DUINEN bij Kamperduin zwakke
stee in Noordhollands kust
VAL DA
Verfrommeld ijzer, waar eens de pun1
was van de „Oranje'
Si
l
Christelijk leven
O
Telkenjare voert de zee grote
stukken duin mee
De zee knaagt ook aan Ameland
Luxe jachten voor Amerikanen
rDe eenzame
Rudolf Alexander
Schroder 75 jaar
Toedracht aanvaring nog niet bekend
„Oranje" eerst 29
Mei hersteld?
FeadshipNederl. export-combinatie
f
m
2
ZATERDAG 24 JANUARI 1953
PAGINA 3
De oplossing: aanleg
van meer hoofden
Neem een doos echte
P> AS T I l_ 1_ E S
VERKOUDHEID
Huldiging met Nederl.
deelname
Eerlang tunnel onder
de Westersclielde?
Weg van Rotterdam naar
Kanaaltunnel
Passagiers verheugd
over routewijziging
„Oldenb ar nevelt" maakt
twee reizen naar
Indonesië
HHHB
door ANTONIA WHITE
Frans Duwaerprijs 1952
voor Dick Elffers
Radio-première van
Haydn's opera
Boekenmarkten in Maart
imaeMHi
i
?L.. v
De zwakke schakel in Noordhol
lands kust, de verbinding tussen
duinenrij en de Hondsbossciie
Zeewering bij Kamperduin. Zeer
duidelijk ziet men de grote kan,
die de zee heeft geslagen direct
ten Zuiden van de dijk. Telkenjare
kalft de Zuidwester storm grote
stukken duin af. De afstand tussen
beschermend duin en polderland
lijkt angstwekkend klein.
In een van onze vorige artikelen heb
ben wij beloofd nog eens nader
terug te komen op de waarde van
een sacramenteel leven. Om maar aan
stonds de hoofdzaak van dit onderwerp
onder woorden te brengen: een sacra
menteel leven is het wezen van een
e c h t christelijk leven.
Willen wij dit goed begrijpen, dan
dienen wij ons even een paar grond
waarheden van ons H. Geloof te herin
neren. Door de zondeval in het aards
paradijs was het contact van de mens
met God verbroken. Maar dit niet
De verhouding tussen het men-
wnrd geslacht en God was er een ge-
na - tT Van vijandschap, zodat de weg
j "i de eeuwige eindbestemming van
Jfns radicaal was afgesneden, omdat
net mensdom door de zonde geheel was
teruggevallen op zijn louter natuurlijke
bestaan. De vriendschap met God, 'die
oorspronkelijk bedoeld was als de voor-
Waarde voor de Uiteindelijke bekroning
Van zijn leven in een eeuwig gelukkig
samenzijn met God in de hemel, was
verbroken met het gevolg, dat er ook
Seen sprake meer kon zijn van een ver
eniging met God na 's mensen dood.
Aan deze toestand is door God zelf
een einde gemaakt en wel door het ver
assende lijden en sterven van Zijn
^oon. De Verlossing heeft dus de oor
spronkelijke mogelijkheid van een ge-
Wkkige eeuwigheid in vriendschap met
God weer hersteld. Vanaf dat ogenblik
«an dus elke mens, die in God en in
Jezus Christus gelooft eenvoudig ge
zegd weer zalig worden. De gewone,
normale manier om dat te bereiken is
net lidmaatschap van Christus' Kerk en
net gebruikmaken van alle middelen
er zaligheid, die Christus aan die Kerk
Seschonken heeft.
De Verlossing wordt wel eens een
tweede schepping genoemd. En terecht,
jfen bedoelt dan de schepping van
Gods heilsbestel, dat geheel en al op
ne genade berust. Men kan zonder
fleer zeggen, dat sinds de Verlossing
nil es genade is. Of: zonder de genade
nap niemand noch zijn eeuwige zalig
heid bereiken, noch ook maar het ge-
Gngste goed doen. Zo sterk is dit, zo
ver gaat dit, dat Sint Paulus heeft ge
legd: niet eens de naam Jesus kunnen
™?j op een bovennatuurlij k-ver-
dienstelijke wijze uitspreken zonder de
hip van Gods genade. Wij moeten dit
goed begrijpen. Er is gezegd: op een
bovennatuurlij k-verdienstelijke
/Gjze. Dat wil zeggen op een. wijze, die
waarde heeft voor het eeuwig leven,
J'oor God. De genade, het hele genade
leven ligt op een heel ander plan dan
0tls natuurlijke leven, zo hoog boven
£hs bereik, dat wij het alleen maar
Unnen bezitten als het ons geschonken
ffordt. Geheel „gratis", zonder verdien
en onzerzijds. Wij hebben er niet het
Vunste recht op. Als God het ons
ehenkt is dat alleen een bewijs van
en volkomen onverdiende uitverkiezing,
en bewijs van Gods grote liefde voor
ons.
pe genadebron nu van deze tweede
jOnepping is Christus en Zijn lijden.
jWn kan ook zeggen: Christus' kruis,
*4Jn offer op Calvarië. Vandaar stromen
?:|e genaden over heel de wereld. En
Jt offer heeft Christus voor altijd on-
?ef ons mensen willen bestendigen in
et offer van de H. Mis, dat op onbloe-
lge wijze het kruisoffer elke dag voor
ns vernieuwt, omdat wij elke dag de
genaden daarvan zo bitter nodig heb-
®n. Zo is het dan ook juist uitgedrukt,
v anneer men de H. Mis de bron noemt
]^n slle genaden van het nieuwe ver-
Vnu Van tweede schepping. In de
ti u Zin van woord is het eucharis-
j) h offer het genadecentrum van het
"bestel, waarin wij nu leven.
mdat wij mensen zijn, die hun
kennis door middel van hun zin
tuigen verwerven, heeft Christus
V/aa genadebedeling ook een zintuiglijk
ï0 arneembare vorm gegeven, n.l. in de
ov sacramenten. Deze sacramenten
het iU in de meest letterlijke zin
oip-fh le leven, zodat wij voor elke
buln kunnen rekenen op de
het nJan p°ds genade. Drie ervan
*erscha°P ile^ vormsel en het pries-
den r,nP kunnen maar éénmaal wor-
Leliii,dtyangen, omc]at zij een onvergan-
t"aavrt^? steken in onze ziel drukken
szcram,?1"*. °P de wijze, waarop elk
toeaew?ü bedoelt, aan God worden
P°opsel liitt s- en voor goed! Het
Lichaam °ns m bii Christus' mystie-
811 scbenkt ons met de hei-
C-ods ta, Senade, de vriendschap
delijilp Afn j ln beginsel de drie god
hen. jj gden en alle zedelijke deug-
vormsel wijdt ons tot strijders
(Van onze speciale verslaggever)
In de lichte bries, die in de afgelopen zachte winterdagen reeds lentelijk aandeed,
staat ge op de uiterste Zuidelijke punt van de Hondsbossche Zeewering, met ach
ter u naar het Noorden als een kaarsrechte Iineaal het vier en een halve kilometer
lange dijkmassief, dat het lage Noordhollandse polderland tegen overstroming
beschermt. In de heldere middag kunt ge meer het land in de dijkconstructie in
de vorm van een langgerekte K (de bekende Waker, Slaper en Dromer, een der
attracties van uw eerste schooljaren) tot aan de verre einder volgen. Vóór u ligt
liet paviljoen Kamperduin, thans doods en verlaten. Ge staat hier op een van de
punten van Hollands kust, die steeds weer bedreigd worden als een felle storm
de ziedende zeeën op de kust beukt. Reeds is hier, op de schakel tussen de kunst
matig aangelegde zeewering en de duinenrij, een zeer zwakke plek ontstaan. Tel
kenjare vreet de zee hier aan het duin en steeds weer worden bjj slecht weer en
kele meters van de hier lage duinenrij meegevoerd. De laatste Novemberstorm
kostte vier meter duinen.
Het bestuurslid van het Hoogheem
raadschap Noord-Hollands Noorder
kwartier de heer P. Blaauboer heeft
kort geleden in de vergadering van
Provinciale Staten de aandacht op deze
zwakke schakel gevestigd en dringend
om voorziening gevraagd. Naar aanlei
ding hiervan hebben wij een onderzoek
ingesteld en hier volgen onze bevin
dingen.
Het is niet zo, dat men bevreesd
behoeft te-zijn dat bij een felle
Zuidwester de duinenrij het zal be
geven, en dat het zeewater het
land achter de dijk tussen Kam
perduin en Petten, geheel Noord-
Advertentte
TEGEN
voor Christus' zaak en het priesterschap
stelt Christus onder ons tegenwoordig,
terwijl het tevens de „instrumenten"
voor de genade-uitdeling in het leven
roept m.a.w. de priesters, die de sacra
menten aan de gelovigen uitdelen. Het
sacrament van het huwelijk is het grote
wonder, dat de voortplanting van het
menselijk geslacht heiligt, evenals de
beide partners, die daardoor op een
bovennatuurlij k-verdienstelijke wijze
deelgenoten worden van het goddelijk
scheppingswerk. Het H. Oliesel sterkt
ons aan het einde van onze aardse loop
baan of schenkt eventueel in ernstige
ziekte de gezondheid terug, terwijl de
biecht het normale middel is om ver
giffenis te verkrijgen van al onze over
tredingen en zonden. Het H. Sacrament
des Altaars tenslotte, de bron van alle
andere genaden, is tevens voor ons de
onuitputtelijke krachtcentrale, die wij
voortdurend nodig hebben om ons gees
telijk leven, ons contact met God op
peil te houden.
Er zou heel wat meer te zeggen zijn
over elk van deze hemelse genadebron-
ren, maar de beschikbare ruimte laat
dit niet toe. Wij willen er hier alleen
maar de nadruk op leggen, dat het bij
enig nadenken duidelijk is, hoe goed
Christus ons hele leven door deze sa
cramenten heeft beschermd. Voor alle
omstandigheden hebben wij de hulp
van een of meer sacramenten ter be
schikking. De genade, die elk van hen
schenkt, is onuitputtelijk. Ja zelfs, hoe
meer wij er gebruik van maken des te
meer schenken zij ons. Omdat wij nu
in de volle zin van het woord zonder de
genade tot niets goeds in bovennatuur
lijke zin in staat zijn, ligt het voor de
hand. dat wij zoveel en zo goed moge
lijk de sacramenten ook moeten benut'
ten. Wie dat niet doet, leidt niet het
christelijk leven, dat God van hem ver
wacht.
Men zal zeggen: eigenlijk komen al
leen in de praktijk de biecht en de H
Communie in aanmerking. Wat betreft
het herhaaldelijk ontvangen ervan: jai
Maar de overige sacramenten, b.v. die
wij maar éénmaal kunnen ontvangen,
dienen echter bewust beleefd te wor
den. Omdat hun genadewerking, zoals
gezegd, onuitputtelijk is, komt dit in
zekere zin toch weer neer op hetzelfde
als het werkelijk ontvangen van biecht
of H. Communie. In elk geval staat ons
hele leven onder de bescherming der
sacramenten, d.w.z. als wij dat zeil
willen. Wij moeten er gebruik van
w il 1 e n maken. Onwetendheid is hier
een ernstig beletsel. Wanneer velen
veel te zelden biechten en communice
ren, is dat niet altijd een teken van
kwade wil. Men mag hier zeker zeggen:
onbekend maakt onbemind Daarom is
het van zoveel belang, dat' de geloofs
kennis onder ons vergroot wordt. Wij
hebben zulk een onnoemelijke rijkdom
in ons midden en wij lopen er dagelijks
aan voorbij zonder er van te profiteren.
Het bovenstaande is maar zeer opper
vlakkig. Het wilde alleen maai- aandui
den in welke richting wij het zoeken
moeten. Bij een volgende gelegenheid
kunnen wij misschien wat nader ingaan
op afzonderlijke sacramenten. h.
Holland, behalve de duinenrij en
geestgronden dus, zal overstromen.
Maar de toestand is wel dusdanig,
dat zo er niet spoedig ingegrepen
wordt de duinenrij steeds meer zal
afkalven en dat er een grote kans
bestaat, dat de stroom zich dichter
langs de kust zal begeven, waar
door aan de dertig hoofden van de
Hondsbossche Zeewering grote
schade zal worden aangebracht.
Worden er geen maatregelen geno
men dan zal het onderhoud van
deze pieren, dat thans al jaarlijks
tonnen kost. het veelvoud hiervan
gaan bedragen.
'Het voornaamste euvel dat zich bij
deze kwestie voordoet is de te grote
afstand tussen de hoofden direct ten
Zuiden van. de zeewering. Zij liggen er
vier- a vijfhonderd meter uit elkaar,
waardoor de zee betrekkelijk vrij spel
heeft. De grote brokken duin, die tel
kenjare verloren gaan, vormen een
hoog strand, dat steeds nat blijft, waar
door aanstuiving met op de zeer lange
duur duinvorming onmogelijk wordt.
Er is nu alleen maar afslag. Zouden er
tussen de twee het dichtst bij de dijk
gelegen hoofden vier of eventueel
twee pieren aangelegd worden, dan
zou de stroom zich enigszins verplaat
sen, zouden niet ieder jaar meters duin
verloren gaan en zou de natuurlijke
toestand, waarbij de duinen zouden
aanstuiven, hersteld worden.
Bovendien zou de zeewering niet di
rect in de gevarenzone komen te liggen.
De stroom zou niet direct langs de
hoofden tussen Kamperduin en Petten
gaan, met als gevolg minder onder
houd.
Op den duur moet de hier geschetste
voorziening toch tot stand komen. Zo
op het oog is de omvang van de lage
duinenrij angstwekkend klein, het lage
land ligt voor de leek als het ware bijna
direct in de greep van het water. Ken
ners van zee en duin zien de toestand
niet zó somber in, maar betogen toch,
dat er niet te lang met de aanleg van
enkele hoofden gewacht mag worden.
Van de zijde van de Provincie merkt
men op dat er geen dringend gevaar
aanwezig is, maar dat is ook in Hoog
heemraad- en Waterscliapskrineen he
kend. Als dit het geval zou zjjn, dan
was er sprake van een grote tekortko
ming, zo merkt men van die zijde op.
En men wijst op de duinenrij tussen
Den Helder en Petten, die vooral bij
Callantsoog zeer smal is. Toen de
Hondsbossche Zeewering was aange
legd, verplaatste de stroom zich, waar
door de duinen langs de Noordpunt van
Noord-Holland het zeer zwaar te ver-
Ter gelegenheid van de vijf en zeven
tigste verjaardag van de Duitse dichter
Rudolf Alexander Schroder, ere-burger
van Bremen, wordt deze kunstenaar op
Maandag 26 Januari a.s. een feestelijke
hulde bereid. In de hal van het oude
Raadhuis wordt des morgens om half
twaalf een bijeenkomst gehouden, waar
in hij wordt tcegesproken en met ge
schenken vereerd. Bondspresident prof.
dr. Theodor Heuss zal die vergadering
bijwonen. Des avonds te half negen
vindt in het theater een opvoering
plaats van „De Storm" van Shakespeare
in een vertaling van de jubilaris.
Ter gelegenheid van dit jubileum
wordt de vijfdelige uitgave van Schrö-
der's verzamelde werken, die verschijnt
bij Suhrkamp Verlag te Berlijn en te
Frankfurt am Main, afgesloten. Zowel
de oorspronkelijke gedichten, vooral
„Die Geistliche Gedichte", als de verta
lingen der klassieken (Homeros. Vergi-
lius en Horatius) maken diepe indruk.
Schroder, te weinig genoemd naast
George, Rilke en Von Hofmannsthal, is
een der grote geesten van het Avond
land, een man die in zijn prachtige taal
de traditie heeft weten te verbinden aan
oorspronkelijkheid. Tijdens de tweede
wereldoorlog is hij in Duitsland geble
ven, maar hij stond ver van het Nazi
regiem en leefde teruggetrokken. Door
enkele toespraken baarde hij opzien.
Van Nederlandsche zijde neemt men
aan deze huldiging deel. Schroder is
met verscheidene Nederlandse letter
kundigen in contact geweest; hij had
hier en in Vlaanderen steeds vele vrien
den, heeft ook tal van Nederlandse ge
dichten voortreffelijk in het Duits ver
taald. Daarom wordt hem een op kost
baar papier met de hand geschreven a1-
bum aangeboden met bijdragen van
Nederlandse dichters zoals Geerten
Gossaert, Herman Teirlinck, J. W. F.
Werumeus Bruning, Anton van Duinker
ken, Jan Engelman.
De directeur van de provinciale pla
nologische dienst voor Zeeland, ir. M.
de Vink, heeft t.a.v. de belangen van
deze provincie een blik in de toekomst
geworpen.
Het lijdt volgens hem geen twijfel,
dat als de laatste Zuiderzeepolder ge
reed is men onmiddellijk alle aandacht
zal concentreren op de afsluiting of de
mpoldering van de Zuid-Hollandse en
Zeeuwse zeearmen en deze met kracht
ter hand zal nemen. De Westerschelde
blijft daarbij natuurlijk buiten beschou
wing in verband met het scheepvaart
verkeer op Antwerpen. Maar men zou
wel het Oostelijk deel van de Wester
schelde kunnen inpolderen en een vaste
oeververbinding kunnen maken, hetzij
een brug, hetzij een tunnel. Deze laat
ste zou vermoedelijk de voorkeur ver
dienen, omdat het scheepvaartverkeer
dan niet gehinderd wordt. En wat meer
zegt, een tunnel is naar het oordeel der
technici zeker uitvoerbaar. In groter
verband projecteert België reeds een
weg langs de kust naar Calais, aanslui
tend op de toekomstige tunnel onder
het Kanaal naar Engeland. Men denke
zich in Nederland een weg van Rotter
dam via de Zeeuwse eilanden en de
Belgische kust naar diezelfde tunnel.
„Dat is een toekomstproject om van te
duizelen, maar de verwezenlijking ligt
zeer vermoedelijk veel dichter bij dan
wij ons thans kunnen dromen", aldus ir.
De Vink.
(Per luchtpost van onze correspondent)
DJAKARTA, 11 Januari. Iedereen, die de „Oranje" ziet, zoals hjj thans in
Tandjong Priok ligt, schrikt. De punt van het schip is er niet meer. Daar ziet men
alleen nog maar verfrommeld ijzer en daartussen gapend een enorm gat. Wel was
het een geluk, dat dit gat zo hoog zat, want anders zou de „Oranje" zijn reis naar
Indonesië stellig niet hebben kunnen vervolgen. Zelfs nu heeft men niet kunnen
voorkomen, dat het schip tijdens de reis water maakte, doch dit bleef beperkt tot
hoeveelheden, die geen gevaar opleverden. Ook verloor de „Oranje" een anker,
reden waarom het schip Colombo. Singapore en Belawan niet aandeed.
Men wil of kan zich overigens nog
steeds niet uitlaten over de toedracht
van de aanvaring tussen de „Oranje'
en de „Willem Ruys". Kapitein Hemmes
van de „Oranje" lag bij de aankomst
van dit schip in Tandjong Priok ziek te
bed. In opdracht van de dokter mocht
hij de pers niet ontvangen. Tegelijker
tijd echter had hij aan alle personeel
aan boord de order uitgegeven, dat
niets losgelaten mocht worden.
De dag na de aankomst verminderde
deze starheid iets. De eerste dag had
den alleen de vertegenwoordigers van
de persbureaux van de douane toe
stemming gekregen aan boord te gaan.
Eén van hen kreeg met veel moeite ge
daan, dat hij als vertegenwoordiger van
allen bij de kapitein werd toegelaten.
Veel kwam nij daarbij echter niet te
weten. De tweede dag pas mochten de
vertegenwoordigers van de kranten aan
boord. Dit keer werden zij te woord ge»
staan door de eerste stuurman, de heer
Damen, die zich iets toeschietelijker
toonde dan zijn baas.
Toch wilde ook de stuurman over
de eigenlijke toedracht van het onge
luk niets vertellen. De vraag, of de
algemene veronderstelling juist is,
dat n.l. de „Oranje" de „Willem
Ruys" aan bakboord heeft willen pas
seren, doch van plan verander
de toen hij zag, dat daar een tanker
Zoals reeds gemeld zal de reparatie
periode van de „Oranje" langer duren
dan aanvankelijk werd verwacht. In
verband hiermede zal de „Johan van
Oldenbarnevelt" van de Mij. „Neder
land", die zoals men weet 29 Januari
uit Amsterdam naar Tg. Priok vertrekt,
9 April opnieuw een reis naar Indone
sië maken.
Men verwacht, dat de eerstvolgende
reis van de „Oranje" 29 Mei zal begin
nen. Amsterdam's vlaggeschip wordt
25 Februari uit Tandjong Priok in de
hoofdstedelijke haven verwacht.
VROEGERE
kustlijn
DIJK OM UIT
HOLLING VAN
tfET EILAND TE
VOORKOMEN
aOO MILLIOEN KUB
METER WATER STRO
MEN HIER TWEEMAAL
PER DAG IN EN UIT
O
rp
■7-
VAARGEUL SCHUIFTfe=^0
Ameland
OU/NEN
TENTENKAMP
1<A A
1/-
Bokkun»
NAAR HET OOSTEN
•HoIIuw
Terschelling
kustbescherming
DOORMIDDEL VAN
IBEKDAMMEN
V PELT 53116
nnt hltinJd Mmw' °°L °p andere plaatsen langs de kust knaagt de zee
/I h ar ,MOrttslcl zijn 00k bez°r9d over hun grondge
bied, dat dagelijks dooi milhoenen' kubieke meters water wordt belaagd. De
stroming m het Borndiep tussen Ameland en Terschelling is zó sterk, dat de
kust hier dooi lopend af brokkelt. ln vroeger jaren ontstond aan de uitgang van
het Borndiep een sterke draaistroom, die dreigde het eiland in tweeën te delen.
Door de aanleg van een strekdam is dit thans voorkomen. Nu richt de belang-
stelling van cle ij swaterstaat zich op de Zuid-Westpunt van het eiland nabij
Hollum, wat het meest bedreigde punt 'is en waar de nodige voorzieningen
reeds zijn getroffen. Rijkswaterstaat is er van overtuigd, dat de getroffen voor
zieningen voldoende zijn. De bewoners van Ameland en in het bijzonder van
Hollum staan op het standpunt, dat ook aan de Noord-Westzijde maatregelen
moeten worden getroffen.
duren hadden. Had men hier niet zo
getalmd met het aanleggen van hoof
den, dan waren de kosten belangrijk
minder geweest. Min of meer ideaal
vindt men de toestand langs de dijk
tussen Kamperduin en Petten, waar
om de honderd vijf en twintig
meter hoofden in zee staan. Men
heeft hier, zoals gemeld, natuur
lijk het normale onderhoudswerk
in de strijd tegen de zee, die ge
weldig spoken kan, maar als direct ten
Zuiden van Kamperduin een viertal
hoofden op een onderlinge afstand van
ongeveer tweehonderd meter zou ko
men te liggen, zou men de toestand
aardig in de hand hebben.
De grote kom, die door het afkalven
van de duinenrij gevormd is. zou niet
groter worden. Het natuurlijke proces
van duinvorming zou weer op gang
komen en het Hoogheemraadschap zou
voor grote extra kosten gespaard
blijven.
voer, daarom aan stuurboord wou
passeren en als gevolg van een ver
keerde manoeuvre van een van beide
schepen op de „Willem Ruys" is ge
varen, heantwoordde hij slechts met
een weinig origineel „no com
ment".
Toen echter de opmerking werd ge
maakt, dat het toch gebruikelijk is, dat
de kapiteins op de brug staan als de
„Willem Ruys" en de „Oranje" elkaar
passeren, verklaarde de stuurman: „Bij
ons was dat in ieder geval wel het ge
val. Van de Ruys weet ik het niet".
Veel nieuws kon stuurman Damen
overigens ook al niet vertellen. De
vraag, wie er nu op gevaren was, achtte
hij voor iedereen, die de „Oranje" ge
zien had, geeft vraag meer. Daarbij
werd echter de opmerking gemaakt, dat.
indien een auto een wielrijder, die on
verwachts zonder richting aan te geven
opzij afslaat, overrijdt, dit nog niet be
tekent, dat de automobilist schuldig is
Voor wie de „Uranje" gezien heelt,
is het inderdaad wel duidelijk, dat dit
schip de „Willem Ruys" geramd heeft,
en met omgekeerd. Bij wie de fout ge
legen heeft, zal echter de Raad voor de
Scheepvaart moeten beslissen. De pas
sagiers hebben uiteraard vaak hun oor
deel reeds gereed, doch erg eensluidenc
is dat niet.
Over de consequenties van de aanva
ring voor degenen, die voor de eerst
volgende afvaarten van de „Willem
Ruys" en de „Oranje" geboekt stonden
is reeds voldoende geschreven. Vas'
staat wel, dat de maatschappijen er
voor zullen zorgen, dat het vervoer
doorgang vindt.
Een andere consequentie had de aan
varing nog voor de passagiers aan
boord van de „Oranje" met bestem
ming Colombo, Singapore en Belawan
Zij werden in Tandjong Priok gedebar-
queerd, terwijl zij per vliegtuig en
boot op kosten van de Maatschappij
„Nederland" naar hun bestemming
konden doorreizen. Bovendien kregen zij
nog de gelegenheid even althans iets
van Indonesië te zien. Zo bezocht een
groep onder geleide de Plantentuin in
Buitenzorg. Algemeen toonde men
zich dan ook meer verheugd dan be
zwaard over de wijziging in de route
De beschadigde
„Oranje" op de rede van Tandjong Priok.
55
De stroom dollars, die ten gevolge van
het Amerikaanse verlangen naar luxe
Jachten naar Europa vloeit, wordt steeds
'groter. Op scheepswerven in Nederland,
Zweden en West-Duitsland wordt aan
dit verlangen tegemoet gekomen door de
bouw van luxe scheepjes, die beter en
gaedkoper zijn dan de Amerikaanse.
De neiging om Europese jachten te
kopen is sterk tot uiting gekomen tij
dens de motorboottentoonstelling in het
„Grand Cential Palace" te New York,
toen vele orders bij Europese jachtwer
ven werden geplaatst. De trots van deze
jaarlijkse tentoonstelling was dit jaar de
„Feadship Capri". Dit sierlijke zeewaar
dige schip werd gebouwd door de Aals
meerder Jan de Vries. Het werd op de
openingsdag van de tentoonstelling voor
72.200 dollar verkocht.
„Feadship" is een combinatie van
zeven Nederlandse scheepswerven. De
naam is afgeleid van „First Export
Association of Dutch Ship Builders"
Tot dusver heeft deze combinatie
reeds meer dan 30 pleziervaartuigen
voor Amerikanen gebouwd. Op het
ogenblik zijn er voor Amerikaanse
rekening 40 in aanbouw. De combina
tie hoopt nog meer orders te zullen
boeken.
De jachten variëren van 30 voets
scheepjes, welke 9.500 dollar kosten, tot
luxe kruisers van 122 voet, die bijna een
kwart millioen dollar moeten opbrengen.
Als deze schepen op Amerikaanse wer-
zouden worden zou hun
25 tot 50 pet. hoger liggen. (A.P.)
De agenten voor „Feadship" in de V.S.,
weXrf^iaen Canada- de gebroeders Donnel-
ly, deelden mede, dat zij als resultaat van
deze en vorige tentoonstellingen betere
zaken hadden gedaan dan zij hadden dur-
v.£n ?Pe!?- Pp de laatste show heeft de
„Feadship niet minder dan 19 jachten ver-
Kocht, tegen prijzen van 10.000 tot 82.000
dollar, terwijl voordien al 30 schepen aan
Amerikanen waren geleverd. Daarnaast
staan in Nederland nog 40 boten voor de
V.ö# op stapel. Ook de fabriek van de
lak, waarmede de „Capri" is afgemaakt,
neeft, naar zij bij monde van haar ver-
116
Vertaald
door
J. W. HOFSTRA
Clara's tranen bleven stromen, hoe
wel ze haar best deed ze tegen te hou
den.
Hij sprong uit zijn stoel op en leunde
over haar heen, zijn hand op haar
schouder.
Clara", zei hij tenslotte zo angstig,
dat ze haar zelfbeheersing terug vond.
„Je maakt je toch niet ergens anders
bezorgd overje hebt toch nergens
spijt van?"
Door haar tranen heen zag ze zijn ge
zicht. De uitdrukking van zijn gelaat
leek zo op die van Archie, op de och
tend dat hij met zijn spoortrein aan het
spelen was, dat niets er meer op aan
kwam, als ze die ellende op zijn gelaat
maar kon doen verdwijnen.
Ze kwam naast hem staan en sloeg
haar armen om zijn hals.
„Lieve Pap. Natuurlijk is alles in orde.
Heus, eerlijk."
Verdriet en opluchting wisselden
elkaar af op zijn gezicht.
„Weet je het zeker, meiske?"
Zij stak een vinger in allebei zijn
mondhoeken en trok die omhoog.
„Lachen, gauw!"
Eindelijk slaagde hij er in. Toen draai
de hij zich om, trok zijn zakdoek te
voorschijn en snoot luid zijn neus. Clara
deed hetzelfde. Ze zag de weerspiege
ling van hun gezichten in de berookte
spiegel achter de rijen foto's.
„Een mooi stel zijn we", zei ze met een
zenuwachtig hikkend lachje. „Je moe
der zal wel kwaad op me zijn", zei hij.
„Ik had moeten merken, dat je doodop
was. Welterusten. God zegen je."
„Nacht, Pap. En maak U maar geen
zorgen meer."
Ze omhelsden elkaar stijfjes, op een
armlengte van elkander, als acolyten,
die elkaar de vredekus geven.
DERDE HOOFDSTUK
De datum van het huwelijk werd voor
lopig vastgesteld op half Maart. Naar
mate die dag naderde, scheen de tijd
voor Clara steeds sneller te gaan, tot de
dagen voorbij schenen te vliegen. Licht
plekken waren winkelen en passen bij
naaisters en het openen van pakjes, en
zo nu en dan een bezoek aan een nacht
club of een schouwburg als Archie met
verlof was; daar tussen in waren de
dagen grauw en voelde ze zich suf, als
ze niet geplaagd werd door verontrus
tende dromen. Meestal betroffen die
Charles, en dan Charles zoals hij was,
toen hij nog leefde en haar voor de gek
hield. Zo nu en dan droomde ze ook
van de trouwerij. Ze kwam te laar in de
kerk, of ze zag, als ze in de kerk kwam,
een andere bruid aan de arm van haar
vader naar het altaar gaan. Ook droom
de ze eens. dat ze al heel lang aan het
altaar stond te wachten en er maar geen
bruidegom op kwam dagen; ze wist toen
plotseling heel zeker, dat Archie en
haar vader samen champagne aan het
drinken waren in het restaurant, dat ze
die avond na de Tannhauser bezocht
hadden. Een andere keer en dat was
de ergste droom van alle was niet
Archie, maar Charles de bruidegom. Hij
droeg de bruine blazer en de korte grij
ze broek, die hij in de moestuin gedra
gen had. Vreugde en schrik overweldig
den haar. Ze riep: „O, Charles, ik dacht
dat je dood was", en ze stond op het
punt hem te omhelzen, toen hij zei:
„Kom niet aan me, Jof. Iemand heeft
mijn hoofd afgesneden en Nan heeft het
er weer opgenaaid. Ik moet de halsband
van Hero om mijn hals dragen om de
snee te verbergen."
Toen ze op zekere ochtend ontwaakte,
besefte ze, dat ze binnen een maand'
ging trouwen. Ze kwam er op, doordat
mevrouw Hughes-Follett in Londen
was en die avond voor haar en Archie
een diner gaf. De gedachte aan dit feest
waarbij do bruidsmeisjes en Archie's
getuige aanwezig zouden zijn, bracht
haar uit die staat van verdoving, waar
in ze de laatste weken had verkeerd.
Tot nu toe had het geleken of het niet
zijzelf, maar een ander meisje was, dat
gelukwensen ontving, jurken paste er,
bedankbrieven schreef aan 'volkomen
onbekenden.
Ze zag Archie maar zelden en wan
neer ze hem zag. verhoogde dit haar ge
voel van onwerkelijkheid slechts. Hij
beschouwde de voorbereidselen voor
het huwelijk als vervelende plichtple
gingen, waar ouders nu eenmaal op
stonden en toonde totaal geen belang
stelling voor de plannen. Het was hem
genoeg, dat hij en Clara, als de oorlog
eenmaal voorbij zou zijn, altijd samen
zouden zijn en zouden kunnen doen
waar ze zin in hadden, zonder dat ie
mand er zich mee bemoeide. Intussen
was hij zo roerend gelukkig als hij bij
haar was, dat ze niets behoefde te doen
dan zich maar te laten aanbidden. Hij
vroeg niets anders van haar; zelfs zijn
liefkozingen bleven bij een enkele ste
vige, maar respectvolle kus of een vas
tere greep om haar middel als ze op een
sentimentele melodie dansten. Hij over
laadde haar met kostbare en zeer uit
eenlopende geschenken, die varieerden
van een paarlencollier tot een enorme
Meccano-doos. Aanvankelijk had hij
wanhopige pogingen gedaan om zich te
„ontwikkelen" en vroeg Clara welke
boeken hij „moest" lezen of stelde een
ernstig stuk voor in plaats van een re
vue. Maar Clara paste zich liever aan
aan Archie's smaak en schepte daar ook
een zeker genoegen in. In zijn gezel
schap hoefde ze niet te denken en den
ken was het laatste wat ze wenste. Vaak
scheen hun verloving haar meer een
van hün vroegere spelletjes, maar dan
een, dat speelde in het décor van Ciro
of het Berkeley. Het kwam ook dikwijls
genoeg voor, dat ze in hun oude
Schwoinhund-spel terugvielen. als ze
alleen waren, dat onthief hen van de
plicht over andere dingen te conserve
ren.
Een ding echter stond als een paal
boven water en Clara vond dit steeds
een ietwat pijnlijke gewaarwording:
haar vader was over alles voortdurend
in de wolken. Archie had onmiddellijk
zijn hart gestolen. Hij vond hem „één
uit duizenden". Dingen, waarover hij
critiek zou hebben gehad bij een jonge
man van zijn eigen stand, zag hij bij
Archie slechts als charmante zwakhe
den tegen zijn schitterende achtergrond.
Toen Isabel eens de opmerking maakte,
dat hij toch eigenlijk lang niet intelli
gent genoeg was voor Clara, hield hij
steil en strak en bijna kwaad vol, dat
moed en vriendelijkheid er veel meer
op aan kwamen dan een goed verstand.
(Wordt vervolgd).
tegenwoordiger op de tentoonstelling t
New York mededeelde „flinke zaken" ge
daan.
Op de tentoonstelling stond men in rijen
van meer dan 200 personen om aan boord
van de „Capri" - the Queen of the Show -
te komen en het schip te bezichtigen. De
politie moest er nu en dan aan te pas
komen om de belangstellenden in het ga
reel te houden.
Inmiddels heeft de „Feadship"-combina
tie concurrentie gekregen van een Ameri
kaan en een Nederlander, beide ontwer
pers van jachten en kruisers, die ook met
een inzending van modellen op de motor
boottentoonstelling te New York vertegen
woordigd waren. Zij werken samen bij het
ontwerpen van de schepen en verkopen
deze aan de hand van hun modellen. Ver
schillende werven in Nederland bouwen
dan de boten voor hen. Deze twee perso
nen hebben thans de firma „Holland-
American Yachts" opgericht, die gevestigd
is in de staat New- York en onder leiding
staat van de Nederlander A. Ie Comte.
B. en W. van Amsterdam hebben op
voordracht van de adviescommissie be
sloten de Frans Duwaerprijs-1952, groot
f 200. voor de ontwerper van het typo
grafisch best verzorgde boek, tijdschrift
of handelsdrukwerk verschenen tussen
1 October 1951 en 1 October 1952 toe te
kennen aan de heer Dick Elffers, te
Amsterdam, voor de typografische ver
zorging van het boek „Verve", samen
gesteld door W. Jos. de Gruyter en Paul
Rodenko, uitgegeven door Daamen N.V.
te Den Haag en gedrukt door de druk
kerij Meyer te Wormerveer.
Een eervolle vermelding werd toege
kend aan mevrouw Suzanne Heynemann,
voor de typografische verzorging van
de vertaling van Shakespeare's „De
Storm" en aan de heer W. Brusse, voor
zijn werk aan het tijdschrift „Goed
Wonen".
De prijs, groot f 200. voor de best ver
zorgde bibliophiele uitgave verschenen
tussen 1 October 1951 en 1 October 1952
kon niet worden toegekend.
De heer Harry Disberg kwam voor
de wijze waarop de bundel linoleum
sneden met gedichten van Henry Deluy,
getiteld „titr'animal 12", verzorgde in
aanmerking voor een eervolle vermel
ding.
De beoordelingscommissie werd ge
vormd door de heren mr. M. Nijhoff.
Jhr. W. J. H. B. Sandberg en D. Dooyes.
In het K.R.O.-programma van Dins
dagavond a.s. zal in eerste radio-uitvoe
ring worden uitgezonden de opera van
Haydn „Orfeo en EuFidice". Solisten
zijn: Frans Vroons (Orfeo), Corry Bijs
ter (Euridice), Leon Combé (Creonte),
Nelly Smit (Genio) en Carel Willink
(Pluto).
Het Brabants Kamerkoor en het Bra
bants Orkest werken mede o.l.v. Frans
van Amelsvoort.
Deze opera is pas in 1950 in de archie
ven van de vorst van Esterhazy, de be
schermheer van Haydn, teruggevonden
en nadat de onvolledige handschriften
waren aangevuld, kon, een jaar later,
het werk voor het eerst worden uitge
voerd, n.l. ter gelegenheid van het in
ternationale muziekfeest te Florence.
Deze radio-première is tevens de eerste
uitvaoering in Nederland.
Het gegeven voor de opera ontleende
Haydn aan het bekende verhaal uit de
Gdiekse mythologie over Orfeo, de be
roemde zanger der oudheid, die tot in
de onderwereld doordringt om zijn ge
liefde, Euridice, terug te winnen.
Tijdens de boekenweek van dit jaar
zal er wederom een boekenmarkt ge
houden worden in de drie Bijenkorven:
in Amsterdam gewijd aan de verhalen,
in Den Haag aan de literatuur, in Rot
terdam aan de jeugdboeken.
