escsjn^MpsenB iiifillifir II A A TM rilOPIIF" PflimiAIT Russen patrouilleren met veel machtsvertoon Getergd volk in opstand O.-Duitse regering wordt wellicht gewijzigd Minder kans op bijeenkomst der Grote Vier? ARBEIDERSPARADIJS Van algehele werkhervatting schijnt in Berlijn nog geen sprake te zijn Ook in MAAGDENBURG en CHEMNITZ ongeregeldheden VAKCENTRALEN VRAGEN 5 PCT. LOONSVERHOGING Amerik. vliegtuig neergestort in Japan Alles voor het volk Toi hoofd en hart Compensatie huurverhoging en opheffing consumptiebeperking Daders van moord op Woerdense agent gepakt? Het weer Welter bereid tot medewerking DONDERDAG 18 JUNI 1953 77ste JAARGANG No. 257 >1 127 doden? CONANT„Rusland heeft gefaald" Nieuwe meelsoort voor zoutloos brood Foto-Thunderjet voor de'luchtmacht Provinciale Staten van Noord-Holland WINDJACKETS - SWEATERS Eenheid der katholieken Bromfietser gedood in Bakel Autobestuurder in arrest O "«■'li (o) Vliegveld FRANSE' BRITSE ZONE Gal-ow. Tempelh AMERIKAANSE ZÖNE Berlijn liqF ge heel mherdoor Rusland bezette deel v.Oujfsland Hamburg, Niemands- iand.5km BueckeburgClf Helmstedf DUITSLANO DUITSLAND.f •Amen kV ^roeper Neurenberg BUREAU SMEDESTRAAT 5 - HAARLEM ADVERTENTIETARIEF 28 cents per millimeter- Telefoon: Redactie 21544, Advertenties 21543 hoogte. Omroepers 16 cents per m.m.-hoogte. Bijkantoor en Red. ITmuiden: Leeuweriklaan 30 HB ilif i ffi m ÊM. MB i&M I 1 Hnflj iMk 9 SLj I Bj 9 I mLJÊ jfm B99 redenen te weigeren. 5^. nltUWt nAAnLtWolHt lUUnAnl Wnd. hoofdredacteur: W. van Williga. Vluchtelingen die gisteren West-Ber lijn bereikten hebben melding gemaakt Van stakingen, protestoptochten en de monstraties in geheel Oost-Duitsland. In Maagdenburg zouden de arbeiders Van de grote staalfabrieken Ernst Thal- mann, Rose Luxemborg en Karl Lieb- knecht in staking zijn gegaan en de communistische directie hebben afgezet. Het West-Berlijnse Rode Kruis deelde Vanochtend mede, dat de revolte van gisteren aan minstens zestien personen De reeds lang smeuienae ontevre denheid is in Oost-Beriijn plotse ling opgevlamd. De Kussen zelf nebben dezer aagen de lont ontstoken, Si? nu een uitbarsting veroorzaakt heeft. hadaen ae Oost-Duitse regering en zelfs de eigen militaire bevelhebber ge desavoueerd en zij hadden de opheffing van tai van onpopulaire maatregelen aangekondigd. De Oost-Berlijners hebben dezer dagen, onder invloed van de gewij zigde Sovjet-politiek ten aanzien van Duitsland, de moed gehad een massale protestactie te houden. De aanleiding Werd gevormd door de veel te hoge Productie-normen waaraan de arbei ders moesten voldoen. De oorzaak lag uiteraard veel dieper. Men achtte aet ogenblik gekomen om blijk te ge- ven van het misnoegen over het beleid Van een regering die tl zich op beroemd had vooral voor ae arbeiders op .c komen. In werkelijkheid werden de srbeiders in toenemende mate als sla gen behandeld, zoals bij de betoging van Uinsdag de Oost-Duitse ministers in sPreekkoor is toegeroepen. Het aftreden van deze ministers is gedurende de de monstraties geëist. Moskou had zelf het talen van de tot nu toe in Duitsland ge volgde politiek reeds erkend. De reeks gebeurtenissen die tot deze spectaculaire climax geleid hebber, is thlm twee weken geleden begonnen. Eind Mei werd Semjonov. de vroegere poli tieke adviseur van de Russische com mandant in Duitsland, Chuikcv, be- hoemd tot Hoge Commissaris. De hoog- ?te Sovjet-post in Berlijn kwam daarmee m civiele handen. Generaal Chuikov ^erd van het burgerlijk bestuur onthe ien, en een week later werd hij naar rmskou teruggeroepen en door een veel tager geplaatst officier, als bevelhebber ian de Sovjet-troepen in Duitsland, ver hangen. Vorige week Woensdag gingen hc Russen nog een stap verder. De ooe- en zakenlieden in Oost-Duitsland \v?rd meer vrijheid beloofd. Personen me tot nog toe geen bonkaarten kregen zouden bij de distributie worden inge schakeld. Aan gevangenen die veroor deeld waren voor economische delicten ji'crd amnestie verleend en de Oost- r*Uitsers die indertijd naar het Westen Waren gevlucht konden terugkeren en zouden de geconfiskeerde bezittingen ®rugkrijgen. Tenslotte werd ook een Vereenkomst gesloten met de protes- ,aht?e autoriteiten in het land. Opmer- 5eh.ik was intussen dat in bet officiële S6rlijnse Sovjet-dagblad, de „Tagliche hndschau", verklaard werd, dat „de Pormalige Sovj et-bestuurscommissie mede verantwoordelijk was voor de fou- j?11 die in het verleden waren gemaakt". pOarmee werd het beleid van generaal nuikov veroordeeld. Maar het Kremlin S.at uiteraard toch op de eerste plaats de °st-Duitse leiders zelf de schuld, vinder leden van de Oost-Duitse regering die k'ch bij het volk bijzonder gehaat heb- b®n gemaakt, neemt een van de vice- ?*emiers, Walter Ulbricht, wel een heel Axiale plaats in. Ulbricht is namelijk secretaris-generaal van de SED, de h?genaamde socialistische (lees: commu- jistiscne) Duitse eenheidspartij. Ulbricht tie k tot nos toe een Srot'? machtsposi- bekleed. Hij is persoonlijk voor een e'angrijjt deel verantwoordelijk voor KT lr> Oost-Duitsland gestichte ellende da. Verscheidene spreekkoren die Dins- Onf aanSeheven werden riep men dan j l Ulbricht. „Wij wensen niet door kleine mannetjes toegesproken te ten schreeuwden de demonstrnn- Seil toen de minister voor Industrie, de ann- her, namens het kabinet wil- Oo t woord staan. Ook Grotewohl. de J) St-Ruitse premier, wilde men zien. heren kwamen echter niet opdagen. "°bstand" in Berlijn is een histo- F, ^munistische betoging heeft achter Pla zeren Gordijn nog niet eerder tin bevonden. De onrust en verbitte- s-tf van de getergde bevolking van de UitK het-staten is in Oost-Duitsland tot Voting gekomen. Het hartstochtelijk 'augen naar vrijheid waarvan alle on- is ^'ru'51:e Oost-Europeanen bezield zijn beid 'n Berlijn geuit. De bouwvakar- scha rS' die dinsdagmiddag hun gereed- gehn neerlegden en naar de regerings- gront"Wen opmarcheerden, hebben een keun gebaar gemaakt. Zij hebben te ?ekn gegeven, dat het geduld van de is et? ;?"e volkeren niet. onuitputtelijk ilav.n at men een einde wenst aan de iavern;j. gebeurtenis. Een dergelijke anti- het leven heeft gekosi. Voorts werden er 119 gewonden opgenomen in West-Ber lijnse ziekenhuizen. Deze cijfers hebben uiteraard alleen maar betrekking op die gevallen, die in het Westelijk stadsdeel gecontroleerd konden worden. Men vreest echter, dat er heel wat meer slachtoffers te betreuren zullen zijn. Men kon niet nagaan of de staken de arbeiders vanmorgen in grote ge tale gehoor hebben gegeven aan de radio-oproep van de Oost-Duitse rege ring om het werk te hervatten. De treinen reden nog niet, maar dit is waarschijnlijk een gevolg van het ge brek aan electrische energie, daar het krachtstation van Klingenberg door sabotage nog slechts zou kunnen wer ken met twee van de vijf generatoren. Deze centrale is de voornaamste stroombron van Oost-Berlijn. In Oost- Berlijnse radio-uitzendingen wordt medegedeeld, dat het werk in het grootste gedeelte van de fabrieken is hervat. De Russen laten officieel hele maal niets van zich horen, maar Oost- Duitsland wijt het gebeurde van gis teren aan het optreden van „Weste lijke spionnen, geallieerde agenten en Amerikaanse provocateurs". Deson- 1-«-p rn ris 1ven dë"cr»en Frankfort Hei verschijnen van Russische tanks in de straten van Oost-Ber lijn heeft de stakende arbeiders niet erg geïmponeerd. Bij verschil lende gelegenheden is het zelfs gelukt tanks onschadelijk te ma ken. Daartoe stak men ijzeren sta ven tussen de rupsbanden, waarop deze afknapten. De kanonnen wer den onschadelijk gemaakt door grote stukken hout in de loop te steken, terwijl anderen de anten nes onklaar maakten, waardoor de bemanning geen contact meer met haar commandant kon onderhou den. Luchhcomdor naar Berlijn. De vlieq- UlIIIIIIIIIIIii luigen mogen nieE buiten deze luchF-f corridors komen. ■^4-Spoorlijn Dii zijn de enige verbindingen van hel-^Westen naar Berlijn, welke door hehgeallieerd ver keer gebruikf mogen worden die door de volkspolitie in verband met de revolte zijn gearresteerd, slechts twee namen voor van personen, die in West-Berlijn woonachtig zijn. Intussen heeft het Russische leger de staat van beleg uitgebreid tot gebieden rondom de stad, zo deelt de Oost-Duitse politie mede. De uitzonderingstoestand geldt thans ook voor Potsdam, een stad van 130.000 inwoners op 15 km. buiten Berlijn, en voor Babelsberg, een voorstad van Potsdam met 15.000 inwoners. De politie heeft een cordon rondom Berlijn gelegd. Op de Brandenburger Tor hebben de Russen vanochtend een nieuwe rode vlag gehesen, nadat de oude gisteren was neergehaald en vertrapt door stakers, die er de West-Duitse zwart-rood-gouden vlag voor in de plaats hingen. De leden van de Oost-Duitse regering verschijnen niet dan met een zwaarbewapende lijf wacht op straat. Alleen de vice-premier Otto Nuschke is er niet. Een transportvliegtuig van de Ame rikaanse luchtmacht is in Japan neer gestort. Het toestel, een Globemaster met drie dekken, had 127 personen aan boord. Helicoptères, die boven de plaats van de ramp hebben gevlogen, hebben geen overlevenden meer waargenomen, zodat men aanneemt, dat alle inzittenden, meest Amerikaanse militairen, om het leven zijn gekomen. Het vliegtuig stortte neer bij Kodaika, bijna vijftig kilometer ten Noorden van Tokio. Kort tevoren was het opgestegen van de basis Tadsjikaa nabij Tokio. Politieke waarnemers in Bonn verwachten, dat de ongeregeldheden het einde van de Oostduitse regering in haar huidige samenstelling zullen betekenen. In di plomatieke kringen vreest men echter, dat als gevolg van de ongeregeldheden de Russische leiders een terughoudender houding zullen aannemen ten aanzien van de voorbereidingen voor een conferentie van de vier grote mogendheden. Ook gelooft men, dat herstel van de normale betrekkingen tussen Oost- en West- Duitsland zal worden vertraagd. Als bovendien de politiek van Semjonov, de nieuwe Russische Hoge-Commissaris, in Moskou in diserediet zou raken, zou men niet meer kunnen rekenen op Russische concessies in Duitsland en zouden de kansen op een accoord tussen de Grote Vier afnemen, zo voegt men hieraan toe. In de Bondsdag, waar dr. Adenauer een rustige en tot kalmte en overleg aanmanende verklaring aflegde, was alles door het uit Berlijn binnenstro mende nieuws in rep en roer gebracht. De afgevaardigden verdrongen zich voor de aan de wand van het parlement opgehangen bulletins en trachtten in onderlinge gesprekken de achtergronden van het gebeuren te doorgronden en de gevolgen ervan te voorzien. Zoals ook wel uit de korte verklaring van dr. Adenauer namens de regering bleek, tastte men hier nog volkomen in het duister en men waagde zich niet gaarne aan speculaties omtrent de mogelijk heden. Overheersend was onder de af gevaardigden de bezorgdheid voor een zodanig oplaaien van de stemming, dat het tot een bloedbad van grote af metingen zou kunnen komen. De vrees, dat in de gegeven omstandigheden de bevolking van Berlijn, ook van West- Berlijn, het hoofd zou kunnen verlie zen, heeft er een groot aantal afgevaar digden in de Bondsdag toe gebracht, nog gisteravond met een door de Hoge Commissie ter beschikking gesteld vlieg- tuig naar Berlijn te vliegen. Onder hen bevinden zich de leiders \(an de grote fracties van het parlement en de Ber- lijnse afgevaardigden. Het bestuur van de West-Duitse federatie van vakverenigingen ver klaarde naar aanleiding van de on geregeldheden, dat de geallieerden verantwoordelijk zijn voor de verde ling van Berlijn en Duitsland. „Nu demonstreert het volk voor zijn rech ten en vrijheid", aldus de verklaring. Het bestuur* deed een beroep op de vier bezettende mogendheden om de eenheid van Duitsland te herstellen en „daarbij een permanente orde te scheppen, waarin het volk vrij kan beslissen over zijn politieke, econo mische en sociale toestand". De Amerikaanse Hoge Commissaris in Duitsland, Conant, heeft te New York verklaard, dat de ongeregeldheden te Oost-Berlijn aantonen, dat de Sovjet- Unie gefaald heeft „de bevolking van de Russische zone van Duitsland tot het Sovjet-standpunt te bekeren". In diplomatieke kringen te Parijs blijft men zeer voorzichtig met het geven van commentaar op de gebeur tenissen in Oost-Berlijn. Men heeft al gemeen de indruk, dat de autoriteiten in Oost-Berlijn ongetwijfeld op de hoogte zijn geweest van de voorberei dingen tot de massa—demonstraties, maar dat zij de controle over de ge beurtenissen heliben verloren. Men ge looft niet, dat de oproepen van Grote wohl en Ulbricht de massa meer kun nen beteugelen of de woede van do Oost-Duitse arbeiders kunnen richten op de „provocateurs uit West-Duits- Iand". Diplomatieke kringen te Londen zijn van mening, dat de anti-communistische relletjes te Oost-Berlijn de Sovjet-Unip wellicht tot nadenken zullen stemmen, alvorens zij in Oost-Duitsland de „nieu we koers" gaat volgen, die zij de vorige week aankondigde. De gebeurtenissen lonen, aldus genoemde kringen, dat Rus- land er niet langer zeker van kan zijn, dat de Oost-Duitse communistische par tij in staat is, Oost-Duitsland de wil van het Kremlin te laten volgen. Na een her eniging van de beide delen van Duits- 'and behoeven de Russen er bijgevolg >n het geheel niet op te rekenen, dat de Oost-Duitse communisten een regering voor het verenigd gebied kunnen be heersen. aldus de Londcnse diplomatie ke kring. Velen zijn op medisch advies ver plicht zich gedurende kortere of langere tijd een zoutloos dieet op te leggen. Een van de bezwaren, welke een zout loos dieet met zich brengt, is de ver plichting zoutloos brood te nuttigen. Dit zoutloze brood gaat de patiënt dikwijls vlug tegenstaan. Naar wij vernemen ligt het in de be doeling een nieuwe meelsoort voor zout loos brood ter beschikking van de Ne- derlandsche bakkerij te stellen, waar door aan de bezwaren voor een groot deel tegemoet wordt gekomen. Has als een mens niet meer kan werken, beseft hij wat hij ver zuimd heeft. SITUATIE ONOVERZICHTELIJK De woede van duizenden stakende arbeiders in Oost-Berlijn heeft zich gisteren gekeerd tegen de functionarissen van de (communistische) S. E. D., die verant woordelijk worden gesteld voor de rampzalige economische toestand van het land en voor de onderdrukking door een totalitair regiem. Overal in de stad werden zij afgeranseld door potige opstandelingen en op de Unter den Linden, voor het hoofdkwartier van het communistische vakverbond, werd de Sédan van een der leiders omver geworpen. De leiders van partij en regering lieten zich overigens de hele dag niet zien. De toestand zowel in Oost-Berlijn als in de rest van Oost-Duitsland is nog buitengewoon onoverzichtelijk. Het treinverkeer is nog niet hersteld, de ondergrondse rijdt zowel in Oost als in West slechts tot aan de zone-grens. Deze grens wordt intussen zwaar bewaakt door Russische soldaten met de bajonet op het geweer. De wegverbinding met West-Duitsland is weer geopend. Langzamerhand komen steeds meer berichten de geruchten van gisteren bevestigen dat ook elders in Oost-Duitsland ernstige ongeregeldheden hebben plaatsgevonden. In Maagdenburg hebben demonstranten zich meester gemaakt van de gevangenis, waaruit alle gevangenen werden vrijgelaten. Ook bezetten de betogers het stadhuis en het politiebureau. Later kwamen ook hier Russische troepen de orde herstellen. In Chemnitz, dat sedert kort Karl Marx-stadt heet, is evenals in Oost-Berlijn de staat van beleg afgekon digd. De berichten over deze gebeurtenissen werden vanochtend verstrekt tloor reizigers, die uit Berlijn naar Helmstadt waren gekomen. Onderweg hadden manschappen van de Volkspolitie hen hierover ingelicht. In zijn desbetreffende nota heeft de Raad van Vakcentralen ook de belan gen der zgn. vergeten groepen ge pensionneerden, kleine rentetrekkers, enz. die de SER in zijn advies over de huurverhoging met name noemde, bepleit. Naar wij vernemen ligt het in de verwachting, dat de Koninklijke Lucht macht binnen afzienbare tijd de be schikking zal krijgen over een nieuwe uitvoering van de „Thunderjet", de RF-84F, die speciaal voor foto-doel einden wordt gebruikt. In de vergadering van de Provinciale Staten van Noord-Holland is de heer J. Groen (K.V.P.) benoemd tot buitengewoon lid van Ged. Staten met 51 van de 69 stemmen. (tot Vrijdagavond) Veranderlijke bewolking met aanvan kelijk enkele plaatselijke buien, maar morgen tijdelijke opklaringen. Matige, later af en toe vrij krachtige wind, in hoofdzaak tussen Zuid en Zuid- West. Over het algemeen iets hogere temperaturen. Zon: 4.19-21.03. Maan: 0.14-12.53. (Van onze Haagse redacteur) Naar te Den Haag vernomen wordt, heeft de Raad van Vakcentralen in een nota bij de Stichting van de Arbeid aangedrongen op een loonsverhoging van minstens 5 pCt. ter compensatie van de kosten der huurverhoging en ter opheffing van de consumptiebeperking voor de loontrekkenden. Twee jaar geleden hebben de werk nemers een consumptiebeperking van 5 pCt. aanvaard; het is een nog omstre den punt in hoeverre deze beperking wel of niet, geheel of ten dele door prijsdalingen ongedaan zou zijn ge maakt. Wat de compensatie voor de huren betreft: men voelt zich onbehaaglijk omdat het effect daarvan zo moeilijk aanwijsbaar is, vooral voor de arbeiders in de laagste loonklassen. Een en ander heeft er toe geleid, dat een loonronde van minstens 5 pCt. blijkbaar een magisch cijfer bij loons verhogingen verlangd wordt. De re gering schijnt gedacht te hebben aan een loonsverhoging van ongeveer 2 pCt. Het ligt tot nu toe wel in de lijn der verwachtingen, dat deze loonronde ver plicht zal worden gesteld. De Oost-Duitse v-ice-premier Otto- Nuschke, die gisteren in een dienstauto op weg was naar het Russische vlieg veld Schönfeld buiten Berlijn, werd door enkele betogers met wagen en al opgepakt en naar de Amerikaanse sec tor van West-Berlijn gedrongen. Hij werd uit zijn auto gesleurd en ge schopt en geslagen, totdat de West- Berlijnse politie tussenbeide kwam. Nuschke kreeg een toevlucht op het politiebureau Tempelhof, viaar hij ver klaarde, dat hij zo spoedig mogelijk terug wilde naar Oost-Berlijn. Toen hij werd overgebracht naar het hoofd bureau, stond een menigte klaar om hem uit te jouwen. 'Aan verslaggevers gaf hij later te kennen, dat hij de komst van Russische versterkingen en het afkondigen van de staat van beleg toejuichte, omdat „de bezettende mo gendheid verantwoordelijk is voor veiligheid en orde in het .bezette ge bied". De Oost-Duitse Chtisten-demo- cratische partij, een volkomen gelijk geschakelde organisatie, waarvan Nuschke voorzitter is, heeft gepro testeerd tegen zijn ontvoering door enkele West-Berlijnse woestelingen". De West-Berlijnse politie deelde mee, dat Nuschke voor verdere ondervra ging is overgedragen aan de Ameri kaanse autoriteiten. Verdacht betrokken te zijn bij de doodslag in November, gepleegd op de Woerdense politieagent Van Eek, zijn de gebroeders B., uit Bodegraven voor de officier van Justitie te Utrecht ge leid, zo vernemen wij van de officier. De gebroeders B. zijn ook op grond van nog andere feiten in bewaring gesteld. Volgens de verklaring van een gede tineerde in het Huis van Bewaring te Rotterdam zouden de gebroeders B„ die meermalen er voor diefstal op uit trokken, met hem een afspraak hebben gemaakt voor het plegen van een inbraak in de omgeving van Woerden op de dag na de aanslag op de politieagent. De ge broeders B., die, volgens de gedeti neerde. en N uit Waddinxveen, gewoon lijk gewapend opereerden, hebben zich niet aan de afspraak gehouden. Het vermoeden bestaat, dat de gebroeders B. er daags tevoren alleen op uit zijn getrokken en daarbij door de agent Van Eek zijn verrast. In de nacht van Dinsdag op Woens dag is de 27-jarige Theo Goossens uit Helmond, die met een defecte brom fiets aan de hand, te voet huiswaarts keerde, onder de gemeente Bakel in een vrij scherpe bocht van de weg door een personenauto aangereden. G. liep een ernstige schedelbasisfractuur op en is nog ter plaatse overleden. De perso nenauto, die gehuurd was, werd be stuurd door A. V. H. uit Mierlo. Deze keerde met de overige inzittenden van de kermis te Milheeze huiswaarts en heeft de bocht waarschijnlijk met te grote snelheid genomen. Het parket van de Officier van Justitie uit Den Bosch stelt een onderzoek in en heeft de be stuurder van de personenauto, in af wachting van het resultaat, in arrest gesteld. De heer Weiter reageert in „Onze Actie" het orgaan van de KNP op het door ons geciteerde artikel van prof Romme in het Mei-nummer van het Ka tholiek Staatkundig Maandschrift over wat de KVP te doen stond na de oproep van de bisschoppen tot eenheid onder de katholieken. De heer Weiter schrijft als volgt: „Wij zouden de voorkeur hebben gegeven aan daden. Althans aan de voorbereiding tot daden, die zouden beogen het woord van kardinaal en aartsbisschop tot prac- tische werkelijkheid te maken. Wij stel len er prijs op die voorkeur hier uit te spreken, er aan toevoegend, dat wij on zerzijds gaarne bereid zijn aan zodanige daden, of de voorbereiding daartoe, bin nen de grenzen van ons vermogen, mede werking te verleenen". Advertentie

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1953 | | pagina 1