Nederlanders wensen Indonesië zo spoedig mogelijk te verlaten Missie en wetenschap in Japan Het spoor van het zwaarcL I I MAJOOR KRIJGT TWEE MAANDEN DETENTIE WAGENINGEN ontvangt de capitulatie- documenten Russisch Gibraltar in Adriatische Sas en o, sterk bewapende eiland-vesting D Zee Klok voor nationaal monument gegoten >5Slechter dan hier kan het in het moeder land moeilijk zijn Leven over gehele linie zéér duur Bevel van schildwacht niet opgevolgd Ned. opdracht aan Joep Nicolas? Reeds 105 millioen in Rampenfonds 58ste dodenlijst voor Mg DONDERDAG 16 APRIL 1953 PAGINA 5 Drs. Gerard Groot S.V.D. specialist in Japans proto- en praehistorie R. S. STOKVIS 4,ZONEN Beglazing van Roermonds kathedraal A.NW .BW egen wacht Oost-Indonesië en de 17 October-affaire Varkens en biggen naar het rampgebied Generaal Foulkes noemt zich niet-belasting- betalend ereburger y'erk: r* O. Gremers viert Priesterfeest Onderaardse vloot- en luchtbasis Duits oorlogskerkhof weer open Stop dat branden op Uw maag! Neem 'n paar Reünies. Gift van f 508.920 van Limburgse mijnen A erbeten strijd tegen water te Bruinisse Geen vooruitgang met dichten van dijken Na geslaagde „centen-actie' (Van onze correspondent) m A^ARTA, April. Onder de Nederlanders in Indonesië heerst op het ogen- s. een zeer gedrukte stemming. De gesprekken onderling draaien als het ware echts om één onderwerp: „Weggaan". Iedereen, of althans bijna iedereen, wil eS. Uiteraard is dat echter niet zo maar zonder meer voor iedereen mogelijk. Velen moeten een bepaalde contractperiode uitdienen. De Nederlanders, die hier s eg kunnen, gaan echter over het algemeen ook. Op het ogenblik is er al weer Prake van het begin van een exodus en het valt te verwachten, dat deze in de mende maanden verder zal doorzetten, de j0rzaak van deze drang tot weggaan is gelegen in het steeds moeilijker wor- Inl 6 '?vcn in Indonesië. Dat is een gevolg van de nieuwe maatregelen van de v ®®esische regering. Deze heeft een groot aantal goederen tot „luxe" artikelen infl rd' Deze 'uxe artikelen worden bij import belast met een extra belasting, dpf^etri.en' Seheten. Deze bedraagt, al naar de klasse waarin de goederen inge- di zÜn, 30%, 100% en 200%. Als gevolg hiervan zijn tal van levensmiddelen, gee,Voor een Europeaan als primair beschouwd kunnen worden, enorm in prijs j0f, ®gcr>. Dit heeft zijn weerslag op de binnenlandse producten van Indonesië, ook deze in prijs beginnen te stijgen. isMhelk' honderd procent duurder geworden. om een voorbeeld te noemen, Êp Inch, blikje ongesuikerde melk kost in dat esië nu Rp. 7.50. Als men rekent, koc/h. Nederland een liter melk 24 ct. sis betekent dit dat melk in Indone- derl s maal zo duur is als in Ne- ar>d! Verse melk is in Indonesië de, Spedkoper dan blikkenmelk, doch veA.Is zeer moeilijk te krijgen. Bo- ciir is de kwaliteit vaak inferi eur Z0(*at vrijwel iedereen de voor liet) geeft aan blikmelk, waatvan h weet dat deze aan bepaalde voor- "fden voldoet. Voorts heerst er op het ogenblik J? Indonesië een grote meelschaar- ,te- Dat maakt dat brood met name j? de hoofdstad Djakarta maar ook 'uers, bijna niet meer te krijgen is. r* is een prijsbesluit voor brood, ®aar dat wordt op een handige wü- ,e omzeild. Betaalde men tot voor *°rt voor een broodje van 450 gram P- 1.25, thans komt men bij nawe- gen tot de ontdekking dat dat brood- «e van Rp. 1.25 nog maar 250 gram J^cegt. Als wij het wel hebben kost U in Nederland een brood van «00 gram 36 cent. Een kleine bere kening toont aan, dat brood in Indo nesië dus elf maal zo duur is als in Nederland. Z° zijn er heel wat artikelen, die in hdonesië tien, twintig, ja zelfs dertig ?aal zo duur zijn als in Nederland. In he eerste plaats geldt dit voor vrijwel klje importgoederen, doch daarnaaast .B ook vele producten van Indone sische bodem hier aanmerkelijk duur- dan in Nederland. Aardappelen hij voorbeeld kosten in Djakarta Rp. ,7" Per kilo Ook rijst, het landsvoed- 'el. kost circa Rp. 3.— per kilo in Dja karta. In andere plaatsen liggen deze Prijzen iets hoger of lager. Soms va rieert dat zelfs vrij veel. Zo betaalt men in sommige steden Rp. 5.voor een kilo aardappels. o u is het natuurlijk allang zo, dat 3?itic?®le verhouding rupiah-.gulden j,j,r "?leJ meer opging. Het leven was sinds lang belangrijk meer dan drie maal duurder dan in Nederland. e nieuwe maatregelen hebben echiter voor velen de deur toegedaan. Zowel import- als binnenlandse producten stegen daardoor dusdanig in prijs, dat «et schrikbarend is. Zo is by een lieuw prjjsbesluit bepaald, dat mar garine en braadolie 35% in prijs ver hoogd mogen worden, toiletzeep 25%, huishoudzeep 10%. Van de verdere Prijsstijgingen kunnen wij noemen: Jhaizena 25%, suiker 10%, aardappe- havermout 90%, posttarieven ion *0% ijs 25%, electriciteit 30%. Nu zal men zich afvragen: Staat daar nu niets tegenover? Zijn er in Indonesië nu ook geen artikelen, die goedkoper zijn dan in Nederland? Voor zover wij kunnen nagaan zijn die er inderdaad niet. Voor het meest gunstige artikel is de verhouding toch altijd nog 1:4. En dat is dan nog een hoge uitzondering. Wel zijn in Indo nesië de huren lager dan in Nederland en is huispersoneel er goedkoper. Voor een keukenmeid betaalt men in Dja karta op het ogenblik gemiddeld Rp. 60.per maand, voor een wasmeid Rp. 50.— Daar komt dan echter nog de kost bij, die dus ook in prijs steeg. Bovendien moet men rekenen dat in een tropisch klimaat, waar de kleren elke dag gewassen moeten worden, en waar de hitte het een Europese vrouw vrijwel onmogelijk maakt huiswerk te doen, de behoefte aan personeel veel groter is. Over de gehele linie is het le ven in Indonesië thans echter dus danig duur geworden, dat bijna geen Nederlander er meer voor voelt hier nog langer te blijven. Uiteraard is er een kleine groep, die zoveel verdient dat deze prijs verhogingen haar niet deren. Voor de grote meerderheid van de Ne derlanders in Indonesië geldt ech ter dat zij worden neergedrukt tot een zo laag levenspeil, dat zij het gevoel hebben bij wijze van spre ken als steuntrekker in Nederland nog een royaler bestaan te hebben dan als „stafemployé" in Indone sië. Daar komt bij, dat het leven in In donesië toch al onaangenamer was dan in Nederland, althans voor de meeste Nederlanders. De veiligheid in Indonesië, hoewel verbeterd vergele ken met enkele jaren geleden, is nog geenszins verzekerd. Gelegenheid tot ontspanning heeft men hier ook min der dan in Nederland. Ook staat vrij wel iedere Nederlander bijna dage lijks aan onhebbelijke behandelingen van Indonesiërs bloot. Verder heeft men te kampen met tal van moeilijk heden, zoals gebrek aan stroom, wa ter, huisvesting, enz. Dit alles werd geslikt. Wie het niet meer kon harden ging weg, maar er waren er nog steeds velen die bleven. Er was een ding, dat voor hen de bit tere pil zoet maakte: de spaarregeling. In Nederland komt men over het al gemeen niet zo gemakkelijk tot spa ren, en zeker niet tot het sparen van enigszins noemenswaardige bedragen. De Nederlander in Indonesië kon tot vorig jaar echter nog wel elk jaar wat opzij zetten. Het maximum dat naar Nederland overgemaakt mocht worden was f 5.000.per jaar, en hoewel natuurlijk slechts een deel dat haalde, het minimum van wat een Ne derlands gezin in Indonesië kon spa ren lag doorgaans toch niet onder f 1000.Nederlands courant per jaar. (Van onze speciale verslaggever) Par i®ang van het katholicisme in Ja- toen een geschiedenis sinds 1549 dit ranciscus Xaverius er landde en im Uitgestrekte missiegebied in Europa gej duceerde. Nadien heeft een hevige de sYervolging gewoed, die eerst in gaan°r^e eeuw geheel was voorbijge- t°en Franse missionarissen er zich vonrt n vestigen. Merkwaardigerwijze de0] h zij er een katholiek bevolkings- z0r dat gedurende 250 jaar zonder de t- van priesters het geloof had weten thon yaren- Helaas waren het die ka- var, I, n- die in 1944 door de atoombom fetl Nagasaki het meest werden getrof- Oaaraan is is nog eens herinnerd tij- (j,.'seetj onderhoud met drs. Gerard Q.yll' lid van de Sociëteit van het •te in Woord, die in 1931 als eer- haa ^°derlandse priester-missionaris hief1 pan was vertrokken en die er Hcht s kts pionierswerk heeft ver- hiaa uP 11 et terrein van de zielzorg, op bovendien jarenlang vakwerk reoiu- gebied van de prae- en proto- «Bchiedenis van Japan. Vap .yertelde, dat reeds in 1907 leden getrokif ConSregatie naar Japan waren 'baar ri om er scholen te openen; kop "e specialisatie op onderwijsgebied lojr s( tijdens de jongste wereldoor- Na ,»i0rden J- ;a«ya doorgezet. Toen werd in "Pend katholieke universiteit ge- Pater*' svnS'aa( onder leiding van de fcfofe**? en waaraan drs. Groot als Hu eni°f verbonden. Hg vertoeft Verbanrt in Europa en verricht in Proefsoi.JSft het gereed maken van zijn aan d<> tt wetenschappeiyk onderzoek cbUurL.n,ver,siteit van Cambridge. De ®Ul"ona oude steentijd in West- IntuL n er, ziin volle aandacht. 0p ganp „„i's ln Pan °°k de zielzorg ekomen, zy het dan onder zeer tW JKe omstandigheden. In 1922 wer- richt het Archaeologisch Instituut van Janpan; hij publiceerde vakartikelen in verschillende talen en is de auteur van twee, in vakkringen bekende werken. Op het internationaal congres van ethnologische en anthropologische we tenschappen te Wenen heeft hij verleden najaar op uitnodiging gesproken over de Japanse voorgeschiedenis en hij heeft er een documentaire film vertoond over zijn moeizaam en veelzijdig vakwerk. Dit jaar is nog niet bekend gemaakt hoeveel gespaard geld naar het bui tenland overgemaakt zal mogen wor den. Vast staat echter wel, dat dit be langrijk minder zal zijn dan de vori ge jaren. Daar komt bij dat het sparen als zodanig voor vrijwel iedereen tot een onmogelijkheid is geworden. Al leen indien de werkgever het bedrag dat overgemaakt mag worden in de vorm van een tantième of gratificatie geeft is men doorgaans nog in staat dit over te maken. Zodoende is voor velen ook deze aantrekkelijkheid van het werken in Indonesië verloren ge gaan. Een uitzondering op deze rege ling vormen natuurlijk degenen die werkzaam zijn bij de enkele grote firma's, zoals de B.P.M. en de K.L.M., die een gedeelte van het salaris in Ne derlands courant in Nederland uitbe talen. "Voor de werkgevers in Indonesië wordt het steeds moeilijker om de prijsstijgingen met nieuwe loonronden bij te houden. Ook zij ondervinden steeds meer moeilijkheden bij het uit oefenen van hun bedrijf. En zodoende staan de Nederlanders in Indonesië, voor zover hun werkgevers niet in staat zijn de klappen voor hen op te vangen, voor de keus: nog soberder gaan leven of weggaan. Daarbij geven velen aan het laatste de voorkeur. Wie nu al weg kan, gaat nu. Wie nog een contractperiode moet uitdie nen en niet in staat is zelf de reis naar Nederland (of bijvoorbeeld voor emigratie naar Australië) te betalen, wacht tot zjjn tijd erop zit. Steeds ge ringer wordt echter het aantal derge nen, dat na verlof nog naar Indone sië wi' terugkeren. Uiteraard maakt men zich er ook wel ongerust over, of men in Nederland nog aan de slag zal kunnen komen, doch over het alge meen is de opvatting van de Neder landers in Indonesië thans echter: „Slechter dan hier kan het al heel moeilijk zjjn". Advertentie m 65. „Wat nu, heer Thorkell," vraagt Eric streng, terwijl hij de andere met een ijskoude blik monstert. „Gij waagt het, u met mijn persoonlijke zaken te bemoeien? Mijn besluit staat vast. Indien het u niet bevalt, kunt ge naar uw burcht terugkeren." Doch Thorkell slaat zijn ogen niet neer. De anderen zien in ademloze spanning toe. Doch voor de trotse edelman kan antwoorden, dringt'Winonah zich naar voren, haar arm beschermend om Erwin heengeslagen. „Eric," zegt ze zacht, doch beslist. „Erie, neem hem dan mee om mijnentwille, hoezeer het me ook aan het hart gaat hem te moeten missen. Maar ik geloof, dat het onder deze omstandigheden voor hemzelf het beste zal zijn." „Bravo," valt Yark in. „Goed gesproken, vrouwe! Natuurlijk moet die knaap nu eindelijk eens de kinderkamer uit. Hij heeft bewezen, dat hij uit het goede hout gesneden is." Doch de Noorman let nauwelijks op zijn woorden. Verbaasd en bedroefd staart hij naar zijn gade. „Maar Winonah," komt het eindelijk over zijn lippen. „Hoe kunt gij zoiets vragen? Onze enige zoon! Indien er hem wat overkomt?" „Wanneer gij er bij zijt," antwoordt Winonah en haar ogen glanzen van liefde en vertrouwen, „kan hem niets overkomen. En bovendien, denk aan uu> eigen jeugd. Ge waart toch zelf ook nauwelijks de kinderschoenen ontwassen, toen ge voor het eerst naar het hoge Noorden trok?" Enkele ogenblikken staart Erie zwijgend voor zich heen. Het is muisstil geworden. Allen voelen zij, dat hier een strijd gestreden wordt, waarin zij zich niet meer mogen mengen. „Goed," zegt Erie eindelijk met een diepe zucht. „Ik geef me gewonnen. Ge moogt mee, Erwin!" En zonder te letten op de vreugdekreet, die Erwin's lippen ontsnapt, gaat hij verder: „Doch ik wil niet, dat ge verloren tussen ons rondloopt. Gc zult veel, veel moeten leren en de beste wijze, waarop dit kan gebeuren, is dat ge inderdaad als York's schildknaap meegaat." „Natuurlijk!" briest Yark met een brede lach van voldaanheid. „Ik zal n wel leren hoe ge met het hakijzer moet omgaan, prutser. En ge moet al erg hardleers zijn, als ge het er niet beter afbrengt dan die lummel met de vlechten, die ik eerst had." EINDE IE DEEL: DE JACHT OP HET ZWAARD. Twee maanden militaire detentie heeft zien, zoals iedereen, die de P°°ft Pas- de krijgsraad te velde West opgelegd I seert, verplicht is het te tonen. Toen de aan de res.-majoor van het hoofdkwar-majoor 's avonds om half zes de poort V«ft dér Hftftm fabrikaat tier van de generale staf J. de G. we gens het beschimpen, ongehoorzaam zijn aan en insubordinatie plegen jegens een schildwacht. De president van de krijgs raad gaf de schildwacht, de korporaal J. L. Matla een pluim. „Ik maak u mijn compliment, dat u uw plicht als schild wacht goed bent nagekomen en niet door de knieën bent gegaan De majoor kwam op 25 Januari haas tig de achterpoort van de Nieuwe Fre- derikskazerne in Den Haag binnen fiet sen en schreeuwde tegen de schild wacht, die hem aanriep „Ik heb geen tijd, je kent me wel." Deze wilde het legitimatiebewijs van de hoofdofficier Naar wij uit goede bron vernemen, ligt het in de bedoeling aan de ver maarde Roermondse glazenier Joep Ni colas, die sedert 1939 in New York woont, opdracht te geven heel de thans gerestaureerde kathedraal van Roer mond te beglazen. Dit zal dan wel een van de grootst denkbare opdrachten van deze aard worden, want dit gothi- sche monument heeft tal van ramen. Met de beglazing was reeds aangevan gen, doch, wordt de opdracht uitge voerd, dan zal een drietal reeds ge plaatste ramen, om eenheid te verkrij gen, weer worden uitgenomen. Beglaasd door een der eerste kunstenaars op dit gebied, kan hier een machtig kunst werk ontstaan. Niet alleen de kathedraal wil men beglazen, ook de laat-Romaanse Mun sterkerk. De opdracht hiervoor is ge dacht aan Gisèle van Waterschoot van der Gracht, leerlinge van Joep Nicolas, die ook reeds in een der kerken van Venray heeft gewerkt. Het is thans zeven jaar geleden, dat de A.N.W.B. als proef de eerste zeven wegenwachters op de trajecten Den HaagAmsterdam, Den HaagUtrecht en Den HaagRotterdam liet dienst doen, teneinde het wegverkeer de uit gebreide service te verlenen, bij de in die eerste jaren na de oorlog zo massaal voorkomende pechgevallen. Het corps van de Wegenwacht bestaat thans uit 120 manschappen, die op een totaal tra ject van 2200 km. patrouilleren, d.w.z. de afstand Amsterdam—Sofia dagelijks afleggen. In de periode van 15 April 1946 t.m. 14 April 1953 heeft het corps Wegen wachters in totaal 459.635 pechgevallen behandeld. Het ledental van de A.N. W.B.-Wegenwacht bedraagt thans 120.000. weer wilde passeren, hield dezelfde schildwacht hem aan en vorderde legi timatie. De majoor weigerde en sprak hem nu niet bepaald minzaam toe. Toen de officier door wilde lopen, greep de schildwacht het stuur van de fiets. De majoor werd driftig en sloeg, welke daad hem voor de krijgsraad bracht. De commandant van de beklaagde zet te breedvoerig uiteen, dat deze bijzon der gepresseerd was geweest door een spoedopdracht, die zijn gedachten vol ledig in beslag nam. Hij heeft spijt van het voorgevallene. De auditeur-militair zei, dat deze daad de goede naam van de hoofdofficier in discrediet bracht. Wanneer men eist, dat een schildwacht zijn plicht doet, dan moet men dat van anderen ook eisen, aldus de auditeur. Iedere schildwacht is de meerdere van alle andere militairen, behalve van zijn directe bevelhebber. Hier is opzettelijk ongehoorzaamheid en feitelijke insubordinatie gepleegd, wes halve de auditeur-militair een bestraf fing met twee maanden militaire deten tie juist vond. De krijgsraad sloot zich bij deze op vatting aan. Naar aanleiding van het ultimatum, dat de in Oost-Java gelegerde Brawi- djaja-divisie ten aanzien van de afwik keling van de 17 October-affaire aan de regering heeft gesteld, heeft een woord voerder van het zevende territorium (Oost-Java) verklaard, dat het comman do van dit territorium zich thans in ver band met le nieuwe phase in de ont wikkelingen zich over zijn standpunt beraadt. Volgens A.P. heeft de Indonesische regering op het „ultimatum" van de commandant der vijfde divisie, luite nant-kolonel Soedirman, geantwoord met terugplaatsing in het regiments commando, dat hij bekleedde voordat hij in het najaar de eigenlijke commandant afzette. Na de ramp, die ons land trof, is destijds in Drente door vertegenwoor digers van de Drentse landbouwers het landbouw noodfonds Drente opgericht. Werd enige weken geleden onder auspiciën van dit fonds reeds een res pectabele hoeveelheid veevoeder, door de landbouwers en veehouders bijeen gebracht, naar het rampgebied verzon den, Woensdag waren varkens aan de beurt. In totaal zijn 370 dieren bijeen gebracht, waaronder ongeveer 200 big gen en verder goede fokzeugen en drachtige zeugen. Deze zijn in Breda overgedragen aan de getroffenen in Noord-Brabant. „Aangeboden aan de stad Wageningen. Ondertekening van de acte van capitu latie. 5 Mei 1945". Zo luidt de aanhef van de in rood leer gebonden oorspron kelijke afschriften, die de Canadese ge neraal. Ch. Foulkes, de geallieerde on dertekenaar er van, vandaag aan de bur gemeester van Wageningen ten geschen ke heeft gegeven. De generaal kwam gisteravond, door de ambassadeur mr. Thomas a Stone be groet, op Schiphol aan. Een gereserveerd maar voorkomend man, begin 50, met een kleine grijzende snor, voorzitter van de Canadese stafchefs, die in een oog wenk met een paar droge opmerkingen de lachers, merendeels journalisten,op zijn hand had. Niet-belastingbetalend ere-burger van Wageningen sinds 1947, noemde hij zichzelf. „Toen al, in 1947, is het denkbeeld gerezen, één van de twee oorspronkelijke afschriften van de capi tulatiedocumenten het andere zal zich nog wel bij de nalatenschap van generaal Blaskowitz bevinden voor de archie ven van Wageningen af te staan. Voor enige jaren stond ik gereed het boek te gaan brengen; de oorlog in Korea heeft het uitstel veroorzaakt. En ziehier nu (Bijzondere correspondentie) den tha'nser ^?„ee prefecturen gesticht zun er tachtig en -rkzaam Tir- missionarissen JlO.Oob kath^fr1n 6r t na de oorlog het aantïh a I en m Japan' thans is B ntal gestegen tot 170.000. °°hC archor?l'ss'0?aris is drs- Groot dus archeoloog. In 1946 heeft hij opge- ?r°epm ,m°ïe belangstelling van alle £h'en heeft nl bUrgf'ij en van de mpi iJ°Uandia 4 apostolische prefect van ?remers O.FM -lnea),' mgr' °s=ar ?yhileum ljn_z^'lveren priester- rv -andia remers wiel eigenlffNn'Aa iPe herdenkiugsdag Sd met de ,Maart' maar in ver? Apra\?fed was de receptie uitgesteld. c Middellandse Zee moge in de loop van de geschiedenis haar centrale positie verloren hebben, zij blijft ook in onze tijd als verbindingsweg tus sen de Westelijke landen en hun belangen in Azië van eminente beteke nis. De Verenigde Staten, die in het huidige conflict tussen Oost en West de leiding hebben genomen van de Westelijke geallieerden, hebben zich rond de oude wereldzee dan ook verzekerd van een aantal steunpunten, die de veilig heid van deze verbindingsweg moeten waarborgen. Frankrijk heeft zijn oorlogsbases in Toulon, Bizerta, Algiers en OranEnge. land beschikt over Gibraltar, Malta, de Vibysche bases, alsmede die in Jordanië en Irak. Mogelijk zal het in geval van nood de Suezkanaalzone opnieuw mogen bezetten wanneer het deze in de toekomst zal moeten ontruimen. Italië heeft de beschikking over zijn beide vlootbases Napels en Foggia. Griekenland, Tur kije en Joegoslavië hebben zich in een vriendschapspact verenigd, terwijl hun generale staven gestadig werken aan een gezamenlijk verdedigingsplan, dat past in het algemeen defertsieplan, dat het Zuidelijk NATO-commando van admiraal Carney (Griekenland en Turkije zijn immers sinds 18 Februari 1951 lid van de NATO) heeft opgesteld. Een belangrijk feit trekt ln dit ver band de aandacht. Moskou heeft het van belang geacht Albanië, dat sinds Joegoslavië's ontrouw aan de Comin- form een vooruitgeschoven, maar geïso leerde voorpost aan de oevers van de Middellandse Zee is geworden, te hand haven. In plaats van dit kleine, dorre land prijs te geven, heeft men er de voorkeur aan gegeven het te versterken en men is er zelfs toe overgegaan het kusteilandje Saseno tegenover de ha venstad Valona te herscheppen in een tweede, een rood Gibraltar. Toen de Joegoslavische oorlogshaven Pola aan hun machtssfeer ontviel hebben de Sov jets hier onder leiding van Duitse ex perts, die destijds Hitler's Westwall hebben gebouwd, een nieuwe oorlógs- haven aangelegd, die door 8.000 per schip uit de Sovjet-Unie aangevoerde arbeidskrachten uit de rotsen werd ge houwen onder toezicht van een uitge breide Russische militaire missie. Het eiland kan thans als geïsoleerde sleutelstelllng drie maanden een zelf standig bestaan leiden. Het biedt ac- Naast al deze Westelijke steunpunten in het Middellandse-Zeegebied hebben de Verenigde Staten zich verzekerd van een aantal vloot- en luchtbases in Ma rokko, Libye, Saudi Arabië, Turkije, Griekenland en Italië. De Sovjet-strategie, die het belang van de oude wereldzee voor de gealli eerden genoegzaam beseft, heeft vooral de laatste jaren steeds meer haar aan dacht op dit gebied gericht. Haar machtsconcentraties in Bulgarije en Roemenië zijn van dien aard, dat het Kreml het voor mogelijk houdt binnen niet al te lange tijd na het uitbreken der vijandelijkheden de kust van de Aegeïsche Zee door een snelle mars door Thracië te bereiken, waardoor het in staat zou zijn een aanzienlijke druk uit te oefenen op de veelbegeerde zee straat der Dardanelles I commodatie voor een bezetting van 5.000 man en is overdekt met electrisch bedienbarc luchtdoelbatterijen. Het wordt voorts beschermd door circa honderd straalvliegtuigen, alsmede een aantal vliegboten, die deels op het eiland en deels op de vliegvelden langs de kust zijn gestationneerd. Hangars, reparatiehallen en opslagruimten zijn ondergronds aangebracht, de startbanen worden gevormd door lange, onder grondse tunnels. Deze enorme eilandvesting is de basis van bijna honderd onderzeeërs, een gro ter aantal dan dat, waarmee Hitier de oorlog begon. De meestedaarvan zijn uitgerust met „Waltheri'-apparaten, een verbeterde uitgave van de „schnorkel", die hen in staat stelt lange tijd onder water te blijven. In de rotsen van het eiland zijn 200 a 300 torpedolanceerbui- zen aangebracht even boven de water spiegel. Hiermee kan de zeestraat tus sen de Adriatische en de Middellandse Zee naar believen worden afgegrendeld. Verder bestaat de bewapening uit een vijftigtal kust- en scheepsbatterijen, terwijl een aantal platforms ziin aange legd voor het afvuren van bestuurbare proiectielen. Even ten Zuiden van Va lona aan de kust bevindt zich één van de modernste en best uitgeruste radar installaties van het Europese continent. Het is duidelijk dat de Sovjet-stra tegie in staat is om met behulp van deze vesting de Adriatische Zee af te grendelen en daarmee de mogelijkheid van aanvoer over water van Ameri kaanse troepen uit b.v. Triëst en Oos tenrijk. Maar ook is zij in staat om van Saseno uit de geallieerde verbindingen in de Middellandse Zee te bestoken. Eerder gaven wy reeds aan, dat deze basis gedurende tenminste drie maan den zonder ravitaillering van buitenaf kan bestaan. In die drie maanden zou dus een Sovjet-offensief vanuit Buiga-1 rge in dc riciiting van Thracië en de Dardanellen in staat moeten zyn de Bosporus te forceren om de Russische Zwarte Zee-vloot die de laatste jaren eveneens aanzlenlgk o.m. met „Wal- ther"-duikboten is uitgebreid een open verbinding te verschaffen met de Middellandse Zee, zodat na deze perio de Saseno over zee zou kunnen worden geravitailleerd. Of de Westelijke geallieerden in staat zullen zijn een dergelijke ontwikkeling tegen te houden, blijft vooralsnog een open vraag. De Balkanlanden kunnen circa vijftig deels goed getrainde en mo dern uitgeruste divisies in het veld brengen, die gesteund zullen worden door Amerikaanse vliegtuigen en een heden van de Amerikaanse zesde vloot. De Bulgaarse strijdkrachten zyn echter eveneens goed getraind en met de nieuwste Russische wapenen uitgerust. Zij worden gesteund door Russische vliegtuigen en eenheden van de Zwarte Zee-vloot, terwijl zij bovendien kunnen profiteren van het element van verras sing. Het aanvalsgebied der Sovjet- strijdkrachten is in ieder geval aan zienlijk geringer dan het verdedigings- gebied der geallieerden. Men mag ho pen, dat een ontwikkeling als boven ge schetst vermeden kan worden, met de mogelijkheid van een snelle Sovjet-aan val naar de Middellandse-Zeekust moet men echter voortdurend rekening blij ven houden. mijn eerste gelegenheid om het geschenk persoonlijk te overhandigen". Niet zonder een liefkozend gebaar opende hij het boek, dat voor Neder land de bezegeling inhoudt van het einde van wereldoorlog II. De stuk ken bevatten ook alle correcties, na 5 Mei 1945 nog aangebracht. „Ik ben op doorreis naar Parijs", zo vervolgde generaal Foulkes, „om het werk te helpen voortzetten voor liet be reiken van gezamenlijke veiligheid- Evenals in 1945 bevinden er zich weer Canadese militairen in Europa. Door onze bedoelingen eerder te demonstreren dan by voorbeeld in de tijd waarin Hitier het Rijnland bezette, hopen wij bij te kunnen dragen tot het vermijden van nieuwe oorlog. Wij verwachten eind 1954 een volledige luchtdivisie, groot driehon derd toestellen, ln Europa te hebben". Zondag 19 April zal het grote Duitse oorlogskerkhof in de Peel bij IJsselsteijn wederom voor bezoekers uit Duitsland worden opengesteld. Wegens de vorig jaar betoonde grote belangstelling is een bescheiden accommodatiegebouw opge trokken, waar bezoekers bloemen, sou venirs, rookwaren en verversingen kun nen bekomen. Elke Zondag zullen in de komende maanden groepen Duitsers dit dodenveld, waarop 24.000 gesneuvelden begraven liggen, bezoeken. Advertentie Met een pak Rennies in huis is bran dend maagzuur eigenlijk geen probleem meer. Nog vóór het branden begint kunt ge de pijn opvangen. Eén of twee Rennies laten smelten op de tong dat is alles. Rennies zijn één voor één hygiënisch verpakt; ze smaken lekker en fris. In het Nationaal Rampenfonds is tot Woensdagmiddag 165 millioen gulden binnengekomen. Sinds Dinsdag is er dns één millioen bijgekomen. Het centrale verrekenkantoor voor brandstoffen van het Rijkskolenbureau heeft o.m. op rekening van het Rampen fonds een bedrag van f 508.920.31 ge stort. Dit betreft de door extra produc tie der Limburgse mijnen op enige Za terdagmiddagen in Februari j.L be spaarde toeslagen op importkolen. Het centrale comité voor hulpverle ning te N.-Guinea heeft weer f 70.000 aan het Rampenfonds overgemaakt. In de Belgische Congo hebben de Belgen een bedrag van meer dan anderhalf millioen francs ingezameld. Te Brazza ville hebben de „vrienden van Neder land" aan het plaatselijke Rode Kruis fr. 342.000 overhandigd ten bate van het Rampenfonds. Volgens de getijtafel was Woensdag het springtij op zijn hoogst en inder daad was er zowel in de Zeeuwse gaten als in de geïnundeerde polders weer be hoorlijk veel water. Daarbij kwam een straffe Noord-Noord-Westelijke wind. Wind en water maakten de mensen, die belast zijn met het herstelwK van de Oude Dijk, alsmede van de gaten in de buitendijken nabij Oosterland en Sir Jansland. uiterst moeilijk. Uur na uur werd een verbeten strijd gevoerd, zon der dat men op noemenswaardig resul taat kan bogen. De bak die bestemd is om het gat in Oude Dijk af te sluiten, is omhoog ge varen en blijven zitten en kon Woens dag niet worden gebruikt. Of dit van daag het geval zal zijn, za! moeten worden afgewacht. Bij de zinkwerken aan de dijk nabij de hoek van Zonne schijn in het Mastgat had men even eens met moeilijkheden te kampen. Het informatiebureau van het Neder- landsche Roode Kruis heeft de 58e lijst van geborgen en geïdentificeerde slacht offers „watersnood" uitgegeven. Deze luidt als volgt: Nieuwerkerk: v. d. Berg, Gillis, geb. 25-5-38 te Nieuwerkerk, laatste adres: Molenstraat 135b; Van der Bijl, Maatje Maria Dina. geb. 31-10-36 te Ellemeet, laatste adres: Gouweveerseweg 44; Van Dienst, Neleward, geb. 23-1-01 te Scher- penisse, laatste adres: Stoofweg 152; Geluk, Cornelia Levina, geb. 28-2-11 te Nieuwerkerk, laatste adres: Provinciale- weg 74; Lodewijk, Cornelis, Iman Lou- rens, geb. 7-1-97 te Nieuwerkerk, echt genoot van Janna Blom, laatste adres: Sluisweg 393; Van der Maas. Jan, geb. 20-9-96 te Bruinisse. laatste adres: Prov. Straatweg 437a; MolDe Feijter, Johan na. geb. 7-4-1920 te Terneuzen. echtge note van Machiel de Mol. laatste adres: Lageweg 412; Nikerk, Lieven A., geb. 10-6-12 te Nieuwerkerk, laatste adres: Stoofweg 154; Overbeek. Pieter, geb. 24-4-69 te Nieuwerkerk, laatste adres: Molenstraat 166; Ter Riet, Gerard, geb. 15-11-87, laatste adres: Muyeweg 210b; Schoenmaker, Jacob, geb. 13-9-24 te Nieuwerkerk, laatste adres: Stolpweg 414; Van Strien, Cornelis, geb. 18-3-06 te Nieuwerkerk, laatste adres: Loenswegje 435; Timmerman, Cornelis, geb. 9-10-20 te Oosterland, laatste adres: Weststraat 43; Van der Weijde, Klazina, geb. 4-2-38 te Nieuwerkerk, laatste adres: Polder weg 367a. Oosterland: Van de VinCashoek, Neeltje Martina M., geb. 25-7-77 te Zie- rikzee, laatste adres; Rijksweg A 330. Gisteren is in de hallen van klokken gieterij B. Eysbouts te Asten de klok gegoten, die in de toekomst bij nationa le herdenkingen van de gevallenen uit de jaren 19401945 zal luiden in het Nationale hegermonument op de Greb- beberg. Het gieten van de klok en het vervaardigen van de klokkestoel wor den bekostigd door de drie Nederlandse klokkengieterijen. De burgemeester van Rhenen, mr. Bosch Ridder van Rosenthal, wierp een aantal koperen centen in de kroes on der het uitspreken van de volgende woorden: „Deze centen, bijeengebracht door het Nederlandse volk. voeg ik bij de klokspijs als een symbool van de liefde, die het Nederlandse volk voor alle gevallenen bezit. Moge deze klok nog lange jaren van deze liefde getui gen." Daarna stroomde het gesmolten brons in de vorm. Op 4 Mei a.s. zal, zoals bekend, het Nationaal Monument door de voorzit ter van het comité, jhr. Grotenhuis van Onstein uit Hoofddorp, onthuld en over gedragen worden aan het Rijk, waarna het in beheer gegeven wordt aan de genie, die trouwens bij de totstandko ming zeer veel hulp verleend heeft. Hetspreekt vanzelf, dat „Die Haghe Sangers" de initiatiefnemers tot de „ko peren centen-actie" de plechtigheid met hun zang zullen opluisteren. .Het ligt in de bedoeling, het kerkhof met het terrein te zijner tijd tot Nationaal Park té verklaren.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1953 | | pagina 5