Nieuwe Haarlemsche Courant | 1952 | 31 december 1952 | pagina 9

heeft veel hoofdbrekens gekost

I

Geen ontevredenheid, maar wel
bezorgdheid voor de toekomst

Verhouding met Indonesië is er niet
bepaald beter op geworden

Controverse rond de figuur van
de sultan van Djocja

K.V.P. VERLOOR TWEE ZETELS

Belangrijke reis van

Koninklijk Paar
naar de VS.

r~

Wij luisteren naar

J

lil

Het rommelt
gevaarlijk

WOENSDAG 31 DECEMBER 1952

PAGINA w

V.

Land- en tuinbouw in 1952:

Op politiek gebied interessant jaar
Samenstelling nieuw kabin

Het jaar 1952. Is het een belangrijk. Interessant jaar
geweest? Een moedgevend, hoopvol jaar? Niemand
die het, voor wat betreft da binnenlandse gebeurte
nissen, in z'n algemeenheid thans al kan zeggen. Maar vast
staat wel, dat er, in weerwil van de oorlogsdreiging, die
zo'n fantastisch hoog bedrag op de oorlogsbegroting ver
eist, een jaar is geweest, waarin Nederland hard gewerkt
heeft. Aan de verdere uitbreiding van zijn industrialisatie,
aan de zo dringend nodige woningbouw, aan de uitbreiding
van handel en verkeer. De arbeidsvrede is slechts in zeer
onbetekenende mate verstoord geweest; Nederland heeft
ook in het afgelopen jaar met succes de weg naar verder
herstel bewandeld.

Op politiek gebied is 1952 zonder twijfel interessant ge
weest. De teruggang van het aantal. K.V.P.-Tweede-Kamer-
zetels (van 32 op 30) en tegelijk de winst van de P.v.d.A.
(van 27 op 30) heeft als resultaat van de verkiezingen stof
geleverd tot boeiende beschouwingen in dag- en week
bladen. De oorzaken van de achteruitgang heeft partij
voorzitter Andriessen kort geleden nog op de Dag der
Werkgroepen aan een uitvoerige beschouwing onderwor
pen, zodat wij deze hier niet behoeven te herhalen. Met
het onderzoek naar de „katholieke eenheid" is men in
tussen nog niet ver gevorderd. De kwestie verkeert nog in
het stadium der voorbesprekingen.

De samenstelling van het nieuwe ka
binet heeft heel wat moeite gekost.
Van 27 Juni, toen de opdracht aan dr.
Drees verstrekt werd, tot 1 September
toen hij met een hernieuwde opdracht
slaagde, heeft het land op een regering
gewacht. Dit is waarschijnlijk té veel
gezegd. Met het stijgen van het aantal
weken dat de formatie duurde, vermin
derde de publieke interesse. Toch is
het verloop van deze formatie belang
rijk genoeg om in het kort te releveren.

Vierentwintig dagen heeft dr. Drees
geconfereerd en toen zag hij zich ge
noodzaakt zijn opdracht terug te geven.
Zijn formatie liep vast op de eis der
A.R.: een sociaal-economisch departe
ment. De heren Romme en Drees wei
gerden een nieuwe opdracht en toen
24 Juli kwam prof. Beel aan bod.
Hij kon de socialisten niet meekrijgen
in een extra-parlementair kabinet en
ging op zijn beurt (5 Augustus) de
weg naar Soestdijk. De volgende dag
was de beurt aan mr. Donker. Hij
trachtte aanvankelijk buiten de partijen
om ministeriabele personen aan te
trekken, maar 22 Augustus moest ook
hij de telefoon er bij neerleggen. Het
meningsverschil over de kwaliteiten
van personen was het struikelblok voor
de K.V.P. om met mr. Donker in zee te
gaan. Zij kon niet meegaan met een
verzwakking van haar positie. Het leek
toen even windstil te worden, maar
achter de schermen verzamelde ir. Staf
adem om het regeringsschip weer wind
in de zeilen te blazen. Na zijn voorbe
reidend werk zochten dr. Drees en prof.
Beel een uitweg. 30 Augustus kwam
de nieuwe opdracht voor dr. Drees en
1 September kon hij zijn nieuwe kabi
net aan de Koningin aanbieden. Elf
nieuwe figuren traden op, later aange
vuld met een twaalfde, mr. Van Thiel.
Enkele departementen werden gesplitst
en de departementen van P.B.O. en
Maatschappelijk Werk warder, gecre-
eerd. Een novum: twéé ministers aan
Buitenlandse Zaken

Middengroepen

De regering is na de Troonrede
waarin de werkgelegenheidspolitiek het
centrale punt in het sociaal-economi
sche beleid werd genoemd, hard aan
het werk gegaan. Verscheidene minis
ters hebben grote plannen bekend ge
maakt. waarvan Kamerleden betwijfe
len of zij alle in de komende zittings
periode verwezenlijkt zullen worden.
Intussen hebben alle ministers de
Tweede Kamer bij de begrotingsbehan
deling ontmoet. Verscheidenen hebben
een goede indruk achtergelaten.

Van het politieke front tenslotte: I
Juli is de Werkloosheidswet in werking
getreden. 1 Augustus heeft de Eerste
Kamer de uitbreiding van de Tweede
Kamer verworpen, waardoor van de
wetsontwerpen tot wijziging van de
Grondwet slechts restte de nieuwe re

geling voor de buitenlandse betrek
kingen. Dit punt heeft de Tweede Ka
mer kort geleden aanvaard. De uitbrei
ding van de Eerste Kamer was reeds
eerder verworpen, evenals het voorstel
tot verlaging van de minimum-leeftijd
der leden van de Tweede Kamer. Van

Kamer en speciaal die van de fractie
voorzitter. Daaruit is een felle discussie
ontstaan. Ons blad, dat zich er op be
roepen kan, direct het grote belang
van het rapport te hebben ingezien, en
dat zich er volledig achter heeft ge
steld, heeft een onderzoek ingesteld
naar de mogelijkheid van tijdelijke sa
menwerking van degenen, die geacht
worden 'tot de mediale groepen te be
horen. Wij hebben de belangrijke vraag
van een eigen vakcentrale opgeworpen.

Nederland werd 22 Maart opgeschrikt door de ramp van de „Koningin Juliana"
nabij Frankfurt, die aan vijfenveertig personen het leven kostte. De oorzaah
kon niet achterhaald worden.

belang is verder het Rapport Midden
groepen der K.V.P. dat 10 November is
verschenen. Hierin wordt het zoals
bekend noodzakelijk geacht dat het
inkomen der middengroepen in vier
jaar met dertig procent stijgt. Enkele
dagen daarna kwam de A.R.K.A. met
een vierjarenplan, dat ongeveer het
zelfde behelst voor de ambtenaren. Prof.
Beel heeft In de Tweede Kamer van
zjjn belangstelling voor de midden
groepen geiuigd. De Tweede Kamer
fractie van de K.V.P. heeft zich intus
sen achter het rapport Middengroepen
gesteld. Prof. Romme (die per 1 Januari
aftreedt als politiek hoofdredacteur van
„De Volkskrant") heeft eerst een iet
wat sphinx-achtige houding aangeno
men, maar op de laatste partijraadsver
gadering van de K.V.P. heeff hij onom
wonden gezegd, dat hij vóór het Rap
port Middengroepen is. Tevoren had
den de R. K. Amsterdamse docenten
zich verontrust en verontwaardigd ge
toond over de h. i. te zwakke houding
van de K.V.P--fractie in de Tweede

DONDERDAG

HILVERSUM I. 402 m. AVRO: 8.00
nieuws. 8.15 gram., 8.45 idem. 9.00 prot,
pr.. 9.35 gram.. 10.20 Uit bedrijfsleven.
10.30 volkszang, 11.00 amusem.muziek,
12.00 groeten zeevarenden en gram.. 12.25
In 't spionnetje, 12.30 amusem.muziek,
13.00 nieuws, 13.05 gram, 13.20 amusem -
muz„ 14.00 causerie, 14.15 causerie, 15.00
zieken, 15.30 gram,, 15.35 padvinders.
16.00 Radio Philh. Orkest, 17.10 jeugd,
17.40 gram., 17.45 sport. 18.00 nieuws,
18.15 regeringsuitz.. 18.30 gram., 10.10
brief uit Londen, 19.15 klass. muz, 20.00
nieuws. 20.05 amusem.muz., 20.50 terug
blik op de dertiger jaren. 21.15 gevar.
muziek, 21.40 zang, 22.00 dansmuz, 23.00
nieuws, 23.15 sport, 23.30 gram.

HILVERSUMII, 298 m. KRO: 8.00
nieuws, 8.15 prot. pr: KRO: 9.30 nieuws,
9.40 gram, 9.55 Hoogmis. 11.30 gram,
11.40 strijkorkest, 12.30 Kerstliederen.
12.50 gram, 12.55 zonnewijzer. 13.00
nieuws. 13.10 concert. 13.45 Kerstliede
ren. NCRV: 14.00 Marinierskapel. 14.30
emigranten-samenkomst. 15.30 gram,
15.35 kamermuziek. 16.00 prot. pr, 16.30
orkest. 17.00 jeugd. 17.30 gram.. 17.40
voordracht, 18.00 kamermuziek. 18.35 Op
de Stelling. 18.45 gram, 19 00 nieuws.
19-10 prot. pr, 19.30 gram.. 20.00 radio
krant. 20.20 Vragen dan voorbijgangers.
22.15 gram., 22.45 prot. pr, 23.00 nieuws,
23.15 grapi.

BBC IN HET NEDERLANDS, 224 en
48.54 m.: 22.00—22.30 Een blik vooruit.
Engelse literatuurgeschiedenis.

ENGELAND. BBC, Home service 330
m.: 12.30 geval', muz., 15.00 orkest 17.30
lichte muz., 19.35 dansmuz., 20.30 strijk
kwartet.

BBC/ light progr,. 1500 en 247 m.:
12.15 gevar. muz, 13.00 lichte muziek.
13.45 orkest. 16.00 gevar. muziek. 16.45
lichte muz 1T-45 gevar. muz., 18.15 va
riété-orkest. 22.15 gevar. muz., 23.20
dansmuziek.

NORDWESTDEUTSCHER RUNDFUNK,
309 m.: 12.00 omroeporkest, 13.20 lichte
muziek. 15.15 gevar. muz., 16.30 dans
muz, 18.00 symphonie-orkest, 22.15
dansmuz, 0.10 symphonie-orkest.

FRANKRIJK, nationaal programma.
347 m.: 11.38 lichte muziek. 15.45 Les
Brigands,opera-buffa, 20.00 orkest.

BRUSSEL, 324 m.: 12.00 studio-orkest.
14.00 kamermuz, 16.00 omroeporkest.
23.05 dansmuziek.

484 m.:15.45 Les Brigands, opera. 22.10
lichte muz.. 23.00 dansmuz.

VRIJDAG

HILVERSUM I, 402 m. VARA: 7.00
nieuws, 7.13 gram, 8.0o nieuws, 8.18
gram, 8.50 huisvrouw, 9.05 gram, 9.40
kleuters. VPRO: 10.00 prot. pr. VARA:
10.20 gram., 10.50 radiofeuilleton, 11.10

dubbelkwartet, 11.25 orgel en zang.
AVRO: 12.00 lichte muz, 12.33 sport.
12.48 gram, 13.00 nieuws, 13.15 meded.
of gram.. 13.20 dansmuz, 14.00 kook-
praatje, 14.20 orgel. 14.50 voordracht,
15.10 Motetten 15.30 lichte muz. VARA:
16.00 gram, 16.30 jeugd. 17.00 orgel. 17.20
causerie, .18.00 nieuws, 18.15 felicitaties.
18.45 Denk om de bocht, t9.00 kinder
koor, 19.15 causerie. VPRO: 19.30 cau
serie. 20.00 nieuws. 20.05 boek. 20.15 zang
en piano. 20.30 Benelux. 20.40 causerie.
VARA: 21.00 operettemuz, 21.30 caba
ret. 22.00 buitenl. weekoverz, 22.15 dans
muziek. VPRO: 22.40 causerie. 22.45 prot.
pr. VARA: 23.00 nieuws, 23.15 causerie.
23.30 gram.

HILVERSUM II. 298 m. KRO: 7.00
nieuws. 7.10 gymn., 7.30 oude madriga
len, 7.45 Morgengebed. 8.00 nieuws. 8.15
gram.. 9.00 huisvrouw, 9.35 strijkkwar
tet. 10.05 Promenade-orkest. 10.30 har
monie-orkest. 11.00 zieken. 11.40 kamer
koor, 12.00 Angelus.. 12,03 amusem.muz..
12.33 muziek, 12.55 zonnewijzer. 13.00
nieuws, 13.20 act., 13.25 piano, 13.45
vrouw, 14.00 kamermuz., 14.45 gram..
15.30 piano, 16.00 zieken, 17.00 jeugd.
17.15 kinderkoor. 17.35 Metropole-orkest.
18.00 marine-overz. 1952. 18.10 Instr.
oktet en solist. 18.30 muziek. 18.52 act.,
19.00 nieuws. 19.10 regeringsuitz, 19.30
gram, 20.25 de gewone man. 20.30 om
roeporkest, 21.20 causerie, 21.35 kamer
orkest, 22.00 klankbeeld. 22.20 gram..
22.25 sport. 22.35 gram, 22.45 causerie,
23.00 nieuws, 23.15 gram.

WIJ KIJKEN NAAR TELEVISIE.
KRO: 20.15 „Amahl en de nachtelijke
bezoekers", televisie-opera.

BBC IN HET NEDERLANDS, 224 en
48.54 m. 22.00—22.30 Namen in de Engel
se kunstnijverheid Sheffield plate.

ENGELAND, BBC, Home service 330
m.13.00 dansmuz, 13.25 gevar. muziek.
15.00 orkest. 20.00 gevar. muz.

BBC. light progr, 1500 en 247 m.:
13 00 muziek. 13.45 orkest. 16.00 lichte
muziek 18.00 variété-orkest. 23.20 lichte
muziek! 0.20 gevar. muziek.

NORDwESTDEUTSCHER RUNDFUNK.
309 m.: 12.00 lichte muz.. 13.25 omroep
orkest. 14.15 gevar. muz., 15.50 omroep
orkest, 16.15 semi-klass. muz, 17.45
amusem.muziek, 19.30 Das Rheingold.
opera, 0.30 lichte muz.. 1.15 gevar. muz.

FRANKRIJK, nationaal programma,
347 m.: 12.30 orkest. 19.10 klass. muz.,
20.00 Boris Godounoff, opera, 22.10 ge
var. muziek.

BRUSSEL, 324 m.: 11.45 omroeporkest,
20.15 symphonie-orkest.

484 m.: 12.05 amusem.muz., 16.35 amu-
sementsmuz., 20.00 omroeporkest, 22.10
kamermuziek.

Bij de behandeling van de Onder
wijsbegroting heeft minister Cals ver
klaard, dat de salarissen van leraren
en docenten zijn volle aandacht hebben.
Hij zal de onderhandelingen voortzet
ten. Een gedocumenteerd betoog van
Magister Stokman over de zeer ongun
stige positie Van deze middengroep
was hieraan voorafgeaan. Hij drong
verder bij de regering op spoed aan
met de salarisheziening.

Apostolaat der Hereniging

In Juli heeft Z Em. Eugene Kar
dinaal Tisserant enkele dagen in
ons land vertoefd, o.m. ter bijwo
ning van het zilveren feest van het
Apostolaat der Heremg.ng, dat met
zeer veel luister is gevierd. Z. Enri.
is benoemd tot ere-doctor in de H.
Theologie aan de R.K. Universiteit.
Van de heuglijke jubilea vermelden
wij het twintigjarig bisschopsjubi
leum van mgr. G. Lemmens. het
veertigjarig priesterfeest van de
vicaris-generaal van de bisschop
van Den Bosch, mgr. F. Hendrikx,
en het gouden priesterfeest van
mgr. D Ruurdeman, vicaris-gene
raal van de aartsbisschop, pater H.
Hermans O-P- en pater Fennell
O.P. Ten slotte vierde pater J.
Jacobs M.S.C. zijn gouden klooster-
feest.

Van de dierbare doden vermelden wij
mgr. dr. B. J. Eras, oud-procurator van
het Nederlands Episcopaat bij de H.
Stoel en honorair Kerkelijk Gezant-
schapsraad, dr. B. Zuure, oud-missiona-
ris van de Witte Paters, mgr. M. Ver-
hoeks C.M, apostolisch vicaris van
Surabaja, mgr. C. Jurgens, oud-bis
schop van Tugugarao, mgr. W. Panis
M.S.C., oud-apostolisch vicaris van
Menado en dr. L. F. Willems, provin
ciaal der Carmelieten.

Intussen maakt Nederland zich op om
volgend iaar het eeuwfeest van het her
stel der Kerkelijke Hiërarchie, Honderd
jaar Kromstaf, te vieren. In zeer veel
parochies zijn comlté's opgericht en een

Voor talloze kinderen en ook me
nige oudere was het deze zomer
een attractie als zij naar Maduro-
dam, het alleraardigste miniatuur-
stadje tussen Den Haag en Scheve-
ningen, gingen. Prinses Beatrix
was burgemeester van dit stadje,
dat tal van bekende gebouwen uil
onze steden bevat.

groot aantal manifestaties is reeds aan
gekondigd.

Goodwill-reis

Het Koninklijk Paar heeft in April
zijn zeer belangrijke goodwill-reis naar
de Verenigde Staten gemaakt. Enkele
der hoogtepunten: de rede van de Ko
ningin m het Kapitool („Ons aandeel
is luttel in geld en goed, groot in good
will"), aanbieding van het carillon, ge
schenk van geheel Nederland, de groot
se ontvangst te New York en het ere
doctoraat van de universiteit van Co
lumbia. Prins Bernhard is 5 December
teruggekeerd van zijn reis naar Mexico
en enkele Zuid-Amerikaanse staten. Hij
heeft daar belangrijk werk verricht
door het vereiste cachet te geven aan
de opening van de tentoonstelling „Asi
es Olanda" in Mexico City en door de
weg te bereiden voor nauwere handels
betrekkingen. Dr. Dress is in Januari
naar Amerika geweest. Verder heeft
het Koninklijk Paar, zoals telkenjare,
zeer veel interesse getoond voor be
langrijke gebeurtenissen in den lande
en deze met zijn tegenwoordigheid op
geluisterd.

De maanden langs

Tot zover het nieuws van 1952, dat
min of meer saamgevat kan worden.
Een greep uit de vele andere gebeurte
nissen^ die gereleveerd moeten worden
volgt m chronologische volgorde hier
onder.

In Januari werd het laatste artikel
dat nog gedistribueerd werd vrijgege
ven. De koffie ging van de bon. Twee
drama's schokten Nederland deze
maand. Schipper Brinkman van de
„President Jan Leis" kwam 19 Januari
bij een reddingspoging om het leven en
de treiler „Alkmaar" uit IJmuiden ver
ging met een bemanning van veertien
koppen op de Noordzee. 23 Januari vier
de de Rotterdamse Droogdokmaatschap
pij haar vijftigjarig bestaan.

5 Februari opende de A.K.U. in Em-
men een nieuw monsterbedrijf. Aan het
eind van deze maand teisterde een
zware brand het huis voor bejaarden
„Westerlicht" te Alkmaar. In Maart
werd Nederland in rouw gedompeld
door de ramp met de „Koningin Juli
ana" b# Frankfort. Vierenveertig doden
werden geborgen. Dezelfde dag 22
Maart moest een andere machine
van de K.L.M., de „Venlo", een nood
landing maken bij Bangkok. Gelukkig
hier geen slachtoffers. In April werd
tijdig een bompakket, bestema voor de
leider van de Duitse delegatie bij een
conferentie in Den Haag. ontdekt. 7
April herdacht Culemborg zijn grootste
zoon, Jan van Riebeeck. Enkele dagen
later kwamen in Kampen bij een brand
acht personen, vader, moeder en zes
kinderen, om het leven. 17 April wera
Westerling gearresteerd (en na verhoor
vrijgelaten). De volgende dag behaalde
Opa Kiijzing te Purmerend het wereld
kampioenschap pijproken. Het Open
luchtmuseum te Arnhem bestond deze
maand voorts veertig jaar.

Met ingang van de zomerdienstrege
ling van de N.S. op 18 Mei werd het
treinverkeer tussen West en Noord ge
heel electrisch. 8 Mei vierden de Staats
mijnen op grootse wijze het vijftigjarig
jubileum. Intussen was de Zaandamse
journalist Hommerson gegijzeld. Na 48
dagen 24 Juni werd hij in vrijheid
gesteld. 21 Mei was vooral een belang
rijke dag voor Amsterdam. Toen opende
Koningin Juliana het Amsterdam-Riin-
kanaal. Op de Rotterdamse Opbouwdag
legde de Koningin de eerste steen voor
de herbouw van de in de oorlog nage
noeg geheel verwoeste St. Laurenskerk.
19 Mei was het Vlaggetjesdag in weer
wil van het conflict waardoor de ha
ringvloot enkele dagen later uitvoer. 21
Mei lazen we van een brand in de
K.R.O.studio, twee dagen later van de
aanslag van de militaire attaché van de
Hoge Commissaris van Indonesië, lui
tenant-kolonel Harjono. Eind Mei za
gen we Mossadeq lachend op Schiphol
arriveren. Hij woonde de behandeling
van het Brits-Iraanse oliegeschil voor
het Internationaal Gérechtshof in het
Vredespaleis bij.

De kinderverlamming nam in Juni en
Juli angstwekkende vormen aan. Tal
van maatregelen werden genomen, o.a.
een kampeerverbod in het Zuiden. Ge
leidelijk aan verminderde het aantal
sterfgevallen. 5 Juni stortte een Thun-
derjet bij Den Helder neer op een En
gels patrouille-vaartuig. Vijftien schepe
lingen en de piloot kwamen om Deze
maand werd mr. G. E. van Walsum tot
burgemeester van Rotterdam benoemd,
was de Haarlemmermeer honderd jaar
droog en bestond de N. L. S.
vijfentwintig jaar. De verkiezingen
hebben wij reeërs gememoreerd. Begin
Juli zag een hittegolfje, maar dat was
bijna al het warme weer waarmee we
het deze zomer moesten doen. 2 Juli
bestond de Noord-Oost-polder tien jaar.
Prinses Beatrix opende als burgem^s-
ter het alleraardigste Madurodam in
Den Haag. Breda bestond zevenhonderd
jaar en zag de Koningin binnen zijn
muren. De Rijkstelegraaf maakte de
eeuw vol. Aan het eind van deze maand
bracht de Koningin een bezoek aan
Orange, waar Vondel's (verfranste) Jo
seph in Dothan werd opgevoerd.

De ILS-Y gaf begin Augustus een
grootse luchtvaartshow op Ypenburg.

Prof. Lieftinck vertrok met fez
naar Turkije. De E.M.S. te Schevenin-
g'en bestond vijftig jaar. De meest mar
kante feiten van September waren
natuurlijk naast een (zonnige) Prins
jesdag de gratie die aan een Lages ver
leend werd, wat heel wat pennen in oe-
weging'bracht, en de opening van de
Kath. Hogere School voor verpleegsters

5 October vierde de Kath. Ned
Journalistenkring zijn vijftigjarig be
staan. Dezelfde dag reed een auto de
Rijn in; vijf personen verdronken. 10
October werd ter gelegenheid van het
vijftigjarig bestaan van de Woning
wet de tentoonstelling „Vijftig jaar
wonen" in Den Haag geopend. Staats
secretaris Kranenburg vertrok deze
maand ter inspectie naar Korea. Fok
ker kreeg een belangrijke order voor
de bouw van 400 Swifts. 29 October

werden we verblijd door het bericht
dat pater M. Kammerer. van wie ge
meld was dat hij op Nieuw-Guinea
vermoord zou zijn, gezond op zijn
basis was teruggekeerd. De bisschop
pelijke commissaris voor de emigra
tie. rector Van der Hoogte, laakte de
zelfgenoegzaamheid bij de emigran
ten, en in November beleefden wij het
„drama" met de „Fairsea", waardoor
170 personen, die passage geboekt
hadden, in Nederland moesten ach
terblijven. Minister Suurhoff heelt
in December de voorlichting van de
K.C.E.S. in dit geval gelaakt.
November kende zware stormen. Bij
een daarvan brak het Panamese schip
de „Faustus" door het Noorderhoofd
aan de Hoek en zonk het in de monding
van de Nieuwe Waterweg. Amsterdam
beleefde daardoor de sensatie de
„Nieuw Amsterdam" voor het eerst in
zijn haven te zien. De schade voor Rot
terdam viel uiteindelijk nogal mee. 12
November nam gen.-maj. Scholten ont
slag als hoofd van de Ambonese woon
oorden. Hij wenst voor hen de K.L.-
status. 22 November bezocht Sinterklaas
de hoofdstad. Koningin en enkele Prin
sessen waren op de Dam ter verwelko
ming. Enkele dagen later werden twee
Indonesiërs, die zich hier te lande had
den schuldig gemaakt aan communisti
sche propaganda, gearresteerd.

December gaf een vleugje winter. Het
I.Isselmeer was een dag goeddeels dicht,
en later veroorzaakten de ijsvelden
veel hinder aan de scheepvaart.

Ook was er een vleugje (dikke) mist
met als gevolg grote schade voor de
K.L.M. en enkele ongelukken. Sint Ni-
colaas bracht een bezoek aan Sint Ni-
colaas tegelijk met de Sintrburgemees-
ters en enkele dagen later ontmoette
een onzer redacteuren hem in vliegen
de vaart op zijn paard op jacht.

19 December heeft de „Maasdam" op
de Nieuwe Waterweg het Duitse tank
schip „Ellen" overvaren. Zes doden wa
ren te betreuren. Een strenge vorst
noodzaakte 45 Amerikanen een nacht
op Marken te overwinteren. Tilburg
vierde 12 December feest ter gelegen
heid van het 25-jarig bestaan van de
Kath. Economische Hogeschool. De
Franse minister Robert Schuman werd
het ere-doctoraat aangeboden. Enkele
dagen later stemden Delft en Bolsward
voor een Verenigd Europa. De Koningin
kwam nogmaals naar Amsterdam, dit
maal om getuige te zijn van de ont
hulling van het monument ter herden
king van de Februaristaking. 20 De
cember verongelukte een Catalina van
de marine in de Libanon, één dode en
drie gewonden. Vier Nederlandse kin
deren kwamen om bij een busongeluk
in de Oostenrijkse Alpen. Een Neder
lands echtpaar werd gewond. 22 De
cember belegde de K.V.P. een buitenge
wone partijraadsvergadering, waarop
met nadruk betoogd werd, dat een
meer eensgezind optreden noodzake
lijk is.

Aan het einde van het jaar tenslotte
werd ons land opgeschrikt door de ont
snapping van zeven politieke delinquen
ten uit de strafgevangenis te Breda.

(Van onze landbouwmedewerker)
De Nederlandse boeren en tuinders
kunnen en willen niet ontevreden zijn
over 1952. Natuurlijk geldt dit niet voor
iedere bedrijfstak en nog minder voor
ieder afzonderlijk bedrijf. Er zijn tegen
slagen geweest, die de een zwaarder
hebben getroffen dan de ander, maar nu
in de donkerste dagen van het jaar de
afgelopen maanden nog eens in gedach
ten voorbijgaan, overheerst toch de te
vredenheid.

Van de uitzonderlijk vochtige zomer
was een welige grasgroei het gelukkige
gevolg, doch de akkerbouwers onder
vonden vele moeilijkheden bij het oog
sten: toch kon een goede oogst van
goede kwaliteit worden binnengehaald,
hetgeen zeker kan worden toegeschre
ven aan de verbeterde werkmethoden. De
vreugde over een zeer overvloedige
fruitoogst werd weliswaar grotendeels
teniet gedaan door zeer lagé prijzen,
maar het kwaliteitsfruit wist zich toch
desondanks op de Nederlandse en bui
tenlandse markten te handhaven. De
groenten-oogst was goed en kon ook
vrijwel steeds afzet vinden, al waren de
vooruitzichten meerdere malen zeer
dreigend. In het algemeen werden voor
de groenten redelijke prijzen gemaakt:
zeer hoge prijzen waren dit jaar even
zeer uitzondering als zeer lage. In het
algemeen kon de export van de land- en
tuinbouwproducten zich handhaven.

Toch geeft deze terugblik geen reden
tot optimisme, want de laatste maan
den heerst onder de boeren ernstige
ongerustheid over de vraag of hun
bedriifsuitkomsten ook in de toekomst
redelijk zullen zijn: men is bezorgd
over de „bestaanszekerheid". Toen na
de oorlog dë regering streefde naar
lage prijzen van het voedselpakket om
daardoor de Nederlandse economie
weer op te bouwen, heeft zij offers ge
vraagd van de boerenstand De agra
rische producten werden in Nederland
geleverd ver beneden de wereldmarkt
prijzen en de boeren stelden zich te
vreden met een bescheiden bestaan.
Voor een niet gering deel waren ze
hiertoe bereid door de herhaaldelijk
geuite verklaringen van de Regering,
dat deze ook in de toekomst wan
neer de wereldmarkt eventueel on
gunstig zou komen te liggen de be
staanszekerheid van de Nederlandse
boer en tuinder zou waarborgen.
Inmiddels is het schrijnend tekort aan
voedingsmiddelen vrijwel overal ter we
reld verdwenen; de prijzen op de we
reldmarkt zijn gedaald en de afzet van
meerdere onzer exportproducten wordt
moeilijk, mede doordat ook andere lan
den hun productie hebben opgevoerd.
Het ogenblik is langzamerhand geko
men, dat men zich begint af te vragen
hoe de Regering haar belofte ten aan
zien van de bestaanszekerheid van het
boerenbedrijf zal inlossen. En dan is
door de gang van zaken der laatste
maanden ernstige bezorgdheid gewekt!
Er was een garantie voor de varkens-

prijzen, maar de uitbetaling aan de boe
ren is lager dan de berekende produc
tiekosten, terwijl men ernstig moet vre
zen, dat de varkenshouderij zal moeten
worden ingekrompen. Ten aanzien van
de tuinbouwproducten groeit de overtui
ging, dat de Regering niet steeds met de
nodige overgave gevochten heeft voor
de opheffing van exportbelemmeringen.
Maar vooral de prijsbepaling van de
melk heeft aanleiding gegeven tot grote
bezorgdheid, niet zozeer omdat deze
prijs te laag zou zijp als wel om de
wijze, waarop de minister deze prijs
heeft berekend.

Toen enkele maanden geleden nieuwe
melkprijzen moesten worden vastge
steld, heeft de Regering de ..kale kost
prijs" op de zandgronden als basis geno
men. Hierin is geen cent ondernemers
beloning in rekening gebracht en daar
door heeft de Regering te kennen ge
geven, dat de zandboer gemiddeld pre
cies evenveel behoort te verdienen als
de boerenarbeider.

Met bitterheid heeft vrijwel de ge
hele boerenstand hierop gereageerd. Is
dit nu de inlossing van de gedane be
lofte van bestaanszekerheid? vraagt
rr.en zich af. Moet men aannemen, dat
de" methods, die de Regering gevolgd
heeft bij de vaststelling van de melk
prijs. een nieuwe koers is? Zal zij regel
worden? Dan ziet het er voor de boeren
en tuinders rondweg slecht uit. Want
dan zal de „gemiddelde" ondernemer
slechts beloond worden voor de handen
arbeid, die hij verrichtte; winst zal al
leen gemaakt kunnen worden wanneer
het bedrijf uitzonderlijk goed is, of de
boer uitzonderlijke capaciteiten heeft of
wanneer hii bizonder geluk heeft. Maar
een groot deel der boeren zal onher
roepelijk verlies lijden: het landbouw
bedrijf als geheel zal niet meer renda
bel zijn.

De meest Lichter denkenden in de
agrarische sector hebben zich reeds
verzoend met de gedachte, dat de Re
gering een belofte gedaan heeft, die on
mogelijk kan worden ingelost. Zii zijn
erv an overtuigd, dat het in een land als
Nederland, dat een export-overschot
van agrarische producten heeft, niet
mogelijk is het boerenbedrijf lonend te
laten zijn indien de prijzen op de we
reldmarkt lager liggen dan onze pro
ductiekosten. En zij menen dan
dat de enige kans voor onze landbou
is: zichzelf te helpen. Men zal met a!
ten dienste staande middelen en met al
le beschikbare energie moeten streven
naar verdere verlaging der productie- I
kosten; men zal moeten trachten beter I
en goedkoper te produceren dan wie
ook ter wereld! Daarbij wordt erop
wezen, dat Denemarken, onze meest ge-
vieesde concurrent op de wereldmarkt, I
ons in sommige opzichten voor schijnt*
zijn. J

Hoe het ook zii: 1953 zal onget-" fe,d
aantonen, dat de Nederlandse land- en
tuinbouw, die er prat op kan gaan te
behoren tot de meest hoogstaande ter
wereld, allerminst bereid is te rusten
op verworven lauweren.

De verhouding met Indonesië is er ook het afgelopen jaar niet beter op ge
worden. Het land verkeert in de grootste politieke en sociale onrust, er
heerst grote onveiligheid, maar desondanks tracht het toch zijn nummertje
mee te blazen in de wereldpolitiek. Iets minder constant, maar toch luid genoeg
heeft Sukarno ook in 1952 zijn eis tot „teruggave" van Westelijk Nieuw-Guinea
herhaald, waartegenover de Nederlandse regering haar categorische verklaring
heeft gesteld: De souvereiniteit over dit gebiedsdeel behoort bij Nederland. Daar
Indonesië steeds de onderhandelingen over de opheffing van de Unie waar
tegen van Nederlandse zijde geen bezwaar bestaat, omdat aan de voortduring
ervan weinig practische waarde kan worden gehecht koppelt aan besprekin
gen over de afstand van N.-Guinea, kunnen deze besprekingen zo zij mettertijd
eens worden gehouden weinig effect sorteren.

Er wordt in Indonesië van bepaalde
zijde veel misbaar gemaakt over de
aanwezigheid van de Nederlandse mili
taire missie, die slechts ten doel heeft
de Indonesiërs een goede militaire scho
ling te geven. Het verzet komt voort
uit de kringen die tegen de minister
van Defensie, sultan Hamengko Buwo-
no, ageren. Deze wil, zoals bekend, een
betrekkelijk klein, doch krachtig leger:
zijn tegenstanders wensen de oud-
guerilla-strijders, het oude volksleger,
dat met glorie omhangen wordt van
wege de strijd tegen de Nederlanders,
volledig te handhaven. Het analphabe-
tisme, de geringe technische scholing en
het zwerversbestaan van deze troepen
worden van deze zijde maar het liefst
doodgezwegen.

Uit deze controverse zijn voortge
vloeid de ongeregeldheden van 17 Oc
tober, toen vijfduizend demonstranten
tegen het onmachtige parlement fulmi
neerden. Hieruit is ook te verklaren het
eigenmachtige optreden van legercom
mandanten in de laatste maanden. 23
October werd de divisiecommandant
van Oost-Java, Soedwondho, ontheven
van zijn functie; Sudirman werd in
zijn plaats benoemd. 18 November zette

overste Warouw de legercommandant
van Oost-Indonesië, Subroto, af en 24
November werd de commandant van
Zuid-Sumatra vervangen door Kretarto.
Djakarta benoemde Bambeng Utojo tot
commandant. Veel van de achtergrond
van deze gebeurtenissen lekt er uit de
telegrammen niet door, maar dat het
rommelt, en gevaarlijk rommelt, in de
Indonesische regering en in de hogere
legerleiding, is zonder meer duidelijk.

De sultan van Djocja is de meest om
streden figuur. Verscheidene malen is
bericht dat hij zich zou terugtrekken. De
commando-wisselingen moeten gezien
worden als tegen deze figuur gericht.
Sukarno is mede partij. Hij schijnt de
agitatie tegen Hamengko Buwono maar
al te graag te zién. Intussen heeft de
chef-staf, Nasution, zich teruggetrokken
en is na lang zoeken een opvolger,
Bambang Sugeng, gevonden.

En zo sukkelt Indonesië onder een
zwak bestuur voort. Het wordt er voor
de Nederlanders daar die H.C. Lam
ping zagen vertrekken en zijn opvolger
graaf van Bylandt aanstonds zien
arriveren niet gemakkelijker op.
Zij houden zich buiten de politieke
moeilijkheden, behartigen hun zaken zo
goed zij kunnen, maar hebben zwaar te
lijden onder de onveiligheid.

Suriname en Nederland

Nadat het vooroverleg met de West
over de komende R.T.C. in het begin

17 October was een zeer rumoe
rige dag in Djakarta. Vijfduizend
demonstranten bestormden het
parlement en er werden zelfs ka
nonnen gericht op het paleis van
Sukarno.

van dit jaar gunstig was verlopen
werd een Statuut voor het Koninkrijk J
opgesteld, waarin de zelfstandigheid
de samenwerking met de WestelijkeJ
overzeese gebieden wss geregeld 1
de eigenlijke R.T.C. maar moeiyk
gang komen. 30 Mei werd het ovei
onderbroken. De topfiguren gingen naar 1
huis en een beperkte commissie zette]
het overleg voort

Na het optreden van hét nieuwe
binet was het nodig dat de nieuwe
nister, prof. Kernkamp, poolshoogte i
in de Ned- Antillen en Suriname. Een|
delegatie kwam hem reeds in New Yo
tegemoet. Uit de besprekingen alda
die vooral betrekking hadden op Su
name, dat de mogelijkheid van sec
in het Statuut opgenomen wenst
zien. is een overeenstemming voortge
vloeid, die aan de wens van Surina
wezenlijk tegemoet kwam. De Twe
Kamer en in het bijzonder de frac
van de K. V. P heeft bij de behani
ling van de begroting voor Uniezak
en Overzeese Rijksdelen medegede
hiermede niet accoord te kunnen
Er ontstond een fel debat over het
malig en permanent recht tot uittred
uit het Koninkrijk en het resultaat
dat wèl de begroting, maar niet de
sis van het Statuut aanvaard werd.

Het geschilpunt is dezer dagen in
hoofdartikel in ons blad als volgt t
schreven: Minister Kernkamp inte
teert het zelfbeschikkingsrecht als
recht, dat men te allen tijde een
tieel punt van de overeenkomst,
dat men inderdaad deel uitmaakt va
een Koninkrijk, kan verbreken.

De Kamer zegt: een Statuut van
Koninkrijk ondertekenen betekent
het moment van ondertekenen
doen van dat recht en blijven nak
van wat er afgesproken is.

Onderhandelingen met Sur
staan, dat is duidelijk, weer voor
deur. En dan te weten, dat volgens
Surinaamse persstem het Surinaan
volk in deze hele materie niet in
minst is gekend.