Nieuwe Haarlemsche Courant | 1953 | 2 april 1953 | pagina 3

HET ARGELOZE VOLKSDEEL

De kern van de zaak

De PASSIE des HEREN

EEN TENTOONSTELLING IN EINDHOVEN

KONINGINNEDAG EN
BEVRIJDINGSDAG

Internationaal befaamde
oogarts overleden

Waardering voor houding van
stewardess en piloot
De K.L.M. treft

Op de man af

Katholieke editie
van Boekengids

Het ongeluk met de Venlo

geen blaam

5 Mei wordt toch
gevierd

Dr. Pieck paste voor het eerst
hoornvlies transplantatie toe

hantage

49ste dodenlijst

DONDERDAG 2 APRIL 1953

PAGINA 3

De eventuele vrijwillige
terugkeer van Adonis

De Ned. militaire missie
in Indonesië

NARCISSEN IN BLOEI
Hier en daar kleuren reeds
hyacinten

Moet U Uw keus nog maken als U de winkel
binnengaat om Uw pakje sigaretten te kopen?

Zegt U: ja, die maar of... eh... hoe heette
dat merk ook weer? Dan heeft U vast nog

nooit Paramount gerookt. Vraagt eens een
pakje Paramount, keur aandachtig deze

verse geurige Amerikaan en U weet dat U niet weer twijfelen zult.
U bent een herboren roker gewordeneen Paramount roker!

f

Zes ton koffie aan grens
in beslag genomen

door

J. S. Fletcher

Op colonne Nationale
Reserve ingereden

Roosendaler veroordeeld
tot vijf maanden

Nog geen grotere mazen
voor visnetten

Herdenking gevallenen

In 1954 verkiezingen
in Indonesië

Van wie is deze ring?

Eerste tomaten op
Loosduinse veiling

Duitse steenzetters aan
de Afsluitdijk

Thans 93,1 millioen
in Rampenfonds

In ons blad van Zaterdag 21 Maart
reageerde prof. Anton van Duin
kerken tegen een artikel van mijn
hand, verschenen in het Volksweekblad
van 7 Maart 1.1., dat een nogal scherpe
afkeuring inhield tegen de propaganda-
brochure „Boekengids", gepubliceerd
ter gelegenheid van de' voorbije Boe
kenweek. Deze reactie, die overigens in
genen dele een vijandige sfeer ademde,
zou door mij dan ook sportief zijn aan
vaard, ware het niet, dat de kern van
het door mij geleverde betoog door de
opponent niet ten volle werd weerge
geven. Alleen het belang der aangeroer
de kwestie geeft mij het verlangen in.
deze kwestie opnieuw positief te stel
len, zonder dat de bedoeling bij mij
voorzit de strijdbijl te hanteren.

Het door Van Duinkerken ge
wraakte artikel handelende over de
Boekengids, een publicatie van de
Commissie voor de Collectieve Pro
paganda van het Nederlandse Boek
(C.P.N.B.). De kern van mijn betoog
kwam hierop neer: de wijze van re
clame, waarbij neutrale en katholieke
uitgeverijen en boekhandels een ge
zamenlijke propaganda-brochure uit
geven, heeft bedenkelijke kanten voor
het katholieke publiek, dat mede door
deze brochure wordt uitgenodigd de
keuze van zijn lectuur te bepalen,
wanneer geen andere middelen ter
oriëntatie worden aangewend dan dat
men er naast andere advertenties van
katholieke uitgeverijen in aantreft en
er een „R.K. aanvullende titellijst" ln
wordt aangebracht

Immers: de advertenties van katho
lieke uitgaven en de z.g. R.K. aan
vullende titellijst veranderen niet de
aard van ook andere in de gids ge
publiceerde uitgaven, waartussen er
meer zijn, die voor katholieken
streng voorbehouden, ja zelfs verbo
den werken bevatten. Vervolgens, de
aansporing der commissie aan de
deelnemende uitgevers gedaan, „om
met aandacht na te gaan, of de boe
ken zowel voor niet-katholieken als
voor R.K. lezers geschikt zijn", zon
der dat de commissie „een censorrol
wil vervullen", kan moeilijk garan
deren, dat al het in de gids gepubli
ceerde voor katholieken zonder
meer leesbaar is; feitelijk althans is
het dat niet.

Wanneer deze verhoudingen nu
voor ieder duidelijk uit de brochure
bleken, zou ik mij minder puntig
hebben geweerd, maar hier juist ligt

de moeilijkheid. Wijl zowel katholie
ke als niet-katholieke uitgeverijen ln
combinatie hun werken aanprijzen in
deze gids, die dan ook door de ka
tholieke boekhandelaren aan hun
katholieke clientele wordt verstrekt,
en daarenboven in de tekst van de
gids vermeld wordt, dat er nog een
andere editie van deze zelfde gids be
staat, waarin de pagina's met katho
lieke uitgaven vervangen zijn door
andere met boeken, „die door R-K.
boekverkopers in het algemeen niet
worden verspreid", wordt bij het
katholieke publiek de indruk gewekt,
dat ook de niet-katholieke in deze
„katholieke editie" aangekondigde
uitgaven voor katholieken zonder
meer aanvaardbaar zijn. En dit. is
misleidend.

Want al is het waar, dat in de Boe
kengids het onderscheid tussen katho
lieke en niet-katholieke uitgaven wel
is te ontdekken door mensen, die in de
wereld van het boek geen onbekenden
zijn, het doorsnee-publiek en daar
op hadden wij allereerst het oog
is beslist te argeloos om erg te hebben
in de addertjes onder het gras, d.w.z.
in het afwijsbare of gevaarlijke karak
ter van sommige werken, waarop het
op volkomen betrouwbare wijze gewe
zen wordt. En nu mag ons katholieke
volksdeel op sommige terreinen heel
wakker zijn, op sommige andere is het
beslist argeloos, en ik geloof, gezien de
ervaring, dat juist het zich voorzien
van lectuur een der punten is, waarop
het een typische argeloosheid aan de
dag legt. Deze argeloosheid acht ik nu
door deze wijze van lectuurpropaganda
ongewenst in de hand gewerkt.

Ik kan dan ook het door de oppo
nent in dit verband aangehaalde
voorbeeld van prijslijsten ten behoeve
van allerlei huishoudelijke en aan
verwante artikelen, op z'n zachtst ge
zegd, niet erg gelukkig vinden. Een
boek is ongetwijfeld ook een handels
object, maar van een heel bijzondere
soort, n.l. een met geestelijke conse
quenties.

Ik geloof ook wel niet, om met de
opponent te spreken, dat ons katho
lieke volksdeel per ongeluk een mi
croscoop zal aanschaffen, als het een
puddingvorm nodig heeft, want een
microscoop zal door een normaal
mens doorgaans niet voor een pud
dingvorm worden aangezien en daar
enboven zijn het beide zeer nuttige
gebruiksvoorwerpen, die met geloof
of zeden in 'n zeer verwijderde be
trekking staan. Maar in dit geval
gaat het over dingen van dezelfde
soort: boeken, die sterk op elkaar
lijken, waaraan men van buiten het

55

"Ik s*e' het op prijs mijn bewonde
ring te betuigen met de flinke houding
van stewardess mej. Disselkoen en ge
zagvoerder Creel, die er voor zorgden,
dat de passagiers van de brandende
„Venlo"-Constellation op 23 Maart 1952
op het vliegveld bij Bangkok veilig het
vliegtuig konden verlaten," aldus ver
klaarde de directeur-generaal van de
Rijksluchtvaartdienst, ir. J. W. G. Bac
ker, Woensdag bij de behandeling van
dit luchtvaartongeval voor de Raad voor
de Luchtvaart. Ook een Siamese en een
Nederlandse K.L.M.-employé te Bang
kok, die er in slaagden een baby en het
boordboek uit de brandende machine te
redden, werden in de hulde betrokken.

Gaarne had de heer Backer de hou
ding van enige andere leden van de be
manning wat flinker gezien, al kon hij
zich indenken, dat allen diep onder de
indruk waren van 't rampzalige nieuws
over de Constellation „Juliana", bij
Frankfort, die enige uren eerder neer
stortte. Gehoord de getuigen en deskun
digen. is ir. Bakker van mening, dat de
K.L.M. voor het ongeluk met de „Venlo"
geen blaam treft. Vlak bij Bangkok is de
schroef van de rechter-binnenmotor af
geslagen en in de keuken terecht ge
komen. De motor vloog in brand en liet
los. Men kon een noodlanding maken en
de passagiers redden. Het vliegtuig ver
brandde totaal.

De K.L.M. heeft volgens ir. Bakker
bij de toenmalige stand van de techniek
aan de contróle-eisen voor de schroeven,
welke eisen door de fabriek werden op
gesteld, voldaan.

De breuk in de schroef kon volgens
ir. Bakker niet door een motorstoring

Opnieuw heeft Adonis zijn aanbod
om vrijwillig terug te keren naar de
Verenigde Staten met bepaalde garan
ties aan de Nederlandse autoriteiten
gedaan.

Deze zijn, dat hij binnen dertig dagen
na zijn invrijheidstelling het land zal
verlaten. De Nederlandse autoriteiten
kunnen zijn paspoort en geld behouden
tot hij vertrekt. Bovendien zal hij aan
een. nader te regelen meldingsplicht bij
do politie voldoen, waardoor dus ge
waarborgd is, dat hij niet naar een
ander land kan uitwijken. Zijn pas
poort zou dan bij vertrek naar Ame
rika, per boot of vliegtuig, aan de ge
zagvoerder worden overhandigd, die het
bij aankomst aan de Amerikaanse auto
riteiten ter hand kan stellen.

Het voorstel van de plaatsvervangend
procureur-generaal uit New Jersey, Ash
dat Adonis vrijwillig tezamen met hem
zal terugkeren, heeft deze afgewezen
omdat dit z.i. in feite geen vrijwillige
terugkeer betekent. Ash heeft daarop
zelf voorgesteld, behoudens goedkeuring
van zijn chef, dat Adonis binnen tien
dagen vrijwillig en op eigen gelegenheid
naar de Ver. Staten terugkeert. Doch na
telefonische ruggespraak met de procu
reur-generaal van New Jersey heeft de
ze geen sanctie gegeven op dit voorstel.

Naar A. P. uit Djakarta bericht, Leb
ben Woensdag Nederlandse en Indone
sische gedelegeerden twee commissies
gevormd en overeenstemming bereikt
over „een groot aantal financiële en ma
teriële arrangementen" voor de ophef
fing van de Nederlandse militaire mis-
si« in Indonesië,

ontstaan zijn. De schroef vertoonde een
fabricagefout, die bij de vroegere keu
ringsmethode niet of nauwelijks te con
stateren was. Dadelijk na het ongeluk,
aldus verklaarde een der getuigen, heeft
de K.L.M. alle schroeven met Röntgen
stralen laten doorlichten. Van 254 stuks
werden er toen 28 afgekeurd, hoewel
geenszins zeker was, dat de afgekeurde
schroeven ongelukken zouden veroor
zaken.

Deze strenge keuringsmethode wordt
thans nog gevolgd. In de „Venlo" werd
een uur, voor het ongeluk gebeurde, een
trilling opgemerkt, waarvan men de
oorzaak niet vinden kon.

Naar inzicht van ir. Bakker werd deze
veroorzaakt door een steeds verdergaan
de scheur in de schroef, die tenslotte
het ongeluk tengevolge had.

De Raad voor de Luchtvaart doet 28
April uitspraak.

karakter niet kan aflezen en toch in
geestelijke waarde sterk uit elkander
kunnen lopen: van goed tot schadelijk
en verboden toe.

Natuurlijk kan „het katholieke volks
deel lezen en in de gaten krijgen, waar
die R.K. aanvullende titellijst ophoudt",
maar daarmee ook da waarde bepalen
van de daarbuiten geannonceerde wer
ken? Neen, dat kan het zonder andere

hulpmiddelen niet enniets in de

cataloog maakt het er op verdacht, dat
het die middelen ter hulp roepen moet.
Dat is het bezwaar.

Daarom schreven wij in ons artikel:
„deze manier van boek-reclame is ten
hoogste misleidend. Een alleen maar
neutrale editie zou inderdaad eerder te
verkiezen zijn, want daarbij is men ten
minste enigszins op z'n hoede, terwijl
in dit geval de argeloze belangstellen
de wel de indruk krijgen moet, dat al
hetgeen de Boekengids vermeldt door
de katholieke editie wordt gedekt".

P. CONCORDIUS v. GOIRLE

Naschrift

De kern van het betoog van pater
C. v. G. heeft hij deze keer zelf weer
gegeven. Die kern is dus, dat ons arge
loze katholieke volksdeel geen onder
scheid kan maken tussen advertenties
voor goede boeken en daarnaast staan
de advertenties voor minder goede
(resp. slechte) boeken. Wat ilt precies
verzuimd heb weer te geven, is mij niet
duidelijk, doch hetgeen ik verzuimde,
was de kern.

Nu weiger ik pertinent te geloven,
dat het argeloze katholieke volksdeel
dit onderscheid niet maken kan. Ik
ben overtuigd, dat het in de prak
tijk dit onderscheid steeds maken
zal.

Natuurlijk kan men in theorie
de stelling van pater C- v. G. totter-
dood volhouden en verdedigen. Als er
twee boeken worden geadverteerd,
die gij niet kent, en het ene is ge
titeld: „De slang in de badkuip", het
andere daarentegen: „De aap in de
brandkast", dan kunt gij zonder na
dere voorlichting niet vermoeden, dat
het eerste boek een hoogstaand en
levendig betoog ter verdediging van
de goede zeden is, het tweede echter
een akelig stuk vuilschrijverij.

In theorie is het maken van onder
scheid dus zeer moeilijk. Maar zolang
het beperkt blijft tot de theorie, is het
ook weinig riskant.

In de praktijk is de zaak doodeenvou
dig. Zelfs de domoor, die „zo maar" een
boek wil hebben, bekoopt zich niet
blindelings, doch vraagt aan zijn boek
handelaar, of het een aardig boek is.

Het geval doet zich niet voor, dat
iemand, uitgezonden om een portret
van de Heilige Gemma Galgani, thuis
komt met een aanzïchtkaart, voorstel
lende Doris Day, omdat er toevallig in
de boekwinkel geen enkel ander da
mesportret voorradig was en dit dus
het meest leek op hetgeen zijn
opdrachtgever bedoelde.

Pater C. v. G. bouwde zijn betoog op
de veronderstelling, dat dit geval zich
wèl voordoet, ja, dat dit, gezien de
argeloosheid van het katholieke volks
deel, een normaal geval zou zijn.

Dat boeken andere handelswaar mo
gen heten dan microscopen of pudding
vormen, is slechts gedeeltelijk de waar
heid. Pater C. v. G. zie* het aanzien
lijke gedeelte voorbij, waarin dit niet
de waarheid is. Ook dit gedeelte ver
dient rustige beschouwing, wanneer
men binnen de orde van het werkelijke
leven wenst te blijven.

Als het argeloze katholieke volksdeel
nooit iets anders op het gebied van
prijscouranten te zien zou krijgen dan
de Boekengids, zou ik de mening van
pater C. v. G. wel niet kunnen delen
of onderschrijven, maar ik zou haar
bestaan kunnen wettigen en verklaren.
Nu ditzelfde volksdeel niet over straat
kan lopen zonder duizenderlei dingen
aangeprezen te zien, waaruit ieder voor
zich met een behoorlijk ontwikkelde
zelfstandigheid zijn keuze dient te ma
ken, acht ik de mening van pater C. v.
G. gevaarlijk voor het volk door vol
slagen en onopvoedkundig gebrek aan
christelijke werkelijkheidszin.

ANTON VAN DUINKERKEN

Advertentie

zalen geven
j cachet aan uw ontvangst!

Voor recepties, feest-
diners of andere fes
tijnen biedt Lido U - be
halve stemmingsvolle
grote en kleine zalen
een gerenommeerde
keuken, een vermaarde
Indische rijsttafel, een
keur van dranken en...
een service, die al Uw
wensen voorkomt!

Onze kostenbegroting
geeft U vooraf de pret
tige zekerheid, dat het
minder kost dan wel
licht zoudt ver
wachten.

Het aanstaande week-end zullen de
narcrissenveliden in de gehele bollen
streek, van Noord tot Zuid en van War
mond tot Noordwiik in volle bloei
staan. Hier en daar beginnen de hya
cinten te kleuren.

Op beschutte plaatsen, zoals op de
Keukenhof, bloeien reeds hyacinten en
verschillende vroege tulpen-variëteiten
(b.v. de tulipa's). Het z.g. bijgoed in
zijn talrijke variaties bloeit volop. De
grote kas van Keukenhof, die een op
pervlakte heeft van 200 m2. biedt een
prachtige aanblik door de bloei van
honderden soorten tulpen.

De Passie des Heren, een der meest
aangrijpende en dramatische ge
beurtenissen in de wereldgeschie
denis, heeft bijzonder veel kunstenaars
geïnspireerd tot het maken van de
schoonste kunstwerken. Vooral in de
dertiende, de veertiende en vijftiende
eeuw is het lijdensdrama ontelbare ma
len en tot in schier alle details uitge
beeld. Tot aan de dertiende eeuw had
men de Christusfiguur gezien als de
heersende en tronende Majesteit. Hij is
de zegevierende macht in de Mandorla's
en magistraal buigt Hij zich naar voren
op de fresco's en mozaïeken der conga's
van vroeg-christelijke basilieken. Zelfs
de gekruisigde Christus in die tijd is nog
een fiere en ongeknakte Majesteit. Eerst
later gaat men zich meer verdiepen in
het menselijke lijden van Christus, dan
dringt men door in het wezen van de
onmetelijke smart en de ondraaglijke
pijnen. Waar de afbeelding van de
Goddelijke Majesteit altijd de realisatie
was van het door mensen niet te bevat
ten en te begrijpen al-wezen, zochten
de kunstenaars naar een expressie van
bovennatuurlijke orde. In de Byzantijn
se tijdperken is dan ook een visionnaire
en monumentale kunst ontstaan, die op
een ongelooflijk hoog peil stond en
sindsdien als zodanig nooit meer geëven
aard is geworden.

De latere afbeelding van de mense
lijke Christus heeft een grote ommekeer
in de beeldende kunst gebracht, die ver
strekkende gevolgen had. De winst was
een grotere innigheid en liefelijkheid.
Maar de strakke gebonden monumen
taliteit ging verloren. Het menselijke
lijden prikkelde de fantasie en de emo-

In de afgelopen jaren heeft het Col
lege van Rijksbemiddelaars vergunning
gegeven om aan de werknemers op 5
Mei na 13 uur vrij te geven, zonder dat
deze halve dag op het totaal aantal vrije
dagen in mindering werd gebracht. Te
gen deze regeling zijn verschillende be
zwaren gerezen. In belangrijke delen van
het land hadden de werknemers op 5
Mei geen halve dag vrij. Waar de rege
ling wel toegepast is, heeft dat niet be
antwoord aan de verwachtingen, die men
koesterde omtrent de stimulering van de
viering van de Nationale Bevrijding. Na
deze ervaring is, o.a. bij de Stichting
van de Arbeid, de gedachte gerezen de
vergunning om een middag vrij te ge
ven boven het gewone aantal vrije dagen
niet meer voor 5 Mei te doen gelden,
maar voor Koninginnedag op 30 April.
De Stichting van de Arbeid heeft, zoals
reeds gemeld, een advies hieromtrent
aan het College van Rijksbemiddelaars
uitgebracht. Aangenomen kan worden,
dat dit College zal toestaan, dat in het
vervolg op 30 April een werknemer na
13 uur vrij wordt gegeven in plaats van
op 5 Mei.

Van de zijde van de regering wordt er
nadrukkelijk op gewezen, dat hiermede
weliswaar een sterker accent wordt ge
legd op de feestviering op 30 April, doch
dat de 5de Mei als de Nationale Bevrij
dingsdag zal blijven worden gevierd. Op
die dag zal worden gevlagd. Voorts zal
worden gevraagd, dat de radio een spe
ciaal programma zal uitzeilden,

Vragen van Nederhorst

Het Tweede-Kamerlid Nederhorst
(Arb.) heeft de minister van Binnen
landse Zaken o.m. de volgende vragen
gesteld:

Is het de regering bekend, dat de af-

Advertentie

'4

schaffing van de 5e Mei als dag, waarop
de bevrijding zal worden gevierd, door
grote groepen van de bevolking zal wor
den gevoeld als een duidelijk bewijs van
het verflauwen van de herinnering aan
de bevrijding uit onderdrukking en ter
reur en is zij niet van mening, dat de
herdenking van de bevrijding een le
ven element in ons volksleven moet blij
ven?

Is de regering niet van mening, dat
het wisselend beleid ten aanzien van het
vrijaf geven op de 5e Mei en de beperkte
wijze, waarop dit sedert de bevrijding is
geschied, de viering van deze dag ge
schaad hebben, en is zij bereid aan de
heersende onzekerheid een einde te ma
ken door op deze dag de overheidskan
toren te sluiten en dit als gedragslijn
voor de toekomst aan te houden of op
andere wijze te bevorderen, dat de 5e
Mei als afzonderlijke gedenkdag van de
bevrijding gehandhaafd blijft?

tie en in enkele eeuwen ontwikkelde
het lijdensdrama zich van de irenische
Godmens bij Fra Angelico tot aan de
verwoeste, gemartelde en stukgebeukte
Christus bij Grünewald.

Het is een bijzonder goede gedachte
geweest van het Gemeentelijk Van
Abbemuseum te Eindhoven, om naar
aanleiding van het Paasfeest een groot
aantal afbeeldingen van de lijdende
Christus bijeen te brengen.

De conservator van Haaren heeft
kans gezien een kleine, maar zeer se
lecte tentoonstelling over dit verheven
onderwerp samen te stellen. De stuk
ken zijn afkomstig uit diverse musea
van ons land, waarbij het Aartsbis
schoppelijk Museum te Utrecht wel
het leeuwenaandeel leverde. Ook ver
scheidene particulieren stonden wer
ken voor deze gelegenheid af. Een van
de fraaiste stukken vormen de panelen
van 'n beroemd Middelrijns altaar uit het
Aartsbisschoppelijk Museum. Door de
bar slechte geldmiddelen, waarover
dit Museum beschikt (katholieken heb
ben niet zo heel veel belangstelling
voor hun kunstbezit), is dit stuk in vrij

Fragment van Gekruistigde Chris
tus uit begin 16e eeuw, Op per-
Gelders meester. Het beeld is van
notenhout en heeft ten dele nog
de oude polychromie. Het is te zien
op de tentoonstelling te Eindho
ven.

slechte staat komen te verkeren en het
verdient dringend restauratie.
Ook aan veertiende- en vijftiende-
eeuwse plastiek zijn er zeer fraaie
voorbeelden op de tentoonstelling te
zien. Enkele altaarretabels kan men er
vinden, alsmede de inmiddels beroemd
geworden kruisdragende Christus, die
Prof. Timmers bij Tuddern vond en de
grote crucifix, die hij van een zolder te
Voerendaal redde, waar het beeld aan
de vernietigende houtmolm was prijs
gegeven. Ook een prachtige stenen tors
van Christus, zijn wonden tonend, is op
de expositie te zien. Het is van een
collectionneur afkomstig.

Deze tentoonstelling moet men medi
terend bezien. Men moet met aandacht
het drama volgen, dat zovele kunste
naars heeft geïnspireerd. Uiteraard
was er van deze tentoonstelling
nog iets veel fraaiers te maken. Men had
mogelijk kapitale stukken uit binnen-
en buitenland kunnen lenen. Maar dan
was men weer op de „stunt" uit geweest,
dan hadden de grote namen getrokken
en had het kunstsnobisme weer hoogtij
kunnen vieren. De bescheiden opzet
van deze expositie is misschien juist wel
meer een waarborg voor haar zuivere
karakter, die de verhevenheid van het
onderwerp waardig is. De tentoonstel
ling is dan ook als illustratie van het
lijdensverhaal opgebouwd en practisch
aile delen van de passie zijn aanwezig,
hoewel niet naar een iconografische vol
ledigheid gestreefd is. Een bijzonder
fraaie catalogus met veel foto's zal u
op uw tocht naar Golgotha uit het
Herfstij der middeleeuwen vergezellen.

M.

Talrijke hoogleraren, collega's en an
dere doctoren van de drie Leidse zie
kenhuizen hebben Woensdagmorgen het
stoffelijk overschot van dr. C. F. M.
Pieck, die in de nacht van Zondag op
Maandag tengevolge van een hartver
lamming op 54-jarige leeftijd in Am
sterdam is overleden, naar zijn laatste
rustplaats op het R. K. kerkhof aan de
Zijlpoort te Leiden begeleid.

Dr. Pieck was een zeer vooraan
staand oogarts, die internationale ver
maardheid verwierf op het gebied van
de hoornvliestransplantatie, welke hij
voor het eerst in de geschiedenis van
de oogheelkunde toepaste. Talrijke
ooglijders in binnen- en buitenland
danken aan deze zeer bekwame oog
arts het licht in hun ogen.

Hij was oud-leerling en later hoofd
assistent van wijlen prof. dr. van der
Hoeve en sedert jaren lector aan de
Leidse Universiteit. Zijn grote belang
stelling voor en kennis van de patho
logische anatomie maakten hem tot een
zeer gewaardeerd leermeester van tal
rijke oogartsen.

De H. Requiemmis werd in de
geheel gevulde Hartebrugkerk opgedra-

Dezer dagen is aan de Nederlands-
Duitse grens bij Springbiehl (district
Nordhom) 6.000 kg ongebrande koffie
ter waarde van 108.000 mark door Duit
se douanebeambten in beslag genomen.
De koffie bevond zich onder de lading
van een Belgisch transport.

53

En als het niet goed afliep, was dat
Pratt's zaak en zou Pratt er voor op
draaien. Dus at hij met de voorspelde
eetlust, sliep die nacht weer eens goed
en ging de volgende morgen vroeg het
beloofde telegram verzenden naar Hal-
stead Byner. Hiermede, hoopte hij,
was zijn aandeel klaar.

Maar toen kwam vroeg in de middag
mijnheer Eldrick, een advocaat, waar
Murgatroyd groot respect voor had en
begon vragen te stellen. Die vuurproef
doorstond Murgatroyd. Het waren vrij
eenvoudige vragen en Murgatroyd wist
wat te zeggen. Toen hij weg was, adem
de de arme horlogemaker verlicht. Nu
was het toch zeker uit meer konden ze
niet vragen en ze zouden hem met lust
laten. Daarom verschoot hij temeer,
•oe., er weer een paar he.vn het win
keltje binneji stapten, de ene een detec
tive, de andere een onbekende heer,
misschien wel ran de politie. Hij kon
zijn ongerustheid niet goed vu bergen
en Puydale zag het.

„Goedenavond, mijnheer Murgatroyd,"
zei hij vrolijk. „We komen nog eens om
inlichtingen. Mijnheer Eldrick is hier ook
al geweest vandaag over dezelfde zaak.
Die affaire over die vroegere klerk van
hem. Parrawhite weet u wel?"

„Ik heb mijnheer Eldrick al alles ge
zegd wat ik weef' mompelde Mur
gatroyd.

,Dat zal wel zijn," hernam Puydale.
„Maar wij wilden nog wat meer vragen.
Kunnen we binnenkomen?"

Murgatroyd liet zijn vrouw op de
winkel passen en ging zijn bezoekers
voor in het achterkamertje.

„Wat wilt u weten," vroeg hij toen
de drie alleen waren. „Er is niets, wat
ik mijnheer Eldrick met verteld heb."

„O, maar er is veel, wat mijnheer
Eldrick niet gevraagd heeft," zei Puy
dale. „Mijnheer Eldrick is er maar zo'n
beetje omheen gelopen. Wij willen meer
hebben. Die Parrawhite moet gevon
den worden, begrijp je? En omdat hij
het laatst hier geweest is, komen we
natuurijk bij u. Om te beginnen. U zegt
dat hij een biljet kocht naar Amerika?
Wanneer was dat?"

„De dag vóór hij het kreeg," zei Mur
gatroyd, zich de aantekeningen van
Pratt voor de geest halend.

„Dat is dan de 23ste", zei Puydale.

„Ja, natuurlijk," antwoordde Mur
gatroyd, de 23ste."

„Hoe laat?" hernam Puydale.

„Hoe laat?' herhaalde Murgatroyd.
„O 's avonds."

„Een beetje vaag," zei Puydale „Hoe
'aat 's avonds?"

„Zover ik me kan herinneren," aarzel
de Murgatroyd „Zowat half negen. Ik
wou al gaan sluiten."

„Oh", zei Puydale met een blik op
Byner, die hem verteld had, dat Par
rawhite omtrent dat uur in de Groene
Kan. twee kilometer ver aan het andere
einde van de stad was geweest. „O, hii
kwam hier 's avonds 23 November om
half negen. En hij vroeg een passage-
biljet naar Amerika?"

„New-York," hakkelde Murgatroyd.

„De volgende dag kwam hij het ha
len", vroeg Puydale.

„Dat heb ik mijnheer Eldrick al ge
zegd," bromde Murgatroyd.

„Hoeveel kostte het?"

„Gewoon," zei Murgatroyd, „96 gul
den."

„Hoe heeft hij het betaald?" ging Puy
dale voort.

„Hij gaf me een briefje van honderd
en ik gaf hem vier gulden terug," zei
Murgatroyd.

„Best," zei hij. „Met welke maat
schappij ging hij?"

Murgatroyd werd hoe langer hoe on
rustiger. Hij zou een slecht getuige zijn
geweest, zenuwachtig, achterdochtig,
hortend in zijn antwoorden. En nu
moest hij haastig alles bedenken.

„Het waso. de Koninklijke Atlan.

tische," zei hij. „Ik ben daar agent
voor."

„Juist, ik heb de biljetten en affiches
in je winkel zien hangen," zei de detec
tive. „U schrijft die biljetten natuurlijk
op papier van de maatschappij, ik heb
ze wel eens gezien. U vult een formu
lier in en stuurt dat naar Liverpool,
het blauwe doorslagje houdt u zelf, niet
waar?"

Margatroyd knikte zwijgend. Hier had
hij niet op gerekend en hij had geen
flauw vermoeden waar de andere heen-
wilde. Plotseling keek Puydale hem
doordringend aan: „Kunt u ons het
doorslagje laten zien van Parrawhite's
biljet?' vroeg hij.

Murgatroyd werd rood. „Neen," zei-
de hij. En voegde er vlug bij. „Ik heb
ze allemaal aan het einde van het jaar
naar Liverpool teruggestuurd."

„O, heel goed," knikte Puydale. „Dan
vinden we ze daar wel. We zullen daar
al uw formulieren vinden. Ook moet
hij op de passagierslijst voorkomen on
der de naam van Parrons zei u?"

„Die heeft hij mij tenminste opgege
ven", zei Murgatroyd.

Puydale keek Byner vragend aan en
beiden stonden op.

„Dan is er niets meer," zei de detec
tive. „Nu gaan we informeren in Liver
pool op de kantoren van de Koniklijke
Atlantische. Dank u wel, mijnheer Mur
gatroyd."

En voordat de arme klokkenmaker
nog iets kon zeggen of vragen, waren
zij de winkel al uit. Toen begreep Mur
gatroyd, dat hij er tussen zat. maar hij
wist nog niet waartussen. Wèl wist hij,
dat, als Puydale in Liverpool ging na
vragen, het hele geval als een zeepbel
uiteen zou spatten. Want de mensen van
de scheepvaartmaatschappij zouden on-
middelijk vast kunnen stellen, dat geen
passagier onder de naam van Parrons
op een van haar schepen was geweest
na de 24ste November en dat hij, Mur
gatroyd, een hoop leugens had ver
teld.

Zijn vrouw, wier scherp gezicht nog
spitser was geworden door de tienja
rige worsteling met armoede, kwam
terug in de achterkamer en keek haar
man vorsend aan.

„Wat moesten die heren", vroeg zij.
„Een ervan ken ik, dat is Puydale, de
politieman. Wat is er nu Ruben. Weer
ellende?"

Murgatroyd aarzelde even. Dan deed
hij zijn vrouw het hele verhaal, zon
der iets te verbergen.

„Als zij naar de Koninklijke Atlan
tische gaan is alles verloren," steunde
hij. „Ik kan geen excuus bedenken,
wat moet ik doen?"

„Je had je niet met die Pratt moe
ten afgeven," riep zijn vrouw uit.
„Een lamme vent, arme mensen te
verlokken door geld, om zijn vuile
zaakjes op te knappen. Waar is het
geld?"

(Wordt vervolgd).

gen door pastoor- N. Lohuis O.F.M., met
assistentie van pater G. Hogenelst O.F M.
en pater F. Versteeg O.F.M. De Mij. tot
Bevordering der Geneeskunst werd ver
tegenwoordigd door dr. H. Varekamp
en dr. P. J. Kaizer, voorzitter en secre
taris van de Leidse afdeling. Ook de
afdeling Leiden van „St. Adelbert" was
vertegenwoordigd, evenals het Ned. Roo-
de Kruis, waarmede dr. Pieck middels
de Hoornvlies-bank, intensief samen
werkte.

Na afloop van de plechtigheid op het
kerkhof heeft prof. dr. M. C. Colen
brander vol waardering het baanbre
kend werk van dr. Pieck op het gebied
der oogheelkunde geschetst.

De Roosendaalse aardappelhandelaar
A. H. V., die 30 Mei 1952 op de weg
EttenRoosendaal inreed op een ko-
lonne van de Nationale Reserve, waarbij
een man werd gedood en twaalf werden
gewond, is door de Bredase rechtbank
veroordeeld tot een gevangenisstraf van
vijf maanden en twee Jaar ontzegging
van het rijbewijs. Veertien dagen ge
leden was acht maanden gevangenis
straf en drie jaar ontzegging geëist

Twaalf Europese visserijlanden, w.o.
Nederland, België,Engeland en Frank
rijk, hebben een verdrag gesloten, vol
gens hetwelk het reeds bekrachtigde
besluit om de mazen van de visnetten
voor de trawlervisserij te vergroten
met een jaar wordt uitgesteld en wel
tot April 1954.

Evenals vorige jaren zullen de ex-
politieke gevangenen uit de jaren 1940
1945 en gijzelaars ook dit jaar de ge
vallenen herdenken op de Nationale
Ere-begraafplaats te Bloemendaal. Dit
maal niet op 10 Mei, omdat deze datum
op Zondag valt, maar Zaterdag 9 Mei,
des middags half drie. De autobussen
met deelnemers(sters) vertrekken kwart
voor twee van het station Haarlem. Op
de begraafplaats zal een kort woord
gesproken worden door mr. G. Ch. Aal-
ders, voorzitter der N.V.E.P.G. en ka
pelaan H. J. M. Stoelinga. Twee zang
koren zullen gewijde zang ten gehore
brengen, terwijl ook voor muzikale om
lijsting is gezorgd. Na de herdenking
biijven de nagelaten betrekkingen en
ex-politieke gevangenen in reünie bij
een. Het secretariaat der herdenkings
commissie is gevestigd te Haarlem,
Marnixstraat 44.

Het Indonesische parlement heeft
Woensdag met algemene stemmen een
wetsontwerp goedgekeurd, waarmede
de weg gebaand wordt voor medio 1954
te houden verkiezingen voor een consti
tuerende vergadering.

Het wetsontwerp is ter ondertekening
naar Sukarno gezonden, aldus bericht
A. P. uit Djakarta.

L.j het sorteren van kleding voor de
slachtoffers van de watersnood in de
Houtrusthallen te Den Haag is een
gouden ring gevonden met de inscriptie
Alie-4-ll-'48. De ring is veilig opgebor
gen bij de intendance van het Neder-
landsche Roode Kruis totdat de recht
matige eigenaar zich aanmeldt.

Op de veiling te Loosduinen zijn
Woensdag voor het eerst dit jaar, toma
ten aangevoerd. De partij bestond uit
ongeveer 20 stuks. De prijs was 23 cent
per stuk.

Namens de Duitse Bondsregering
heeft dr. R. Mazar. die in Bonn de Duit
se hulpactie aan het Nederlandse ramp
gebied organiseert, zich op de hoogte
gesteld van het werk van de Duitse
steenzetters, die sedert drie weken aan
de Afsluitdijk werken.

De Afsluitdijk heeft tijdens de spring
vloed voor enige millioenén guldens
schade geleden, daar de basaltwand
over een lengte van ruim vijf kilometer
werd losgerukt.

Daar Nederland in verband met de
werkzaamheden in het rampgebied ge
brek heeft aan steenzetters, heeft de
Duitse Bondsregering in het kader van
de hulpverlening aangeboden in totaal
zestig steenzetters naar Nederland te
sturen. 25 van hen werken nu aan de
Afsluitdijk ter hoogte van Breezand. De
meesten komen uit Koblenz en uit kleine
plaatsen aan de Moezel.

Het Nationaal Rampenfonds had tot
Woensdagavond een bedrag van 93,1
millioen ontvangen. Sinds Dinsdag is
er dus weer f 300.000 bij gekomen.

De Ned. Herv. Kerk heeft thans aan
het Rampenfonds een bedrag overge
maakt van f 1.594.208,70, zijnde de op
brengst van de collecte, die 8 Februari
in de kerken is gehouden. Rechtstreeks
werd door de gemeenten een som van
f 96.743,91 overgemaakt, zodat in totaal
de bijdrage van de NederlandsHer
vormde Kerk aan het Nationaal Ram
penfonds f 1.690.952,61 bedraagt.

Hieronder volgt de 49ste lijst van ge
borgen en geïdentificeerde slachtoffers
van de watersnoodramp.

's-Gravendeel: Dubbeldam. Bastiaan,
geb 25.2.34 te 's-Gravendeel, laatste
adres Molendijk 70; Van Verk, Evert,
geb. 16.4.22. te Puttershoek, echtgenoot
van Driaantje de Geus, laatste adres
Molendijk 68; Van Verk, Jannigje Jo
hanna Maria, geb. 6.1.49 te 's-Graven-
deel, laatste adres Molendijk 68; Van
der Wulp, Aart, geb. 11.2.47 te Strijen,
laatste adres Molendijk 74; Van der
Wulp, Jan, geb. 17.12.49 te 's-Gravendeel.
laatste adres Molendijk 74.

Nieuwerkerk: Folmer, Simon M., geb.
10.2.36. laatste adres Weststraat 45;
Stoutjesdijk. Kornelis, geb. 30.12.76, laat
ste adres Weststraat 35; Stoutjesdijk,
Stoffel, geb. 30.8.09, laatste adres West
straat 35; ViergeverGeluk, Jacomina,
geb. 19.4.16, laatste adres Ooststraat 181.

Oosterland: De Bruine, Francina Pie-
ternella, geb. 19.10.33, dochter van J. de
Bruine en Neeltje Bal, laatste adres
Rijksweg A 335; Koopman, Leendert,
geb. 3.2.43, laatste adres Rijksweg A 341;
Verhoek, Hendrik, geb. 13.6.84, laatste
adres Rijksweg A 336; Verhoek, Jacobus,
geb. 8.8.16, laatste adres Rijksweg A 336;
Verhoek, Johannes, geb. 14.6.09, laatste
adres Rijksweg A 336; Verhoek, Wouter,
geb. 9.12.13, laatste adres Rijksweg A 336.

Oude Tonge: Beijer, Maatje Jacomina,
geb. 21.8.46, laatste adres Julianastraat 1;
Bruinse, Adrianus, geb. 26.11.41, laatste
adres Stationsweg 81; Dekker—Timmers,
Aagje, geb. 19.3.14, laatste adres Juliana
straat 3; De Gast, Willem, geb. 11.12.81,
laatste adres Schoolstraat 30; Hartog—
Den Braber, Maria. geb. 26.4.76, laatste
adres Nieuwstraat 30; Hameete, Corne-
lis Aren, geb. 21.10.41, laatste adres B55;
Hameete, Henk, geb. 16.8.49, laatste
adres B 55; Van Kempen, Pieter, geb.
8.3.48, laatste adres Schoolstraat 18; Nijs-
se, Antonia Adriana, geb. 15.9.43, laatste
adres Molenweg 3.

Stavenisse: Hage, Neeltje, geb. 20.11.43
te Stavenisse, laatste adres Stoofdijk
A 136; Stoutjesdijk, Pieternella Wille-
mina, geb. 26.9.89 te Stavenisse, laatste
adres Kerkstraat A 314; Vroegop, Neel
tje, geb. 20.8.30 te St. Maartensdijk, laat
ste adres Veerweg A 149; Wielaard,
Adriaan, geb. 23.3.52 te Stavenisse, laat
ste adres B 13 a; Wielaard—Van Beve-
ren, Elizabeth Helena, geb. 5.9.15 te Sta
venisse, echtgenote van Gerard Wie
laard. laatste adres Kerkstraat A 323 a.

's-Gravendeel: aanvulling op lijst, d.d.
4.2.53. Thans geborgen: Brand, Pieter,
geb. 28.5.96 te 's-Gravendeel, echtgenoot
van Adriana van Twist, laatste adres
Molendijk 72.