Katholieke groei in Zuid-Afrika
VALDA
In Tweede Kamer stilte na de storm
Valentijn-dag14 Feb
Kunstenaars op de bres
5
5E®
Ds. Zandt: H. Schrift verbiedt inenting
Mr. Roolvink Tweede-Kamerlid
Protestants verzet tegen „Roomse immigratie"
Missie maakt vele
bekeringen
Muskusrat een
groot gevaar
Lager-Onderwijswet aan de orde
Kinderactie begint
morgen
A. Viruly benoemd
tot commodore
hantage
J. s.
h
Deskundigheid van de fractie
in het geding
Fletc
2
VRIJDAG 13 FEBRUARI 1953
PAGINA 3
T'
PASTI LLES
Diplomaten vullen
r zandzakken
Gladheid
Bromfietser gedood
in Rotterdam
De „Piet Hein" te Athene
W Deze K.W.F.
Lucifers worden
thans verkocht
ten bate van het
welke instelling
5 cent per pak
ontvangt.
Bovendien geeft de fabrikant 10°/0 extra
van de toeslag voor dit doel.
Prof. Gerbrandy vice-
Kamervoorzitter
iiliiÉliii
W atersnoodzegel
OVERREDEN EN
GEDOOD
Autoriteiten naar het
rampgebied
Lijdensmeditaties voor
K.R.O.
Dag der Vriendschap-Dag van
Februari
Bloemen!
door
e r
Geldboete voor
„De Ommelanden"
Geknoei met suiker
(Bijzondere correspondentie)
Sinds Dr. Daniël Malan's nationalistische regering aan het bewind is geko-
tnen. hebben de problemen van Zuid-Afrika in steeds grotere mate de aan-
i dacht getrokken. Er wordt echter over het algemeen slechts weinig gespro-
en over de positie van de katholieke bevolking in Zuid-Afrika gedurende de
Matste jaren.
j). De katholieke traditie in de Kaap gaat terug tot 1486, toen Bartholomeüs
jr1®* op zijn reis rond Afrika het eerste kruis en korte tijd later een eerste kerkje
S"'U:de. waarvan de overblijfselen na bij Mosselbaai nog zichtbaar zijn. De
rort-1 <joor de Nederlander Jan van Rie-
,0rtugese missie-activiteit werd gestremd
0*eck, die in 1652 de Kaap-kolonie officieel in bezit nam voor de V.O.C. en ge
Urende de eerste eeuwen was uitoefening van de katholieke godsdienst
°0r blanke immigranten verboden.
ook
jAa de Engelse bezetting keerden de
Vaderlanders onder generaal de Mist in
terug en werd godsdienstige ver-
:j;aagzaamheid het parool volgens een
rdonnatie die aldus luidde: „Dat alle
*°dsdienst-genootschappen, die voor de
/•■Spreiding van deugden en goede ze-
een Opperwezen aanbaden, in deze
/'onie gelijke bescherming van de wet-
A Zouden genieten, en dat geen bur-
j.'lijke voorrechten %an enig geloof
Aden worden toegekend". Zo eindigde
L, Periode van de Hervormde „staats-
Hprte tijd later arriveerden de eerste
i9J%narissen het waren drie Neder-
'ers om een aanvang te maken met
dj "üssionnering onder de blanke kolo-
j 'en en in 1834, het jaar van de Grote
te Wel'd de eerste resident-bisschop
y. Kaapstad benoemd in de persoon van
Griffith. Onder de grootste tegen-
'and van de Afrikaans-sprekende be
cking trokken de missionarissen het
j'Pnenland in, reizende per ossenwagen
'°or de verlaten vlakten naar de nieuw
°ntgonnen gebieden van de Transvaal
Oranje-Vrijstaat. De grond voor de
s"®fste kerk in Pretoria werd in 1872 ge-
Anken door de Bóeren-President An-
UF]
Af:
'es Pretorius
ÖIhds die eerste trektochten
is er
}'m veel veranderd. Nu vormt Zuid-
Sj rika een vaste kerkprovincie met
tep *951 een eigen hiërarchie, ver-
pfnwoordigd door vier aartsbisschop-
II en negentien bisschoppen.
Hoezeer de katholieke bevolking ge-
e'd is blijkt wel uit de volgende sta-
Advertentie
BIJ KEELPIJN
OE°zaDCHTE VALDAMILD
As gevolg van de watersnood in Ne-
en België moet ernstig rekening
bteA?n gehouden met een sterke uit-
'•ik ng van muskusratten in Noorde-
richting. Deze dieren leveren ge-
kgtf °P voor dijken en andere water-
nSen door wroeten in de grond,
tie in het overstroomde gebied zal
getl?ah\vezigheid van muskusratten vrij
<Sie akkelijk te constateren zijn, daar de
kSneh de hoge delen van dijken opzoe-
bos* hun toevlucht in bomen of takke-
öen vinden.
Piantenziektenkundige Dienst ver-
dringend in het door watersnood
jierde gebied op dit dier te letten.
Vatl *s een grote donkerbruine rat die
C|h ]heuspunt tot staartpunt ongeveer 65
'Ark ^an worden. Het typische ken-
Aljp *s de zijdelings afgeplatte staart.
staariandere ratten hebben rolronde
W,?n. Indien de aanwezigheid ergens
VjjG' vermoed, dient men dit onver-
Plaat met zo nauwkeurig mogelijke
ku ^aanduiding bij de Plantenziekten-
V6h. t Dienst te Wageningen op te ge-
Ivqm, voor iedere gedode muskusrat
fchikheen Premie van vijf gulden be
ltin Saar gesteld. Het is van groot be
de vernieler van waterkeringen
Vestig^1®' *n het geteisterde gebied kan
Jjet Jsreherlandse diplomaten zullen
ÊriGol weekend aan de zijde van
kken "oePen en vrijwilligers zand-
aiatl Envg?an vullen voor het herstel
dus verwoeste zeeweringen,
tXdmbdt AP- ui* Londen.
L ,ederiar: ,°maten, die tot de staf van de
>-!etbij i„ ambassade behoren, zullen
rt'Jh- Zii w.?.ralls en lieslaarzen gekleed
A Britqo u ,en uit dankbaarheid voor
de xi 'we hulp j- _i
eLlNrederlaV,^lJ aan ae slachtoffers
n°den e °verstromingsramp aau-
(i De vrü,„;f,anhzakken te helpen vullen,
ko ^ederlaij ers hebben de zegen van
Ook v,*5 ambassadeur mr. Stik-
ki^halistp», Teen aantal Nederlandse
„Q10inI" Londen aangeboden zich
-4. Piornatieke werkgroep" ta voe-
aan de slachtoffers van
aan-
tistieken: In 1920 waren er 182.360 ka
tholieken, in 1945 steeg dit aantal tot
634.800 en in 1948 tot 743.558, waaronder
140.000 blanken. In de laatste jaren zijn
vooral grote vorderingen gemaakt met
de bekering van de naturellen, waarvan
7% katholiek zijn.
Overal in Zuid-Afrika is de katho
lieke activiteit merkbaar. In het hart
van de nieuwe goudvelden te Welkom
waren de katholieken de eersten met
de oprichting van een kerk, klooster en
school, terwijl in dezelfde stad een hos
pitaal voor naturellen in aanbouw is, dat
meer dan 700 patiënten kan huisvesten.
Katholieke scholen treft men aan in alle
grote steden en vaak ook in het land. In
1920 waren er 474 katholieke scholen in
Zuid-Afrika, nu zijn het er ongeveer
2000 met meer dan een kwart millioen
leerlingen, gezien de totale bevolking
van 12.500.000 een indrukwekkend cijfer.
Het onderwijs onder de niet-blanken is
vooral gericht op het aanleren van am
bachten. Metselaars, timmerlieden en
smeden worden opgeleid in het grote
instituut in Taungs een modelccntrum
voor kleurlingen en naturellen in dc
Kaap-provincie en nieuwe landbouw
methoden, b v. de grondbewaring, wor
den onderwezen in de scholen te Ma-
riannhill in de provincie Natal. Voor het
hogere onderwijs verrijst in de bergen
van het Britse protectoraat Basutoland
te Roma het moderne Pius XII
Universiteits-college dat alleen voor na
turellen toegankelijk is.
Vooral in dit gebied nemen de beke
ringen snel toe en sinds de aankomst
van de eerste Franse missionarissen, nu
negentig jaar geleden, zijn er bijna een
kwart millioen katholieken. De bisschop
van Basutoland kon in September in één
missie-statie meer dan 10.000 naturellen
het Vormsel brengen.
Oorspronkelijk waren de echte Afri
kaners, opgevoed in de sfeer van de
Staten-bijbel, allerminst genegen om zich
voor het katholicisme te interesseren.
Wonende op hun „plase" kwamen zij
niet onder de invloed van het apostolaat
van dc Kerk en pas de trek naar de stad
sinds dc depressie-jaren van 1929 en ge
durende de periode na de laatste Wereld
oorlog, maakte hen bekend met het werk
van de Roomse priesters.
Sinds die tijd zijn bekende Afrika
ners tot de Kerk toegetreden o.a. dr.
M. Versteld, professor aan de Universi
teit te Kaapstad en hebben vele
anderen de gelegenheid gekregen om
zich van het practische apostolaat op
de hoogte te stellen. Zo kon de admini
strateur van Zuid-West-Afrika. dr. A.
van Rhijn, kortgeleden een bezoek
brengen aan de katholieke missie te
Windhoek. Ook door de verspreiding
van brochures in het Afrikaans b.v.
„Wat van die Roomse?" tracht men
de vele vooroordelen tegen het katho
licisme uit de weg te ruimen. Op de
grote Van Riebeeck-tentoonstelling, dit
jaar in Kaapstad gehouden, bevond zich
een katholiek informatie-bureau tot
Reproductie van een schilderij in
de South African National Gal
lery", voorstellend de aankomst
van Bartholomeüs Diaz aan de
Kaap in 1486.
grote ontsteltenis van de predikanten.
Van protestantse zijde verschijnt er
een vloed van geschriften tegen de
katholieken en daarbij is het vooral ge
munt op de katholieke Nederlandse
immigranten, die door hun bekendheid
met de Afrikaanse taal dezelfde cultu
rele achtergrond als hun nieuwe Afri
kaanse landgenoten hebben. „Die Kerk
bode", het orgaan van de Nederlands
Hervormde Kerken in Zuid-Afrika,
wijdde onlangs een uitvoerig artikel
aan het gevaar van „Roomse immigra-
sie" en zojuist heeft een boekje, geti
teld „Die Roomse Gevaar" het licht ge
zien, dat eveneens het gevaar van
katholieke immigratie benadrukt.
Discriminatie van katholieken in het
publieke leven komt desondanks wei
nig voor en zeker niet in de steden en
grotere dorpen, een groot verschil met
twintig jaar geleden. Ofschoon de
katholieke vertegenwoordiging in het
parlement slechts gering is '(drie leden
op een totaal van 159) spelen zij op
andere terreinen wel een rol. De ex-
ourgemeesters van Durban en Johan
nesburg waren katholieken.
De katholieke pers wordt in Zuid-
Afrika vertegenwoordigd door ver
schillende bladen. In Johannesburg
verschijnt de „Catholic Times", terwijl
in Kaapstad „The Southern Cross"
wordt uitgegeven, welk blad over cor
respondenten in het gehele continent
Afrika ten Zuiden van de Sahara be
schikt en voorbestemd is om het katho
lieke weekblad van continentaal Afrika
te worden. In het Afrikaans verschijnt
een tweetal maandbladen „Die Brug"
van algemeen culturele aard te Kroon
stad en „Die Katolieke Wereld" te
Oudtshoorn uitgegeven, het laatste blad
speciaal voor kleurlingen. Verder wor
den in beide talen nog locale publica
ties verzorgd.
In het veel-rassige Zuid-Afrika, dat
problemen kent zoals geen andere natie
ter wereld, schijnt de oplossing van de
sociale kwestie slechts te liggen in de
Kerk. Alleen een consequente houding
van sociale rechtvaardigheid ten op
zichte van iedere bevolkingsgroep kan
dit land redden en de snelle groei van
de katholieken onder alle hier wonen
de rassen schenkt het vertrouwen dat
de toestand niet zo donker behoeft te
worden ingezien, als wel eens in Ne
derland gevreesd wordt.
Op de Straatweg te Hillegersberg
(Rotterdam) is gisteren ter hoogte van
dc Berglustlaan de vijf en veertigjarige
chemigraaf P. H. van Krimpen uit
Hillegersberg tijdens de gladheid met
zijn bromfiets bij het afslaan door een
auto geraakt. Hij viel en kwam onder
een vee-auto terecht, die uit tegenover
gestelde richting kwam. Hij werd twin
tig meter meegesleurd. Met zware ver
wondingen werd hij in het ziekenhuis
Bergweg opgenomen, waar hij na aan
komst is overleden.
De Nederlandse torpedobootjager ,Piet
Hein", op terugreis uit Korea, is gisteroch
tend de haven van Athene binnengelopen.
De gezagvoerder heeft een bezoek ge
bracht aan de Griekse minister van Lands
verdediging en aan de chef van de ma
rinestaf.
Advertentie
KOOPT!
NATIONAAL
RAMPENFONDS,
(Van onze parlementaire redacteur)
De stemm'ing in de Tweede Kamer was er gisteren een als van een na de
levendige watersnooddebatten toepasselijke stilte na de stormGeruime tijd g'ing
er heen met het stemmen van een aantal functionarissen. Daarna zijn er een
drietal wetsontwerpen besproken, waarvoor de minister van Sociale Zaken met
twee staatssecretarissen an de minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschap
pen verantwoording kwamen afleggen. Maar in geen van de drie gevallen kon
beslist worden over al of niet aannemen. Allerlei eigenaardige kleine moeilijk
heden lagen daaraan in de weg. Wel gingen zonder hoofdelijke stemming een
ontwerp tot wijziging van de wet tot uitbreiding van de toepassing van het Zie
kenfond sbesluit en een tot verlenging van de voorzieningen voor officieren van
de Koninklijke Landmacht onder de hamer door.
Op groter weerstand, die al bij voor
baat weinig practische waarde had,
daar zij maar alleen van dominee
Zandt, een roepende in de woestijn der
moderne hygiëne, afkomstig was, stuit
te het wetsontwerp tot wijziging van de
inentingswet. Hierdoor wordt de inen
ting bevorderd, doordat in steden van
minstens 50.000 inweners niet eenmaal
in de drie maanden, maar iedere maand
kosteloos zal worden ingeënt. Dominee
Zandt, wiens Staatkundig Gereformeer
de Partij in deze inentingskwestie een
van de bronnen van haar bestaan vindt,
heeft met al het vuur dat hem op zijn
hoge leeftijd in zo'n geval typeert, be
toogd, dat de H. Schrift de inenting uit
drukkelijk verbiedt. Hij begaf zich o.k
voorzichtig op het wetenschappelijke
pad en hield tegen de staatssecretaris
vol, dat het nut van de inenting we
tenschappelijk niet te bewijzen is. Hij
diende daarna een amendement in, dat
bij de voorzitter geen genade kon vin
den. Er bestond n.l. volgens hem ge
rechte twijfel, of dit amendement in
het kader van de wet paste, die hier
aan de orde was. Het is dominee Zandt
niet mogen gelukken de kamervoorzit
ter en mr. Oud, die dr. Kortenhorst
aanstonds geïnteresseerd bijviel, van
het tegendeel te overtuigen. Men wil
hem echter de kans laten om het amen
dement om te werken tot een motie.
Het ontwerp werd dus aangehouden.
Ook werd de stemming uitgesteld
over het ontwerp-stoomwet, waaraan
vijf sprekers hun aandacht wijdden,
voordat staatssecretaris dr. van Rhijn
het ontwerp verdedigde. Hoewel zelfs
de heer Ankersmit (V.V.D.) later toe
gaf, dat principieel het geval niet zo
veel om het lijf had, werd toch nog
het woord „stille socialisatie" gehoord,
in verband met de bepaling, c'at
iedereen die in zijn bedrijf een stoom
ketel heeft, voortaan verplicht zal
zijn deze gedeeltelijk tegen betaling
te laten controleren. De heer Anker
smit wist echter veel goeds over de
dienst van het stoomwezen te vertel
len. De heer Wijffels (K.V.P.) vroeg
om herziening van een artikel, door
alleen controle waarom verzocht
wordt in rekening te brengen. De
staatssecretaris kon alleen de toezeg
ging doen, dat hij voor de kleine on
dernemingen, waarvoor de retributie
aan de hand van de wet wat te streng
zou worden aangetrokken, in overleg
met Economische Zaken naar een ver
lichting van lasten zal zoeken.
Ten slotte kwam een wijziging van
de Lager-Onderwijswet aan de orde,
waarover door de heren Peters (KVP)
en een viertal anderen werd gesproken.
Algemeen was men dankbaar voor het
recht trekken van de verlofregeling van
de onderwijzers, zodat zij in dit opzicht
met ambtenaren op een lijn komen. Het
zelfde gold voor het verschaffen van
een wettelijke basis aan de regeling
van het smartegeld. De heer de Loor
(PvdA) meende dat de regering hier
mede wel erg laat over de brug is ge
komen en dat zij door verlies aan ver
trouwen in de kringen van onderwijzers
hetzelfde is ook bij de leraren aan
de orde een zuinigheid heeft toe
gepast die de wijsheid bedriegt.
Wanneer na het antwoord van de mi
nister over de wet wordt gestemd, zal
ook een amendement van deze afge
vaardigde aan de orde zijn, waarin
wordt voorzien in het toekennen van de
jaarwedde aan een onderwijzer hangen
de een beslissing omtrent diens schor
sing.
De debatten over de technische wijzi
gingen die de wet voorstelt, betroffen
o.m. dp mogelijkheid om het Esperanto
op de lagere school in te voeren, waar
de heer Peters zich met de heer Tilanus
Opname van de Katholieke Informatie-stand op de Van Riebeeck Festival-ten
toonstelling in April 1952.
Zaterdag zullen 300.00» leerlingen van
4.000 scholen in Nederland, juist ais bij
de actie voor de kinderpostzegels, met
bestelformulieren langs de huizen ko
men, ditmaal voor de verkoop van de
watersnoodzegel.
De Algemene Nederlandse Onderwij
zers Federatie (ANOF) heeft het Comi
té Watersnoodpostzegel 1953 haar volle
medewerking toegezegd. Tot Woensdag
duurt de eerste fase der actie: het op
nemen van bestellingen, waarbij nog
geen geld moet worden afgegeven.
„Nood aanpakken door zegels plak
ken" luidt het motto.
Zodra u een bestelling voor één of
meer zakjes van f 1 (5 postzegels van
10 cent met opdruk van een extra toe
slag ad 10 cent) hebt gedaan, dient het
kind u een plakzegel te geven „Water
snood Postzegel 1953", die u op uw
deur kunt plakken ten teken, dat u
reeds voorzien bent.
Een week later begint de aflevering.
Deze duurt van 20 tot 27 Februari. Aan
de kinderen dient pas geld te worden
afgegeven, wanneer zij die week de be
stelde postzegels aan huis komen bren
gen.
(Van onze correspondent)
Vanmorgen half negen is de zeven
tienjarige mej. W. van de Pol op het
gladde wegdek van het Noordeinde te
Leiden uitgegleden toen zij per fiets
twee wielrijders wilde passeren. Zij
viel en kwam met haar hoofd voor het
achterwiel van een passerende kolen
wagen. Zij werd overreden en op slag
gedood.
zeer positief tegen verklaarde. Een van
zijn motieven was, dat de kinderen al
voldoende met huiswerk worden overla
den. Wij zijn beulen der veelweterij, zo
meende hij en wij stoppen de kinderen
vol, als een slager dat doet met zijn
worst. Terwijl wij nog niet aan het onder
wijzen van werkelijk goed Nederlands
toe zijn, wordt het Esperanto door en
kele idealisten al in de school gehaald.
Ook het Fries werd door verschillende
sprekers in het debat gebracht. Men
drong bij de minister op spoed aan bij
de regeling van deze kwestie. De heer
Tilanus diende een amendement in, dat
een overgangsbepaling wil invoeren
voor de financiële consequenties van de
wet.
De Kamer heeft met 42 stemmen
prof. Gerbrandy als plaatsvervangend
voorzitter gekozen. De heer Roosjen
kreeg bij deze stemming 22 stemmen.
Beiden behoren tot de AR-fractie. Op
de heer Stapelkamp, eveneens AR,
werden 5 stemmen uitgebracht. Tot lid
van de commissie voor huishoudelijke
aangelegenheden werd de heer Stapel
kamp benoemd. De heer Schouten
kwam uit de bus als lid van de com
missie van beroep voor de ambtenaren
van de stenographische inrichting.
In de vacature van de heer Th. San
ders is door de Kamer een voordracht
van drie opgemaakt, die H.M. de Ko
ningin zal worden toegezonden. Als
eerste op de voordracht staat de heer
L van dc Tempel, als tweede mr. Ch.
J.' M. Hens en ais derde de heer D. J.
Gerritsen.
Gezagvoerder Adriaan Viruly is met
ingang van 6 Februari tot commodore
op de Noordatlantische routes van de
K.L.M. benoemd. Deze rang geeft recht
tot het dragen van een gouden ster bo
ven dc galons. De titel van algemeen
chef-vlieger, welke de heer Viruly sinds
het einde van de oorlog voerde, is door
deze benoeming komen te vervallen.
Commodore Viruly die meer dan vijf
entwintig jaar de stuurknuppel hanteert
is één van de bekendste K.L.M. vliegers.
Sedert April 1927 toen hij zijn F.I.A.-
brevet verwierf, heeft hij meer dan
17 000 vlieguren op zijn naam gebrach*,
waarbij hij bijna 5 millioen kilometer
aflegde ofwel 125 vluchten rond de aar
de. Tijdens de laatste wereldoorlog werd
de heer Viruly. die voor 1940 bijna twin
tig vluchten naar Indië had gemaakt, in
het bezette Nederland op non-actief ge
steld. Hij slaagde er echter spoedig in
naar Zweden uit te wijken en vandaar
naar Engeland. Aanvankelijk werd hij
vlieger op de bekende „Life Line" van
de K.L.M.. die met onbewapende toestel
len een nachtdienst tussen Bristol en
Lissabon/Gibraltar onderhield. Later
kwam hij bij het „Air Transport Com
mand" als ferry-piloot en maakte hij tal
rijke vluchten over de Atlantische
Oceaan. Grote bekendheid verwierf Vi
ruly als auteur van luchtvaartboeken.
Zeventien heeft hij er reeds op zijn
naam staan. Ook als schrijver van lucht-
yaartartikelen en als spreker geniet hij
in binnen- en buitenland bekendheid.
De helicopter _van de Marine Lucht
vaartdienst is vanmorgen van het vlieg
veld Valkenburg vertrokken voor een
vlucht over de geteisterde gebieden.
Aan boord bevonden zich de minister
van Binnenlandse Zaken, prof. dr. L. J.
M. Beel, de staatssecretaris van Marine,
vice-admiraal H. C. W. Moorman en de
chef van de marinestaf, vice-admiraal
A. de Booy. Zij zouden een bezoek
brengen aan Zierikzee en Zijpe.
De K.R.O. zendt dit jaar de Lijdens
meditaties uit van de kerk van St.
Franciscus Xaverius (De Krijtberg) te
Amsterdam. Zij worden gehouden door
Pater Jac. de Rooy van de Sociëteit van
Jezus, prefect van het St. Ignatiuscol-
lege te Amsterdam.
De uitzendingen zijn op de Dinsdag
avonden in de Vastentijd van 8.30 tot
9.30 uur.
Advertentie
12
thorpe geen geluid meer kon uitbrengen
en toen ze eindelijk haar stem terug
kreeg, klonk die schor en onvast.
„Onmogelijk", was het enige woord
dat zij kon voortbrengen.
„Toch is het een feit", verzekerde haar
Pratt. „Dat zult u eens zien. Maar laat
ik eerst even verder vertellen. De oude
man zeide, dat hij, heei toevallig, een
half uur tevoren het testament gevon
den had. en vroeg mij, of ik Eldrick
even wilde opbellen, dan konden wij
drieën het tezamen lezen. Ik ging naai
de telefoon, toen ik terugkwam, was
nemen zou. Er was dus niet veel anders
aan te doen, dan de feiten onder de
ogen te zien.
„Wel, en watstaater in?"
vroeg zij met moeite sprekend.
Voor antwoord knoopte Pratt zijn
overjas los en haalde uit de binnenzak
een vel papier. Dit legde hij voor haai
op het bureau.
„Een nauwkeurige kopie'zei hij, kort
en bondig. „Lees het zelf maar."
Ondanks haar krachtige pogingen om
kalm te zijn, beefden haar vingers, toen
zij het papier opnam. De klerk bespied-
„Ik zal a eens zeggen, wat hij wilde",
begon hij. „Daarvoor ben ik gekomen
Luister. De oude Bartle kwam, kort na
vijven, op ons kantoor. Ik was alleert,
al de anderen waren weg. Ik liet hem in
Eldrick's kantoor. Hij vertelde mij, dat
hij die middag de boeken, die hij van u
gekocht had, en die van Mallathorpe's
fabriek afkomstig waren, eens had nage
zien. Daarbij had hij gevondenwat
denkt u?"
Bij het noemen van de boeken was
uit zijn zak."
Onwillekeurig maakte mevrouw Mal-
lathorpe een beweging met haar rechter
hand. Pratt, glimlachte listig en schudde
zijn hoofd.
„O, neen, mevrouw, dat is een veel te
kostbaar document om mee rond te lo
pen. Ik heb het veilig achter slot en
grendel! En zoals ik u al gezegd heb,
weet niemand er iets van af. Geen
levende ziel. En niemand kan er iets van
het bloed mevrouw Mallathorpe naar het af weten. Toch was ik een beetje onge-
Bartle dood. Enik nam het testament de haar aandachtig. Hij begreep, dat er
hoofd geschoten. Nu verbleekte zij, toen
Pratt haar zo onderzoekend aankeek.
De klerk zag, dat haar handen zich
vaster klemden om de stoelleuning na
het horen van zijn vraag.
„Wat?" zei ze, nauw verstaanbaar.
„Wat?
rust, toen ik hoorde, dat de jonge Col-
lingwood hier geweest was. Ik was bang,
dat de oude man, al had hij er mij niets
van verteld, u een briefje had geschre
ven, om u te laten weten, wat hij gevon
den had. Nu hij dat niet gedaan heeft,
welnu weet geen sterveling er iets
„Het testament van Jan Mallathorpe!" van, behalve u enik!
fluisterde Pratt. „Begrijpt u het goed?
Zijn testament."
Snel keek zij om zich heen, naar de
deur en naar de gordijnen voor de ra
men.
„Hier is het veilig genoeg", stelde
Pratt haar gerusj. „Dat heb ik al even
onderzocht. Weest u maar niet bang
Niemand weet er iets vanbehalve ik.
Het scheen wel, of mevrouw Malla-
Langzamerhand herkreeg mevrouw
Mallathorpe haar kalmte. Weliswaar had
zij een hele schok gekregen, maar het
ergste was al voorbij.
Uit Pratt's kruiperige manier van doen
en zijn veelzeggend air. begreep zij, dal
het testament niet tot haar voordee)
zou zijn. Zij vermoedde, dat het haar
en haar kinderen de pas-verkregen rijk
dommen weer geheel of gedeeltelijk ont-
heel spoedig een strijd tussen hen ont
branden zou en zag heel goed in, dat zij
er de vrouw niet naar was, om het een
maal verkregen bezit zo maar zondei
slag of stoot weer af te geven. Met
kracht zou ze opkomen voor haar eigen
belangen en die van haar kinderen.
Door praatjes van buiten, waar Pratt
altijd erg toegankelijk voor was, had
hij vernomen, dat mevrouw Mallathorpe
een flinke zakenvrouw was. Daarom was
hij niet verbaasd, dat zij, na het stuk
zorgvuldig doorgelezen te hebben, zich
met een nuchtere vraag tot hem richtte.
„Het gevolg vandat ding?" vroeg
zij. „Wat zou het zijnin het kort?"
„Precies wat er in staat", antwoordde
Pratt. „Kon niet duidelijker."
„Dus zouden wij alles verliezen?"
weerstreefde zij. „Bijna alles?''
„Alles, behalve wat daar staat over
die legaten", stemde Pratt toe.
Zij trommelde met de vingers op het
bureau. Dan wees ze op het papier.
„Is datding onaanvechtbaar?"
„Stelt u zich daar niets van voor", zei
Pratt. „Dit is de kopie van een testa
ment, waar niet tegen te ageren valt.
Niemand kan er met een speld tussen
komen. Het i« zo klaar als de dag.
Waarschijnlijk maakte uw zwager het
zelf, het is van begin tot het einde
zij n.
schrift, en nam het mee naar de fa
briek, op de dag van het ongeval. Ik
veronderstel, dat hij het tekende in te
genwoordigheid van zijn onderdirecteur,
Goukrodger, en zijn kassier Marshall,
en toen tekenden zij ook. Nu denk ik,
dat heel gauw daarna mijnheer Mallat-
thorpe, samen met die twee heren naar
de binnenplaats van de fabriek is ge
gaan om naar de schoorsteen te kijken.
Voordat hij ging legde hij het testament
in het boek, waarin de oude Bartle het
gisteren vond. Zo iets kan gebeuren.
Misschien was hij in het boek aan het
lezen, misschien lag het bij de hand, in
elk geval, hij duwde het er in. Daarop
volgde zijn dood, en de dood van de
twee getuigen. Dus was er geen leven
de ziel, die kon vertellen, dat er ooit een
testament geweest was. Daarentegen
kan half Barford getuigen, dat die on
dertekeningen echt zijn. Heus, mevrouw
Mallathorpe, u maakt geen schijn van
kans, als ik dat testament in handen
geef van de beide executeurs."
Zelfgenoegzaam leunde hij achterover
!n zijn stoel, de ogen strak op mevrouw
Mallathorpe gericht. Hij zag, hoe haar
bevende vingers de ringen aan haar lin
kerhand schoven en draaiden, hoe zij
de handen vouwde en weer los nam, hij
begreep dat mevrouw Mallathorpe
koortsachtig gespannen dacht zoals
het wellicht nog nooit in haar leven no
dig geweest was te denken. Onbarmhar
tig eing Pratt na een paar minuten door:
„U begrijpt allicht nog niet, wat dat.
allemaal zeggen wil. De twee execu
teurs kunnen u morgen op straat zetten,
morgen aan de dag, als zij dat willen.
(Wordt vervolgd).
Gistermiddag opende 'Amsterdams burgemeester mr. Am. J. d'Ailly de tentoon
stelling „Kunstenaars op de Bres", welke georganiseerd is door de Coördinatie
commissie van Kunstenaarsverenigingen in samenwerking met het Nationaal
Rampenfonds. Talrijke kunstenaars hebben werken van deze expositie gratis
afgestaan en zij dienen als prijzen voor een grote verloting, welke thans wordt
georganiseerd. De tentoonstelling wordt gehouden in het Stedelijk Museum te
Amsterdam. De burgemeester, J. J. Voskuil, voorzittter van de Coördinatie
commissie, en mej. J. ten Holte namens het ministerie van O., K. en W., bekijken
een marmeren portretkop ra» de beeldhouwster Charlotte van Pallandt.
(Van onze parlementaire redacteur)
De Tweede-Kamerfractie van de
K.V.P. is Donderdag aangevuld met een
opvolger voor de staatssecretaris van On
derwijs, mej. dr. De Waal. Bij de aan
vang van de vergadering werd mr. E.
Roolvink beëdigd, aan welke beëdiging
een eigenaardig partijpolitiek en juri
disch kantje zit. Mr. Roolvink heeft zit
ting genomen, menende te kunnen
steunen op de beslissing van het cen
traal stembureau, dat bij de laatste
verkiezingen de opvolging had gere
geld. Het partijbestuur van de K.V.P.
heeft mr. Roolvink echter uitgenodigd
zijn plaats af te staan aan mej. dr. De
Vink, die de partij prefereerde met het
oog op de deskundigheid van de fractie.
De hr. Roolvink wenst hiertegen in be
roep te gaan bij de partijraad, hetgeen
reglementair mogelijk is.
Hij zal dus een beroepschrift sa
menstellen, waarin hij vermoedelijk
zijn visie over de deskundigheid
van de fractie zal geven. Volgens
de reglementen van de K.V.P.
neemt dan de partijraad de beslis
sing. Zolang deze beslissing niet is
gevallen, heeft de heer Roolvink
ook volgens het partijreglement het
recht zijn plaats in de Tweede
Kamer als opvolger in te nemen.
In de Kieswet is een periode van vier
weken gesteld voor het al of niet aan
vaarden van een benoeming als Kamer
lid. Om te voorkomen dat deze wette
lijke termijn voorbij zou gaan voor de
beslissing binnen de partij is gevallen,
kan de gegadigde deze plaats innemen.
Tot zover is dus alles reglementair
in orde. Er zouden echter moeilijk
heden kunnen ontstaan, wanneer de
partijraad zich niet met de zienswijze
van de heer Roolvink zou kunnen ver
enigen. Bovendien en dit schijnt de
heer Roolvink ook naast zich new te
Jeggen heeft de verkiezingsraad van
de K.V.P. mej. De Vink officieel aan
gewezen als opvolgster van mej. De
Waal. Het is dus wel een bijzondere
faciliteit van de K.V.P. dat men art. 31
(deskundigheid van de fractie) van het
reglement van toepassing wil laten ko
men en daarover de partijraad de be
slissing wil laten.
(Van onze correspondent)
Wegens overtreding van het organi-
satiebesluit voedselvoorziening 1941 heelt
de Economische Kamer van het Ge
rechtshof te Leeuwarden de Coöp. Melk-
productenfabriek „De Ommelanden" te
Groningen veroordeeld tot een boete
van f 5.000 en betaling van f 60.000 aan
het Landbouw-Egalisatiefonds. De 32-
jarige assistent-directeur D. S. werd ver
oordeeld tot een boete van f750 of drie
maanden hechtenis.
In het voorjaar van 1951 heeft „De
Ommelanden" gemanipuleerd met een
partij van 430.000 kg. suiker, die aan
het Bedrijfschap voor de Zuivel had
moeten worden opgegeven, maar die
door de assistent-directeur werd ver
kocht en daarna weer werd terugge
kocht, hetgeen f 60.000 voordeel beteken
de voor „De Ommelanden" en een na
deel van hetzelfde bedrag voor het
Bedrijfschap. De economische politie
rechter te Groningen had „De Omme
landen" veroordeeld tot een boete van
f 67.500 en de assistent-directeur tot een
boete van f 750 subs, drie maanden
hechtenis.
