Het grote gevaar der verzilting van
landbouwgronden door inundatie
€nB^oORMAN sPoot' het zwaarcL
Rotterdam biedt evacué s
een gezellig home
ÖE ZIEKENFONDSEN EN
DE WATERSNOODRAMP
Alle polders op Schouwen-Duiveland
mogelijk tegen de herfst al droog
ffllontiée
Proeven met gipsbemesting
leveren grote resultaten op
Enkele
Deense militairen in verzet
tegen verlenging diensttijd
Belangrijke vindingen van dr. Hissink
Tal van geschenken en attenties
richtlij
nnen
Dertig ton uit de
V.S. aangekomen
Basisplan voor herstel Schouwen-Duiveland gereed
Polder Schouwen vormt echter nog een
groot probleem
Bijna 101/2 millioen
Nederlanders
Hongerstakingen en demonstraties
v§. M
A
DIEFSTAL BIJ DE
WATERSNOOD
DINSDAG 17 FEBRUARI 1953
PAGINA 5
Vruchtbomen na
zes weken dood
N
Pauselijke onderscheiding
Tweehonderd ton volgen
„St. Raphaël" bestaat
vijftig jaar
Viering op 2 en 3 Mei
te Utrecht
Binnendijk met zeer
veel moeite behouden
gebleven
Spaghetti die Chinees is. Knofloof als middel
tegen boze kwalen. Spinazie op zijn
Italiaans.
[^e*t? Keeleü"?
Brandverzekeraars doen
afstand van verhaalrecht
1 Januari 1953:
Half jaar voor dieven
te
Jpen der zwaarst belaste mensen van Nederland, ir. A. Maris, directeur-gene-
r, raai van de Rijkswaterstaat, gaf dezer dagen blijk van een zonnig karakter
door ongeveer te zeggen: we moeten nog blij zijn, dat de ramp niet dertig
Har geleden geschied is, want dan zouden nog veel meer mensen omgekomen
!'jn, omdat er toen geen radio, dukws en helicopters waren. Met evenveel recht
Zou men kunnen opmerken:- jammer, dat hij niet dertig jaar later is geko
men, want wie weet welke communicatie- en hulpmiddelen er dan wel zouden
bestaan!
Al zijn zulke redeneringen dus tamelijk waardeloos, toch willen we zijn
Merkwijze volgen en vaststellen, dat het herstel van de land- en tuinbouwgron-
fen tegenwoordig heel wat doeltreffender tot stand kan komen dan vroeger denk
baar was. Vele jaren na de overstroming van 1906 die Zuid-Beveland.. Tholen
en Zeeuws-Vlaanderen teisterde waren de gevolgen ervan nog duidelijk zicht
baar aan de stand van de gewassen en ook de Noordhollandse Anna Paulowna
Polder bracht nog jaren na de overstroming van 1916 aanzienlijk kleinere oog
hen voort dan voordien.
Wanneer een nieuwe polder op de zee
Jeroverd wordt, begint de modder in te
Hinken en te drogen; er ontstaan brede
diepe scheuren, waardoor de lucht kan
binnendringen, zodat allerlei chemische en
bacteriologische omzettingen plaats vinden
^erdoor wordt het slik „vanzelf" binnen
Afzienbare tijd een goede cultuurgrond.
Geheel anders verloopt het proces wan
neer een polder, die reeds jarenlang in
cultuur is, aoor zeewater overstroomd is.
Die grond klinkt niet meer in, er ont
staan geen scheuren en er treedt geen
lucht binnen, zodat de chemiscne omzet
tingen ongunstig verlopen. Het zout van
de zee gaat een chemiscne verbinding aan
met de klei, zodat deze stop ven-acntig
Wordt zodra het zout wordt weggespoeld.
De grond laat geen water meer door en
Wanneer men er ploegt worden bikkel
harde kluiten gevormd, die tegen alle
Weer en wind bestand zijn. De „struc
tuur" van de bodem is totaal bedorven,
Zegt de bodemkundige.
Nog in 1916 stond men tegen dit struc-
tuurbederf vrijwel machteloos; alleen kon
men trachten door zo weinig mogelijk in
de grond te werken de kwaal niet nog
te verergeren, maar men moest het aan
de tijd en de natuur overlaten op de
lange duur de structuur geleidelijk weer
te verbeteren en te herscellen. Eeuwen
lange proefnemingen door practici haduen
evenmin een geneesmiddel doen vinden
als proeven van bodemkundigen zoals de
Srote prof. Van Bemmelen en Adolf
Mayer; het probleem scheen onoplosoaar.
Proeven met groot resultaat
Er was echter een boüemKiuiuige, die net
JraagstuK van het structuurueunjf langs
Jbiver theoretische weg tracntte te bena
rren. Als directeur van net Hroeisiacion
J* Goes nad dr. D. J. lussinK ue Zeeuwse
JVerstromingen van 19Ut> meegemaakt en
ny geawongen net verziltmgsprooleem
•foncüg te Destuaeren. Ook later, toen hij
Hrecteur van net Proeistation te Gronin-
jteh was, bleef hij bij voortuurmg werK-
aan coiloid-chemisehe studies over
?®t evenwicht van de calcium- en de na-
•Jium-ionen in kleigronden. Het scheen
Jfel. dat hieruit weinig DeiangnjKs voor ae
£ractijk te voorschijn zou komen, maar op
jp°na van zijn theoretische laooratonum-
jthdies nam or. Hissink in 1918 enkele
Roeven met gips-Demesting in de Anna
^Ulowna-polder, die in 19i6 geinundeeru
was. -
Daarbij bleek tot verrassing van een
ie^er t benaive van de proefnemer zelf, oie
Jut resultaat tevoren al beregend had!j,
^at gips in sterice mate het structuur-ver
bal van de bodem wist tegen te gaan, mits
het op de juiste tijd en in de goede hoe
veelheden werd toegediend, in 1920 maalt
je Hissink de proef op de som; toen genas
Jij m€t gips een complex grond in Zee-
'hhd, dat veertien jaar te voren geman
ierd was geweest en zich in ai die jaren
niet hersteld had! Van welk een enor-
waarde de ontdekking van dr. Hissink
J geweest, hebben wij allen in het nabije
(hi'leden kunnen zien op Walcheren na de
fundaties van 1944/1945. Honderdduizen
den tonnen gips zijn daar (en trouwens ook
«D andere tijdens de oorlog met brak wa-
geïnundeerde gronden uitgestrooid
Jet een resultaat, dat niet alleen de leek,
^ar ook de vakman met verbazing sloeg.
l Wanneer men ons de vraag stelt, hoe
herstel van de landbouwgronden thans
hl verlopen, verwacht men zeker geen
huwkeurig antwoord hierop, want alles is
JJg volkomen onoverzichtelijk. We willen
gjb ook slechts enkele punten naar voren
^hgen, die in dit verband van invloed
(j.^et maakt groot verschil wélk water de
Afstroming neeft bewerkstelligd. Het wa-
(*1 a hairit hii.f O 1/ C7
65^
r van de Oosterschelde bevat bijv. 2%%
J-bkenzout, dat van de Noordzee 3V3%, dat
de Westerschelde en van de Maas- en
i/Ibmondingen naar de plaats en het getij
jg tot 3%. Zeer zilt water is natuurlijk aan
merkelijk meer structuurbedervend dan
^Jhder zilt.
»J?ok maakt het een groot verschil of een
Jjjder diep onder het water staat of slechts
vhkele centimeters;
te.
in het eerste geval
*st het zoute water veel sneller de bo-
Afh binnen. Ook de toestand van de grond
Jr* van invloed zijn; is de grond tijdens
inundatie verzadigd met zoet water,
jjjjh biedt hij veel meer weerstand tegen
A* indringen van het zout dan wanneer
kurkdroog is. In lichte gronden dringt
k. tznnfp ujatpr ffpmakkpliikpr pn snpllpr
zoute water gemakkelijker en sneller
Wh1 en ^an *n zware- Ook is het structuur-
v Oerf groter naarmate de overstroming
zout water langer blijft duren. Inun-
door een diepe dijkbreuk, gevolgd
0.°r sterke getijbeweging, is schadelijker
overstrom ng, die door stilstaand wa-
L gevolgd vordt.
zijn er nog allerlei omstandigheden
°P te sommen, die het structuurbe-
van plaats tot plaats verschillend in
(Jj^igheid doen zijn en die dus ook van
'Oed zijn op het herstel van de bodem.
Regen zeer belangrijk
de drooslegging moet het aanwezige
ut allereerst weggespoeld worden; de
grond moet door het regenwater uitgeloogd
worden. In dit verband is het duidelijk,
dat zowel de hoeveelheid regen als het sei
zoen van invloed zijn. In de zomer ver
dwijnt een groot deel van de neerslag weer
in de vorm van waterdamp en is dus voor
de uitloging waardeloos. Men moet in ieder
geval beginnen met er zorg voor te dra
gen, dat het regenwater zo veel mogelijk
door de grond heen wegzakt, zodat het
zout meegenomen wordt; het eerste werk
is dus: de sloten en greppels in orde ma
ken en het water diep uitmalen. Daarna
valt er weinig meer te doen dan het land
zo vlak mogelijk te leggen, zodat het wa
ter niet over het oppervlak ervan naar de
greppels afvloeit, maar gedwongen is zijn
weg te zoeken door de grond heen. Verder
moet men maar afwachten of er gunstige
regen valt: veel neerslag na het droogma
ken is een zegen, vooral wanneer die komt
in de vorm van zachte, gestadige regen. De
ontzilting zal op deze wijze, al naar de
medewerking van de natuur en naar de
hevigheid van de verzilting, één tqt meer
dere maanden duren. Valt er weinig regen,
dan kan zelfs nog wel na een jaar of lan
ger een schadelijke hoeveelheid zout aan
wezig zijn. Zelfs kan het voorkomen, dat
tijdens een droge zomer akkers, die geheel
ontzilt waren, gaan glinsteren in de zon
doordat het zoute bodemwater vanuit de
diepte omhooggetrokken wordt!
De voortschrijding van dit ontziltings-
proces moet nauwkeurig in het oog wor
den gehouden door regelmatig zoutonder-
zoek van het bodemvocht uit te voeren.
Dit is ook de reden, waarom het Be-
drijfslaboratorium voor Grondonderzoek
te Goes met spoed is omgezet in een
„Zout-laboratorium". Want op een gege
ven moment, wanneer de ontzilting een
bepaalde waarde bereikt heeft, treedt
structuurverval in. Dan is het nodig
ogenblikkelijk met gips te gaan bemesten.
De hoeveelheid, die men van deze stof
moet toedienen, loopt naar de waarde
van de grond uiteen van 2 tot 20 ton per
ha. Hoe Nederland deze enorme hoeveel
heden gips zal moeten verkrijgen, is een
vraag waarover de deskundigen zich op
dit ogenblik z,eker het hoofd wel zitten
te breken. Gips is immers geen meststof
in de gewone zin van het woord, zodat
de vraag uit de landbouw slechts voor
één keer geschiedt en de industrie zich
hier niet op kan instellen.
Structuurverval van bodem
blijft dreigen
Na de ontzilting moet de grond dan ge
leidelijk in cultuur genomen worden. Dit
vraagt een zeer grote omzichtigheid, want
nog steeds dreigt het structuurverval met
al zijn funeste gevolgen. Zo moet elke
grondbewerking met uiterste voorzichtig-
eid geschieden en men zal bijvoorbeeld
vaak gedwongen zijn 'n gewenste onkruid-
bestrijding maar achterwege te laten om
structuurbederf te voorkomen.
Het eerste teeltjaar is men sterk beperkt
in de gewassenkeuzepractisch komen
alleen gerst, koolzaad en bieten in aan
merking. Hoewel deze gewassen flink be
stand zijn tegen zout, blijft de opbrengst
hiervan dit eerste jaar sterk beneden een
normale opbrengst. Het tweede jaar kun
nen dan al heel wat meer gewassen ver
bouwd worden; in de meeste gevallen
echter nog geen aardappelen en peul
vruchten, daar deze bizonder gevoelig zijn
voor zoutschade. Deze tweede oogst van
het geïnundeerde gebied zal gewoonlijk
niet ver achter blijven bij een normale
oogst. Het derde jaar kan in de regel elk
gewenst gewas weer geteeld worden en
de opbrengst er van is normaal.
Uit het vorenstaande kan dus voor het
oogstjaar 1953 de volgende verwachting
afgeleid worden: polders, die op dit mo
ment het water al kwijt zijn of binnen
zeer. korte tijd drooggemaakt zullen wor
den, zullen deze zomer nog beteeld kun
nen worden, waarbij de vooruitzichten op
een behoorlijke oogst zeer vergroot wor
den wanneer het de eerstkomende weken
flink regent. Gronden, waarvan het zilte
water niet binnen enkele weken afge
voerd kan worden, zullen deze zomer niet
beteeld kunnen worden, want de ontzil
ting geschiedt in hoofdzaak gedurende de
winter en het vroege voorjaar.
Verloren gewassen
Wat de beschadiging van te velde
staande gewassen betreft, kan er op ge
wezen worden, dat deze hoofdzakelijk
betrekking zal hebben op wintertarwe,
grasland en fruitbomen. De zomerge
wassen zijn immers nog niet gezaaid
De ingezaaide wintertarwe zal in het
merendeel der gevallen wel verloren
zijn, want dit gewas verdraagt slechts
een overstroming van enkele dagen. Het
grasland schijnt heel wat levenskrach
tiger te zijn, maar bij nauwkeurige be
schouwing blijkt, dat toch meer schijn
dan wezen te zijn. De goede grassoorten
en de klavers zijn immers veel zwak
ker dan de slechte grassoorten en zo
heeff een overstroming van enkele we
ken tot gevolg, dat men nog wel gra's-
land overhoudt, maar van slechte kwa
liteit. In vele gevallen zal men dan ook
het best doen de weiden maar om te
ploegen en ze na enkele jaren Opnieuw
m te zaaien met grassen en klavers.
Vruchtbomen verdragen een inundatie
met zout water gedurende ten hoogste 4
tot 6 weken; daarna zijn ze dood. Wan
neer door het geweld van de stroom de
wortels der bomen losgewrikt zijn. is her
stel, ook na een zeer korte 'inundatie,
vrijwel uitgesloten.
16. Nadat de gezanten van Bor Khan zich naar hun slaapvertrek hebben begeven
is Eric alleen met Winonah aan het vuur achtergebleven.
„Misschien vergis ik my," zegt de Noorman peinzend, maar er is iets in deze
mannen, dat mij argwanend maakt. Ik kan het niet goed onder woprden brengen."
Hij schuift met zijn voet een houtblok verder in het vuur en haalt de schouders
op: „En misschien vergis ik mij."
„Gij vergist u niet," antwoordt Winonah stellig en schudt haar donkere lokken naar
achteren. „Zij voeren iets in hun schild. Pum-Pum is mij komen vertellen, dat
zij Erwin ondervroegen over een oud zwaard. Hij wantrouwt hen ook en houdt hen
in het oog."
Er glijdt een wolk over het gezicht van de Noorman. „Het zwaard TyrrDat
vervloekte zwaard heeft reeds genoeg onheil aangericht. Ik hoop, dat
Hij springt plotseling op en staart gespannen in het duister. Ergens uit de burcht
waait de wind een enkele schelle kreet aan, die even door de echo's weerkaatst
wordt om dan murmelend weg te sterven.
„Wie riep daar?" vraagt Winonah angstigen dan rijst ze verschrikt uit haar
zetel op, als een kleine schim hijgend het vertrek binnentuimelt.
„M-m-m*meesterm-m-m-meester Eric," stottert Pum-Pum opgewonden. „Jong
vreemdeling gaat naar oud Alström, oud Alström vertellen van zwaard Tyrr
jong vreemdeling groot veel bang, gaan naar andere twee vreemdelings roep
schreeuw kom s-s-snelmeester Gebeuren groot veel kwaad
Doch geen macht ter wereld kan de jonge krijger meer redden en nimmer zal
hij de steppe weerzien.
Een ogenblik kijkt Tsacha op de stille gestalte neer, dan wendt hij zich tot de
oudere krijger, die onbewogen als steeds zijn mes laat verdwijnen. „Goed werk
mijn brave," lispelt hij vergenoegd. „De dolle jonge hond zal niet meer janken.
Snel nu, breng hem weg, eer de Noorse honden op zijn gehuil afkomen. Ik zal hier
de sporen verwijderen."
Advertentie
MET
ONGEËVENAARDE
GENEESKRACHT
De in Rotterdam ondergebrachte eva-
cué's uit de door de watersnood getrof
fen gebieden, hebben sinds enkele dagen
een „sociëteit" gekregen, waar zij
elkander kunnen ontmoeten en waar
zij alle mogelijke inlichtingen kunnen
verkrijgen, die voor hen van belang
zijn. In het gebouw Odeon in de Gou-
vrrnestraat, is dit ontmoetingscentrum
door de Rottterdamse Gemeenschap in
gericht. Van 's morgens tien uur tot
's avonds vijf uur kunnen de evacué's
hier terecht. Voor vele is het leven in
een grote si ad zeer onwennig; zij mis
sen hel intieme karakter van hun eigen
kleine plaatsen maar door dit centrum
worden zjj in de gelegenheid gesteld
toch weer iets van die typische dorps-
sfeer te beleven. Er wordt druk ge
bruik gemaakt van de gelegenheid,
welke de Rotterdamse Gemeenschap
hen heeft genoden. Gemiddeld twee
honderd mensen per dag komen in
Odeon om een praatje te maken met
hun medegetroffenen of om rustig de
krant te kunnen lezen. Voor de kinde
ren is een aparte speelhoek ingericht
waar een grote hoeveelheid speelmate
riaal de jeugdige evacué's ten dienste
staat
Op een mededelingenbord worden
alle namen van de bezoekers van het
centrum vermeld, zodat nieuwkomers
kunnen zien of familie of vridnden ook
in de Maasstad een tijdelijk verblijf
hebben gevonden
Bij de organisatie van dit alles wordt
de grootst mogelijke medewerking on
dervonden van het Rode Kruis, Bis
schoppelijke Hulpactie, etc. Het convent
van kerken in Rotterdam verleent fi
nanciële medewerking, terwijl dit con
vent er tevens zorg voor draagt, dat
er altijd een geestelijke, hetzij een pater
of een dominé, in het centrum aanwe
zig is.
Uit het buitenland krijgt het ont
moetingscentrum geschenken; zo bracht
enkele dagen geleden een Italiaans
priesters een grote hoeveelheid tabak
en sigaretten, het Rode Kruis heeft
pakketten beschikbaar gesteld, die
aan de bezoekers worden uitgedeeld,
enz. Dit laatste geschiedt niet omdat
i^an richtlijnen, tot 1 April in verband
(O de gevolgen van de watersnood-
athtP voor het Ziekenfondswezen in
?r.hj, te nemen, ontlenen wij nog het vol-
geëvacueerden, die zich bij een
%>en ziekenfonds aanmelden, wor-
Wd0or de fondsen afzonderlijk geregis-
als personen, die zonder beper-
^ritJe bepalingen en zonder bijbetalin-
\„recht hebben op geneeskundige ver-
uhg.
registratie van deze personen gaat
Bepaard met een inschrijving op
van de medewerkers (huisarts,
'beker, tandarts).
■Hf} zlekenfondsen geven een bewijs
Registratie af. Deze registratie ge-
Sq-. 4 zoveel mogelijk door één alge-
ziekenfonds In plaatsen, waar
an één ziekenfonds werkzaam is,
^ient v,„t.ij__„
B ent het aanbeveling, dat de fondsen
Vil Airorlart nnn Tier» Uavt nnn
^ijje'arnenlijk overleg één van hen aan-
als het fonds, waarbij men zich
registratie kan aanmelden.
bdsen, werkzaam in de getroffen
gebieden, gaan niet over tot afschrijving
van verzekerde geëvacueerden.
De Vereniging van Nederlandse Ge
meenten heeft toegezegd, aan de ge
meenten te zullen adviseren, de extra
vergoedingen voor de betaling van de
premie voor de vrijwillige verzekering
welke vergoedingen de gemeenten toe
kennen aan degenen, aan wie op grond
van de regeling hulpverlening oorlogs
slachtoffers (1940-'45) een geldelijke te
gemoetkoming wordt gegeven niet
aan de mensen zelf uit te keren, doch te
reserveren ter rechtstreekse verrekening
met de ziekenfondsen, zodat geen pre
mieheffing nodig is.
De Koninklijke Nederlandse Maat
schappij tot Bevordering der Genees
kunst heeft medegedeeld, dat zij haat-
leden zal adviseren, een tarief te de
clareren op basis van 50 pet. van de ta
rieven, vermeld in de regeling hulp bui
ten de woonplaats.
De heer Hein Eijkholt, te Luyksgestel
(N.B.) is de pauselijke onderscheiding
„Bene Merenti" verleend, in verband
met het feit dat hij zestig jaar het
kosterambt heeft uitgeoefend.
de evacués dit persoonlijk zozeer van
node hebben, maar voornamelijk om
dat het Rode Kruis begrijpt, dat de
evacués graag aan hun gastheren en
gastvrouwen een kleine attentie be
wijzen, al is het maar in de vorm
van een pakje biskwie.
Ook de kinderen worden niet vergeten.
Wan' een stapel taai-taai poppen lag
gereed om aan hen te worden uitge
reikt. Ook voor ontspanning voor ae
jeugd wordt gezorgd. Op Woensdag, en
Zaterdagmiddag worden poppenkast
voorstellingen gegeven die buitengewoon
in smaak blijken te vallen.
De bezoekers van het centrum wor
den gratis onthaald op koffie. Ook dit
wordt zeer op prijs gesteld. Gemiddeld
worden er op één dag 1200 kopjes uitge
schonken. Een grote hoeveelheid spelma
teriaal, zoals schaak- en damborden,
staat de evacué's voorts ten dienste.
Maar hiervan wordt hoofdzakelijk door
de jongeren gebruik gemaakt. De oude
ren kunnen zich nog niet voor de spelen
interesseren; zij voeren gesprekken met
hun vrienden en in al deze gesprekken
is het kernpunt de steeds weer opduiken
de vraag: „Wanneer kunnen wij weer
terug?" Want hoe goed de Rotterdam
mers ook voor hun gasten zorgen, het fs
toch alleszins begrijpelijk dat dezen
hunkerend uitzien naar het ogenblik
waarop zij voor de laatste maal de deur
van het ontmoetingscentrum achter
zich kunnen sluiten.
(Van onze Rotterdamse redactie)
Omstreeks half acht arriveerde Maan
dagavond aan de Wilhelminakade in
Rotterdam de „Westerdam" van de Hol-
land-Amerika Lijn met aan boord dertig
ton kleding e.d. welke door de Ameri
kaanse bevolking is verzameld ten bate
van de getroffenen van de watersnood
in Nederland. Tevens bevond zich aan
boord een ambulance-auto. welke be
stemd is voor hulpverlening in de onder
water staande gebieden en die aan de
Koningin zal worden aangeboden. De
kleding zal ter beschikking worden ge
steld van het Rode Kruis. Vanmorgen
vroeg is met de lossing een begin ge
maakt. De goederen werden direct nadat
de „Westerdam"' aan de kade was ge
meerd door kapitein R. Brands overge
dragen aan de voorzitter van het Neder
landse Rode Kruis, ir. F. C. C. baron
van Tuyll van Zuylen, die zijn hartelijke
dank uitsprak voor deze gave welke zo
spontaan door het Amerikaanse volk ter
beschikking is gesteld. De kleding zal zo
spoedig mogelijk aan de lijdende men
sen worden uitgereikt, aldus de heer
Van Tuyll van Zuylen. Bij deze over
dracht gaven ook de Amerikaanse consul
in Rotterdam, de heer N. Lancaster en
de heer P. Bell van de United States In
formation Service in Den Haag van hun
belangstelling blijk. Namens het Natio
nale Rampenfonds was de vice-voorzitter,
prof. ir. Michaël, aanwezig.
Dit is de eerste zending goederen uit
Amerika die in ons land aankomt. Met
de „Veendam" zal nogmaals een zending
van in totaal 200 ton worden verscheept.
De kapitein van de „Westerdam" deelde
nog mede dat de hulpinzameling in
Amerika zeer groot is. Van alle kanten
stromen giften en gaven binnen. Opmer
kelijk was het dat ondanks het feit dat
het havenpersoneel in New York in sta
king was, de arbeiders toch de geschenk
goederen voor Nederland hebben willen
inladen.
Zaterdag a.s. zal het viiftig jaar be
leden zijn. dat „Sint Raphaël" werd op
gericht als Nederlande R.K. Bond van
Spoor- en Tramwegpersoneel c.a. Na
de jongste oorlog werd de officiële
naam gewijzigd in: Nederlandse Katho
lieke Bond van Vervoerspersoneel.
Omdat dit jubileum valt in de Vasten
tijd, zal op 21 en 22 Februari slechts
een kerkelijke, besloten viering worden
gehouden, en wel in het Mgr. Mutsaerts-
oord te Venlo. Daar zal in het mauso
leum uit naam van alle leden door het
bestuur een krans worden gelegd op
de graven van Mgr. Mutsaerts, die het
herstellingsoord van „Sint Raphaël"
hielp groot maken en van pastoor Don
ders, de strijdbare bondsadviseur.
De opbare viering van het gouden
bestaansfeest zal geschieden op Zater
dag en Zondag 2 en 3 Mei te Utrecht.
Het basisplan voor het herstel van de
zeeweringen en polderdijken van
SchouwenDuiveiand is thans gereed.
Als het een beetje meezit, hoopt men
tegen de herfst van dit jaar alle polders
van het eiland droog te hebben. Het
wordt een geweldig karwei, dat ont
veinst men zich niet. Er zitten op het
ogenblik nog tal van onbekende moei
lijkheden in. Daarmee wordt al danig
rekening gehouden.
Een groot probleem vormt de polder
Schouwen, die ruim 9.000 ha. groot is.
In de Zuidelijke zeedijk bij de Eurg-
sluis, ten Oosten van de duinrand dus
zitten drie flinke gaten, bij de Schelp-
hoek een gat van ongeveer 250 meter
en voorts enige gaten in de havendijken
van Zierikzee. Waterbouwkundigen
hebben becijferd, dat eerst de gaten bij
Brugsluis en Zierikzee dicht moeten.
Daarna komt het gat bij de Schelphoek
aan de beurt.
In dit gat, dat een diepte heeft van
ongeveer 30 meter, staat een enorme
stroming, die van en naar de bijzonder
grote Schouwepolder loopt Het dichten
van dit gat zal naar deskundig oordeel,
veel moeilijker zijn dan het dichten
van de Walcherense dijk bij West
Kapelle in 1945.
Voor de twee eerstgenoemde gaten
worden thans zinkstukken gemaakt.
Ondertussen is een enorme baggermolen
bezig Oostelijk van Zierikzee een werk-
haven te graven. Van die basis uit kan
het werk met volle kracht beginnen.
Graafmachines en ander materieel
stromen op het ogenblik naar het
eiland, om het werk onder regie van
de directie der Zuiderzeewerken met
man en macht te gaan aanpakken. De
genoemde werken zijn lang niet de
enige op Schouwen-Duiveland. Van
Zierikzee naar het Noorden loopt de
oude Sehouwse dijk, een zeedijk uit de
tijd toen enkele eeuwen geleden Schou
wen, Duiveiand en Dreischor nog drie
aparte eilanden waren.
Deze binnendijk is met ontzaglijk
veel moeite de laatste veertien dagen
behouden gebleven. Het zwakke punt
ligt bij Kakkersweel, waar militairen
dag en nacht hebben gevochten en tot
dusverre met succes, om met zandzak
ken deze dijk dicht te houden. Nog is
het gevaar voor de achterliggende
grote polders niet geweken. Deze pol
ders staan dras door doorgekweld en
overgeslagen water. Het wordt nog niet
verantwoord geacht de bevolking te
laten terugkomen. Slaagt men er in de
oude Sehouwse dijk te behouden en de
drie grote polders en een tiental 1 mine
poldertjes droog te krijgen, dan is een
belangrijke corridor verkregen van
Zierikzee naar Brouwershaven, waar
door het ganse herstelwer' aanzienlijk
vergemakkelijkt zal worden-
Het zal overigens waarschijnlijk
jaren duren voor de ganse bedijking
van SchouwenDuiveiand weer volko
men betrouwbaar zal zijn.
Advertentie
Wc°m0,1 Msi
jntr zijn boze tongen die beweren, dat de spaghetti
ti juist zo Italiaans is als de hutspot Nederlands. Maai
aan de hutspot kunnen wij hoogstens een nauwe ver
wantschap met de cocido, hotpol of zelfs gulyés
verwijten. Man en paard worden genoemd t.a.v. spaghetti:
medereiziger van Vasco da Gama zag deze signore Spag
hetti een vrouw aan het Chinese strand een soort van
pap koken en daarna met vee] smaak naar binnen werken
De geur er van was buitengewoon en aan boord probeerde
men het ook. Aanvankelijk vond men er niets aan, totdat
signore Spaghetti, die tevens als culinaire adviseur op
trad, aanraadde zeewater in plaats van zoet water te
gebruiken.... En nu is de pasta nationaal voedsel in het
land, waar de zon prettiger schijnt dan elders en iedere
donkerharige Italiaan zijn eigen aparte recept er voor
schijnt te bezitten!
Weer moet ik u verzoeken: ga tot de boeren. Of althans
naar zo'n intieme osteria, waar de herbergier, zo, met
witte voorschot en enorme figuur, uit een of andere' opera
zou kunnen te voorschijn stappen. Iedere dag opnieuw
betekent de bereiding van de pasta een klein feest. Nu
goed, u is, vergezeld van een vrolijke vriendenschaar,
met veel plichtplegingen binnengeleid en naar een paar
tafeltjes gevoerd. Dan geweldigt de heldentenor van de
waard naar achteren, naar het geurige keukendomein.
Daar komt alles in beweging, het water vordt aan de kook
gebracht, terwijl een hulpje naar de dorpsbazar hölt om
extra fijne spaghetti, nieuwe olie uit Lucca en eventueel
nog wat Parmezaanse kaas in te slaan. Op de kop af
20 minuten, nadat de hulp is teruggekeerd de enig
juiste kooktijd voor een goede bereiding treedt er een
magistrale optocht binnen. Voorop de herbergier, trots en
glimmend, daarachter zijn vrouw met een kolossale schaal
of schotel, waaruit een geurige damp opstijgt en tenslotte
een dienstbare geest, die de Parmezaanse kaas, de saus
en wat men nog verder denkt nodie tc hebben, mee
torst.... Glorieus en met een voldaan gebaar: ..Ecco sig-
nori, sono pronti gli spaghetti!" Hoewel men aan de ma
nier van pasta-eten de rasechte Italiaan kan herkennen,
toch is de elementaire kunst minder moeilijk dan eten
met stokjes, zoals de Chinezen zo onnavolgbaar handig
weten te doen. Hoe? In de linkerhand de lepel, in de
rechterhand de vork en nu met de erk rond de lepel
(of er in!) de slierten draaien tot een kluwen en dan
met de vork naar binnen....
Wij zijn nu eenmaal toch bezig, toe, hak nu meteen de
knoop door: leer knoflook verdragen. Koop eens een
bosje en wrijf met zo'n enkel teentje uw pan in alvorens
pasta chiutta te bereiden Heus, u zult er niet aan doodgaan
en de smaak! Bovendien <al neeft dat niets met smaak
te maken), knoflook is gezond en een voorbehoedmiddel
tegen allerlei nare ziekten. Tenslotte, heeft u wat spinazie
over? Geen nood, doe als de Bolognezen, maak er een
frittate van. Fruit een teent knoflook (toe nu maar!) in
ruim boter (of olijfolie) en voeg dan He spinazie en wat
zout en peper toe. Het vet moet volledig door de spinazie
worden opgenomen. Wanneer dat het geval is, giet er dan
een paar geklutste eieren overheen en keer de hele
affaire als de bovenkant droog is. Goudbruin opdienen,
't Is wat anders dan de eeuwige spinazie met paneermeel
en het gekookte ei in partjes, maar niettemin: alia
den te.
BEN VAN AMSTE'
Bepakt en bezakt zijn de laatste eva
cué's gisteren uit Zierikzee vertrokken
Boten met weinig diepgang brachten
de bewoners uit de haven, die aan het
verzanden is, waarna zij op grotere
schepen overstapten. Van wat men in
de eerstkomende dagen het meest nodig
zou hebben, nam men mee wat men
dragen kon.
«aangenaam
VAN SMAAK
Sinds meer dan een eeuw was het onder
brandverzekeraars gebruik, om door hen
betaalde brandschade niet te verhalen op
hen die daarvoor verantwoordelijk zijn. In
de laatste tijd zijn echter enkele brandver
zekeraars van dit oude gebruik afgeweken.
Ieder kan te eniger tijd aansprakelijk wor
den voor brandschade. Men kan zelf door
enige fout of verzuim een brand veroorza
ken, maar men kan ook verantwoordelijk
blijken voor fouten of verzuimen van an
deren. De meeste brandschade is verzekerd
onder brandpolissen. Zolang de brandverze
keraars geen verhaal zoeken, behoeven de
genen, die voor brandschade verantwoorde
lijk worden, zich in de regel niet veel zor
gen te maken. Anders echter wordt het,
wanneer brandverzekeraars, in afwijking van
het gebruik, door hen betaalde brandscha
de wel gaan verhalen. In de regel stuiten
zy dan op personen, die in geen enkel op
zicht op een dergelijke actie zijn voor
bereid en die dus geen verzekering hebben,
die hun aansprakelijkheid voor brandschade
dekt.
Terecht is dus onrust ontstaan zowel bij
het publiek als bij verzekerden. Deze onrust
zou misschien weggenomen kunnen worden,
door allerwege verzekeringen te sluiten, die
aansprakelijkheid voor brandschade omvat
ten. Daargelaten de technische bezwaren die
aan het middel onherroepelijk zouden kle
ven, zou de gemeenschap als geheel er wei
nig beter van worden.
Vrijwel dagelijks zouden brandverze
keraars over de hoofden van hun verzeker
den en degenen, die voor de brandschade
verantwoordelijk zijn, heen, zich tot aan
sprakelijkheidsverzekeraars wenden, om te
trachten terugbetaling te verkrijgen van
door hen uitgekeerde brandschadevergoedin
gen. Het leek de leden van de Vereniging
van Nederlandsche Brandverzekeraars beter
de oude toestand te herstellen door open
lijk van hun verhaalrechten afstand te doen.
Blijkens opgave »Tan het Centraal Bureau
voor de Statistiek bedroeg het aantal in
woners van ons land op 1 Januari 1953
10,434.883.
In Denemarken zijn een aantal solda
ten tn verzet gekomen tegen de verlen
ging van de diensttijd van een jaar tot
18 maanden.
In het grensgarnizoen te Soegaard
wisten gisteren ongeveer 80 soldaten uit
de kazerne te ontsnappen. Zij marcheer-
'n gesloten gelederen naar het
dichtstbijzijnde garnizoen. Hun bedoe-
ling was door te marcheren naar Kopen
hagen om daar bij de minister van De
fensie te protesteren. Tijdens de mars
naar Kopenhagen wilden zij in de gar
nizoensplaatsen waar zij langs zouden
trekken andere soldaten aansporen zich
aan te sluiten.
Een colonne gemotoriseerde infanterie
onder persoonlijke leiding van generaal
Allerup, bevelhebber van het militaire
district in Zuid-Jutland, wachtte de
demonstranten echter op. Boven op een
vrachtwagen hield generaal Allerup toen
een „donderspeech" Op zijn commando
stapten zij toen in de gereedstaande
vrachtwagens en werden zij naar hun
kazerne teruggebracht. De ontevredenen
zullen niet onmiddellijk gestraft worden
Men zal eerst een onderzoek instellen
naar de voorgeschiedenis van de mui
terij. Ook in enige andere garnizoens
plaatsen deden zich ongeregeldheden
voor.
In Aarhus op Jutland zijn gisteren 200
soldaten in hongerstaking gegaan als
protest tegen de verlengde diensttijd.
In Haderslev in Zuid-Jutland verliet
een groep van 400 soldaten de kazerne.
Er werd een grootscheepse actie inge
steld om de demonstranten terug te ha
len en vrachtwagens werden de soldaten
achterop gezonden. Toen de ordelijk
marcherende colonne ingehaald was
mengden zich officieren tussen hen en
trachtten de soldaten te bewegen in de
auJ°'s te stappen. De meesten hunner
voldeden aan dit verzoek; enigen pro
beerden te ontsnappen doch werden ge
grepen en gearresteerd.
De diensttijd werd alleen voor de
landmacht verlengd; het personeel van
de luchtmacht was reeds lang vastge
steld op 18 maanden, de marine dient
15 maanden.
De politierechter te Den Haag heeft
M. R. en M. C. O. veroordeeld tot ieder
zes maanden met bevel tot gevangen
houding. R. en O. hadden in de avond
van de eerste Februari een hoeveelheid
kabel van het strand gestolen. De stroom
van de vorige nacht had de kabel bloot
gewoeld en verdachten hadden toen hun
slag geslagen. De officier had eenzelfde
straf geëist. H. S., de echtgenote van O.,
werd wegens medeplichtigheid tot één
maand gevangenisstraf veroordeeld. De
officier had twee maanden geëist
