Regeringsnota over de watersnood^ aan Je Tweede^ Kamer
Trots en dankbaarheid
voor de hulpverlening
Mogelijkheid tot afsluiting
van de zeearmen zal
worden onderzocht
Koningin en Prins bezoeken
opnieuw rampgebied
Kerkcollecte
Helicopter verongelukt
Tot hoofd en hart
Troepensterkte nog
niet verminderd
Opbrengst geraamd
op 2 millioen
Raadsverkiezingen
en noodgebied
Vrijstelling van
omzetbelasting
„BEURZEN OPEN, DIJKEN DICHT"
f 178.222 op eerste avond
Doodstraf geëist in
Oradour-proces
PER HEL1COPTERE EN PER BOOT
VeeMORRIS iefmyou iwj!
DINSDAG 10 FEBRUARI 1953
76ste JAARGANG No. 25604
Gewond geraakt en
daarna doodgereden
Kapitein Limburgse Jagers
het slachtoffer
In noodgebied
Aflossing onderweg
Voor geëvacueerden
Goederen en geld blijven
hun eigendom
Heldhaftig optreden van
pastoor v. Oude Tonge
DRAMA TE SCHIEDAM
MET MILDE HAND
Voorrang voor emigranten
naar Canada
Spoorkaartjes op crediet
Voor terugkeer naar
noodgebieden
Nationaal Rampenfonds
Voor concerten en
voorstellingen
1 GABARDINE REGENJASSEN
Staatsloterij
BUREAU SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM
Telefoon: Redactie 21544; Advertenties 21543
Abonnementen 20800 Postgiro 143480
Bijkantoor Beverwijk: Stumphiusstr 45, tel. 5998
Bijkant. Omulden: Bonifaciusstr. 27 tel. 5790
Directie: 1. 3. W Boerrigter en
Mr. W. A. M. van der Kallen.
Hoofdredactie; Drs. H. v. Run en W Severln.
Wnd. hoofdredacteur: W van Willige.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter
hoogte. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte.
De administratie behoudt zich het recht voor
advertentiën eventueel zonder opgave van
redenen te weigeren.
ABONNEMENTSPRIJS 47 cents per week,
f 2.per maand, f 6.per kwartaal.
Voor klachten over de bezorging na 5.30
uur 's avonds tel. 21544
11-9
pe
is
te
ONMIDDELLIJK SNEL HERSTEL DER DIJKEN
De regering is van oordeel, dai de kosien van hei herstel
de hoofd- en buiienwaierkeringen geheel voor reke
ning van hei Rijk zullen dienen ie worden genomen.
~if deeli de minisier-presideni, dr. W. Drees, mede in de
jVaiersnood-noia aan de Tweede Kamer.
regering heeft besloten de volgende maatregelen ie
^emen: Zo spoedig mogelijk zal een oniwerp-Noodwet
gorden ingediend, waarin een centrale verantwoordelijk
heid voor hei herstel van de dijken wordt geregeld. Hei
h®rsiel van de dijken wordt onmiddellijk en zo snel moge-
hjk ter hand genomen. Indien de nodige snelheid van
heze herstelwerkzaamheden zulks vordert, zal de uitvoe
ring van de Zuiderzeewerken worden getemporiseerd.
*n algemene zin zal worden onderzocht op welke wijze her
haling van een ramp als deze kan worden voorkomen.
*n hei bijzonder zal dit onderzoek zich ook uitstrekken tot
mogelijkheid van een afsluiting der zee-armen. Hei
bedoelde onderzoek zal terstond worden aangevangen en
hret voortvarendheid worden voortgezet. Maatregelen,
die strekken tot hei verkrijgen van een verhoogde veilig
heid mei betrekking o.a. tot hulpverlening, organisatie van
de waarschuwingsdienst, enz. zullen worden genomen.
Dr. Drees drukt in het begin van
ue nota zijn bewondering uit voor
aen. die, in welke functie ook, bü
hulpverlening aan de getroffen
Sebieden hun krachten gaven en nog
Keven. De wijze waarop het volk van
Nederland èn het buitenland te hulp
JÜn gesneld, vervult de regering met
kots en dankbaarheid. Zij is er van
°vertuigd, dat voorzover hier en daar
eeitiek is geuit, deze niets afdoet aan
®e buitengewone prestaties, die zijn
eh worden geleverd. Mogelijk ge
haakte fouten verzinken in het niet
al het goede, dat is gepresteerd.
Aanzienlijk is de "materiële schade
voor de getroffenen en voor ons
land,, maar zii kan worden hersteld.
Groter is echter het niet te vergoe
den verlies aan mensenlevens. Het
laatst hieromtrent bekende cijfer is
1395. Voor verdere stijging moet wor
den gevreesd.
Met dankbaarheid stelt de minister
dat de productié-capaciteit van de
'Nederlandse industrie als zodanig on-
®®bgetast is gebleven. De regering acht
it van grote betekenis. Juist nu de
«ndbouwexport door het ten dele uit
dien van de landbouwproductie in dit
ytuchtbare gebied in Zuid-West-Neder-
and mogelijk enigszins zal verminde-
!len, is het van belang, dat de rol van
hs land als leverancier van industriële
Producten, door deze ramn niet is aan
getast.
aanzien van de dijken wordt op
gemerkt, dat de toestand in het alge-
een enigermate is gestabiliseerd. Een
g,P°t deel van de gaten is van beperkte
(jjjetingen en deze behoeven bij het
te k-en §een bijzondere moeilijkheden
st bieden. Voorts moet worden vastge-
m® 'dat op de meeste eilanden één of
r djjkbressen voorkomen, die wèl
t iz°ndere moeilijkheden bij het dich-
j,p?,zullen bieden en die een karakter
Zo n' ^at **oet denken aan de gaten,
ihrf die aan het einde van de oorlog
ren e zeewering van het eiland Walche-
u Werden aangetroffen.
Zuil u't waterstaatkundig oogpunt
mteneinde uitbreiding te voorko-
binMi al'e gaten zo spoedig mogelijk
(1rten worden gedicht. Dit stuit vaak
hm -Pt ernstige bezwaar, dat vele zeer
v ei'ijk bereikbaar zijn. Dit geldt zelfs
Wp-r- £aten van kleinere omvang, die
v» niK materieel of weinig mankracht
aêen.
gj1? Zeeland is het eiland Schouwen
Zo biveland zeer zwaar getroffen. Hier
J" een tweetal di.ikgaten ontstaan.
arvan het dichten bijzondere moei
lijkheden zal bieden. Tn het Oostelijk
gedeelte van Zuid-Beveland worden een
paar dijkgaten aangetroffen, die grote
zorg baren, al is de diepte daarvan thans
niet overmatig groot. De oppervlakte,
die door deze gaten wordt geïnundeerd,
is echter zeer uitgebreid. Op Walcheren
is men de situatie weer nagenoeg mees
ter. Op Goeree en Overflakkee zijn een
groot aantal gaten in de dijken geslagen.
Het dichten van het merendeel dezer
gaten zal niet op ernstige bezwaren
stuiten; eep drietal is echter van zoda
nige omvang en de daarin optredende
stromen hebben een zodanige snelheid,
dut hier grote moeilijkheden kunnen op
treden.
Ook over de andere beschadigingen
geeft de minister een uitvoerig over
zicht. De duinen langs de gehele kust
hebben het zeer zwaar moeten ontgel
den. Het zal nodig zijn, dat de afgesla
gen duinen weer op de daarvoor ge-
eigende wijze zullen worden bijgewerkt.
Voor het dichten van de grote gaten
en soms ook voor aansluitende dijkcom-
plexen moet de hulo worden ingeroepen
van de grotere aannemers, die gespecia
liseerd zijn in bagger- en grondwerken.
Uit de aard der zaak is het om ver
schillende redenen noodzakeliik. dat met
de werken zo spoedig mogelijk wordt
begonnen. Het is daarom niet mogeli.ik
daarvoor bestekken gereed te ma
ken, weshalve het in het voornemen
ligt de uitvoering op basis van regie
contracten te doen geschieden.
Het ligt in het voornemen de lei
ding van de uitvoering in handen te
leggen van de Rijkswaterstaat, die
beschikt over een omvangrijk en in
alle opzichten goed toegerust tech
nisch apparaat. Van de bedragen
welke met het herstel der dijken
gemoeid zullen zijn, is op het ogen
blik, zelfs bij grove benadering, nog
geen raming te geven. Wel kan er
echter reeds van worden uitgegaan,
dat zij dermate hoog zullen ziin. dat
de draagkracht van de getroffen
onderhoudsplichtigen (in de regel
waterschappen) hierbij in het niet
zinkt.
Onder hoofdstuk evacuatie en hulp
verlening wordt een uitvoerig overzicht
gegeven, waarvan het merendeel van
het medegedeelde reeds bekend is.
In vele gevallen werden onmiddellijk
troepen ingezet op bedreigde plaatsen.
Reeds 1 Februari om drie uur was een
detachement van de Landmacht bij Raams-
donksveer aan het werk.
Zodra de weersomstandigheden dit
toelieten werden verkenningsvluchten
uitgevoerd o.m. ter bepaling van de
prioriteit bij de hulpverlening. Deze
verkenningsvluchten leverden als ge
volg van de bijzonder slechte weersom
standigheden op Zondag 1 Februari een
fragmentarisch beeld. Van Schouwen
Duiveland werden geen gegevens ont
vangen.
Maandag 2 Februari 7 uur trad de
ernst van de situatie op Schouwen
Duiveland en Tholen eerst duidelijk op
de voorgrond. Van SchouwenDuive
land en Noord-Beveland werd toen de
toestand als critiek gemeld. Des mid
dags wera de situatie op Schouwen
Duiveland en Goeree Overflakkee als
het ernstigst onderkend.
Zondagmiddag 1 Februari 5 uur
werd aan het hoofdkwartier van de
geallieerde eenheden in Europa om
onmiddellijke toezending van twin
tig helicopters verzocht. De eerste
U.S.A.-helicopter arriveerde Dins
dagmiddag 3 Februari op Gilze
Rijen.
In totaal zijn ruim 2200 personen door
helicopters gered en naar veiliger oorden
vervoerd.
Het is een gelukkige omstandigheid ge
bleken, dat de evacuatie-organisatie,
waaromtrent bij nota van 22 October
1952 en bij de parlementaire behandeling
van de wet Verplaatsing Bevolking uit
voerig mededelingen zijn gedaan, reeds
tot stand was gekomen Dientengevolge
konden de centrale evacuatiecommissie
en de provinciale evacuatiecommissaris
sen met hun algemene plaatsvervangers
en regionale functionarissen terstond in
actie komen.
(Vervolg op pag. 3)
Ook in de Alblasserwaard is men
hard bezig met het herstellen van
de vernielde dijken, teneinde zo
snel mogelijk de polder weer te
kunnen droogpompen. Werkzaam
heden op de nieuwe dijk bij Pa-
pendrecht. Op de achtergrond een
zandzuiger, die het zand opspuit.
Het gat in de dijk bij Papen-
drecht was 85 meter breed.
Op weg naar het rampgebied is ka
pitein H. W. Borst, officier van speciale
diensten bij het Regiment Limburgse
Jagers, door een tweevoudig ongeval om
het leven gekomen.
Met het 412e Bataljon uit Nunspeet
op weg om de troepen van het Regi
ment Limburgse Jagers uit de garni
zoensplaatsen Venlo en Roermond bij
de hulpverlening af te lossen reed de
jeep van kapitein Borst tegen een boom.
De kapitein liep daarbij een vrij on
schadelijke hoofdwonde op. Toen de
chauffeur en de officier uit de dwars
over de weg staande jeep waren ge
stapt om deze wonde even te verzor
gen, naderde plotseling een andere
auto. De chaufeur van deze wagen zag
nog juist kans om de jeep te ontwijken,
maar de gewonde kapitein werd aan
gereden en op slag gedood. Kapitein
Berst was reeds enkele jaren bij het
garnizoen te Venlo ingedeeld en tevens
in deze stad woonachtig.
H.M. de Koningin heeft Maandag, ver
gezeld door haar secretaresse, mevrouw
N. Smitt-Avis en haar adjudant, majoor
van Linden, opnieuw een bezoek ge
bracht aan de getroffen gebieden.
Te Hellevoetsluis werd zij verwel
komd door de commissaris der Koningin
in de provincie Zuid-Holland, mi. Kes-
per, en de burgemeester van Hellevoet-
sluis. Per sleepboot vertrok H.M. naar
^Iblasserdam is men bezig met het graven van een die pe put, waarin men een pomp zal plaatsen, die het water
uit de Alblasser waard zal pompen.
Den Bommel op het eiland Goeree en
Overflakkee. Vandaar begaf zij zich te
voet naar een punt op de dijk, waar
mariniers met de herstelwerkzaamheden
bezig waren. Vervolgens vertrok H.M.
per truck naar Nieuwe Tonge, waar zij
zich langdurig met de inwoners onder
hield. Daarna vloog de Koningin per
hélicoptère naar 't zwaar getroffen Oude
Tonge, waar zij zich door de burgerlijke
en militaire autoriteiten van de toe
stand op de hoogte liet stellen.
Na een tocht door Oude Tonge ver
trok H.M.., wederom per hélicoptère, naar
Willemstad, waar zij werd ontvangen
door de burgemeester, de heer C. A.
van der Hooft en diens echtgenote, als
mede wethouder J. A. Dekkers en de
gemeentesecretaris, de heer K. Dane.
HM begaf zich naar het gemeentehuis,
waar zij de thee gebruikte en waar
verschillende helpsters en helpers aan
haar werden voorgesteld. Daarna maak
te de Koningin een kleine rondwande
ling door de gemeente en bezocht de
opgeworpen dam aan de Landpoort.
vanwaar zij een overzicht had op de
ondergelopen polder van de Westhoek.
Vervolgens begaf H.M. zich aan boord
van een vaartuig van de Rijkswater
staat en vertrok in de richting van de
Mprins Bernhard heeft Maandag weder
om enkele plaatsen in het getroffen ge
bied bezocht. Na onder zeer slechte
weersomstandigheden van Soesterberg
te zijn vertrokken, landde hij op het
vliegveld Woensdrecht en vertrok van
daar per hélicoptère naar de Zeeuwse
eilanden. Allereerst begaf Z.K.H. zich
naar Zuid-Beveland, waar hij de plaat
sen Rilland-Bath, Hansweert, Baarlandt,
Ellewoutsdijk en Wolphaertsdijk be
zocht; vervolgens stak hij over naar
Noord-Beveland, waar hij achtereen
volgens landde te Kortgene en Colijns-
plaat. Daarna bezocht Prins Bernhard
Zierikzee en Sint Philipsland, In al
deze plaatsen sprak hij met verschillen
de inwoners en nam het herstel van de
dijken in ogenschouw.
Hoewel de militaire taak in het nood-
gebied in het algemeen niet meer zo
urgent is, als in de eerste dagen van
de watersnood, is de sterkte van de
troepen nog niet verminderd. De werk
zaamheden, die nu aan de orde zijn,
omvatten voornamelijk het herstellen
en verbeteren van dijken en wegen, het
evacueren van het geredde vee, het af
voeren van cadavers, het bouwen van
vlotten, het zuiveren van drinkwater en
patrouillegang ter controle van dijken.
Bovendien zal een begin worden ge
maakt met het bergen van landbouw-
materieel door middel van dukws en
het bouwen van pontonverbindingen
voor het ondersteunen van buizen bij
droogmaking van de Alblasserwaard.
De koninklijke landmacht is thans be
zig de ingezette opleidingseenheden te
vervangen door parate eenheden. Daar
om worden thans uit de 2e militaire af
deling bijna 6000 man naar de noodge
bieden overgebracht, die zowel op de
Zuid-Hollandse eilanden als in Zeeland
zijn aangekomen. Er zal worden ge
streefd naar een geleidelijke beëindi
ging van de militaire bijstand voor
zover dit mogelijk is in verband met de
toestand in de noodgebieden.
Door het Rode Kruis verstrekte bed
den, dekens en matrassen en beddegoed
blijven eigendom van de geëvacueerden,
evenals het aan hen verstrekte geld.
De zeereerwaarde heer J- H. D. Hof
stede, pastoor van Oude Tonge, moet
tengevolge van zijn zeer heldhaftig op
treden tijdens de overstromingsramp
enige tijd op verhaal komen. In ver
band hiermede heeft Z.H. Exc. de Bis
schop van Haarlem in zijn plaats als
waarnemend pastoor benoemd de wel
eerwaarde heer P. H. L. van Ingen,
thans kapelaan te Leiden (H. Petrus).
Maandagmiddag heeft zich in Schie
dam een drama afgespeeld. Daar was
bij een familie het echtpaar Den B. uit
Zierikzee en twee kleine kinderen op
genomen. Mevr. den B. moet door een
vlaag van verstandsverbijstering over
vallen zijn. Zij snelde naar boven, waar
haar twee kinderen lagen té slapen. Ze
nam eerst het zoontje van twee Jaar op
en wierp het van het twaalf meter hoge
balcon af op straat. Daarna wierp ze de
baby ómlaag en sprong tenslotte zelf
van het balccn.
De baby werd dood opgenomen. De
moeder en het zoontje van twee jaar
zijn in deerniswekkende toestand naar
het gemeente-ziekenhuis overgebracht
r1
Naar het K.N.P. verwacht zal de op
brengst van de collecte die Zondag in
de katholieke kerken van Nederland is
gehouden wellicht de twee millioen be
naderen. Dit kan men concluderen uit
de getallen die in de loop van Zondag
en Maandag bekend werden.
In vele gevallen bedraagt de op
brengst per parochie het tienvoudige
van hetgeen een als goed gekenschetste
collecte opbrengt. Nog steeds komen
giften binnen. Eerst na enkele dagen
zal een volledig beeld van de milde ga
ven van Nederlands Katholieken wor
den verkregen.
Aan duizenden Nederlandse emigranten
uit de ondergelopen gebieden zullen zoals
reeds eerder bekend waren gemaakt, spe
ciale faciliteiten worden verleend om Ca
nada binnen te komen. Aan landbouwers
en niet-landbouwers uit deze gebieden zal
voorrang worden verleend. Niet-landbou
wers zullen worden geselecteerd volgens de
mogelijkheid hen in Canada te werk te
stellen en niet zozeer volgens de huidige
lijst van beroepen.
Zoals bekend, kunnen aan personen,
die naar de noodgebieden moeten te
rugkeren, plaatsbewijzen voor de Spoor
wegen op crediet worden verstrekt te
gen inlevering van een door of namens
de burgemeester ter plaatse afgegeven
bewijs. In Den Haag zijn deze bewijzen
te verkrijgen in het nieuwe stadhuis.
Uiteraard geldt dit slechts voor de ge-
evacueerden, die in Den Haag zijn ge
registreerd. Personen, die in andere
plaatsen zijn geregistreerd, dienen zich
tot de burgemeester in de desbetreffen
de plaats te wenden.
De gevolgen van de nationale
ramp, welke ons land heeft ge
troffen, beginnen zich in vele
sectoren van het openbare leven te
openbaren. Zo vraagt men zich al af,
of onder de huidige omstandigheden
de verkiezingen voor de gemeente
raden op de door de wet voorgeschre
ven wijze kunnen worden gehouden.
Ingevolge de Kieswet moet de candi-
daatstelling plaats vinden 14 April en
de stemming 27 Mei.
In de noodgebieden zijn talrijke ge
meenten geëvacueerd; daarin zal van
de candidaatstelling voor de gemeen
teraad niet veel terecht kunnen ko
men en in vele andere, minder getrof
fen, gemeenten zullen de inwoners te
veel zorgen aan hun hoofd hebben
om nog aan de verkiezingen te kun
nen denken.
De regering zal zich over deze zaak
dienen te beraden. Er zijn verschil
lende mogelijkheden om in de gere
zen moeilijkheden te voorzien.
a. De verkiezingen in het gehele land
worden uitgesteld tot het volgend
jaar;
b. de verkiezingen worden nog in dit
jaar gehouden, maar de data van
candidaatstelling, verkiezing en
optreden van de nieuw gekozen
raden (1 September) worden naar
een later tijdstip verschoven;
c. een van de wet afwijkende rege
ling wordt getroffen voor de ge
meenten, die in het noodgebied
liggen.
Bij Koninklijk Besluit zouden dan
gemeenten kunnen worden aangewe
zen, waarin de candidaatstelling en
verkiezing voor de gemeenteraad
worden uitgesteld tot nader te bepa
len data en de zittingsperiode van de
huidige gemeenteraad wordt ver
lengd.
Het komt ons voor, dat een maat
regel, als onder c. vermeld, het meest
waarschijnlijk is te achten. Het is ech
ter nodig, dat nog tijdig bij de wet
een regeling wordt getroffen, zodat
binnenkort wel een wetsontwerp van
deze aard bij de Staten-Generaal aan
hangig zal worden gemaakt.
Ken van de Amerikaanse helicoptères is bij Middelharnis verongelukt. Het tot-
stel gleed af en sloeg tegen de grond. Het werd geheel vernield, doch de inzit
tenden bleven ongedeerd.
De Staatssecretaris van Financiën heeft
bepaald, dat geen omzetbelasting behoeft
te worden betaald over de entréegelden
van de vóór 2 Maart 1953 te houden sport
wedstrijden en te geven concerten en
theatervoorstellingen, van welke ten min
ste 50 percent van de bruto-recette aan
het Nationaal Rampenfonds wordt afge
dragen.
Wie te veel op de kleine dingen
l let, zal de grote verliezen j
De eerste uitzending van de samen
werkende omroepverenigingen voor hun
actie „Beurzen open, dijken dicht" heeft
gisteravond, behalve toezeggingen, tot
een bedrag van f 178.222, een aantal
initiatieven opgeleverd, waarvan inder
haast werd uitgerekend, dat zij enkele
honderden millioenen zullen opleveren.
Een tapijtfabriek uit Huizen stelde voor,
dat iedereen in den lande gedurende
een jaar één uur per week van zijn loon
of zijn salaris zou afstaan en kreeg aan
stonds adhaesie van een drukkerij ult
Amsterdam. Een ruwe schatting wees
uit, dat op deze wijze op zijn minst 150
millioen bij elkaar zou kunnen komen.
"3en Hilversumse huisvrouw stelde
voor, dat alle huisvrouwen voor een
jaar een week van haar huishoudgeld
zouden oversparen, een bedrag dat zij
op f 45 schatte en er zijn 2.5 millioen
gezinnen. Het jongste lid van de Kar-
ekieten leverde zijn zakgeld van deze
week twee kwartjes af. De diri
gent van de Marinierskapel, kapitein
G. Nieuwland, overhandigde namens
zijn kapel f 700 en hij meende, dat hij,
alhoewel in uniform, toch namens alle
musici mocht spreken. Een autorijschool
uit Amsterdam bood een van zijn wa
gens aan en een patiënt van een Hil-
versums sanatorium sprak namens alle
zieken van Nederland.
Toen een van de vier omroepers
var. alle verenigingen een juist had
aangekondigd, dat tot dusverre f78.222
was binnengekomen, kondigde een on
bekende nog aan, dat hij f 100.000 ter
beschikking stelde.
Het gironummer van de actie „Beur
zen open, dijken dicht" is 17, het post
busnummer ook 17, het telefoonnum
mer 10101. Bij girostortingen behoeft,
zo heeft de P.T.T. beslist, geen porto
betaald te worden.
Advertentie
BaRTELJORISSTRAAT 20 TEL. 13439
Verwachting tot Woensdagavond:
Veel bewolking met enkele buien.
Langs de kust van Holland en Zee
land aanvankelijk nog harde, overi
gens krachtige tot matige wind,
hoofdzakelijk tussen Zuidwest en
Zuidoost. Weinig verandering in tem
peratuur.
Zon: 8.03—17.46. Maan: 6.46—14.10.
In het proces-Oradour heeft de
openbare aanklager de doodstraf geëist
tegen de Elzasser Boos en gevangenis
straffen en dwangarbeid tegen dertien
andere Elzassers.
Luit.-kol. Gardon, die namens de re
gering het woord voerde heeft de uit
zeven leden bestaande krijgsraad ver
zocht rekening te willen houden met de
leeftijd eti de voorgeschiedenis van de
Fransen die thans met de zeven Duitse
beklaagden terecht staan.
Vele soldaten van de „Das Reich'ir
divisie, die de 642 mannen, vrouwen en
kinderen van Oradour vermoord heb
ben, waren ten tijde van het misdrijf
nauwelijks achttien jaar.
RECTIFICATIE
ƒ60.t 1861 moet zijn W5T-
