Toestand van Stalin blijft zeer verontrustend SPOEDCONFERENTIE IN MOSKOU Partijleiders van naar het Kremlin ontboden SLAGADERVERKALKING OPGETREDEN Oproep van Prinses Wilhelrnina Wat gebeurt er na Stalin s dood? Verenigde Naties in impasse door Stalins ziekte Zweeds schip na aanvaring met Italiaans motorschip gezonken Sovjet-Mig-15 in Zweden geland Het meest noodzakelijke Amerikanen denken van Russische volk ht hoofd en hart Belangrijke gevolgen voor de debatten in Algemene Vergadering verwacht Eén dode en één ernstig gewonde (fee MORRIS iefmifcu &u/! weer J J DONDERDAC 5 maar I iy53 76ste JAARGANG No. 25624 Eisenhower verklaart: V("W Nieuwe koelwagen van de K.L.M. Aangename temperatuur in vliegtuigen J§r Th. van Roosmalen Ssistent bij Pauselijke All een met het hart kan men goed zien Britse pers reageert op Stalin's ziekte Sovjet-heerser reeds dood? V. Bij mijninstorting in Eygelshoven Reeds weer aardbeien aan de veilirïg De „Arnhem" met negen en twintig geredden aangekomen TENNISSHORTS - SWEATERS Poolse piloot neemt de wijk naar het Westen i&f*" Ip-.-" Voor Rampenfonds RapidBlackpool op^ 21 Mei te Amsterdam? BUREAU SMEDESTRAAT S - HAARLEM Telefoon: Redactie 21544; Advertenties 21543 Abonnementen 20800 Postgiro 145480 Bijkantoor Beverwijk: Stumphiusstr 45, tel. 5998 Bijkant. Ilmuiden; Bonifaciusstr. 27 tel. 5790 directie: J, J. W Boerrigter en Mr. W. A. M. van der Kallen. Hoofdredactie: Drs. H. v. Run en W. Severln. Wnd. hoofdredacteur: W van Willige. NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter hoogte. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte. De administratie behoudt zich het recht voor advertentiën eventueel zonder opgave van redenen te weigeren. ABONNEMENTSPRIJS 47 cents per week, 1 2.per maand, f 6.per kwartaal. Voor klachten over de bezorging na 5.30 uur 's avonds tel. 21544. tfet Kremlin heeft de communistische partij-leiders van alle satelliet-landen haar Moskou ontboden voor een spoedconferentie, in verband met de ziekte va» Stalin. Communistische autoriteiten in Oost-Duitsland hebben dit gister middag bekend gemaakt. De secretaris van de Oost-Duitse communistische Partij, Walter Ulbricht, werd Dinsdagavond reeds uit Moskou opgebeld en kreeg opdracht onmiddellijk per vliegtuig naar de Russische hoofdstad te komen. Generaal Tsjoekov, de hoogste Sovjet-autoriteit in Oost-Duitsland, stelde "•reet zijn persoonlijk vliegtuig beschikbaar voor de reis van Ulbricht. Al vorens te vertrekken riep Ulbricht de voornaamste communistische leiders Jn Oost-Duitsland voor een bespreking bijeen. Naar Associated Press uit goed- j'jkelichte Oost-Duitse communistische kring verneemt, heeft Ulbricht ver aard, dat de partijleiders van Polen, Tsjechoslowakije, Roemenië, Bulgarije, Hongarije en Albanië eveneens naar Moskou ontboden waren. Men vermoedt, "at de conferentie georganiseerd werd door Malenkov, secretaris-generaal van de partij in Rusland. Het is niet bekend of ook Chinese partijleiders uit genodigd zijn. i ^adio Moskou heeft vanmorgen de "uoud van een medisch bulletin, om roepen, waarin verklaard wordt dat Jr.. toestand van Stalin verontrustend 'lJft. In het bulletin wordt gemeld, dat '^aderverkalking is opgetreden, ter- jjlil de bloedsomloop slechter wordt en 5® ademhaling moeilijkheden oplevert, j.alin's pols schommelt tussen 108 en J®. Zijn temperatuur is 38.6. Ook de 'gelopen nacht was hij buiten bewust- ,'Jb. Het bulletin van hedenmorgen was j|et eerste sinds de oorspronkelijke be kendmaking van gisterochtend. Hoewel niet officieel bekend gemaakt Waar Stalin behandeld wordt, lijkt vet voor de hand liggend, dat hij in het gjf - v émlin verblijft. Uit het communiqué *n regering en partij bleek,, dat hij in ,j)n appartement ziek geworden is. penzeer leek het duidelijk, dat hij hdsdien niet naar elders overgebracht yjas. Het ziekenhuis in het Kremlin is ''stekend. Rond het ziekbed van Stalin ?vinden zich de beste medische spe- .'Histen van de Sovjet-Unie. Ook zijn e Russische regeringsleiders in zijn Jjaliijheid. Zijn behandeling wordt door eh geobserveerd. "e Argentijnse ambassadeur in Mos- en, Leopoldo Bravo, die Stalin nog maand geleden een bezoek bracht, dat niemand verbaasder over Stalin's ',ekte kon zijn dan hij. „Ik herinner me gog heel goed", verklaarde hij, „dat ik talin tijdens mijn bezoek op 7 Februari naar zijn gezondheidstoestand vroeg. Ik Zei hem, „U ziet er zo gezond uit. Hoe Voelt u zich?" Bravo zei: „Stalin glim- 'achte breed, haalde zijn schouders op eh antwoordde, „Zoals u ziet: Gorosho, gorosho", (Gorosho is het Russische President Eisenhower belegde gister- J">tend onmiddellijk een bespreking de directeur van de centrale in- entingendienst, Allan Dulles, en le- t van de staf van het Witte Huis, v„en hij bet nieuws van Stalin's ziekte v Gistermiddag gaf de president een rklaring uit, waarin hij zei, dat op Ogenblik in de geschiedenis de ge- !achten -.en van de Amerikanen uitgaan i6tar be gehele bevolking van de Sov- yUnie. „Afgezien van de persoonlijk- 6h officiële boodschap van medele- itl ».aari be Sovjet-ambassade te Wash- jjj'b der regeringspersonen blijven wij 0v ben, dat de Almachtige zal waken 0 er het volk van dat uitgestrekte land tgA bet de gelegenheid te verschaffen even in een wereld, waar alle man- u b, vrouwen en kinderen in vrede en bieraadschap wonen", aldus Eisen- Wer.g vej-^iaring. De president heeft se6l - - Veq '8t°ti gezonden. C0j J. Visser, de chef van het proto- 2ai.Van het ministerie van Buitenlandse b, heeft namens de Nederlandse te ii.bg bij de ambassade van de USSR tq Den Haag naar de toestand van Verschalk Stalin geïnformeerd en g z°cht de beste wensen voor zijn °hdheid te willen overbrengen. e^bkele technici van de K.L.M. hebben blggbieuwe koelwagen ontworpen, waar- Vljg bot mogelijk is op de grond staande Zijn .bigen, die aan de felle tropenzon is b blootgesteld, te koelen. Deze wagen te]a®boeld om de temperatuur en .de viie_ieve vochtigheid in een geparkeerd hle 8hhg terug te brengen tot aangena- ihge aarben, voor de passagiers zijn biq„ aPt. Ue nieuwe koelwagen wordt cutta bkort van Amsterdam naar Cal- iq n yervoerd. Van de ervaringen, die n ...vueru. van ue eivduugwi, Whan tta worden opgedaan, zal het b wgen ot meer van deze wagens zul- orden gebouwd. 6. Tr00n fyjbb-apostolisch vicaris van Surina- k?.°r j Jh. van Roosmalen C.ss.R., is bg p H. Vader benoemd tot assistent bfselijke Troon. woord voor uitstekend, goed). Bravo zei, dat toen uit alles bleek, dat hij sprak met een man, die er voor zijn 73 jaren gezond en krachtig uitzag. Zekere Britse diplomaten menen, al dus A.P., dat Stalin wellicht reeds over leden is, hoewel volgens de officiële lezing men nog van alles doet om zijn leven te redden. Men heeft hier echter te doen met een redenering welke door nog geen enkel tastbaar bewijs is ge staafd. In zekere diplomatieke kringen houdt men het voor mogelijk, dat de Sovjetleiders besloten hebben de her senbloeding van Stalin pas drie dagen nadat hij door een beroerte getroffen werd bekend te maken, teneinde de bevolking op zijn dood voor te bereiden. Paris Presse heeft in haar laatste edities van gisteren meegedeeld, dat Stalin gistermorgen om zeven uur ge storven zou zijn. Het nieuws van zijn dood zou in de loop van de ochtend op de Russische ambassade binnengekomen zijn, maar zou officieel slechts door radio Moskou bekend gemaakt worden. De persattaché van de Russische am bassade te Parijs antwoordde niet op een vraag dienaangaande en zei, dat hij slechts één krant las: de Humanité, het officiële partijorgaan van de Franse C.P. Mao Tse Tung, de leider van commu nistisch China, heeft een telegram naar Stalin gezonden, waarin hij uiting geeft aan zjjn „diepe bezorgdheid" over diens ziekte. Volgens radio-Peking heeft Mao verklaard: „Bij het vernemen van het ongelukkige nieuws over uw ernstige ziekte, geven het Chinese volk, de Chi nese regering en ik zelf, uiting aan onze grote bezorgdheid. Wij hopen vurig, dat er weldra een wending ten goede in uw toestand mag komen en dat u volledig zult herstellen. Dit is ook de oprechte wens van het Chinese volk en de vrede lievende volkeren ter wereld". (Telefonisch van onze Londense correspondent) LONDEN, hedenmorgen. De Britse dagbladen van hedenoch tend stelden alle de vraag of Stalin al dood was of niet. Het merendeel van de nationale pers reageerde alsof het overlijden al een voldongen feit was en wijdde kolom na kolom aan Stalin's carrière. Voorts werd er druk gespecu leerd over de vraag wie Stalin zal op volgen, waarbij de volgende vier wer den genoemd in deze volgorde: Malen kov, Molotov, Beria en Boelganin. Af wezigheid van alle zekerheid omtrent deze kwestie weerspiegelt zich in de lengte en vaagheid van de artikelen. Churchill zond gisteren zijn particu liere secretaris naar de Russische am bassade om zijn medeleven betuigen. ti Volgens Oost-Dintse communistische kringen zou dit portret het meest re cente van Joseph Stalin zijn. Het is ge nomen in de Krim tijdens Stalin's laat ste vacantieverblijf in de zomer van 1952 aldaar. Op het hoofdkwartier van de Ver enigde Naties te New York was men het er gisteren over eens, dat de ziekte van Stalin mogeljjk belangrijke gevolgen zou hebben voor de debatten der Algemene Vergadering, die op het ogenblik aan de gang zijn Eén der diplomaten dach, dat de Russische minister van Buitenlandse Zaken en de voornaamste Russische gedelegeerde bij de Verenigde Naties, Andrei Vishinsky, wellicht pogingen zou doen om de zitting te bespoedigen, teneinde zo gauw mogelijk naar Mos kou te kunnen terugkeren. Anderen waren van mening, dat de Russen mis schien de gang van zaken min of meer zouden proberen te vertragen, totdat de politieke situatie in Moskou zich duidelijker aftekent. In elk geval ziet het er naar uit, dat de Algemene Ver gadering een periode van onzekerheid tegemoet gaat, overeenkomende met Hieronder volgt een oproep van noch mens noch maatschappij, noch Prinses Wilhelrnina betreffende een ramp, noch chaos. Laten wij in die initiatief ter verwezenlijking van de gedachten in de rede van H. M. de Koningin, 8 Februari 1953 geuit. Van heler harte sluit ik mij aan bij de woorden van onze Koningin na de ramp van de nacht van 31 Januari op 1 Februari gesproken tot haar volk, woorden van medeleven en troost, woorden die haar bewon dering weergaven voor wat door onze naamloze helden werd gedaan en voor de zelfopoffering, waartoe zovelen bereid waren. Zij wees op de eensgezindheid, die als bij overrom peling zich weer liet gelden. Het is naar aanleiding van deze eensgezindheid, gewekt door deze ramp, waarvan de zwaarste slag op Nederland neerkwam, dat ik mij richt tot de gehele vrije wereld. Broeders buiten en binnen onze grenzen. Toen resultaten van menselijk vernuft het onheil van de watersnood niet konden keren, stonden wij ge confronteerd met onze eigen machte- loosljeid. Diep bewogen door de nood hebt gij meteen gehoor gegeven aan het grote gebod van Christus: „Hebt uw naaste lief als uzelve". Toen is in de harten het beginpunt gelegd voor een verbroedering der mensheid. Wij ervoeren toen de kracht, tevens de bevrijding die er uitgaat van het ge volg geven aan dit gebod. Tegenover deze kracht schrompelen vrees en wantrouwen ineen, verdwijnt zelfs haat. Deze geest, waarvan de genezende werking door ons heen is gegaan, kan niets of niemand ons meer ontroven: geest van verbroedering ons vertrou wen stellen en daarin voortbouwen voor de toekomst. Nu richt ik mij in het bijzonder tot allen in Europa, die zich vrij kunnen uiten. Toen onze dij ken bezweken hebt gij gevoeld: hier wordt een stuk Europese kust over spoeld, en metterdaad een Europees saamhorigheidsbesef getoond. Dit was doeltreffend christendom, reëel toe gepast op reële nood. De eenheid in hem, die werkt en bouwt aan onze toekomst en Die met ons is en bij ons is, werd een feit. Bouwt het verrijzende Europa op, de ogen gericht op deze h'oge een heid: maakt er het 'cement van, dat de mensen en volken samenbindt. U allen die dit leest nodig ik uit, indien deze gedachte bij u weer klank vindt, daarvan te doen blij ken, opdat wij elkaar leren ken nen. Ik ben er zeker van. dat al len bij wie deze gezindheid leeft haar in daden begeren om te zetten. Wij reiken elkaar de hand en ver welkomen elk initiatief, dat op deze grondslag reeds is opgebloeid of nog zal ontluiken. En nu allen tezamen met dit ver worven goed op weg, de toekomst in. Volgen wij Hem, Wiens stem vanuit onze verbondenheid tot ons spreekt. WILHELMINA PRINSES DER NEDERLANDEN Verzocht wordt betuigingen van instemming te zenden aan de secre tarie van H. K. H. Prinses Wilhel rnina, afdeling ReactiesOproep, pa leis „Het Loo", Apeldoorn. die van de vorige herfst, na de ver kiezing van Eisenhower tot president. De Sovjet-minister van Buitenlandse Zaken, Vishinsky, was gistermiddag niet aanwezig, toen het debat over Korea in de Politieke Commissie der VN. werd hervat. De Sovjet-delegatie stond onder leiding van Zorin, die enige minuten voor het debat begon arriveerde. Hij keek ernstig, en op de vraag, of Stalin's ziekte enige invloed op de loop van het debat zou hebben, antwoordde hij: „Dat is een kwestie van minder belang". Kort na Zorin kwam ook Zaroebin, de Sovjet ambassadeur in de Verenigde Staten, het gebouw binnen. Op alle vragen van ver slaggevers antwoordde hij met een kort: „Geen commentaar". (Van onze correspondent) Een instorting op de 378 meter-ver dieping van de mijn „Laura" in Eygelshoven heeft Woensdagmiddag de meesterhouwer M. uit Chèvremont het leven gekost, terwijl de hulphouwer J. uit Eygelshoven ernstig gewond naar het ziekenhuis in Heerlen moest worden vervoerd. Bij de instorting werden beide mijn werkers onder het vallend gesteente bedolven. Toen ze waren uitgegraven bleek de 32-jarige M.. die gehuwd was en twee kinderen had, reeds overleden. J. had rug- en beenverwondingen op gelopen. Woensdag werden aan de Fruit- en Groenten veiling te Poeldijk door de kwe ker H. v. d. Arend aardbeien aangevoerd. Deze werden in pot opgekweekt in een trekkas en in pot, dus met plant en al, ter veiling gebracht. Elke plant had een of meer mooie rijpe vruchten. Ze brach ten f 1.per pot op. Frankrijk De Franse politie is het spoor van de gebroeders Finqly bijster geworden. De mogelijkheid is geopperd, dat de twee jongens over de Atlantische Oceaan gevoerd zijn. De politie in Europa en Amerika is verzocht, naar de vermisten uit te zien. Zes uur vanochtend is in Hoek van Holland het s.s. „Arnhem", dat de dienst tussen Harwich en Hoek van Holland onderhoudt, aangekomen met negenen twintig opvarenden aan boord van het Zweedse s.s. „Rigel", dat in aanvaring is gekomen met het 1701 brt. metende Italiaanse m.s. „Senegal". Het 3823 brt. metende s.s. „Rigel", ge bouwd in 1905, was met een lading ijzer erts onderweg van Oxelosund naar Port Talbot. Het schip bevond zich op onge veer twaalf mijl van het Galloper vuur schip, toen het in aanvaring kwam met het Italiaanse motorschip. Er hing een zware mist, zo vertelde ons de gezagvoerder van het Zweedse schip, kapitein Sigurd Erdtir.an uit Stockholm, die zich echter niet wenste uit te laten over het hoe en waarom van de aanvaring. De aanviering ge schiedde tien minuten over half één Ne derlandse tijd. Na een minuut zaten ne genentwintig opvarenden van de Zweed al in de reddingsboot, waarna de „Rigel" zonk. Het dertigste lid van de beman ning, de tweede machinist H. Carlsen, werd door de Italiaanse boot opgepikt. De „Arnhem" had de noodseinen op gevangen van de „Rigel" en op het ra darscherm aan boord van het Britse pas sagiersschip kon men de „Rigel" ten on- Advertentie BaRTELOORISSTRAAT 20 —TEL. 13439 Verwachting tot morgenavond: Overwegend droog weer met in de nacht en ochtend bijna overal laag hangende bewolking of mist. Over dag plaatselijk opklaringen. Weinig wind. Dezelfde of iets hogere tem peraturen. Zon: 7.16—18.28. Maan: 0.14—8.31. der zien gaan. Direct zette de „Arnhem" koers naar de plaats des onheils. Het was zo mistig, zei kapitein Pickering, dat ik de reddingsboot, waarmee de negenen twintig opvarenden zich in veiligheid hadden gebracht, niet kon zien, toen deze langszij van de „Arnhem" lag. Vanmorgen is een Russische Mig-15 op het vliegveld Roenne op Bornholm aan de grond gezet door een Poolse pi loot, die uit zijn vaderland is ontsnapt, aldus is door de politie op Bornholm bekend gemaakt. Men gelooft dat dit de eerste maal is een van de Russische straaljagers, die het belangrijkste onderdeel vormen van de communistische luchtmacht in Ko rea, er in geslaagd is onbeschadigd het ijzeren gordijn te passeren en in het Westen te landen. De piloot, wiens naam niet bekend is gemaakt door de politie, heeft om poli tiek asyl verzocht. Onmiddellijk zijn enkele zwaar gewapende militairen op wacht gezet bij het vliegtuig. Fotogra fen en verslaggevers werd de toegang tot het vliegveld ontzegd. Naar verluidt hebben zich terstond een aantal Deense militaire leiders naar het strategisch zo belangrijke Bornholm begeven, dat slechts enkele minuten vliegen van de Poolse en Oost-Duitse grens verwijderd ligt, om het Russische toestel te onderzoeken. Het is nog niet bekend of de Russische 'straaljagers aan de geallieerde legerautoriteiten over gedragen zal worden voor onderzoekin gen of dat het toestel aan "Polen terug gegeven zal worden. zonderheden afdalende karakter van de bulletins, welke door het Kreml gepu bliceerd worden, weinig waarschijnlijk. Practisch is deze kwestie trouwens van niet veel belang. Het is immers volko men duidelijk, dat menselijkerwijs ge- sproken Stalin's rol als feitelijk hoofd van de Sovjet-dictatuur uitgespeeld is en dat zijn sterke persoonlijkheid niet meer domineren zal in de bijeenkomsten van het nieuwe Sovjet-presidium, dat enkele maanden geleden de plaats heeft ingeno men van het Politbureau, waarvan het overigens niet wezenlijk verschilt. In een dictatuur kan de dood van de dictator onberekenbare gevolgen heb ben. Maar dit betekent geenzins, dat de dood van Stalin het einde van de Sovjet-dictatuur zou inleiden. Enerzijds bestaat er geen twijfel over, dat Stalin's Beria persoonlijke macht en invloed in de Sovjet-Unie gedurende de laatste dertig Jarenlang heeft men in vrijwel heel jaar van beslissende betekenis zijn ge- de wereld gespeculeerd over de weest. Het verdwijnen van deze per- vraag, wat er in de Sovjet-Unie zou soonlijkheid moet dus wel een leegte gaan gebeuren wanneer Stalin zou ster- veroorzaken, waarvan men nog vol- ven. De gissingen daaromtrent zijn haast strekt niet kan zeggen, hoe zij zal wor- even talrijk als de mensen, die er zich in den opgevuld. Anderzijds echter is het verdiept hebben. En de voorspellingen goed te bedenken, dat het vooral door vertonen onderling ongeveer evenveel Stalin opgebouwde en geconsolideerde variaties als de politieke profeten, die staatssysteem, dat berust on een totoli er zich aan gewaagd hebben. Er zijn zelfs l«re ideologie en een met ijzerendisci- toekomstromans over 01. onderwerp schreven, sensationeler naarmate de n bm best£md te t get fantasie van de auteur wilder en zijn verdwijnen van de figuuri die daarop kennis van Russische zaken geringer was. onuitwisbare stempel van zijn wil Afgaande op de berichten, die thans uit Moskou de wereld ingestuurd worden, berichten, die in medisch opzicht veel gedetailleerder en preciezer zijn dan men gewend is uit de Sovjet-Unie te ontvangen, lijkt het ogenblik waarop Stalin sterven zal en waarop hij, zoals de minste van zijn onderdanen, tot stof zal weerkeren, niet ver verwijderd meer. De te Londen en zijn persoonlijkheid heeft gedrukt. Men mag en moet aannemen, dat Stalin zelf het ogenblik heeft voor zien, waarop hij de teugels van het be wind uit handen zou moeten leggen en dienovereenkomstig zijn maatregelen heeft getroffen. Zulks te meer aange zien hij uit eigen ervaring weet geuite veronderstelling, dat hij reeds tot welke heftige strijd om de macht dood zou zijn, lijkt ons, gezien het in bij- het sterven van iemand, in wiens hand Malenkov vrijwel alle macht geooncenitreerd is geweest, aanleiding kan geven. Anders dan dictators als Hitler en Mussolini, die leden aan een ziekelijke ijdelheid en egotisme en die dan ook meenden, dat hun rijken en zo mogelijk heel de we reld gedoemd waren met hen ten onder te gaan, heeft Stalin zich vooral toe gelegd op dè consolidatie van de Sovjet staat, die geboren was uit de Russische revolutie, die, zoals de Amerikaanse reporter John Reed destijds heeft ge zegd, de wereld heeft doen wankelen. Merkwaardig genoeg echter is er nooit iets bekend gemaakt omtrent de wijze, waarop Stalin de kwestie van zijn opvolging heeft geregeld. Het kan na tuurlijk zijn, dat Stalin zulks bij zijn leven opzettelijk heeft nagelaten, ten einde zijn overheersende positie in het Sovjet-apparaat des te zekerder te kunnen behouden. Evenwel kan men toch ook wel verwachten, dat hij een politiek testament zal nalaten, waarin hij zijn laatste wil omtrent zijn opvol ging heeft gedicteerd. Dit zou dan ech ter eerst na zijn dood kunnen blijken. Het is dan ook op dit ogenblik een open vraag, door wie Stalin in het Kremlin zal worden opgevolgd. In beginsel lijkt de voortzetting van een eenhoofdig lei derschap in een monolithische staat de meest verkieselijke oplossing, van Sov jet standpunt bezien althans. De ge schiedenis heeft evenwel geleerd, dat zulk een eenhoofdig leiderschap meest al slechts na heftige strijd in de hoogste organen van een totalitaire staat ver worven wordt. Verleden jaar heeft men dan ook het vermoeden geopperd, dat Stalin niet door één van zijn naaste me dewerkers zal worden opgevolgd doch door een triumviraat, waarvan dan Ma- lenkow, Molotov en Beria deei zouden uitmaken. Inderdaad zijn dit de drie fi guren, die na Stalin, in het Sovjetpre sidium de laatste jaren het meest op de voorgrond zijn getreden en die door hun functies ook over de meeste macht en zeggenschap beschikken. Het is echte»- de vraag of zulk een driemanschap goed zou kunnen functionneren, gezien voor al het feit, dat er gegronde reden be staan te veronderstellen, dat de leden daarvan onderling zeer uiteenlopende karakters zijn en zeer verschillende per soonlijke ambities koesteren. Mogelijk is dan ook, dat men zal trachten het zwaartepunt van het Sov jet-regiem te verleggen naar het gehele Sovjet-presidium, dat in October j.l. is gesticht en dat behaive leden van het vroegere Politbureau, ook een aantal Molotov jongere communistische politici omvat, terwijl ook de invloed van het militaire element er indirect in versterkt is. On getwijfeld is het Stalin's wens, dat er na zijn dood aan het hoofd van de partij en van de staat een groep mensen zal staan, die, zich baserend op de Leninistisch- Stalinistische interpretatie van het Marxisme, eeridrachtig de leiding zal kunnen overnemen. De interne maatre gelen van de laatste maanden schijnen in die richting te wijzen. Nochtans: heel de structuur van de Sovjet-maatschappij veronderstelt een dictatuur, die hoewel zij niet het werk is van één man alleen, evenmin uitge oefend kan worden door een groep van gelijkwaardige personen. Op grond van deze overweging kan men concluderen, dat de dood van Stalin tot onvoorzien bare gevolgen zal kunnen leiden. In zijn redevoering, uitgesproken op de algemene ledenvergadering van de A.K.W.V. (Algemene Katholieke Werkgevers Vereniging) van Dinsdag j.l., heeft de heer L. A. J. M. van Heyst, voorzitter dezer vereniging, herinnerd aan de passage van de troonrede, waar in gezegd werd, dat ten aanzien van de werkgelegenheidspolitiek als primair ge steld werd de ontwikkeling van het normale particuliere bedrijfsleven en secundair, waar de omstandigheden daartoe nopen, door participatie van de Overheid in de investeringen. Dit klinkt, aldus deze spreker, prin cipieel zeer juist, maar het gaat om de uitvoering in de practijk. die hier nog al van afwijkt. Met uitbreiding van overheidsuitgaven ter bespoediging der uitvoering van publieke werken en der gelijke zal grote omzichtigheid moeten worden betracht. De besteding van voor dit doel uitgegeven overheidsgel den zal bijvoorbeeld moeten worden gericht op de meest noodzakelijke uit gaven, derhalve het herstel vhn het zwaar beschadigde Z.W.-gedeelte van ons land, van onze dijken en wegen, waardoor dus andere openbare werken op de achtergrond worden geschoven. Het ontbrekende kan door leningen worden aangevuld. Het is niet in te zien, waarom ver zwaring of uitstel van verlichting van belastingen althans in belangrijke mate hiervan het gevolg zal moeten zijn. Veel ernstiger is, dat de echte structu rele werkloosheid blijvend is en dus niet kan worden opgevangen met tijde lijke overheidsmaatregelen door uitvoe ring van openbare werken. De in de troonrede gestelde hulp voor de ont wikkeling van het particuliere bedrijfs leven is dus inderdaad wel van primair belang. Terecht kunnen wij met de heer Teulings in zijn betoog bij de be handeling van de begroting van Finan ciën in de Eerste Kamer zeggen: en daarmede staat de mooie troon rede-richtlijn, U weet wel van dat „primair" net precies op zijn kop." Als het scheppen van werkgelegen heid in de eerste plaats gevonden zal moeten worden door rendabele in dustrialisatie, dan is allereerst nodig de scheppende mens op het terrein van de productie, de ondernemersfiguur, die nieuwe wegen durft in te slaan, daarin gesteund door vakbekwame medewer kers en arbeiders. Op de tweede plaats wordt vereist een toereikende hoeveel heid besparingen in zulk een vorm. als door de ontwikkeling wordt gevraagd. Deze besparingen kwamen destijds voor het voornaamste gedeelte uit de middelgrote en hogere inkomstengroe- pen, maar de nivellering heeft ertoe geleid, dat deze groepen deze taak niet meer kunnen verrichten. Hiernaast spe len de belastingen een belangrijke rol. De zware progressie doodt niet alleen iedere lust tot hogere verdienste, maar laat van die meer-verdienste zo wemig ten nutte van de bezitter, dat van sparen in deze klasse practisch niet6 komt. En toch is sparen, niet alleen van enkele hogere inkomens, maar ook van de grote groep middeninkomens en ook van de lagere inkomens, de voor naamste bron van welvaart, zoals prof. Smeets dit heeft geformuleerd in zijn rede bij gelegenheid van het 25-jarig bestaan der Katholieke Economische Hogeschool, waarin hij naar de relatie zocht tussen de belastinghoogte en de bedrijvigheid. Tegenover de krachten der afbraak moeten de opbouwende krachten de afweer zo sterk mogelijk ma ken. Die afweer richte zich vooral op de allesoverheersende en alles door dringende zucht en neiging naar collec tivisering en nationalisering, waarvan ook ons land in hoge mate te lijden heeft. De overdreven belastingen, met name de hoge inkomsten- en vermo gensbelasting en de ondraaglijk zware successiebelasting zijn een geruisloze onteigening zonder enige vergoeding, die het particuliere bezit uitholt en haar de werkverschaffende en wel- vaartbrengende taak onmogelijk maakt. Ook mr. P. A. Blaisse. lid van de Tweede Kamer, hamerde op dezelfde vergadering op dit aambeeld, waarbij deze spreker deed uitkomen, dat jaar lijks de beroepsbevolking met circa 50.000 personen toeneemt. Indien 20.000 kunnen emigreren, dan dient nog plaat sing te worden gevonden voor 30.000 overblijvenden, van wie rond 20.000 in. de industrie. Hoe kan dan de Nederlandse volks huishouding zich handhaven in een periode van toenemende concurrentie en politieke onzekerheid? Zo min mogelijk dient de Overheid in te grijpen. Het produceren dient aantrekkelijk te wor den gemaakt. De concurrentiepositie van de Nederlandse producent, hande laar en vervoerder dient te worden verbeterd. Deze twee laatste factoren kunnen tot hun recht komen door een doelbewuste versterking van het onder nemersinitiatief en door het scheppen van een zodanig klimaat dat wederom onaernemersrisico kan worden aan vaard. Nodig zijn belastingverlaging en een wijziging van het belastingstelsel. Met belangstelling kunnen de plannen van de Nederlandse regering tegemoet wor den gezien. Aan belastingverlaging doet de watersnood niets af, beaamt ook mr. Blaisse. Zij is nodig om de particuliere spaarzin, alsmede de zelf-financiering binnen het eigen bedrijf en het afrem men van bedrijfseconomisch niet ver antwoorde uitgaven te bevorderen. De heer van Heyst heeft verklaard, dat, uitgaande van de natuurrechtelijke beginselen en de wens van minstens 65 pet. onzer volksvertegenwoordiging, het economische leven moet worden geba seerd op particulier bezit. Wanneer wij daarnaast bedenken, dat mr. Teulings heeft vastgesteld, dat het omgekeerde het geval is, dan vragen wij ons af, waarom genoemde volksvertegenwoor diging geen voorbereidselen treft om het getij te keren. Ondanks de bekende bezwaren is de We^tise voetbalploeg Rapid tóch be reid gevonden in ons land een wedstrijd te spelen voor het Rampenfonds. Indien de Engelse profclub Blackpool de uitno diging aanvaardt, zullen beide elftallen elkaar op Donderdag 21 Mei in het Olympisch Stadion ontmoeten. Zoals bekend, heeft Blackpool zich in de halve finale voor de Engelse beker geplaatst.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1953 | | pagina 1