Zuid-Afrika kiest: APARTHEID
Onhoudbare
voor de
toestanden
Bantoes
6 fflooeW' Het spoor hetzwaarcL
Puistjes
S. W. Numann kwart eeuw
in avontuurlijkste beroep
Kampfgruppe gegen Unmenschlichkeit
een wijdvertakte organisatie
Alle goede dingen bestaan in drieën
W
O.-Duitsland vraagt Rusland
uitstel van herstelbetalingen
Verrassende eensgezindheid
van Politieke Commissie
Spanning tot gevaarlijke hoogte gestegen
D.D.D.
Kapitale boerderij
afgebrand
Steunpilaar van Philips jubileert
Gevaar voor eigen voedselvoorziening
VRIJDAG 17 APRIL 1953
PAGINA 5
Een non is duizend
liturgisten te erg
DE BEVOLKING VAN ZUID-AFRiKA
ttiii»;
Slechts brandspuit uit
1930 beschikbaar!
Dodelijk ongeval op de
Staatsmijnen
Brand door inbrekers
gesticht
Uverval op een post
kantoor berecht
egen knecht vier jaar
geëist
komena. "Z Chte t0t deze daad is gc
dr^ht 1 :^necht M-de K'
M2rged1id-te k°men
Gesprek met leider van Oost-Duitse ondergrondse beweging
De grens tussen ,5goed"
en 5,verkeerd"
Zo ook bij Castella!
Nu DRIE soorten.
Beroep van de N.Z.H. KM.
ongegrond verklaard
Resolutie met algemene
stemmen aangenomen
(Van een bijzondere correspondent)
oensdag j.l, heeft de blanke bevolking in de Unie van Z.-Afrika gestemd.
De uitslag van de stemming is beslissend voor de ontwikkeling van het
Manfcp~9D00tfte,ï>r0',ïeem' dot de Z.-Afrikaanse samenleving kent: de verhouding
algei
een
zeer geleidelijke assimilatie der verschillende rassen.
pb P *wee uiteenlopende terreinen con-
vo v.r®re? z'ch de moeilijkheden in de
houding blanken-Bantoe's: de hori-
°ntale apartheid, waartoe men de ras
senproblemen in de industrie rekent
n de verticale apartheid, die de ver-
i J,nS van de grond tussen de verschil-
ende rassen tot object heeft. Hoewel
~eze twee aspecten van apartheid tot
P grote hoogte met elkaar in verband
h,aPJ?> schijnt het zwaartepunt van de
uidige problemen te liggen op de ver
hal-6 ,apartheid, °P ^et vraagstuk der-
Olovh" D WUK uo *-!• rij i Hvituiiüi, ouintllioc/nty rv C. 1/ O. IX O O CI IKJ aut/ty
aïoé De inzet van deze verkiezing was de apartheid, die weliswaar
een nleen wprdt aanvaard, doch. voor vele uitleggingen vatbaar is. Het gaat om
bestendiging van de rassenscheiding tot in alle eeuwen der eeuwen of een
geleidelijke assimilatie der verschillende rassen,
oor- urecente verscherping van de tegenstelling blank-zwart is niet alleen ver-
daar t door de toenemende politieke bewustwording der Bantoe's en de
te l "tee Para^e' lopende pogingen der blanken deze bewustwording zonder effect
ste i- n doch ook door de actuele nood der naturellen voortvloeiend uit de
h l'ke groei van deze bevolkingsgroep, waartoe de uitbreiding van het haar ter
Pa /C staande areaal in geen enkele verhouding staat. De Bantoe in zijn
don samen^oving is gegroeid uit de grond, waarvan hij leeft en is, ook al
mot ■-t vasthouden aan de traditionele methode van landbouw en veeteelt, in
~jtenële nood geraakt. Een afvloeiing naar mijnbouw en industrie heeft wel
„"eeltdijfce ontspanning gebracht, doch tevens andere problemen geschapen. De
an toe in de industrie, los van zijn grond en gezin, van zijn cultuur en stamtra-
enles' en sterk ondergewaardeerd, vervalt al spoedig tot een volslagen nihilisme
ft" Pauperisme. De ontwikkeling derrassenverhoudingen in de naaste toekomst
Paalt niet alleen het lot van de Unie, maar wellicht van geheel Afrika.
in deze situatie eenheid te brengen.
Men stelde nauwkeurig de grenzen van
de reserves vast en bepaalde bovendien,
dat de Bantoe buiten de reserves geen
grond meer kon kopen, evenmin als de
blanke binnen de reserves. Het volgens
de wet van 1913 geconsolideerde gebied
(ca. 7% pet. van de opp. der Unie) was
al onmiddellijk te klein. Door de snelle
groei der Bantoebevolking namen de
problemen evenredig toe, daar gezins
uitbreiding bij de Bantoe automatisch
behoefte aan meer grond meebrengt,
weinig ingesteld als hij is op een eco
nomischer gebruik van de hem ter be
schikking staande middelen. De uitbrei
ding van mijnbouw en industrie, die
een toenemende behoefte aan onge
schoolde Bantoe-werkkrachten met zich
bracht, kon niet voorkomen, dat het
overbevolkingsprobleem in de reserves
steeds nijpender werd.
In 1936 besloot men de totale opper
vlakte der reserves uit te breiden tot
17% millioen morgen grond (13% pet.
van de opp. der Unie). Voor dit doel
zou men 10.000.000 besteden, verdeeld
over een periode van tien jaar. Met de
uitvoering van dit plan werd in 1937
begonnen, doch de oorlog en gebrek aan
medewerking van de blanke grondeige
naars veroorzaakten een ernstige vèrtra-
ging, zodat thans het plan nog niet
voor de helft is uitgevoerd. De toename
der bevolking in de reservaten heeft
dan ook de uitbreiding der reserves
reeds ingehaald en het nuttig effect er
van volledig teniet gedaan. De huidige
stand van zaken is, dat ongeveer 13%
millioen morgen grond (ca. 9% pet. van
opp. der Unie) voor de Bantoe beschik
baar is in de vorm van reserves. De
wanverhouding van deze verdeling
blijkt uit het resultaat van de volkstel
ling 1952, die aangeeft, dat er in de
Unie globaal 8 millioen Bantoe's wonen
tegenover slechts 2% millioen blanken,
terwijl slechts 20 pet. der blanken op
het land woont tegenover bijna 80 pet.
der naturellen.
31've hoe men een juiste verdeling kan
evorderen van de beschikbare land-
uw- en veeteeltgrond tussen de blan-
en de Bantoe-boeren. Dit blijkt al
nmiddellijk uit het feit, dat slechts 21
tp der Bantoe's in de steden woont,
wijl de rest gevestigd is in de reser-
aten (ca. 42 pet.) of elders op agra-
s°n gebied. De naturellenreservaten
ormen de steunpilaren van de vertica-
apartheid, van de opvatting dus, dat
janken en Bantoe's in gescheiden ge-
jeden behoren te wonen. Deze opvat-
Jhg is allerminst iets van de laatste
stnn en men zou het zelfs zo kunnen
tellen, dat ze min of meer is voortge-
oeid uit de situatie, die reeds vóór
e grote trek bestond, toen de Keirivier
h de Kaapprovincie de grens vormde
Ussen het gebied der blanke boeren en
°et Bantoe-stammen. Het wederzijds
overschrijden dezer grens was destijds
oe herhaalde aanleiding tot de vele
Kafferooriogen. Aanvankelijk bestond
in de verschillende delen van de
unie allerminst een homogene toestand
op het gebied van de verticale apart
heid. Terwijl de Bantoe in de Kaappro
vincie onder het Engelse bestuur overal
grond kon kopen en er in Natal grote
reservaten lagen, waren Oranje Vrij
staat en Transvaal geheel blanke gebie-
aen. Pas in 1913 trachtte men wetmatig
erm?Jm?ti§ende kritiek zowel als
vine 7,??ste bijvalsbetuigingen ont-
tonfo in Texasry ElaLne te San An"
om de kerk™ -v,oor haar Pogoogen
iinheemse nZ1,® aan te Passen aan
nnneemse volksliederen in Amerika
Haar laatste werk is een H. Mis ter
ere van de Indiaanse Dienaresse Gods
Kateri Tekakwitha, geïnspireerd op
vier Indiaanse godsdienstige melo-
dieen. Evenmin als van haar vroeger
werk verwacht deze onverschrokken
,d?r Goddelijke Voorzienig-
eia, dat de nieuwe Mis aan een ern
stige controverse zal ontkomen.
..Haar „Mis ter ere van de Zalige
Martin de Porres" ontketende in 1947
een storm van verontwaardiging on
der een groot deel der kerkmuziek-
kenners in de Verenigde Staten. Dit
Werk was geheel gebaseerd op ne
gro-spirituals: het Kyrië op „Nobody
knows the trouble I've seen", he1
banctus op „Goin' Home", de Bene-
dictus op „Swing high, swing low,
SWeet Chariot", en het Agnes Dei op
-Beep River."
Zonder zich veel te bekommeren
P1T1 de disputen voor en tegen, die
«aar werk onder liturgisten en be
oefenaren der kerkmuziek heeft op
geroepen, gaat Zuster Mary Elaine
dstig door met haar werk. Zij
(beent, dat daardoor het meeleven
net het H. Misoffer, vooral bij de in-
emsen, bevorderd wordt.
(K.N.P.)
Men meent in Z.-Afrika uit deze im
passe te kunnen geraken door een toe
nemende opname van naturellen in mijn
bouw en industrie en hiermee raken we
aan het probleem der horizontale apart
heid. Deze vorm van apartheid vloeit
voort uit de Mijnwet 1926, waardoor de
naturellen in de mijnen uit alle verant
woordelijke functies werden gestoten.
Deze wet bood de mogelijkheid dezelfde
politiek ook in andere industrieën toe
te passen, waarvan dan ook gretig ge
bruik is gemaakt. De situatie is thans
zo. dat in geen enkele tak van mijnbouw
of industrie door naturellen geschoolde
arbeid mag worden verricht. Het is
geen zeldzaamheid, dat Bantoe's met
een universitaire opleiding in de in
dustrie het meest simpele expeditiewerk
staan te verrichten. De Nijverheidsver-
zoeningswet 1936, die ten doel heeft in
de industrie de arbeidsvrede te bewa
ren, biedt de Bantoe geen enkele uit
komst. Het is hem niet toegestaan zich
onder deze wet te organiseren om be
tere arbeidsvoorwaarden te bedingen.
Ook in dit opzicht staat de Bantoe nog
volledig onder voogdij. Deze situatie
wordt nog verergerd door de erbarme
lijke omstandigheden, waaronder de
Bantoe in de steden gehuisvest wordt.
Weliswaar hebben de stedelijke over-,
heden, op grond van een regeling uit
1923, de plicht het woningprobleem der
naturellen te behartigen, met inacht
neming van de scheiding blank-niet-
blank, doch deze regeling gaat er van
uit, dat in de stedelijke gebieden het
belang van de blanken toonaangevend
is. De Bantoewijken (locaties) zijn
slechts toevoegsels, hetgeen in de prac-
tijk betekent: een armzalige opeenho
ping van erbarmelijke krotten.
Dit probleem is enorm verergerd door
de oorlog, toen de snel toenemende in
dustrialisatie grote massa's naturellen
naar de steden trok, terwijl de woning
bouw bijna geheel stil stond. Veel be
ter zijn de hygiënische toestanden in
de verblijfscentra der mijnen, de z.g.
compounds, doch het grote bezwaar van
deze verblijven is, dat de Bantoe er
maandenlang moet leven zonder zijn
gezin, dat hij in de reserves moet ach
terlaten. De morele gevolgen hiervan
liggen voor de hand.
Het lijdt geen twijfel, dat de spanning
onder de Bantoe-bevolking tot gevaar
lijke hoogte gestegen is. Door gebrek
aan grond op het platteland en sterke
onderwaardering in de industrie geraakt
deze bevolkingsgroep in een staat van
verpaupering. Ondervoeding in Bantoe-
gebieden is geen zeldzaamheid en het
sterftecijfer is er ongeveer twintig maal
zo hoog als onder de blanken. De zui
gelingensterfte varieert van 15 tot
70 pet.
Het is onbegrijpelijk, dat de huidige
Z.-Afrikaanse regering, die zich chris
telijk noemt, de verantwoording durft
te nemen voor het voortbestaan en zelfs
de verscherping van een dergelijke ras
sendiscriminatie. De motivering is gauw
gevonden: Wij willen geen medezeggen
schap over onze zaken aan de Bantoe
toevertrouwen in diens huidige ontwik
kelingsstadium; wij willen onszelf blij
ven, onze eigen cultuur bewaren. Döor
de ijzeren wet van het getal zal het
gauw met ons bestuur gedaan zijn als
wij aan de Bantoe's politieke rechten
gaan geven.
Ofschoon de motivering klopt, vormt
zij geen rechtvaardiging. Superioriteits
waan en groepsbelang rechtvaardigen
nooit onderdrukking. Tenzij de blanken
van het Afrikaanse continent worden
I weggevaagd, zullen blank en zwart ooit
in elkander moeten opgaan en dus is
het onzin dit proces onmogelijk te ma
ken of zelfs te vertragen. Ook dit stand
punt heeft zijn aanhangers onder de
blanken van Z.-Afrika, doch het heeft
vanzelfsprekend geen schijn van kans
op verwezenlijking onder een nationa
listische regering.
CO* MABKN rOONMI STUDIO'S
NEDERLANDERS
2.508.933
BLANKEN
engelsen, ou/tsers
GR/EKEN.PORTUGEZEN
SCANDINAV/ERS
Totaal aantal
inwonars.
12.437.227
5otho
B.410.935
NATURELLEN
5 lanoaan
IVenda
VERMENGING VAN
UAL [ICRS
HOTTE NT OTTEN
BLANKEN
1.016.019
KLEURLINGEN
Unie van
ZUID-AFRIK
350.738 Aziaten
HOOFDZAKELIJK INDIËRS
62 602 Kaapte Maleiert
TWEEDE DEEL: HET PAD DER VERSCHRIKKING
66. Een sterke Noordwester doet het zeil van de Drakkar bollen, scherp als een ploeg
ijzer snijdt de boeg door het opspattende water. Op de voorplecht van het schip staat
Eric en monstert goedkeurend zijn mannen. Ondanks de vele zeer uiteenlopende
karakters van de geharde krijgers, heerst er een goede stemming aan boord, alsof
allen beseffen, dat zij een onderdeel zijn van het kleine wereldje op het schip. Zelfs
Wolf voor wie de zeereis een geheel nieuwe sensatie is is opgewekt en loopt
bedrijvig van de ene verschansing naar de andere, om de onbegrijpelijke wereld
om hem heen van alle kanten te bekijken. Het was niet de bedoeling geweest de
hond mee te nemen, doch toen het dier het schip met zijn meester zag wegzeilen,
sprong het eensklaps jankend in zee en onder gejuich werd hij aan boord gehesen.
Alleen Orm, die, zijn duistere voorspellingen ten spijt, op het allerlaatste moment
toch was meegegaan had niet gejuicht. Volgens de sombere roerganger zouden zij
nu zeker en gewis omkomen, want de hond ging natuurlijk alleen maar mee om
ergens op een ver graf van de Noorman te zitten treuren, gelijk een trouwe hond
betaamt.
Ruim twee weken zijn zij nu onderweg. Peinzend staart de Noorman over de zee
en eensklaps ziet hij weer het bleke gezichtje van Winonah vlakbij zich, zoals tijdens
hun afscheid, waarvan zij beiden niet wisten of het ooit een weerzien zou inhouden.
De opgewonden stem van Erwin onderbreekt zijn gedachten. ,JEadir, wat een fijne
zeereis," roept de jongen opgewonden. Glimlachend ziet Eric op zijn zoon neer.
Achteraf heeft hij er geen spijt van, Erwin meegenomen te hebben. „Tot nu toe gaat
alles goed, mijn zoon, maar als ik me niet vergis, komt er straks slecht weer. De zee
is zeer woelig geworden."
De Nomade luistert uiterlijk onbewogen toe, doch de schuwe blikken, die de man
om zich heen werpt, verraden, dat hij zich niet op zijn gemak voelt.
Ook het gezicht van Orm staat bedenkelijk. Argwanend volgt hij met zijn ogen
de stormvogels, die hoog over het schip wieken. „Er is niemand, die op die beesten
let," mompelt hij troosteloos. „En ik zal' er niet over praten, maar die stormvogels
spreken voor mij een duidelijke taal. Ik zou van narigheid wel over boord willen
springen, als ik niet zeker wist, dat ik er vroeg of laat toch wel afgespoeld werd."
Yark werpt de roerganger een verdrietige blik toe. „Hopelijk gebeurt dat gauw
snauwt hij. „Want als ik nog langer met zo'n doodgraver moet ronddobberen, spring
i k over boord."
De roerganger rukt moedeloos aan zijn snor. „Doe gerust geen moeite, het komt
vanzelf. Ik wil alleen maar zeggen
Verder komt hij niet, want op hetzelfde ogenblik breekt de eerste hoge golf over
het slanke vaartuigje heen.
Advertentie
en de huid geneest.
GENEESMIDDEL TEGEN
HUIDAANDOENINGEN
Zuiver en ontsmet uw
huid met de helder
vloeibare D.D.D. De
jeuk bedaart.de ziekte
kiemen worden gedood
Donderdagavond is in de buurtschap
de Noord te Wychen nabij Nijmegen een
kapitale boerderij, bewoond door de
familie C. Poos, tot de grond toe afge
brand. Een groot gedeelte van de inven
taris en enkele stuks vee gingen verlo
ren. De brand die om kwart voor negen
door onbekende oorzaak in de veestal
was uitgebroken, kon niet geblust
worden, ondanks het feit dat de Wy-
chense brandweer onmiddellijk was ge
vraagd. De oorzaak daarvan is, dat de
Wychense brandweer sinds jaren geen
deugdelijk materiaal meer heeft, zo
vertelde ons de burgemeester van
Wychen, mr. M. I. P. G. van Thiel. Men
heeft slechts een spuitje uit 1930, dat
echter na enkele ogenblikken gebruikt
te zijn, verdere diensten weigerde. Met
de grootste moeite is het gelukt, een
nabijgelegen boerderij te sparen. Toen
de Nijmeegse brandweer arriveerde,
viel er niets meer te redden.
Burgemeester Van Thiel zei ons, dat
een voorspelling die jaren geleden ge
daan is, thans is uitgekomen. Wychen
heeft geen sluitende begroting en der
halve kunnen Gedeputeerde Staten van
Gelderland niet besluiten om een post
goed te keuren, die al jaren op de be
groting staat en die beoogt de brand
weer deugdelijk materiaal te verschaf
fen. De brandweercommandant heeft
een jaar geleden verklaard, geen enkele
verantwoordelijkheid voor de toestand
te kunnen aanvaarden. De burgemeester
ziet in deze brand een aanleiding te
meer voor Gedeputeerde Staten om
eindelijk een gunstig besluit te nemen.
Donderdagmiddag is op het stikstof-
bindingsbedrijf der Staatsmijnen te
Geleen een ongeval met dodelijke af
loop gebeurd. Bij het transport van een
houten schot raakte de 51-jarige tim
merman A. W. Walschot uit Sittard-
Ophofen met het hoofd bekneld tussen
dit schot en een afsluiter, waardoor
hij ernstig werd gewond. W. werd on
middellijk naar het ziekenhuis te Sit-
tard gebracht. Kort na aankomst is hij
daar overleden.
(Van onze correspondent)
dag ,de nacht van Donderdag op Vrij-
van a brand uit in de opslagplaatsen
aan ?e H.V. Handelsmij. Jac. Vroomen
lood* 6 .?clle<lese Binnenhaven. In deze
gra'en zÜn enkele duizenden 200 kilo-
gen zware balen katoenafval opgesla-
rtiopjlj., was voor de brandweer erg
bfand t v"ur te bestrijden, daar de
l°ods nneüjk ergens midden in de
kleek JlS ontstaan en het niet mogelijk
krach) t omringende balen met man-
<-nt te verwijderen.
Alleys' bIeek dat er was ingebroken,
toor Ureaux en kastladen van het kan-
°nbekT»rn °pengebroken, terwijl de
een h 'evens getracht hadden met
^'crrn r^CkdZer de kluisdeur te forceren,
dat f|1S wordt er niets. Vermoed wordt
oorz»6 'nbrekers daarna de brand ver-
zaakt hebben.
ATT) geZien niet onbegrijpe-
zijn pieidv, mr' P' Groeneboom in
kanketbakke T gUMte Van de 32"iarige
se rechtbank1') V°°r 06 Rotterdam-
dinS van r) terechtstond naar aanlei-
Schap Rotfpe^°VerVal °P het Postagent-
Verdah) N°0rd'
bad moeilhkhdlLin Schiedam werkte,
Sehad. Hij Jl d p- ,met z«n patroon
0,'G n»>i. i y fettlfi nipt noor Vmin -i j.
toen
nacht m "let naar huis, bracht
k ®n zou hi. ep spoorwegwagon door er
n om aan boi^ P ,n ontworpen heb
htan sprak Van een koelbloedig
a.nT vier jaar een gevangenisstraf
uitspraak 28 April.
Zaterdag 18 April zal de heer S. W.
Numann, directeur van de General Ad
vertising Division van Philips 25 jaar bij
dit concern in dienst zijn.
Toen Numann als 22-jarige zijn in
trede deed bij Philips in Eindhoven, was
dat een gloeilampenfabriek, waar men
bovendien radiotoestellen vervaardigde.
De radio was in die tijd nog volkomen
in zijn beginstadium en zo heeft de heer
Numann de ontwikkeling van de radio
industrie op de voet kunnen volgen. De
radio werd voor hem echter weldra niet
alleen een artikel, dat gepxppageerd
moest worden, maar even goed, zo niet
meer, een nieuw medium om de naam
Philips over de wereld uit te dragen.
En dan zitten we met ons gesprek meteen
midden in de reclame, „het avontuur
lijkste beroep, dat er bestaat" volgens
de jubilaris.
Vijf en twintig jaar geleden bestond
de reclame bij Philips in het nu en dan
een folder laten drukken en die rond-
het overbrengen van een boodschap",
getuigt de heer Numann, die op dit ge-
clame. Ook in ons land telde deze zen
der talloze luisteraars.
Het gaat er niet om de toehoorders te
vervelen met zo nu en dan een slogan
te laten horen. Dat zal op den duur wei
nig effectief blijken. Maar wat kan er
voor bezwaar tegen bestaan, dat een
grote industriële onderneming een goed
radioprogramma aanbiedt aan de luis
teraars, wanneer alleen voor en na de
uitvoering wordt vermeld, dat dit ge
beurt door de fa. Zus en Zo, die zo'n
goede lampen, zeep of tandpasta maakt?
Loopt de bioscoopbezoeker weg, of
voelt hij zich te kort gedaan, wanneer
in het voorprogramma een reclame
filmpje is opgenomen? Een commissie,
- - waarin ook de heer Numann zitting
bied zeker wel recht van spreken heett. beeft, bestudeert op het ogenblik de
„Daarna acht ik de radio het meest be- mogelijkheid van radioreclame voor ons
langrijk". land. „Reclame kan men alleen maken
„Betreurt u het, dat er in ons land voor een goed artikel," zegt de heer
geen gelegenheid bestaat om door mid- Numann en niet zonder trots stelt hij
del van radio en televisie reclame te vast, dat overal ter wereld Philips een
maken?" hebben wij gevraagd, kwaliteitsbegrip is geworden. Het is
,A1S vandaag de dag werd voorgesteld mooi, dat zo'n bedrijf in zo'n klein
land is kunnen ontstaan en toch vol
komen Hollands is gebleven, want de
naam Philips is overal met Holland ver
benden en zo is de Philipsreclame dus
indirect ook een reclame voor ons land
geweest.
Machtiger nog dan de groei van de
reclamemedia is de groei van het aan
wees! Van gloeilampen naar de meest
tal en van de aard der artikelen ge-
verfijnde electronische producten, van
scheerapparaten naar heteluchtmoto-
ren, het zijn duizelingwekkende stap
pen, maar de heer Numann zet ze
met' hetzelfde gemak, waarmee hij
ook de stap van zijn huis te Boxtel
naar Zweden, Brazilië of Australië
zet.
om toe te staan, dat hier door radio en
televisie reclame zou worden gemaakt,
zoals dat in Amerika gebeurt, zou ik
de grootste tegenstander zijn," luidt het
antwoord. „De formule daar acht ik
namelijk niet goed. Men moet echter
niet vergeten, dat de Amerikaanse for
mule niet de alleenzaligmakende is. Er
zijn nog andere, ook voor het publiek,
zeer acceptabele wegen."
Dan is de heer Numann kennelijk op
een van zijn- stokpaardjes aangeland,,,
want met groot enthousiasme spreekt
hij over de mogelijkheden van de radio-
zenden. Op het ogenblik benut men pers, reclame. De programma's van Radio
radio, film en televisie en besteedt men Luxemburg voor de oorlog zijn een
per jaar rond 40 millioen aan reclame, voorbeeld geweest van goede radiore-
Dat Philips nooit voor moderne midde
len is teruggeschrokken bewijst het feit,
dat de eerste Nederlandse geluidsfilm,
vervaardigd door Joris Ivens, een docu
mentaire voor Philips is geweest. Na
dien zijn er enige honderden de wereld
ingegaan, variërend van korte reclame
filmpjes van een duur van enige minu
ten tot zeer wetenschappelijke documen
taires toe. De centralisatie van de Phi
lipsreclame stelt het bedrijf in staat tot
een dergelijke, kostbare vorm over te
gaan. Voor één exemplaar zou dit niet
lonend te maken zijn. Nu de films in 50
of meer exemplaren overal ter wereld
vertoond worden, blijkt deze wijze van
reclamevoeren wel degelijk effectief.
Zoveel mogelijk worden deze films ook
in Nederland vervaardigd.' Ook van
andere vormen van reclame ligt de bron
op de centrale post in Eindhoven. De
ideeën gaan naar de diverse reclame
afdelingen van de filialen, overal ter
wereld, en daar worden ze aangepast
aan de plaatselijke eisen. heer g Numann (links) in opgewekt gesprek met de
„Nog altijd is de pers het snelst, het directeur van het televisiestation te Rio de Janeiro, Fer-
goedkoopst en het meest effectief voor nando Chateaubriand.
Met een beetje
weemoed spreekt hij
over de tijd, toen
hij nog per boot in
tien dagen naar
Amerika ging. Toen
kon je onderweg
nog eens even uit
rusten, maar nu
gaat het werk on
afgebroken door:
vandaag te Eind
hoven, morgen in
Rio de Janeiro.
Maar Zaterdag zal
toch het werk even
worden onderbro
ken, omdat men dan
de man in het zon
netje wil zetten,
die er mede de oor
zaak van is, dat wij
de naam Philips
niet meer kunnen
wegdenken uit de
maatschappij.
j-x e leider van de „Kampfgruppe
I gegen Unmenschlichkeit" in
I y Berlijn, dr. Ernst Tillich, is een
breedgebouwde blozende jongeman,
met een openhartig gezicht en een
even openhartige manier van spreken,
die hem op het eerste gezicht zeker
niet verraden als de leider van een
ondergrondse beweging. Bij nadere
kennismaking blijkt hij een combinatie
te zijn van een nuchtere organisator en
een geïnspireerd idealist, praktisch en
handig in zijn middelen en enkelvoudig
van doel. Bii zijn jongste bezoek aan Den
Haag, waar hij was uitgenodigd door
de Commiss/ie voor Oost- en Cen-
traal-Europese Vraagstukken van de
Nederlandse Raad der Europese Bewe
ging hadden wij gelegenheid hem over
het werk van zijn Kampfgruppe te
horen spreken.
Eyenals de beweging van de Vrije Ju
risten, is de Kampfgruppe gegen Un
menschlichkeit een particuliere organi
satie van mensen, die zich ten doel stel
len het moreel van de Oostduitse bevol
king te stijven tegen de gewetensdwang
van het communistische totalitaire re
giem. De belangrijkste politieke kwestie,
die het bolsjewisme oproept, is de nood
der gewetens. De Kampfgruppe ontvangt
in haar adviesbureau in West-Berlijn
per maand 40.000 tot 60.000 personen uit
de Oostzone, die om raad komen vragen.
Onder degenen, die van deze politieke
zielzorg gebruik maken, zijn er velen,
die actief adn het communistische regiem
medewerken, als ambtenaar, als politie
man, zelfs als spion. De grens tussen
„goed" en „verkeerd" (wij kennen deze
begrippen uit onze eigen bezettingstijd)
ligt in de Oostzone niet daar, waar de
actieve medewerking begint, want aan
actieve medewerking valt voor velen
dikwijls niet te ontsnappen, maar deze
grens is er een van innerlijke gezind
heid.
Voor de gewetensconflicten van deze
mensen heeft de Kampfgruppe speciale
„Beratungsstellen" ingericht, die ad
viseren hoever in bepaalde gevallen de
medewerking kan gaan en waar de
noodzaak van vluchten ontstaat. Daar
naast beoefent de Kampfgruppe aller
lei vormen van hulpverlening, zoals
het verzenden van voedselpakketten. Dit
is, gezten de slechte voedselsituatie, een
lichamelijk werk van barmhartigheid,
maar niet minder een geestelijk: het
maakt voor de 18 millioen „gevangenen
van de Oostzone" enorm veel uit te
bemerken, dat het Westen hen niet
vergeet. Voorts verzorgt de Kampf
gruppe o.m. de verzending van hoeken
zij worden gretig gelezen en van
hand tot hand doorgegeven de ver
spreiding van vlugschriften (met hal
lons!) en de opsporing van politieke
gevangenen. Door de radio worden aan
Advertentie
Een nieuwe aanwinst van CASTELLA,
de onverpakte BLOEMENZEEP voor
de geringe prijs van 20 cent, dus bin
nen het bereik van iedere beurs!
Onder het U zo welbekende motto:
„Iedere vrouw kan mooi zijn" heeft Cas
tella aan de beide toiletzepen Castella
Spécial, met het wonderlijk schuim en
Castella, de klassieke schoonheidszeep
(beide 32 ct.), een derde soort toege
voegd en wel Castella Bloemenzeep, in
heerlijke geuren en kleuren (20 cent).
De Castella-fabrieken stellen nu letter
lijk iedere vrouw in de gelegenheid
haar huid met een van de drie soorten
Castella te verzorgen. Geen enkele
vrouw behoeft zich nu meer deze een
voudige schoonheidsbehandeling, ee/i
dagelijkse massage met het weldadige
schuim van Castella, te ontzeggen!
Een West-Berlijns dagblad berichtte
gisteren dat Oost-Duitsland in verband
met de daar heersende voedselschaarste
om uitstel gevraagd heeft voor de her
stelbetalingen in de vorm van voedsel-
zendingen aan de Sovjetunie.
In het verzoek aan de Sovjet-opper
bevelhebber, generaal Xsjoeikov, werd
gezegd, dat indien deze herstelbetalin
gen voortgezet werden de Oost-Duitse
regering niet zou kunnen instaan voor
de voedselvoorziening van de eigen be
volking.
De voedselvoorziening in Oost-Duits-
land, dat vroeger beschouwd werd als
levensmiddelenschuur van geheel Duits
land, is critiek geworden, doordat het
vorig jaar twee belangrijke oogsten, de
aardappel- en suikerbietenoogst, mis
lukt zijn.
Inmiddels heeft de Oost-Duitse minis-
De Kroon heeft een viertal beroepen
ongegrond verklaard, die waren inge
steld door de Noord-Zuid-Hollandse
Vervoer Maatschappij N.V. te Haarlem
tegen de beschikkingen van de Commis
sie Vergunningen Personenvervoer,
waarbij aan vier vishandelaren te Vo-
lendam vergunning is verleend voor uit
voering van groepsvervoer. Het betreft
hier tijdelijke vergunningen aan vishan
delaren voor vervoer, in eigen beheer,
van eigen personeel op werkdagen, van
de visafslag te Volendam naar de vis
markt te Amsterdam' of van Volendam
naar Haarlem en Heemstede over Mon
nikendam en Broek in Waterland en
terug.
ter-president Grotewohl gisteren de mi
nisterraad medegedeeld dat het bestuur
van de SED, de Oost-Duitse communis
tische partij, een brief van de Sovjet-
regering heeft ontvangen. In de brief
zijn, aldus Grotewohl, „omvangrijke
maatregelen van de Sovjet-Unie ter be
vordering van de vreedzame opbouw
in Oost-Duitsland en daarmede ter ver
betering van het levenspeil van de be
volking" bekendgemaakt. De Oost-Duit
se ministerraad besloot bij de Sovjet
regering uiting te geven aan zijn „diep
gevoelde dank".
de bevolking in de Oostzone aanwijzin
gen gegeven over de methoden van de
gehèime politie en worden de namen
van spionnen gesignaleerd.
Het hele verhaal doet denken aan de
situatie in Nederland in de latere jaren
van de bezetting: steeds toenemende
druk met daarmee gepaard gaande
groeiende gewetensconflicten, doch ook
steeds meer georganiseerde tegenstand,
tegen de achtergrond van een ontwrichte
economie. Zo werd de voedselsituatie in
de Oostzone vergeleken met de Neder
landse uit de winter 1943'44. Er is een
uittocht gaande van het platteland: hele
dorpen staan leeg. Van het land ligt een
vierde deel braak, aan landarbeiders is
er een tekort van 15%. In de komende
twaalf maanden zal de voedselsituatie
bepaald precair worden. Zij zal met
pakketten uit het Westen wel niet af
doende te verhelpen zijn, maar elk be
wijs van medeleven van deze zijde van
het Gordijn is een morele opbeuring voor
de ontvangers.
Het meest trof ons de schildering,
welke de heer Tillich gaf van de ge
zindheid van de bevolking van de
Oostzone. Echte communisten zijn er
niet meer. zei hij, Zij zitten in.de
concentratiekampen. Er zijn alleen car
rière-zoekers en meelopers-uit-nood-
zaak. De grote meerderheid van de
bevolking leeft naar de bevrijding toe.
De verwachting van een bevrijding
houdt deze mensen op de been. Nauw
lettend slaan ze het Westen gade en
verheugen zich over elk symptoom van
kracht en zijn ontmoedigd door elke
aarzeling. De Westduitse socialisten zijn
dan ook zeker niet populair om hun
afwijzing van West-Europese aaneen
sluiting (Tillich zelf trad om die reden
uit de sociaal-democratische partij). De
mensen in de Oostzone weten maar al
te goed, dat de Rus alleen vriendelijk is
tegen iemand, die hem aan kan en de
Amerikaan, de Ammi, is dan ook de
belichaming van al hun hoop.
De hete oorlog, zo beseffen zij, kan
alleen worden vermeden, als de koude
oorlog wordt gewonnen. Een krachtige
solidaire houding van het Westen is no
dig om de koude oorlog te winnen. Het
werk van de Kampfgruppe gegen Un
menschlichkeit zou aan gezag en morele
uitwerking winnen, als dit werk een
Europese klankbodem zou vinden- Van
daar de belangstelling ook van de Ne
derlandse Raad voor de Europese Bewe
ging.
Op de vraag, of de Russen niet op
zettelijk het Westen met honderdduizen
den vluchtelingen opschepen (zij zouden
het Berlijnse gat in het IJzeren Gordijn
toch wel kunnen afsluiten?) gaf de heer
Tillich ten antwoord, dat z.i. de vluchte
lingenstroom tegen de zin van de Russen
is. Zij doen alles om het vluchten tegen
te gaan, maar de Volkspolizei zelf werkt
niet ten volle mee. Juist jonge mensen
veel kinderen vluchten en laten de
oudere bevolkingsgroepen achter. Door
het vertrek van boeren en van intellec
tuelen wordt de Oostduitse maatschappij
steeds meer ontwricht.
Wie het verhaal van Tillich aanhoor
de, dat zoveel herinneringen aan „onze"
bezettingstijd opriep, werd bekropen
door het beklemmende gevoel, dat al
deze dingen, die niet zo ver af gebeuren,
de eigenlijke werkelijkheid zijn en dat
wij hier in Nederland een beetje naast de
realiteit leven met onze bijziende pro
blematiek. een beetje in een fool's
paradise. Het is duidelijk, dat wij, of
wij het willen zien of niet, betrokken
zijn bij het Oostduitse probleem, zo lang
de Russen daar zijn en ook als zij er
wegtrekken met achterlating van een
„koude vrede". Of West-Europa er dan
een stelletje onhandelbare en wrokkende
nationalisten zal aantreffen of dankbare
en overtuigde Westerlingen, zal sterk af
hangen van het medeleven, in de tussen
tijd door het Westen betoond.
Nadat Polen gisteren op de vergade
ring van de politieke commissie van de
V.N. besloten had zijn ontwerpresolu
tie betreffende de aanbeveling van de
ontwapeningsvoorstellen van de Sovjet-
groep in te trekken, heeft het later ver-
ülaard de Braziliaanse resolutie te zul
len steunen. De Braziliaanse resolutie
houdt in dat de algemene vergadering
na afwerking van haar huidige agenda
op reces zal worden gezonden, doch
weer bijeen zou komen indien de ont
wikkeling van de toestand op Korea
dat wenselijk zou maken. Tevens wordt
in de resolutie met grote voldoening
geconstateerd dat in Korea een accoord
is getekend voor de uitwisseling van
zieke en gewonde krijgsgevangenen en
de hoop uitgesproken dat er spoedig
een bestand in Korea zal komen.
De Braziliaanse resolutie werd ver
volgens met algemene stemmen aange
nomen.
Functionarissen van de V.N. geloven,
dat dit de eerste eenstemmigheid is
over een belangrijke politieke kwestie
en zeker het eerste accoord tussen Oost
en West over Korea.
De Sovjet-afgevaardigde, Zaroebin,
zei later, dat de stemming „zeker nut
tig" was. Vele afgevaardigden wissel
den handdrukken, terwijl de leider van
de Sovjet-delegatie, Vysj husky glim
lachend de zaal verliet.
Italië In Italië zijn volgens het
communistisch vakverbond twee mil
lioen landarbeiders in staking gegaan.
De staking heeft ten doel, eisen tot ver
betering van de lonen kracht bij te zet
ten. De andere vakbonden nemen niet
aan de staking deeL
