Lerarensalarissen voor nieuw
schooljaar verhoogd
Een zomer in Kromdorp
Acrobaat of ambtenaar in de V.N.
de baan
Ook ontknikking van
Te veel sociale bemoeienis van
onderneming ongewenst
Bij beroepskeuze is meer kennis
een dringende noodzaak
Ex-directeur De Boer moet
terug, aldus oppositie
Belangrijke toezegging van minister Cals
Katli geleerden over gemeenschappelijk
karakter der onderneming
Stofzuiger defect
Bij het zwemmen
verdronken
8
Voorlichting over beroepen vooral
nodig op de scholen
1VOROL: tanden Wit j adem Fris
DONDERDAG 21 MEI 1953
PAGINA 5
Studentenproblemen
naar een commissie
Vrouw onder stroom; geen
letsel bekomen
Twee jongetjes vermist
in Leeuwarden
d«*.w
Vijf jongens drie weken
naar de V.S.
Broederschap door de
luchtvaart
Prof. Post Huisprelaat
van Z.H. de Paus
Pater H. van Hofwegen f
Italiaanse journalist
bij moeder van Kard.
Mindszenty
Hervatten Russen handel
met W.-Duitsland?
EERSTE VROEGE
AARDAPPELEN
KWEST1E-„DE OMMELANDEN"
EERSTE OPTREDEN VAN HAMMARSKJÖLD
GUNSTIG ONTVANGEN
Vrijlating van Oatis door
Eisenhower bewerkt
Franse post in Laos
onder de voet gelopen
Ford ontslaat wegens
staking 85.000 man
(Van onz parlementaire redacteur)
Het debat over de onderwijsnota van minister Cals heeft uiteraard voor de stu
denten nog weinig concreet nieuws opgeleverd. Voor de docenten was er echter
een verrassing: de toezegging op spoedige verbetering van salaris. Voor de minis
ter was het debat slechts een dankbaar aanvaarde gelegenheid om zich eens te
oriënteren omtrent de meningen, die in de Kamer heersen over de studenten-
Problemen, terwijl de Kamer ruimschoots gelegenheid kreeg wensen en gedachten
kenbaar te maken en de gebruikelijke politieke stoom af te blazen, zonder de
welke een parlementair debat nu eenmaal een zekere charme mist. De stoomklcp
ï'ng eerst tegen het eind van het debat open, toen het ging om de vraag, of de
Kamer de motie van mevrouw Fortanierde Wit zou aannemen. Moet men de
Politieke strateeg mr. Oud geloven, dan ging het er de V.V.D. niet eens om de
®otie aanvaard te zien. In een meesterlijke terugtocht van het slagveld zei mr.
Oud, dat hij al tevreden was met het feit, dat de motie was ingediend en uitvoerig
besproken. Ook verworpen moties kunnen een zaak dienen, men zou zelfs kunnen
Poneren, dat de weg naar het succes geplaveid is met verworpen moties, merkte
T. Oud op en daarmede had hij vanzelfsprekend de lachers op zijn hand.
Vóór hem, had prof. Romme ver
klaard, dat de minister zijn eigen con
clusies uit het debat had getrokken en
dat het daarbij moest blijven. De altijd
slagvaardige prof. Oud antwoordde"
•■Met alle respect voor prof. Romme.
maar Romme is de Kamer niet."
..Ook dat is een zeer juiste conclusie"
riep de andere professor ad rem en op
dat moment was de stemming er weer,
die altijd ontstaat, wanneer deze poli
tieke kemphanen elkaar met het woord
benaderen.
Er was echter nog een ander scherp
zinnig debater in de Kamer, nl. de mi
nister, die de moUo van mevr. Fortanier
te ver vond gaan, met nar ie daar waar
zij de minister, voordat hij zijn nieuwe
begroting had gemaakt, al aan duizend
studiebeurzen wilde binden Met één
slag schoof de minister ook nog een an
der rookgordijn op zij, dat de VVD had
opgehangen, door het nl. voor te stel
len, alsof de -notie geen bindende maar
slechts een adviserende waarde had. Zo
zag mr. Cals het geenszins.
„Als minister voel ik mij met een
soortgelijke uitspraak van de Kamer
wel degelijk gebonden en mijn bezwa
ren ook tegen de inhoud van uw motie
zijn meerdere," zo merkte hij op. Mr.
Cals wil wel met een commissie wer
ken, die hem over de studenten-proble
men uitvoerig zal adviseren, maar niet
met een Staatscommissie en bovendien
wil hij de opdracht aan deze commissie
van veel verdere strekking maken dan
alleen het bestuderen van het omzetten
van renteloze voorschotten in beurzen.
De commissie zal het gehele vraagstuk
van de directe en indirecte steun moe
ten bezien, de subsidie en ook de af
trekbaarheid van de studiekosten, waar
omtrent overleg met de minister van
Financiën zal worden gevoerd, en
voorts de voorlichting aan en de selec
tie van studenten. Om tot snelle afwer
king van deze taak te komen zal zij
afzonderlijk over de verschillende on
derwerpen rapporten indienen.
Salarisverbetering docenten
Als gevolg van een aanvankelijk
breder opgezet initiatief is enige jaren
lang op initiatief van bet Studiecen
trum Arbeidsvraagstukken regelmatig
overleg gepleegd tussen een aantal
katholieke geleerden, die, overigens
van geheel verschillende vakweten
schap uit, allen op enigerlei wijze nauw
bij het maatschappelijk verschijnsel
„arbeid" zijn geïnteresseerd. Die kring
fungeerde als een platform, waarop ver
schillende vakwetenschappen, die, on
danks de verwantschap van haar ob
ject, zo van elkaar zijn vervreemd, tot
onderling contact en begrip werden
gebracht in een ongedwongen ontmoe
ting van haar beoefenaars.
De samenstelling van deze kring was
als volgt: mgr. prof. dr. M. J. H. Cob-
benhagen (Tilburg), voorzitter; prof. dr.
J. van Boxtel (Haaren); drs. F. J. P.
van Dooren (Tilburg): dr. J. A. Geert-
hian (Tilburg); K. H. van Ginneken
(Arnhem): prof. dr. W. R. Heere (Til
burg); A. Hennekens (Heerlen); dr. F.
J. M. Hillen (Vught); prof. mr- dr. Th.
Keulemans O.Carm. (Merkelbeek);
Chr. G. Matser (Arnhem); 'drs. Th.
Mulder S.J. (Nijmegen); prof. dr. A.
Oldendorff (Nijmegen); prof. dr. J. A.
J Peters C.s.s.R. (Nijmegen); prof. dr.
Th. L. M. Thurlings (Wageningen);
drs. M. A. F. M. van Uilen 'Breda);
Prof. dr. F. J. H. M. van der Ven
(Tilburg); prof. mr. J. J. M. van der
Ven (Utrecht); prof. dr. J. A. Veraart
(Delft); prof. dr. L. G. J. Verberne
(Tilburg); mag. prof. dr. F. A. Weve
O.P. (Tilburg).
Als vrucht van zijn beraadslagingen
beeft de studiekring een rapport over
het gemeenschapskarakter der onder-
Hing gepubliceerd.
Aan het rapport ontlenen wij het
Volgende:
De vraag naar het gemeenschapska
rakter der onderneming ontleent voor
éen groot deel haar urgentie aan een
tweetal practische problemen van de
moderne tijd. Enerzijds namen vele
ondernemingen op grond van dit gepre
sumeerde gemeenschapskarakter tal
Van maatregelen op sociaal terrein.
Anderzijds spreekt men naar aanleiding
hiervan zijn ongerustheid uit over de
steeds verder gaande ondernemingsbe
moeiing. die in sommige gevallen zover
gaat. dat er voor de werknemer maar
Weinig levensgebieden meer overblij
ven, die aan de ondernemingsinvloed
zÜn onttrokken.
Reeds een tamelijk oppervlakkige
kennisname van de praktijk doet de
Vraag rijzen, of sommige ondernemin
gen door het nemen van bepaalde
maatregelen niet verre de grenzen van
hun competentie overschrijden en zich-
zelf op deze wijze een invloed verwer
ven op gebieden, die krachtens hun
*zrd nu eenmaal niet der onderneming
l'jn. Deze vraag klemt nog temeer,
•laar de werknemer in vele gevallen in
meerdere of mindere mate van de on
derneming afhankelijk is en dit ook als
zodanig aanvoelt.
Het verschaffen van werkgelegen
heid en het bevorderen van de wei-
Vaart zijn even zovele doeleinden, die
öe overheid (eventueel in ruimere zin
genomen) rechtstreeks intendeert ter
bereiking van het bonum ommune
Van een gemeenschap van hogere orde,
De 31-jarige mevrouw J. van Dijk—
^ikemans was dezer dagen in haar
woning te Rotterdam aan het stofzui-
toen ze trachtte de keukenkraan
mcht te draaien. Zoals later bleek was
stofzuiger defect en opeens kon ze
Qe kraan niet meer loslaten, doordat ze
..aarde" maakte en de stroom door haar
.mbaan! ging. Ze rukte zo hard aan de
m'aan, dat deze losschoot, waardoor de
®Tl'oomkring verbroken werd. Ze zag
J*°g kans om hulp te roepen, doch daar
na verloor ze het bewustzijn. Een ont-
oden geneesheer en de G.G.D. hebben
ter PMatse behandeld. De vrouw
geen letsel bekomen.
en tenslotte van de Staat. Zij liggen bo
ven het niveau van de onderneming.
Formeel kan men daarom de oplossing
van deze vraagstukken geen doel van
de onderneming meer nc .men. Alleen
materieel werkt de onderneming daar
aan mede. De behartiging van het alge
meen welzijn en wat daar direct mee
samenhangt is formeel uitsluitend de
taak van de overheid. Alleen zij is be
last met de architectonische functie,
waardoor zij de werkzaamheden der
ondernemingen coördineert op het al
gemeen welzijn. Vandaar, dat het alge
meen welzijn niet in de doelstelling
der onderneming voorkomt. Bij het
streven naar haar eigen doel moet zij
echter het algemeen belang in acht
nemen.
De onderneming is dus geer puur
economische categorie, die slechts
winst maken tot doel zou hebben.
Sedert de tweede wereldoorlog
begint de gemeenschapsgedachte
vooral ook in de practijk veld te
winnen. Wel is het vaak meer een
gevoelskwestie dan een scherp in
zicht in betekenis en consequenties
van de toepassing van dit begrip
op de onderneming. Toch zal, wil
deze toepassing als een winst kun
nen worden beschouwd, het begrip
inhoud moeten krijgen.
De problemen, die hier om een op
lossing vragen, zijn van drieërlei aard:
De sociale en sociaal-psychologische
problemen, die binnen de arbeidsge
meenschap der onderneming besloten
liggen.
De vraagstukken, die betrekking heb
ben op de plaats, welke de factor ar
beid (leidinggevende, organiserende en
uitvoerende) in de onderneming dient
in te nemen en op de invloed, die aan
deze factor moet worden toegekend.
De vraagstukken, die betrekking
hebben op de bevoegdheidsgrenzen der
onderneming op sociaal en paedagogisch
terrein-
Een zeer breed arbeidsveld voor so
ciologen, economisten, psychologen en
paedagogen, waarop nog nauwelijks de
eerste stappen gezet zijn, ligt hier nog
open en vraagt dringend om bewer
king.
(Van onze correspondent)
In de Friese hoofdstad wordt sinds
Dinsdagavond gezocht naar twee jon
gentjes van zes jaar, die sedert Dins
dagmiddag worden vermist. Woensdag
heeft de Leeuwarder gemeente (politie
tot laat in de avond laten dreggen in de
vijver van het Vossenparkje en in de
gracht langs de Prinsentuin, hetgeen
een enorme publieke belangstelling
trok, maar geen resultaat opleverde.
Hoewel volgens vage inlichtingen van
schoolkinderen de jongens het laatst ge
zien zouden zijn bij deze parken, waren
deze mededelingen dermate tegenstrij
dig dat men Woensdagavond het dreg
gen heeft gestaakt. De jongentjes, Hyl-
ke Rinsma uit de H. de Costerstraat en
Evert Scheffel van de Nieuweburen,
waren vriendjes en men vermoedt dat
hen beiden een ongeluk is overkomen.
Een extra politiebericht, dat per radio is
omgeroepen, heeft ook nog geen resultaat
opgeleverd.
Woensdag is te Rotterdam de twaalf
jarige G. M. Lokker in de Steigersgracht
achter de Hoogstraat verdronken. Hij
was met enige vriendjes aan het voet
ballen geweest en was daarna gaan
zwemmen. Vermoedelijk heeft hii daar
bij kramp gekregen en is daardoor in
de diepte verdwenen. Toepassing van
kunstmatige ademhaling mocht niet
meer baten.
De minister heeft nog met nadruk
verklaard, dat zijn aandacht sterk ge
richt blijft op de verbetering van de sala
riëring van het docentencorps. Hij kon
de Kamer de verzekering geven, dat hij
over de ontknikking nu niet meer in
de volksvertegenwoordiging zal hoeven
te spreken, terwijl wat de salarissen
van de leraren betreft, zijn overtuiging
steeds groter wordt, dat hieromtrent
nog vóór het komende schooljaar een
nieuwe regeling zal zijn getroffen.
Een andere toezegging die hij kon
doen, was dat de mogelijkheid van een
gunstiger regeling inzake terugbetaling
van de studievoorschotten door leraren
niet alleen voer een bepaalde groep
maar voor allen zou gelden, (zoals pater
Stokman had gevraagd) nader zal wor
den bezien. Aanvankelijk voelde mr.
Cals daar niets vcor, maar het was de
heer Peters (KVP) die hem op een goed
idee bracht: de grens niet leggen op
een bepaald tijdstip, zodat de ouderen
er niet van kunnen profiteren, maar in
het bedrag dat verschuldigd is. De neer
Peters wilde de minister ook gaarne
tot de uitspraak brengen, dat hij de
genen die gelden uit particuliere fond
sen ontvangen, deze steun naast de
Rijkssteun zou laten houden. Hierin
kon de minister hem echter geen toe
zegging doen. „Ik wil liever zorgen,
dat de Rijkssteun op onbekrompen wijze
omhoog gaat." was het toch ook hoop
gevende antwoord.
Over de diepere oorzaken van het
feit, dat tegenwoordig de ouders
niet meer de studiekosten van hun
kinderen kunnen financieren, maar
dat hier in allerlei vormen over
heidssubsidie aan te pas moet ko
men, wipte de minister vluchtig
over heen, zoals te begrijpen was.
De kwestie raakt het gehele sociaal-
economisch beleid van de regering
en wat mr. Cals niet in de Kamer
zegt, zal hij hopelijk wel in de
kabinetsraad te gelegener tijd naar
voren brengen. Ook de socialisti
sche suggestie om alle studenteji
studieloon te geven op welk punt
de communisten de PvdA waren
bijgevallen werd door de minis
ter met de nodige omzichtigheid om
zeild
Hij moest pater Stokman toegeven
dat de vrijheid bij de selectie en ook
bij de artsenkeuze onverlet moet wor
den gehandhaafd. Wat de indirecte
steun betreft, meende de minister dat
deze niet te ver mag gaan en slechts
een aanvullend karakter mag dragen.
De eigen verantwoordelijkheid van de
student ziet ook mr. Cals als een onver
vangbaar goed, dat beschermd dient te
worden Maar van de andere kant is
er b.v. de zeer dringende nood van
goedkope kamers voor studenten, ter
wijl ook de studenten maaltijden ge
subsidieerd moeten worden.
Het lot van de motie van mevr. For
tanier was verwerping met 51 tegen 12
stemmen
De Kamer heeft na enige scherpe
woorden van de communisten en een
reeks interrupties bij de verdediging
van staatssecretaris Kranenburg nog de
wet op de inkwartiering en de vorde
ring van onroerende en roerende goe
deren in oorlogstijd aangenomen, waar
door o.m. de mogelijkheid wordt ge
schapen dat buitenlandse militairen
hier worden ingekwartierd.
Kamer wordt Rekenkamer
Onder de kleine Ontwerpen die zon
der hoofdelijke stemming werden aan
genomen was er een dat even de aan
dacht trok. „Een uitermate ongelukkige
geschiedenis", noemde minister Cals de
verantwoording die zijn ambtenaren
hadden gegeven van een bedrag voor
de Televisieraad in de eerste maanden
van diens bestaan. Het bedrag bleek te
hoog opgegeven, hetgeen aan het speu
rend oog van de Kamer niet was ont
gaan. Het was te onbelangrijk om er
een minister lang mee lastig te vallen,
maar het gaf de heer Tilanus toch aan
leiding tot critische opmerkingen, waar
van de minister voor dit geval de juist
heid moest toegeven.
8. De Engelse heer Dodge vestigde met het jacquet
van freule Eufros/ine onmiddellijk een nieuwe tradi
tie. Nog dezelfde middag begon hij er mee op het
borreluur in de Vergulde Os te verschijnen, om er
een glas Victoriawater te drinken. Na enkele dagen
reeds kwamen alle Kromdorpelingen tegen dat uur
lilt hun huizen, werkplaatsen, winkels en kantoren
te voorschijn, om eerbiedig naar het ceremonieel
voorbijschrijden van de plechtig geklede Brit te
kijken. Weldra vermeldde een ondernemend touring-
carbedrijf deze merkwaardige gebeurteriis als een
bijzondere attractie van haar befaamde dagtochten.
Een eigenaardig collectief misverstand deed even
wel alom in den lande de mening post vatten, dat
men slechts gekleed in jacquet het ceremonieel in
ogenschouw mocht nemen. De touringcaronderne
mer had weldra geen klanten meer, maar talrijke
exclusieve l'ieden spoedden zich in jacquet naar de
Vergulde Os. Onder hen mengde zich ook een
enigszins stoffig heer, die weliswaar niet in jac
quet, maar toch buitenissig genoeg gekleed was om
met enige reverentie door de andere heren discreet
bekeken te worden. Hij zelf bestudeerde de kledij
van de heer Dodge met de grootste interesse door
een vergrootglas, waarna hij in een klein zakboekje
zorgvuldig aantekeningen maakte. Arie Goesting
sloeg hem van achter de tapkast met groeiende
achterdócht gade en koesterde na enkele dagen het
angstige vermoeden, dat de stoffige heer een ver
momde inspecteur van de belastingen was, die
nauwlettend zijn voortdurend stijgende inkomsten
zat te noteren.
(Van onze Haagse redactie)
Evenals dit reeds in de vijf voor
afgaande jaren het geval is geweest,
zal ook thans een internationale uit
wisseling van luchtvaartgezinde jon
geren plaats vinden. 120 cadetten van
de Amerikaanse Civil Air Patrol zul
len 19 Juli naar zestien verschillen
de landen vertrekken. Vijf van hen
zullen naar Nederland gaan. Vijf Ne
derlandse jongens zullen 23 Juli in
Washington aankomen voor een ver
blijf van drie weken bij een van de
onderdelen van de C. A. P. De bedoe
ling van deze uitwisseling is een in
ternationale broederschap te vormen
van de jeugd in de vrije wereld, die
zich tot de luchtvaart aangetrokken
voelt.
De landen, die dit jaar met de Ver.
Staten deelnemen aan het programma
zijn België, Brazilië, Canada, Denemar
ken. Frankrijk, Italië. Mexico. Neder
land, Noorwegen, Portugal, Spanje, Zwe
den, Zwitserland, Groot Brittannië, Tur
kije en Griekenland.
Niet alle jongelui, die aan het uit
wisselingsprogramma deelnemen. zijn
cadetten. In de meeste landen bestaat
namelijk geen organisatie, die op een
lijn gesteld kan worden met de Civil
Air Patrol. Het zijn echter allen jonge
mensen, in leeftijd variërend tussen 15
en 21 jaar, die hun hart aan de lucht
vaart verpand hebben en in hun eigen
land de steun hebben van organisaties
op luchtvaartgebied. In ons land is dat
de K. N. V. v. L.
Mgr. Prof dr. R. R. Post, hoogleraar
aan de R.K. Universiteit te Nijmegen,
is benoemd tot Huisprelaat van Z. H.
de Paus. Mgr. Post was reeds Geheim
Kamerheer van Z. H. de Paus.
Pater H. van Hofwegen van de Witte
Paters van Kardinaal Lavigerie is op 76-
jarige leeftijd in zijn missiegebied in Noord
Rhodesia overleden. Hij was gedurende 44
jaar als missionaris werkzaam in de pre
fectuur van Fort Rosebery.
Advertentie
(Van onze Utrechtse correspondent)
„Er is over het algemeen een ontstel
lend gemis aan kennis van de verschil
lende beroeper. En toch is deze kennis
dringend nodig bij het advies van de
ouders ten aanzien van de keuze van
het beroep hunner kinderen. Dat er in
deze toestand mede via het onderwijs
verandering komt, is dringend gewenst."
Aldus prof. dr. J. Th. Snijders, voorzit
ter van de Stichting Katholieke Cen
trale Beroepskeuze-voorlichting, die
gisteren te Utrecht haar tweede studie
dag heeft gehouden.
Deze studiedag had als algemeen the
ma „De beroepenvoorlichting op de
scholen", waarover de heer H. van der
Vlist, directeur der Nederlandse Stich
ting voor Psychotechniek, een theore
tische inleiding heeft gehouden, terwijl
broeder Accursius en de heer H. van
de Weijden van hun ervaringen in de
practijk hebben verteld.
Wil men de kinderen werkelijk van
dienst zijn, was de algemene mening
op deze vergadering, dan zal er voor
al ook op de scholen heel wat meer
moeten gebeuren. Eenzelfde klacht als
die van prof Snijders uitte de heer
K. Sarneel, bestuurslid van het K.O.V..
waar hij opmerkte, dat er ook bij de
onderwijzers in dit opzicht de nodige
kennis ontbreekt. Dit wordt begrijpelijk
als men een blik slaat op de kweek
scholen: merendeels internaten, dus
sterk gesloten instituten, met een zwaar
beladen intellectualistisch program. De
toekomstige onderwijzers krijgen nau
welijks de gelegenheid sociale kennis
op te doen, noch in de practijk, noch
door middel van gedoceerde theorie
De heer van der Vlist achtte het van
belang dat men de kinderen op de la
gere scholen gaandeweg meer vertrouwd
maakt met het arbeidsleven, dat men
de kennis van het beroepsleven uit
breid naarmate het aperceptie-vermogen
van het kind groeit. Een breder uitwei
den over de verschillende beroepstypen
acht spr. geschikter dan het ingaan op
details, iets wat in de hoogste klassen
beter kan geschieden.
Als middelen die hierbij uitstekend
dienst kunnen doen noemde spr. een
handleiding met korte beschrijvingen,
ook van minder bekende beroepen, voor
drachten door beroepsadviseurs, film
strookmateriaal van stilstaande beelden
en last not least de schoolradio. Bij dit
alles zij men op zijn hoede voor roman
tische vertekening, een gevaar dat altijd
dreigt, maar in het bijzonder wanneer
men mensen laat causeren die uit het
besproken beroep zelf afkomstig zijn.
Broeder Accursius heeft verteld van
eigen ervaringen in de practijk bij het
V.G.L.O., scholen die het merendeel der
kinderen tenslotte afleveren aan de
maatschappij, en waar een goede be-
loepskeuzevoorlichting derhalve van
uitermate groot belang moet heten.
De heer Van de Weyden, directeur der
Interdiocesane Stichting voor beroeps
keuzevoorlichting, heeft enige medede
lingen gedaan omtrent een in Noord-
Brabant ondernomen experiment, waar
aan 150 scholieren hebben deelgenomen.
Op elk van deze scholen werden aan de
hand van een inleiding in boekvorm een
vijftiental lessen gegeven over beroepen;
bij daze lessen, die een grote belangstel
ling genoten, en ook resultaten hebben
gehad, deed zich evenwel de behoefte aan
een vakpsycholoog in sterke mate ge
voelen.
In de morgenzitting heeft drs. J. van
Susante uit Nijmegen een referaat ge
houden over de functie-analyse. De be
roeps-analyse, die o.m. van belang is
voor de beroepskeuze, voor een logische
personeelsseiectie, voor de vakoplei
ding, voor het vinden van een goede
taakverdeling en voor de werkkiassi-
ficatie, kent een vrij groot aantal me
thoden Baumgartner noemt er zeven
tien waarvan er echter geen een vol
komen bevredigend resultaat verschaft.
Een aanhoudend zich verdiepen in de
problematiek van de beroepskeuze blijft
dus een primaire eis volgens spr., die
in het algemeen gewaarschuwd heeft
voor een ai te eenzijdige manier bij het
benaderen van de waarheid. Men dient
vooral rekening te houden met de ge
hele persoonlijkheid van het te tapen
individu. Het verdient aanbeveling dat
een beroepsadviseur zich door persoon
lijke beleving op de hoogte stelt van de
verschillende beroepen.
Een Italiaanse journalist uit Bologna
heeft buiten medeweten van de Hongaarse
regering een bezoek kunnen afleggen bij
de moeder van kardinaal Mindszenty. In de
L'Avvenire dTtalia schrijft deze journalist,
dat de moeder van de kardinaal in een
klein huisje te Csehimindszent woont. In
de kamer, waar de journalist werd ont
vangen, hingen enige schilderijen, waar
onder een van de kardinaal in vol ornaat.
De moeder van de kardinaal verklaarde
onder meer tegenover de bezoeker: „Toen
mijn zoon benoemd werd tot bisschop van
Veszprem schreide ik. Toen hij later Pri
maat van Hongarije en kardinaal werd, heb
ik opnieuw geschreid. Doch nu hij in de
gevangenis is, kan ik niet meer schreien.
Er blijft voor mij niets anders over dan
te bidden en te lijden. Ik heb nooit ge
studeerd, doch door verdriet en bidden
heb ik geleerd het mijne bij te dragen tot
de bloei van de Kerk in ons land".
De West-duitse regering heeft catego
rische verzekeringen gegeven aan Ameri
ka dat zij de Sovjet Pnie geen strategische
goederen zal leveren, nadat de formele han
delsbetrekkingen met Moskou hervat zullen
zijn, aldus werd gisteren door een hoge
Amerikaanse autoriteit meegedeeld. De
West-Duitsers bestuderen op het ogenblik
een aanbod van de Russen ter hervatting
van de handel, die door de tweede Wereld
oorlog en daarna door de koude oorlog on
derbroken werd.
Verwacht wordt, dat de formele onder
handelingen over een Russisch-Duits han
delsverdrag over drie weken zullen begin
nen. Het eerste officiële contact tussen de
West-Duitsers en de Russen over een her
vatting van de handelsbetrekkingen vond
de vorige maand plaats tijdens de handels
conferentie tussen Oost en West in Genève.
Vanmorgen zijn te Broek op Langen-
dijk de eerste vroege aardappelen van
de koude grond geveild. Aangevoerd
werden 50 kg. eerstelingen middelsoort,
die f 0-87 per kg. opbrachten en 33 kg.
kleine aardappelen, die f 0.77 per kg.
opbrachten.
(Van onze correspondent)
NEW YORK, Mei.
De eerste Secretaris Gene
raal van de Verenigde Naties,
Trygve Lie, kon het met de
pers niet altijd/te best vin
den. Of het nu was omdat hij
een zeker wantrouwen had
tegenover de onvermoeid
nieuwsgierige speurders op
zoek naar krantenkoppen-
nieuws, of dat hij van na
ture nu eenmaal niet de soe
pelheid bezat om met dit vol
gens hem gevaarlijke volkje
om te springen; in ieder ge
val bekoelde het enthousias
me wederzijds in de loop der
jaren aanmerkelijk. En op
zijn laatste persconferentie
onlangs beloofde Lie ook in
een boek, dat hij over zijn
zeven jaren bij de V.N. wil
schrijven, een apart hoofdstuk
aan de internationale pers te
wijden, om, zei hij, te recom
manderen hoe daarmee om te
gaan.
De nieuwe Secretaris Gene
raal schijnt het zonder die
aanbevelingen te kunnen
gegeven als in Upsala en
Stockholm. Dag Hammars
kjöld is zijn loopbaan ook als
economisch politicus begon
nen. De socialistische minis
ter van Financiën haalde de
brillante jongeman weg van
de Stockholmse circulatie
bank en maakte hem Onder
minister van Financiën La
ter werd hij als buitengewoon
gezant en financieel adviseur
aan het ministerie van Bui
tenlandse Zaken verbonden.
In 1949 werd hij tot plaats-
de familie Hammarskjöld,
hetzij als minister van B.Z. of
als minister-president in de
Zweedse regering geweest.
Het zal de 48-jarige secreta
ris-generaal ook van pas ko
men, dat hij een uitnemend
stylist is (zijn vader was lid
van de Zweedse Akademie
voor Literatuur). Want van
de wijze, waarop Hammars
kjöld zijn besluiten zal in
kleden en formuleren, zal
veel afhangen.
Wat bij de eerste kennis
vervanger van de minister op making met de pers vanzelf-
en in die functie vervulde hij sprekend nog niet duidelijk
dat departement aangesteld
een belangrijke rol bij ge
wichtige internationale eco
nomische onderhandelingen:
allengs kreeg hij meer en
meer zuiver politieke op
drachten. Sedert 1949 verte-
doen. Zijn eerste persconfe- genwoordigde hij als gedele-
rentie is een waar succes ge- geerde Zweden bij de Alge-
worden. Zijn bescheiden een- mene Vergadering der V.N.
voud, het gemak waarmee hij wat hem o.m. blijkbaar bij-
op uiterst bedreven diploma- Zonder geëigend maakte voor
tieke doch efficiënte manier (je taak als Secretaris Gene
raal, schijnt het feit te zijn
dat hij, hoewel hij de ver
trouwenspersoon van een so
cialistische minister van B.
Z. was, persoonlijk nooit
voorkeur voor een bepaalde
partij heeft doen uitkomen.
Wanneer men Hammars
kjöld ziet en zijn familiege
schiedenis enigszins heeft
leren kennen, moet men on
willekeurig aan Giraudoux'
roman „Bella" denken, waar
in de regerende families als
van Berthelot en Poincaré
worden beschreven, zonder
welke de Derde Republiek
kon worden, was de positie,
die mr. Hammarskjöld als
hoogste internationale amb
tenaar, verantwoordelijk aan
alle regeringen der leden-
landen der V.N., zal inne- zijn heengaan
wordt verondersteld geen
deel te nemen aan nationale
of internationale politiek,
maar de leden-landen zijn
het onder elkaar absoluut
niet er over eens hoe streng
en waar precies die lijn moet
getrokken worden. Sommige
vinden, dat juist de secreta
ris-Generaal „Wereldleider"
moet zijn, andere als de Rus
sen, menen dat hij zich als
puur ambtenaar moet gedra
gen.
Met grote spanning wacht
men nu af hoe Hammars
kjöld, de zoon van de minis
ter-president, die Zweden in
een absoluut neutrale positie
trachtte te houden in de eer
ste wereldoorlog, zijn eigen
positie zal bepalen. Hij heeft
de reputatie van een diplo
matieke acrobaat te zijn.
Maar het is de vraag of de
acrobatentoeren, die in het
wereldforum van de V.N.
door een secretaris-generaal
gemaakt moeten worden,
niet, zoals Trygve Lie zei bij
.onmogelijk"
men. De secretaris-generaal uit te voeren zijn....
de gestelde vragen behandel
de, de afwezigheid van enig
wantrouwen ook tegen het
correspondenten leger,
waaronder menigeen zijn
vragen zo plaatst els een
jager zijn val, en zijn na
tuurlijke vriendelijkheid, be
loven een goede samenwer
king van de Secretaris Gene
raal met alle partijen voor de
toekomst.
Als er iemand op een der
gelijke 'moeilijke taak als
Secretaris Generaal der V.N.
is voorbereid, dan wel Mr.
Hammarskjöld. Vanzelfspre
kend is hij een geschoold ju- niet geregeerd kon worden,
'-1 i. rt«nn()ina TTll lInMMnliilrn rartaronéï«
rist met bijzonder grondige
theoretische vorming en prac
tische ervaring in het volke
renrecht. Zijn academische
opleiding omvatte echter ook
een degelijke nationaal-econo-
mische training, welke in de
periode tussen de twee we
reldoorlogen bijna nergens
zo uitgebreid en goed werd
Uit een dergelijke regerende
familie komt nu ook Ham
marskjöld. „Een Hammars
kjöld moet altijd in de re
gering zijn, anders brengen
we niets tot stand," placht
men in Zweden in de vorige
eeuw te zeggen. En geduren
de vijf generaties is ook
steeds een of ander lid van
nieuwe en de vroegere secretaris-generaal van de
V. N., Hammarskjöld en Trygve Lie.
(Van onze correspondent)
De leden van de oppositie in het be
stuur van „De Ommelanden" het zgn.
„nieuwe bestuur" hebben een pers
conferentie gehouden, waarin zij hun
visie op de huidige stand van zaken bij
de Ommelanden hebben gegeven. Daar
uit blijkt dat de oppositie-leden mes
vertrouwen de uitspraak van het kort
geding tegemoet zien. Er zijn enkele in
grijpende maatregelen genomen, aldus
het „nieuwe" bestuur, omdat de zaken bij
de Ommelanden hard achteruit gegaan
waren, sinds de heer De Boer als direc
teur was uitgetreden. Er zou financieel
een teruggang zijn van nagenoeg een half
millioen.
Van de leveranciers zouden vijfhon
derd naar andere fabrieken zijn over
gelopen en de fabriek heeft thans slechts
de helft van de melk tot haar beschik
king, die zij anders in deze tijd van het
jaar heeft, zo werd meegedeeld.
De heer Buiter deelde mede dat wan
neer de heer De Boer in het bedrijf te
rugkeert, de arbitrale uitspraak nage
leefd zal worden. Er liggen echter in
die uitspraak mogelijkheden die stellig
benut zullen worden. Het nieuwe be
stuur is genegen samen te werken, mits
de heer De Boer als directeur terug
keert, want deze figuur heeft 75 pet van
de leden achter zich en 90 pet. van de
losse leveranciers. Bij terugkeer van de
beer De Boer wordt een nieuwe staking
onder het personeel niet verwacht. De
president van de Groninger rechtbank
zal intussen vandaag twee zaken in kort
Radio Praag heeft vanochtend mede
gedeeld dat de vrijlating van de Ameri
kaanse journalist William Oatis het re
sultaat was van een persoonlijke bood
schap van president Eisenhower aan de
Tsjechische president Zapotocky.
Op 30 Maart, aldus Radio-Praag, feli
citeerde Eisenhower Zapotocky met zijn
verkiezing en voegde daaraan toe dat hij
bereid was bepaalde onderwerpen met
de Tsjechische regering te bespreken als
Oatis in vrijheid werd gesteld.
Zapotocky dankte in zijn antwoord
voor de gelukwens en zei dat hij op
grond van een bepaald wetsartikel,
dat de president het recht tot het verle
nen van amnestie geeft, de rest van
Oatis' straf had kwijtgescholden.
Woensdagavond heeft het Amerikaan
se Witte Huis een gelijkluidende verkla
ring afgelegd.
geding te behandelen hebben, n.l. over
de rechtsgeldigheid van het „nieuwe be
stuur" en tegen de heer De Boer, die
ondanks het feit dat de arbeidsverhou
ding met wederzijds goedvinden op 18
April werd beëindigd, zich verschillen
de handelingen heeft gepermitteerd,
waardoor een chaos dreigt te ontstaan.
In Laos is de Franse voorpost
Moeong Hoea, 140 km. ten Noorden van
de residentie Loeang Prabang, na lang
durige tegenstand- in handen gevallen
van de communistische Vietminh, Na
haar terugtocht uit de omgeving van
Loeang Prabang had de Vietminh bijna
zes bataljons ter beschikking voor de
aanval op de zwakke post. Over het lot
van het garnizoen is nog niets bekend.
Verder bleven de gevechten in Laos
beperkt tot enkele plaatselijke botsin
gen. In de buurt van Hanoi echter en
ter hoogte van de Tonkindelta deden
de communisten zonder succes en
kele verwoede aanvallen.
De nieuwe Franse opperbevelheb
ber in Indo-China, generaal Henri Na-
varra, is per vliegtuig in Hanoi aange
komen. Tot aan het einde van de natte
moesson, in October, zal de generaal de
tijd hebben om nieuwe plannen op te
stellen. Militaire waarnemers achten
het waarschijnlijk, dat hij zal afwij
ken van de tactiek van zijn voorganger,
die de communistische aanvallen bij
voorkeur bestreed door de vorming van
„egelstellingen." Wat nodig is, aldus
deze waarnemers, zijn offensieve plan
nen, die het Indochinese volk vertrou
wen zullen inboezemen.
De ambassadeur van Thailand in
Washington heeft meegedeeld, dat zijn
land de klacht tegen de Vietminh de
volgende week aanhangig zal maken bij
de Veiligheidsraad.
De Ford Motor Company heeft be
kend gemaakt, dat zij in haar Ameri
kaanse fabrieken, tengevolge van een
staking in haar bedrijf te Canton (Ohio)
85.000 arbeiders heeft moeten ontslaan.
De maatschappij heeft bekend ge
maakt, dat door de staking te Canton de
levering gestaakt is van smeedijzeren
onderdelen, welke nodig zün voor de
vervaardiging van personen-auto's en
vrachtwagens.
De United Auto Workers Union heeft
de staking bijna vijf weken geleden uit
geschreven in een geschil over de ta
rieven, aldus de maatschappij.
