750 reünisten op
feesten in Breda
ie
Toepassing van industriële
kernenergie wordt mogelijk
Tweede T.H. komt
in Eindhoven
Geen Amerikaanse hulp
meer aan Perzië
Moord
in de lift
Haven-radar in IJmuiden krijgt
nu ook „Raplot''
HUIS EN
HAARD
Verkeerd
verbonden
Onderhoud met de leider van de
Nederlandse équipe te Kjeller
Helft van aantal leraren als
vaste docenten
Tot overeenstemming is bereikt in
Brits—Perzisch oliegeschil
Mm
DONDERDAG 9 JULI 1953
PAGINA 3
Van Dalsrnn als
Don Camillo
De Melkwegnaar
Rome
Terugkeer naar Indonesië
onaanvaardbaar
Afgelopen winter werd met succes gewerkt
Zaligverklaringsproces
kard. Merry del Val
Mgr. van Lierde ver
zamelt documenten
Bejaarde dame gedood
op onbewaakte overweg
SPECIALE PRIJZEN
vanal Zaterdag 11 Juli
WETERINGSCHANS 165
Nijmegen jarenlang
in overtreding
St. Stevenstoren gebouwd
zonder vergunning
HEEMSTEDE voer wel
bij de Flora
door NCAIO MARSH
De militaire K.M.A.-feesten op 20, 21
en 22 Juli a.s. zullen ongeveer 750
reünisten samenbrengen binnen de
oude kasteelmuren. Reeds de aankomst
van deze reünisten belooft een evene
ment van belang te worden. Maandag
20 Juli om 12 uur zullen de reünisten
de wandeling va*n het station naar het
Kasteel maken. Daarbij verlenen muzi
kale medewerking: de Koninklijke
Luchtmacht Kapel, het muziekkorps
van het regiment Infanterie Jan Wil
lem Friso, de tamboers en klaroenbla
zers van het garderegiment Grenadiers,
de drumband van het regiment Ver
bindingstroepen en de drumband der
Artillerieschool. Om half drie wordt op
de binnenplaats de plaquette, aangebo
den door oud-cadetten, onthuld, waar-
ha een receptie volgt.
De Dinsdag wordt doorgebracht in
het cadettenkamp, waar door de diver
se cadetten-schietverenigingen schiet
wedstrijden zijn georganiseerd.
's Avonds volgt een galaconcert door
de Koninklijke Militaire Kapel o.l.v.
de kapitein der Grenadiers, R. van
Yperen. Het programma vermeldt o.a.
twee feestmarsen, gecomponeerd bij
gelegenheid van het 50-jarig bestaan
der K.M.A. in 1878, een Kadettendefi-
leermars uit 1878 en een uit 1866.
Woensdag 22 Juli om half twaalf wordt
in de Grote Kerk een herdenkings
samenkomst gehouden. Na een inlei
dend woord van de Gouverneur der
K.M.A., brigade-generaal K. F. Puffius,
zal de chef van de Generale Staf, luite
nant-generaal B. R. P. F. Hasselman,
de herdenkingsrede uitspreken. Deze
bijeenkomst wordt opgeluisterd door
zang van het Cadettenkoor met bege
leiding van de Koninklijke Militaire
Kapel. Om 2 uur volgt een parade van
de Cadetten en om 3 uur een groot
tuinfeest in het Valkenberg.
H.M. de Koningin en Z.K. Hoogheid
Prins Bernhard zullen die dag de
K.M.A. bezoeken en een deel der fees
telijkheden bijwonen.
's Avonds geeft het Rotterdams Bal
let op de Parade van het Kasteel een
uitvoering van L'Estro Armonico op
muziek van Vivaldi en van de Petite
Suite, muziek van Debussy.
De militaire feesten worden besloten
met een galabal in de zalen van het
Kasteel.
In het Valkenberg, het fraa'ie Bredase stadspark, zal een fantastische Dolfijn
des avonds tijdens de Academiefeesten een vuurmassa uitspuwen, die door een
vernuftige installatie, waardoor brandend gas tegelijk met het water de Dolfijn-
mond zal verlaten, een bijzondere aanblik opleveren. De heer G. L. W. Sliepen,
directeur V.V.V. en secretaris van de Stichting 125 jaar KMA, boven op de
Dolfijn.
De bekende acteur Albert van Dal-
sum zal de titelrol spelen in het toneel
stuk over Don Camillo, dat in het najaar
door het Oost-Nederlands Toneel te
Arnhem in première wordt gebracht.
Het is nog niet bekend, wie de figuur
van Peppone, de communistische bur
gemeester, zal vertolken.'
Voor dit toneelwerk is het eerste deel
van de uitgave van Den Fontein geko
zen. Het is zodanig bewerkt, dat de vele
fragmenten tot één groot verhaal wor
den verbonden, hetgeen mogelijk is
door het inbrengen van enkele figuren.
Het tweede deel. dat in September a s.
in Nederlandse bewerking zal verschij
nen, draait reeds als film in Parijs en
Rome.
Naar verluidt, is moeilijkheid gerezen
tussen de auteur Guareschi en de film
regisseur Duvivier. Deze laatste zou de
tekst van beide boeken van de schrij
ver hebben aangetast.
„De Melkweg", de grote internationale
zuiveltentoonstelling, die Dinsdag haar
poorten op Houtrust, Den Haag, sloot,
gaat waarschijnlijk verhuizen. In de
loop van de week zal een delegatie te
Rome onderhandelingen afsluiten over
deelname aan de internationale agrari
sche tentoonstelling, die 26 Juli te Rome
geopend zal worden.
Het bestuur van de „Badan Perwakilan
Rajat Maluku Selatan" (een der orga-
nisaties van Ambonese ex-militairen in
Nederland) heeft tot de minister van
Maatschappelijk Werk, mr. F. J. F. M.
van Thiel, een brief gericht naar aan
leiding van de door de minister in de
Eerste Kamer uitgesproken wenselijk
heid van een terugkeer der Ambonese
militairen in Nederland naar Indonesië.
De B.P.R.M.S. acht zulk een terug
keer onaanvaardbaar
Advertentie
fesC*»'
De havenradar in IJmuiden, in be
drijf gesteld 1 November 1951 bij de
viering van het 75-jarig bestaan, heeft,
na een periode van „inspelen", waarbij
de mensen van de Kustwacht vertrouwd
werden gemaakt met deze geheel nieu
we apparatuur, voortreffelijk gewerkt
en het gebruik van dit middel door de
schepen om bij slecht zicht „binnen-
gepraat" te worden, is veel ruimer ge
weest dan verwacht werd. Sedert No
vember van het vorig jaar was de ra
dar bijna voortdurend in de weer, gin
gen de loodsen met walkie-talkie's op
stap en menig schip heeft uren rente
loos wachten buitengaats kunnen bespa
ren. Nu is de radar tot eind Augustus
buiten werking gesteld voor revisie en
verdere modernisering van de appara
tuur, waarbij de radar zal worden uit
gebreid met „Raplot".
Raplot is eigenlijk een juiste plaats-
Drs. M. Boogaardt, chef d'équipe van de groep Nederlanders die te Kjeller bij
Oslo werkt in de Noors-Nederlandse coöperatie op het gebied van de kern-
physiea, vertoeft op het ogenblik in Nederland: vanmiddag promoveert hij in
Utrecht op een proefschrift, dat aan de atoomenergie gewijd is. In een inter
view heeft hij een aantal interessante mededelingen gedaan over stroomop
wekking met behulp van kernenergie en over de vooruitzichten op industriële
toepassing daarvan.
In Nederland bestaat, zeide hij, voor
stroomopwekking met behulp van kern
energie zeer veel belangstelling. Er zijn
plannen opgesteld om binnen niet al te
lange tijd te komen tot de bouw van een
30 k.w. reactor. Het staat nog niet vast,
of deze reactor in Nederland dan wel in
Noorwegen zal verrijzen. Bij het maken
van de plannen heeft ook de bedoeling
voorgezeten een reactor te bouwen,
Waarmede plutonium wordt verkregen.
De productie van plutonium zal naar
schatting van de heer Bogaardt 50 kg.
kunnen bedragen, een hoeveelheid
Waaraan Nederland voorlopig ruim
schoots voldoende zal hebben voor het
Verder onderzoek van industriële kern
energie.
Een volgende stap zou dan zijn de'
bouw van een werkelijk economisch
verantwoorde industriële reactor, met
'n capaciteit van enige honderdduizen
den k.w. Deze stap zou twee of drie
jaar later gedaan moeten worden.
Nederland heeft, meent de heer Bo
gaardt, een zeer behoorlijke kans de
30.000 kw.-reactor, waarvoor reeds prin
cipiële, min of meer omlijnde plannen
bestaan, binnen zijn grenzen te verwer
ven. De industriële belangstelling is ont
waakt en verwacht mag worden, dat de
Nederlandse industrie gaarne deskundi
gen op verschillend gebied ter verwezen
lijking van de plannen zal uitleveren. In
die kringen beseft men n.l. volkomen,
dat men moet trachten op dit terrein
niet bij het buitenland achter te raken.
Want men moet niet vergeten, zo zeide
de heer Bogaardt, dat men in de Ver
enigde Staten reeds van oordeel is, dat
men daar over een jaar of vijf kern
energie zal kunnen verkopen tegen een
economisch verantwoorde prijs. De En
gelsen, die in dit opzicht misschien nog
iets verder zijn, hebben zelfs reeds be
paalde gedachten omtrent de prijs per
kwh, die dan ongeveer anderhalve dol
larcent zou bedragen, waarbij men in
het oog kan houden dat de stroomprijs
in een moderne Nederlandse centrale
Van 100.000/300.000 kw 5,6 cent per kwh
bedraagt.
De heer Bogaardt meent, dat men in
Nederland bij de industriële planning
nu reeds rekening moet gaan houden
met de bouw van een centrale, die een
capaciteit van bijvoorbeeld minstens
100.000/250.000 kw zou moeten hebben
om economisch verantwoord te zijn. De
30.000 kw reactor zal immers nog een be
paald experimenteel karakter dragen.
In ieder geval, zo meent de heer
Bogaardt, moet men er in Nederland
voor zorgen, dat men bijv. over niet
later dan ip jaar voldoende behoorlijk
onderlegde krachten ter beschikking
heeft. En een haven als die te Rotter
dam, die zich nog uitbreidt, moet :r
ïich nu reeds rekenschap van geven,
dat er dan schepen zullen zijn, die met
atoomenergie worden voortbewogen.
Ir. M. Bogaardt, deskundige op het ge
bied van het atoomonderzoek, leider van
de Nederlandse groep, die werkzaam is
in het Noors-Nederlandse Instituut voor
Atoomonderzoek te Kjeller in Noorwegen
De heer Bogaardt is van mening, dat
alle tot dusverre gepubliceerde kosten
berekeningen voor industriële kern
energie irreëel zijn op grond van het
ontbreken van betrouwbare gegevens
omtrent uraan-metallurgie. In wezen
weet men nog- heel weinig omtrent
uraan.. Daarom ook heeft men voor de
berekening der economische rentabili
teit van de reactoren nog maar een
zeer wankele basis. In Amerika past
men thans een z.g. „snelle" reactie toe,
die zonder zwaar water werkt. Dat
opent b.v. de mogelijkheid niet één.
maar honderd procent van de brand
stof te gebruiken. Daarnaast moet men
er rekening mee houden, dat ook de
prijs van uraan de neiging vertoont
lager te worden. Daardoor wordt de
mogelijkheid van toepassing van kern
energie aanzienlijk beter dan de oor
spronkelijke berekeningen aangaven.
Als voorbeeld noemde de heer
Bogaardt de kosten van de brandstof
voor een atoomonderzeeër. Deze zijn
150 maal zo hoog als voor een normaal
schip. Indien echter inderdaad de mo
gelijkheid is ontstaan om alle uraan
volledig te gebruiken, dan mag er op
gerekend worden, dat de brandstofkos
ten 500 maal zo laag zullen worden of
maar een derde zullen bedragen van
die op een normaal scnip. En er zijn
nog wel andere mogelijkheden, die
deze kosten zelfs zullen kunnen doen
dalen tot een vijftiende van die voor
een normaal schip.
„Men mag dus aannemen, dat derge
lijke factoren ook een rol zullen spelen
ten aanzien van de te ramen exploita
tiekosten van een electrische centrale?"
zo luidde een vraag.
„Natuurlijk", was het antwoord. En
dat is ook noodzakelijk, want een elec
trische centrale met kernenergie eist
een hoge investering. Indien het inder
daad zo zal worden, dat voor zo'n cen
trale de brandstofprijs practisch geen
rol zal spelen, dan kan de investering
veel groter zijn, zonder de productie
prijs per kwh omhoog te brengen. Bü
een normale centrale in Amerika bedra
gen de investeringskosten ca. 77 dollar
per kw-vermogen. Bij een atoomcentra
le kan de investering stijgen tot 227
dollar per kw. indien men de prijs van
de atoombrandstof verwaarloost of tot
200 dollar als men de uraanprijs op 20
dollar per kg stelt (d.i. de huidige prijs).
De heer Bogaardt meent, dat de eco
nomische ontwikkeling in sterke mate
afhankelijk is van het al dan niet mono
polistische karakter van de opzet er van.
In Amerika zijn vele millioenen gesto
ken in het monopolistische onderzoek,
dat dus in handen van de staat was.
Ook in Groot-Brittannië is het onder
zoek in staatshanden. Maar met dat
onderzoek is het tenslotte toch niet zo
vlot gegaan, als men zou mogen ver
onderstellen. De heer Bogaardt is dan
ook van mening, dat het onderzoek in
handen moet zijn van het particulier
initiatief.
Uit al deze feiten en overwegingen
concludeert de heer Bogaardt, dat de
industriële toepassing van de kern
energie thans ook de realiteit begint te
naderen. Daarom acht hij het gewenst,
dat hiermede in industriële kringen
volkomen rekening wordt gehouden.
bepaling van een object, in dit geval
een schip, door middel van radar. Op
de thans in IJmuiden in gebruik zijnde
radarschermen was dat reeds door be
rekening te bepalen, maar Raplot maakt
het mogelijk op het scherm een lichtlijn
te brengen. In dit geval zal de lijn ge
trokken worden vanuit het hart van de
haven naar hpt betreffende schip. En
door een vernuftige apparatuur is het
dan mogelijk rechtstreeks in cijfers af
te lezen de peiling van het schip, de
afstand tot het hart van de haven.
Raplot maakt dus alleen maar een
voudiger, wat in het verleden reeds
mogelijk was. Het is echter wel een
modernisering van de apparatuur. Men
moet het precies eender zien als de
aanschaffing van een rekenmachine op
een kantoor, waar men het vroeger al
tijd heeft kunnen redden met sommetjes
op papier maken.
Juist de maanden Juil en Augustus
zijn voor deze revisie en modernisering
gekozen, omdat in deze periode de minst
langdurige mist verwacht kan worden,
terwijl slecht zicht als gevolg van
sneeuwstormen in Juli en Augustus niet
pleegt voor te komen. De scheepvaart
zal in deze maanden de rader dus niet
zo missen, wat in de winter wel het ge
val is. Want in scheepvaartkringen
heeft IJmuiden reeds een grote faam
verworven juist door zijn radar.
Sedert November van het vorig jaar
is een groot aantal schepen dank zij de
radar vlot verwerkt kunnen worden.
Hierdoor konden niet alleen schepen
tiidens slecht, zicht binnengeloodst wor
den, maar ook konden de loodsen bui
tengaats van de loodsboot naar de
wachtende schepen worden gedirigeerd.
Vroeger kon het gebeuren dat tijdens
mist minstens zo'n stuk of tien schepen
buitengaats lagen te wachten en als
het zicht dan beter werd. dan had de
loodsboot wel een uurtje werk, voordat
alle gegadigden een loods aan boord
hadden. Die vertraging bestaat nu niet
meer.
Het contact tussen de loods aan boord
en de man aan de radar-apparatuur
wordt onderhouden met walkie-tal
kie's, die werken op een golflengte in
de buurt van 2 m. Scheveningen-Radio
behoeft hierbij dus radio-telefonisch
geen assistentie te verlenen. Alleen is
het in het verleden wel eens gebeurd,
dat een vissersvaartuig zich via zijn
radio-telefonie-installatie aan boord,
door de radar-man liet binnenpraten,
wat evenzeer tot voortreffelijke resul
taten leidde.
Naar de directeur van het Loodswe
zen, de heer H. Tichelman, ons mede
deelde, is de Raplot wel de voornaam
ste modernisering van de IJmuidense
radar-apparatuur, welke eigenlijk ge
heel op laboratorium-grondslag werd
gebouwd. Pas in IJmuiden kon met
haven-radar ervaring worden opgedaan
en deze ervaring zal nu in de revisie
periode leiden tot verdere modernise
ring op details, welke alle minder in
grijpend zijn dan de Raplot.
Het proces tot zaligverklaring van
Kardinaal Merry del Val, de bekenae
staatssecretaris van de Zalige Pius X,
heeft reeds aanzienlijke voortgang ge
maakt. De Vicaris-Generaal van de
Paus voor Vaticaanstad, de Nederlander
Mgr. Van Lierde, heeft thans tot de
Kardinaal-Vicaris van Rome het ver
zoek gericht, alle geschriften van de
Dienaar Gods bijeen te brengendie in
het bezit zijn van de seculiere en regu
liere geestelijkheid of van de gelovi
gen, welke ten voor- of nadele van de
zaligverklaring kunnen strekken. Dege
nen, die de geschriften in hun bezit
willen houden, kunnen volstaan met
het toezenden van fotocopieën.
Een gelijkluidend verzoek is gericht
tot de bisdommen van Westminster
Birmingham en Southwark en tot ver
scheidene diocesen van Spanje, waar
Kardinaai Merry del Val tijdens zijn
leven verbleven heeft.
Woensdagmorgen is op de onbéwaak-
te overweg op de Oude Telgterweg in
Ermelo de 77-jarige mevr. GeurtsVan
de Pol uit Putten door een trein ge
grepen en overreden. Zij was op slag
dood.
Advertentie
Diverse eetkamers, zitkamers,
slaapkamers, tafels, fauteuils,
boekenkasten, bed banken,
enz. vindt U van Zaterdag af
VOORBIJZONDER LAGE PRIJZEN
in onze magazijnen en eta
lages. Eveneens coupons
gordijnstoffen, vitrage, tapijt,
lopers en karpetten.
INTERIEURVERZORGING
Amsterdam
(Van onze redacteur)
De tweede Technische Hogeschool zal in
Eindhoven komen. Dit is het resultaat van
het debat, dat Dinsdag en Woensdag in de
Eerste Kamer is gevoerd over het wetsont
werp, dat beoogt de voorbereiding voor een
tweede instituut voor technisch hoger on
derwijs mogelijk te maken.
Het uitgangspunt van de voorbereidings
commissie was immers dat het instituut ge
vestigd zou zijn te Eindhoven. Wel waren
enige Kamerleden geporteerd voor een an
dere plaats van vestiging, doch minister
Cals heeft de bezwaren tegen Eindhoven,
met de duidelijke uitspraak van de Tweede
Kamer achter zich, gemakkelijk kunnen
overwinnen.
Het debat is voornamelijk gegaan tussen
de heer Schermerhorn (P. v. d. A.) en de
minister. De P. v. d. A.-woordvoerder had
gewezen op de moeilijkheden die zich kun
nen voordoen bij de verwezenlijking van de
plannen. Hij vreest, dat de bezetting van de
leerstoelen niet gemakkelijk zal zijn. Het is
voor spr. een open vraag of men in ons
land twee T. H.'s kan bezetten met men
sen van kaliber. Minister Cals deed de toe
zegging, dat hij er voor zal ijveren, dat de
helft van het aantal hoogleraren als vaste
docenten aan de Hogeschool verbonden zal
zijn. Dit was de minimum-eis van de heer
Schermerhorn geweest. Over de noodzaak
van de tweede T.H. waren alle senatoren
het wel eens. Minister Cals kon meegaan
met de mening van de heer Schermerhorn,
dat er geen rechtstreeks causaal verband
bestaat tussen het aanbod van ingenieurs en
de opname-capaciteit van de industrie.
De minister zegde voorts toe, dat een
ruimere toewijzing van beurzen, ook voor
de T.H., op de komende begroting tot uit
drukking zal komen.
De heer Schermerhorn had voorgesteld
een basis-opleiding van twee jaar, waarna
de richtingen naar studieduur uiteen zouden
lopen. De minister kon hierop niet ingaan,
maar hij zegde toe dit probleem te zullen
bestuderen.
De P v. d. A.-afgevaardigde heeft er nog
voor gewaarschuwd de opleiding aan de
tweede T. H. inferieur te maken aan die van
Delft. Eindhoven mag geen T. H. van het
tweede plan krijgen.
De minister, die niet veel moeite had het
wetsontwerp er door te krijgen, zegde alle
aandacht toe.
Tenslotte: de communisten waren weer
eens tegen.
Architect Jansz, de man die de Nij
meegse St. Stevenstoren tot nieuwe
luister verhief, heeft vanmorgen een pak
van z'n hart voelen vallen. Er is geen
man zo wars van alle publiciteit ge
weest de laatste jaren als deze grijze
torenbouwer. Want feitelijk is architect
Jansz vele jaren in overtreding geweest,
zij het dan ook in „commissie" met het
Nijmeegs gemeentebestuur. Iedere jour
nalist die tot de werkkamer van archi
tect Jansz wist door te dringen kreeg
hetzelfde bescheid: „Asjeblieft, schrijf
er geen woord over. Er mogen geen to
rens gebouwd worden, maar wanneer de
toren eenmaal klaar is, zullen ze hem
wel niet weer afbrekenIedere let
ter die er over geschreven wordt kan
de toren in gevaar brengen."
Vanmorgen is burgemeester Hustinx
eerlijk te biecht gegaan bij de twee
excellenties onder zijn gehoor. De bur
gemeester zei: „Het Rijk stelde zich zeer
begrijpelijk op het standpunt, dat torens
in het kader van de wederopbouw nog
maar even moesten wachten. Ik zal het
nu maar zeggen: de gemeente Nijmegen
is rustig haar gang gegaan en zij heeft
aan architect Jansz de opdracht gegeven,
nadat de eerste f 40.000.—, die voor con
solidatie verwerkt mochten worden, wa
ren verbruikt, geleidelijk de toren te
voltooien. We hadden het vermetele
vertrouwen, dat de welig tierende amb
telijke instanties, die op alle mogelijke
terreinen toezicht hielden en vergun
ningen moesten geven, de herbouw van
de St. Stevenstoren wel met rust zou
den laten. Dat vertrouwen is gelukkig
niet beschaamd en zo staat hier dus
thans de geheel herstelde St. Stevens
toren, als een monument van de her
bouw van Nijmegen, dat de N ijmegena-
ren een hart onder de riem zal steken."
Heemstede heeft f 90.000 meer ontvan
gen aan vermakelijkheidsbelasting dan
op de gemeentebegroting voor dit jaar
was geraamd. Dit is een rechtstreeks
gevolg van het succes van de Flora 1953.
Er was op de begroting een extra be
drag aan inkomsten geraamd van f 50.000,
maar in werkelijkheid bedroegen de
ontvangsten uit de vermakelijkheidsbe
lasting f 140.000 gulden. Normaliter ont
vangt de gemeente f 25 tot f 30.000 uit
die bron van inkomsten.
Het ligt in de bedoeling het batig saldo
te gebruiken voor een blijvende herin
nering in de gemeente aan de Flora 1953
Sinds enkele dagen heb
ik, dank zij de beminne
lijke medewerking van de
P.T.T., telefoon in huis. De
eerste avond zat ik vol
feestelijke gevoelens naast
het glanzend nieuwe toestel
Niet ten onrechte overi
gens, want juist had ik post
gevat of het mechanisme
begon te rinkelen.
„Is meneer Japikse ook bij u?" vroeg
een afgemeten damesstem.
„Nee, mevrouw", zei ik, „die ken ik
helemaal niet".
Nauwelijks had ik de hoorn neergelegd
of het belletje werd opnieuw actief.
„Met ome Toon hier", riep een opge
wekte bas, „geef Nelis effe, wil je?"
„Ik ken geen Nelis", zei ik naar waar
heid.
„Hoor hem nou, hij kan Nelis niet",
riep de man ironisch.
„Al slaat u me dood", zei ik, „ik hei)
niet de eer".
„Mooie boel", mopperde de man en
brak af.
Hoeveel mensen ik aie avond heb
moeten teleurstellen omdat ik de door
hen gewenste relatie niet tot stand kon
brengen, weet ik niet. maar tenslotte be
gon ik het mij ernstig kwalijk te nemen
dat ik wat mijn kennissenkring betreft
niet up to date bleek te zijn.
De volgende morgen was ik nog nau
welijks tot bewustzijn gekomen, of het
zwarte ding kwam weer in werking.
„Mot er nog Cola weze?" vroeg een
ruwe mannenstem.
„Nee", zei ik onbewimpeld, „als het
nou nog Pils was".
„Hoeveel?" vroeg de vent.
„Eén glas lijkt mij om deze tijd van de
dag genoeg", antwoordde ik.
„Nou geen gijntjes", zei de andere
kant bestraffend, „wat mot ik brenge?"
„Niks", zei ik, „u bent verkeerd ver
bonden".
„Kan niet", brandde de man, „ik bel
67891".
„Maar u spreekt met 68891", zei ik,
„goedenmorgen".
Toen even later een heer telefonisch
informeerde of ik nog behoefte had aan
enige kistjes bier, heb ik de storingsdienst
opgebeld. Want ik laat mij per slot van
rekening niet beledigen. „Tja", zei de
P.T.T., „u verschilt maar één cijfer van
een nummer dat tot voor kort aan een
café heeft toebehoord".
Waarmee ik maar zeggen wil, dat het
soms niet zo heel gek is als een mens
aan de drank raakt.
President Eisenhower heeft premier
Mossadeq van Perzië schriftelijk mede
gedeeld, dat Amerika de economische
hulp aan zijn land stop zal zetten tot er
overeenstemming zal zijn bereikt in het
Brits-Perzische oliegeschil. Voorts ver
klaart de President dat hij zich ernstig
ongerust maakt over de frrijheid die
leden van de communistische Tudeh-
partij in Perzië genieten.
Eisenhower deelt in zijn brief mee,
dat de Amerikaanse belastingbetaler
niet óp hoeft te komen voor een land
73
„Ik herinner me heel goed, dat et
niets anders op stond dan sen vaas met
bloemen."
„Niets? Bent u daar zeker van?"
„Heel zeker. Ik herinner me heel
goed hoe die tafel er uitzag. Hij weer
kaatste het licht van het raam- Iemand
moet tegen die vaas gestoten hebben,
want er lag water op tafel. Mijn vader
is er nogal dol op en ik herinner me,
dat ik eraan dacht, dat dat water op
genomen moest worden. Ik probeerdc-
het met mijn zakdoek maar dat hielp
niet veel. Verder deed ik er niets aan
Ik was bang, dat tante V. te voorschijn
zou komen en daar had ik al genoeg
van. Ik ging naar de zitkamer. Maar
daar lag niets op tafel."
„Zoudt u daarop zweren? Ik bedoel,
wettelijk een eed afleggen?"
„Ja," zei Henry, „beslist."
„Waarover sprak u, toen u in de zit
kamer kwam?"
Voor de eerste keer tijdens het on
derhoud scheen Henry een beetje in de
war te raken. Zijn ogen werden niets
zeggend. Hij herhaalde: .Spreken" op
een toon die een overdreven hulpe
loosheid inhield.
„Ja- Wat zei u tegen uw vader of te
gen uw broers en wat zeiden ze tegen
u?"
„Ik weet het niet meer. Ik0 ja, ik
vroeg of de Gabriels weg waren."
„Nog iets anders?"
„Nee. Ik geloof, dat niemand iets
zei."
„En toch," zei Alleyn, „moet u zich
allemaal buitengewoon uitgelaten ge
voeld hebben."
„Wijja, natuurlijk."
„Alles was weer in orde. Lord Wu-
therwood had beloofd u uit de brand
te helpen. Crisis afgewend."
„Ja. Vanzelf. Het was prachtig," zei
Henry-
„En toch zat u daar maar bij elkaar
en het enige wat er gevraagd werd,
was of de weldoener al opgehoepeld was.
Uw jongste zuster zegt, dat zij en Lady
Friede, die op dat ogenblik naar flat 26
gingen, ook al niets tegen elkaar te zeg
gen hadden. Een zeer merkwaardige
reactie."
„Misschien waren onze harten te vol
voor woorden" zei Henry, die zijn hou
ding weer een beetje begon terug te
vinden.
„Misschien wel," zei Alleyn. „Ik ge
loof dat dit alles is. Dank u zeer."
Henry keek nogal verschrikt en ging
naar de deur. Daar bleef hij staan en
na enige aarzeling wendde hij zich tot
Alleyn.
„Wij hebben het niet gedaan, meneer
Alleyn," zei hij. „Eerlijk. Niemand van
ons- We komen niet uit een moordlus
tige familie."
„Daar ben ik blij om," zei Alleyn on
bewogen.
Henry staarde hem aan en haalde
toen zijn schouders op. „Geen indruk
wekkende poging van mijn kant, zie ik,"
zei hij.
„Bent lu eerlijk geweest tegenover
ons?"
Henry antwoordde niet. Zijn gezicht
was totaal kleurloos., „Enfin, welterus
ten," zei hij en gedreven door een duis
tere impuls stak hij zijn hand uit.
II
Fox was nog niet terug. Alleyn keek
op zijn horloge. Bijna middernacht. Ze
hadden het er nog niet zo slecht afge
bracht in die vier uur. Hij voegde nog
een nieuwe kolom toe aan zijn tabella
risch overzicht van ieders bewegingen
van het moment dat Lord Wutherwood
voor de eerste keer riep tot de terug
komst van de lift. Agent Gibson, die bij
de deur stond, kuchte.
„Ja," zei Alleyn zonder op te kijken,
„ik ga direct verder. Heb je de ver
klaringen gevolgd?"
„Ja meneer."
„En hoe denk jij erover?" vroeg
Alleyn en keek met afschuw naar zijn
aantekeningen.
„Ik voor mij houd het op de oude
dame, meneer."
„Ja, en dat denkt iedereen. Maar
waarom, waarom, waarom wil dat mens
het lijk hebben? Kun je me dat uitleg
gen, Gibson?"
„Omdat ze gek is, meneer?" opperde
Gibson.
„Daarmee kun je niet alles verklaren
Ze schreeuwde of het dak eraf moest,
toen ze de verwonding ontdekte. Ze
wou niet naar hem gaan kijken, toen hij
stierf- Als ze hem vermoord heeft, gek
of niet gek, waarom wil ze hem dan
thuis halen? De begrafenis zou toch wel
zo geregeld kunnen worden, dat van
het huis vertrokken werd met al het
officiële ceremonieel, als ze dat be
doelt. Het kan zijn, en tochvolgens
mij past het niet in de gesteldheid van
een moordlustige krankzinnige, maar ik
ben geen psychiater. Ik geloof niet, dat
ik die douairière helemaal door heb.
Wel, vooruit Gibson. Mijn compli
menten aan Lord Charles en dat ik het
op prijs zou stellen als hij bij me zou
willen komen. De anderen kunnen na
tuurlijk naar bed gaan."
„Zeker, meneer, Martin vroeg me u
te zeggen dat meneer Bathgate gekomen
is en nu bij de familie zit. Hij heeft ge
vraagd of hij u kon spreken."
„Dus ze hebben hem toch opgebeld,"
mompelde Alleyn. „Ongelofelijk! Dan
kan ik hem beter eerst spreken, Gib
son, vóór Lord Charles."
„Goed, meneer."
Nigel liet er geen gras over groeien.
Alleyn hoorde hem door de gang hollen
en even later stormde hij de eetkamer
binnen.
„Zeg, Alleyn," riep hij, „ik moet met
je praten."
„Praat dan maar," zei Alleyn, „maar
niet zo hard als je kunt en, als je nog
enig gevoel bezit, ook niet zo lang als
je kunt. Ik heb dienst."
„Ik kan het niet helpen alsNi-
gel hield op en keek naar Gibson.
„Het isik zou je graag alleen
spreken."
Alleyn knikte welgemoed naar Gib-
son.
„En, wat is er?" vroeg Alleyn. „Wou
je me vertellen, dat ik niet tegen je
vrienden mag praten alsof er een moord
in hun flat heeft plaats gehad?"
„Ik wilde je alleen maar zeggen, dat
het volslagen uitgesloten is, dat een van
hen er iets mee te maken zou hebben.
Luister Alleyn, ik heb de Lampreys
mijn hele leven gekend. Goed gekend.
(Wordt vervolgd).
dat zelf zeer goede inkomsten kan halen
uit zijn oliewinning. Overigens schijnt
het besluit van de President slechts de
economische hulp te betreffen, zodat de
technische en militaire hulp waarschijn
lijk zal worden voortgezet. Het is de
eerste keer dat Eisenhower zich actief
bemoeit met het Brits-Iraanse oliege
schil.
De opmerking van Eisenhower over
de Tudehpartij komt tegelijk met een
aantal min of meer verontrustende
berichten over de toenemende invloed
van-de leden der partij in het staats
apparaat en de verbetering der be
trekkingen tussen Iran en de Sovjet-
Unie. Het is bekend, dat de leden van
de Tudeh de laatste tijd steeds meer
op belangrijke posten plaats nemen in
de ministeries van Justitie, Defensie
en 'Onderwijs. Tijdens straatrelletjes
hebben leden van de partij de zijde
van Mossadeq gekozen, hoewel de
leden van Mossadeq's partij zich ver
der niet met hen ophielden. Gisteren
heeft de Openbare Aanklager juist
medegedeeld, dat het lidmaatschap
van de Tudehpartij geen onwettige
daad is, aangezien de doelstellingen
der partij destijds door het Hof zijn
geaccepteerd. De regering heeft ech
ter onmiddellijk laten weten, dat de
uitspraak van de Openbare Aanklager
nog niet officieel is.
In de Iraanse kranten, die nog niets
hebben gepubliceerd over de brief van
Eisenhower aan Mossadeq, wordt gewe
zen op verbetering van de betrekkingen
tussen Iran en Rusland. Het schijnt, dat
de totale jaarproductie kaviaar en an
dere vis in het gebied van de Kaspische
Zee aan de Sovjet-Unie is verkocht. De
Iraanse ambassadeur in Moskou heeft
de Sovjet-regering laten weten, dat zijn
land bereid is met Rusland van gedach
ten te wisselen over de bestaande grens-
en andere geschillen. Er is de laatste
twee maanden een druk diplomatiek
verkeer gaande geweest tussen Moskou
en Teheran. De Sovjet-ambassadeur in
Teheran is tot driemaal toe naar Mos
kou geweest om zijn regering te raad
plegen. Gisteren meldde het oppositie
blad Attash, dat er de laatste dagen be
langrijke ontwikkelingen waren geweest
in de Amerikaans-Perzische betrekkin
gen en dat deze ontwikkelingen voor de
Verenigde Staten niet gunstig waren.
Het blad wijst op de vrees van Amerika,
dat Perzië en Rusland een nonragressie-
paet zullen kluiten.
