats bemerken, want
Vj-hot poolgebied heerst in deze tijd
tv het jaar een Egyptische duisternis.
dba,,e maanden lang zal de zon zich
niet meer laten zien, zodat de vlie-
v^ot behulp van de stand der ster-
W, Un positie moeten bepalen. Op het
VPas kan men in deze streken niet

I zÜn vergadering van 6 December

Wï?.eft het bestuur van de Jan-Cam-
f itting besloten de Vijverbergprijs
vtig 0 toe te kennen aan Theun de
r w V00r zÜn roman „Anna Casparii".
Öe ap-n 24 inzendingen.
\ai Jun-Campertprijs (f 500) viel dit-
to0? de dichter Bert Voeten ten deel
°hth uit 41 inzendingen uitverkozen
f;it0undel „Met het oog op morgen".
'"Cm een geringer aantal inzendingen
c'lSct.s"an Pierre H. Dubois de bundel
et fi "Fen houding in de tijd" bekroond
l}6,e essay-prijs van de stichting, 500.
L°estuur achtte „Nog pas gisteren"
.®ile ai'ia Dermoüt als „uitvoerige no-
ri80 20 bijzondere literaire kwali-
k at het meende dit werk afzonder-

j® moeten bekronen, met een prijs
oüO

'Aj yeens viel een prijs van f 500 ten

jj,

kit

Ol i— -ja van -.

i'Obit?, mr- Abel Herzberg, voor zijn
V.Oeri van de Jodenvervolging". „De

iU:

'se zeer bewogen en daarnaast
-j. cjectieve beschouwing", aldus de
,'0PdeMorkomende in het verzamelwerk
drukking en Verzet".

^s.arvrj vernemen is de heer J. Den
v6 A.V p'Jïh'alig adjunct-directeur van
tah Caroi toegetreden tot de bureaux
ai "hedew riels- Hij zal zich als naas-
beia„fr«er van de heer Briels voor-
n met de planning en pro-
vV0o ng der werkzaamheden.
i„°egerR ook drs. H. J. Jonker, het
tr°ken u? d van de afdeling Ge
be.deb ,Wo°rd van de A.V.R.O. toege-
rJeis. de bureaux van de heer

al te veel vertrouwen. De magnetische
variatie de afwijking van de kom
pasnaald t.o.z. van de geografische pool
bereikt zelfs een waarde van 180
graden, zodat het er veel van weg heeft
alsof de naald als een tol in het rond
gaat draaien.

Met deze beide proefvluchten de
eerste vlucht vond plaats op de 19e No
vember j.l., waarbij ook de bekende
Deense Noordpoolvorser Bernt Balchen,
die in 1929 met admiraal Byrd over de
Zuidpool vloog, en andere officiële per
sonen aanwezig waren hoopt men zo
veel „Poolervaring" op te doen, dat de
S.A.S. in de loop van het volgende
voorjaar de nieuwe „Poollijn" kan ope
nen. Als het doorgaat en het heeft
er alle schijn van dat de vereiste toe
stemming van de Canadese en Ameri
kaanse autoriteiten om in Edmonton
en Thule een tussenlanding te maken
zal worden verkregen zal het be
staan van de eerste „Poolluchtverkeers-
lijn" ter wereld een feit worden.

Zonder twijfel is dit een belangrijke
gebeurtenis in het wereldluchtverkeer.

De luchtwegen over het Poolgebied
tussen de verschillende werelddelen op
het noordelijk halfrond, zijn namelijk
aanmerkelijk korter dan de zuidelijker
gelegen routes die de vliegtuigen thans
volgen, zodat men misschien niet te
veel zegt als men beweert dat het
luchtruim in de buurt van de Noord
pool misschien nog eens het drukst be
vlogen luchtverkeersgebied ter wereld
zal worden.

Dank zij de moderne luchtvaarttech
niek en niet minder het grote aantal

De „Arild Viking", een Douglas
Dc6-B van de S.A.S., die op 19 No
vember de eerste verkeersvlucht
van Los Angeles naar Scandinavië
via de Noordpool volbracht. lAan
boord bevonden zich behalve de
bemanning van 10 leden een 24-
tal passagiers. Kou zou het gezel
schap niet lijden, ofschoon de
thermomèter, die de temperatuur
van de buitenlucht aangaf, tot
60 gr. C. beneden het vriespunt
daalde. De beide vliegers, Povl
Jensen en Sven Gibson, die de
gloednieuwe Douglas DC-6B zon
der stoornis naar Kopenhagen
overbrachten, beschikten voor de
Poolroute over speciale kaarten
van de Amerikaanse luchtmacht,
die de navigatie in dit gebied ver
gemakkelijken.

poolbases, die thans worden aangelegd
(en voor een deel reeds zijn aangelegd) j
rondom de Noordelijke IJszee, zal het
droombeeld van de oude zeevaarders,
die ook al „om de noord" naar het Ver
re Oosten wilden varen, verwezenlijkt
kunnen worden.

De heer A. P. du Mée, oprichter en
directeur-eigenaar van het Rialto-thea-
ter te Amsterdam, vice-voorzitter van
de afd. Amsterdam van de Ned. Bio
scoopbond, is vanmorgen, op een en ze
ventigjarige leeftijd, in het Wilhelmi-
nagasthuis te Amsterdam overleden.

Dertig jaar geleden heeft de heer Du
Mée zijn Rialto-theater gesticht. Tot
dusverre was hij vertegenwoordiger
van Droste geweest. In zijn theater
heeft hij vele liefdadigheidsvoorstellin
gen gegeven, voor kinderen en voor
ouden van dagen onder andere; hij is
de oprichter geweest van het Bio-kin-
dervacantie-oord en heeft zijn aandeel
gehad in het organiseren van voorstel
lingen voor gevangenen. Hij heeft de
Ned. Reisvereniging mede opgericht en
was ook bestuurslid van de Ned. Bio
scoopbond, waarvan hij enige tijd voor
zitter is geweest. Frankrijk heeft zijn
bemoeiingen met de Franse films er
kend door hem te benoemen tot Offi
cier de l'Académie.

van de lengte-assen van truck en opleg
ger ten opzichte van elkaar. De over
brenging geschiedt hydraulisch en door
een versuftig excentriek wordt deze
overbrenging automatisch uitgeschakeld,
wanneer de bestuurder een te scherpe
bocht wil nemen. Met deze vinding is
het mogelijk met lange opleggers
aanmerkelijk kortere bochten te nemen.
Bij een wegbreedte van vier meter kan
een lange oplegger een cirkelbocht met
een radius van negen meter beschrijven,
wat tot nu toe onmogelijk was.

De hydraulische overbrenging met het
excentriek sluit forcering of breuk,
zoals bij mechanische overbrenging,
uit. Doordat de wielen nu meedraaien,
wordt de wrijving in dusdanige mate
minder, dat de banden eens zo lang
meegaan.

Een van de gtootste trailerfabrieken
in het land, de NETAM te Rotterdam
(N.V. Nederlandse Tank-Apparaten- en
Machinefabriek) heeft het op deze vin
ding verleende octrooi van de uitvinder
overgenomen en zal binnenkort wagens
volgens dit systeem gaan vervaardigen.
Zij weet zich daarbij verzekerd van de
interesse van vele grote ondernemingen,
zoals de B.P.M. (die in dit systeem een
oplossing ziet van haar vervoersproble
men in haar oliegebied in Venezuela),
de Nederlandse Spoorwegen, verschil
lende autobusbedrijven en gemeentebe
drijven e.a. Ook in het buitenland, spe
ciaal West-Duitsland, heeft men grote
belangstelling voor deze uitvinding. De
uitvinder heeft octrooi verkregen in
België, Frankrijk, Engeland, Duitsland
en Nederland.

groei van haar ziekenhuis als „eerst
een bedje, dan een zaaltje" beschre
ven te hebben. „Ik kan U nog ver
tellen, dat de missie de kosten van
de verpleging voorlopig zal fourne
ren. Het ligt echter in de bedoeling,
dat de inboorlingen die zelf gaan
betalen". Dr. Imkamp zal zes jaar
in het derde missiegebied, dat zij
bezoekt, blijven. „Dan krijg ik acht
maanden vacantie' zei ze.

Ondertussen had ze haar bagage tot
enkele koffers, een witte regenjas en
een tropenhelm weten te beperken.
„Maar ik ben toch overbelast. Dit komt
door de twee kilo appelen, die ik uit de
tuin van de moeder van mgr. Theunis-
sen, de bisschop van Blantyre, voor
haar zoon mee moet nemen en door de
sigaren en andere Kerstgeschenken voor
missionarissen in Blantyre".

Pater H. Reynaerts, Montfortaan, met
Pasen gewijd en voor de eerste maal
op weg naar de missie, zal dr. Imkamp
op haar verre reis vergezellen. Ook hij
roemde de activiteit van zijn familiéle-
den en kennissen, die hem in zijn ge
boorteplaats Valkenburg via een fancy-
fair met een opbrengt van f 8000 uit
voerig hadden uitgerust. Hij liep met
een licht grijs pak door de vertrekhal
van Schiphol. Met het leren motorvest,
dat hij bij een splinternieuwe motor
fiets ten geschenke had gekregen, en
een klein zwart paardje vormde hij wel
de meest in het oog lopende verschij
ning van het vertrekkende geheel.

De ICA-hal en haar nieuwe uitbouw,
bij wijze van uitzondering vanmorgen
ook voor niet-passagiers toegankelijk,
was boordevol pratende familiele
den en etende reizigers. Pater v. d.
Bergh van de paters van de H. Geest,
een goede bekende in de hoofdstad, zat
voor zijn reis naar Borogoro nog een
Hollands zacht gekookt eitje te eten,
bepaald op zijn gemak, een man met
missie-ervaring. Deken J. Kok uit Delft
was helemaal naar het mistige Schip
hol gekomen om zijn parochiaan father
v. Ruyven van Mil] Hill uitgeleide te
doen. En ook de broer van father
v. Ruyven, die leraar is op „Hageveld
maakte deel uit van de grote kring, die
om de missionnerende Delftenaar bijeen
zat.

Het duurde tot na half elf, toen ge
zagvoerder Breebaart zijn stuurknup-
pel eindelijk daadwerkelijk in de hand
kon nemen. Nog even werd er kramp
achtig gezwaaid en het volgende ogen
blik was de Dakota verdwenen in de
mist, die als een atmosferische onzeker
heid op de met ij zei besuikerde lucht
haven drukte.

Ter gelegenheid van de zeventigste
verjaardag van de heer L. A. P. M- van
den Broeke Donderdag 11 Dec. heeft
het bestuur van het Gezelschap van de
Stille Omgang, waarvan de heer Van
den Broeke reeds jaren deel uitmaakt,
een intieme huldiging voorbereid in het
gebouw van het secretariaat van het
Gezelschap, Nieuwe Zijds Voorburgwal
167 te Amsterdam. Tussen half twaalf
en één uur zal daar Woensdag a.s. ge
legenheid zijn de heer Van den Broeke
geluk te wensen.

Z. H. de Paus heeft de heer J. Mar
gry, voorziter van het R.K. Parochieel
Armbestuur van Rotterdam, ter gelegen
heid van zijn veertigjarig jubileum als
Armbestuurder benoemd tot ridder in
de Orde van de H. Gregorius de Grote.

Advertentie

De 35-jarige los werkman A. T. is te
Houtigehage, op aanwijzing van de ge
meentepolitie te Smallingerland naar
aanleiding van een ruim een week ge
leden nabij Drachten gepleegde inbraak.
Na onderzoek bleek dat de man in de
loop van enkele jaren zeker een twin
tigtal inbraken in de Zuid-Oosthoek van
Friesland en het Groninger Westerkwar
tier heeft gepleegd. De buit varieerde
daarbij van f 6000 tot f 6.60.

In een paar honderd brievenbussen,
toebehorend aan het kader van partij,
vak- en standsorganisaties, kamerleden
en pers is dezer dagen een rapport be
zorgd, dat zich bezig houdt met tellin
gen en becijferingen van de Nederland
se gezinnen. Het is samengesteld in op
dracht van de K.V.P. door drs. Th. Pla
tenburg, die hiermede een eind heeft
gemaakt aan het kortzichtig berekenen
van het gemiddelde aantal kinderen op
ongeveer 2 per gezin. Inderdaad, zo re
deneert drs. Platenburg, wanneer men
alle huwelijken en alle kinderen op el
kaar gaat delen, zoals de cijfers van de
volkstelling dat mogelijk maken, dan
rolt er een cijfer in de buurt van 2 uit.
Dat cijfer is al voor heel wat doelein-

Vertaald
door
i. W. HOFSTRA

- KpA'n speciale opdracht zal zijn
van de pers- en pro-
K1 cht a„ll "§en voor de nieuwe op-
ch Rui? ,Carel Briels: ,,'s Hertogen-
muziekstad 1953."

79

Toen de deur achter haar gegrendeld
was, bleef Clara aarzelend op de stoep
staan. Voelde ze zich nu opgelucht of
buitengesloten? Ze wist niet waarom,
maar haar ogen vulden zich met tranen.
Zij snoot luidruchtig haar neus. Toen
klemde ze haar. lippen op elkaar en viste
haar poederdons uit haar tasje om uit
dagend op de stoep van het klooster
haar neus te poederen.

VIJFDE DEEL
EERSTE HOOFDSTUK

„Wat vind je hiervan Claude?"
vroeg Isabel, een brief uit haar ver
gulde gevlochten tasje nemend en die
over de tafel aan hem toereikend. Ze
aten eens een keer samen. Het was
eind Augustus; de oude Mevrouw Bat-
chelor was naar Paget's Fold vertrok
ken en Isabel was om haar alleen be
kende redenen, toen Claude zijn drie
weken om waren, met hem naar huis
gegaan.

Hij sloeg er een blik op en zei:
„Maar het is een brief voor Clara."

„Inderdaad, maar hij behoorde aan
mij gericht te zijn."

„Ken jij die Catherine Lyons?"

„Het is een van die katholieke oude
vrijsters uit het werkcomité. Een vrien
din van die Mère Lovell waar Clara
wel eens heengaat. Vol goede werken
en duizend goede relaties."

Hij las de brief en gaf hem weer te
rug.

„Ik vrees dat ik die dame niet kan
helpen. Als Clara haar geen jonge ka
tholieke gouvernante aan de hand kan
doen om voor de jongen te zorgen, dan
kan ik het zeker niet."

„Ik zei je toch al dat ze niet recht
streeks aan Clara had moeten schrij
ven. Nu krijgt die het natuurlijk in
haar hoofd om zelf te gaan."

Hij zei geërgerd: „Daar komt niets van
in. Ze heeft nog een jaar op St. Marcus
voor de boeg."

„Ze dacht al dat je het .niet goed
zou vinden. Ik denk dat die tien pond
per trimester haar naar het hoofd ge
stegen zijn."

„Dan zet ze die maar weer uit haar
hoofd."

„Natuurlijk, lieve."

„Ze moet direct aan Juffrouw Lyons
schrijven dat het haar spijt, maar dat
ze niemand zou weten die in aanmer
king kan komen. Tussen twee haakjes,
waar zit Clara vanavond?"

„Waar ze altijd zit, bij de Cohens."

„Dat kind schijnt daar te wonen."

„Inderdaad, 't Is jammer genoeg dat
ze met niemand anders omgaat dan dat
gewone kind, die Patsy."

„Ik heb niets tegen het kind zelf.
Ook niet tegen die andere, die minder-
opzichtige, dat meisje van Philips. Maar
ik zou er wat voor over hebben als ze
ook een paar katholieke kennissen had

„Ze hoort zo nu en dan nog wel
eens wat van Nicole de Savigny, maar
die ziet ze natuurlijk nooit."

Er trok een wolk over zijn gezicht.
Na een ogenblik zei hij: „Dat gouver

nante-idee is natuurlijk krankzinnig
heid. Maar toch is die brief een doorn
in mijn geweten. Ik besef nu pas goed
hoe Clara gespeend is geweest van elke
katholieke omgang sinds ze van het
pensionaat is."

„Ja, dat schijnt inderdaad wel jam
mer."

Hij zag haar achterdochtig aan; ge
woonlijk kon zoiets haar niet veel sche
len. Ze stak een sigaret op.

„Ik zal tegen Clara zeggen dat je het
niet goed vindt. Het zal wel een teleur
stelling voor haar zijn, maar ze was er
al op voorbereid."

„Jij denkt er toch net zo over als ik,
Isabel?"

„Het zou ongetwijfeld idioot zijn om
haar zomaar gouvernante te laten wor
den, gezien al het geld dat je aan haar
opvoeding besteed hebt."

„Van alle ellendige ondergeschikte
baantjes

„Maar je zult moeten toegeven dat dit
een ander geval is. Juffrouw Lyons
schrijft uitdrukkelijk dat ze een meisje
zoeken dat door de familie als gelijke
beschouwd kan worden. Het is duide
lijk dat ze Lady Cressett op Clara zelf
heeft gewezen."

„Je vrouwelijke geest maakt weer
zulke vreemde sprongen dat ik je niet
goed volgen kan."

„Het is anders eenvoudig genoeg. Ik
geloof dat het helemaal een idee van
Mère Lovell is. Die is bijzonder op Cla
ra gesteld en wil haar nu een dienst
bewijzen."

„Mère Lovell? Zover was ik nog niet
eens."

„Ze heeft nog steeds een grote be
langstelling voor Clara gehad, dat weet
je toch."

„Ja, dat is zo. Ik heb een paar maal
een brief van haar gehad. Ik heb veel
respect voor die vrouw."

„Het is wel aardig dat Clara contact

met haar heeft gehouden, vind. je niet?"

Isabel pufte aan haar sigaret: „Per
slot van rekening is nog niets over
Clara's toekomst beslist, noch door jou
noch door haarzelf."

Hij trok zijn wenkbrauwen samen. „Ik
weet dat ik hierin tekort ben gescho
ten. Maar je kunt op het ogenblik zo
weinig van de toekomst zeggen. We
hebben altijd aangenomen dat ze het
volgend jaar toelatingsexamen voor
Cambridge zou doen."

„En een paar weken geleden zei je
nog, dat dat eigenlijk toch niets voor
haar was."

„Een echt wetenschapsmens zal ze wel
nooit worden maar ik zie niet in waar
om ze niet een heel redelijke lerares
zou kunnen zijn. In elk geval moet ze
haar graad halen."

„Zou ze toch niet voor dat examen
kunnen blijven werken als ze die baan
daar op Maryhall aannam?"

„Misschien wel. Maar dit komt alle
maal zo onverwacht, dat ik er nog eens
goed over moet denken en daar schijn
ik de 'I itste tijd niet toe te komen." Hij
steunde, zijn hoofd in zijn handen. Ze
wachtte even en vroeg toen zacht:
„Denk je ook niet dat het wel eens
goed voor Clara zou zijn eens in een
heel andere omgeving te komen? Heb
je ook niet gemerkt dat ze de laatste
tijd vreselijk rusteloos en ontevreden
is?"

„Ik ben bang dat ik niet veel op
merk. Overigens krijgt ze het volgend
jaar verandering genoeg als ze naar
Cambridge gaat."

„Meisjes trouwen tegenwoordig voor
hun twintigste. Stel je voor dat ze de

eerste de beste jongen neemtuit

pure verveling."

(Wordt vervolgd).

den gebruikt na de oorlog en in enke
le gevallen ook terecht gebruikt.

Er zijn echter ook heel wat situaties
denkbaar in de regeringspolitiek,
waarvoor dit cijfer helemaal niet
deugt, vooral in de sociale politiek en
speciaal in de gezinspolitiek. Wanneer
een pastoor of dominee het aantal
plaatsen van een nieuw te bouwen
kerk wil vaststellen, of wanneer de
regering de graanimport wil bere
kenen, dan kunnen deze cijfers niet
falen. Maar wanneer er over de bil
lijkheid van een kinderbijslag moet
worden gepraat, of wanneer de wo
ningbouw voor de toekomst in het ge
ding is, dan gaat het om andere fa
cetten van dit vraagstuk. Het gaat er
dan om, aan te tonen welk kindertal
in Nederland per gezin het normale
is, wanneer men de huwelijksvrucht
baarheid in aanmerking neemt en niet
om de simplistische momentopname
die de volkstelling van 1947 kan ople
veren door de verhouding huwelijken
tot kinderen te becijferen.

Door middel van de berekeningen van
drs. Platenburg, die daarbij de huwe
lijksvruchtbaarheid van de in Neder
land bestaande huwelijken als factor
verwerkt heeft, is onomstotelijk komen
vast te staan, dat iedereen die in Ne
derland trouwt, gelijke kansen heeft op
een gezin van 5 kinderen.

Drs. Platenburg, die ook het tweede
rapport over de achteruitgestelde posi
tie der Middengroepen heeft samenge
steld, heeft voor de K.V.P. belangrijk
werk gedaan. Hij heeft in feite aange
toond, dat de partij niet voor het katho
lieke gezin, maar voor het Nederlandse
gezin op de bres staat met haar gezins
politiek. Uitgaande van de vruchtbaar
heid van de bestaande huwelijken per
31 Mei 1947 en 31 December 1930 (data
van de beide volkstellingen) komt de

A avertentl*

Met een pak Rennies in huis is bran
dend maagzuur eigenlijk geen probleem
meer. Nog vóór het branden begint,
kunt ge de pijn opvangen. Eén of twee
Rennies laten smelten op de tong
dat is alles. Rennies zijn één voor één
hygiënisch verpakt; ze smaken lekker
en fris.

heer Platenburg tot het volgende over
zicht:

Gem. aantal
levend geb. k.
per huwelijk

Totaal aantal
huwelijken
platteland:

1930 56.445
1947 59.034

overgangsgebieden:
1930 139.567
1947 210.536
steden:

1930
1947

79.592
116.628

6.58
5.22

5.63
4.15

De cijfers hebben betrekking op hu
welijken met kinderen.

De gemiddelden worden iets lager,
wanneer men ook de huwelijken die
kinderloos zijn meetelt. Het peil voor
de steden zakt dan tot 3.86, maar het
gemiddelde voor heel het land blijft
nog ruim 4,5 voor 1947.

Men kan het cijfer nog lager stellen
door alleen de in leven zijnde kinderen
te berekenen voor alle huwelijken (ook
de kinderloze), maar ook dan is het ge
middelde nog 4,22. Dat is altijd nog het
dubbele zan wat 'ot dusver door de re
gering i^ aargenomen. In zijn rapport
zegt drs. Platenburg dan ook, dat het
een wetenschappelijk niet te v ant
woorden tekort is. wanneer de S.E.R.,
zoals onlangs gebeurd is, r.alaet in een
advies omtrent de wettelijke voorzie
ningen ten behoeve van grote gezinnen
naar deze ware gezinsgrootte een on
derzoek in te stellen.

Het bevat verder interessante gege
vens over de invloeden die de gezins
grootte bepalen en groepeert daartoe de
gezinnen zowel naar religieuze als naar
regionale milieus, sr valt o.m. uit af te
leiden, det juist voor katholieken de in
dustrialisatie en het in stedelij. milieu
wonen drastische invloed heeft op de
gezinsgrootte. Elders vindt men het
onderscheid ook volgens de beroepen
in cijfers verwerkt.

Het is dus een stuk werk dat van
actuele betekenis is, zowel voor politici
als voor degenen die maatschappelijke
studies maken en maatschappelijk werk
verrichten. Drs. Platenburg. die voor
de oorlog in Leuven politieke en so
ciale wetenschappen en in Nijmegen
filosofie heeft gestudeerd, is adviseur
van verschillende grote ondernemin
gen. Hij werkt vaak samen met het
Katholiek Sociaal Kerkelijk Instituut.

Hij verwacht dat deze sociologische
en demografische studiën, die tegen
woordig hoe langer hoe meer op de
directe actualiteit worden gericht, hoe
langer hoe meer inzicht zal verschaffen
in problemen, die ons nog te vaag voor
ogen staan. Kwesties die met het onder
wijs, de middenstand, de ge nssitua-
ties, en met algerr.eei. maatsch: ppelijke
problemen te maken hebben, zullen er
veel gemakkelijker door kunnen wor
den opgelost. Zo zou het van groet be
lang zijn. wanneer de parochies die nog
over veel te weinig precieze gegevens
beschikken, van deze mogelijkheden tot
het overzichtelijk maken van de toe
stand in hun gebied, gebruik gaan ma
ken door het maken van „sociogram-
men".