Mr. Burger: KVP geeft voedsel
aan anti-pap
€ne%c^AN: He* spoor van het zwaarcL
Snelle groei van Oss brengt tal van
problemen met zich mee
Uitvoerige behan deling van de
KVP-politiek op PvdA-congres
Waardering voor begrotingsver
dediging van minister van Thiel
Verbetering van de verbindingen
met het Westen noodzakelijk
1
Voor Ambonezen geen toekomst
in ons land
Europese literaire
prijs toegekend
44ste Dodenlijst
Klaargestoomdemilitaire chauffeur
veroorzaakt dodelijk ongeluk
VRIJDAG 27 MAART 1953
PAGINA 7
P.v.d. Aover verkiezing
dr. Korten horst
I
Geen groepsbelangen in
ziekenfondsen
Min. Suurhoff uit leedwezen
over Breda en Tilburg
Examens
Directeur-inkoop van
Philips ging heen
Personeelssterkte in de
industrie
Geen hogere uitkeringen
uit Gemeentefonds
Waarschuwing tegen sluitend
maken van begrotingen
Maatschappelijk werk in Tweede Kamer
Opmerkelijke huizen
bouw
Besluit Uw maaltijd
met één of twee Kennies.
Om dat snerpend zunrbranden op
de maag te blussen.
Pool en Duitser
bekroond
Een maand
voorwaardelijk
4
(Van onze Haagse redacteur)
In zyn openingsrede op het congres van de Party van de Arbeid, dat deze week
gedurende drie dagen in de zaal van de voormalige Dierentuin te Den Haag wordt
gehouden, heeft de heer K. Vorrink, voorzitter van de P.v.d.A., zoals gisteren
reeds in een aantal edities is gemeld, bijzondere aandacht besteed aan de K.V.P.,
aan de doorbraak en aan opvattingen in katholieke kringen over het humanisme.
In de tweede rede, welke op dit congres is gehouden, die van de voorzitter van
de Tweede-Kamerfractie, mr. J. Burger, werd hedenmorgen eveneens opmerke
lijk uitvoerig gesproken over de Katholieke Volkspartij en haar politiek.
De heer Burger stelde, dat confessio
nele partijen niet graag kiezen in maat
schappelijke vraagstukken: zij eten bij
voorkeur van twee walletjes. Kon ech
ter de K.V.P. van vóór de verkiezingen
door links of rechts te zwenken, het
hele parlement mee laten zwenken,
thans zijn die mogelijkheden ingeperkt.
Toch houdt Romme, aldus spr., de illu
sie van een stabiele middenpositie vast.
Mr. Burger besprak in dit verband uit
voerig de houding, welke de K.V.P.-
fractie heeft aangenomen bij de behan
deling van het nieuwe ontslagrecht in
de Tweede Kamer.
De K.V.P. vervolgt haar koersloze
zwerftocht over de politieke wateren,
welke tocht te minder perspectief biedt
omdat die in afnemende mate aantrek
kelijk schijnt te zijn voor de protestants-
christelijke partijen. De noodzaak voor
de K.V.P. om eindelijk te kiezen wordt
steeds onontkoombaarder: ofwel met
Duynstee naar Weiter en dan samen
naar Oud, ofwel eindelijk bereid tot de
christelijk sociale politiek van de daad.
Voorlopig weet de K.V.P. niet wat
zij wil; zij weet zelfs niet, dat het
juist haar besluiteloosheid' is, die haar
aanhang deed aarzelen. Er dreigt im
mers in de K.V.P. een ontwikkeling,
welke niemand onverschillig kan la
ten: men poogt Roomser te zijn dan
de Paus en wil een zo scherp moge
lijke scheiding forceren tussen katho
liek en niet-katholiek Nederland. Men
geeft op deze wijze voedsel aan een
latent anti-papisme. De van elk be
grip voor verhoudingen gespeende
agitatie tegen het humanisme werkt
precies andersom dan sommige K.V.P.-
strategen hebben berekend. Inmid
dels. aldus de heer Burger, wil de P.
v. d A. in geen geval een anti-katho
lieke partij worden.
Na aandacht te hebben geschonken
aan de doorbraak, welke ook in de
gelederen van de V.V.D. aan de gang
is, zei de voorzitter van de socialistische
Kamerfractie, dat zonder de P.v.d.A. in
de regering er in de diverse fracties
andere krachten zouden domineren dan
thans.
Reeds nu is het de katholieken van
allerlei schakeringen duidelijk, dat zon
der de P.v.d.A.-overwinning De Bruijn
geen minister zou zijn; de K.A.B. ten
spijt. Hetzelfde is bij de A.R.-en van
toepassing op minister Zijlstra. Trou
wens minister Algera maakt ook niet
de indruk, dat hy zich doodongelukkig
voelt tussen de socialisten. De progres
sieven in deze beide confessionele par
tijen, die jaren vruchteloos hebben ver
langd naar een plaatsje onder de zon,
weten, dat zij vandaag zonder P.v.d.A.
nog in de schaduw van de Gerretsons
zouden zitten. Verder zei spreker nog,
dat de invloed die kan worden uitge
oefend in de K.V.P. door degenen, die
het sociale katholieke program ernstig
nemen, afhangt van de kracht en in
vloed, welke de P.v.d.A. op zeker ogen
blik heeft.
iitiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimmiitiiiiiiiiiHiiimnt
(Van onze Haagse redacteur)
Op het congres van de P.v.d.A. te Den
Haag werd de vraag gesteld waarom de
socialistische fractie haar steun had ge
geven aan de verkiezing tot voorzitter
van de Tweede Kamer van dr. Korten-
horst. die een „advocaat in verdachte
zaken" werd genoemd. Mr. Burger deel
de in antwoord hierop mede, dat de
combinatie van het Kamervoorzitter
schap met de advocatuur niet ongebrui
kelijk is. De vorige Kamervoorzitter
(mr. v. Schaik) heeft jarenlang de advo
catuur beoefend en daarop is nooit een
aanmerking te maken geweest. Mis
schien is de combinatie dr. Kortenhorst
niet altijd goed gelukt, zo zei de heer
Burger, maar dat heeft hij dan vermoe
delijk zelf ook ingezien, want sinds een
jaar heeft de Kamervoorzitter de uit
oefening van de advocatuur neergelegd.
IIIIIIIIIMIIIIIllllllllllllllllllllllllllliilllllilllllllllillllllllllllll
K.V.P. tot opdracht heeft het onver
zoenlijke te verzoenen, dan blijkt, dat
hij de reële moeilijkheden van sociaal-
politieke aard en ook voor de sociale
heterogeniteit van zijn groep zeer goed
beseft. Voorts blijkt, dat hij fle politiek
niet alleen wenst te bedrijven vanuit
het horizontale vlak der eenzijdige be
hartiging van groepsbelangen, die in
meerdere of mindere mate als onver
zoenlijk worden beschouwd, maar dat
zijn doel hoger is, namelijk het schep
pen van verhoudingen in het samen
leven der mensen, waarin gemeen
schapszin, offervaardigheid, dienst aan
medemens en gehoorzaamheid aan
49. De andere krijger zit half te dommelen, als hij eensklaps een vreemd gerucht
meent te horen. Gelijktijdig breekt er iets door de takken. Zachtjes roept hij de
naam van zijn makker. Alles blijft stil en met plotselinge argwaan springt hij op en
snelt naderbij. Een kreet ontsnapt zijn lippen, als hij de man, met wie hij enkele
minuten geleden nog stond te praten, roerloos voorover ziet liggen met een pijl
tussen de schouderbladen.
Nog juist vangt hij een glimp op van een donkere schaduw, die snel in het kreupel
hout verdwijnt en rauw schalt zijn alarmkreet door de nacht: „Te wapen! Hierheen!"
Een wilde woede over deze laffe moord doet hem alle voorzichtigheid vergeten.
Geen seconde denkt hij meer aan 's konings bevel, alleen pijl en boog te gebruiken.
Hij rukt het zwaard uit de schede en stormt op de moordenaar van zijn makker in.
Tsacha ontloopt de strijd niet. Hij heeft de boog weggeworpen en zijn handen om
klemmen het gevest van het zwaard Tyrr. Thans kan hij beproeven of de verhalen
over het vreselijke zwaard waarheid bevatten.
Zwaar en geweldig ligt het zwaard in zijn handen. Voor de steppenkrijger, slechts
gewoon aan pijl en boog en het verraderlijke mes, is het een onhandelbaar wapen
en onmiddellijk zien de aanstormende krijgersdat hier iemand staat, die niet gewend
is met een zwaard om te gaan. Zij menen reeds een gemakkelijke prooi te hebben.
Doch de eerstedie op Tsacha toespringt, valt met een schrille kreet onder de ge
weldige houwen. Van een tweede wordt het zwaard versplinterd. Als een vurige
bliksemschicht flitst het vreselijke zwaard heen en weervernietigend wat in zijn
weg komt, dodend, waar het treft. Is het de glans van het maanlicht in het koude,
brede lemmet of ligt er werkelijk een rode gloed over het zwaardeen verzengend
licht, dat alles verteert wat het aanraakt?
De krijgers dreigen bevangen te worden door een bijgelovige vrees en ook
Tsacha verliest voor de eerste maal zijn Oosterse onbewogenheid.
Het zwaard rust in zijn handen, maar niet hij ranselt met dodelijke zekerheid op
zijn tegenstanders los. Hij heeft een vreemde, onheilspellende kracht in handen, een
sinistere macht, die hem meesleurt en hem de dienaar tracht te maken van het
zwaard. Maar wanneer hij zijn blikken laat gaan over het tafereel, dat door het
genadeloze geweld van dit zwaard is geschapen, maakt zijn verwarring plaats voor
een wreedaardig besef van macht, dat in hem omhoog kruipt.
Hij is onoverwinnelijk geworden, hij Tsacha, de machtige.
En Eric de Noorman, die aan het hoofd van de haastig door Knud verzamelde
krijgers nader stormt, hoort het rumoer van deze strijd. Maar al te goed begrijpt hij
de betekenis van deze geluiden en een kille vrees doet zijn adem stokken. „Bogen
klaar!" buldert hij. „Ledigt uw pijlenkokers op de schurk, zodra ge hem ziet. Slechts
dat is opgewassen tegen het zwaard Tyrr. Snel. Voor de Nomade zich terugtrekt."
de mcuemciiö tui geuuui ^ctcuuuciu aan
Inzake de middengroepen stelde mr. I bovenpersoonlijke normen onontbeer-
in-ppr Hp vraatf uraawm* oic lijke elementen zijn. Een dergelijke ge-
Ter gelegenheid van de opening van
het nieuwe gebouw van de Zieken
fondsraad in de hoofdstad heeft ae
minister van Sociale Zaken en Volks
gezondheid, de heer J. G. Suurhoff
o.m. gezegd, dat de regering de uitvoe
ring van het Ziekenfondsenbesluit,
waarmede een zo kostbaar goed als de
volksgezondheid is gemoeid, slechts In
volle gerustheid aan het Ziekenfonds
wezen en zijn medewerkers kan over
laten, wanneer zij er op kan rekenen,
dat alle particularismen, alle onder
linge concurrentie en tegenstellingen
uit het verleden, alle groepsbelangen
ook, ondergeschikt worden gemaakt
aan het grote doel: de bevordering van
de volksgezondheid door een zo doel
matig mogelijke functionnering van het
Ziekenfondswezen. Dit betekent niet,
dat zou moeten worden afgezien van
behartiging van rechtmatige, bijzondere
belangen maar wel. dat daarbij een
grote mate van zelfbeperking en zelfbe
heersing nodig is en dat grote omzich
tigheid moet worden betracht bij het
kiezen van middelen om die belangen
te behartigen.
In verband daarmede uitte de mi
nister zijn leedwezen over wat te
Breda en te Tilburg met betrekking tot
de specialistenhonorering geschiedt,
hetgeen hij uiterst bedenkelijk noemde.
Hy betreurde buitengewoon, dat nog
steeds geen oplossing werd gevonden,
en merkte op, dat men op deze wijze
de overheid dringt op wegen, welke zij
eigener beweging zeker niet zou gaan.
AMSTERDAM. (G. IT). Bevorderd
tot doctor in de wis- en natuurk. op
proefschrift: „Salvatie van jodium, in
organische oplosmiddelen", C. v. d.
Stolpe. geb. te Amsterdam. Doctoraal
biologie: R. J. de Wit, Amsterdam. Doc
toraal geologie H. W. v. Tellingen en
J. W. A. Bodenhuizen, Amsterdam.
Cand. examen wis- en natuurk.: mej.
N. Grobben en Lie Kiem Pwee. Amster
dam en J. van Eek, Haarlem. Doctoraal
geschiedenis: C. v. d. Haar, Haarlem en
G. A. Portielje, Amsterdam.
ROTTERDAM. Cand Econ. Wetensch
de dames: J. C. Steenaart en C. J. M.
Breys te Rotterdam en M. C. P. Wie-
genga. Den Haag; de heren S. Seyffer,
Den Haag en Ch. B. de Wilde en J F.
Jongeneel beide Rotterdam.
ROTTERDAM. Stichting klinisch H. O
Semi-artsex. mevr. Lie Khing Tinggeb
Thee, Rotterdam, N. W. H M. Gies.
Rijswijk (Z.-H.), P. F. X. van Goor,
Voorburg. J. C. Hellekamp, Hilversum,
R. J. Kramer, Rotterdam. R. E- Schropp,
Den Haag, J. C. v. Vliet. Rotterdam.
Artsex. J. Breekland, Haarlem, A. Ham
ming, Den Haag, L. Hoorweg, Haarlem
en M. Nieuwehuizen, Amsterdam.
Burger de vraag waarom, als er wer
kelijk een bruikbaar inzicht bestaat ter
zake van positieversterking van deze
groepen, daar dan zo „terloops" mee ge
daan moet worden: een plan van een
milliard voor de middengroepen, waar
men dan plotseling verder niets van
verneemt.
Vermelding verdient nog uit deze re
de, dat spreker de democratisch-socia-
listische beweging het onoverkomelijk
struikelblok voor het communisme
noemde. Wie het verzwakt, vergroot de
communistische kansen, aldus de heer
Burger.
Rede van Vorrink
Op grond van de ervaringen, zo con
stateerde de heer Vorrink in de rede,
waarmede hij gisteren het congres open
de, is een toestand yan crisis in de op
bouw van het politieke partijwezen in
Nederland ontstaan. Het voortbestaan
van de confessionele partijen staat op het
spel. Wie zou zich verbazen dat zij zich
tot het uiterste inspannen om dé aan
het licht tredende ontbindende factoren
te overwinnen? De heer Vorrink zei ten
aanzien van de kabinetsvorming: Het
kabinet draagt als geheel een progres
sief karakter hetgeen een wezenlijke
weerspiegeling is van de uitslag van de
verkiezingen. Intussen heeft dit ook tot
gevolg, dat er een zekere spanning be
staat tussen het kabinet en de partijen,
die in dat kabinet zijn vertegenwoor
digd. Ik bedoel een ernstiger spanning,
dan logischerwijs voortvloeit uit het feit,
dat wij te maken hebben met een bui
ten-parlementair kabinet. Ook de P.v.d.
A. moet zich in de gegeven situatie een
zekere reserve voorbehouden maar men
kan zeggen dat zulks ten aanzien van de
algemene lijn geen welwillendheid uit
sluit.
Wanneer Romme van opvatting is, zo
vervolgde de heer Vorrink, dat de
dachtengang is ons niet vreemd, alle
belachelijke beschuldigingen van een
„materialistische grondslag" ten spijt.
Wij constateren, aldus de heer Vor
rink, dat binnen de K.V.P. de onver
zoenlijkheid van de tegenstellingen tel
kens weer aan het daglicht treedt en
dat het streven naar verzoening voors
hands weinig vruchten schijnt te dra
gen.
Niets heeft my, aldus de heer Vor
rink, in het achter liggend jaar zo aan
gegrepen, als de hardnekkige poging,
speciaal van Katholieke zijde, om het
humanisme als element in de geeste-
iyke structuur van het Westen en dus
ook van Nederland te diskwalificeren
en uit te sluiten van de strijd om het
behoud, de verdediging, de opbouw
van de geestelijke waarden van het
Westen.
De P. v. d. A. heeft uiteraard niets,
maar dan ook helemaal niets te maken
met het Humanistisch Verbond, waar
van een aantal leden uitgesproken te
genstanders zyn van de P. v. d. A.
De heer A. Noordzij, directeur van con
cern-inkoop van de N.V. Philips Gloeilam
penfabriek, heeft gisteren wegens het be
reiken van de pensioengerechtigde leef
tijd, officieel afscheid genomen van de
Raad van Bestuur en van zijn medewer
kers. Bij liet afscheid werd de scheiden
de functionaris o.a. toegesproken door ir.
P. F. S. Otten en de heer O. M. E. Lou-
part, die hem bijzondere dank brachten
voor de langjarige en grote diensten het
Philips-concern bewezen.
Tot opvolgers van de heer Noordzij zijn
benoemd: de heer B. J. Wafelbakker, di
recteur belast met de algemene leiding,
de heer L. Edenburg, directeur én dé heer
C de Hoog, adjunct-directeur.
Uit een opgave van het C.B.S. be
treffende personeelssterkte en omzet in
de industrie, 4e kwartaal 1952, blijkt, dat
bij de 10.700 bedrijven waarop deze ge
gevens betrekking hebben, totaal 878.110
personen werkzaam waren, waarvan
161.217 vrouwen (uitsluitend onderne
mingen met 10 en meer man personeel,
exclusief openbare nutsbedrijven en de
bouwnijverheid). De totale omzet heeft
bedragen f 4.834 min., waarvan f 3.572
min. in het binnenland en f 1,262 min.
in het buitenland. In de metaalnijverheid
waren de meeste mensen werkzaam,
n.l. 284.714; dan volgt de bereiding van
voedings- en genotmiddelen met 131.858,
en de textielnijverheid met 116.352 man.
Minister Beel beeft zich tot de colle
ges van Gedeputeerde Staten gewend
inzake het financieel beleid der ge
meentebesturen. In toenemende mate
wordt de neiging geconstateerd om be
grotingen op te stellen van de uitga
ven voor nodig of wenselijk geachte
voorzieningen, maar de dekkingsmidde
len worden dan aan het bedrag der
uitgaven aangepast door zonder dat
daarvoor, een reële basis bestaat
hogere ontvangsten uit het gemeente
fonds te ramen. Deze ontwrichtende
ontwikkeling vervult de minister met
zorg want daardoor wordt de verant
woordelijkheid voor een sluitend budget
afgewenteld op Gedeputeerde Staten
en het Rijk.
In het algemeen kunnen dc gemeen
ten niet op hogere uitkeringen uit het
Gemeentefonds rekenen; zodat dc ge
meentebegrotingen, welke sluitend wor
den gemaakt door het ramen van te
hoge inkomsten uit het Gemeentefonds,
naar de betrokken gemeenteraden zul
len worden teruggezonden om de ra-
mnigen der uitgaven aan te passen aan
de inkomsten, zoals die naar de thans
bekende gegevens kunnen worden ver
wacht.
(Van onze parlementaire redacteur a.i.)
Minister Van Thiel mocht zich gister
middag in de Tweede Kamer verheugen
in waarderende bejegeningen van vele
kanten na de verdediging van zyh eerste
begroting. Men had met genoegen naar
het betoog van de bewindsman geluis
terd men gevoelde erkenteiykheid
men was over het algemeen tevreden en
zelfs de communistische afgevaardigde
Haken apprecieerde het feit, dat van
zijn vragen ruimschoots nota was geno
men.
De uiteenzetting van de minister was
evenmin als de redevoeringen uit de
Kamer fascinerend, maar zijn zakelijke
opsomming bleek op prijs te worden ge.
steld. Daarbij ging Z.Exc. niet de prin
cipiële vraag uit de weg, welke in menig
betoog naar voren was gekomen, name
lijk die over de verhouding tussen de
taken van overheid en particulier ini
tiatief bij het maatschappelijk werk. Mr.
Van Thiel uitte zich hierover als volgt:
de overheid heeft te zorgen voor het
algemeen welzijn en mag zich dus niet
onttrekken aan het verlenen van bij
stand aan de mens, die in nood verkeert
(Van onze Brabantse redactie)
,,De helft van al het Nederlandse slachtvee wordt in Oss geslacht." vertelt burge
meester G, Delen ons. Dat betekent tegenwoordig niet alleen meer geslacht, maar
voor een zeer groot deel ook verwerkt, want de voormalige exportslageryèn zijn
uigegroeid tot moderne vleeswarenfabrieken. Maar zij zyn ook daartoe niet be
perkt gebleven. Naast de vleeswarenfabrieken ontstonden conservenfabrieken
bedrijven waar soepen en sausen, in blik en in vaste vorm, worden gefabriceerd
op een chemisch pharmaceutisch bedrijf.
Behalve deze grote industrieën heeft Oss een Philipsfabriek, waar 800 a 900 arbei
ders werk vinden en waar de fluorescerende poeders, lakken en armaturen voor
dit concern worden vervaardigd. Voorts telt deze stad diverse middelgrote en
kleine industrieën, die zich zeer bevredigend ontwikkelen. Binnenkort zal er zich
een grote blikfabriek vestigen.
Advertentie
Meer en meer wordt het gewoonte van
lijders aan brandend maagzuur, altyd
Rennies bij de hand te hebben. Ze zijn
één vóór één hygiënisch verpakt en
onopgemerkt in te nemen waar U
maar wilt zonder water of wat ook.
En Rennies zijn nog smakelijk ook.
Vraag Rennies bij Uw apotheker of
drogist.
Wie dit alles hoort of leest zal on
willekeurig geneigd zijn te denken, dat
Oss er goed voorstaat. Toch is dit een
ernstige, vergissing. Wat het percentage
werklozen betreft, staat Oss de laatste
jaren jammer genoeg steeds ongunstiger
in de rij der Brabantse gemeenten. Dit
is te erger, omdat ook in de-omliggen
de dorpen, in de gehele streek dus, waar
van Oss als centrum beschouwd kan
worden, de werkloosheidssituatie uiter
mate ongunstig is. Het rayon Oss had
per 1 Januari 1953 een werkloosheids
cijfer van elf procent der totale man
nelijke beroepsbevolking!
Deze streek, aangeduid als de Maas-
Met de groei van de industrieën in Oss neemt ook het woningprobleem voort
durend toe. Alhoewel in zes jaar tijd ruim 1600 woningen zijn gebouwd, liggen
op liet ogenblik nog 1100 aanvragen te wachten. Hel probleem is dus zeker nog
niet opgelostmaar men heeft het in ieder geval op een prettige manier aange
pakt. Hoewel op betrekkelijk korte afstand de fabrieksschoorstenen zich verhef-
ftn, heeft men in de arbeiderswijken nieuwe, heldere straten met veel groen en
bloemen.
kant, is thans betrokken in het onder
zoek, dat door een Rykscommissic
wordt ingesteld naar de mogeiykheden
om de economische situatie te verbete
ren.
Het is reeds bij vluchtige beschouwing
duidelijk, dat een verkeersgeografische
herziening hier nodig is. De eerste ver
betering, die men hier zou wensen is
de rechtstreekse verbinding van Oss
over Alem naar Zaltbommel. Daarvoor
zou een vaste brug nodig zijn over de
Maas bij Alem. Thans is dit een ter
tiaire weg, met een veer bij Alem, zodat
men voor een ongehinderd verkeer met
het Westen en Noorden van ons land
over Den Bosch om moet rijden. De weg
van Zaltbommel over Alem naar Oss zou
dan moeten aansluiten op de verkeers
weg Zeeland—Elsendorp door de Bra
bantse Peel, die thans wordt aangelegd
en die weer verbinding zal gaan geven
met Venray en Venlo.
Het is duidelijk, dat zowel voor de
bestaande industrieën als voor het
aantrekken van nieuwe vestigingen een
goede verbinding met het Westen van
niet te onderschatten betekenis is. Van
groot belang voor die nieuwe vesti
gingen is ook het zeer gunstige oordeel,
dat de werkgevers te Oss hebben over
de arbeidslust en het aanpassingsver
mogen van de Osse bevolking. Het
aantal geschoolde arbeiders neemt ge
leidelijk aan toe.
Uiteraard kan daartoe de sinds een
aantal jaren hier gevestigde ambachts
school in belangrijke mate bijdragen,
maar ook voor de vakopleidingen in de
bedrijven zelf bestaat veel animo en deze
worden met gunstig resultaat gevolgd.
Zo volgen b.v. een tachtigtal arbeiders
de driejarige cursus in het slagersvak,
die gegeven wordt by de vleeswaren-
fabriek. terwijl Organon een opleiding
tot chemisch vakman kent.
Ook voor Middelbare studies biedt
Oss alle gelegenheid. Het Titus Brands-
ma-lyceum heeft thans een volledige op
leiding voor gymnasium en H.B.S. De
Middelbare Meisjesschool, die onlangs is
is overgegaan in handen van de stichting
„Ons Middelbaar Onderwijs", trekt veel
swot
daarbij dient echter volledig recht te
worden gedaan aan het particulier ini
tiatief de taak van de overheid is
subsidiair.
Wat verder de algemene opzet van
zijn beleid aangaat: de bewindsman kon
niet ingaan op de hem gegeven wenken
om in het kabinet ter sprake te brengen
wat er nog bij zijn departement getrok
ken zou kunnen worden; de arbeid van
zijn ministerie zal zich moeten ontwik
kelen.
Een punt, dat speciale aandacht trok
m 's ministers betoog, was de van so-
sialistische zijde aan de orde gestelde
verplichte verzekering voor gezinsver
zorging. De heer Van Thiel bad tezv/a
ren tegen de vergelijking: een verzeke
ïing, welke ziekengeld oplevert voor de
man en dus ook een verzekering, die
gezinszorg biedt bij ziekte van de huis
vrouw; in het eerste geval gaat het na
melijk om materiële hulp, in het twee
de om niet-materiële hulp. Hij wilde
overigens dit verzekeringsvraagstuk
wei voorleggen aan de instanties, welke
zich met de gezinsverzorging bezig hou
den en als die zulks wenselijk achtten
zou er een commissie ter bestudering
van deze materie kunnen worden inge
steld. De heer Van Lienden waardeerde
deze toezegging en preciseerde nog eens
het standpunt van de P. v. d. A.: het
was niet de bedoeling,, dat de verplich
te verzekering zich met de gezinszorg
zelf zou bemoeien. De minister stelde
bij dit onderwerp tenslotte nog een
nieuwe subsidieregeling in het vooruit
zicht, waardoor de materiële positie der
gezinsverzorgstersverbeterd zou wor
den.
Een andere aankondiging van de be
windsman was, dat er een nationaal
adviescollege op komst is voor de kwes
tie van de maatschappelijke consequen
ties der industrialisatie. Met de heer
Kikkert (C.H.U.) was spr. het overigens
eens, dat men dit vraagstuk wel eens
dreigt te „overtrekken".
Wat de wetgevende arbeid van het
departement betreft, wees mr. Van
Thiel er op, dat de gehele maatschap
pelijke zorg in beweging is en dat men
voorzichtig moet zijn met onderdelen
daarvan een definitieve vorm te geven,
welke later wei eens minder goed zou
kunnen passen in het grote geheel.
Over de zorg voor de gerepatrieerden
zei de bewindsman, dat het aantal op
vangcentra zal worden verminderd; dit
wordt mogelijk door meer huizenbouw.
Ten aanzien van de Indische Nederlan
ders merkte de minister op, dat er voor
deze mensen in Indonesië grote moei
lijkheden liggen, ,maar evenzeer wan
neer zy naar Nederland komen. De
vraag is nu maar: waar zijn de moei
lijkheden groter; soms moet de over
heid deze mensen tegen hen zelf in be
scherming nemen.
Inzake het vraagstuk der Ambone
zen stelde de heer Van Thiel nadruk
kelijk, dat er voor deze mensen in
Nederland geen toekomst ligt. Hij kon
dan ook ds. Fokkema niet volgen in
diens suggestie om de kampen op te
heffen en de Ambonezen temidden
van de Nederlandse bevolking te
huisvesten: dan haalt men hen hele
maal uit hun verband.
Gevraagd was waarom de Ambonezen
met de tijdelijke K.L.-status krijgen;
spr. beperkte zich in zijn antwoord
hierop tot de mededeling, dat er voor
het huidige kabinet geen aanleiding be-
0I? wat dit aangaat een ander
standpunt in te nemen dan het vorige
kabinet. Prof Lemaire (K.V.P.) is hier
in tweede termijn op ingegaan met de
vraag of de minister bij zijn ambtgenoot
van Oorlog wilde bepleiten, dat over
wogen zou worden de Ambonezen als
nog de militaire status te geven.
De begroting werd z. h. s. goedge
keurd.
Parkaanleg in een arbeiderswijk in Oss.
belangstelling. Vermoedelijk krijgt de
school nog dit jaar een nieuw gebouw
Men hoopt in de toekomst nog op tech
nisch gebied een verder gaande oplei
ding te krijgen b.v. in de vorm van een
U.T.S.
De groei van Oss, waarmee de toene
mende werkloosheid uiteraard verband
houdt, gaat zeer snel. In 1946 telde de
gemeente ruim 20.000 inwoners. In dit
jaar wordt de 25.000e verwacht. In 1952
groeide de bevolking met 573 personen,
uitsluitend het resultaat van het geboor
teoverschot, want het getal van ingeko-
menen en vertrokkenen was precies ge
lijk.
Deze groei der bevolking brengt weer
de zorg voor woningen mee. In zes jaar
tyd heeft Oss ruim dertienhonderd wo
ningen gebouwd en, typerend voor onze
tijd, 88 pet. daarvan is gebouwd voor
rekening van de gemeente. Deze nieuw
bouw en de stratenaanleg in Oss ver
dienen een vermelding apart. Wij gelo
ven niet, dat wy eerder ergens een zo
gedifferentieerde en „vrye" uitwerking
van dit vraagstuk hebben gezien.
Vrijwel overal in de straten heeft
men een eenvoudige groenbeplanting
langs de huizen, een rij voortuintjes
langs één kant van de straat of een
groenstrook in het midden. Maar ook
in huizentypen vindt men hier een wel
dadig aandoende afwisseling. Zelfs waar
hetzelfde woningtype is gebezigd, heeft
men door een kleine variatie, bijv. in
de vorm van het bovenlicht of in de or
namentering van de voordeur voor va
riatie gezorgd. De ruime, heldere stra
ten met het vele groen geven overal
toch even de illusie van „buiten" te zijn.
Ondanks de voortdurende bouwactivi
teit neemt het aantal aanvragen om
woonruimte nog steeds toe. Op het
ogenblik liggen neg elfhonderd aan
vragen te wachten
De toenemende industrialisatie van
Oss vraagt ook een tegenwicht in de
culturele sector. Naast toneeluitvoerin
gen en concerten krijgt ook de beelden
de kunst er aandacht. Op de zolderver
dieping van het gebouw voor de Socia
le Dienst is een museumruimte gescha
pen, die zelfs door het ministerie voor
O., K. en W. ten voorbeeld wordt ge
steld. Door middel van witte board
platen kunnen alle oneffenheden en ra
men worden weggewerkt, zodat men
dan de beschikking heeft over drie
keurige, van zeer goed licht voorziene,
expositiezaaltjes. Op het ogenblik is
daar een zeer fraaie collectie van Ne
derlandse impressionisten te zien. De
ervaring heeft geleerd, dat men voor
een dergelijke tentoonstelling, die drie
weken duurt, toch zeker op 2000 a 2500
bezoekers mag rekenen. Hetgeen wel
wijst op een verheugende belangstel
ling.
In Genève is Donderdag voor het
eerst de Europese literaire prijs, groot
10.000 Zwitserse francs, toegekend De
Poolse schrijver Czeslaw Milosz en de
Duitse schrijver Werner Warsinsky
werden gelijkelijk bekroond.
Milosz, 42 jaar oud, is een voormalig
diplomaat van de Poolse communis
tische regering. Hij is naar Frankijk uit
geweken. Zijn aandeel in de prijs krijgt
hij voor zijn eerste roman ..La prise de
pouvoir", geschreven in het Pools en
vertaald in het Frans. Het boek houdt
zich bezig met de Poolse ondergrondse
tijdens de Duitse bezetting tegen het
einde van de oorlog en de aankomst
van het rode leger in Polen.
Warsinsky won zijn prys met „Kimme-
rische Fahrt" een surrealistische roman
over het na-oorlogse Duitsland, die de
angstdroom weergeeft van een man die
op zoek is naar zijn verloren ziel. War
sinsky is 43 jaar, geboortig uit Kappen
berg (Westfalen). Zijn boek is eveneer,1
zijn eerste roman.
„Kimmerische Fahrt" is een toespeling
op de Cimmerii, een volksstam uit de
Griekse mythologie die in de eeuwige
duisternis in het verre westen van de
oude wereld leefde. Beide romans zul
len worden uitgegeven door de Euro
pese gemeenschap van boekenclubs, die
de prys heeft uitgeloofd.
DINTELOORD: De Wit. Jan Andries
Leendert, geb. 16.6.46 te Steenbergen, laat
ste adres: B 120.
FIJNAART: Kik, Adam, geb. 24.1.15 te
Fijnaart, laatste adres: D 242: Van Mou-
rlk, Willem, geb. 20.8.32 te Fijnaart, laat
ste adres: C 141.
Weeda, Willem, geb. 3.10.08 te Fijnaart,
laatste adres: D 241.
s-GRAVENDEEL: Heijden, Maria Gijs-
je, geb. 23.6.46 te 's-GravendeeJ, laatste
adres: Molendijk 90: Brandvan Twist,
Adriana. geb. 27.2.97 te 's-Gravendeel,
echtgenote van Pieter Brand, laatste adres:
Molendijk 72; Van der Wulp, Wouter, geb.
2.10.20 te 's-Gravendeel, echtgenoot van
Lijntje Buitendijk, laatste adres: Molen
dijk 74; De Zeeuw. Woutrina, geb. 9.7.35 te
's-Gravendeel, laatste adres: Juliana-
straat 10.
N1EUWERKERK: Krabbe, Hendrik M„
geb. 11.10.81, laatste adres: Weststraat 31;
PolWitteveen, Antje, geb. 20.6.24. laatste
adres: Velddamseweg 405; SiesLukusn-
toontje, geb. 24.11.22, laatste adres: Molen
straat 141; SyriërGoudzwaard, Jannetje,
geb. 7.2.71, laatste adres: Stoofweg 158;
Viergever, Daniël, geb. 13.1.12, laatste adres:
Ooststraat 180.
OOSTERLAND: Bolle. Pieter Willem, geb.
28.4.41, laatste adres: St. Joostdijk A 231
zoon van Marinus Bolle en Cornelia v. d.
Werf; Bollev. d. Werf, Cornelia. geb.
31.7.12, echtgenote van Marinus Bolle, laat
ste adres: St. Joostdijk A 231; Heyboer,
Jacob, geb. 7.7.46, laatste adres: Sir Jans-
land B 70; De JongeStouten. Maria J.,
geb. 18.4.91, echtgenote van Govert de Jon
ge, laatste adres: Groeneweg A 356; Koop
man, Cornells, geb. 30.5.43, laatste adres:
Rijksweg A 341: Meerman. Adriana. geb.
30.6.10, laatste adres: Boblokdreéf A Ï03;
Uvl. Marina Cornelia, geb. 24.9.39 te Poort
vliet, laatste adres: Kruithoorn 7 Tholen.
STAVENISSE: Van Bloppoel, Adriana,
geb. 17.12.29 te Stavenisse, laatste adres:
Kerkweg A 303: Den Braber, Cornells, geb.
29.9.89 te Stavenisse, laatste adres: Buurt
weg A 90; Den Braber, Maria Cornelia,
geb. 20.7.39 te Stavenisse, laatste adres:
Cudelandsedijk A 98; Den Engelsman,
Alure»s, geb. 5.9.80 te St. Annaland. laat
ste adres: Kerkstraat A 353; Den Engels
man—de Rijke. Neeltje, geb. 24.7.83, laat
ste adres: Kerkstraat A 353; Gaakeer—Van
Zorge, Maria Johanna, geb. 5.11.03 te Sta
venisse, laatste adres Drieweg B 27; Goe-
degebuure, Jan Cornells, geb. 28.8.17 te Sta
venisse, laatste adres: Voorstraat A 56; D«
Jongh, Petronella Cornelia, geb. 23.1.06 te
Stavenisse. laatste adres: Poststraat B 2:
Nelle, Jacob Karei Pieter. geb. 16.7.09 te
Stavenisse, laatste adres: B 26.
STR1JEN: Buitendijk, Pietje, geb. 11.12.3Ï
te Strijen, laatste adres: Oudendijk 10.
De Krijgsraad te velde-Oost heeft
gisteren de een en twintigjarige soldaat
J. G. uit Grijpskerke veroordeeld tot
een maand hechtenis voorwaardelijk
met een proeftijd van één jaar en in
trekking van zijn rybewijs voor de tijd
van een jaar. 4 November 1952 was op
een landweg op de Veluwe in de buurt
van Ermelo een ernstig ongeluk ge
beurd met een militaire auto, bestuurd
door J, G. Bij het passeren van een
paard en wagen haalde de bestuurder
te ver uit, waardoor de auto aan de
linkerkant van de weg in de zachte
berm raakte. De chauffeur verloor de
macht over het stuur en de auto sloeg
met de laadbak tegen een boom; de sol
daat Blom werd gedood en twee andere
soldaten, die ook in de laadbak zaten,
werden zwaar gewond. De auditeur
militair, overste Van Everdingen. eiste
drie maanden voorwaardelijke hechte
nis met een proeftijd van twee jaar en
intrekking van rijbewijs voor de tijd
van twee jaar. Overste Van Everdingen
oefende ernstige critiek op het feit, dat
er niet meer gebruik wordt gemaakt
van het psycho-technisch bureau van
de Landmacht. Mensen als deze be
klaagde zouden dan geen chauffeur zijn
geworden: hij is volkomen ongeschikt
om auto's te besturen. Beklaagde zelf
zei, ernstige fouten te hebben gemaakt
tijdens het rij-examen; hij was op een
tram ingereden en had toch zijn rij
bewijs gekregen.
Beklaagdes raadsman, luitenant Zou-
tenbier, noemde het ongeval een tra
gisch gevolg van een samenloop van
ongunstige omstandigheden. De voor
opleiding van chauffeur G. was zeer
gebrekkig. Wegens tekort aan chauf
feurs moest hy met dertig lesuren bin
nen vier maanden worden klaarge
stoomd. In het terrein kon de beklaag
de. die in het burgerleven tractorcheuf-
feur is, foutloos rijden, maar als h$ i*
de colonne reed, begonnen de moe,iiyk-
heden. Hy nam op de smalle weg d*
bocht te ruim: ais tractor-chauffeur
was hij dat gewend en bovendien wilde
hij het paard niet aan het schrikken
maken, mensen van het platteland
denken daar altijd aan. Hij heeft niet
tijdig gereageerd, toen de voorwielen
tegen de rand van de harde weg bleven
steken.
■ÉHBÉ
