Het Heilig Graf in Oostenrijk
S*
De vernieuwing in de congregaties der vrouwelijke religieuzen
Uiting van echte volkskunst
Boottocht voor zware zieken
Modernisering kleding slechts bijkomstigheid
NODEN EN EISEN IN
ONZE TIJD ZIJN DIEP
GAAND VERANDERD
„In Rome kent men dat niet"
Frankrijk en de V.S. nemen deel aan
besprekingen veiligheid in de lucht
50ste dodenlijst
94,1 millioen in
Rampenfonds
Nederland moet slechts 1.2 millioen
ton kolen invoeren
Halve dag vrij op
Koninginnedag
Sportveldencomplex
te Enschede
Kleine zege van de
Ned. jeugd (2-1)
Wereldrecord van
Andersen erkend
VRIJDAG 3 APRIL 1953
PAGINA 5
Wil Sovjet-Unie een militair vier-
mogendheden-bestuur
Veevoederdistributie
opgeheven
Met ingang van 28 April
U£T ZEGEN\
COMPmtNTJES
WSTWEL
In kolenjaar 1953-54
Naast cokesexport ook uitvoer van 600.000 ton kolen
Nieuwe type vracht-
wagenchassis
Commodore Verhoog
met pensioen
Notarissen benoemd
Vijf tochten voor
ongeveer 350 patiënten
Kosten ruim 2,2 miln.
FIFA-TOURNOOI
Ook Dehnert uitgescha
keld in Monte Carlo
Limburgs elftal
Klemmende eisen
Suggesties van Rome
(Van onze Weense correspondent)
roen Paus Pius VI in de Goede Week van het jaar
1782 in Wenen vertoefde, wilden de trotse Weners de
Heilige Vader met iets bijzonders verrassen en leid
den ze hem rond langs een paar „Heilige Graven", die
elleen in de Goede Week te zien zijn. Toen de Paus o.a. de
barokke gevaartes in de Stefansdom en in de kerk „Am
Hof' 'm ogenschouw had genomen, verklaarde hij laconiek:
i.Romae non sic in Rome kent men dat niet". De teleur
gestelde Weners hadden tenminste de troost, dat dit
echte Oostenrijkse volksgebruik niet werd veroordeeld of
verboden.
De devotie tot het H. Graf heeft in Oostenrijk vormen
eangenomen, die noch in ons land. noch in Italië bekend
zijn. Ook wij hebben wel een Heil'ig Graf, meestal in de
vorm van een baldakijn uit rood brokaat en van binnen
gevoerd met witte zijde. Bovendien bestaat vooral in onze
grote steden de gewoonte om op Witte Donderdag zeven
merken te bezoeken. In Oostenrijk ziet het Heilig Graf er
anders uit. Wel is ook hier op Witte Donderdag en Goede
1 r ij dag het Allerheiligste uitgesteld, maar op Goede Vrijdag
Wordt het eigenlijke Heilige Graf pas na de plechtigheden
°nthuld.
Het heeft verschillende variantenMeestal bestaat het
Uit een geweldig gevaarte van lugubere rotsen, waarin
aan graf met afgewentelde steen is nagebootst. In de spe
lonk ligt dan een levensgroot beeld, van de gestorven Hei
land. Soms is het moment van de Kruisafneming uitge
beeld met Nicodemus en Joseph van lArimathea in grote
houten sculpturen; daaronder ligt dan meestal met een
Pathetisch gebaar de Heilige Maria Magdalena, terwijl de
Heilige Maagd en Joannes er in stille gelatenheid bij
staan. In andere kerken weer is deze groep vervangen
door de wenende vrouwen, omringd door een paar mar
tiaal uitziende soldaten, die het graf bewaken.
Ofschoon men de bekende paaspro-
cessie langs de openbare weg in Oos
tenrijk heeft afgeschaft, is het bezoek
van de „Heilige Graven" in zwang ge
bleven en bestaat ook hier de gewoonte
om minstens zeven kerken te bezoe
ken. Men ziet dan volwassenen en
vooral kinderen naar de kerken trek
ken, niet zozeer om er te bidden als
om te kijken. De Italianen kunnen de
Oostenrijkers op dit punt niet veel ver-
Wijten, want hun beroemde Napoli-
taanse kerstkribben dienen ook meer
om de kijklust en de kinderlijke nieuws
gierigheid te bevredigen
Ook de Oostenrijkers zijn kijklustig
ze zijn goede toneelspelers en ze
houden van toneel; het godsdienstige
sentiment openbaart zich dan ook hier
°P een geheel eigen wijze, niet alleen
in grote kunstwerken, maar ook langs
de weg van het toneel en van de volks
kunst.
Het is hier tie plaats niet om uitvoe
rig in te gaan op de geschiedenis van
dé devotie tot het Heilig Graf. Alleen
wijzen we er op, dat deze devotie
vooral in de Middeleeuwse passiespe
len haar grootste bloei beleefde. Refor
matie en Renaissance maakten aan dit
christelijke volksgebruik voorlopig een
einde, totdat het onder de invloed van
de Contra-reformatie weer opleefde en
vooral in de barok nieuwe en exube
rante vormen vond. Dit is dan ook de
reden waarom de verering van het Hei
lig Graf vooral te vinden is in de lan
den van de Contrareformatie, dus in
Zuid-Duitsland en Oostenrijk.
Man van Smar
ten in Sankt
Wolfgang van
Mefinrad Gug-
genbichler.
Het zijn dezelfde streken, waar de
barokkunst heeft gebloeid, waar on
der de bergbevolking de houtsnij
kunst bewaard is gebleven en waar
ook nu nog in veel dorpen de oude
passiespelen worden opgevoerd, zoals
in Tirol en Oberammergau in Beie
ren.
Daarbij komt, dat de Oostenrijker
misschien wel onder de invloed van
de barok, een bijzondere voorliefde
heeft voor al het theatrale en toneel
matige. Hij is eigenlijk nooit een
groot schilder geweest, wel echter
toneelspeler, vooral operazanger en
niet te vergeten beeldhouwer. Voor
dit laatste behoeft men alleen naar
het kerkje in Sankt Wolfgang te gaan
met het prachtige gothische altaar
van Michael Pacher en de aangrij
pende „Man van smarten" van Gug-
genblchler. De Oostenrijker houdt
van wapperende kleren, golvende ha
ren, bollige wangen, wolken en
vooral van uiterlijk vertoon en
bonte kleuren.
Onder de oude monarchie werd het
Heilige Graf in de kapel van de kei
zerlijke burcht bewaakt door soldaten
van de keizerlijke lijfwacht. De Weense
oevolking stroomde dan naar deze ka
pel om de martiale gestaltes te gaan
zien. Daarop probeerden andere ker
ken, die het privilege van de lijfwacht
De Franse en Amerikaanse Hoge
Commissaris in West-Duitsland hebben
de uitnodiging van de Russische gene
raal Tsjoeikof aanvaard om de Brits-
Russische besprekingen over de veilig
heid in de luchtcorridors naar Berlijn
bij te wonen.
In regeringskringen te Londen ziet
Het informatiebureau van het Neder
landsche Roode Kruis heeft een 50ste
lijst van geborgen en geïdentificeerde
slachtoffers van de watersnood gepubli
ceerd, luidende;
DREISCHOR Kip-Van der Maas,
Cornelia Jacomina, geb. 2912.14, echtge
note van J. Kip, laatste adres: Papen-
blok D 107.
FIJNAART Mackay, Georgine Ma
ria, geb. 11.7.22 te Tjimahi, laatste adres:
Van Halewijnlaan 254, Voorburg.
KORTGENE De Regt, Marinus, geb.
18.6.48 te Kortgene, zoon van Johannes
de Regt en Lena H. Maas, laatste adres:
Noord Langeweg 15, Kats.
Timmerman-Van Strien, Francina Jas-
perina, geb. 6-4.21 te Kortgene, echtge
note van Marinus Timmerman, laatste
adres: Veerweg 5, Kats.
Wijs-Maartense, Neeltje Catharina,
geb. 11.4.12 te Goes, echtgenote van Jan
Franciscus Wijs, laatste adres: Veerweg
3, Kats.
KRTJININGEN Balkenende, Dirk,
geb. 10.10.00 te Zaamslag, echtgenoot van
Neeltje H. de Dreu, laatst edres: Witte-
steeweg 1.
Kosten-Paasse, Johanna Barbara Ja-
coba, geb. 18.8-84 te Schore, weduwe van
Jan Kosten, laatste adres: 2e Vlietweg 2.
Goetheer, Anton, geb. 3.8.17 te Wol-
Phaartsdijk, echtgenoot van Wilhelmina
J. Rottier, laatste adres: Wittesteeweg 1.
Goetheer, Jan Jacob, geb. 29.4.51 te
Kruiningen, laatste adres: Wittesteeweg
MIDDELHARNIS Van Gelder,
Adrianus Kornelis, geb. 28.6.76 te Mid-
delharnis, laatste adres: Waterweg 97.
NIEUW-VOSSEMEER Raamsdonck,
Franciscus Johannes, geb. 29.9.81 te Nw -
Vossemeer, laatste adres: Kortendijk 79.
NIETJWERKERK Van Nieuwen-
nuijzen, Olivier Andries Hubrecht, geb.
14.1.88. laatste adres: Krabbenhoekse-
Weg 389.
Sies, Dirk, geb. 27.10.82, laatste adres:
Molenstraat 138.
OUWERKERK Van Damme, Gerrit,
geb. 13.5.39, laatste adres: no. 166.
ST. PHILIPSLAND Aanvulling van
3e verlieslijst d.d- 6.2.53 blz. 4. Thans ge
borgen: Vroegop, Laurens, geb. 27.2.40 te
Steenbergen en Kruisland, laatste adres:
Zuiddijk 122.
Het Nationale Rampenfonds had tot
Donderdagavond een bedrag ontvangen
van 94.1 millioen gulden. Sinds Woens
dag is er dus één millioen gulden bij
gekomen.
men de Russische uitnodiging aan
Frankrijk en de V.S. als een poging om
het viermogendhedenbestuur over
Duitsland te herstellen. Deze mening
vindt steun in enkele berichten uit
Moskou volgens welke de Sovjet-Unie
binnenkort zal antwoorden op de laatste
geallieerde nota over de verkiezing van
een regering voor geheel Duitsland.
De geallieerden hebben het Russische
voorstel over een hereniging van Oost
en West-Duitsland door een samensmel
ting van de militaire zones altijd afge
wezen. Zij hebben zich op het
standpunt gesteld dat de gebeurtenissen
sedert de overeenkomst van Potsdam in
1945, een herinstelling van een militair
viermogendhedenbestuur onmogelijk ge
maakt hebben. Volgens Britse woord
voerders zouden de Russen besprekin
gen over een militair viermogendhe
denbestuur weer willen beginnen door
middel van de huidige besprekingen op
technisch niveau tussen de vier landen.
niet bezaten, de achterstand in te ha
len door het opstellen van levens
grote houten beelden, die de wacht bij
het graf hielden en er nog pompeuzer
en prachtiger uitzagen dan de echte
soldaten. Er ontstond als het ware een
heilige wedstrijd tussen de verschil
lende kerken om de Heilige Graven
steeds groter en indrukwekkender te
maken, met het gevolg, dat men een
oeroep ging doen op de werkelijke
kunstenaars, die opdrachten kregen
tot het ontwerpen van hele groepen.
Aan deze ontwikkeling hebben we
een paar werkelijk waardevolle Hei
lige Graven in Wenen te danken. Het
mooiste, dat we in de kerk van de Do
minicanen vinden, is het werk van
Raffaei Donner, een van de grootste
Oostenrijkse beeldhouwers, die in 1693
geboren werd en o.a. bekend is door de
prachtige fontein op de „Neuer Markt"
te Wenen. Toch is reeds hier, evenals
in de Kruisafname van Donner's leer
lingen in de „Ulrichs-kirche", het
wilde en luidruchtige gebaar enigszins
verstild tot grotere innigheid, plaats ma
kend voor een beginnend klassicisme.
Jammer genoeg heeft men deze groep,
die oorspronkelijk gepolychromeerd
moet zijn geweest, later met witte lak
overgeschilderd. Het oudste Heilige
Graf in deze vorm vindt men in de
kerk van de Heilige Michael van We
nen, het is een creatie van Franz Kass-
mann.
Deze werken met hun groot aantal
varianten op het platteland zijn niet
alleen van belang voor de kunstge
schiedenis, maar vooral als uitingen van
een geheel eigen soort volkskunst en
van een godsdienstig sentiment, waar
van wij in onze schuilkerken bijna geen
voorbeelden vinden Op het eerste ge
zicht vinden wij deze uitingen misschien
te theatraal en te overladen, maar goed
beschouwd zijn ze toch niets anders dan
de directe voortzetting van de Middel
eeuwse lijdensmystiek en de passie
spelen met heur uitvoerige en somtijds
zeer drastische beschrijvingen van het
Lijden. Natuurlijk kennen we ook Hei
lige Graven, die minder smaakvol zijn,
maar het gaat niet aan om de barok
als zodanig te veroordelen, omdat deze
kunst ons niet zou liggen Deze kunst
vorm heeft namelijk niet alleen haar
eigen plaats in de kunstgeschiedenis
ze is vooral belangrijk in de ontwikke
ling van de vroomheid, waarvan ze een
echte en onvervalste uiting is geweest.
De Heilige Graven in hun waardigste
representanten zijn er de beste bewij
zen voor, evenals de bekende Calva
riebergen in Bretagne en in het Oos
tenrijkse Burgenland.
Aangezien de huidige situatie op de
internationale markt de handhaving van
de veevoederdistributie niet langer
noodzakelijk maakt, heeft de minister
van Landbouw, Visserij en Voedselvoor
ziening, zoals reeds aangekondigd, be
sloten. mede gelet op de gunstige ont
wikkeling van de voederbouw in ons
land, de bestaande regeling in te trek
ken en wel met ingang van 28 April.
Deze beslissing is genomen na overleg
met de Stichting voor de Landbouw en
na advies van het Bedrijfschap voor
Veevoeder. Ook het bestaande mengge-
bod zal na deze datum niet langer van
kracht zijn. Omtrent eventueel te stellen
kwaliteitseisen en de hieraan verbonden
controle wordt met de georganiseerde
landbouw overleg gepleegd. Ook wordt
thans in overleg met de georgahiseerde
landbouw bezien, op welke wijze de ont
wikkeling van de veestapel, inzonder
heid van de varkens- en de pluimvee
houderij, in goede banen kan worden
gehouden. Voorshands worden mede met
het oog op de bestaande voorraden de
voor consumptie bestemde hoeveelheden
veevoeder op de gebruikelijke wi.jze van
overheidswege in de handel gebracht.
Advertentie
OVER OIv2£
BEREID DOOK.
ilPONESlSCHE KOKKIES
AMSTERDAM
De minister van Economische Zaken
heeft in een brief aan de voorzitter van
de Tweede Kamer mededelingen gedaan
over de ontwikkeling van de prijzen
voor vaste brandstoffen in het kolenjaar
1953/54. Hij merkt hierin o.m. op, dat hij
een begroting heeft doen opstellen voor
de lasten van het Brandstoffen-egalisa
tiefonds, waarbij rekening is gehouden
met de volgende overwegingen.
a. De Nederlandse mijnen zullen haar
kolen op de gemeenschappelijke markt,
dus ook in Nederland mogen brengen
tegen de maximumprijzen, die de Hoge
Autoriteit heeft toegestaan.
b. Zij zullen deze kolen in Nederland
op franco basis mogen blijven verkopen.
c. Het verschil tussen deze franco-prijs
en de verbruikersprijs (verkoopprijs van
de groothandel) zal aan de koper uit
het Egalisatiefonds moeten worden ver
goed in de vorm van een ristorno op
de factuur.
d. Voor zover de franco-prijs op basis
van a bedoeld lager zou zijn dan de gel
dende verbruikersprijs in Nederland, zal
deze verbruikerprijs moeten worden
verlaagd.
e. Er zal boven de reeds bestaande
cokesexport nog ca. 600.000 ton Neder
landse kolen worden geëxporteerd.
f. Uit de andere landen der ge
meenschap zal Nederland een hoeveel
heid van 3,8 a 4 millioen ton kolen
kunnen kopen tegen de aldaar gelden
de maximumprijzen.
g. Uit derde landen zal niet meer
dan 1,1 a 1,3 millioen ton kolen ge
ïmporteerd behoeven te worden.
Uit de betreffende berekeningen is ge
bleken, dat bij handhaving van de gel
dende verbruiksprijzen de som van het
ristorno op Nederlandse kolen en van de
importtoeslagen op kolen uit andere lan
den ca. f 97 millioen zou bedragen. Re
kening houdende met de wenselijkheid
reeds aanstonds een zekere aanpassing
van het Nederlandse verbruikers-prijs
niveau aan dat van de gemeenschap te
bewerkstelligen, zou dit bedrag met on
geveer een zesde, dus tot ca. f 80 mil
lioen teruggebracht dienen te worden.
Dit zou moeten leiden tot verhoging van
de gemiddelde verbruikersprijs in Ne
derland van plus minus f 61 tot plus
minus f 62,50, d.i. dus met ongeveer
2'/,%. In het algemeen gezien acht de
minister een dergelijke verhoging accep
tabel.
De minister stelt zich voor in een uit
voeriger nota, waarin ook op andere as
pecten van de ontwikkeling van de E.G.
K.S. zal worden ingegaan, nog enige op
merkingen over het in de toekomst te
verwachten prijsverloop van kolen in de
Gemeenschap en over de verdere aan
passing van de kolenprijs in Nederland
te maken. Daarin zal tevens de instel
ling van de gemeenschappelijke markt
voor staal behandeld kunnen worden.
Hij vertrouwt, die nota tegen 1 Mei a.s.
aan de Staten-Generaal te kunnen over
leggen.
Het College van Rijksbemiddelaars
heeft naar aanleiding van het voorstel
van de Stichting van den Arbeid betref
fende de arbeidstijd op de Koninginne
dag en de Nationale Bevrijdingsdag over
wogen dat bij het georganiseerde be
drijfsleven de wens blijkt te bestaan de
vrije middag van de Nationale Bevrij
dingsdag te verplaatsen naar Koningin
nedag. Het college trekt in de beschik
king „Arbeidstijd Nationale Feestdag"
van 3 April 1951 en bepaalt:
1. Het is aan werkgevers toegestaan op
Koninginnedag, voorzover het werk
zulks toelaat, in afwijking van de nor
male werktijd van 1 uur des namiddags
af vrij te geven met behoud van loon.
Deze vrije uren zullen niet in mindering
worden gebracht op de vacantie, waarop
de werknemer recht heeft, behoudens
het bepaalde sub. 3.
2. Indien en voorzover in door het
College van Rijksbemiddelaars bindend
vastgestelde regelingen de middag van
de Koninginnedag als vacantiedag (snip
perdag) is aangewezen, vervalt deze
aanwijzing. Bepalingen in regelingen
met betrekking jot het vrijaf geven op
5 Mei vervallen eveneens. Overeenkom
stige wijzigingen, door partijen aan te
brengen in lopende collectieve arbeids
overeenkomsten zullen geacht worden
de vereiste goedkeuring van het college
van Rijksbemiddelaars te hebben ver
kregen.
3. Indien partijen op grond van het
bepaalde in een tussen hen geldende
collectieve arbeidsovereenkomst niette
min de vrije middag op de 5e Mei wen
sen te handhaven, dient zolang deze be
paling ongewijzigd blijft een eventuele
vrije middag op Koninginnedag in min
dering te worden gebracht op de vacan
tie, waarop de werknemer recht heeft.
In de N.V. Kromhout Motoren Fabriek
D. Goedkoop Jr. te Amsterdam is een
niieuw type vrachtwagenchassis ontwik
keld. waarvan het prototype een dezer
dagen gereed is gekomen."
Dit chassis heeft een voorasbelasting
van 7000 kg., een achterasbelasting van
8000 kg. terwijl het chassis zelf 5200
kg. weegt Hierdoor is het bruto laad
vermogen 9800 kg., terwijl bii normale
vrachtwagens van deze afmetingen
de lengte van de laadbak kan variëren
van 6% tot 7'/2 meter het bruto laad
vermogen van 7500—8000 kg. bedraagt.
Dit chassis zal op de komende RAI-
tentoonstelling van bedrijfsautomobielen
vAirden geëxposeerd.
De directie van de Holland-Amerika
Lijn deelt mede, dat commodore P. H.
G. Verhoog, gezagvoerder van het s.s.
Nieuw Amsterdam, 1 Mei 1953 wegens
het bereiken van de pensioengerechtig
de leeftijd, de dienst van de Holland-
Amerika Lijn zal verlaten.
Bij K.B. zijn benoemd: tot notaris te
Utrecht J. W. Borgers, cand.not. te
Utrecht, (vacature A. Ph. Ridder); te
Oirschot A. G. J. Driesen, cand.not te
Dongen (vac. wijlen J. p. j. van der
Avort), en te Smilde D. Wemer, cand.
not te Hengelo (Gld.) (vac. wijlen J B.
Th. Vriend).
Mr. J. A. de la Hayze is op verzoek
eervol ontslagen als notaris te Heem
stede
(Van onze Utrechtse correspondent)
Het ligt in de bedoeling van het
Rode Kruis, in samenwerking met.
de artsen en kruisverenigingen in
de provincies Groningen, Gelder
land, Overijssel, Utrecht en de stad
Amsterdam vijf zes-daagse boot
tochten te organiseren voor onge
neeslijke zieken en langdurig bed
legerige patiënten. Men heeft hier
voor van begin Mei tot en met de
eerste week van Juni de beschik
king gekregen over een salonboot
van de Holland-Veluwe-lijn, de
„Kasteel Staverden", die aan onge
veer zeventig patiënten plaats biedt
en door het Rode Kruis geheel zal
worden ingericht.
De tochten hebben de volgende route:
Utrecht- Arnhem-Nijmegen-Dordrecht-
Rotterdam-Utrecht. De boten zullen
worden bemand met verplegend en ad
ministratief personeel van het Rode
Kruis, onder leiding van dr. W. A.
Geursen uit Apeldoorn, die als scheeps
arts zal fungeren en die tevens een be
langrijk aandeel in de voorbereidingen
heeft.
Het is thans de derde maal dat een
boottocht voor de zwaarst getroffen
zieken wordt georganiseerd. In 1951 is
er een tocht geweest voor zieken uit
Overijssel, in 1952 voor zieken uit Gel
derland. Dr. Geursen, die ook de voor
gaande jaren de leiding heeft gehad,
zei ons dat het moeilijk is te beschrij
ven wat deze ontspanning voor zieken
betekent dié jarenlang aan dezelfde
kleine omgeving gebonden zijn geweest.
Het komt niet zelden voor dat er een
totaal vernieuwde levenshouding en een
groter besef van menselijke waarde uit
geboren wordt. De nodige gelden wor
den voornamelijk van particuliere zijde
en van gemeentewege ingebracht. Een
enkele maal komt het voor dat de af-
delingenkas van het Rode Kruis een
ontbrekend bedrag suppleert, maar de
financiering berust in principe niet bij
het Rode Kruis.
De kosten bedragen 85 gulden per
persoon. Belangstellenden kunnen zich
het beste in verbinding stellen met de
behandelende wijkverpleegster. Zij die
het werk willen steunen met een gelde
lijke bijdrage worden gaarne verwel
komd bij de plaatselijke afdelingen van
het Rode Kruis
(Van onze correspondent)
De Enschedese raad zal opnieuw een
mfllioenenplan te behandelen krijgen.
Deze keer gaat het om een bedrag van
2.243.500 gulden voor de aanleg van het
sportpark Erve Dieckman. Dit sportvel
dencomplex van 20 ha. is geprojecteerd
in het Zuidelijk deel van Enschede. Het
exploitatietekort wordt geraamd op
honderdduizend gulden per jaar. Het
complex zal één geheel vormen met de
nog aan te leggen openlucht-zwem- en
badinrichting en bestaan uit acht voet
balvelden, twee korfbalvelden, een ter
rein voor schoolsport en een tumhal
met een klein turnveld. Om het hoofd-
veld van internationale afmetingen, dat
door Enschedesche Boys zal worden
bespeeld, is een sintelbaan geprojec
teerd. Er zal een toeschouwersaccom
modatie komen voor twintigduizend
personen. In de turnhal is een turnzaal
ontworpen van vijftien bij dertig meter,
die ook gebruikt zal kunnen worden
voor andere zaalsporten, als volleybal,
basketbal en tafeltennis.
Door het gemeentebestuur zal voorts
een gemeentelijk bureau worden inge
steld, dat tot taak krijgt de belangen
der sport te behartigen.
In de eerste verliezersronde van het
jeugdtournooi van de FIFA heeft het
Nederlands Elftal met '21 van Zwit
serland gewonnen. Het was een harde,
vaak fe harde wedstrijd, welke op het
droge, zanderige en naar één zjjde af
lopende veldje van Union Halle, een
vflf'ental kilometers bir'en Brussel,
ten beste werd gegeven.
Mede door de zwakke leiding van
scheidsrechter Godart ging het niet al
tijd even vriendelijk toe binnen de
krijtlijnen. Vooral de Zwitserse knapen
bezondigden zich nogal eens aan gooi
en smijtwerk, dat de Oranje-broekjes
zodanig irriteerde, dat laakbare ..revan
ches" niet ui bleven. Tweq strafschop
pen. aan beide zijden een en alle twee
raak, waren hiervan het gevolg.
Fraai spel, dat op technisch goed peil
stond, was het niet, kon dat ook niet
zijn op dit harde veld, waarop de bal
de vreemdste en meest onverwachte ca
priolen maakte.
Het was weer de verdediging, die het
grooiste aandeel in het succes heeft ge
had. Weer stond Bruys pal wanneer de
stevige bergbewoners op het Neder
landse doelgebied afkwamen; weer za
ten Kraay en Beekman er steeds s evig
en op tijd tussen en wanneer wij naar
het zwakke punt van deze linie zouden
zoeken, zou alleen de aanmerking ge
maakt kunnen worden dat de samen
werking met doelman Schouten niet al
tijd even goed klopte.
Na acht minuten spelen reeds namen
de Nederlanders de leiding toen Bove-
nius uit een pass van Erkens hard in
schoot. Uit een strafschop, kort na de
hervatting, scoorden de Zwitsers tegen,
maar even later benutte ook Kreyer-
maat een penalty (21).
De overige uitslagen luiden:
Kwartfinales: TurkijeLuxemburg
30; HongarijeIerse Vrijstaat 40;
EngelandZuid-Slavië 11 (na verlen
ging) (rust 01). (Na loting is Zuid-
Slavië in de halve finales geplaatst).
DuitslandSpanje 15
Troosttournooi: BelgiëNoord-Ier-
land 4—3; ArgentiniëSaarland 70:
FrankrijkOostenrijk 21.
Het wereldrecord op de 10.000 meter,
door Hjalmar Andersen (Noorwegen) met
een tijd van J6 min 51.4 sec., gemaakt
op 27 Januari 1952 te GJoevik is door de
International Skating Union erkend.
Naar men zich herinnert heeft Ander
sen veertien dagen later in het zelfde sei
zoen tijdens de wedstrijd NoorwégenRest
van de Wereld te Hamar, toen Klaas
Schenk scheidsrechter was. het record ver
der omlaag gebracht op een tijd van 16
min. 32.6 sec. De ISU deelt thans mede,
dat deze tijd, alsmede ook de tijden door
de Russische rijders te Alma Ata in het
zelfde seizoen gemaakt, op het congres,
dat 10 Juni a.s. te Stresa wordt gehou
den. aan de orde wordt gesteld.
Omtrent de erkenning van de wereld
records. in het seizoen 1952/1953 gemaakt,
zijn nog geen nadere gegevens bekend,
daar de ISU nog bezig is de diverse pro
cessen-verbaal te verzamelen.
In de kwartfinales van het herenen
kelspel van het tennistournooi te Monte
Carlo heeft Drobny met 6—2. 86. 5—7,
60 van de Belg Briehant gewonnen.
Bartzen (V. S-> sloeg Washer (Belg.)
met 6—3. 9—11. 3—6, 6—0. 9—7. Sko-
neeki (Polen) zegevierde over Stocken-
berg (Zweden) met 6—2. 6—2. 6—3 en
Nielsen (Denemi won van Aser (V. S.)
met 6—4. 6—1, 7—5.
In de tweede ronde van het heren-
dubbelspe] gingen onze landgenoot Deh
nert en Moreau (Belg.) tegen de Duit
sers von Cramm en Pottinger met 62,
3—6. 108 ten onder.
Patty en Bartzen 'V. S.) bleven in de
halve finales van het tournooi om de
Butler Trophy (voor dubbels van één
natie) met 63. 64. 62 de baas over
de Zweedse combinatie Axelsson-Da-
vidsson.
Het Limburgs elftal, dat op Zondag
19 April te Tongeren de traditionele
wedstrijd tegen Belgisch Limburg (cou
pe Coenegracht), speelt, is als volgt
'amengesteld:
Doel: Vrijhof (Bleyerheide).
Achter: Nicolai (MVV) en Stroucken
Sittardia).
Midden: Spanjer (Limburgia), Dor-
nans (MVV) en Diederen (Sittardia).
Voor: Schils (Sittardia). Feyen (Lim-
ourgia), Rondagh (Kimbria), Raven-
stein (MW) en Gruizen (Sittardia).
Reserves: Vroomen (Bleyerheide),
Muyris (Maurits), Notermans (Sittar
dia), Hanneman (Bleyerheide) en Stein-
busch (Bleyerheide).
Sommige kranten en geïllustreerde bladen hebbèn in het
laatste jaar de indruk gewekt, alsof de aangekondigde
vernieuwingen in de religieuze Congregaties hoofd
zakelijk zouden neerkomen op een modernisering van de
kleding der Zusters. Al heeft de Paus dit punt een paar
keer genoemd, het zou jammer zijn als de katholieke leken
hun blik tot deze uiterlijke bijkomstigheid beperkten, zon
der een diepere kijk te krijgen op de verblijdende inner
lijke ontwikkeling, die zich aan het voltrekken is in dit
belangrijk orgaan van de Kerk Het misverstand wordt ook
gevoed door termen als modernisering en aanpassing, die
suggereren, dat het slechts een tactisch toegeven zou zijn
aan de tijdgeest van de wereld. Bepaalde tijdsomstandig
heden zijn alleen maar de aanleiding geweest, dat er meer
vaart kwam in het streven naar een verfrissing van de
religieuze geest en naar een bezinning op het wezen van
deze levensstaat. Het is een regeneratie, die samenhangt
met de vernieuwing, die in heel het kerkelijk leven onder
inwerking van Gods Geest onmiskenbaar aan het door
breken is. Uiteraard vertoont zich dit verjongingsproces
naar buiten in een verandering van vormen, een omschake
len, een bijstellen in overeenstemming met de vorderingen
van de beschaving. Niets op deze vergankelijke wereld, dat
werkelijk leeft, kan altijd star in dezelfde toestand blijven.
Daarom moeten alle menselijke instellingen, ook die van
de Kerk, zich van tijd tot tijd hervatten en herscheppen,
met behoud van de kern: in dit geval de evangelische raden
en de grondidee van de heilige Ordestichters.
Rome stimuleert deze heilzame zelfcritiek van de Orden
en Congregaties. Gedurende drie achtereenvolgende jaren
heeft het religieuze Oversten voor een congres in de
Eeuwige Stad samengeroepen Telkens heeft de H. Vader
in een audiëntie de richting gewezen, waarin de vernieu
wing gezocht moet worden. Hij erkent in de achteruitgang
der roepingen een duidelijk symptoom, dat de tijd voor een
herziening gekomen is: „Gij weet, dat de vrouwelijke kloos
terorden een zware crisis doormaken."
De noden en eisen van onze tijd. zijn ook zo geheel anders
dan in de eerste helft van de vorige eeuw, toen de meeste
Congregaties begonnen te werken, hetzij in onderwijs, op
voeding, verpleging of andere apostolische liefdewerken.
Wat in die dagen een locale particuliere voorziening was, is
geleidelijk overal uitgegroeid tot een overheidszorg, met
bevoegdheidseisen, subsidies, bindende voorschriften en in
spectie. Willen kloosterzusters hetzelfde werk blijven voort
zetten, dan moeten ze allerlei opleidingen, cursussen en bij
eenkomsten volgen. Voortdurend komen ze in contact met
leken, soms niet-katholieken, die zich op hetzelfde maat
schappelijk terrein bewegen en gelijke belangen behartigen.
Haar studie, beroepsbekwaming en samenwerking brengen
allerlei consequenties mee voor de dagorde, de kloosterlijke
afzondering, het culturele peil en de omgangsvormen van
de hedendaagse religieuzen.
Aan de algemene Oversten gaf de Paus daarom in Sept.
van het vorig jaar een „dringende aansporing" mee met
betrekking tot de vorming der Zusters voor het werk en
de taak, die haar In onze tijd wacht: „Weest hier niet klein
geestig, maar breed van blik. Of het nu gaat over opvoe
ding, paedagogie, ziekenzorg, artistieke of andere werk
zaamheden, de Zuster moet dit gevoel hebben: de Overste
maakt mij een vorming mogelijk, die me op gelijke voet
brengt met mijn ambtgenoten in de wereld. Geeft haar ook
de mogelijkheid en de middelen om haar beroepskennis up-
to-date te houdenWij hérhalen dit, om het belang van
deze eisen voor de innerlijke vrede en de werkzaamheid
van uw Zusters nog eens te onderstrepen."
Dergelijke eisen klemmen nog des te meer als de reli
gieuze een leidende positie inneemt, waar meewerkende
leken in haar een meerdere moeten zien. De typische kloos
terlijke deugden, op zelfheiliging in het communiteitsleven
gericht, zijn daartoe niet toereikend. Naast algemene ont
wikkeling en levenswijsheid zal zij ook wil ze op den
duur aanvaardbaar zijn voor de leken gevormd moeten
worden tot een echte persoonlijkheid, die zelf verantwoor
delijkheid weet te dragen, beslissingen kan nemen en een
innerlijk overwicht heeft op haar omgeving, met de nodige
soepelheid en collegialiteit om team-spirit te pousseren.
Deze zelfstandigheid van de religieuze in haar functie
moet te verenigen zijn met de afhankelijkheid en zelfver
loochening, welke de gelofte van gehoorzaamheid van haar
vraagt. Maar zulk een zielehouding, die steeds naar twee
kanten paraat is, veronderstelt een geestelijke volwassen
heid in alle opzichten. Tijdens het noviciaat dienen daarom
persoonlijke overtuigingen te zijn aangekweekt aangaande
het geestelijk leven en een zuiver waarde-oordeel over de
dingen der wereld, waarvan zij „omwille van het Rijk der
hemelen" afstand heeft gedaan: anders raakt ze ofwel met
haar Overheid öf met haar werkkring in de knoop. De
religieuze gebondenheid moet haar het juiste gebruik van
haar vrijheid leren: en de kloosterregel van de actieve Con
gregatie moet haar volgens de Paus daarbij niet in de weg
staan: „Gij wilt de zaak van Christus en van Zijn Kerk
dienen, zoals de wereld van heden vraagt. Het zou daarom
niet redelijk zijn aan gebruiken en vormen vast te houden,
welke die dienst bemoeilijken of zelfs onmogelijk maken."
Bijna alle Congregaties zijn ontstaan in een tijd, toen de
plaats van de vrouw in het maatschappelijke en kerkelijke
leven een geheel andere was dan vandaag. Het goed recht
van de tegenwoordige sociale positie der vrouw is door de
i pauselijke documenten van de laatste 25 jaar onomwonden
erkend. Waarom zou deze bereikte mondigheid zich ook
niet in de werkende kloostervrouw mogen doorzetten? Zelf
nederig meedenken hoeft toch niet in strijd te zijn met de
onderwerping aan God en Zijn plaatsbekleders.
Sinds de stichting van de meeste Congregaties heeft ook
de spiritualiteit in de Kerk grote veranderingen ondergaan,
De Liturgie en de H. Schrift zijn weer ontdekt als dage
lijkse bronnen van de christelijke geest. De leer over het
Mystieke Lichaam van Christus heeft bezieling gegeven aan
de gedifferentieerde ledematen voor de gezamenlijke op
bouw in liefde tot voleinding van het Rijk Gods. De gods
vrucht is evenals het interieur van onze kerken ver
eenvoudigd, meer gericht op de wezenskern van het Chris
tendom, in plaats van de veelheid van periphere devotionele
objecten en oefeningen. De naastenliefde als band der vol
maaktheid brengt in de praktijk een ascese mee, die veel
reëler en zinvoller is dan de obligate boeteplegingen, die
zijn overgeërfd van de oude contemplatieven. „Zorgt er
voor," aldus de H. Vader, „dat gelet op deze crisis der roe
pingen, de gewoonten, de levenswijze of de ascese in uw
kloostergemeenschappen geen hinderpaal vormen of een
oorzaak van mislukkingen. Wij doelen hier op sommige ge
bruiken, die zo zij vroeger al zin hadden in een ander
beschavingsmilieu deze op de dag 'van vandaag niet
meer hebben, en waarin een jong meisje, dat werkelijk vol
goede moed is, vandaag alleen maar belemmeringen zou
zien voor haar roeping.... Om met één woord terug te
komen op de kwestie van de kleding: het religieuze habijt
moet altijd de toewijding uitdrukken aan Christus; dat ver
wacht en verlangt, iedereen. Maar voor de rest: laat het
habijt netjes zijn en beantwoordend aan de eisen van de
hygiëne."
Rome wil blijkbaar niet verder gaan dan enkele aan
wijzingen en suggesties,- het hoopt en verwacht, dat iedere
Congregatie zichzelf van binnenuit vernieuwt, zodat ook
hier de vrouwen haar eigen aangelegenheden regelen. In
ons land zijn verleden jaar reeds studiedagen gehouden in
Bouvigne. waar 67 Congregaties openhartig van gedachten
gewisseld hebben om van eikaars ervaringen te profiteren
Als vrucht daarvan is thans in Nijmegen een eerste cursus
aan het lopen voor Novicenmeesteressen.
Misschien zou een buitenstaander nog de indruk over
houden, dat men op zoek is naar algehele verzachting van
de kloosterregels. Doch het is veeleer een afstemmen van
het religieuze leven op de eigentijdse taak in dienst van de
Kerk, het bisdom en de parochie Hoe nauwer samenwer
king echter met Christus in de wereld, hoe meer men ge
confronteerd wordt met de leer van het kruis: het kruis,
dat voor de heidenen een dwaasheid is. Mogen de katho
lieken in hun oordeel over het religieuze ideaal tenminste
de heidenen niet napraten. Wie zegt het Evangelie te be
lijden, mag zijn achting niet onthouden aan haar, die uit het
Evangelie voor haar leven in deze tijd de uiterste conse
quenties durft te trekken: „alles verlaten om Hem te vol
gen".
Rector Dr. A. W. HOEGEN
