gedegen studie
is onderwerp
in Amerika
van
200 JAREN
Luxemburg bereidt zich voor op de
Koninklijke bruiloft
WAPENS EN DENKBEELDEN
Aspirant maan-reisiger wordt aan talloze
gevaren blootgesteld
INDONESIË
Duidelijke lijn
vereist
Huwelijk van Prinses Josephine en
Prins Jean wordt een pralend feest
in de lens
ZATERDAG 4 APRIL 195^
PAGINA 7
Tussenstation
Mensen van staal
Concert van Residentie
orkest te Parijs
Ernst Brenninkmeyer
ter aarde besteld
Speciale melanges en verpakkingen
voor export
POUWE EGBERTS N.V, J ÖÜRÊ» UT HECHT
-
Week van Mau-
Mau-terreur
175 Korea-vrijwilligers
vertrokken
K. V.P-leiders confereren
in het Noorden
«in 7' ™et "ame- en °P SOciaal te»
waarWi0gflmgi werkgevers, werknemers,
Totale geldhoeveelheid
in Nederland gedaald
Ruimtevaart
roen onze voorouders de verhalen van de grootste
fantast, die de wereld ooit gekend heeft, Jules
Verne, lazen, hebben zij waarschijnlijk vaak met een
ietwat medelijdend lachje de schouders opgehaald, terwijl
2>j verder alleen maar genoten van de meesterlijke vertel-
rant van deze schrijver. Later zou blijken, dat vele schep-
Ptngen van zijn fantasie werkelijkheid zouden worden. Zijn
ezs tiaar de maan" is momenteel een verhaal, dat zijn
alloze varianten in vele moderne boeken en
lerlei vorm hee
kaanse jongetjes, die tien jaar geleden alleen maar een
nd'ianen- of cowboy-pakje wilden hebben,
tn fantastische „Stratosfeer"-
tuu tos. Speelgoedwinkels
tvaarmede
„strips" in al-
kleine Ameri-
lopen nu rond
of „Kaketbestuurder"-cos-
verkopen „luchtruimpistolen",
denkbeeldige veelarmige Marsmonsters onscha
delijk moeten worden gemaakt.
Straaljagers stijgen tot 30.000 meter
noogte, terwijl een onbemande raket
onlangs 400 kilometer boven de aarde
eeg. Men heeft zich langzamerhand
vertrouwd gemaakt met het idee dat
JJ binnenkort ons weekend op een
1 andere planeet zullen gaan door
mengen. Uit Amerika komt zelfs het
nuchtere bericht dat er al eén maat-
meappij is opgericht waar men bij in-
d kening van een fRnke hoeveelheid
in !frs verze'ïerd is van een plaatsje
n de eerste raket naar de maan
Momenteel is het echter reeds zo-
datnatuurlijk ook in Amerika
"T het interplanetaire verkeer een on
derwerp is geworden in de sfeer van
Practische wetenschap. Uit het feit
de officiële Amerikaanse rege-
jungsinstanties deze zaak in onderzoek
Pebben genomen blijkt wel dat het
b >fn'sc^ mogelijk moet worden ge
acht raketten, zij het voorlopig nog
"bemand, buiten de sfeer van de
te brengen, zodanig dat zij aan
^aantrekkingskracht van de aarde
kun etl ontsnappen. Mensen die het
leen weten, beweren dat het al-
p hog maar een kwestie van tijd
1 field is, vooral geld
i.'JSt' „^merikaanse weekblad „Col-
geert m enige van zijn laatste
aheveringen interessante bijzonder
heden die, ofschoon men er nog niet
aan ruimtevaart is toegekomen, toch
een licht werpen op de intense studie
die men reeds van dit onderwerp
heeft gemaakt.
De grootste moeilijkheid is zich te
onttrekken aan de zwaartekracht
van de aarde en dat is alleen moge
lijk als men een raket kan fabriceren
die een snelheid van ongeveer 40.000
kilometer per uur kan ontwikkelen.
Tot nu toe ontbreken krachtige ra
ketmotoren, die zulk een prestatie
zouden kunnen volbrengen. Een ande
re mogelijkheid is het maken van een
reis naar de maan met een „overstap
je". Men zou een „ruimtevaartstation"
moeten bouwen en dat buiten de aan
trekkingskracht van de aarde zien te
krengen. Vanuit dit „station" zouden
andere, kleinere raketten naar de
maan worden geschoten. Dit „station"
zou in een cirkelvormige baan om de
aarde geleid worden en men zou dan
verder zonder er iets aan te doen een
■•satelliet" krijgen die met een snel
heid van ongeveer 30.000 kilometer
Per uur „ten eeuwigen dage" om de
aardbol zou blijven draaien. Op de
hoogte waar het „station" zijn baan
Zt?u beschrijven bevinden zich name-
"jk geen luchtdeeltjes en er is dus ook
Seen weerstandskracht aanwezig om
"e snelheid te verminderen. Zolang
Pu de snelheid van het station
miift behouden, zolang zou ook de op
gewekte centrifugaalkracht die het
Nation van de aarde wil afslingeren
het voldoende zijn om de zwaarte
kracht te neutraliseren. Met andere
Woorden: het lichaam is gewichtsloos
8e worden.
De raketten die van dit station zou
den worden afgeschoten om het twee-
de gedeelte van de reis naar de maan
e beginnen behoeven nu „slechts"
66h snelheid van 10.000 kilometer per
Pur te ontwikkelen om zich aan de
aardse ban van de zwaartekracht te
kunnen onttrekken. -
Een tochtje door het heel-
ai.zal van de toekomstige
Ruiger enorm veel van zijn
Physieke conditie eisen. Vol-
=ens onderzoekingen, die
aaar aanleiding van dit
^raagstuk zijn gedaan, blijkt
"m. dat van de duizend
ifShhen, die geestelijk en
„„tamelijk in een prima
sl Pmtie zijn, er uiteindelijk
om 5 geschikt zullen zijn
h een ruimtereis met goed
l®v°lg te kunnen doorstaan,
h de betrekkelijk korte tijd,
aarin een ruimteschip zijn
P°rme snelheid zou krij-
®e". ontstaan er geweldige
versnellingskrachten. Dit
uu dezelfde krachten, die
In een speciaal
ontworpen appa
raat worden de
leden van de be
manning van het toekomstige ruim
teschip getestLinks de hermetisch
afgesloten caöine, die verbonden is
aan een enorme slinger. Deze slin
ger wordt met een dusdanige snel
heid rondgedraaid, dat er krachten
ontstaan, die ongeveer gelijk zijn als
•die van een opstijgende raket. Rechts:
Zo ongeveer zullen de pakken van
de eerste ruimtevaartreizigers er uit
zien. Het pak is geheel van rubber,
electrisch verwarmd, met een „in
gebouwd" zuurstofapparaatRond
het hoofd is luchtdicht afgesloten
een glazen helm aangebracht. Bin
nen in het pak kan de luchtdruk
tot een bepaalde hoogte worden op
gevoerd om te voorkomen, dat het
bloed zich zal verzamelen in be
paalde lichaamsdelen.
gebouwd waarbij alle voorwaarden wor
den gesimuleerd die buiten de damp
kring van de aarde bestaan. Er is een
cylindervormige kamer waarin de lucht
druk kan worden verminderd tot bijna
een volledig vacuum en waar tegelij
kertijd de temperatuur drastisch ver
laagd kan worden. Aan de hand van
verschillende meetinstrumenten kan
men de meest uiteenlopende lichaams
condities van de aanstaande ruimte-
reizigers registreren.
Om de invloed van de versnellings
krachten op het menselijk lichaam na
te gaan heeft men eèn groot slinger
mechanisme gebouwd waarin men de
uitverkoren personen met een gewel
dige snelheid rondslingert De krachten
die hierbij verwekt kunnen worden,
zijn dezelfde als die van een raket bij
het opstijgen. Het is gebleken dat men
het beste de versnellingskrachten kan
doorstaan achteroverliggend op een
bank, zodat het bloed geen gelegenheid
kan krijgen naar het hoofd of de benen
te stromen. In de toekomstige ruimte
schepen zullen dan ook dergelijke zit-
ligplaatsen aangebracht worden.
De tormenties die de aanstaande
ruimtereiziger door zal staan zijn vele.
Na eerst met een verschrikkelijke
kracht in de zitting van zijn stoel te
worden geduwd, zodat zijn vlees bij
kans uit elkaar wordt gescheurd en zijn
gezicht geheel vervormd door de
kracht waarmee het vlees van hals en
kaken naar achteren wordt getrokken,
komt hij bij wijze van compensatie in
het gewichtsloze terecht. Dat is het ge
val als de vuurstralen van de rakèt uit
doven en het ruimteschip door de op-
gezamelde bewegingsenergie zijn weg
blijft vervolgen, zonder dat een enkele
kracht het een strobreed in de weg legt.
Nu is er ook geen enkele kracht meer
die de mondhoeken van de ruimtereizi
ger vertrekt, zijn pezen doet uitpuilen
en zijn bloéd in zijn bewegingen be
lemmert.
Hij zweeft in de ruimte van de druk-
cabine. Hij tilt met gemak de zwaarste
gewichten op,, maar hij kan zich alleen
maar bewegen als hij zich afzet.
Ook deze toestand brengt zijn eigen
aardige moeilijkheden mee. De ruimte
reiziger kan moeilijk slikken, hij ver
liest zijn evenwicht en komt op de duur
geheel met zichzelf in de knoop. Maar
ook hier is een mouw aan te passen
Men kan het ruimteschip laten rollen
en door de dan optredende middelpunt
vliedende kracht een kunstmatige
zwaartekracht scheppen. Maar het is
allemaal kunstmatig: een kunstmatige
atmosfeer en een kunstmatige zwaarte-
de
Passagiers van een tram
baar voren doet schieten als
P® bestuurder wat al te
^PjPousiast op zijn remmen
het afschieten van een
aket zullen deze krachten
ue bemanning met een ont
zagwekkende kracht in hun
toelen drukken. Vervolgens
émt het moment waarby
,5® Kébrek aan zuurstof op-
reedt, terwyi later de damp
ing geheel zal worden
verlaten, zodat er een vol
staan" luchtledlS zal ont"
Tenslotte zyn er dan nog
"e gevaren van cosmische
n ultraviolette straling.
Om nu een toekomstige
"^manning van een ruimte
schip te testen heeft men in
"merika 'n grote installatie
Zo ziet een Amerikaans tekenaar-constructeur
het toekomstige ruimteschip. De buitenkant zal
bekleed worden met een metaal van een be
paalde legering, dat de enorme hitte zal kunnen
weerstaan, die door de enorme snelheid van de
raket ontstaat. Elk lid van de bemanning neemt
plaats in een soort metalen koker, waarin een
juist geregelde luchtdruk heerst. Tevens dienen
deze kokers als bescherming tegen het gevaar
van een luchtledig, dat zou kunnen ontstaan na
een ongeluk.
kracht. Vele mannen zo bewezen de
onderzoekingen kunnen hier niet te
gen. Het zijn niet de lichamelijke maar
de psychische bezwaren die zich nu la
ten gelden. De angst voor het onbeken
de, het vreemde van de omstandig
heden. Maar er zijn er ook die er niet
om geven. Dat zijn de mannen die uit
eindelijk uitgekozen worden om het
grote experiment te volbrengen.
Aan welke voorwaarden moet een
aanstaande ruimtereiziger voldoen?
De aanstaande luchtreiziger moet een
man zijn die niet te oud is en niet te
jong. De leeftijd van acht en twintig
tot vijf en dertig jaar zal de beste kan
sen bieden. Jongere mensen beschikken
niet over voldoende ervaring, de oude
re zijn lichamelijk niet meer in top
conditie. De ruimtereiziger we spre
ken hier over de mensen die de eerste
experimentele reizen zullen maken
moet intelligent zijn en zeker een
middelbare schoolopleiding hebben om
de problemen waar hij tegenover wordt
geplaatst te kunnen onderkennen en
snel te boven te kunnen komen. Hij
moet bovendien nog goed geschoold
zijn in werktuigkunde, astronomie en
navigatie. Een kleine navigatiefout of
een te trage reactie zou het voortijlende
ruimteschip duizenden kilometers uit
zijn koers brengen!
Zoals bekend concerteert het Residen
tieorkest op Donderdag 16 April in het
Theatre des Champs Elysées te Parijs,
mede ter gelegenheid van het 50-jarig
bestaan van de Nederlandse Kamer van
Koophandel in de Franse hoofdstad.
Dit concert zal worden gehouden on
der de hoge patronage van de Neder
landse ambassadeur in Frankrijk baron
W. van Boetzelaer en onder auspiciën
van de „Radiodiffusion et télévision
Frangaise".
In het ere-comité hebben de navolgen
de ministers zitting willen nemen: de
ministers van Buitenlandse Zaken Geor
ges Bidault en mr. J. W. Beyen, de mi
nisters van Onderwijs en Kunsten André
Marie en mr. J. M. L. Th. Cals en de
ministers van Economische Zaken Ro
bert Buron en prof. dr. J. Zijlstra. Ook
de staatssecretaris Emile Hugues heeft
zitting in het ere-comité.
Vrijdagmorgen is op het R. K. Kerk
hof te Bussum ter aarde besteld het
stoffelijk overschot van de heer Ernst
Brenninkmeijer. in leven een der direc
teuren van de N.V. C. en A. Brennink
meijer, die dezer dagen op 51-jarige
leeftijd plotseling op het hoofdkantoor te
Amsterdam overleed. In verband met de
Goede Vrijdag is de plechtige Requiem
mis reeds Woensdag opgedragen en is
Vrijdag in de St. Pieterskerk te Bussum
alleen de absoute verricht. Dit geschied
de door pater Anton Brenninkmeijer
O.P., pastoor van de H. Hartparochie te
Nijmegen en broer van de overledene,
met assistentie van pastoor H. W. M. van
de Bergh en kapelaan H. J. Veeger. De
belangstelling was zowel in de kerk als
op het kerkhof zeer groot. Ongeveer een
honderdtal auto's volgde de baar. Hon
derden vooraanstaande personen uit de
Nederlandse textielwereld waren aanwe
zig om de laatste eer te bewijzen. Onder
hen bevonden zich ook prof. J. B. Kors
O.P., voorzitter van de Nederlandse
F.adio-Unie en voorzitter van de K.R.O.,
alsmede de oud-minister mr. A. P. L.
Steenberghe, adviseur van de firma
Brenninkmeij er.
Advertentie
fAKWüJ7Sj
Volgens voorzichtige schattingen zal het aantal Inwoners van Luxemburg, dat
normaal 70.000 bedraagt, op de trouwdag van Prinses Josephine Charlotte van
België met Prins Jean van Luxemburg op 9 April a.s., stijgen tot minstens 140.000.
Er worden minstens achttienduizend auto's verwacht uit Frankryk, België, Ne
derland en Luxemburg zeif. Alle hotels zün al volgeboekt en de meeste lege
kamers in particuliere huizen zijn verhuurd. Driehonderd millioen francs zün
door het stadsbestuur uitgetrokken om Luxemburg in feesttooi te steken. De ver
moeide gemeente-ambtenaren werken dag en nacht door als de leden van een
generale staf, die een offensief voorbereiden, teneinde de talrijke problemen, die
met deze vreedzame invasie gepaard zullen gaan, het hoofd te kunnen bieden.
Alle brandweerlieden uit het hele land worden naar de stad Luxemburg over
gebracht om de plaatselijke politiemacht van 2009 man te versterken. Houten
afzettingen, die in Brussel bij belangryke gelegenheden gebruikt zijn, zijn naar
Luxemburg overgebracht, zy zullen langs de trottoirs gezet worden, teneinde de
weg, die de stoet zal volgen, vry te houden.
Op de trouwdag zal van middernacht
af tot des avonds tien uur al het parti
culiere verkeer in de stad stil liggen.
Speciale bussen zullen de verbindingen
onderhouden tussen de stad en de par
keerplaatsen. De verbindingseenheden
van het leger zijn gemobiliseerd om het
verkeer te regelen. De gemeente- en
particuliere ziekenhuizen in Luxem
burg én de omliggende plaatsen zullen
dag en nacht een noodstaf gereed heb
ben en beddenruimte besc kbaar hou
den voor noodgevallen. Uit België wor
den gloeilampen geïmporteerd ter uit
breiding van de stadsverlichting op de
trouwdag. Alle Luxemburgers, hebben
opdracht gekregen beschikbare woon
ruimte af te staan aan de bezoekers.
Café's en bars, die doorgaans om twaalf
uur sluiten, hebben permissie gekregen
om de gehele nacht epen te blijven,
teneinde onderdak te kunnsn verlenen
aan die bezoekers, die geen bed heb
ben kunnen bemachtigen.
Om iedereen in staat te stellen een
glimp op te vangen van het prinselijk
paar en de ongeveer 60 gasten, zal de
stoet na de huwelijksplechtigheid in de
kathedraal een omweg van ongeveer
drie kilometer maken alvorens naar het
paleis terug te keren. Langs de routes
zijn tribunes opgericht. Overal worden
erebogen opgericht met witte vlagge-
stokken, waaraan de Belgische en
Luxemburgse vlaggen zullen wapperen.
De menigte zal via luidsprekers de
dienst in de kathedraal kunnen volgen.
Het huwelijk zal worden ingezegend
door mgr. Cento, de Pauselijke Nunr
tius. De getuigen zijn prins Charles
van Luxemburg en prins Albert van
België. Aan het kerkelijk huwelijk
gaat de burgerlijke huwelijksvoltrek
king vooraf. Zij vindt met speciale
dispensatie plaats in het grootherto
gelijke paleis. De burgemeester van
de stad Luxemburg, Emil Hamelius.
zal Prinses Josephine Charlotte en
Prins Jean voor de wet in de echt
verbinden. Bij deze plechtigheid zul
len slechts 60 hoge gasten en enkele
vooraanstaande autoriteiten aanwezig
zijn. Vervolgens verlaat de stoet het
paleis om zich per auto naar de nabij
gelegen kathedraal te begeven. Prin
ses Josephine Charlotte zal door haar
vader, koning Leopold, naar het al
taar worden geleid. Zij verlaat de
kathedraal aan de arm van haar echt
genoot.
De samenstelling van de bruiloftsstoet
zal vermoedelijk als volgt zijn: de brui
degom en de bruid, Prins NJean en
Prinses Josephine Charlotte, Prins
Alexander, de 10-jarige zoon van ko
ning Leopold en prinses Liline, groot
hertogin Charlotte van Luxemburg en
Koning Leopold, Koningin Elisabeth
van België en Prins Felix, Prinses Inge
borg van Zweden, Grootmoeder van de
bruid en Koning Boudewijn van Bel
gië, Koningin Juliana en Prins Olaf
van Noorwegen, Prinses Martha van
Noorwegen en Prins Axel van Noorwe-
In de Britse kolonie Kenya, gelegen aan de Oostkust van
Afrika, ten Zuiden van Ethiopië, voert een geheim ge
nootschap, de Mau Mau (bestaande uit leden van de
Kikuyu-volksstam) een felle strijd tegen de blanke planters,
die zij uit het land wenst te verdrijven. Maar aan de Mau
Mau-terreur vallen, behalve Engelsen, ook die Kikuyu's ten
slachtoffer, die weigeren de vreselijke eed af te leggen, die
het genootschap bij de installatie van nieuwe leden pleegt
af te nemen. De toestand is de laatste dagen bijzonder cri-
tiek geworden. Toen vorige week Donderdag door Mau
Mau-aanhangers, in een plaats dichtbij de hoofdstad van
Kenya, Nairobi, een afschuwelijke massa-moord gepleegd
werd, nam de bezorgdheid onder de Britten in Kenya aan
zienlijk toe, en Dinsdag heeft te Londen in het Lagerhuis
een heftig debat over dit onderwerp plaats gevonden. De
minister van Koloniën, Oliver Lyttelton, verklaarde letter
lijk, dat de situatie in dit Afrikaanse gebied „meer op een
oorlog dan op een noodtoestand" begon te lijken. De Mau
Mau wordt nu reeds door niet minder dan 28.000 Britse
soldaten en politiemannen bestreden en dit leger zal nog
aanmerkelijk versterkt worden. Na de moordpartij van
vorige week zijn 2000 Kikuyu's ondervraagd, waarna er
enige honderden zijn gearresteerd. Tot nu toe hadden er
geregeld kleine Mau Mau-overvallen plaatsgevonden, maar
nu is de strijd in een nieuw stadium getreden en spitst het
conflict zich toe.
Minister Lyttelton heeft in het Lagerhuis-debat over
Kenya heel wat critiek moeten aanhoren op het regerings
beleid in deze affaire. De vroegere minister van Koloniën,
James Griffiths, verklaarde, dat er „een kardinale fout"
was gemaakt en dat indertijd, toen de Mau Mau nog niet
zoveel aanhangers had als nu, men de leden van dit ge
heime genootschap had moeten afscheiden van de rest van
de Kikuyu-volksstam. „Nu wordt de Kikuyu-stam geheel
gedomineerd door de Mau Mau en is het te laat om de
vijandige elementen te isoleren," zo voegde hij er aan toe.
Intussen kan men zich echter afvragen of de huidige con
servatieve Britse regering wel geheel verantwoordelijk ge
steld kan worden voor deze snelle ongunstige ontwikkeling
en of de voorafgaande Labourregering niet reeds maatrege
len had kunnen nemen.
De toestand in Kenya kan vergeleken worden met die
in Malakka, waar ook voortdurend Engelse planters
door inheemse benden overvallen worden. In Malak
ka zijn in de loop der jaren vele doden gevallen en er wordt
nog altijd een felle strijd gevoerd op dit schiereiland. Maar
de Britse gouverneur aldaar, Géneraal Templer, heeft mét
zijn strijd tegen de „bandieten" heel wat meer succes ge
boekt, dan zijn collega in Kenya, Sir Evelyn Baring, tot
nog gehad heeft met de onderdrukking van de Mau
Mau-terreur. Er werd Dinsdag in het Lagerhuis dan ook al
voorgesteld Templer, voorzien van grote volmachten, in
Kenya de leiding te geven en de huidige gouverneur terug
te roepen. Een dei-gelijke maatregel schijnt (nog) niet over
wogen te worden, maar wel gaan de Britse autoriteiten de
methoden, waarmee Templer in Malakka gunstige resul
taten heeft geboekt, nu ook in Kenya toepassen. Die metho
den zijn intussen niet onverdeeld bewonderenswaardig, al
zijn zij dan effectief gebleken. Want Templer, die veelvul
dig gewerkt heeft met collectieve straffen, heeft daarmee
uiteraard ook vele onschuldigen getroffen.
Met wapens kan men wel mensen, maar geen ideeën be
strijden. De guerilla-strijders in Malakka kunnen met ge
welddadige maatregelen teruggedrongen worden; maar de
kogels van de Britten zullen de communistische opvattin
gen, waardoor de „bandieten" geïnspireerd worden, niet
kunnen wegschieten. Dat geldt ook voor het fanatieke na
tionalisme, dat aan de Mau Mau-beweging ten grondslag
ligt. Alleen wanneer er in Kenya grootscheepse sociale en
economische hervormingen plaats vinden, die onder meer
gepaard zouden moeten gaan met landhervorming en met
het geven van meer politieke zeggenschap aan de inheemse
bevolking, kan er weer rust komen in Kenya. Brits gewa
pend optreden kan geen einde maken aan de heersende on
tevredenheid, al is dat optreden dan nu, in dit stadium,
misschien onvermijdelijk.
De talrijke berichten over een eventuele kentering in de
koude oorlog hebben terecht deze week in hét middelpunt
van de belangstelling gestaan, waardoor het nieuws over
Kenya wat op de achtergrond is geraakt. Maar terwijl er
in Azië een oorlog ten einde loopt, ontbrandt er een in
Afrika.
gen. Prinses Margriet van Denemarken
en Prin^ Karei Bernadotte van Zweden,
de prinses De Rethy en Prins Bern-
hard. Hierna volgen nog ex-koningin
Marie-José en ex-koning Umberto van
Italië, de Prinses en de Prins van Liech
tenstein, Prinses Elisabeth van Luxem
burg en Prins Albert van België, de
Prins en Prinses De Ligne, de Prinses
sen en Prinsen De Bourbon-Parma,
Prins Pia van Savoie en Prinses Ragn
hild van Zweden.
De Nederlandse Koninklijke en de
Belgische Koninklijke families logeren
op het groothertogelijk paleis in de
stad Luxemburg, terwijl de Zweedse
koninklijke familie haar intrek zal
nemen op het kasteel Colmar-berg.
Volgens Luxemburgse woordvoerders
zullen Jean en Josephine aan het eind
van hun huwelijksreis in Londen de
kroningsplechtigheden bijwonen. Waar
zij verder heen zullen gaan is nog een
geheim. Bij hun terugkeer zullen zij
hun intrek nemen in het kasteel in
Betzdorf, dat hun door de Luxemburgse
regering ter beschikking is gesteld. Het
kasteel, dat 23 km. van de stad Luxem
burg ligt, wordt op het ogenblik geheel
gerestaureerd.
(Van onze correspondent)
DJAKARTA, Maart In verband met
de dood van Stalin werd in Rusland vier
dagen rouw in acht genomen. In commu
nistisch China volstond men met drie
dagen rouw. De communistische partij in
Indonesië echter kondigde een rouwpe-
riode aan van zeven dagen
De Indonesische regering heeft beslo
ten, dat in het vervolg alleen Australisch
meel geïmporteerd zal mogen worden
Dit geschiedt om deviezen te besparen.
De bakkers in Indonesië, die vrijwel uit
sluitend met Amerikaans meel werkten,
protesteren scherp tegen deze maatregel
daar zij naar zij zeggen van Austra
lisch meel geen goed brood kunnen bak
ken.
Amerika levert nog steeds het grootste
aantal films voor Indonesië, vergeleken
met andere landen. Zo passeerden in
i952 in Indonesië 844 Amerikaanse films
de eensuur tegen 58 Europese en 258 uit
andere Aziatische landen. In Indonesië
zelf werden in 1952 62 speelfilms ver
vaardigd, tegen 45 in het jaar daarvoor
en 18 in 1950.
Het dagblad „Indonesia Raya" bevat
de laatste tijd bijna dagelijks aanvallen
up de buitenlandse adviseurs van de In
donesische overheid. Deze buitenlandse
(Nederlandse) adviseurs zouden de bui
tenlandse (Nederlandse) importeurs vol
gens het blad op onrechtmatige wijze
boven de Indonesische bevoordelen.
Nabij Surabaja zal binnenkort begon
nen worden met de bouw van een soda-
labriek, die tevens zoutzuur, caporiet,
D.D.T. e.d. zal produceren. Het wordt de
eerste sodafabriek in Indonesië- Men
hoopt medio 1954 te gaan draaien.
In Djakarta rijden thans echter ook
ruim 60.000 motorvoertuigen tegen 15.000
voor de oorlog. Voorts rijden er in Dja
karta thans 15.000 betja's (driewielige
fietsen voor openbaar vervoer) tegen
slechts 100 voor de oorlog..
Vrijdagmiddag is uit Roosendaal een
trein met Koreavrijwilligers naar
Marseille vertrokken onder commando
van de eerste luitenant J. Beekman. Bij
dit detachement zijn drie officieren in
gedeeld van de geneeskundige dienst
van de Milva (Militaire Vrouwenafde
ling).
Namens de inspecteur-generaal van de
Koninklijke Landmacht was kapitein W.
Evdmann aanwezig. Tijdens de bijeen
komst las luitenant Beekman een tele
gram voor van de Koningin, waarin de
mannen werden aangespoord de naam
van Nederland hoog te houden. Bij het
vertrek was voorts aanwezig aalmoeze
nier Van de Vrande, die veertien dagen
geleden met de „Waterman" naar Ne
derland is teruggekeerd.
Het detachement heeft zich vanmiddag
ingescheept aan boord van de ..Skau-
bryn", een Noorse boot, die door Frank
rijk gecharterd is.
De voorzitter van de Katholieke
Tweede-Kamerfractie, prof. mr. C. P. M.
Romme, de partijvoorzitter en de partij
secretaris, de heren W. J. Andriessen en
dr. L. A. H. Albering, alsmede de Ka
merleden. de heren B. A. A. Engelber-
tink en drs. M. M. A. A. Janssen, zuilen
8, 10 en 11 April een rondreis maken
door' de Noordelijke provincies. Gedu
rende deze dagen zullen 'talrijke be
sprekingen plaats vinden en vergaderin
gen gehouden worden, welke georgani
seerd zijn door de diverse Kringbestu-
ren.
(Van een bijzondere medewerker)
Over twee dingen zijn we het al
spoedig eens: a) huurverhoging
voor vooroorlogse woningen is
noodzakelijk en b) verscheidene groepen
van onze bevolking zijn niet in staat
deze huurverhoging uit hun huidig in
komen op te brengen, zodat compensa
tie noodzakelijk is. Met opzet beperken
wij ons hier niet tot de arbeiders in
de gangbare zin van dat woord, ook al
is het S. E. R.-advies in hoofdzaak op
arbeiderswoningen gebaseerd. Met name
denken we hierbij aan de Middengroe
pen. De meeste publicaties en reacties
houden voornamelijk rekening met
de gevolgen voor de handarbeiders en
kwantitatief gezien is deze zienswijze
ook niet onjuist. Maar we hebben zo
enige herinneringen aan voorgaande
inkomensherzieningen, waarbij vooral de
hogere inkomens nog verder achterop
zijn geraakt dan ze reeds waren. Met
name denken we aan de laatste 5 pet.
loonsverhoging, doorgevoerd toen de
prijzen met 10 pet. waren gestegen. Dat
was dus toen de Nederlandse consumen
ten het bekende 5 pet. consumptieoffer
hebben moeten aanvaarden. De toege
stane loonsverhoging met 5 pet.gold
slechts tot en met de eerste 4.000 gulden.
Nadien werd aan onze vakcentrales, o.i.
ten onrechte, verweten dat deze toen
de Middengroepen in de steek hebben
gelaten. Er moge aan worden herinnerd,
dat de eis van de vakcentrales wel dege
lijk was integrale doorvoering van deze
5 pet. verhoging, maar dat onze Staten
Generaal deze eis heeft afgewezen. Een
bijzondere waakzaamheid van de hier
bedoelde groepen is derhalve wel ge
boden, teneinde een herhaling van het
gebeuren van 1951 te voorkomen.
Inmiddels liggen daar de regerings
voorstellen, in anderhalf bedrukt kantje
een antwoord gevend op het advies van
de S.E.R., dat niet minder dan 68 pagina's
omvat. Er is reeds eerder geconstateerd,
dat dit regeringsstuk no. 2955 een tame
lijk verward geval is, dat zich niet uit-
sJuitend beperkt tot de kwestie van de
huurverhoging met de daarmee gepaard
gaande noodzakelijke compensatie, maar
dat we kunnen het logische ervan
niet geheel inzien eveneens de zo be
langrijke kwestie van de industrialisatie
uitbreiding, in het geval betrekt. Wij
dienen ons bij deze beschouwing der
halve te beperken tot de tweelingge
dachte: huurverhoging-compensatie.
Zowel het S.E.R.-advies als het rege
ringsvoorstel willen de compensatie in
de eerste plaats zoeken in prijsverlaging.
Op zich genomen is dit een goede ge
dachte. Het blijft ons allen immers ge
lijk of we enkele guldens per week meer
ontvangen dan wel een gelijk bedrag
minder behoeven uit te geven. In hoe
verre zulk een maatregel doorvoerbaar
is. is uiteraard afhankelijk van de na
tionale budgetaire toestand, en van in
ternationale factoren. Vele prijzen im
mers staan sterk onder invloed van de
belastingen, die, hetzij als accijns erop
drukken (suiker, tabak, alcohol) heizij
als indirecte heffing (omzetbelasting),
hetzij dat ze beïnvloed worden door
hoge lasten op het bedrijfsleven gelegd,
die uiteindelijk in de prijs, moeten wor
den doorberekend.
Nu dient hierbij één zaak onmiddel
lijk te worden vastgesteld. Van de
inkomens, waarover wij het hier
hebben, kan niets meer af en de be
trokken gezinnen kunnen niet als een
soort voorschotbank voor het Rijk op
treden. Zoals de maatregelen thans zijn
aangekondigd dreigt dit zonder twijfel
het geval te worden. Immers indien -de
huurverhoging op 1 Januari ingaat, be
tekent dat een méér uitgave voor elk
gezin van gemiddeld 3 procent. Wanneer
zullen evenwel de belastingverlagingen
op de prijzen effect sorteren in deze zin,
dat moeder de vrouw minder geld be
hoeft neer te tellen voor een pond sui
ker. Onder punt 13 in haar regerings
nota zegt de Regering met name. dat de
aangekondigde f 2.2-5 per honderd kilo
gram accijns verlaging op de suiker, niet
kan betekenen een evenredige prijsver
laging van de suiker in verband met het
feit, dat op dat moment tevens zal komen
te vervallen het subsidie op suiker tot
dan toe verleend uit het landbouwegali-
satiefonds. Maar dan nog! Iedereen weet,
dat suiker niet bepaald het artikel is,
waarop onze kruideniers het meest ver
dienen. Zij verkopen dit artikel ten ge
rieve van het publiek, maar zouden het
net zo lief missen. Wie verplicht hen
dan een eventuele accijnsverlaging ook
te laten effectueren in een lagere sui
kerprijs. Vanzelfsprekend is dit maar
een voorbeeld, toepasbaar op alle andere
fiscale maatregelen, die prijsverlagend
zouden moeten werken.
Vervolgens zijn daar de belasting- en
schoolgeldverlagingen. De huurverhoging
gaat direct in. De definitieve aanslagen,
zowel van belasting- als van schoolgeld-
heffing komen vaak eerst een paar jaar
na dato. We vrezen dat hier op een ern
stig verzet van de zijde van de vakcen
trales zal moeten worden gerekend.
Daarbij komt nog een andere gewichtige
overweging. Voor hoeveel gezinnen voor
al van lagere inkomens, of met veel
kinderen heeft belasting- of schoolgeld
verlaging betekenis? Deze mensen be
talen toch al niets en komen derhalve
alleen voor een hogere uitgave te staan.
Rest tenslotte, althans voorlopig, de
kwestie van de looncompensatie. Even
eens met een herinnering aan reeds eer
der doorgevoerde loonherzieningen, vra
gen wij ons af, of we hier weer te weer
te maken zullen krijgen met een ver
gunning tot loonsverhoging, desnoods
nog vergezeld met een dringend advies
hiertoe over te gaan. dan wel met een
dwingend voorgeschrevene. Zou het uit
draaien op een vergunning, dan voor
spellen wij onze vakbonden voorlopig
weer handen vol werk met de nodige
dreigingen van staking en alle narigheid
van dien.
Alles bijeengenomen komt het ons voor
oat het S. E. R.-advies over de com
pensatie een omgekeerde volgorde ver
dient: eerst compensatie door middel van
loonsverhoging, opdat zekerheid ontsta
dat het reeds wankele evenwicht in de
huishoudboekjes niet. al is het dan ook
tijdelijk, nog ernstiger wordt verstoord.
En daarnaast zal van het begin af moe
ten worden gestreefd naar een integrale
compensatie, ook derhalve voor de "ho
gere inkomens. Dat hier nog menig
meningsverschil tussen de talrijk hier
spelende partijen in politicis: P.v.d.A.
aarbij ve'schil van mening tussen
u ,Y' e.n K.A.B. helemaal niet denk-
niet denk-
lost, behoeft geen nader betoog.
tejsldig^is zal moeten worden opge-
De totale geldhoeveelheid, die eind De
cember j.l. tot boven 8 milliard gld. was
gestegen, is eind Januari, blijkens het
C.B.S., ingezakt tot 7895 millioen gld.
Hiervan was 3086 millioen gld. chartaal
en 4809 millioen gld. giraal geld. Het
indexcijfer (basis 1948 is gelijk 100) be
droeg voor de totale hoeveelheid 109.6
voor chartaal geld 100.9 en voor giraal
geld 116.0.
