Nieuwbouw voor de R.K. Universiteit
if
I
m
Eerste definitieve nieuwe gebouw sal
in September 1954 gereed sijn
Actifral-10
ROMAN OVER STRIJD ROND
r De eenzame
Reizig
er
BREEDTEGRAAD
r
5
Universiteitsziekenhuis in 1957 klaar
Gedrama tiseerd ooggetuigevers lag
„Ik wil leven"
J
K.L.M.-kantoor te
New York beroofd
'ZJihetfa
KRUYDER, geschokte geest
gf I
PHILIPS - ROXANE
LITERAIRE KRONIEK
ZATERDAG 10 JANUARI 1953
PAGINA 3
Tweederden van eerste-
phase-plan in I960
verwezenlijkt
j
Per jeep naar Australië?
Kath. Thuisfront tegen
Humanistische
cursussen
Culturele prijs van Arnhem
voor John Grosman
Yismeelfabriek op Urk
Nieuw „universeel" vitamine-praeparaat
Aanzienlijk lager
in prijs
Bevat ons voedsel
te weinig vitaminen?
Wanneer vitaminen?
„Actifral-10"
door ANTONIA WHITE
V.
Voldoende eenheid van
leiding bij marine?
Ambtenaren ontevreden
over nieuw Reisbesluit
paar Keer per
(Van een speciale verslaggever)
Het eerste belangrijke definitieve nieuwe gebouw voor de katholieke Universiteit
in Nijmegen zal, zoals wij gisteren in het grootste deel van onze edities nog kon
den berichten, in September 1954 gereed zijn. Daarmede beschikt men dan nog
wel niet over alle ruimte, die men voor de candidaatstelling in de medische facul
teit zal nodig hebben, maar aan de behoeften voor de eerstvolgende jaren is daar
mede voldaan.
In 1954 is het onderwijs aan de medische faculteit ook zo ver gevorderd, dat men
het onderwijs in de klinische vakken moet beginnen. Eerst in 1957 evenwel zullen
de gebouwen, die de Universiteit zelf daarvoor nodig heeft, deels gereed zijn
he plannen ervoor worden op het ogenblik met spoed ontworpen. Er is dus een
Periode van drie jaar te overbruggen, hetgeen mogelijk zal zijn door de mede-
Werking, die men van het college van regenten van het Canisiusziekenhuis en
van de Regering ondervindt. Binnenkort zal daar meer over te berichten zijn.
Zoals men zich zal herinneren heeft
het bestuur van de St. Radboudstichting
na de oorlog een grootscheeps plan ont
worpen voor de stichting van een groot
Universiteitscomplex, een Universitaire
stad zou men kunnen zeggen, dat in de
toekomst alle gebouwen, waarover de
katholieke Universiteit moet kunnen
beschikken, bevatten zal. Het begint bij
het z.g. Galgenveld, loopt, evenwijdig
ihet de St. Annastraat, over de spoor
lijn naar Venlo heen en eindigt met het
landgoed Heyendaal op een brede basis,
cue loodrecht op de St. Annastraat staat.
Voorlopig is de bebouwing van dat
terrein nog maar in grote lijnen
nlan maar het gehele structuurr
zodat r!f ,or de regering goedgekeurd,
to ui f10! al naar gelang de behoef-
i details kan uitwerken, en in Oc-
heeft de gemeenteraad van
r,ii!7Kn<u het gehele complex in een
j ngsplan voor dat stads
gedeelte vastgelegd.
Men verkeert daar in Nijmegen
eigenlijk in de gunstige omstandigheid,
dat men zulk een groot complex geheel
Van de grond af aan kan opbouwen en
daarbij rekening houden met de eisen,
die het Hoger Onderwijs, voor zover
men dat nu dan al kan berekenen, in de
toekomst zal gaan stellen.
Voor de eerste tien jaar heeft men
een z.g. „eerste phase-plan" opgesteld,
dat geheel op de behoefte van de
nieuwe medische faculteit geconcen
treerd is. Het gehele daarvoor nodige
complex, dat op het landgoed Heyden-
daal geconcentreerd wordt, als eerste
deel van de basis van het gehele plan
(het tweede deel van die basis vormen
later de gebouwen voor een wis- en
natuurkundige faculteit) is reeds in
grote lijnen vastgesteld, ue gebouwen
komen te liggen aan weerszijden van
een honderd meter brede allee, lood
recht op de Annastraat: links de ge
bouwen voor de praeklinische, rechts
die voor de klinische vakken.
In het midden van de allee blijft het
huis Heydendaal staan. Daarachter zal
mettertijd de Universiteitsbibliotheek
Verrijzen. In de linkervleugel komt de
hoofdingang voor het gehele medische
complex, van de St. Annastraat af te
bereiken langs een brede oprijlaan,
evenwijdig aan de Kapittelweg.
De nu gereed gekomen en reeds bij
het ministerie van O. K. en W. inge
diende plannen betreffen de vleugel
voor de klinische vakken, de gebouwen
daarvan n.l., die nu reeds nodig zjjn.
Het wordt een ruim opgezette suite van
practicumzalen, voorzien van moderne
technische hulpmiddelen. Daar is dan
gelegenheid voor het practische onder-
Wijs in de basisvakken van de medische
Wetenschappen, n.l. scheikunde, natuur
kunde, biologie, anatomie, pharmacologie
enz. Er wordt ook een centrale fotogra
fische afdeling in ondergebracht, waar
men de nieuwe technieken als kleuren
fotografie en microfotografie kan beoe
fenen en filmopnamen maken. Een ruim
opgezette tekenafdeling zal een belang
rijk hulpmiddel zijn voor de onmisbare
documentatie.
Het nieuwe gebouw, dat 120 meter
lang wordt, bevat alleen maar een sous-
terrain en een parterre; het zal voorlo
pig ook nog afdelingen bergen, die later
zullen worden ondergebracht in het re
presentatieve gedeelte. Wat namelijk
feitelijk in het thans te bouwen gedeelte
thuis hoort heeft de eerste jaren toch
hog niet de ruimte nodig, die men voor
de toekomst berekend heeft.
Men gaat daarom nu weer eerst
aandacht besteden aan de eisen, die
te bouwen als een type boerderij om
een binnenhof heen en bestemd voor de
verschillende dieren, die voor allerlei
proeven nodig zijn en het centrale ke
telhuis dat straks het gehele com
plex zal bedienen door een onderaards
gangenstelsel heen, dat alle gebouwen
met elkaar zal verbinden.
Zoals bekend worden de bouwkos
ten voor 80 pet. door de regering ge
dragen. In het goedgekeurd algemeen
structuurplan is voor de eerste tien
jaren voorzien in een jaarlijkse rijks
bijdrage van f 2.700.000.
Als de plannen, die men thans onder
handen heeft, verwezenlijkt zijn om
streeks 1960 rekent men zijn twee
derden van het „eerste phase-plan" ge
realiseerd.
gPff $mm it
Zoals men zich zal herinneren kwa
kten in November 1950 vier Nederlandse
militairen per jeep uit Indonesië in ons
tand aan. Zij deden meer dan
zsven maanden over de reis van Indo
nesië naar de lage landen bij de zee.
Twee van hen hebben voor dit jaar
nen reis per jeep van Nederland naar
Australië op het programma. Het voer
tuig is reeds aanwezig en het is met
behulp van velen (o.a. van fabrieken)
Uitgerust voor de reis. De reizigers heb
ben het plan in de landen die zullen
Worden bezocht lezingen met filmver
toningen te houden, teneinde in hun
levensonderhoud te kunnen voorzien en
toelating in Indonesië en Australië mo-
Sslijk te maken. Hoewel op het ogen-
mik nog geen zekerheid bestaat over
*}pt verkrijgen van visa voor Egypte en
D-ustralië neemt men aan dat de reis in
februari of Maart zal kunnen beginnen
~e twee oud-militairen die de tocht
uilen maken zijn Peter Pennarts uit
Haarlem en Jan Glissenaar uit Mont-
foort.
Een tekening van het nieuwe ge
bouw, gezien van de toekomstige
allee af. Het sousterïain ligt ge
deeltelijk bovengronds. Men heeft
het terrein n.l. afgegraven.
het medisch onderwijs na het candi-
daatsexamen stelt. Men moet daar n.l.
zoals gezegd, het volgend jaar mee
beginnen.
In het genoemde „eerste phase-plan"
is, wat dat betreft, voorzien een belang
rijk deel van het Universiteitszieken
huis, met klooster, huisvesting voor
verpleegsters, keuken enz. In het Uni
versiteitsziekenhuis, dat door tachtig
zusters van „Onder de Bogen" en hon
derdvijftig lekenverpleegsters bediend
zal worden, worden o.m. opgenomen een
modern ingericht kinderpaviljoen, afde
lingen voor interne geneeskunde, chi
rurgie, verloskunde en gynaecologie,
voor radiologie en voor psychiatrie en
neurologie. Men zal ook samenwerken
met het Canisius-ziekenhuis, terwijl
de aanwezigheid van het Sanatorium
Dekkerswald, de St. Maartens-kliniek
voor rheuma en orthopaedie, en het
Paedologische instituut belangrijke pers-
spectieven oplevert. Wat de radiologie
betreft zij nog opgemerkt, dat men ook
daar bijzondere aandacht aan wil be
steden, omdat in Nijmegen een van de
zes grote kankercentra van het land zal
worden opgericht.
De plannen voor dat alles, die dus al
in grote lijnen vaststaan, worden nu in
overleg met bekwame deskundigen, zo
wel op medisch als op verpleegtechnisch
gebied, definitief uitgewerkt. Het Uni
versiteitsziekenhuis, dat, vergeleken
bijzondere eisen stelt voor onderwijs en
met een ander ziekenhuis uiteraard zijn
wetenschap, hoopt men eind 1957 te
kunnen openen; omtrent 1960 zullen
enkele van de aanvullende gebouwen
gereed zijn.
Er komt in 1954 nog iets anders ge
reed: de centrale dierenstal namelijk
De maatregelen, door de minister van
Oorlog getroffen, waardoor het aan mi
litairen mogelijk wordt gemaakt huma
nistische vormingscursussen te volgen,
hebben het bestuur van Nationaal Ka
tholiek Thuisfront bewogen zich schrif
telijk tot de minister van Oorlog te
wenden. Het bestuur van Nationaal Ka
tholiek Thuisfront acht het openstellen
van de mogelijkheid tot het volgen van
humanistische Vormingscursussen tegen
het belang van gelovige en buitenkerke
lijke militairen en tevens afwijkend van
de inzichtenover godsdienst, zoals die
in de Wet op de Krijgstucht zijn neer
gelegd. Het bestuur van Nationaal Ka
tholiek Thuisfront heeft de minister
van Oorlog ook verzocht de faciliteiten,
welke tot dusver slechts werden ver
leend voor godsdienstige vorming, voor
het Humanistisch Thuisfront, als zijn
de een niet-godsdienstige beweging, in
te trekken. Tegelijkertijd heeft het be
stuur zich tot de Tweede-Kamerfractie
van de K.V.P. gewend om zijn voldoe
ning te betuigen over de door mgr.
Stokman schriftelijk gestelde vragen en
uitdrukking te geven aan de "hoop, dat
het beleid van de fractie ertoe leiden
moge, dat de bij de ouders ontstane on
rust door intrekking van de ge
troffen maatregelen wordt weggeno
men.
Aan de beeldhouwer John Grosman
is de culturele prijs 1952 van de ge
meente Arnhem, zijnde f 1000.—, uitge
reikt.
Perspectieftekening van de ont
worpen gebouwen voor de praekli
nische vakken van de medische
faculteit aan de Katholieke Uni
versiteit te Nijmegen. Op de voor
grond de reeds bestaande voorlo
pige gebouwen, die na September
1954 een andere bestemming krij
gen. Achter het nieuwe bouwwerk
is de brede allee geprojecteerd.
'Aan die zijde komt het represen
tatieve gedeelte: drie vleugels van
drie verdiepingen loodrecht op
het gebouw.
De burgemeester van Urk heeft medege
deeld, dat er op Urk weer een vismeelfa-
briek bij zal komen. De plannen hiervoor
rijn reeds in een vergevorderd stadium.
Deze mededeling werd met instemming be
groet door de honderden Urker vissers die
in feestelijke vergadering bijeen waren ter
gelegenheid van de jaarvergadering van de
vereniging „IJsselmeer". De vroegere vis-
meelfabriek was bij besluit van de gemeen
teraad 1 Januari 1952 gesloten. De stank,
die deze industrie verspreidde, was zo on
draaglijk, dat ter wille van de volksge
zondheid de fabriek gesloten moest worden
Het nieuw op te richten bedrijf zal, aldus
de burgemeester, meer reukvrij moeten
worden ingericht en buiten de kom der ge
meente moeten worden gevestigd.
Advertentie
Mede dank zij doelmatige productie
methoden fabriceert Philips - Roxane
thans een vitamine-praeparaat, dat aan
zienlijk lager geprijsd is dan voorheen.
Hierdoor komt een bron van gezond
heid binnen ieders bereik.
Uit vitamine-praeparaat - „Actifral
10" - bevat per dragée de 10 belangrijk
ste vitaminen in wetenschappelijk vast
gestelde verhoudingen en hoeveelheden.
Het is een noodzakelijke aanvulling van
het tekort aan vitaminen in ons dage
lijks menu.
In brede kringen heerst de opvatting,
dat met ons normale voedsel een vol
doende toevoer van vitaminen verze
kerd is. Dit is in zijn algemeenheid
juist, als men alleen maar let op de
variëteit aan vitaminen; als regel ech
ter niet als men de hoeveelheid per
vitamine in aanmerking neemt.
Wetenschappelijk is vastgesteld, dat
van iedere vitamine een minimum hoe
veelheid bestaat, waarmee afwijkingen
kunnen worden voorkomen. Er zijn
echter in bepaalde gevallen grotere
hoeveelheden nodig dan in de voedings
middelen voorkomen, wil men zich vol
komen gezond voelen. Nog grotere do
ses zijn bijvoorbeeld gewenst gedurende
de zwangerschap, in het verloop van
ziekten met koorts, voor dieetpatiënten
en in de periode van herstel.
Terwijl het volkomen gebrek aan een
of meer vitaminen tot tegenwoordig
goed bekende ziekten leidt, veroorza
ken tekorten niet zelden afwijkingen
en verschijnselen, welke weliswaar hin
derlijk zijn, doch door de leek nogal
eens veronachtzaamd worden. Allerlei
lastige, soms nauwelijks opgemerkte
verschijnselen, welke nog niet bepaald
het gevoel van ziekte behoeven te ver
wekken, kunnen verband houden met
een onvoldoende toevoer van vitaminen.
Slecht zien bij avond, moeilijk aanpas
sen aan licht en donker, afwijkingen
aan de ogen, aan de huid en aan de
tong, pijnlijkheid en bloeding van het
tandvlees, rachitis, vermoeidheidsge-
voelens, gebrek aan belangstelling, ini
tiatief en prestatievermogen en tal van
andere symptomen kunnen in verband
gebracht worden met een tekort aan
één of meerdere vitaminen in het
lichaam.
Door het regelmatig gebruik van „Ac
tifral-10" kan aan de vitaminebehoefte
van het lichaam voor een belangrijk
deel worden voldaan, de gevolgen van
schommelingen in hét vitaminegehalte
van de voeding worden hierdoor ge
compenseerd.
„Actifral-10", de 10 vitaminen, die U
iedere dag te kort komt, is verkrijgbaar
bij apothekers en drogisten.
De prijs is zeer laag gesteld: f 2.90
(100 dragées, voldoende voor 2 maan
den) en f 1.95 (60 dragées).
Was vroeger de kostbaarheid van vi
taminen het ligt er maar aan, wat
U voor Uw gezondheid en die van Uw
kinderen over hebt voor velen een
punt van overweging, thans hoeft dit
bezwaar voor vrijwel niemand meer
te gelden.
Men herinnert zich misschien nog het experiment van die grote Ameri
kaanse courant, die vorig jaar verscheidene dagen achter elkaar op
de voorpagina precies hetzelfde bericht over de oorlog in Korea
plaatste en die daarover van geen enkele lezer reactie ontving. De berichten
over Korea worden overgeslagen door het publiek, concludeerde de redactie.
Onlangs publiceerde het befaamde Amerikaanse weekblad Time een paar
getalletjes over de strijd en een mededeling over het aantal gesneuvelde
Amerikanen; een eenvoudig „regelbericht", beginnend met de aanwijzing
„War" en eindigend, op en top de stijl van Time, met die meesterproeve
van cynisch commentaar: „They are the dead".
der een rauw relaas van de onmense
lijke oorlog in het vooruitzicht stelt,
ontvalt in de loop van het verhaal
welhaast alle affectiewaarde. ,Ik wil
leven" wordt een soort existentiële
mededeling, vervangbaar door „ik
heb nog geen zin in doodgaan", of in
het taaleigen van het frontleven: „Hij
kapot, ik niet". Van dit taaleigen is
Hornman's boek doortrokken.
Het is nu 1953 en nog altijd woedt
daar die strijd om en nabij de 38ste
breedtegraad. Hij trekt onze aandacht
ternauwernood, meer als waarschu
wingssignaal voor wat nog komen kan
blijven de berichten er over actueel en
dienen wij er kennis van te nemen.
Of soldaat Wim Hornman van die sle
pende actualiteit iets heeft voorge-
voeld, toen hij zijn Koreaanse dagboek
in romanvorm goot, wij weten het
niet, en evenmin weten wij, of Hornman
als penvoerder de pretentie heeft ge
had de eerste hard-boiled feitenroman
over Nederlanders aan het moderne
front te schrijven. Hij heeft het intus
sen gedaan en ondanks de algemeen
dalende belangstelling, niet alleen voor
de oorlog, maar ook voor het oorlogs
verhaal als zodanig, komt het ons on-
verantwoord voor aan het verschijnen
van Hornman's roman voorbij te gaan.
Wij-van-de-Verenigde-Naties hebben
onze jongens aan het Koreaanse front
precies zoals de andere landen. Het
commentaar „They are the dead" geldt
ook voor vele Nederlanders, van wier
sneuvelen wij in korte eentonige be
richtjes herhaaldelijk kennis kunnen
nemen: „Zij rusten in vrede" staat er
dan achter, goedbedoeld, maar laconiek.
Hoe het ook zij, de oorlog in Korea
schijnt er wel uitermate toe voorbe
stemd te zijn de gemoederen in een
staat van ijskoude opwinding te
brengen en in zulk een staat brengt
ons merkwaardigerwijs ook het boek
van Hornman. Aan de titel: „Ik wil
leven", die ons aanvankelijk een cri
de coeur toeschijnt en die ons ver-
Moreel en beschaving
Wat zielkundig meermalen verklaard
is, namelijk dat het geestelijk leven in
langdurige primitieve situaties, waarbij
maatschappelijke vormen geen rol meer
spelen, een teruggang vertoont, komt
hier duidelijk tot uitdrukking. Schrij
nend ondergaan de door Hornman be
schreven jongens de tweespalt tussen
hun burgerleven, waarvan het herinne
ringsbeeld alsmaar verder terugwijkt, en
hun huidig elementair driftmatig be
staan, waarin Dood en Sex triomfen
vieren. De wijze, waarop de jongens de
bij zichzelf waargenomen teruggang
trachten in te tomen, is bijzonder in
drukwekkend. Wat men krijgskundig
„het moreel van de troep" noemt, als
mede al datgene wat men onder disci
pline verstaat, krijgt hier zijn zielkun
dige achtergrond. Zich scheren, ook als
men van alle beschaving vandaan leeft,
maakt dat men zich méns blijft voelen.
Toen de jongens in Hornman's roman
voelden, dat hun conversatie over wat
rokken draagt, al te stereotiep grof
werd, stelde een hunner voor een pot
te maken: „Als iemand een smerigheid
vertelt, stort hij duizend won in die pot".
Het voorstel sloeg in en verleende aan
het eenzijdig mannelijk samenzijn iets
van die ongeschoolde humor, van de
welke tijdens dergelijke noodtoestanden
wij herinneren ons diverse kamp
relazen altijd een enorme humane
behoudkracht uitgaat. De humor mag
Vertaald
door
J. W. HOFSTRA
104
„Reynaud, hoe zit dat met dat ont
slag?"
„Ze hebben me de oons gegeten dat
is alles."
„Maar waarom?"
„Wegens gedragingen in strijd met
het handhaven van de tucht. Met an
dere woorden, wegens dronkenschap en
verzuim." Hij wees met zijn sigaret op
verlame: „Ik ben net zomin geschikt
voor onderwijzer als hij."
„Waar ga je nu heen?"
„God weet het. Als het enigszins kan,
weg uit dit rotiand. Ierland misschien.
Het is ook best mogelijk dat ik dienst
neem. Dan heb ik vrije kost en inwo
ning, nog afgezien van een gratis-be
grafenis."
Ze wrong haar handen.
„O nee.... nee!"
„Waarom zou ik niet? Dan kan je
ook wat van die borstrokken en Bala
clava's mijn richting uitsturen. Per slot
van rekening heb ik recht op spul
len tot een bedrag van een shilling."
„Heb je dan geen cent van je zelf?"
„Als ik aan het eind van het trimes
ter mijn salaris krijg, dan is dat net
genoeg vooi de achterstallige huur en
mijn borrelschulden bij „De Drie Ko
ningen". Misschien krijg ik wel drie
maanden extra salaris bij mijn ontslag,
maar ik betwijfel het."
Ze gooide er uit: „Ha& ik maar een
beetje geld van mezelf!"
„Waarom? Claude zorgt toch voor
je?"
„Ja, maar ik moet voor iedere cent
mijn hand ophouden."
„Wees dan maar blij dat je niet zo'n
dure smaak voor whisky hebt."
„Zit Je me nu met opzet zo te kwel
len?"
Hij lachte haar toe.
„We hebben het toch maar over geld
in het algemeen?"
„Je weet best dat dat niet waar is."
„Waar zinspeel je op, Isabel?"
Ze zei zonder hem aan te zien:
„Als er maar iets was wat ik voor je
doen kon."
„Afgezien van geld?"
„Ja," zei ze. Haar mond was kurk
droog.
Hij zag haar lang en aandachtig aan.
„Wa, bedoel je, of wat denk je dat je
bedoelt?"
„Moet ik het dan met zoveel woorden
zeggen?"
Hij liet zijn hoofd hangen en liet het
in zijn handen rusten.
„Ik deug niet voor je, Isabel. Ik heb
net zo'n afschrik van je, als ik van een
jong meisje zou hebben. Je ziet er oud
uit vandaag. Het is voor het eerst dat
ik het zie. Dat maakt me alleen maar
duidelijk, noe een kind je eigenlijk nog
bent en hoe ik je gevoelens zou kren
ken. Ik zou mijzelf haten omdat ik je
kwetste en je zou mij gaat haten, om
dat ik zo tegen je was."
„Daar ben ik op voorbereid," zei ze.
„Ik verdien niet anders. Clara zou me
niet missen, maar Claude..
„Je wilt toch niet zeggen, dat je in
ernst Claude wil verlaten?"
„Wat anders?" zei ze trots. „Je denkt
toch zeker niet dat ik een andere op
lossing zou willen?"
Hij staarde haar aan.
„Verlaat alles en volg mijIs het
zo? Ik weet niet of ik lachen of huilen
moet. Heb je enige notie van de conse
quenties van zo iets? Heb je wel eens
in een dergelijke kamer moeten leven?
We zouden nog blij mogen zijn als we
samen zo'n kamer korden krijgen. Ik
vraag je. heb je wel een» ooit een man
gezien, die bezopen was?"
„Ja."
„Hoe lang is dat geleden?"
Zij antwoordde onmiddellijk.
„Achttien jaar."
„En je vend het zo afschuwelijk dat
je het nooit hebt kunnen vergeten."
„Maar jij was het ook niet."
„Isabel, Isabel. Je bent krankzinnig,
maar op een verrukkelijke manier. Nog
even en ik ga met opzet geloven dat
je met opzet hierheen gekomen bent.....
dat dat huilen en op straat zwerven
maar comedie was. Heb ik gelijk?"
„Ik heb van tevoren nergens over ge
dacht. Ik heb je de loutere waarheid
verteld."
„Ik begrijp niets van je. Ik geloof dat
ik dat zelfs niet zou kunnen als ik mijn
hersens bij elkaar had. Ik meende je zo
even krankzinnig, maar je praat of je
weet wat je zegt."
„Dat doe ik ook, Reynaud, voor het
eerst van mijn leven misschien."
Zij wissel Jen een lange, haast onper
soonlijke blik. Callaghan wendde het
eerst zijn ogen af.
Hij sprak met moeite:
„Nee kind, heus niet. Ga maar naar
huis en probeer me te vergeten."
„Vergeten? Je wordt beledigend."
„Zo bedoelde ik het niet. Ik dacht al
leen aan jou."
„Dat is het gewone smoesje."
„Laten we toch geen ruzie maken. Ik
wil wel bekennen dat ik ook aan me
zelf dacht. Maar ik spreek de waarheid
als ik zeg dat ik vooral jouw belangen
op het oog heb. Als je me enigszins
kende, zou je weten dat het blote feit
dat ik eerlijk tegen je probeer te zijn.
méér wil zeggen dan een hoop lieve
woordjes. Ik ben niet in de stemming
om maar één gedachte aan liefde te
wijden op het ogenblik, dat zie je wel.
Vanavond, als ik weer een borrel op
heb, dan zal ik mezelf wel vervloeken
omdat ik je nu laat gaan. Want denk
niet,, dat ik niet naar je verlangd heb
al deze maanden."
Haar hart liep over van ellende. Ze
snakte naar adem, als een drenkeling
die aan de oppervlakte komt- Enige
ogenblikken bleven ze in stilte zitten.
Toen stond ze op. Ze had niet gedacht
in staat te zijn tot de inspanning die
het haar kostte.
„Ik ga weg."
Hij kwam langzaam naar haar toe en
legde bei zijn handen op haar schou
ders. Dit deed de tranen in haar ogen
komen, die tevoren zo droog v. aren ge
weest als zand. Ze rolden over haar
wangen zonder dat ze snikten-
„O, Isabel."
Hij legde zijn ongeschoren wang te-
fen de hare die nat was van tranen.
oen richtte hij zijn hoofd op keek
haar in de vochtige ogen.
Ze dwong zichzelf tegen hem te
glimlachen.
„Doe dat niet," zei hij ruw. „Dat is
nog veel erger dan wanneer je huilt.'"
Ze zag dat er tranen in zijn ogen
stonden.
(Wordt vervolgd).
ruig zijn, hij blijft een uiting van spiri
tualiteit en van gezondheid.
Voor het overige is deze roman een
hulde aan de figuur van wijlen
overste Den Ouden (M.W.O.), wiens
saamhorigheid met de troep de auteur
nadrukkelijk naar voren heeft gebracht.
„Al hetgeen in dit verhaal geschiedt",
zegt hij verder, „stemt in grote lijnen
overeen met de gebeurtenissen, die op
het werkelijke strijdtoneel hebben
plaatsgevonden". Men kan dit boek dan
inderdaad ook lezen als een enigszins
geromantiseerd of gedramatiseerd oog-
getuigeverslag, waarbij de romantische
of dramatische kracht is gelegen in de
naakte feiten en in de reactie der man
nen op die feiten.
Dat Horman's roman literair gespro
ken gunstig vergelijkbaar is met soort
gelijke boeken als „lm Westen Nichts
Neues" en „The Naked and the Dead" is
zeker niet waar. Als enig Nederlands
voorbeeld van fel realistische oorlogsro
mankunst kan het gemakkelijk wor
den overschat. Het is een eerlijk boek.
een vredelievend en 'n met gevoel voor
menselijke waardigheid geschreven
boek; men kan met enige reserve zelfs
zeggen een oprecht christelijk boek
naar wij vermoeden is de auteur katho
liek. (Dit neemt evenwel niet weg, dat
het boek om zijn inhoud en wijze van
behandelen dient te worden voorbehou
den voor gevormde lezers.)
Men kan er aanschouwelijk uit leren,
Twee gewapende rovers hebben Vrij
dag een overval gepleegd op het KLM-
kantoor te New York. Een van hen
hield met een revolver de acht em-
ployé's en vier reizigers in bedwang sn
stal enige duizenden dollars in contan
ten en enige chèques, terwijl de ander
de wacht hield aan de deur van het
kantoor, dat aan de Fifth Avenue is ge
legen. De rovers slaagden er in te ont
snappen.
Voordat zij de overval pleegden, heb
ben de beide mannen gedurende meer
dan een uur op een bank in het kantoor
kranten zitten lezen, zo meldt de politie.
Zij zeiden dat zij op „moeder" zouden
wachten en dan biljetten voor Parijs
zouden kopen. Toen de kassier aan de
diverse loketten de ontvangsten had in
gezameld, sprongen zij op, en pleegden
de overval. Op het moment van de over
val was er in de drukke straat waarin
het kantoor ligt een verkeersopstopping.
Enige Eerste Kamerleden trekken, zo
blijkt uit het voorlopig verslag over de
Marinebegroting, in twijfel, of ten gevolge
van de divergentie tussen de onderschei
dene taken van de Koninklijke Marine, de
eenheid in de leiding wel voldoende kan
worden gehandhaafd. In de eerste plaat*
toch heeft de K.M. tot taak de bescher
ming van de belangen van het Koninkrijk,
ook dus die van Suriname en de Neder
landse Antillen. In de tweede plaats moet
zij optreden in het kader van de N.A.T.O.,
en in de derde plaats krijgt zij een taak in
de Europese Defensie Gemeenschap.
Vele leden achten het minder gelukkig,
dat de beide kruisers ofschoon reeds
vóór de tweede wereldoorlog op stapel ge
zet nog niet zijn gereed gekomen. Is het
niet mogelijk, zo vragen zij, aan de hand
van de afgesloten contracten tegen nala
tige leveranciers op te treden?
In een gisteravond in het Parkhotel te
's-Gravenhage gehouden vergadering
heeft, naar wij vernemen, de groep de
partementsambtenaren van de Algemene
R.K. Ambtenarenvereniging een motie
aangenomen waarin ernstige teleurstel
ling wordt uitgesproken over de ernstige
verslechtering en de ontoereikendheid
van het nieuwe reisbesluit.
1 Januari is n.l. in werking getreden
het Reisbesluit 1952, houdende rege
ling van de vergoeding voor reis- en ver
blijfkosten ter zake van binnenlandse
reizen voor 's Rijks dienst. Dit nieuwe
Reisbesluit en de daarbij behorende
„Centrale uitvoeringsbeschikking" heb
ben niet alleen een verandering van
tarieven, maar ook verandering van sys
teem gebracht-
De indeling der ambtenaren b.v., die
naar de aard van hun functie in vijf
klassen waren ingedeeld, is verminderd
tot vier categorieën. Vervolgens mogen
middelbare ambtenaren, die voorheen
tweede klas trein in rekening mochten
brengen, in het vervolg slechts derde
klas declareren.
De nieuwe regeling wordt door de
Rijksambtenaren niet met onverdeelde
instemming begroet, hetgeen o.m. uit de
hierboven vermelde motie blijkt.
Advertentie
hoe érg het eigenlijk in Korea is. Het
„thuisfront" heeft met „Ik wil leven" de
roman gekregen, die over de politionele
acties in Indië nooit geschreven werd.
Een roman die historie is, doch slechts
zijdelings literatuur.*)
NICO VERHOEVEN
Wim Hornman: „Ik wil leven". Uitg.
De Bezige Bij, Amsterdam 1952.
De laatste der tot één groep gere
kende moderne schilders, van
wie eert overzichtstentoonstelling
wordt gehouden (in het stedelijk
Van Abbe-museum te Eindhoven), is
Herman Kruy der. Tevoren is het
werk van Charley Toor'op, Jan Sluyters
en Hendrik Chabot aan de beurt ge
weest.
Kruyder is in 1935 gestorven en was
geboortig van het dorpje de Lage Vuur-
sche. Zijn ontwikkelingsgang wordt
getekend door de plaatsen, waarin hij
achtereenvolgens woonde en werkte:
Hötirlem, Bennebroek, Heemstede en'
BlaVicum. In Haarlem heeft hij de
kunstnijverheidsschool bezocht, na te
voren huisschilder te zijn geweest.
In stijlkundig opzicht dient Kruyder
te worden gerekend tot de expressio
nisten. Het eigenaardige, getourmen
teerde karakter van zijn werk hangt
samen met zijn geschokte geestesge
steldheid. Een talentvolle, eenzame fi
guur, wiens werk de weerspiegeling is
van een tragische gespleten persoon
lijkheid.
Hierboven ziet u een afdruk van een
zijner magistrale zelfportretten.
Ue tentoonstelling duurt tot 25 Ja
nuari.
