primitief gehuisvest
en werkend met primitieve apparatuur
Groot aantal roepingen bij de
Trappistinnen
Ere-doctoraat voor Robert Schuman:
Ziekte betreft altijd de GEHELE mens
T
De band met alle Nederlanders in het buitenland I Papa breng je een aPie
GROTE BELANGSTELLING DER
EMIGRANTEN
Informatiedienst is
de hoofdzaak
Om een vermogen
van vijf millioen
Een derde der zusters komt uit Den Haag
Niet slechts de wetenschapsman, bovenal de
excellente promotor van een nieuw Europa
Herinnering aan
Mgr. Poels
Minder invoer van
nylons
Onderzeebootbasis
E'
-
ZATERDAG 13 DECEMBER 1952
PAGINA 6
I voor me mee?
Luchtwandelingen
Holdert contra Ned.
Beheersinstituut
Maar er zijn voldoende
Enkalon-kousen
In 1953 van Rotterdam
naar Den Helder?
Medisch standpunt
V eertienhonderdste
„Zonnebloem"
Eis van Groot-metaal
niet ontvankelijk
Duitse vergoeding voor
weggevoerde effecten
WERELDOMROEP
Aan verscheidene Hilversumse deuren vindt de bezoeker de naam van
de Wereldomroep. Aan verscheidene deuren inderdaad, want de
Wereldomroep beschikt niet, zoals de binnenlandse omroeporganisaties
over een fier en spatieus gebouw. Men moet hem zoeken, verdeeld over een
reeks villa's, in elke waarvan enkele afdelingen zjjn ondergebracht. Zo was
het vroeger met de binnenlandse omroeporganisaties: statige villa's naar
de buitenkant, hokjes, primitieve studio's en her der verspreide kantoren
naar binnen.
De Wereldomroep verkeert dus nog altijd in het primitieve tijdperk. Maar
niet alleen terzake van zijn huisvesting. Directeur H. v. d. Broek en zijn
medewerkers zouden er nauwelijks van kikken, wanneer dat maar hun enige
zorg was. Per saldo kan een omroep groot worden in villa's, waarvan men
er altijd nog wel een paar bij kan huren. Maar de Wereldomroep laboreert
aan tweeërlei primitiviteit: de huisvesting aan de ene kant, die men licht kan
tellen en onaangenaam is, mede omdat het niet zo goed staat, en de onvol
doende zendapparatuur, die de regering aan de andere kant de Wereld
omroep ter beschikking stelt, en die onaangenaam is omdat men de uitzen
dingen van de Wereldomroep niet zo goed hoort. En de hoorbaarheid be
paalt het gehele bestaansrecht van een omroeporganisatie.
werk doen ten bate van het eigen land.
Maar dit gaat langs zeer subtiele wegen,
waarvoor de Amerikanen het welspre
kende, schoon eerlijk gezegd weinig
subtiele, woord „ballyhoo" hebben uit
gevonden.
Wij willen dus maar zeggen, dat er
allerlei sterke redelijkheidsoverwegin
gen gelden voor het in stand houden
van een wereldomroep. Redelijkheids-
overwegingen echter, waarvan de uit
komst nooit als van een rekenkundige
formule te bewijzen valt. Men kan
eraan blijven twijfelen. Er zijn zeker
wel mensen, die van oordeel zijn dat
een wereldomroep zich baseert op een
illusie en die op de opmerking, dat alle
beschaafde landen dan toch maar doen
aan die illusie onbewogen antwoorden,
dat er dan slechts sprake kan zijn van
een algemene psychose. Goed, maar wat
een algemene psychose is, mag niet
meer gelden als een abnormaliteit. De
wereld doet aan wereldomroep en dit
op alleszins redelijke gronden. Geen
land, dat zijn belangen wenst behartigd
t'e zien, kan zich aan dat concert der
korte aethergolven onttrekken.
Trouwens, vvie van de tallozen in den
lande, die hun dierbare betrekkingen
hebben met de zeevarenden, weten er
de Wereldomroep geen dank voor, dat
zij bij het lange afwezig zijn eens de gele
genheid krijgen persoonlijk hun groeten te
zenden aan de dierbaren op het verre
Tussen die twee primitiviteiten in
en over de tweede vinden we verderop
nog wel gelegenheid te spreken ligt
het enige deel van de Wereldomroep,
dat niet primitef is: zijn organisatie
zijn programma-afdelingen. Omdat die
dingen goed werken is de Wereldom
roep in zeer wijde kring in Nederland
een instelling geworden, die veel sym
pathie geniet. Natuurlijk: de Wereld
omroep is geen organisatie, die in het
binnenland aan de weg timmert. Dat
kan hij niet, want wat hij uitzendt is
bestemd voor de buitenwereld en komt
niet anders dan bij wijze van toeval
terecht achter de schuttingen der natio
nale landsgrenzen. De Wereldomroep
bespeelt de aether via de kortegolf, die
bijna geen enkele binnenlandse radio
luisteraar aanzet. Daar is achter in
ieder land een aantal luisteraars op
zichzelf vrij groot, al is het natuurlijk
in verhouding tot de binnenlandse al
thans de lange en middelgolf-luisteraars
de minderheid dat een voorkeur
heeft voor het luisteren naar de korte
golf. Zij doen dit als regel niet op de
korte golven van hun eigen land, om
dat ze daar minder behoefte aan heb
ben. Ze hebben echter een sterke passie
voor de korte golven uit den vreemde,
misschien gedeeltelijk uit die oude ro
mantische radio-geest, die bepaald werd
door het verlangen om te horen wat
ver weg was en die in de pionierstijd
van de radio van elke amateur een fa
naat maakte; misschien ten dele oo>
uit de even romantische liefhebberij in
het exotische. De gewone landen, die
liggen onder het bereik van de omlig
gende zenders, zijn voor de luiste
raar in zekere zin geen vreemde landen
meer. Vreemd wordt het pas, wanneer
het geluid uit andere werelddelen in
uw huiskamer komt, bij voorkeur wan
neer er wereldzeeën of een geheel we
relddeel tussenin liggen.
Tot die mensen richt zich een we
reldomroep. Hun getal heeft de on
ontkoombare aantrekkelijkheid van
de onbekende grootheid. Zijn het er
veel. of zijn het er weinig? Maar wat
is veel en wat is weinig? Men kan er
eeuwig naar gissen, want een wereld
omroep rtrooit zijn zaad naar alle
hemelstreken en kan nooit ook maar
bij benadering de oogst wegen. Maar
zo is het met alle dingen die op dit
vlak worden ondernomen, Daaronder
valt in het algemeen alles wat pro
paganda is of wat een propagandisti
sche werking heeft Een organisatie,
die propaganda voor vreemdelingen-
bezoek drijft, weet ook nooit hoeveel
het geeft. Een adverteerder weet even
min welk deel van zijn omzet door
zijn propaganda gunstig beïnvloed is.
Maar de ervaring heeft uitgewezen,
dat er dagelijks, jaar in jaar uit stro
men brieven uit alle hoeken der aar
de binnenkomen bij de Wereldom
roep. Soms laat ons zeggen, uiterst
roerende brieven zoals van een meis
je in Nieuw-Zeeland, dat een harts-
correspondentie onderhoudt met een
ideale jonge borst, maar wier moeder
wenst, dat haar dochter in een kloos
ter gaat, en die nu vraagt (het meis
je bedoelen wijl aan de Wereldom
roep, die altijd alles bliikt te weten,
wat zij daarmee aan moet.
Men kan er verder van vinden wat
men wil. maar het bewijst het bestaan
van een band. En overigens wordt dit
voorbeeld hier maar voor de aardigheid
gegeven. Er zijn wel andere soorten van
brieven en reacties, die aantonen dat de
Wereldomroep een naweegbaar nut
sticht, hetzij doordat hij mensen be
weegt zakenrelaties aan te knopen, het
zij doordat hij mensen er toe brengt iets
van Nederland te begrijpen.
Er komen dus vele brieven binnen,
die natuurlijk toch niet meer dan een
fractie van het aantal luisteraars kun
nen dekken. Maar verder kan men gis
sen en zich oefenen in de voortreffelij
ke deugden van geloof en vertrouwen.
Daarbij weet de Wereldomroep dat er
zich een zeer vast en zeer aanzienlijk
contingent van luisteraars onder zijn
vaste klanten bevindt: de Nederlanders
in den vreemde, dat zijn de Nederlan
ders. die in West-Indië zitten de Ne
derlanders, die in Oost-Indië leven en
zwoegen, de volksstammen van emi
granten en dan verder natuurlijk allen,
die ergens ver weg hun bestaan gevon
den hebben buiten de emigratie om.
Men kan er moeilijk over twisten
of het van belang is de band met al
die categorieën van mensen te onder
houden. Dat moet natnnrllik. Dege
nen, die niet zijn geëmigreerd,
doch na kortere of langere tild weer
In Nederland terug zullen keren, ver
langen er hartgrondig naar het con
tact met het land. dat hun vaderland
is. te onderhouden. In hun hart blijven
zii. die zii zijn, en bovendien: vroeg
of laat moeten zij er zich weer in
thuis gaan voelen, Maar ook voor de
emigranten heeft een wereldomroep
een taak. Voor hen ls het eensdeels
goed. als zij zich zo spoedig mogelijk
assimileren aan het land. dat hun nieu
we vaderland is geworden. Maar hoe
snel raat zulk een proces in ziin
w»rk? De mensen .hebben het moei
lijk en het is maar zeer de vraag of
hun assimi'atienroces sneller zou ver
lopen, Indien zij vanaf de eerste dag.
waarop zij voet aan wal zetten, het ge
voel zouden hebben door hun formeel
opgegeven maar in hun harten no~
zo sterk levende vaderland eomnleet
aan hun lot te zijn overgelaten. Wan
neer de aether voor hen leeg en dood
bleef, en hoeveel te nMnWlter toii dat
zijn. 'ndien de aether voor andere -mi
grant's uit andere landen niet dood
zou blijken.
Door die emigranten tegemoet te ko
men kan een wereldomroep teven» goed
De K. L. M. heeft nagegaan hoe
groot de afstand is, die stewardessen
en stewards tijdens vluchten in de
cabines afleggen. Dit onderzoek heeft
aan het licht gebracht, dat de ste
wardessen en stewards behoorlijke
einden lopen. Voor het traject Am
sterdamLonden v.v. is de afstand
n.l. vier kilometer; voor Amsterdam
Parijs v.v. drie en een halve; Am
sterdamStockholm v.v. negen kilo
meter; AmsterdamMadrid v.v.
twaalf kilometer; AmsterdamBrus
sel v.v. drie kilometer; Amsterdam
Wenen v.v. zeven kilometerAmster
dam-—München v.v. vijf kilometer;
AmsterdamDublin v.v. acht kilome
ter en AmsterdamNew York v.v.
niet minder dan vijf en zeventig kilo
meter.
„Pappa, breng je een apie voor me mee?" In het wekelijks groetenprogramma
".Het schip van de week" spreken kinderen tot hun vaders, ergens op de zeven
wereldzeeën.
En dan is daar nog die zeer speciale
service, die de Wereldomroep verleent
In de vorm van de transcriptiedienst,
zoals dat genoemd wordt in het vak
jargon. De transcriptiedienst is een spe
cialiteit, waarmee de Wereldomroep zich
een positie aan de spits veroverd heeft.
Hij bestaat heel eenvoudig uit het op
nemen van speciale programma's op
gramofoonplaten, die verzonden worden
naar het buitenland en daar door de
binnenlandse omroep worden uitgezon
den om aldus door de massa luisteraars
van het bestemde land te worden ge
hoord. De transcriptiedienst is een
prachtige uitvinding, die grif afzet
vindt onder de buitenlandse omroepen,
mits de programma's van uitgelezen
kwaliteit zijn. De Wereldomroep heeft
over de afzet van zijn transcriptiepro
gramma's waarlijk niet te klagen. Dat
Nederlanders over zee blijven op de hoogte van Nederlandse en Europese
vraagstukken door de discussies in het Rondetafel-parlement. V. I. n. r. de par
lementsleden mr. J. Algera, J. J. Vorrink, mr. L G. Kortenhorst (voorzitter
Tweede Kamer), H. A. Korthals en H. W. Tilonus.
schip! En de planters, die het hard heb
ben in een onveilige hoek van Java.
zullen u ook kunnen vertellen, dat Je
Wereldomroep wel eens een speciaal
programma aan hen wijdt om hun wat
opwekkende steun te geven in hun
verre van gemakkelijke omstandighe
den.
Zo zijn er wel zeer verscheiden, maar
nochtans zeer reële belangen, die de
Wereldomroep op zijn aetherische wijze
behartigt. Een onderdeel als wij zoëven
noemden, valt onder de Nederlandse
dienst die alle uitzendingen in het Ne
derlands en in de eerste plaats voor
Nederlanders bestemd voor zijn reke
ning neemt. Dat komt neer op het
geven van informaties in velerlei vor
men nieuwsberichten, via de korte
ditjes en datjes van Gerard de Haan
tot korte nieuwsflitsen uit gebeurtenis
sen en een buitenlands overzicht toe;
en daaromheen vermaak, ontspanning
en goede muziek.
Nieuws, muziek of ontspanning. Dat
is de vraag, waar de Wereldomroep
altlid weer voor staat. Uiteraard heeft
de Wereldomroep een gans andere taak
dan de binnenlandse omroep. De laatste
mag men ontspanningsomroep noemen
(met een sterke educatieve inslag wel te
verstaan), de Wereldomroep is in de
eerste plaats informatieomroep, die de
mensen in den vreemde voornamelijk op
de hoogte moet moet houden, van wat
er zich op de dag zelf in Nederlnad
en van de Nederlandse gezichtshoek uit
gezien ook in de wereld voordoet.
Daaromheen is er natuurlijk plaats voor
ontspanning, ook voor kunst, die alleen
maar een betere vorm van ontsoanning
ls. De luisteraars, opmerkelijk veel
althans, vragen er naar. ongeacht de ont-
vangstmogeltjkheden. Het menselijk oor
ls een fantastisch instrument: het vult
zelf wel aan wat er aan de reële klank
ontbreekt, en men is niet spoedig ver
wend, als men In afgelegen streken van
de aardbol zit, waar dé kortegolfzenders
veelal het leeuwendeel van de taak der
„binnenlandse" omroepen moeten ver
vullen. Te beginnen met het Concert
gebouworkest beschikt Nederland over
het nodige, dat rocu is in de wereld.
Maar hoofdzaak moet nu eenmaal
zijn de informatie, die in eerste, zij
het zekér niet in enige linie zetelt in
de Nieuwsdienst, van tien uur 's och
tends tot vier uur 's nachts geregeld
in de aether, in vele talen zijn uit-
zendterrein over de aardbol verleg
gend, achter de zon aan. Daartegen
over dan de verschillende diensten
met specifieke taken: de reeds ge
noemde Nederlandse dienst, de bui
tenlandse dienst, die zich vooral richt
op de niet-Nederlanders (en, om maar
Iets te noemen het Midden-Oosten
bespeelt met uitzendingen in het Ara
bisch), de Indonesische dienst, waar
onder niet valt te verstaan de dienst,
die voor de Nederlanders ginds uit
zendt, maar die in het Indonesisch
uitzendt voor Indonesië, buitenland,
maar een bijzonder stuk buitenland.
vak verstaat men in Hilversum.
De voordelen van de transcriptiepro
gramma's zijn in het oog vallend: men
bereikt immers het binnenlandse publiek
van het vreemde land op het gewenste
tijdstip en met de stof, 'die men het
speciaal onder de aandacht wil brengen.
De Nederlandse radioluisteraars bemer
ken daar natuurlijk niets van, maar een
bezoek van Prins Bernhard aan Zuid-
Amerikaanse landen wordt ingeleid en
opgevolgd door Nederlandse transcrip
tieprogramma's. Evenzo geschiedde het
ter gelegenheid van het officiële bezoek
van Koningin en Prins aan de V.S. Tal
van Amerikaanse radiostations hadden
toen transcriptieprogramma's uit Hil
versum. Daarnaast zijn er weinig instel
lingen. die zoveel voor de Nederlandse
muziek doen als de Wereldomroep,
vooral ook met transcriptieprogram
ma's.
Zij behoren kortom tot de belangrijk
ste onderdelen van de activiteit van de
Wereldomroep- Misschien is het mede
de nood, waaruit de deugd der trans
criptie gegroeid is. Zeker is, dat deze
laatste helpt om de ernstige hindernis
van ons totaal verouderde en achterlijke
zenderperk enigermate te overwinnen.
Maar over deze beschamend primitieve
zijde van de Wereldomroep zullen wij
nóg in een volgend artikel spreken.
Het Ned. Beheersinstituut heeft des
tijds in beslag genomen het vermogen
van H. Holdert, gewezen directeur van
het dagblad „De Telegraaf", ten be
drage van ongeveer vijf millioen gul
den. H. vordert dit bedrag terug en de
afdeling rechtspraak van de Raad voor
het Rechtsherstel heeft zich Vrijdag
met deze zaak bezig gehouden. Een
ontvijandingsverklaring was afgewezen.
Het bijzonder gerechtshof te Amster
dam 'heeft H. tot twaalf jaar gevange
nisstraf wegens zijn gedrag gedurende
de bezetting veroordeeld. Onder meer
nam hij dienst bij de Waffen SS. H.
was zelf bij de behandeling aanwezig.
Voor hem pleitte mr. B. H. J. de Ponte
uit Amsterdam. Deze betoogde, dat
idealistische overwegingen H. hebben
gebracht tot het dienst nemen bij de
Waffen SS. H. had, toen hij in dienst
trad geen eigen vermogen. Hij heeft
dit pas verworven in 1944 door verer
ving. Pleiter zette uiteen, dat H. geen
vijand is in de zin van het Besluit vij
andelijk vermogen. Pleiter acht het on
rechtvaardig hem nu nogmaals te
straffen door hem een vermogen af te
nemen, dat hij niet ten bate van de
vijand heeft gebruikt.
Voor het beheersinstituut pleitte mr.
E. van Haersma Bum a te 's-Graven-
hage. Hij zette aan de hand van de
parlementaire behandeling van de Wet
vijandelijk vermogen uiteen, dat het
wel degelijk de bedoeling is geweest,
de categorie mensen, waartoe H. be
hoort, onder het vijandelijk vermogen
te rangschikken.
Wanneer men H. zijn vermogen ge
heel of gedeeltelijk zou laten behouden,
zc-u men grote onbillijkheid betrachten
tegenover zijn soortgenoten. De familie
van H. bezit nog driekwart van het
totale vermogen van H.'s vader en zal
deze zoon ongetwijfeld helpen, waar
door hij toch reeds in een gunstige po
sitie verkeert.
De afdeling rechtspraak zal later in
deze zaak uitspraak doen.
(Van onze Brabantse redactie)
De mededeling, dat vier Zusters Trap
pistinnen uit het enige Nederlandse
Trappistinnenklooster, dat te Berkeï-
Enschot (N.B.), voor een nieuwe vesti
ging naar Dahlem in Duitsland zijn ver
trokken, bewijst wel, dat ook in onze
tijd de belangstelling voor het contem
platieve kloosterleven nog steeds groei
ende is. Het is eerst vijftien jaar ge
leden, dat Nederland weer een Trappis
tinnenklooster kreeg. Toen vestigden
zich te Berkel een dertigtal zusters,
voornamelijk Nederlandse, die te Chi-
may in België haar noviciaat hadden ge
maakt. In deze vijftien jaar is het getal
der bewoonsters gegroeid tot negentig.
Zo groot is de toeloop, dat ieder jaar
een scherpe selectie van de adspirant-
postulanten moet worden toegepast.
In 1951 meldden zich 35 candidaten en
in 1952 meer dan twintig. Dat vele van
deze meisjes worden afgewezen, gebeurt
niét alleen, omdat de abdij bij een der
gelijke toeloop spoedig te klein zou zijn,
maar vooral omdat men meent, dat voor
de geestelijke vorming der postulanten
en voor de geest in het klooster en het
beleven van de regel, het beter is slechts
weinigen tegelijk aan te nemen.
De terreinen van de „Volkswohlfahrt",
waar de Trappistinnen zich thans gaan
vestigen, zijn 17 ha. groot. De pastoor
deken van Dahlem heeft eerst de Trap
pisten van „Mariawald" gepolst over de
mogelijkheid hier een abdij te vestigen.
De abt van „Mariawald" meende, dat
dit een goede gelegenheid zou zijn voor
de vestiging van Trappistinnen, omdat
deze orde, die algemeen geldt als de
strengste contemplatieve orde voor
vrouwelijke religieuzen, in Duitsland nog
geen klooster had.
De Nederlandse Trappistinnen ver
klaarden zich bereid naar Duitsland te
komen en toen men het terrein voor een
zeer matige prijs kon kopen was de zaak
zeer spoedig geregeld.
De Trappisten van „Mariawald" heb
ben het gebouwtje en de terreinen reeds
voor de zusters in orde gemaakt. Dit
gebouw is echter geenszins geschikt om
een kloostergemeenschap te herbergen.
Er zal dan ook spoedig begonnen wor
den met de bouw van een klooster. De
vier zusters, die dom Willibrord van
Dijk, deze week heeft begeleid naar
Dahlem, hebben dan ook in de eerste
plaats tot taak, het gereedmaken en in
richten van de nieuwe abdij, die „Maria
Frieden" genoemd zal worden. Aan het
hoofd van de kleine kloostergemeen
schap staat Zuster Paula de Reuver, af
komstig uit Den Haag. Het is trouwens
opvallend dat ruim dertig van de Neder
landse Trappistinnen uit Den Haag ko
men.
Men hoopt volgend jaar, 15 Augustus
het nieuwe klooster in gebruik te kun
nen nemen. Het enthousiasme, waarmee
Het hoogtepunt van de herdenking van het vijfde lustrum van de Katholieke
Economische Hogeschool te Tilburg vormde vandaag de ere-promotie van de
Franse staatsman Robert Schuman, minister van Buitenlandse Zaken, die de
stoot gaf tot de vorming van de eerste supra-nationale gemeenschap van West-
Europa, de Europese gemeenschap voor kolen en staal. Om elf uur hedenmorgen
waren in de Metropole-schouwburg te Tilburg zeer vele genodigden bijeenge
komen om deze ere-promotie bij te wonen.
de dorpsbewoners nog 's avonds laat de
zusters hebben verwelkomd in Dahlem,
wettigt de verwachting, dat men van die
kant op goede hulp mag rekenen.
Volgend jaar zullen nog een tiental
zusters uit Berkel de „kwartiermaak
sters" volgen. Het is natuurlijk de be
doeling dat op den duur Duitse meisjes
in „Maria Frieden" zullen intreden. In
de eerste tijd zal daar echter geen novi
ciaat gevestigd zijn. zodat postulaat en
noviciaat vooralsnog in Berkel-Ensehot
zullen moeten worden doorgemaakt. De
Zusters zijn met groot enthousiasme naar
Duitsland vertrokken, zo verzekerde ons
pater-rector, die er bij voegde, dat men
in het klooster de hoop koestert te zijner
tijd ook in het Verre Oosten nog eens
een stichting te kunnen vestigen, omdat
de Oosterling wel bij uitstek geschikt is
voor het contemplatieve leven.
(Van onze verslaggeefster)
In verband met het bericht dat de
minister van Economische Zaken op 11
December de import van Amerikaanse
nylons,' ingekocht voor de zogenaamde
bonus-dollars, heeft stopgezet, hebben
wij getracht ons op de hoogte te stéllen
van de situatie der nylonkousen in Ne
derland. Naar men ons in verkoop-krin
gen mededeelt, zijn er op het ogenblik
grote voorraden nylons en heeft deze
maatregel ongetwijfeld ten doel de Ne
derlandse industrie te beschermen als
ook de handelsbalans in evenwicht te
licuden. De Nederlandse vrouw werd
van nylon-kousen voorzien, vooral uit
Engeland, het eigen land en Amerika.
De Nederlandse productie uit grond
stoffen, die door de mijnen worden ge
leverd is thans echter op een zoda
nig peil, dat de voorziening van de paar
millioen Nederlandse vrouwen die ny
lons dragen, door de beperkende bepa
ling geen stagnatie zal ondervinden. De
Amerikaanse kousen horen tot de duur
ste en ook veelal tot het luxueuze gen
re. De „Enkalon"-kous is er echter in
alle gevraagde soorten: van wandelkous
tot spinragfijn
Of mogelijk de volledige invoer, o.a
ook uit Duitsland van de Perlon-kous
beperkt zal worden, is nog niet bekend.
Naar wij vernemen is er een redelijk
goede kans, dat de inrichting van een
nieuwe onderzeebootbasis in Den Hel-
der omstreeks het eind van het vol
gend jaar haar beslag zal krijgen Dit
betekent dat dan de onderzeebootdienst
uit Rotterdam, waar hij gevestigd is op
een door de Duitsers ingerichte basis,
zaj kunnen verdwijnen. Men acht dit
laatste van belang voor de Rijnscheep
vaart.
In zijn openingswoord mede rec-
tor-magnificus, prof. dr- M. J. H-
Smeets, op dat de katholieke economi
sche hogeschool bij haar vierde lustrum
voor het eerst een ere-doctoraat heeft
toegekend en wel aan een figuur in
Nederland, die op sociaal gebied als een
werker en wel ker kan worden betiteld:
de helaas inmiddels overleden mgr. H.
A. Poeis.
De grote verdiensten van mgr. Poels
lagen vooral op sociaal terrein, in het
Nederlandse kolenbekken. Hij was een
ziener in de toekomst, die door middel
van tijdig getroffen, voor die tijd soms
opzienbarende, maatregelen de goede
verhoudingen op sociaal gebied heeft
bevorderd en gunstige voorwaarden
heeft geschapen vóór de economische
vooruitgang van de mijnstreek.
Prof. Smeets zag in minister Schu
man ook een ziener in de toekomst'.
Ook hij baant nieuwe wegen, waar
langs vrede en welvaart, economie en
recht in het Europa van deze tijd,
naar mag worden gehoopt, zullen ge
dijen, en ook bij hem valt het accent
van de belangstelling op de econo
misch zo gewichtige kolensector.
Hij gaf hierna het woord aan prof,
H. A. Kaag, hoogleraar in Je economie,
het geld-, crediet- en bankwezen en de
economische politiek, die door de
senaat was gerechtigd minister Schu
man, op de gebruikelijke wijze met 'het
ere-doctoraat te bekleden.
(Van onze medische mede
werker)
en meisje van 14 jaar
werd eens door haar
huisarts naar de poli
kliniek van een internist
verwezen, omdat zij sinds
langere tijd maagklachten
had. Voornamelijk na het
eten kreeg zij een zeurende
pijn in haar bovenbuik en
werd bovendien gehinderd
door opstotend zuur tot in
haar keel, slechte eetlust en
een algemeen mat gevoel. De
huisarts vertrouwde het niet,
dacht blijkbaar aan een
maagzweertje alhoewel
maagzweren op deze jonge
leeftijd zeldzaam zijn acht
te het raadzaam een inter
nist te raadplegen en het
meisje eens grondig te la
ten nakijken. Nauwkeurig
onderzoek wees uit. dat de
patiënte een ontsteking had
van het maagslijmvlles. De
specialist raadde haar aan di
eet en rust te houden en in
geval van pijn bepaalde poe
ders te gebruiken. Een
maand later kwam het kind
terug met onveranderde
klachten. De internist ging
er eens extra voor zitten en
sprak met haar over thuis,
informeerde naar eventuele
drukkende omstandigheden.
Wat bleek? Moeder was al
geruime tijd bedlegerig. Va
der Haör druk werk op de
fabriek en kon zich met het
huishouden niet bemoeien.
Er waren drie jongere kin
deren thuis en bovendien
een ouder zusje, dat op een
atelier werkte. Laatstge
noemd zusje vond, dat ze
genoeg deed buitenshuis en
vertikte het 's avonds ot
's morgans een hand uit te
steken. Zij liet zich door de
veertienjarige bedienen en
olaagde haar nog op de koop
toe. De Moeder had wel de
gelijk in de gaten, dat het
gehele huishouden op d'e
schouders van het jonge
meisje rustte en dat de oud
ste dochter onverdraaglijk
was, maar zij kon aan de
situatie niets veranderen
omdat zij, ziek als ze was,
machteloos was tegenóver
haar man, die de oudste de
hand boven het hoofd hield.
Intussen werd de veertien
jarige de dupe van de
dwangtoestand.
De internist, die verband
zag tussen de maagklachten
van het meisje en de moei
lijkheden thuis, stelde haar
gerust, sprak haar moed in,
maar kon onmogelijk het
huiselijk euvel met wortel
en al uitroeien. Toen de pa
tiënte twee weken later ter
controle kwam, bleek zij
zich toch beter te voelen en
minder pijn te hebben. De
uitleg en steun van de dok
ter hadden kennelijk een
genezende invloed gehad.
Anderhalve maand liet het
meisje zich niet zien. Op een
middag kwam ze weer bin
nenlopen, lichtvoetiger dan
anders en met een kleur en
een blikvastheid, die haar
bijkans onherkenbaar maak
ten. Zij had nu al dagen
geen last meer van haar
maag, at wat ze lustte en
voelde zich beter dan ooit
te voren. De verbaasde dok
ter kreeg te horen, dat de
wolkige toestand thuis was
opgeklaard. De oudere zus
had verkering gekregen met
een knaap, die door de Va
der na een hevige ruzie bui
ten de deur was gezet. Het
atelier-meisje had partij ge
trokken voor de jongen en
was mèt hem verdwenen.
Ineens waren de gezinsver
houdingen rustiger gewor
den. Papa zag in, dat hij on
rechtvaardig was geweest
ten opzichte van zijn ande
re dochter, de Moeder fleur
de op, kortom: patiënte was
bevrijd geworden uit de
klem en weinige dagen later
waren haar buikklachten na
genoeg weg.
Ziehier een ziektegeval
met op de Röntgenfoto
duidelijk aantoonbare
afwijkingen, dat zonder twij
fel zijn oorzaak had in psy
chische spanningen. Men
herinnere zich nu, wat er
in deze rubriek geschreven
werd over asthma en de
nerveuze krop. We komen
dan tot de conclusie, dat ze
kere lichamelijke kwalen
hun oorsprong vinden in on
geregeldheden van het ziele-
leven. Dergelijke ziekten
noemt men psychosoma
tisch. Dè als zodanig be
kende ziektenreeks groeit
nog steeds aan naarmate het
ontwikkelingspsychologische
onderzoek in deze richting
een grotere vlucht neemt.
Zielsconflicten kunnen n.l-
een uitweg vinden in psy
chische verschijnselen mals
angst, onlust, vluchtneigin
gen en dwanghandelingen,
maar ook in lichamelijke
symptomen zoals hoofdpijn,
bloeddrukverhoging, zweren
van de maag en tvoaalfvin-
gerige darm, asthma, migrai
ne, dikkedarmontsteking e.a.-
Daarbij komt, dat in alle
overwegend lichamelijke
ziekten psychische factoren
een rol, spelen en bij alle
geestesziekten zekere licha
melijke manifestaties voor
komen. Zulks is begrijpelijk
als men bedenkt, dat lichaam
en ziel een onverbrekelijke
twee-eenheid vormen, gelijk
in vroegere Medische Stand
punten is uiteengezet,
Bllderdljk, die een dichter
en een medicus was, voelde
dit aan en merkte op:
„Ziekte is halingsdrang.
geen verdelgingszucht,"
De twee-eenheid lichaam
ziel tracht steeds een bepaald
evenwicht in stand te hou
den, vergelijkbaar met de
oppervlaktespanning van een
vloeistofspiegel: elke be
roering veroorzaakt 'n rim
peling, golfjes en dalen, die
elkaar in afmetingen com
penseren De ziekte, van wel
ke aard dan ook, is een neu
traliserende reactie van de
mens op een of andere be
roering. De taak van de arts
is dan ook: de zieke mens
in zijn gansheid te ontmoe
ten en niet d'e ziekte maar
de totale mens te behande
len. Dat speciaal de huisarts
deze hippocratische instel
ling moet bezitten, behoeft
geen nader betoog.
Dr. J. L. C Wortman
schreef een handleiding aan
het ziekbed voor huisart
sen die op klemmende
wijze bovengenoemde aspoc
ten van de verhouding arts-
patiënt In het licht stelt.
Ook daar waar het onver
taald medisch jargon voor
outsiders onbegrijpelijk is,
schemert schrijvers bedoe
üng als een rode draad door
het wetenschappelijk stru
weel. Als bezwaar tegen dit
boek zou kunnen gelden dat
het voornamelijk refererend
is en de auteur soms vervalt
in een magische speculatie
ve betoogtrant. Van philoso
phische zijde moet worden
opgemerkt, dat Wortman de
onverbrekelijke relatie tus
sen lichaam en ziel op inge
wikkelde wijze aannemelijk
heeft gemaakt met behulp
van Spinoza's wijsgerige
theorieën en ook diens ethi
ca niet kan missen. Het ls
vreemd dat een erudiet ge
lijk hij de philosophie van
Thomas van Aquino in dit
verband ongenoemd laat, ter
wijl hij daarmede hetzelfde
toch veel gemakkelijker en
juister kan bewijzen.
J. M
Onder de titel „Psycno-
matische Geneeskunde", 173
blz. Üitg. De Tijdstroom/
Lochem.
Prof. Kaag gaf een uiteenzetting van
de motleven, die leidden tot de toeken
ning van dit ere-doctoraat, welker toe
kenning, eens Schuman's naam hiervoor
genoemd, Je gehele hogeschool-gemeen
schap enthousiast toejuichte en het was
speciaal de jeugd, die begreep, dat het
hier niet enkel een wetenschapsman
betrof, maar bovenal de excellente pro
motor van een nieuw Europa, een
nieuwe wereld.
Prof. Kaag meende in de werken van
Schuman, die niet alleen contacten met
Franse, maar ook met Duitse economis
ten zoals Wagner en Schmoller
heeft gehad, de gelukkige invloeden te
onderkennen, speciaal ten aanzien van
de samenhangen van economische, so
ciale en politieke factoren. Schuman's
uiteenzettingen, waarin echter ook
steeds een warme liefde voor Frankrijk
te beluisteren was, het Frankrijk met
zijn hoge roeping voor samenwerking
en vrede, muntten uit door helderheid,
kennis van zaken en zin voor de rea
liteit
Een frappant voorbeeld hiervan zag
de promotor in de verklaring van 9
Mei 1950, waaruit Schuman's persoon
lijk karakter en staatsmanschap wel
in het bijzonder blijken. In deze ver
klaring toont Schuman zich de moe
dige propagandist van de gedachte,
dat voor de handhaving van de we
reldvrede een verenigd Europa on
misbaar is en dat deze Europese een
wording een grondslag van feitelijke
solidariteit vordert, waarvoor de op
heffing van de Frans—Duitse tegen
stellingen een primaire eis is en deze
gedachten vormden de onmiddellijke
grondslag voor het practisch voorstel
tot onverwijld handelen op een be
perkt terrein, n.l. het samenbrengen
van de Franse en Duitse kolen- en
«taalproductie onder een hoge auto
riteit, waarbij toetreding voor andere
Europese landen openstaat-
Uiteindelijk heeft deze varklaring
van Schuman dan geleid tot de kolen-
en staalgemeenschap. De promotor wil
de ln dit verband niet nalaten de vele
medewerkers aan dit project eer te
geven en hij noemde als zodanig spe
ciaal de oud-minister van Economische
Zaken, prof. J. van den Brink, die bij
de krachtige en warme verdectging in
Nederland zo'n belangrijke rol speelde.
De promotor ging hierna over tot de
plechtige ceremonie, waarbij alle aan
wezigen zich van hun plaats verhieven.
Prof. Smeets, rector-magnificus van
de Tilburgse Hogeschool, verlaat
de kerk na de Pontificale H. Mis,
die door mgr. Mutsaerts werd op
gedragen.
In de St. Maartenskliniek te Nijmegen
heeft Alex van Wayenburg Donderdag
ochtend voor de patiënten daar zijn
veertienhonderdste „Zonnebloem"-uit-
zending verzorgd m.m.v. verscheidene
radio-artisten. Aan het slot van de uit
zending sprak dr. Bai, geneesheer-direc
teur van de St. Maartenskliniek, een
dankwoord.
De Groninger rechtbank heeft vonnis
gewezen in het geschil, dat gerezen is
lussen de Stichting bedrijfspensioen
fonds voor de metaalnijverheid te Den
Haag (Groot-Metaal) enerzijds en de
N.V. Scheepsbouwunie te Groningen
(deel uitmakend van Noord-Metaal)
anderzijds.
De rechtbank acht eiseres (Groot-Me
taal) in haar vordering niet ontvanke
lijk en veroordeelde haar in de proces
kosten.
De Duitse Bondsdag heeft Donderdag
in tweede en derde lezing zonder de
batten een wetsontwerp goedgekeurd
tot ratificatie van een Nederlands-Duit
se overeenkomst betreffende restitutie
en de blokkering vgn in Reichsniark
luidende effecten.
De West-Duitse regering zal vólgen*
deze overeenkomst aan Nederland
millioen R.M. betalen tot afkoop va"
de .aanspraken op het terugontvang®»
van effecten in Reichsmark, die tijde»1'
de bezetting in beslag werden genom®»
en naar Duitsland overgebracht.
Verder erkent de West-Duitse re^Sg
ring, dat zij als tegenwaarde voor 'jj
millioen Reichsmark-obligaties een n°?
niet vastgesteld bedrag aan Nederla11
schuldig is.
